De intimo religionis ac ethices cum jure nexu ...

51쪽

quatenus omnia ordinis moralis illeia complectitur, 'ssiei videlicet imperfecta simul et perfecta. orro ossicia persecta, jure stricio, quod passim solo juris nomine venit, constituuntur iuri nimirum, sive justitiae, quum adnecessarias conditiones societatis constitutivas reseratur, necessario respondet coactio. Fiat justitia ne pereat mundus. Ea attamen est indoles consociationis hominum, quae eorum naturae accurate respondeat; quum igitur homines intellectu et libera voluntate caeteris animantibus praecellant, eorum societas non est mera proximitas et juxta se invicem positio hoc utrumque corporum omnino materialium proprium est, nec hominibus congruit, qui loco et tempore dissiti, nihilominus consociantur. Societas hominum, praeSeditim intelligentiarum conjunctio est, adeoque communi fide, mutuis ossiciis et praesertim charitate, concordia et mutuo amore, non vero alia ratione colligantur. Quae quum ita sint, manifestum est, ut jam monuimus, hominum societatem duplici legum ordine moderari, charitate nimirum et justitia quae quasi duae ejusdem matris filiae intimo nexu conjunctae ad humanae societatis sinem properant. Finis hic idem est ac individuorum, persectio videlicet et elicitas seu persectionis et elicitatis ab homine necessario exoptatae subsidium et incrementum. Consistit porro in securitate tum individua tum sociali nee minus in prosperitate. Huc spectant leges. Humanae tantienleges nec omnia prohibere possunt societati nocentia, nec omnia praecipere virtutes eidem laventes. Quae et qua ratione nixa erit pietas, quae humanitas, quae benevolentia Quo vincul c0njungentur eiVes, qui, secluso Deo, nulla uiui amoris sed putidi egoismi lege tenentur' Quibus legibus temperari poterunt ira, odium, ViB

52쪽

ι clicta, avaritia, libido, ingratus animus et innumera ruitia et crimina, quae intra domestica limina laventur et patrantur Atheo nulla est justi ei injusti, honesti et inhonesti naturalis differentia, sed utilitate aut voluptate omnia dimetiri constat. Ipsi legislator nullo potiri potest vero jure imperandi. Quid demum ipsi jus est; nisi jus seu potius vis sortioris Religio contra, si omnia

non cohibeat erimina, sane plurima cohibet, quae impietas cohibere non valet, idque sussicit, ut eam iam- quam ingentissimum beneficium veneremur. Tristissima quod si Religionis speei patrata sunt et patrantur mala, eidem tamquam eorum causae tribui minime possunt. Non sunt nisi Religionis abusus et ipsius

impietatis effectus, ab ipsa Religione reprobati impiis enim accenseri debet, qui religione abutitur. Egregie hanc Religionis praestantiam illustra cILLON: Ces qui se apporte a fini a ne valeur plus ou molnsa grande e qui a duo portisve rinfiniis seu dus prix. a Religio a donc u pri infini, parcesqu'elle se apporte directemento infini. O en ita beaucou de mal cependant. Mais out te mal qu'ons di de la Religion, qui est te seu gleste et sacra, son Ourrat te dire galementis seu terrestre, et ytout te bien, qu'on ditis seu on eutra dire de Ala Religion Le seu produit laut conserve tout dans si nature i dεtruit et consume laut La Religionyproduit et conserve oui dans te monde morat; mais sta Religion εonεrge, a superstition et e sanastisme εcomposent te monde mora et te detruisent. sis seu est agent et te ressor principaliserious tessaris εcaniques la Religio est te principe vita destout es aris de imagination, comme elle est le

53쪽

42 Intimum itaque Religionis ac thlees cum jure

nexum jam satis superque ostendimus. Innumera Siquidem hodie Religionum adinventa existant, diversaeque de moribus vigeant opiniones, quae philosophorum non tantum, sed et rudium animos obruunt, quid, quaeso, dieamus de rationibus inter sacerdotium et imperium s Maxima, uti legimus Iustiniani nov. VI praef., quidem sin homihibus sunt dona Dei, a superest collata elemen-ytia sacerdotium et imperium; et illud quidem divionis ministrans, hoc autem humanis praesidens acydiligentiam exhibens. Ex uno eodemque principios utraque procedentia humanam exornant Vitam. v Bene autem omnia geruntur et competenter, si rei yprincipium fiat decens et amabile Deo. Hoc autem futurum esse credimus, si sacrarum regularum obser-γvatio custodiatur, quam justi et laudandi et adorandi vinspectores et ministri Dei tradiderunt, apostoli et sanetiypatres custodierunt et explanaverunt.' Sacerdotium et imperium quam amica societate tunc temporis conjungerentur, haud aegre intelligitur vel ex eo quod Ethni eorum aliorumque de religione systhemata, ingenti morum eorruptione imbuta, imperium praecipuo jam destitutum praesidio in perniciem traherent. Nunc autem quum plura exstent religionum instituta, quae m0rum integritati atque sanctitati haud ita adversantur, ingulis sine dubio temporum necessitate exigente, auxilium et opus ab imperio praestanda sunt. Sunt tamen qui tristissimo hodie lavent principio, lauo est athee. Verum, si una omnium animos communi amoris vinculo non colligat Religio, non eo tamen pervenimus ut non niSi impietate conjungamur Admissa etenim religionum discrepantia, ea vindicet imperium, quibus onmia quae eumque Religionum adinventa respondere oportet, nemorum honestati, charitati et justitiae noceant, nedum

54쪽

consulani. Haec sunt fundamentalia ordinis moralis dogmata, quae ita menti nostrae inhaerent, ut obscurari populorum libidine atque licentia aliquo tempore possint, ast novo brevi splendore relucent. Ne igitur in tanta Religionum diversitate, tutela et defensio, quam Religio praestolatur, ita suscipiatur, ut in onus magis quam in beneficium cedat eo potius tendat, ut legibus ex aequo impietas coerceatur, ut in publica praesertim juventutis institutione, prima omnis Religionis principia non impune negentur dein, ut in theatris non ea ludibrio habeantur, quae omnes ubique terrarum genies venerantur. Quid tandem obest, ut leges serantur poenales, in sacrilegia, blasphemias, periuria aeteraque irreligiositatis crimina, quae nostra aetate tot tantaque contingunt; et eatenus etiam jactata illa prelilibertas coerceatur Certo certius imperii non est, ut specialem aliquam vi et igne religionem subjectis imponat et conscientiae libertatem plane tollat. Non tali auxilio eget veritas. Ast publice Deus non impune negein et sons veri boni et aequi , incolumis permaneat. Tum demum scientiis metaphysicis idem obtinget progressus, quem hodie scientiis physicis, pleno jure agnoscimus. Id nimirum intercedit inter duplicem scientiarum ordinem discrimen, quod leges necessariae physicae dici ab homine non possint, sed inquirantur, excolantur, applicentur ordo moralis contra misero libertatis abusu a multis hodie ejicitur, quo sit, ut quaecumque tradant, omni prorsus landamento destituantur, et merito inter somnia et deliri recenseantur. Nisi Dominus aedificaverit domum, in vanum laboraverunt, qui aedificant eam.

56쪽

Judex legem applicare tenetur etiam quoad ea, quae legi iundamentali repugnant.

Verba IusTINIANI Institutionum Lib. . it. 42 35 sSi vero ibi decesserit, exinde ex quo captus est pater,sfilius sui juris esse videtur' non indigent fictione legis Comeliae, ut explicentur. III. Verba art. 375. . . iungi de erilater os dessehenher uitdmkhelhk et tegenere mos hebbens bepaald; '' etiam ad portionem legitimam reserun

57쪽

hebben. Vinadaequatam portionis legitimae enuntiationem continent.

Objectum obligationis alternativae est aliquid indeterminatum; donec laeta fuerit electio ab eo, ad quem eligere pertinet vel interitu rei unius pluriumve objectum obligationis certum et definitum ev serit. Duarum una res n0 debetur, nisi posito, quod non detur altera quare utraque sub conditione in obligationem ducitur id enim, quod non detur haec vel illa res, dependet ab eventu incerto et futuro. Ipsa tamen obligatio alternativa conditionalis non St. H.

58쪽

s an de ene os de andere vomeren mar ghne Leus, non satis distinguendo, a stricti juris principiis de- nectit VII. Quod attinet art. 43 3. Si res prior culpa debitoris, res posteri0 casu fortuito intereat, pretium rei prioris, non posterioris a debitore solvendum esset quantum autem ad art. 33 2. si res prior casu sortuito, res posterior ulpa debitoris intereat, pretium rei posterioris a debitore solvendum esset, nec creditori optio relinquenda. Errant attamen, qui ita legem intelligendam censent verba namque ita clara sunt, ut hanc interpretationem non patiantur. VIII. Donatio latissime spectata, neque est modus acquirendi domini neque contractus; propria d0nationis natura consistit in causa liberalitatis, estque adeo proprietas sive color actus alicujus juridici, sive hic sit modus transferendi dominii, sive contractus, SiVelegatum.

Plenissima concurrendi libertas absque Religionis auxilio ac universa morum probitate, utilitati publicae consulere vix potest. Pauperibus, jure naturali, jus petendi ea, quibus

59쪽

48 indigent, compelli, quod si ipsis civitas id in alimit, obligationem sibi imponit, iisdem succut rendi