Caii Plinii secundi Historiae naturalis libri 37. Quos recensuit & notis illustravit Gabriel Brotier. Tomus 1.6 2

511쪽

principe, retorqueri. CAP. XXIII. I. Terrae halitu animante. Fa bula est ita animari bombyces. At de non abs

P. XXIV. I. Sereno non texunt. Ita editici princeps. a. Pariunt aurem trecenos. Bene MT Reg. r.& a. & editio princeps. Aristoteles quoque, HM. Animal. VI, 22. habet τρι medσια. . CAP. XXV. I. Et insexu. ML Reg. I. & a. 8ceditio princeps. Inflexus ille fit retorta super

ue cauda.

Σ. Ovis earum conceptis. Male fclipti & editi libri. Emendandum. conceptis, recth monuit eruinditus Petavius. 3. Asperuaa praeacuta. Cicadarum feminae his hent inter clunes asperitatem illam praeacutam, tine scia, une eariere, qua excavant feturae Io-Cum , aut potius locos : plures enim excavant fossas, non in terra, sed in arboribus ramisque arborum mortuis. Deceptus autem mihi videtur Plinius, quod eosdem in usus fossas in terra excavent locustae. CAP. XXXII. I. In primis ex rore. Certi simis experimentis nunc compertum est falsas desi e illas generationes ex imbre, rore.

a. Raphani foliis. Raphanus ille est brassiea, Ie Chou. Quod diligenter attendendum , cum Miaomina saepe miscuerit Plinius.

512쪽

CAP. XXXIII. I. Cossi tantum. Cossus , lectison, vermis est qui in robore nascitur. Altiles & edules fuere cossi apud Romanos; ut deetur infra Libr. XVII. sect. 37. a. Et alia ubicumque. Ita editio princeps. 3. Tamia trecentim pedum. In libris scriptis &editis, tricenam: at emendandum, treceniam , docet ipsa experientia , quae taenias trecenum &quadragenam pedum ostendit. Iam erratum in simili numero probavi ex Aristotele. Taenia, Ie Ver Tenia, Ie Ver Solitaire. CAP. XXXIV. I. Animal vindem temporis.

Ejusdem temporis aestivi. Animal illud est pedisculus unguinalis, te Morpion CAP. XXXVII. I. Θιadrupedum generi ta eum. Visi sunt & homines cornuti. Talem v dit Parisiis superio te saeculo Cl. Casa ubonus. a. in protendantur. ML Paris. & editio princeps. Sensus autem est, ut pro lubitu protendantur & resiliant. 3. Urnaque. Bene editio princeps. Urna au tem Romana capiebat pintas, ut vulgo loquimur, Parisienses 24. Cornibus antiquos bibisse demonstrant picturae Herculanenses , musivum Praenestinum, aliaque antiquitatis monumenta. 4. In pecore miris ovium nulla. Bene MCReg. I. & a. & editio princeps. Frustra eruditus Harduinus emendavit ex conjectura, in

Pecore mutilis 2 Oνium nulla.

3. Bina tribuit natura. Librariorum sane vitio excidit natura. Fuit ergo reponendum. Sic infra Plinius , sect. 34. natura composuit.

6. Nulla superne. Bene editio princeps. 7. Alterutram rumpi mortiferum es. Id aps

513쪽

esse mortiserum recentioribus exemplIs eo minpertum habemus.

8. Talpis visus non es. Talpis oculi sunt .

sed minimi; ut opus est subterraneo animali. s. Superque hominem. MC Reg. I.&a. di editio princeps. Io. Palpebra in genis. Genae, Ira pavieres; palpebrae, les citi des paupieres. Quod retinendum , ut Plinianae descriptiones intelligantur. II. cilium vocavere. Cilium, Ie Dureil. 22. Simorum , Silanumque. Simis & silonibus idem est nasi vitium. Unde simorum glossema esse videtur. Nec in familiis Romanis ullum novimus simorum cognomen.

I3. Etiam in cauda. De dente in cauda seo

pionis agit Plinius , sect. seq.14. Zoelen Samothracenum. Ita MT. Reg. &editio princeps. In recentioribus editionibus ,

Is . Non decidunt dentes. Equis quoque castra tis dentes decidere nos docuit recens dc diligentior observatio. I 6. Deerraveris eramitem. Bene M T. Reg. &editio princeps. 17. Hac ad somaehum , is ad νentrem. Vulgaribus verborum acceptionibus disside. Eo in loco stomachus, Porisee superieur de Psomac ruenter, Pe mae.18. Laetina modo fusa. Lacuna illa, Ie grandrefereola de Psomae en forme de sae. I9. Lingua nulla , nee dentes. In testudine terrestri linguam & duos dentium ordines repererunt Academici Parisienses. M Oires pour famis a PHi ire des Animaux, Tom. III. Parta a. PAS. I 82. ao

514쪽

dio. Deerescentibus renis. Ita MT. Reg. &editio princeps. Sine ulla auctoritate emendatum, erenis. Renae illae, ias plis. a I. Quidquid adpropinquat νentri, novissima asperitas. Ita Mss. Reg. & editio princeps : nec aliter interpungendum. Pars illa in testudine est angustissima : haec est denticulata asperitas, de

qu, infra sedi. 79. Major quidem & arctior prout adpropinquat ventri. Venter ibi est, PO-rime intestinat. 22. Se ina fabris. Ita MC Reg. & editio

princeps. Scobina, Ia Lime. 23. Vitiis non maereatur. Nos multos cordis morbos, multa vitia docuit experientia. 24. Bina perdicibus eorta. Id est, bini m Crones cordis. 23. Sine illo νisere. Bene editio pri

ceps.

26. Oratio Vitellta. Vide Tacitum Annal. III, ro. & I3.27. Deum Ieeur, Ie rite. 28. Tristis Uenti. Caput extorum caesum tristis est ostenti, praeterquam in rebus anxiis ει tristibus. Ostentum autem erat, si caput jeacinoris, ta partie DpDiaure da rite , victimarii cultro forte caedebatur. 29. Fina jecinora leporibus. Leporibus ita stia cum est jecur, ut duplicatum videatur.3 . Membrana, quae pracordia Vpellant. Pra cordia , le Diaphragme. 3r. Subs νenter. Venter, ut jam monui, PMomae, Stomachus, Pori e superieur de Pes

32. Propter angustas. Angustiae illae, Ie PD

515쪽

Iore , Porifice inferieur de Pinomae. 33. Lacies in homine. In homine & ova lactes, in ceteris animalibus hillae, Ies Desina

fretis.

34. Capaeiora intesina. Intestina illa , tis postilesitas. 33. Ad alvum. Alvus, Panus. Infra sect. 83. alvus, te Ventre. 36. Obesissimus venter. . Hic venter, te Ventre. 37. Ut guttur. Guttur, Ie Iabot. 38. Alterum in quem. Alter ille sinus, le

39. Porpurioni. De porphyrione dictum supra Libr. X. sect. 63.

4o. Appellatur colan. Nobis quoque inter capaciora intestina dicitur intestinum colon , I D- resin colon , in quo fiunt colica tormina. 4Ι. Pilae rotunditate nigrieans tostis. Pila illa dieitur te Be oarda & in multis animalibus reo Peritur. Vulgo nigrescit, cum diu in ventre a serVatur. Constat autem pilis , quos hauriunt iuvencae , dum se lambunt: nonnumquam etiam durioribus nervis herbarum , quibus vescuntur. a. Tenui omento. omentum, P00Don. 43. Lim. Lien, la Rate. 44. Pectus. Pectus, Ia Polarine. 4s. Cossae homini tantum octona. octonas tam tum costas homini attribuit Plinius, quod majores solum numerat. An nunc diligentior accuratiorque anatomia utrimque duodenas num Tat. Septenas , quae sternum, te Sternum , attingunt ; hae sunt les prates Cotes. Quinae , quae sternum non attingunt; hae sunt, Iessa es cotes. 6. Infra aisum. Alvus, is Ventre.

516쪽

r. Arteria. Arteriae illae , tis Arteres Illaques. 48. Pubem. Pubes , le Pubis. 49. Quae ilia. Ilia, tes Les, les Funes.

o. Uterus. Uterus, Ia Matrice. v. 3I. Oecto partu. Per abortum prodeunte par tu. Inter optimos sapores Romanos erat vulva porcaria.

s a. Uno die pos partum. Id est, intra ipsum diem partas; ut patet ex superioribus dictis: a Partu, P terquam eodem die suis occisae, livi

da ac macra.

33. Et fumen. Sumen, les Tettines. 34. Si modo setis non hauserit. Si fetus nonindum lac inde hauserit. I s. Priusquam calleret. Priusquam papillae siccato lacte durescerent. e. 36. Incientes. Inciens dicitur sus propinqua

partui.

39. Tradunt adrosos. Bene Mss. Reg. I. & Σ. Male editio princeps rosar. Unde emendatum in recentioribus editionibus, arrinas. 6o. Cetera tanta duritia. Ita ML Reg. a. &editio princeps. Cl. Harduinus emendavit, sed iis in tanta duritia. 6 I. His dura. Bene ML Reg. I. & editio princeps. Perperam in recentioribus editionibus, O iis dura. 62. Nerei orsi a eorde. Sic & Aristoteles , Hist. Animal. III, 3. nervos a corda orsos dixit. At Galenus postea melius sensit eos a cere. hro oriri. Quod & virorum in anatomicis rebus

517쪽

peritissimorum observationibus comprobatum 63. Per atates , sabilis, aut citatus . aut lar- s. Haec absunt a MC Reg. 1. & 2. Sunt autem in editione principe. Nec glossema est, ut conjecit eruditus Harduinus. Forte tamen Ioeo sunt dimota ; & malIem ita Iegi et index

ferme morborum, per αtates, flabilis , aut citatus , aut tardus , In modulos certoa Ieserique me-

visas deseriptus ab Herophilo. CAp. XXXVIII. I. Iracundia. Bene MC Reg. I. & a. a. merino Viseo. Ita editio princeps. In NT Reg. Coib. Maerino meo. 3. Non modo tantum in ora sussa materia. Optimε editio princeps. Quod quidem divinaverat eruditus Harduinus, cui non nota fuit ea editio. CAP. XXXIX. Ue Ureas. MK. Reg. & editio

princeps. a. Congentii autem non desinunt. Ex Aristote- Ie, Hist. Animal. IX, 79. hic supplendum: con. geniti autem non desinunt eunuchis, sicut nec fominia magnopera I ut recte monuit eruditus Hap. duinus. 3. Mammas homo solus. Non solus e maribus homo mammas habet. Immo S. Franciscus XaVerius, oeulatus testis, vidit in insula Amboino , triti d Amboim , eaprum lacte suo parvos haedos alentem. In hae insula Amtoinorem ridi ineredibilem, O ante hoc tempus inauditam. quam fortassis vera pretium erit cognoscere. Caprum , inquam, vidi laeti suo parvos alantem ha--ν : ubere enim quod prope genitalia unicum fi ,σt, tantum lactis reddebas quotidie, quantum seu

518쪽

tilla evere potes. Ego i e rem perspexi his oeu-

Iis, neque enim aliter ut crederem addaei potuissem. Xaverit Epist. II, 3. In Lemno quoque insula id eontigit, teste Aristotele , Hist. Animal. II, 3. Reperti etiam homines, qui lac haberent. Vide Cl. ManeIphum, Mensa Romana, Cap. 33.

4. Serigem eonvenit. Strix illa mihi videtur esse, IE Hibou d Orient. Adeo vorax est, ut sub noctem domos subeat, insantesque interficiat. Via de Cl. Hasset quist, Vorages dans ti Levant. Tom. II. pag. I9. CAP. XL. I. Sola munifex. Sola mamma, cuὲ ius fetus Iactandus est, descendit. CAP. XLI. I. Quod vitales partus. Ita Mss. Reg. I. & a. & editio princeps. a. Colosera ptine. Bene Mss. Reg. I. & a. &editio princeps. Vocem explicat Plinius insta Libr. XXVIII. sect. 33. M autem colostra, Priama a partu spongiosa densitas lactis. 3. Pullos earum. Ita Μss. Reg. I. & a. &editio princeps. 4. Crassissimum asime. Idem habet Aristoteles, Hist. Animal. III, 16. Sed celth nostris in regionibus tenuissimum est asinae lae, ut constat experientia. Εjus quoque tenuitatem passim prae dicat Galenus. Haec fortε librariorum incuri aloeo suo dimota, & scedh permutata. Tenuissimum enim est lac asinae: eontra verb camelis crassissimum & Ientissimum, ita ut si in id

digitum intinxeris, adhaerescit, & longa in fila

protenditur.

519쪽

CAP. XLII. I. Nemausensi. Caseus ille Neis mausensis, Ie stomage de Baux. Ita dictus a pago Baux, prope Nemausum , Mmes. a. Lesura Gabalicique pagi. Lesura mons in agro Gebalico, nunc te mone Lofere dans le G-

3. Doetiatam. Ita MK. Reg. I.&a. & edi- titio princeps. Docleatas, Dalmatiae populum, memoravit Plinius Libr. III. sect. 26.4. Centronica. Centrones, Ia Tarentesse. I. Cebanum. Caseus ille ita dictus a Ceba, Ie Marqui e de Ceνe dans te Piamoni.

. Lunensem. Ager Lunensis , nunc il Lune giano : adjacet portui Lunae , te pora delia Spetia. 8. Ceditio campo. Cediae, vicus erat sex millibus passuum a Sinuessa, Torre di Monte Dragone , distans. 9. Augente gratiam fumo. Romae in Velabro infumabantur casei. Inde Martialis , Epigramm. XIII, 32. Non quemcumque Deum, nee fumum casus omnem , Sed V labrensem qui bibit, ille sapit. Io. Etiam tibi non detur. Etiam ubi caseo sal non additur. CAP. XLIII. In C. casaris ludo. Cati Callingulae.

XLV. I. Novissima fallentibus. Novissima, seu postrema crura multipedibus salienotibus sunt minus obliqua. .

520쪽

st. Atte muri Mae Reg. 1. & a. & editio princeps. 3. Nemesios. Nemesios hic Iocus, ita dictus est a dea Nemesi, quae nomen Latinum non invenerat in Capitolio. 4. Tactum ore proximum a minimo digitum. Usum gestumque Romanum Plinius exprimit, quo si cui verbum imprudens excidisset, ori admovebat proximum a minimo digitum, eumque

referebat ad Nemesios locum, ut Veniam sermonis tacitus exposceret.. 3. Sura homini. Sura, Ie Tibia. 6. Vola homini. Vola, teste Festo, est ve- Agium media pedis concavum. 7. Ungula es illis. Ita MT Reg. I. & a. &editio princeps. CAP. XLVI. r. Ex utroque genere. Εκ gene te solidipedum & bisulcorum. a. Facile eonvicti. Talum , quem Aristoteles Pliniusque negant esse homini, mox Plinius explicat. 3. Talus autem. Talus ille bisulcorum quadrupedum, os est in articulo, ubi ossi pedis os

Coxae committitur. Duas praecipuas habet fa- Cies , ut recte explicat eruditus Harduinus , unam ventro iam, seu eminentem, alteram concavam, sive subsidentem ex illius adverso. Hietatus est diversus a calcaneo hominis , ut patet.

CAP. XLVII. I. I x Iola. Iynx , sive to quilla, te Toreou, te Tortieous quod collum toris queat & circumagat. a. Additi radii. Radius ille, tin Ergor. 3. Apodas habere. Hirundo, quam apoda Vo camus , te Martinet notri