Quae fuerit ante Socratem vocabuli apeth notio

11쪽

adiectivum o 3 o derivatum ess fortasse propt0r0 suspicari licet, quod substantivum logitur apud Homerum et Pindarum, adiectivum non legitur pariter adiectiva δικαιοσυνος et ευφροσυνος a Sub Stantivi δικαιο bi νη et ευφροσυνν derivata Sunt os obsech, Prologomena p. 234). Inde verbum ὁσι0της recenti aetate ortum St, cum apud lyricos et scenicos non legatur. R0stat ut d substantivo αἰδως agamus hac v0ce proprie Significatur pudor, quo affectus aliquis in facienda aliqua re alios respicit, ita ut sensus quodammodo activus sit. Aliis autem locis potius significatio ut ita dicam passiva agnoscenda esse mihi videtur, quae ipSa quoque r0pria est Significatur enim, quomodo aliquis ab aliis respiciatur. Haec altera significatio usurpatur ab Homero 172 τερπομενοι λευσσουσιν - ὁ δ ασφαλέως αγορευε - αἰδοῖ μειλιχιu, ubi Nitgsch interprotatur voco senserationis, cui assentitur G. Hermania praef. ad 0m hymn. p. XVI nam Homericum illum versum componit cum Hes. h. 92 θεον ως λάσκονται αἰδοῖ μειλιχίu apud Pindarum legitur O XII 110 ευ ... αἰδῆ δίδοι καὶ τυχαν τερπνων γλυκεῖαν, quod interpretatur Boechli: reverentia et honos ab aliis habundus c. ligaethidis Tyri. r. 10 12 v. 39 υδε τις αυτὸν βλάπτειν ουτ αἰδους υτε δίκης θελει. Certe ad honoro his locis respicit vocabulum ἰδιος , eadem ratione Oce αἰδεισθαι et αἰδοῖος ab Homero usurpantur. 0ralis autem vis similiter ac vocabuli δίκη X alisera illa significatione videtur orta esse; nam HomeruS

nulla alia re homines magis ad gregia facinora impolli dicit quam studio laudis ot cupiditat honorum i). Si recte Christ iudicat dolo co Pindarico Ol. VII 44, Prometheus hominibus hunc pudorem αἰδω iniecisse dicitur a Pindaro Protagoras auto in mytho illo;

quem Plato eum narrantem facit Prol. p. 320 C sq.), tradit Mercurium a Iove iussum hominibus dedisse δικνὶ et αἰδα. De his quae dicuntur moralibus vocabulis tam copiose disser0ndum esse mihi videbatur propterea, quod quo modo eorum notiones commutatas SSe Xposui, eodem vel simili noti voci αρετὴ commutata est. Proprie enim ρετ, nihil aliud orat nisi quaelibet excellentia. Itaqu0 quid mirum . quod apud Homerum ad res quam

1 cf. E. Ramdolir, ur homer Ethth. I. ueneburg 1865. p. 7. - aegels-bach l. c. p. 294 sq. - Praecipue Schmidi I p. 168 sq.

12쪽

divorsissimas referri videmus ut ad gloriam et ad utilitatum, ad

sapientiam et scientiam et ad res Secundas. X eis, quae Supra commemoraVi, Dominibus arte cum notione αρετλὶς cohaerere videntur

duo, δίκην et ἰδι dic0, quibus quid in spectanda aliqua se homines cenSerent, eodem fere modo Significabatur. Atque cum antiquis quidum semporibus homines magni ea aestimarent, quae Oculi Cernuntur, O Stea Rutem ea, quae non nisi animo percipiuntur, pluris asestimaro inciperent, factum est, ut αρετ 1ν Similiter ac δικην et αἰδω posterioribus temporibus ad animum referrent. Sed de hoc usu vocabuli ρετὰ altero capite disputandum erit. Hoc loco de cet0ris seius significationibus pauca praefanda sunt; nam e his, qua fuerit propria eiu ViS, Optime cognosci posso apparet. Satis hab00 hic

commemorare Homerum vocem eo facilius ad complures virtut0s referre potuisse, quod singularum Virtutum nomina aut plane ign0rabat aut ad alias res referebat. Homerus tantum abest, ut nomine αρετὴ eo SenSu, quo OSSOlemuS, Sus Sit, ut non solum ad hominum sed etiam ad bustiarum

et rerum praestantiam rettulerit, ut 276, ubi de quis et Y4ll, ubi do sedibus agitur. Nec non invenitur hic usus apud alios

Graecorum Scriptores cs yrt. h. 10 12), 2 Piud Py. X 23 Plato Bop. I 335 B Xenoph. Hiero , 2 6, 15; 1, 5; Strabo II 578 al. Quid quod de agris fertilibus haud raro usurpatur, cf. Herod. IV198; VIII 44; huc. I 2, i). Itaque minime probandum ust, qu0 Schmidi p. 298 dicit Atticos primos vocabulo αρετ 'uSOSe880 ad propriam cuiusque rei pra0stantiam Significandam. Verbum, de quo agimus, iam in H0meric Sermone non Olum in universum de praestantia usurpari ex ea re perSpicitur, qu0dnumerus pluralis ρεταὶ logitur O 642 δ 72 cf. 815, ibique non r0- fertur ad res excellenter actas, in quem sensum Pindarus plurales αρεταὶ et νορεαι Saepe adhibet ac poeta hii ali ρεταὶ a0pius utitur quam singulari sed ad sensera praestantiae vel virtutes respicit, qua scilicet insunt in praestantia notione Pariter saepe παντοίη αρετη dicitur, ut 6 205, qui usu fortasse cohaeret cum plu-1 Euripidus sic voce o ρεταὶ utitur fr. 1083, 10 Naucli), quem locum assert Strabo VIII 366; Matthiae toxidon Euripideum I. Lips. 184l αρετὴν ad incolarum fortitudinem refert: μεσσήνγὶς ἄρετὴν ἐχουσηὶς μείζον et λογω φράσαι. Tyrtaeum idem dicere adnotat Strabo, ortasse cogitat de loco D 3 5), Mεούηνην ἀγαθην μὲν ρουν, ἀγαθὴν δὲ φυτευειν Neque aliter VOX SurΡatur Eur Tro. 23, nam s. v. 211 217 231.

13쪽

ralis origin0. Inde apparet H0merum compluria excellentiae onera

Ac primum quidem excellens ab Homero is dicitur, qui corporis valotudin ut robore rebus secundis, divitiis floret aliosque superat,

Nam ut 0 omnibus sebus forentos Phaseacas reddant neque ullum in populo malum fiat Ulixes rogat domum profecturus. 3133όφρ αρετην παρέχωσι θεοὶ καὶ γουνατ' ρωρει quamdiu corporis valetudinem se praebent ac genua valent eadem fere vocis significatio agnoscitur. Cohaeret cum ea Homericum verbum αρεταν,

id sere dic0r voluisso mihi videtur: ν δ αρεταν βαλε καὶ χαρματανθ9Hποι Προμαθεος αἰδώς pudore, quem Prometheus h0minibus docuit, florens laetusque Status effectus est. Haec corpori rerumque praestantia cum a sepissime in bello exhiberi p0ssit et semper sellica virtus in praestantia notione insit, in Iliade, quippe qua belli plena sit, Saepe nimirum ad eam X-cellentiam, quae in bello cernitur, vocabulum αρετη Spectat. QuibuS locis Eb0lin quido alii tu fortitudinum notari dicunt. At meo iudicio et Homerus t post seri plerique omnem bellicam virtutem in nulla re nisi in corporis robore positam sesso sonti0bant. Sic Al 2750 27 do insidiis cum periculo faciendis agitur, in quibus alioStremere alios pugna cupidos esse poeta dicit, tum: ενθα μάλιστ λαρετὶ διαείδεται ανδρων, ἐνθ' i τε δειλος ἀννὶρ, ο τ αλκιμ0 ε ξεφαάνη λὶ i. e. ibi maXime cognoscitur robur αρετ in virorum, ibi apparet, quis

1 Callimachiis in fine hymni in Iovem utitur hac formula, sed ἀρετὴ moralem Sensum tribuere videtur. Similiter de implorantur ind. l. XIII 10Zευ . . . id dido καὶ τυχα τερπνων γλυκειαν cf. Solonis D. 12 13), 3 Mouocu)ὁλβιν μοι προς θεων μακαρων do τε καὶ προς παντων ἀνθρωπων αιεὶ δόξαν ειν αγαθήν κτλ. Socrates ubi colloquendi cum haedro finem fecit, dieit flat Phaedr. 27 B se φίλε IIc ν τε καὶ χλοι σοι τὶ ὁ θεοί, δοίητε μοι καλω

14쪽

p00ta doliis rebus sentiat; itaque haec bellica virtus Secernenda non esta corporis florenti statu. Λ 90 σφλαρετε Λαναοι ρί αντο φάλαγγας minus: propter fortitudinem inuam sequanto erant robore Danai hostium globos perruperunt . Quapr0pter verba V 237 υuφερτὶ δ αρετηπελει ἀνδρων καὶ μαλα λυγρων coniectura non egent, Sed Sic interpretanda Sunt vires quamvis debilium virorum si coniunguntur aliquid valent. It0m non est, cur cum Duemmiero' coniectura

tollamus vocem ἀρετη x Tyrtaei verbis D. Il), 4 τρεσσάντων δ' ἀνδρων τὰ δ' ἀπολω ἀρετη ubi viri S c. in pugna timere coeperunt, Omne eorum robur perit . . facile interficiuntur, quem sensum optime nexu sententiarum respondere censeo. Unde fit, ut Homerus pugnantium robur adhortationibus augeri saepe narret. Dicam quod

sentio sola de fortitudine v0 ἀρετη nusquam adhibetur. Praecipue vero in epigrammatis ubi legitur et fortitudin0m significar dicitur, potius amorem patriae vel cognatorum et Obsequium legum declarat.

Sic fortitudinem significari opinatur bolin X 268

παντοιης ἀρετης μιμνησκεο νυν σε μάλα χρηαἰχμητην τ εμεναι καὶ θαρσαλεον πολεμιστ)ην. Reminiscere omnigenae praestantiae nunc valde necessarium est te

hastae peritum fortemque pugnatorem esse ubi rectissimo mois refert ἀρετην ad facultatum aliquid efficiendi; cf. O 642 παντοιας ἀρετὰς ημεν ποδας, γηδε μάχεσθαι. Item aperte Schmidi I p. 2973 non recto dicit fortitudin0m significari apud Simonid. r. 68 84)παντοιχὶς ἀρετης ἴδριες εν πολεμί' Facultatem aliquid faciondi sa0povocabulum ἀρετη 0tat, ut Pind. l. IX 08 διδακταῖς ἀρεταῖς ignificantur facultatos doctrina comparata0; lat. Protag. 322 D ταν με περ ἀρετῆς τεκτονικχὶς η λογος χὶ ἄλλης τινος ὁ ημιουργικνῆς et oiusdem dial0gi aliis locis idem significare videtur vox ἀρετη quod τεχνη, ut p. 3I cf. 319 . Haec significatio, qua magni in disputatione mea momenti est, maxime inde orta esse mihi videtur, quod vocabula, quibus postea mores significantur, vel proprie vel per tempus quoddam ad intellectum reserebantur. Restat ut quaeramus, num gloria et honos dicantur vocabulo ἀρετή. De hac re virorum doctorum vald discrepant sententiae;

negat enim Do0derlein gloriam dici possu, contra Hug ad Platonis conv. p. 208 h probat hanc significationem: in lexicis quoque

1 Philol. LVI p. 11 adn. 12 scribendum proponit ἀγέλη χει quo Ocn-bulo s. Dieis, Hermes XXX p. 355 sq.

15쪽

- I ea praeberi solet; asso vero primo eam assori, infra autem vetat. Quam arto cum valendi et floronili 0ti0ne coniuncta sit in Sermone Graeco gloria et honor, ex usu vocis Ddo intellegitur, quae de robore proprie adhibetur sus Ebeling, ex hom.); similiterV0cabulo τι sin proprie potentia Significari mihi vid0tur. Propteroas proficiscimur a signis alione vocis genuina, quam excellentiam esse confido facile cr0di potest honorem et gloriam voce αρετ a notari Ρ0SSe. Neque tamen neglegendum est, quod primo excellens vel status se factum aliquod Significatur, p0Ste ea gloria, quam hanc ob sexcell0ntiam aliquis sibi comparat i), nullius rei gloriam significari posse, nisi quae inest in notione αρετῆς. Itaque etsi interpretanda Sunt verba 5l αρετ λὶς περι iis ιν εχουσιν certantit hon0r virtutis bellicae , tamen oederisein recte negat gloriam significari ξ 402, ubi Eumaeus cum Ulixe collocutus per ironiam dicit si hospitem necavisset, fore ut laudem et gloriam boni hominis habeat Ουτω . . . κέν μοι ευκλε λὶ τ αρετή τε εἴη ἐπ ανθρώπους);s0 d hoc loco infra agendum serit. Praecipit lyricorum loci afferri possunt, ubi laus omnigenae praeStantiae Significatur Oce ρετλὶ, ut Bacchylidis h. 3 90 sq. sed BlaS8. αρετας γε μὲν ου μινυθειβPOTm' luc si ματι φεγγος, αλλα ουσα νιν με φει praeStantiae spl0ndor non interit simul cum corpore mortalium sed Musa eam

alit id quod dici non posset, si tantum ad corpori rerumque eXcellentem statum pertineret αρεταὶ Pind. y IIIol α ' ρετακλειναῖς ἀοιδαῖς χρονι τελεθει excellentiae laus claris cantibus diuturna fit). Nec Platoni aliunum esse hunc usum concludendum est se urbis Conv. 208 D αλλ' ἐμια περ αρετ γης ἀθανατου καὶ

τοιαυτλὶς δόςλὶς ευκλεους, πάντες πάντα ποιουσιν, ubi Verba αρετη

ἀθάνατος idem valent quod ea, quae paulo antecedunt, ἀθάνατος μνήμη αὐετῆς. ΗΠ qui Ommelium aliOSque Secutus numerosa multa verba in ea Platonis ratione dicta esse sibi persuaSit, utrumque quem attulimus locum nescio cui poeta veteri adiudicat, sed hanc sententiam confirmasse non videtur. liis quoque locis, qu08 ad haec Platonis verba asserunt interpretes significatio, de qua agimuS, Sati cognoscitur, ut apud und0 Platon0 Rop. X 618 B οι επὶ γενεσι καὶ προγ0νων ἀρεται i. e. quibu curae Sunt genus

et maiorum res excellenter geStae.1 cf. Christ ad ind. l. VIII, Maibel. Sophocles Electra p. 220. Zielinshi, Philol. V p. 591 adn. 12.

16쪽

o σου πονήσας καὶ διεξελθων πονους αθάνατον αρετρην ἔσχον, ως πάρεσθ' ορῆν.

Hase verba Hug l. c. interpretatur: quales labores passus immortalem gloriam ob res gregie gestas adeptus Sum, ut vides. Atqui ex his novissimis verbis L πάρεσθ' ραν apparere censeo non de gloria excellentiae Horculem loqui qua est significatio vocabuli ρε th in S0phoclis r. 44 80 de eo, quod Philoctet0s eum

viventem et florentem Videt, quamquam eum mortuum esse Scit. Neque . Hermann ad gloriam hoc loco revocandam SSe vocem

αρετ ν iudicare videtur, quippe qui excell0ntiam significari dicat. Praeterea cum seri simile esse mihi videatur respicer Sophoclom ad Prodici de Horcul narrationem Xen Mom. I, 21 sq.), ad elicitatem et prosperitatem refero similiter a Nauch αρετ λὶν hoc loco, quae significatio tam arto cohaero cum orsendi et valendi vi, ut felicitas in genuina notion inesse videatur, sicut miseria in contraria

vocabuli κακοτχὶς notione. Hoc autem praestantiae genu certe non

habere potest nisi qui vivit Hom. I92 συν μεγάλ3 αρετ λὶ ἐκτηύωακοιτιν usiliat. 1955 57 interpretatur Verbi ευτυχία, ευδαιμονίφ, unde apparet ei hanc vim notam sessu et 4 45, ubi lixos dicit

θεοὶ δ ρετθην πάσειαν παντοιην καὶ μη τι κακὸν μεταδλὶμιον ειη, in aperto est florentem statum secundum poetae sententiam cum

felicitate cohaerere. In eundem sensum accipienda esse mihi videntur verba, quae I 498 leguntur, των Sc των θεων περ καὶ μειζωναρετη τιμη τε βίη τε quamquam dei magis pollent, vigent, valent)nam de vi et potentia, qua cum xc0llunt et florenti statu coniuncta

Sunt, non minus agi existimo quam de honore. Sed cert praetor solicitat0m cum excellentia auctoritatem quandam cohaerere putat Homerus. Quas res praeterea cum tali Statu coniunxerit, in altero capite quaeretur; nunc hoc unum Commemorandum est, o variis significationibus, de quibus actum est, maxime cum genuina vi cohaerere eam, qua florere aliquis dicitur, nam haec pertinet ad tantas opses, ut inopia non adsit, ad corporis valetudinem, qua victum sibi comparare et vitam defendere aliquis potest, ad eam intellegentiam, qua agri coluntur, arma geruntur, denique ad felicitatem. tquo cum his rebus alter alterum superare OSSit, non Omnibus hominibus adem excellontia c0pia tribuitur aliique aliis rebus excellentiae laudem ansciscuntur; quare numeru pluraliSαρεταὶ ad bona, rationes, facultates spectat, quibus illa acquiritur.

17쪽

Ita cum paullatim notiones vocabulorum moralium commutataeeSSent, alia atque antea praecepta recte vivendi a poetis Sunt pronuntiata. Omnes enim in minus, qui studebant αρετνην adipisci i. e. in florentem statum pervenire, docebant, qua ratione pro ui quiSque viribus id officer possent. Simili ratione cum cogn0ViSSent, quam eSSent caducae res Secunda singulorum, nisi alter alterum iuvaret et alteri parcerset, postulabant, ut id quod notioni δίκ)ης subiectum est, et ceterorum et sua causa lacere ne recusarent. Denique ut singuli diutius statum florentem obtinere possent, id postulabatur, ne deorum numina lauderent et ut aliorum hominum iudicium respicerent, qua res voce αἰδως Complectimur. Si ex his notionibus gravissima praecepta moralia derivari possunt. Sed notionem, quam dicimu moralem, voci αρετη capitibu quae sequuntur accuratiuSexponere mihi propOSui.

saput alterum.

Vocabuli αρετη noti epica. Comparantibus nobis notionem, quae Voc αρετη antiqui8Simis temporibus subiecta est, cum n0tione, quam p0Stea habet, apparet, quam longam viam in hac notione excolenda Graeci progressi sint. Nam cum apud Homerum inter alia divitiae voce αρετη significarentur, vel ei philosophi, qui ante Socratem floruerunt, divitias prorsus ab hac notione secernenda esse viderunt. Huius progressus ut ita dicam tres gradus esse distinguendos supra exposui. Atque primum quidem gradum, quem dico epicum Homerus tenet et poetae, qui eum sequuntur, Simonides, Pindarus, Bacchylides, Sophoclos. Nam quamquam eos hac vel illa re inter se paulum differrem non fugit, tamen ab eis qui sequuntur tam diversi 88 et de noti0ne αρετγῆς ipsa duo inter se consentire mihi videntur, ut eiusdem eo esse

Ordinis dicere non dubitem. Quo melius quid apud Homerum ceterosque poetas sibi velit V0 αρετη intellegi possit, id potissimum inquirendum osse mihi

videtur, utrum in eorum carminibu moralem quandam vim accipiat necne. Ad hanc rem satis dubiam diiudicandam singulos locos accuratius examinandos esse apparet. Mihi quidem persuasum est incepisse Os poetas voci moralem quandam vim tribuere atque aliquo loco hanc vim esse agnoscendam, Sed notionem ipsam apud eos

minime moralem fuisse. Id quidem negari non potest in noti0ne

18쪽

p. 4 et Ram dolirium I p. 5), n0gar in carminibus Homericis ad honestatem referri αρενήν, recte autem botin ut elimidi p. 298)initia huius usus apud Homerum ut indarum agnoscenda SSe iudicar mihi videntur. Ex Homeri carminibus Schmidi affert locos: 322, ω 193 et 197. Proximo loco, m 197, de morali vi dubitari non pote8t, cum Penelopa opponatur infidoli Clytumaustra ac fidelis

coniugi fuisse dicatur, cuius praestantia gloria in numquam interituram 880 τω o κλ ς υ πο ολειται λὶς αρετλὶς); rosterenv. 193 quoque ut hanc significationem statuamus fieri potest. Sed

quoniam recentior haec carminis pars St, non Ostenditur ea aetate, quam proprie epicam dicimus, moralem Voci Vim Valere.

Sequitur ut de primo loco agamus, quem affert Schmidi, dic0 322, ubi Eumaeus cum Ulix collocutus servos absente domino

noli facere quae debeant ἐναίσιμα in ἐργαζεσθαι dicit

quae verba bolin et Schmidi int01 protantur: nam honestatis dimidiam partum Iupiter domi viro, si cui servitutis dies advenit. Sic a veteribus quoque uno locum intellectum SSe inde apparet, qu0 apud Platonem lugg. V 777 legitur ημισυ γα τε νοου

cum de fide servorum agat ut paulo ante 77 D vocabulum αρετη in hunc sensum adhibeat, loco de quo agimus αρετ=ὶν legi88 non videtur; neque verisimile est verba eius in codicibus commutata SSe. Sed respiciendum est, quod substantiva νους et αρετὶ eundem fere Sen Sum habent, quoniam ea vocabula, quibus in philosophorum Sermone mores Significantur, ad intellectum praecipuo in elegii referuntur. Itaque voce αρετή, in cuius 110tione ineSse facultatem quandam supra diximus, hic facultas vita recte gerendae notatur, de qua re infra agendum erit; 0mparandus deinde est versus Theognidis 36 Sq. νῆν δε κακοῖσιν συμμίσγγύς, απολεῖς και τὸν εοντα νοον Si una cum malis hominibus vivis, boni aut 0res depravantur item

l Significatio vocabuli αἱ o si recte Doederiein II p. 17 eum σχη, δεῖν cohaerere dicit, eodem modo procedit quo vocis δίκη a stirpe δικ formatae, cum id significet, quod cernitur, quod fit, quod fas St.

19쪽

αγει αρετη idem Valet qu0 νους Homo qui talia senti obat et αρετην non ad Servos, Sed ad nobiles pertiner credebat ut am-d0hr I p. 5 id maxime, quo liberi disserant a serviS, Voce αρετνη significatum esse exponit ante Platonem in scribundo versu facile

Homericum verbum ρετη cum Synonymo commutare poterat accedit quod vocabuli ἐλευθεριος usus hanc commutationem commendabat. De Servorum autem praestantia non solum Homerico et Platonico illo loco vox αρετη e vulgari sententia usurpatur, sed etiam lat.

Mon. T E sit 3 D, ita ut in universum Ramd0hrii sententia non Stet, etsi rect de elegiacis nonnullis ot d aliis hominibus nobilibus profertur. 0klier homer Blattor I p. 275 recentiorus illos doquibus agimus Homericos versus esse iudicat propterea, quod adnexum Sententiarum non quadrent cur quadrare eo neget, non

indicat vir doctissimus, sed in vocabuli αρετη usu offendiSSe non videtur. Si contra licet proferre meam Sententiam, aptiSSima SSehuic loco illa verba mihi videntur, cum Eumaeus egre ferat, quod alii servi, praecipue uolantheus, quocum modo v. 213 sq. collocutus erat, pigros et infideles se praebent, deinde fidelis canis, qui primus dominum alia specie indutum cognoverat, opponatur infidi Servis. Itaque Homerum quoque de praestantia αρετὴ serv0rum locutum

eSSe censeo. Neque dubito, quin proprie ad peculiarem cuiusque praestantiam revocatum sit Vocabulum αρετη pariter atque ad bestiarum et rerum praestantiam; sed si ad florentem statum pertinere genuinam notionem recte a me expositum est, facile perspicitur hanc non unice valere eo loco, quem tractamus inest enim in Verbo αρετ a aliquid, quod ita cum florenti statu cohaeret, ut, si is amittitur,

minuatur; nam certe servorum condicionem cum rebus adversiSconiunctam esse ii sentiebant, quorum sententias cognOScimuS X USU

Verborum. Quaeritur igitur, ad quam rem cum praestantiae notione coniunctam pertineat hoc loco ο ρετὴ Schmidi quidem ad honestatem refert, sed hoc minus probandum est, quod honeSta certe non minuitur simul cum fortuna hominum. Concedendum autem StSchmidii cum moribus cohaerere significationem Voci αρετη, cum servi nolle acer dicantur quase obeant. Quare utilitatem notari iudico verbo αρετη eo loco, de quo agimuS, ut vocabula, quae ad mores a philosophis roseruntur, cum apud alios tum apud Hesiodum

utilitatum declarant; sic V236 verba φελος γενώμεθα aperte idem dicunt quod αρετχὶ et ξ 212, ubi Vlixes in narratione ficta excellentiam

20쪽

facta facienti non sunt utilia . . bonum ventum non habent). Quamquam igitur l0cis, quos affert Schmidi, non evincitur vocabulum ρετὶ moralem Sensum habere in Homeri carminibus, ex alio loco hoc concludondum esse mihi videtur, dic locum, quem supra commemoravi, 402 per ironiam enim Eumaeus dicit foro, ut sibi laus et honor propter praestantiam intor homines sit, si Ulixo hospitem suum interfecerit ἐυ κλιέν τ αρετή τε). Quoniam de gloria Sola vocabulum ρετὶ non usurpatur, Significat hoc loco, ut saepe laudem Xcellentiae; sed haec excellentia certe quodammodo moralis est. Doederiei quidem, quippe qui militi neget moralem sensum in Homerici carminibus statui posse, de prudentiae

laud0 0 loco agi dicit quod si ita esset, ex hoc quoque loco

appareret, quam arte Ono mores cum prudentia coniunctos esse

Graeci Senserint neque deost xemplum, o quo intellegitur apud Homerum in vocabulo αρετ, inesso laudem intellectus iu 2li ιλλα καὶ νθεν εμι αρετὴ βουλὴ τε os' τε εκφυγομεν neque aliena haec significatio si a genuina vi vocabuli. Sed hoc, quem tractamuS, loco do illa consuetudine agitur, qua postulatur, ut hOSpitibus parcatur itaque Eumaeus Iovis numen se si ensurum SSe putat v. 406).

Acc0dit quod hospites αἰδοῖ 0 i. e. serendi habebantur cf. 0 544;τ191 316). Coniunguntur igitur in hospitum cultu tres illae notiones fas religi set is, quem αἰδω dicit po0ta, honor aliorum

hominum. Propterea fieri posse, ut in Homeri carminibus m0ralem Vim ρετν Recipiat, non nego; atque ex ea re concludendum est secundum Homeri sontentiam excellenti viri esse hospites adiuvare,

τὸ δικαιον ξιναι.

Cum alio H0merico loco moralem vim non habent V0 αρετ, 7, nunc quaerendum nobis St, quid in lyricorum, quos cum illo coniungimus, carminibus de hac se statuendum sit Pindari duo loci, quibus ad bonos mores illud nomen spectet, offeruntur a Schmilitio

Secundum locum primum spectemus de Anti0cho, quia pro patre vitam profuderit, poeta dicit: δοκνησεν .... et πατος αμφὶ τοκευ γιν

1 Nam VOX ποτωλιος, de cuius derivatione dubitatur, ad utilitatem utique reserenda esse mihi videtur.