장음표시 사용
31쪽
sed de omnibus , quibus omnium cura comniassa erat, ae de Academia dc Civita
te liniversa benemererentur . Secum itaque reputare coeperunt ae circumspexerunt animo , si aliquid esset quod addere ad Urbis dignitatem vel ad eommodum vestrum possent. Fes erant prosino hujusmodi ut quivis facile judicasset, nihil posterorum industriae Majorum diligentiam secisse locum . Enimvero Conimbricensis Academia ita est propter Auditorum frequentiam nobilis , ut propter Magistrorum copiam eum praeclarissimis Europae totius conserenda videatur . Magistri itiea Theologiam septem tradunt, septem Ius Canonicum , decem Civile , quinque Medicinam , duo Anatomiam dc Chirurgiam , unus Muscam , quinque Mathematicam dc Philosophiam , guo Rhetoricam , duo linguas Hebraicam ec Graecam , novem Humaniores litteras S Grammaticae rudimenta . Quod s lacultatum Prosessoribus adjungantur ii , qui honoriscentioribus in Academia muneribus languntur, possumus centum, eoque amplius in hae quas litteraria Republica recensere . Cui ergo in mentem venisset, aut esse quod adderetur , aut deesse aliquid ad persectam studiorum diseiplinarumque universtatem , suspicari 2 Sed nimirum homines eximia quadam intelligendi perspicacia praediti viderunt esse , quod cura irs sua perscere diligentiaque ad vestram eruditionem scholarumque splendorem augendum possent . Quamquam latendum est id alienae etiam insinuationi tribui debere, cui parendum omnino erat. Hae mainxime ratione admoniti atque excitati indignum viri prudentissimi judicaverunt in so-rentissima regni totius Academia,ad quam celebrandam plura honestissimorum juvenum millia domo, patria , parentibusque relictis convolarent, s eque Magistris octo annos ipsos instituendos informandosque traderent, non habere hie omnia, quibus possent , s vellent , disciplinis omnibus scientiisque ornati auctique discedere. uiueretis fortasse quid istud st, quod deesse illi atque ad ungendum seientiarum universiali rutaverunt Esthoe disciplina quaedam sacrorum omnium rituum ae eae remoniarum, quae ab Romano Potiti see, ab Episcopis, a Presbyteris, ceterisque inferioribus Ministris in Sacra mentorum administ ratione , in sacra Liturgia , Horis ea nonicis, in Benedictionibus, aliisque sacris lanctionibus peraguntur . Atque hujus saeuitatis administra . sve comes potius dc nutrix dicenda est Ecclesassica Historia : quae rebus ex omni antiquitate repetitis veterem Ecelesae disciplinam moresque expianat . Non es hie loci, ut de utriusque facultatis praestantia atque utilitate di eam. Atque altera quidem ita in omnium sermonibus litterisque versatur; ut nulla fortasse hoe tempore aut tanta ingeniorum contentione, aut effusiori frequentia Auditorum , aut eommendatione hominum majore celebretur : itaque non illa nostram orationem laudesque desiderat . Est vero altera hujusmodi, ut ejus dignitas atque utilitas se ipsa prodat, atque in omnium continuo oculos cogitationesque incurrat . Etenim cum ad Divinum cultum praeeipue speclet Ecelesastitas functiones rite dc es veteri Ecclesae disciplina , quantum tempora ususquesnunt, peragere , atque in iis id maxime videndum si quid deceat ; hoe vero si hujus quam dicimus saeuitatis ae diseiplinae ; quantum hine in Ecclesam atque Episcoposa ilium dimanabit,cum ossetnam habituri snt veluti quamdam, ex qua Eccles astici decoris custodes peritimini , rituum sacrorum ae caeremoniarum Magistri scientissimi diligentissimique continuo prodibunt Sed levia haec sunt, s eum altero eonserantur, qui est huius disciplinae fructus certe maximus , Fidei depositum ab haeretieorum hominum fraude , e natibus , conviciisque defendere. Cum enim dogmatum Fidei interiorem qua am cognitionem vulgi ruditas, idest maxima hominum pars, non capiata ad ea vertuntur quae sunt nota omnibus, quae oculis usurpantur , quae sub sensus cadunt; atque hune sacrarum caeremoniarum campum nasi in quo audacius exultent , contra eas debaccantur, illas condemnant, summaque retulantia dc temeritate usi i
rident . Fecere hoe Haereticorum nostri temporis Coriphaei Lucterus dc Calvinus ,
32쪽
quorum alter eontra Regem Angliae scribens Catholicos mere fatuos O, solidos appellat, qui tot caeremoniarum veluti jugo subdantur 1 sibi liberas esse sacrarum iunctionum horas, loca, vestes et alter multo acrius di vehementius contra easdem, cum in Institu . tionibus suis tum de necessitate reformandae Ecclesie invehitur ubique sacros ritus ineptias, is, histrionicas res , actusque compellans . Neque hi solum, sed impietatis vel socii vel heredes Ioannes oecolampadius, Theodorus Beza , Rodulphus Hospinianus; atque ut hos
paulo vetustiores omittam, necnon Franciscum Bu annum, Francit cum Turrettinum, Philippum a Limborcii , aliolque innumeros, non multis ab hinc annis Conyers Mid leton in rituum originem ipsam causamque inquirens bos per summam impudentiam traducere eonatus est . ita illi ab eo, quod praecipue causam continet, atque est dissidii inter Haereticos & Catholicos eaput, avertem quaestionem conantur, atque ad hoc plausibilius multoque vulgarius argumentum transferre: in quo a veterum Haereti eorum, idest parentum ipsorum, moribus non discedunt. Quod enim contra altaria & valorum sacrorum apparatum bellum gesserint Ariani, Manichaei, Donat illae; Λthanasius, Augustinus,& optatus narrant: Pelagianos vero,& Vigilantium sacras vestes ornatusque & totam Catholicarum caeremoniarum seriem damnasse , testis est Hieronymus; quos secuti postea Petrobusani, Albigenses , Ualdentes; ut ex Caesario, Matthaeo Parisio , AEnea Silvio aliisque harum rerum Scriptoribus conliat. Non equidem arbitror necesse esse ei, qui Catholicorum partes contra Haereticorum audaciam tueatur , ad peculiares ritus omnes defendendos & caeremoniarum minimas quasque descendere ; poteritque eo esse contentus quod Concilium Tridentinum contra eosdem, cum de Sacramentis canones suos edidit , deerevit . Sed defugere hanc dimicationem, ad quam nos interdum Adversarii vo eant , si frangere corum audaciam volumus, non debemus : quod profecto secere viri eruditissimi, vel eum initio erant maximarum rerum quaestionibus occupati ; quorum nonnullos Schultingius in Bibliotheca ilia commemorat; atque Haereticorum ritus ipsisslibrosque caeremoniarum sive Agenia Uviticnbergensia . Lipsiensia, Saxoni ea , Magde- burgensia, Vvirten burgensa, Herdet burgensa, Nuren bergensia, oppugnarant. Nec vero necesse est res a memoria nostra longe disjunctas repetere. Viderunt quotquot adulta aetate vivunt Romae duos doctissimos sanistissimosque Cardinales Ioannein Bona, Iosephum Thomasi. Hi aetatein omnem in his maxime studiis ritibusque Ecclesasti eis defendendis atque explicandis contriverunt; ut serri non possit nonnullorum sive temeritas sive audacia , qui hujusmodi rerum cognitione leviter imbuti, vel ne tincti quidem ; cum quantum insit in hac facultate non possint suspicari, sacrarum caeremoniarum studium veluti leve quoddam & nugatorium traducunt. Quin nos potius sequimur illos clarissimos sanctissimosque viros, & sacrorum rituum disciplinam penitus imbibimus Atqui haee est hu)usmodi, ut non in medio posita lchola non egeat; Doctoremque peritum illum quidem , atque in interioribus quibusdam studiis exercitatum nequaquam deside ret. Si enim volumus eos rituum Magistros , qui illorum sint intelligentissimi, eausamque eorum quae sunt, probe teneant, antiquitatem non ignorent, afferre originem atque exPlanare possint; nae haee facultas temporis multum , multum studii, virique scientissimi disciplinam requirit. Atque utinam in hae facultate polienda perficiendaque plus sane operae collocare Majores nostri voluissent ; vel illi potius non tam in singulis rebus illustrandis, quam colligendis omnibus revocandisque ad certa capita, ac rite atque ordine disponendis, ut saeuitatis unius formam induerent, elaborassent . Sed neque agerest ullus adeo secundus , quemadmodum veteri proverbio dicitur, ut omnia serat; ne que aetas una quaelibet laudibus omnibus abundat, ut nihil posteriorum industriae atque ingenio reservetur. Servatum id erat BENEDICTO XIV. qui auctoritatem suam, qua nulla est major , tum vero doctrinam , qua eeteris multum praestat, ad hanc scho iam eonstituendam , postquam ipsam saeuitatem expoliverat perfeceratque , adhibuit.
Ac primo, cum instituendae icholae hujus publico bono consilium probasset, reditus qui
33쪽
XXVIII AD LITURGICAE ACADEMIA,
necessarii erant Magistris sustentandis alendisque abunde suppeditavit. ' Praeterea auspicem se ac patronum este atque haberi velle proses Ius, in suam ipse tutelam scholam illam accepit, soreque in perpetuum Apostolicae Sedis, edito decreto solemniter sanxit. Quid praeterea addi sive ad dignitatem sive ad utilitatem poterat Invenit tamen beneficentissi inus Princeps, quo novam iacultatem , omnemque Canonicorum Regularium S. Crucis ordinem atque Academiam Conimbricensem c etenim licet in Canonicorum ipsorum aedibus schola haec constituta sit, juventuti tamen Academicae omni patet) honestaret ; eoque descendit ut Magistrum se exhiberet scholaeque constitutionem modumque ipse statueret : praesertim vero quibus in argumentis versari Magistri solertia , laborque discipulorum deberet. Placet rem omnem, uti datis ad M. Patrem litteris complexus sum . exponere . Cum enim me congressu colloquioque suo , ad quod pluries adini sit, de tota scholae ratione quam iervare oporteret, informasset, litteris ad me ex Castro Gandulphi datis jussit, ut quemadmodum eam conceperam animo , scripto exhiberem . Itaque hae datae sunt a me ad Sanctissimum Patrem litterae .
DE RATIONE NOVAE LITURGICAE SCHOLAE INSTITUENDAE
M H Υsi B. P. vulgaris sententia est Eruditorum quoque sermonibus litterisque celeis is brata, nullum jam industriae ac diligentiae cujutquam in disciplinis amplifi-M candis exornandisque patere locum , omniaque esse superiorum aetatum ingeniis &is laboribus oecupata a id tamen a veritate abesse plurimum , vel una Μathematico- is rum scientia declarat, quae nostra patrumque nostrorum memoria, ita ex humili venit ad summum , ut aliquae ipsius partes s quemadmodum Mechanica quae dicitur , in Hydrostatica, Λstronomia , atqae Algebra , disciplinae potius quaedam recens in ventae , quam vcteres atactae excultaeque videri possint. Quid Chronologia, eaque quam vir doctissimus Petavius Doctrinam temporum nominavit i Sie est; ut quaedam die ipsa intereunt subducunturque hominum oculis, sic alia emergunt, atque is in lucem hominium conspectumque veniunt, vereque dictum est veteri proverbio e' Dissipatas est prioris myserior dies . Nihil haec attinet longius persequi, aut ceteras saeuitates hujuli nodi appellare . Ex illis tamen eam , cujus gratia injuncaeria monem veni Sanctitati Tuae commemorabo: quae nec dum ficta atque formata, sive omnino protracta in lucem , obstetriciam veluti manum si hoc verbo uti in re tanta licet efflagitat. Est autem , quae in EccIesiasticis ritibus lacrisque caeremoniis ex plicandis versetur , atque appellari potest Liturgia ; si nomen hoe non adeo cogimus in angultum quod nonnulli iaciunt ut eas caeremonias tantummodo , quae acl dia G erificium spectant, complectatur; sed latius aliquanto diducimus , ut ritus om- , prehendat omnes qui ad ceteras sunctiones Eeelesiasticas attinent sacrorum Μiniis strorum; qui a veteribus Scriptoribus, ut Du-Cangius animadvertit, dicuntur, Liturgi . Harum rerum disciplinam magnam partem excultam a doctissimis homini V bu, seduloque & diligenter tractatam si negem , videar nimium aut rerum ignarus,, aut industriae nostrorum hominum inimicus . Non fallar tamen ilicam , ne is minem fuisse hactenus qui in unum coegerit omnia a multis pertractata I aut nori dii putationem de ritibus , alienis omnino disquisitionibus quaestionibusque oneram . Itaque tractationem hane ita habuisse videntur, quasi vero esset discip inae alterieuiusdam pars, vel nullius potius , sed curiosoruin hominum pieque otiari M tium , a severioribus disciplinis diverticulum quoddam non inamoenum nec ilibeis te. A qua quidem opinione jamdiu aberam , suspicabarque suturum aliquanoO
Constitutionem Gloria Da νει motu proprio datam die L. Iumi gn. I 47. exhibebimus in Arpendieibus . qua uberes reditus novae Aeademiae Liturgi eae benediceatissimus Pontifex attribuit, non solum ut Maoistris quatuor instruct1 perpetua s L, sed etiam ut sua Rudi orum diliaemiae remunerδt non desit , splendorque Academiae conservetur .
34쪽
virorum doctorum opera, si , quae seorsum a multis explicata sunt, simul eongregarentur & veluti sparsa membra in unum eorpus colligerentur, diseiplinae cujusdam species dc forma induceretur . In hane me opinionem primum deflectentem demisit operum S. T. lectio, ex qua id eollegi praeterea non serme aliunde conquirendas aut expectandas opes , quae ad instituendam hane disciplinam viderentur neeessariae ;sed iaciendum id unum , ut cogerentur, quae ibidem inveniebantur explicata divisim , prout operis propositi ratio & occasio temporis postulabat. Neque non id S. T. signifieavi a vidique hoe praestare , tui esse ingenii, tuae doctrinae, denique tuae in hujusmodi rebus exercitationis; a cujus profecto una congressione plus me didieisse profiteor , quam a multorum dierum opera atque intentiori Liturgieorum Auctoruin lectione. Nunc quoniam id jubes, ut seriptis mandem cogitationes Tuas se enim appellari verius est quam meas γ, parendum enim vero Tibi est, ae primo illud ex plicandum I posse harum rerum disciplinam quamdam existere atque efformari .is Nam si Veterum , qui de artium ae disciplinarum natura scripserunt, judiei a investigemus , Ars est artem autem eum dico saeuitatem , sive disciplinam , sive' latiori quodam vocabuli hujus usu scientiam intelligo Ars, inquam, est multarum cognitionum ad eertum finem conducentium certa collectio . Hoc ex Aristotele bono utique in hisce rebus Auctore, ex Cicerone apud Diomedem, ex S. Thomar. a. quaest. VI. aliisque summo eonsensu Philosophi docent, & Theologi. Addunt qui rem adhue explicatius tractant, Lueianus in ludriea illa sua de Parasito sermocinatione, & Galenus in iis quae ipsi a quibusdam adscribuntur operibus Medicae finitiones , Introductio, De optima secta . cognitiones hujusmodi , neque evidentes apertasque omnibus , nee sine labore aut hominis alicujus disciplina ad assequendum iaciles esse oportere . Quae singula hute , quam dicimus , rituum Ecclesiastieorum disciplinae , omnino conveniunt. Nam liquet cognitionum hic plurimarum comprehensionem , & ut Galeni verbo utar, coacervationem esse : omnia enim quae in sacris sun tionibus exercentui, huic vesciti materiae subsunt . Atqui eadem ad unum quemdam certumque finem collimanti quem si aliquis ex me requirat, subjiciam hune ; quod in omni re servandum est , ut hic maxime spectetur teneaturque , quid deces . Cum enim animus in hane eorporis concretionem demissus vinculis veluti quibusdam impediatur , quo minus ad ea quae materiae expertia sunt, atque extra labem terrenam posita libere evolare possit, ae necessario ascendere ad ea gradibus terrestrium rerum debeat; convenit esse quaedam objecta sensibus, quae magnifice, dec re , atque apparatu quodam obita eaelestium rerum magnitudinem pulchritudinemque demonstrent. Itaque quod veterum Patrum non nemo adnotavit Eucharistiae Sacramentum primum conseere in eo coenaeulo Dominus voluit , quod divitia
hominis erat grande atque instratum a & Magdalenae pietatem a reprehensorum sermonibus vindicavit quod unguenta pretiosa liniendo eorpori adhibuisset. Neeesse est tamen , haec ut, quomodo possunt, rationem aliquam dc proportionem ad illam nobiε speciem eae testium rerum repraesentandam , servent. Atque hoe est ipsum quod δε-co ir nomine, quoniam aptius aliud non laeeurrebat, expressi. Est deinde alterum; ut ab Ecclesiae disciplina & Majorum institutis ne discedatur . Nimirum hoc , qui in caeremoniis nostris oppugnandis versantur Haeretici oppugnant autem serme o mnes magna animorum & studii contentione saeiunt, ut novitatem objietant Catholicis , exprobrentque, longius nos a veteri Majorum disciplina ae simplicitate illa, quam dicunt, morum institii torumque aberrasse . Nee Tu B. P. ignoras ut taceam cetera , singulare vero aliquid proferam ), quibus acrioribus maledictis , Sanctorum Canonizationem, antequam Tu de ejus antiquitate tam certa ac testata proferres, incesserent, veluti novum aliquid quod nee in Scriptura nee in pia antiquitate fundamentum ullum habet, ut cujuspiam illorum , Francisci nimirum Turret tini pari. a
35쪽
, Theoist. quas. 7. n. T. verbis loquar: qui in ritu illo eade in de eausa damnando is praecentores habuit vel subicriptores, Rodulphum Hospinianum de ore. fes . eap. 6. Martinum Kemnicium exam. C. Trid. p. l. Ioannem Henricum Hel deggerum ana tom. C. Trid. in fless. a s. Ioannem Prideaux orat. II. de Canomet. n. Ioannem Micrae- , , lium hist. Meses. l. a. Dct. a. num. 28. Gisbertum Uoetium dissert. de Canoniet. n.
pari. 3. aio. select. Martinum Chladenium de Sanctis factitiis, Casi mirum Oudinum
is de Scriptor. Dee. 8. tom. l. GI Isso. Ioannem Franciscum Buddeum orat. q. de ori- σin. Canonizat. Non recitabo vero his antiquiores, inter quos venirent profecto , , Magdeburgenses ἔ qui hoc praeterea praestant, ut singulis Centuriis caput integrum, is quod sextuin esse eonsuevit, impendant in rituum origine atque antiquitate inqui is renda . Non debemus autem nos , quam illi sunt in oppugnandis , in tutandis atque is antiquitate quae conveniat asserenda, minus esse diligentes ; vel , si opus sit, is commutationum, quae in disciplina eontingere recte possunt , aequitas & causis pro is serendae . Sunt hi ergo de rituum decore & antiquitate duo, vel unus potius certus is definitusque finis , qui convenientiae nomine continetur , ad quem omnis hujus sa is cultatis cognitio atque investigatio tendite quem profecto assequi, nemo , esse multadis operae ac multarum litterarum, neget. Nain quod primum spectat; cum Tullio te'
ste, dissicillimum sit in unaquaque re videre quid deceat; multo hoc est in t acro hocis argumento dissicilius . De altero quivis per se videt , eujus hominis sit sanctiissimo-
,, rum Patrum instituta cognoscere , traditionis veritatem expendere , antiquitatem is excutere omnem ae diligenter perserutari . Sunt ergo hie , quae ad facultatis unius is constitutionem requiruntur, omnia; latendumque est disciplinam posse quamdam sacrorum rituum est rinari , quae seorsum per se ipsa exeolatur, verseturque dc d , , ceatur in adolescentium scholis .is Quin igitur facimus, ae proprium illi Magistrum atque auditores tribuimus, is educimusque ex ea , ubi hactenus diversata est , sive Theologiae, sive Canonici Iuris , is sive Ecclesiasti ex Historiae Ohola Ae sermo Oideo even ille hoe in omnibus discipli is nis ; quod in mundi conditione Philosophi veteres ae Poetae tradidere a ut primum ,, commixta omnia confusaque simul prodirent, quae dies postea secrevit distinctionem-
,, que attulit, atque expolivit : nam tractu temporis, eum exeoli diligentius ecepissent, is quaelibet sibi Magistrum atque auditores diversoriumque invenite antea vero unari omnes schola atque uno sortasse nomine continebantur. Λtque, ut omittam quam
,, Tullius saepe memorat, extitisse olim Philosophiae atque Eloquentiae eonjunctionem, ,, ac Poeticae etiam facultatis , ut Strabo , Maximus Tyrius , atque Aristoteles tradit pis quae erat antiquitus Theologia sive ut Clemens Alexandrinas vocat Paedagogia , ,, quamque profitebantur ii, quos ille Gnoslieos vocat; nisi disciplinarum omnium sa- is crarum, quas nunc in tot facultates distinguimus tribuimusque , cumulus quidam, ,, quae ab eodem viro doctissimo sanctissimoque definitur veritatis directio ad Dei eontem- , , plationem aut quid antiquissimorum illorum libri suerunt, nisi perpetuus ex priscisis Auctoribus, quaecumque ad res Divinas spe.' arent, sententiarum contextus , quos ,, ideo stromata appellarunt; qualia ipse Clemens , & Origenes , teste Hieronymo, alii- ,, que antea conscripserunt e quam quidem disciplinarum congeriem quamdam , alii adis subnascentes haereses oppugnandas conversi, alii ad Canonieorum librorum sensa exis ponenda , ad fovendam alii pietatem Christianorum, distinxerunt in tres saeras saeulis tales , quas nunc sacrae Scripturae scientiam , dogmaticam , mystieamque Theolo- ,, giam appellamus. Quod si ad eas, quae nunc in scholis dominantur saeras tres alias sa- is cultates adjiciamus animum, scholasticam Theologiam, Theologiam moralem , Ca- is nonicam lacultatem , illas inter se posteriorum temporum experientia ususque distraxit. Nam quamquam Seholasticae dissicile sit initia statuere , quod de ejus deseriptio- is ne inter Auctorea nondum constat ; si tamen , ut plerique censent, eam facimus , υ quae
36쪽
D quae praeter auctoritatem, rationem maxime advocet ad placita Theologica stabilienda, is ae subtiliori methodo quadam res omnes ad eerta quaedam capita dc pronuntiata revo- ,, cet, brevique modo & sermone tractet , vel ad Ioannein Damascenum eum Caesare,, Bulaeo , vel ad Anselmum eum Cardinali de Aguirre, vel ad Tajonem Caesaraugu- stan uin eum Mabillonio , & ad Lanseanelii Cantuariensis ste Petri Abaelardi operaii., ,, vel ut vulgo iaciunt ad sententiarum Magistrum Petrum Lombardum reserenda est . , , Quae sequuntur duae, certe inferioribus temporibus hac tantum ratione tractatae sunt, is ut novam quamdam disciplinam constituerent atque efformarent. Faeultas enim Cano- , nica Eugenii III. aetate a Gratiano obtinuit eam dignitatem , quem ad id Irnerii ex- is emplum adduxit,a quo fuerat lus civile restitutuin quemadmodum observavit Bulaeus.
,, Moralis vero Theologia vel ad S. Raymundi tempus , si Mabillonium sequimur, vel, , , si Petrum Balterinium , ad S. Antonini Arehiepiscopi Florentini aetatem reficienda . Atque hae saeuitates , ut iidem Auctores narrant , unius Theologiae nomine olim ve- , , niebant, unaque in Theologica schola tradebantur & discebantur . Quod igitur sa- ctum in illis sapientum opera nune laetamur; idem confido futurum, idque nosis S. T. maxime debituros, ut Liturgica disciplina nostra proprios habeat Magistros, prori prias sedes , quas habitet S in quibus dominetur. Quamobrem veniam ad id , quod mihi propositum est secundo loco; ut rationem is explicem qua tribui res ac digeri in certas classes possint , partesque insormem , qui- ,, bus justum corpus unius cujusdam sive artis sive scientiae efficiatur. Hanc vero rati is nem suffieiunt libri ipsi Eeesesae Romanae usu recepti atque approbati, quibus ritusis omnes sive caeremoniae continentur. Αe sane laetandum esse video, quod post vindiis eatam a sanctissimo Tridentino Concilio rituum nostrorum sanctitatem, in eo maxi- , , me versata sit Decessorum tuorum cura I ut plurimos qui antea serebantur caerem ,, ni ales libros ad paucissimos contraheret, eosque, adhibitis doctissimis prudentissi- ,, misque viris , recenseret atque emendaret. Fuisse Olim Ecclesiasticos , quos dicunt , ,, libros sane multos, veteres Scriptorea qui eorum meminerunt, declarant. Quamvisti enim Dominicus Georgius ex intimis Sanctitatis Tuae Sacellanis de libris agens Li- is turgicis Romanae Eeelesiae dissert. a. tom. a. de Lituta. P. hos libros omnes libron Euangeliorum , Lectionario, libro Sacramentorum, atque Λntiphonario, quatuor his.,, definiat; qua significatione Liturgicos hie appellamus, idest quorum in iunctionibus is sacris omnibus aliquis usus esset Latinarum saltem Ecclesiarum , constat sane fuisseti plures . Quamobrem vir summus Cardinalis Bona Divin. Asalmod. cap. I 8. ν. ao. r , , censet Psalterium , Lectionarium, Collectaneum , Antiphonale, Hymnarium , Μaris tyrologium , Rituale , Caeremoniale, Sacerdotale, Pontifeale, Μissale, Graduale.., Diurnum , Breviarium . Nec vero fuit vir ille doctus plus aequo liberalior. In Rhyis tonis Episcopi Basileensis Capitulari tom. q. collect. Hard. res. 24 . num. s. nomi
, , nantur a Sacramentarium, Lectionarium , Antipiauarium , Baptisterium , Computus, non Tamitentialis , Psesterium , Homiliae per circulum anni. In polyptico S. Remi - gii Remensis cap. Balvet. in vot. ad capitular. tom. a. coI. Itys. γ Mi ale, Capitularen Evangeliorum aee circulo anni, liber de computo , de ordine Baptismi, Marorologium. - Poenitentiale , T ionale , Canonam volumen, Hemiliae quadraginta S. Gregoris . Bu , , chardus lib. lv. decret. eap. 8. habet Psalterium , Lectionariam cum Euangeliis, Saer mentorum librum, Baptiseritim, Computum eum octo , cum commendationibus anim
,, rum , Marorologium, Homilias per circulum anni . Ecclesiastiei libri qui in antiquisis constitutionibus ordinis Vallis-Caullum tom. 4. Anecdot. Martene col. t 6 I singuis lis monachis tribuuntur hi sunt Mi D, Epsolare, Textus, Collectarium , Graduale,
, Animbo uarium , Hamnarium, 'alteriam, Lectionarium , Kalendarium . Enumerantis certe singuli dicti orum librorum nomina: atqui alia tamen reperiuntur quae Ris praecedentibus non distinxerim Osffciale , Responsale, Benedictionales libri, libri cur
37쪽
narii, Ordines, Apostolus, Comes . Addendus tamen Iiber Diurnus Romanorum Ponti is eum, in quo praeter sormulas scribendi quibus sexto septimoque de octavo laeulo is ae nono summi Pontifices uti solerent, ritus etiam in eorum ordinatione ae Conse- ,, eratione adhiberi soliti continentur. Atque optandum sane esset ut quemadmodum ,, de Ecclesiasti eis Graeeorum libris eruditissimam dissertationem seripsit Leo Allatius, is eui veluti supplementum aliam adjecit Guillelmus Cave , ita etiam veteres Latinorumis Eeelesiasti ei libri laudatorem aliquem narratoremque nancilcerentur . o Qui nune seruntur Liturgi ei libri, quibus Ecclesia Romana utitur, sunt in promptuis omnibus. Praeter Missa le& Breviarium, quorum antiquus est usus ac nomen: nam primi ,, etiam in Capitulari Caroli Magni crom. I. BHuz. col.TI . mentio fit; alterum , etsi,, Cursus nomine designatum monet Mabillonius init. disquisit. de eurs Gallie., tamen itari quoque nominatum tradit Paschasius Quesnellus, eum initio solas rubricas sive ordinemri ossiciorum eontineret: praeter, inquam, Missale,& Breviarium tres proponendi viden- ,, tur Liturgico Magistro Ri tuale, Caeremoniale, Pontificate. 'tuale successit in Sacerdori triis loeum quod Rituale erat quoddam copiosius, ut Μacri tradunt: longitudine i is men suit, atque ipsa copia varium, ut ex ejus editionibus constat. In Veneta anni Is r r. ,, legitur , illud collegisse summis laboribus & vigiliis atque elaborasse Albertum Castel- ,, lanum Venetum Oia. Praed. cujus Pontificalis recensionem ann. t sT. commemoratis Echaia; hane vero praeterivit, & male Μiraeum putavit suae nomine nostram hancti designasse . In catalogo Bibliothecae Tellerianae recensetur liber Sacerdotalis collectusta et Leonis X. auctoritate approbatus . Rituale igitur primo loco collocavi, utpote eκ,, reliquis Caeremonialibus libris communiorem pluribus, quod Paulus V. anno Is die i7. Iunii titualis Romani nomine proposuit Apostolicis litteris ; ut uno volumine,, quemadmodum ipse ait, eo rebensi sacri et Meeri Ecclesiae Carbolicae ritus , qui ira, , Sacramentorum administratione aliisque Ecclesiasticis Ductionibus se, vari debeκt ab iis,, qui curam animarum gerunt , Apostolicae Sedis auctoνitate prodirent . ad eujus volumi- ,, nis praescriptum in tanta Rituatium multitudine sua illi ministeνia, tamquam ad publicam ,, et obsignatam normam, peragerent, unoque oc fideli ductu inoffenso pede ambularent eum is consensu . Hae quidem libri hujus commendatione reliquos similes abrogasse Ro- manus Pontifex non videtur e quare post illum editum prodierunt in usum alii aliari rum Eeclesiarum ut Processonale dc Pastorale pro Melesia Mechliniens , Ritualeri Argentinense , aliique vel his, vel similibus ordinum , Agendorum, Caeremoni ri lium nominibus. Hujus tamen Pauli V. Ritualis Liturgicae scholae , cui Romari nae Ecclesiae ritus attendendi praecipue sunt , habenda est ratio , quod solumis nune est & diei vere potest Rituale Romanum t etsi aliud nomine hoe paginae pri is mae praefixo edi coeptum sub Paulo V. quod ipse Paulus in litteris Apostolicis citatis is laudat, narratque in suo conficiendo a se consultum , Iulii Antonii Cardinalisis Sanctorii . In ejus exemplo, quod in Collegio Romano extat , inveni scriptum, , manu Ordinalis Bellarmini, ad cujus etiam bibliothecam pertinebat : Hic liberis confectus est a Cardinali S. Severinae longo tempore ei m Imo Iabore . Et siqui em sub nomine praedicti cardinalis fuisset impressus dempto illo verbo Romaniis potuisset libere communicari eum omnibus : sed non plurali iis ad quos pertinebota is xx cum nomine Romani publiearetur, et non plaeuiι heredi Cardinalis, ut me no is mine Romani exiret: ea eatis es, αν bis liber lueem non aspiciat, et imperfectus MM mutilus extet in privatis bibliotbeeis . Mutilus est in fine , ut alibi scriptum reperi sti quod aliquas Benedictiones eontineret quae in usu non sunt. Suppletum est tametari quod deerat, typisque editum a De Rubeis, eum facultatem hane impetrasset Cl.Vigna , , lius & Fontaninius a Benedicto XIII. edita est etiam libri inseriptio ejusque frontiis praefixa Rituale Sacramentorum Romanam Gregorii Papae XIII. Pont Max. jussu editum. Romae r I sq. Hujus Ritualis exemplum vidi in privata bibliotheca Quirinali S. T. in is quo
38쪽
,, quo recensebantur ii, qui in eo opere conficiendo operam navaram , quod est deseri- ,, ptum ex alio item exemplo quod asservatur in Ethi Cardinalis Passionei litteratis- ,, simi Principis & litterarum litteratorumque hominum amantissimi instructissima hi-- bliotheea : in utroque ergo legitur z tituale Iulii Antonii Sanctorii casertani LR. E.
,, Episcopi cardinalis Praenesini S. Severinae nuncupati; adhibitis ad Me opus doctis' is mis , on praestanti simis viris, is rerum Ecclesiasticarum perιtissimis Episcopo Mu- ,, domarensi, reuhesmo Lindano D remundens Episcopo, Caesare vetiano N variensi, , ἐν postea cremonensi Episcopo, T. Ioanne Polaneo Iesulta, P. Riberto Bellarmino,, qui postea fuit Cardinalis , Curtio Franco canonico S. Petri in urbe, Mureella Franiari eolino , Federico Metio qui postea fuit Termularum Di opus , P. Benedicto Iustiniano
is Iesuisa Rectore saerae Paenitentiariae , Francisio Penia Romanae viae Auditore. Ludo' M oleo creti Sorbonae Parisiensis Dudico, is, Marcella Majorano Episcopo Meerrarum . Ed ,, tus est hie liber in quarta magni solii forma, quam dieunt quartum magnum: ,, licet Meratus editum dieat in solio anno I ε 34. Alterum rituum Eeelesiasticorum, , librum dixi Ponti ale ; quod nimirum Clemens VIII. anno I Iss. die a o. ει- is bruarii Constitutione EA quo abrogatis aliis edidit, postquam ab eruditis vi ,, ris atque in saeris caeremoniis exercitatis emendandum dedisset, testatus postis ea ; vibii ab antiquis Ponti alium codicibus , qui tum in clarioribus urbis e ,, essis , tum in Vaticana bibliotbeca atque aliis insignibus locis asservabantur ali ,, num aut discrepans irre se . Post Clementem VIII. Urbanus VIII. Pontifieale re- ,, censuit an . I 644. eum starimi errores denuo in Pontificale tapograpborum insista seus, incuria , anave de eausis is re dent, ut dicitur in eius Constitutione quamvis alias ,, Ponti fieati eidem praefixa r quod iterum editum est sub Benedicto XIII.; mandatum is tamen ut nihil immutaretur . Ex eo ritus Confirmandi, una eum ritu parvulosis baptirandi vuIgatus Romae ann. 1 Tay. in cujus libelli fine legitur e Romae deis speciali mandaro SS. D. V. Benedicti XIII. Licet vero in saeris ritibus peragenia ,, dis alio ab hoc Ponti fieali libro uti , Constitutione Clementis non ficeat ; miniis me tamen interdictu in , immo utile rugistro puto , in aliis etiam antiquioribus,, cognoscendia operam aliquam eollocare et poterit enim singularum aetatum, vel ,, etiam Ecclesiarum disciplinam ritu ae cognoscere . Atque hane quidem suis M eausam eur Innocentius VIlI. Augustino Patricio libri hujus , in quo antea Guillelmiis Durandi Episcopi Mimitensis labor versatus fuerat, emendationem eommiserit, Patriis eius ipse in praefatione antiquissimae editionis Romanae anni t 8 s. narrat; quod nimiti rum ille non tam universalis Ecclesiae quam inmat ensis suae rationem habendam durio,, set. In aliis postea editionibus, quibus Burehardus, quem sibi foetum in recensione illais Patri eius adstiverat, Iacobus de Luetis, Albertus Castellanus, aliique manus admove ,, runt, alia vel addita vel omissa vel ordine eommutata, prout illarum caeremoniarumis usus tempore invaluerat, aut suerat aliquo sive decreto sive eonsuetudine ipsa abroga
is tus et quod ex frutinis Episcoporum serotino quod appellatur de Pontificalibus Benedi ,, ctionibus atque hujusmodi aliis quibusdam intelligere Iieet. Caeremoniale, quem ter ,, tium dedi rituum Μagistro librum eognoscendum versandumque . intellexi praecipuς is Episcoporum , quod ad omnes Episeopali dignitate initiatos pertinet ; quodque a tri is bus Pontificibus reeognitum editumque est a Clemente VIII. Constitutione cum n is vi me die r4. tulit Isoo. , ab Innoeentio X. Constitutione Quamquam alias die Io.is Iulii is so. , a Benedicto XIII. Constitutione Lirer alias die V. Martii i a T. Sed quod is expressum id totum est quemadmodum nuper etiam in praeloquio suo ad illud adno is lavit Ioleph Catalanus a Paridis Crassi Bononiensis oli in Apostoliearum eae reino is niarum rugistri ae Episeopi Pisaurensis libris de Geremoniis Cardinalium , necnon eis Romani ipsus Pontifieis sive Pontificiat Cappellae Caerimonialis haee quoque cogno is scenda sunt, Praeceptori nostru ἱ atque alterum praecipue, quo ritus omnes explican
39쪽
is tur qui ad Romani Pontificis personam spectant. Ae 1ane habenda gratia est Cluisto A phoro illi Marcello electo Corcyrensi Episcopo , quod primus anno I yr 6. Venetiis deis his ritibus librum ediderit Leoni X. dedicatum inseriptumque hoc titulo: Riritum Ec- is Hesiasticorum sive sacrarum Caerimoniarum Sanctae Remanae Ecclesiae libri tres non auteri impress, quem libriim titulo paulisper inverso impressum vidi in solio Romae an. I rso.3- in octavo Coloniae Agrippinae ann. I IG. & anu. a sTa in quarto Uenctiis an. t 38 a. is utcumque primam illam editionem aegre adeo tulerit , quem supra nominavi , Paris de O assis; quasi mysteria enuntiaverit, quibus enuntiatis majestas & dignitas R -- mani Pontificis minueretur . Sed tota Paridis querela & Marcelli acculatio , quam , in Muleo Italico inbillonius recitat, nihil continet adeo atrox ac temerarium , Miri non multum illi, ac plus fortasse quam Paridi ipsi, debeamus . Quamquam totum illudis Augustino Patricio debere nos vult Parisi quasi ab illo opus hoe Marcellus compiis larit, edideritque salso nomine tuo, interpolatum tamen corruptumque multis in loci S. M Utcumque sit, Caeremonialium librorum supellectili ille continetur ; adsciscendique is praeterea in eam sunt cum Paridis ipsius liber caeremoniarum qui extat apud Marteri ne de antiqv. disicipi. in Divin. O . tum ordines Romani quos Mabillonius prae ceteri ris diligentius collegit: sunt enim omnes Romani Pontificis libri Ceremoniales; nonis is solum qui inscriptus hoc nomine inter cos reperitur Gregorii X. Est praeterea δε quod his adjiciamus Caeremoniale Gregorii XV, jussis editum pro Romani ipsius Pon - tificis electione . Quos hactenus numeravi libri, nec vero non in omnium versantur mani- ,, bus, in partes suas ac veluti membra digerunt hane disciplinam. Quemadmodumis enim in Iuris prudentia sive Civili sive Canonica fit, ut per tituIos, & leges sive capita is decretorum discurrentes ius uni versum explicemus ; idem praestare possumus , hocis servato librorum ac partium illorum ordine, ut de ritibus ae caeremoniis omnibus is differamus . Titulorum enim vices implere pomunt sive capita sive rubricae , quas di
is cunt, sive partes illae in quas sunt ordine distributi. Nam quamdam distributionem is rerum in iis digerendis Majores nostri diligenter spectarunt; ut vel ex Pontis cali., constat: & initio sui Augustinus patricius hanc repraesentavit, adjecta longa titulo is rum tabula , cui praefixa erat haec inscriptio: Pontificalis Ordinis liber incipii , in quo is ea tantum ordinata sunt, quae ad oseium Pontificis pertinent a qui tres infe partes con-- tinet: in quarum prima δε Benedictionibus , Ordinationibus , O, Consecrationibus personarum; in secunda de Consecrationibus et Benedictionibus rerum; in tertia vero de qui is busdam Meramentis et Ecesso ieis Osciis agitur . Brevis itaque praeeeptio est a si ita is hane saeuitatem tractandam explicandamque dicamus, quemadmodum Canonicum is sive Civile jus a Doctoribus atque earum saevi tatum Μagistris tractatur . Habentia enim inter se non exiguam cognationem atque amitatem et est illud vivendi sive cum , hominibus agendi lex ; hoc sundendi Caelestibus preces, sive eum Deo agendi . Sunt se ibi dogmata , a quibus discedere non licet, libris & juris textu , ut ajunt, expressa τώ hi quoque libri sunt auctoritate Pontificum commendati, quibus consormare caeremo nias nostras debemus e qui quidem tantum etiam auctoritatis obtinent, ut secundum δε illos judicari etiam in foro sancitum sit. Itaque librum Pontificalem allegari posse etiam is antequam a Clemente VIII. eorrigeretur litterisque Apostolicis datis confirmareturia Ioannes Andreas cap. degradatio: de poenis in ε. docuit a allegatur etiam in Gem. uniciis de jurejur. post confirmationem habere vim legis, nee licere ab eo recedere traditis Famanus in cap. Prrabster : de sacram. non iterand. num. I. & Caeremoniale vim ha- is bere lexis Cardinalis de Luca de juri . disi. II. u. I. Ursaya tom. pari. a. docept. II.
is s. 1. num. a r. et tom. s. pari. l. discept. 27. num. s. aliique Iuris interpretes tradi- ,, derunt . Denique habet haec quoque rituum sacrorum saeuitas Glossatores quos con
is sulamus sive Doctores suos; qui quidem ut singuli recenseantur, vix postulari abis otioso
40쪽
siassa as asasass ssas Isas Is
otioso potes . Quam multi enim in Missale & Breviarium scripserunt ; ut licet divers, titulis libros suos discriminare voluisse videantur, vel diversum sibi finem munusque praefinire, multitudine tamen, in idem sive argumentum sive inscriptionem inciderent. Itaque de Missae Μysteriis libros inseriptos legimus Innocentii III., Michaelis Sydoniensis, Francisci Titelmanni, Lactantii Rad soldi, Angeli Conti, Ioannis Superantii: de Missae osse io Ioannis Brunesumsch, Henrici Dissen, Mutii Capueini. De Mis, expositione Nieolai Cabasilae , Ioannis Baptistae Monachi Cassinatis, Ioannis Serrani, Jo: Clictovet. Caeremonias illius se tradere professi Μ. Antonius Ghenare , Capponus a Porreista, Melchior Huelamus, Nicolaus Auriseus, Petrus Lopeet, Io:Λlcoceri Pom- peus Sarnelius . In rubrieas Μi salis seripsere Paulus Quarti, Henrieus Pisari, Valle- montius e Ritus privatae Missae exposuere Philippus Angeli, Iacobus Cardin. Cantel-mus, Constantinus Hagerer, Splendianus PennaZaius, Pylon illus , Certani. Cavendorum in Missae saerificio monitores se praebuerunt Stephanus inrtinus, Petrus Matthaeus de Rubeis, Alexander Sperellus, Io: Paulus Montius, Hieronymus Fransonus. Quaestionum dubiorumque quae oceurrerent judices Ioannes de Lapide, Iacobus Iun-terbeeh, Lucas Cerracellinius, dei Teratae, Michael Timothaeus ; cujus postremi admirari licet ingenii is eunditatem qui sexcentas quaestiones excogitare potuerit in N illam , uti trecentas in Oiseium : de quo Oiscio sive de horis Canonicis seriptores passim nominantur Ioannes Beleth, Tobias Lohner, Ioannes Andreas Mallei, Μ. Franciscus Samarinus , Sehultingius qui omnes de Missa etiam seripsere, praecipue vero Edmundus Martene de Divin. O . : praetcrea Petrus Perseus, Ber- nardinus de Sandovat, Henricus Pisiari, Benedictus Herbesius, Alphonius de Μedrano , Briano Neusser , Franciscus M. Maggius , inrcellus Franeolinus , Ludovicus Thomasinus, Ioannes Grancolas . Nec sane pauciores in caeremoniis explicandis versati sunt, quae vel in Rituali, vel in Ponti fieali & Caeremoniali eontinentur . Non enim ii soli , qui libros hos sibi universos explicandos proposuere , Praeceptori sacrorum rituum, Doctorum sive Interpretum numero habendi; inter quos perpetuis nuper commentariis Caeremoniale & Pontificale illustrare eonatus est Ioseph Catalanus, & Rituale Romanum non ita pridem Hieronymus Baruisaldust sed qui unum aliquem ritum secere suarum lucubrationum argumentum, hi legendi versandique multo magis . video enim stre accidere , ut doctiores ab eis qui singularium rerum doctores extitere, quam ab illis qui omnes complexi sunt, discedamus. se Vereor ne dum parere S. T. conor , non commissi modo mihi muneris sed modestiae ae reverentiae fines praetergrediar . Sed me nescio quomodo juvandi ceteros quod fortasse non possum ) desiderium , studiumque hanc scientiam amplificandi loquaciorem fecit, animosque secerunt elementissimae litterae tuae . Itaque non temperabo mihi antea quam explicatiorem adhuc modum proposuero, quo tradi in scholis rituum sacrorum scientia possit; de quo sedulo cogitanti multi occurrebant animo; ae primum qui Institutionem Iurisprudentiae sive Civilis sive Canonicae rationem imitaretur, revocaretque omnia ad Res , Personas, Iudicia. Deinde in mentem veniebat similis huie modus , qui partes quatuor constituens , res omnes his quasi membris comi rehendebat, I. De Eeeleis . II. De Divinis .ciis . III. De Sacramentis , Sacramentalibus, is Benedictionibus . IV. De Eccle meis Iudieiis. Quam divisionein , quoniam commode complecti res omnes videtur; & modos plures, ut pro cujusque arbitrio eligendi potestas sit, proponere placet, explicatius hic trademus. I. DE ECCLESi Is . De Ecclesiarum partibus, ornamentis, Re iratione , reconciliatione . De Ecclesiarum Praesitibus eorumque Minifris ; atque illorum electione , muneribus juxta veterem novamque Ecclesiae disciplinam e quo Deo agetur de umano Pontifice
ejusque electione is consecratione ; de Episcopis Cardinalibus ; de Cardinalibus Tresisteris ; de Cardinatibus Diaeonis; de Episcopis; de Pretesteris ire. II. DE