Benedicti 14

401쪽

328 DE SERVORUM DEI BEATIFICATIONE

in aliis duabus , quas subinde solemniter peregit, oblationem fieri permisit turturum , columborum, di avium : sed & addebat, proscriptam suisse avium , & animalium oblationem in canone tertio inter cos , qui Apostolici dicuntur. Quamvis autem oppositum esset, laetis, & mellis oblationem vetitam in canone Apollolico, tuisse permissam in canone tertio

Concilii Carthaginiensis anni 397. ipsemet subdebat, id ex speciali ratione suisse pro die Paschae admissum ; dicta quippe die lac, di mel infantibus

recens baptizandis juXta antiquum morem infundendum speciali benedictione benedicebatur : Lactis , ct mellis Deeiaditer benedicendi Oblatio, ut tu sacramenti: Corporis , G Sanguinis D. mini nihil osseratur, quam quod ipse Dominus tradidit, hoc es panis , er vinum aqua mixtum ; prim/tia vero , seu lac, et mes. quod uno die solemnissimo in insantum misteris solet sterri, suam tamen habeant propriam benedictionem , ut a sacramento Domini Corporis , et Sanguinis distinguantur. Concludebat denique , se regulae generali velle adhaerere . nec ab ea se posse recedere , nulla speciali urgente circumstantia , nec ullo existente antiquioris Ecclesiae documento , quod recessum ab ipsa regula suaderet. In Canonietatione tamen facta a SS. Dece:sere N. Clemente Papa XII. mos oblationis turturum , columbarum , & avium resumptus est. Omnia autem & singula , quae de praedicta Canonizatione scripsimus, hausimus ex fideli relatione ad nos ab Urbe absentes transmissa die a . Augusti anni 1737. ab Ioanne Baptista Gam ruccio Amaseno Archiepiscopo , primo Magistro caeremoniarum apud summum Pontificem , singulari

nobis amicitia juncto , di in sacris ritibus longe peritissimo . g. XIII.

De summi Pontificis νη νrica oratisne in honorem Beati inter Sanctos referendi.

36 Uod sermo , seu concio haberetur a summo Pontifice in Can nietatione Sanctorum, testimonium perhibet Cardinalis Ostie

sis in cap. Audivimus . de Reliq. et venerat. SS. his verbis : Et sarit sermonem summus Pontifex praeessum recitans et probata . Consentiunt autem Cetera monumenta : de Clemente etenim v. sic canit Auctor, qui vers bus exaravit Canonietationem ab eo factam S. Petri Caelestini apud Bol-Iandianos ad diem I9. Maii tom. pal. Φ79 Bincque ait: exvlta , Iaudaque Sion, quia magnus , Magnus , et exulta; medioque tui, quia Sanctus

Israel. Haud prisca fit nobilitate resulgens

Murro genus . pectu'e scires doctrinave maenum Hunc facit: tu sitis verum experientia cautum

Longa facit . Siquidem secti Amragia auso

Huic deerant: sed magnus erat, grandisque Teatum Vita

402쪽

ET BEATOR. CANONI Z. LIB. I. CAP. XXXVI. 329

Vita dedit, triusque calans sermere per omnes, Et pietas , humilisque modus . vincensque superba Simplicitas, mentisque nitor, subtractaque munda Paupertas . miranda sui disrictio virtus ;Hae magnum fecere virum , caelique sacrandum, Si Deus annuerit. Vobis miracula clarent,

Et Fratres novere palam, discussit et illa Longa dies . magnusque labor 3ν In Ordine Romano Cardinalis Iacobi C etani apud Mabillon .lω. eie.

se legitur: Papa, prout de camera venit, scilicet cum Fuviali rubeo et mitra aviari frigiata cum pertis, vadit ad cathedram eminentem ante altare eam scabello p ratam , et ibi sedenda sacit sermonem, mitram tenendo in capite, ut es moris , pr eqsum recitando ct probata . Quae PMiter verba habentur apud Auctorem, qui rituum formulis praeerat in aula Pontificia anno I 347. apud Raynalis dum ad dictum annum num. 38. Porro , licet Bonifacius Papa IX. Canoni et

tionem secerit S. Birgittae in Capella sacri palatii prope S. Petrum , Mi Lsam vero eadem die non celebraverit, sed die sequenti descenderit ad basilicam Vaticanam , in qua cum omnibus solemnitatibus Missam ipsam celebravit , uti supra dictum est; eademmet nihilominus Canoni rationis die sermonem habuit de praedicta S. Birgitta, teste Petro Amelio in Ordine Romano apud Mabillon. cit. tom. a. pag. S 36. Et facto silentio, ct Iuminaribus accensis , Papa , tenendo mitram in capite, fecit collationem o sermonem

suum sub isto themate: Viduam ejus benedicam, ct 'rebit super ipsam sanctim

ratio mea. In ordine quoque Canoni Eationis tam . 3. colleci. Concit. Tritan.

pag. 636. haec extant: Et faciat sermonem Mnrnus pontifex , processum recitans ct probata. Tum autem in libro sacrarum caeremoniarum λrchiepiscopi Corcyrensis sent. 6.cap. a. ita subditur: Pontifex ,οratione facta ante altare,ascem dit eminentem sedem , ct accipit Cardinales , ct Praelatos paratos ad reverentiam. ua facta , descendit, et super altam sedem Hi ante altare paratam sedet. ve sus renes ad altare, ubi facit sermonem , referens , qua gesa sunt , et vitam ac

miracula Sancti summarie et in genere . Demum hortatur omnes , ut secum pariter Domino pias preces fundant. Illustre insuper concionis habitae a Ioanne XXII. in honorem S. Thomae Aquinatis, quem inter Sanctos retulit. ex antiquissimo MS. Tolosano monumentum publici juris factum est ab erudito viro Antonino Bremond ex Familia Praedicatorum ram. a. Tvllar. sui Ord. pag. I 63. num. 22. Denique sermonis habiti in Canonigatione S. Catharinae Senensis a Pio Papa II. argumentum prostat in ipsa bulla Canonietationis; sicuti habitorum ab Innocentio VIII. in Canonietatione S. Leopoldi Marchionis Austriae, a Leone X. in Canoni Eatione S. Francisci de Paula, atque ab Hadriano VI. tum in Canonietatione S. Bennonis, tum in Canonizatione S. Antonini, ex earumdem Canoni Eationum bullis probatio desumitur. Introducta vero temporibus subsequentibus consuetu dine , ut Secretarius Brevium ad Principes Advocato Consistoriali pro C Tom. I. T i noni

403쪽

3 3O DE SERVORUM DEI BEATIFICATIONE

nonietatione supplicanti respondeat, Pontifices ut plurimum a conesonando abstinuerunt. Idcirco F. Severinus de Cracovia in Actis Canonizationis S. Hyacinthi ait, primae pro Canonietatione petitioni Silvium Antonianum a secretis Brevium ad Principes tam longa nomine Sanctitatis suae respondisse oratione . ut per illam Ponti sex solitum de Canonietatione&de Canonietando sermonem obiisse videretur ; quemadmodum legi potest pag. 386. θ seqq. eorumdem Actorum . Sanctae tamen memoriae Clemens XI. qui ut plurimum in solemnibus Missis , quas celebrabat certis anni sestis, homiliam habebat, laudabilem hunc ipsum morem retinuit in Missa, quam celebravit occasone Canoni Eationis quatuor Sanctorum. Pii V., Andreae Avellini, Felicis a Cantalicio , & Catharinae de Bononia;& haec utique ipsa edita est tum inter ceteras egregias ejusdem Pontificis

homilias, tum in Actis memoratae Canonizationis saepe allegatis, a Iustiniano Chi apponi collectis. g. XIV.

D Bulla Canonizationis . 38 F Uxta ea, quae in superioribus dicta sunt, prolata a summo Pon-I tifice extrema sententia de Canonietatione, Advocatus Consist rialis humillime instat pro expeditione bullae , & summus Pontifex respondet 'Decernimus . Olim , antequam bulla expediretur , celebrari minime poterat festum Canonietationis; uti colligitur ex decreto Congregationis lacrorum rituum edito in causa S. Francisci de Sales die s. Augusti I 66 ς. in quo ex speciali gratia concessum fuit, ut ante bullae expeditionem M niales SS. Visitationis civitatis Annesinae celebrare possent solemnia Canonigationis dicti Sancti . Cum vero, facta Canoni Eatione, aliquando contingat, ut, retardata bullae expeditione, moriatur Pontifex, qui Beatum inter Sanctos retulit; aliquis tunc ex ejus Successioribus proprio nomine, memoratis tamen sui Antecessoris gestis, memorataque Canonia

zatione ab ipso facta, procedit ad bullae expeditionem , cujus initium esse consuevit : Tationi congruit, G convenit honesati, ut ea , qua de Romani Pontificis prudentia praeesserunt, Iicet , ejus superveniente obitu , littera Apso lica non fuerint confecta super illis , suam consequantur efficaciam. Primum

hujus rei exemplum puto fuisse illud Gregorii XI. qui B. Elgearium de Sa-hrano in Gallia Narbonensi Ausoysii Dynastam & Ariani in Apulia C

mitem, sanctorum Consessorum canoni per Urbanum V. Pontificem maXI-mum olim adscriptum fuisse promulgavit, expeditis litteris Apostolicis, Rationi congruit sec. Hunc postea morem subsequenter Pontifices passim amplexi sunt: & sanctae quidem memoriae Benedictus XIII. suo nomine expediri jussit Canonietationum bullas, quae non fuerant expeditae sub illis Pontificibus, qui Beatorum Canonietationes expleverant, ita ut sola desit

404쪽

ET A FATOR. CANONI Z. LIB. I. CAP. XXXVI. 3 3 I

bulla Canonietationis S. Elisabethae Reginae Portugalliae , ut in superiori-hus dictum est. Porro, etsi in bullis Canoni Zationum exponitur vita. exponuntur miracula , nec omittitur quidquid in causa juxta ordinem judicialem factum est; Honorius tamen Papa III. sanctorum Consessorum Pontificum canoni adscripsit B. VVillelmum Bituricensem Archiepise pum in Gallia Aquitanica , sed in bulla que es in nov. cod. Canoniet. pag. ς o. abstinuit a singulari virtutum & miraculorum recitatione hisce de causis: Qua , tum quia vobis nota sunt, tum quia pro sui multitudine non possimi subbrebrate narrari, praesenti pagina non duximus inferenda ; melius astimantes , scripturo gloriosam ejus bisoriam universa relinquere, quam , paucis auctoritatem bulla nostra appositione praestando , eam reliquis quodammodo deroeare. Uerum , cum subsequentes Pontifices ab Honorii more recesserint, ampli res idcirco Canonietationum bullae sub eis prodierunt; praeterquam subsan. mem. Benedicto XIII. qui voluit, sit bullae Canonietationum , quae in suo Pontificatu expediebantur sive Canonigationes a se saetis essent, sive ab aliis Pontificibus, breves essent, utque pauca tantum in eis attingeren tur de vita , de miraculis, & de earum cursu judiciali ; eo potissimum innixus landamento, quod omnia narrari non possent, ne bullae excrescerent in immensum ; quodque , si sorte aliqua in bullis ipsis omitterentur, in quibus utique propter sui amplitudinem videri possent omnia exponenda fuisse exposita , ansa praeberetur asserendi, quae essent omissa , veritate carere . Praeter bullas Caenoni Zationum aliae quoque litterae a summis Pontificibus vel ad universae Ecclesiae , vel ad unius nationis Praesules , aut ad aliquem Religiosorum coetum, aut ad nonnullos Principes scriptae sunt peractam Canoni Eationem indicantes.'& eos ad cultum Beati inter Sanctos relati excitantes . Sic nempe laetum fuit ab Alexandro III. post Ca- non ietationem S. Thomae Cantuariensis & S. Bernardi, a Caelestino III. post Canonietationem S. Ioannis Gualberti, ab Honorio III. post Canonizationem S. V Villelmi Bituricensis, a Gregorio IX. post Canonizationem SS. Francisci & Antonii, ab Innocentio IV. pos Canonietationem S. Petri Martyris , a Ioanne XXII. post Canonietationem SS. Ludovici Tolosati :&, Thomae de Aquino : quarum quidem epistolarum collectio habetur in saepe citato codice Canonigationum . & ultima etiam ex ipsis editaeli toni. a. Bullar. Ord. Praedicatorum pag. I . In Appendicibus porro exhibebitur compendiaria relatio omnium caeremoniarum adhibitarum in Canonizatione quinque Sanctorum facta a Gregorio XV. quae pro hujusce capitis complemento esse poterit.

405쪽

DE SERVORUM DEI BEATIFICATIONE CAPUT XXXVII.

T. Ambus eulius servis NA po Beatificationem deserendis .a π T Teo, quo decet, ordine in hoc argumento procedamus, ne- l cesse est aliqua attingere , antequam ad ulteriora transitus fiat, de quibusdam appellationibus , seu titulis, circa quos nonnullae aliquando excitantur quaestiones: sunt autem SERVUS DEI, VENRRABILIs DEI SERUUS . BEATUS , SANCTUS .a Incipiendo ergo a titulo semi Dei, qui usurpatur tum in scripturis. quae in sacrorum rituum Congregatione exhibentur, tum in ejusdem sacrae Congregationis decretis , sciendum utique ell, ipsum aliquando fuisse Abbatibus impertitum . seu potius Abbates diista servorum Dei appellatione suisse comprehensos , uti desumitur ex Synodo Suessionensi anni 7 4.can. IO. I. l 934. tom. 3. colles . Harduin. Si quis contra hoc decretum , quia viginsi tres Episcopi eum aliis Sacerdotibus, vel semis vel una cum consensu . Principis Pippini, vel Optimatum Francorum eonsilio constituerunt. transgredi,

vel legem irrumpere voluerit , vel despexerit; judicandus sit ab ipse Principa , vel Episcopis , vel Comitibus . G e ponat secundum quod in lege scriptum es, musiquisque juxta ordinem suum. Cujus Concilii verba sic interpretatus est

Petrus δe Marca in suo traf . de concord. Sacerd. o Imper. lib. 6. cap. 24. num. 3. Vox illa vel apud media aratis scriptores aequivalet eo unctioni et . Itaque , cum Iegis in hoc canone, vel Episcopis. v I Comitibus , intelligendum es,

ct Episcopis . ct Graitibus ; Item . Sacredotibus , vel servis Tei, ides e se vis Dei, hoc est Abbatibus . Sciendum praeterea , hodie etiam apud Graecos titulo servi Dei appellari quemcumque baptizandum , cum forma Baptismi apud eos sit haec : Baptizatur semus . GI serva Dei N. in nomine Patris, ct Filii, ct Spiritus Sancti. De hujus autem formae validitate numquam illis Latini litem intendere, quia Eugenius IV. summus Pontifex in institutione Armeniis data stom. v. estret. ConciI. Harduini col. 38. ubi dixit formam Baptismi esse istam: Ego ιε baptizo in nomine Patris, se Filii, ct Spiritus Sancti, addit etiam : Non tamen negamus, quin se per illa verba , Eapti etetur talis servus Chrisi in nomine Patris, et Filii, o Spiritus Sancti; vel . b ptizamr manibus meis talis in nomine ste. verum perficiatur Baptisma . Et Con cordant Acta Concilii Londinensis habiti anno 1ςς6. sub Cardinati Re naido Polo Legato pro Angliae reformatione, sicut habetur tom. I 8. biblioth. Pontis pag. 3ς 3. ubi haec extant verba decreti : Forma autem es . Ego rebaptizo in nomine Patris cte. Non tamen negamus , quin er per illa verba : Ba pridetur talis servus Chrisi in nomine Parris, et Filii, et Spiritus Sancti; veI Baptizetur manibus meis talis in nomine Patris , et Filii, et Spiritus Sancti, verum perficiatur Taptima . Vuoniam . eum principalis causa, ex qua Baptismus virtutem habet, At S. Trinitas, instrumentalis autem At Miniser , qui tradit Diuitiaco by Corale

406쪽

ET BEATOR. CANONI Z. LIB. I. CAP. XXXVII. 3 33

tradit exterius sacramentum ἶ A exprimitur actus, qui per ipsum exercetur Mi-ns meum sancta Trinitatis invocatione , perficitur sacramentum . At, quid- quifisit de titulo , sive nomine semi Dei ratione modo indicata explicato, quod tamen attinet ad rem, quam nunc tractamus, titulus servi Dei, juxta consuetudinem Congregationis sacrorum rituum, illis tantum tribuitur, de quorum agitur Beatificatione ; iidemove sic communiter appellantur in scripturis Postulatorum, in animadvertionibus Fidei Promotoris, in suffragiis DD. Consultorum , atque EE. Cardinalium . necnon in decretis sacrae Congregationis; sive agatur de signatura commissionis, hoc est de causae introductione . sive de validitate processuum , sive de fama in genere , seu denique de virtutibus , aut miraculis . Quodque notabilius est. citra ullam laesionem decretorum generalium Urbani VIII., serta Dei ainpellantur omnes illi, qui cum sanctitatis laude decesserunt, sive eorumessigies cum aliqua inscriptione edantur, sive eorumdem vitaς typis man

dentur .

3 Porro ad ornatum materiae addidisse ias sit, tum in veteri, tum in novo Testamento illos praecipue dictos fuisse Dei semos , qui eximiis vi tutibus floruerunt. Sic enim Esdrae lib. I. cap. 9. υ. I 4. legitur : Et sabbatum sanctφcatum tuum sodsi eis, ct mandata , ct caremonias, s legem pracepsi eis in manu Musis servi tui; sc psa m. 77. v. 7o. Et elegit David servum suum. et susulit eum de gregibus ovium ; sic psum. I 3I. v. Io. Pro ter David servum tuum , non avertas faciem Chrisi tui; sic in prima epistola B. Petri Apostoli cap. a. v. I 6. Suasi liberi, et non quasi velamen habentes m litia libertatem, sed seis feris Dei; sic denique, ceteris omissis , in Ap calypsi B. Joannis Apostoli cap. 7. v. 3. Tolite nocere terra, et mari, neque arboribus , quoad usque flonemvs servos Dei nos i in frontibus eorum . Consert& illud S. Ioannis Chrysostomi hom. i. in epis. S. Pauli ad Rom. tom. 9. Oper. pag. 429. ubi, illustrando prima illa Apostoli verba : Paulus, servus Iesu Chrisi, vocatus A solus , furetatus in Euangelium Dei, ait: Chrisi vero servum se non sine ea se dixit: multi namque sint semitivis modi: alius secundum creatimem de quo dicit: omnia semiunt tibi; itemque : servus meus Nabuchodonosor . opus namque opifici servum es. Alitis modus es a Ne de qua ait: Gratia autem Deo , quia femi eratis peccato , obedisis autem ex corde in quam traditi sis doctrina formam, ct liberati a peccato servi facti sit justria . us a vita instituto , de quo ait: Moyses servus meus mortuus es: quamquam G Iudaei omnes servi erant; sed Movis in primis ex vita in tuto hFendebat. βuoniam igitur Paulus omnibus servitutis modis servus erat, dignitatis maxim loco ponit illud , servus Iesu Christ. Huc tandem referri possunt ea , quae in historiis Ecclesiasti eis leguntur de titulo Unioersalis Discopi, qui, licet de jure soli Romano Pontisci debeatur , ut habetur in dictatu S. Gregorii VII. n. a. apud Chris. Lupum tom. 4. Synod. generaI. et provinc. pag. 34q. assia solus Romanus Pontifex jure dicatur UUυersalis; ob modeltiam tamen Rε. Gregorio Magno fuit in ejus locum pro se, & Successoribus suis subrogatus

407쪽

gatus hic alius, Servus Servorum Dei, hoc est eorum , qui Fide , morum integritate , & Christianarum virtutum exercitatione Domino Deo nostro

dulei inserviunt servitute; juxta illud S. Augustini in psalm. 99. num. 7.

et 8. cf. IOT s. rom. 4. Oper. Servum te charitas faciat, quia libertim te veritas

fecit. Si manseritis inquit in verbo meo, vere discipuli mei sis , et e noscetis veritatem, et veritas liberabit vos . Simul es ct servus , et liber . Servus , quia factus es ; Iiber , quia amaris a Deo , a quo factus es .... Noli servire cum murmure ; non enim id agunt murmura tua , ut non servias , sed, ut malus servus sertias. Servus es Domini, libertus es Domini; non te sic quaeras manu-nnitti, ut recedas de domo manumissoris tui. Servite Domino in jucunditate . Plena erit illa et perfecta jucunditas , cum corruptibile hoc induerit incorruptiο-nem , et mortale hoc induerit immortalitatem .

4 Servus itaque Dei, ut vidimus, dicitur ille, qui moritur cum fama sancti talis ; Venerabilis autem Dei sertus ille vocatur , cujus sanctitatis fama judiciali jure probata est, veluti adnotavit Blasius a Purificatione in

trase. de ad ratione disput. S. drub. s. g. 3. num. 67. Sciendum es autem , nomine tenerabilium virorum nos intelligere eos, de quibus insignis fama sanctitatis eorum loquatur , ita ut non pussciat q libet os Inio , quod virtutibus et miraculis

claruerint: & ita quidem , stricte loquendo , tenerabiles Dei serti sunt illi . secundum consuetudinem Congregationis sacrorum rituum , in quorum Beatificationis & Canonietationis causis commisso introductionis signata est; non signatur enim commissio , nisi judiciali more constiterit exprocessu auctoritate ordinaria confecto de fama sancti talis & miraculorum. Dictum est nempe , stricte loquendo, tenerabiles Dei servos appellari illos, in quorum Beatificationis & Canonietationis causis commissio signata est :quandoquidem , late sumpto hoc titulo cohonestati aliquando suerunt in historiis, etiam Romae typis impressis , plerique viri cum sanctitatis laude defuncti, praesertim vero qui, dum viverent, charactere Episcopali, aut sacerdotali su erant insigniti, etsi nunquam cause Beatificationis, aut Ca- non ietationis ipsorum fuerint introductae, vel fuerit signata commissio,

nisi longe post editas de ipsorum gestis & virtutibus historias; quemadmodum demonstrari possiet pluribus exemplis , si id opportunum judicaretur : comprobari autem potest auctoritate Cardinalis Baronii, qui adan. 73 I. num. 26. loquens de titulo Venerabilis. quo Beda insignitus est,& de quo mox habebitur sermo . sic ait: Porro lsa quidemi vel ex re saltem erroris redarguuntur , quod ejusmodi titulus , Venerabilis , communis alioqui Presbteris omnibus, incognitus Majoribus fuisse videtur , qui eumdem Bedam non Ulo, sed alio titulo nominarunt. ς Beda igitur Presbyter Anglicanus nomen Venerabilis habet in Martyrologio Romano ad diem a . Maji; ad quem locum haec scribit Cardinalis ipse Baronius in notis : Hunc ab aliquibus inconsulte nimis putatur ob id , qtica Tenerabilis djctus reperitur a nonnullis . Diatrum dici nρη debere . Sane quid tu sanctitatis titulo ornaverunt eum Majores . Ab Ilduino clarissimo viro iu

408쪽

ET BEATOR. CANONI Z. LIB. I. CAP. XXXVII. 33s

are agitieis Beda sanctus Presbter dictita habetur . Marianvs Scotiιs scriptor non ienobilis, qui ante quingentos annos Vixit, lib. de sexta aetate, anno Dom. 67 8. hae ait: Sanctus Beda Presbter Anglicvs Ompurator his temporibus clarus habetur. Aniles autem nonnullae fabulae reseruntur de titulo Venerabilis , quo Beda suit decoratus . Petrus etenim de Natalibus in catalogo Sanctorum Iib. s. eap. ς s. narrat, Bedae discipulum , ipso defuncto, voluisse titulum sepulcro imponere; cum vero, incepto leonino carmine : Hae sunt insessa, finire vellet, Beda Sancti, vel Presbteri ossa , nec metrum stare posset, & aliud quidem vocabulum eidem minime occurreret, taedio affectum somno denique correptum fuisse, tum expergefactum mane in tumulo Angelicis manibus insculptum sequens carmen reperisse : Hae sunt in fossa Beda venerabilis ossa. Sed hanc narrationem irridet Trithemius lib. a. de viris illus, . Ord. S. Bened.; & argumentum ipsum latius persequitur Card. Baronius in notis ad Marures. Rom. ad cit. d. 27. Maji. Quocirca Bollandiani in vita Bedae ad dictam diem a . pag. 7I8. tom. 6. ita de ejus titulo Venerabilis locuti sunt: Factus Anglia splendor singularis pietate ct eruditione, cognomen Venerabilis es adeptus , eo potissimum , quod ipsius homilia in Ecclesia recitare

tur , cum aut adhuc viveret, aut certe necdum esset catalogo Sanctorum inseriptus; se tamen antiquus se titulus es, de quo , propter vetvstorum Scriptorum lentium , merito dubitat Baronius ; majori etiam merito rejiciens aniles sabeuias , qua tali appellationi Occasionem dedisse finguntur, nee digna sunt hoc Ioco referri. Iis consentit Magister Richardus Ord Praedicat. dum viveret, sacri palatii Apostolici Magister & Consultor Congregationis sacrorum rituum, qui sub Urbano VIII. una cum aliis doctis viris plurimum laboravit pro correctione Breviarii Romani , in suo opere de litaniis Teatis. Virginis ; eumque sequitur Episcopus Sarnelius in sua epis. I. rom. a. 6 Cognomine insuper Venerabilis aliquando summi Pontifices , aliquando Episcopi, aliquando Principes Catholici, aliquando etiam Martyres vindicati fuerunt appellati. Quoad summos Pontifices, id comprobatur ex Synodo Romana sub Hilaro Papa, tom. a. collect. Harduin. οι, γ99. Pragidente viro innerabiti Hilaro Papa in basilica B. Maria : & ex alia Synodo Romana sub Bonifacio II. cit. tom. col. IIII. Praesidente Tene

rabili viro Papa Bonificio. Quoad Episcopos ostenditur id ipsum in Collatione prima Carthaginiensi Catholicorum cum Donatistis cap. 6 a. tom. I. cit. collerii. ccI. Io a. ubi Marcellinus Iudex Episcopos alloquens ait: Illud sutem es , quod per vesram venerabilitatem scire desidero . Quoad Principes Catholicos , res est comperta ex epistola Hadriani I. adversus Eli pandum , 0 dem collicit. tom. . eοI. 86ς.) quae lecta fuit in Synodo Francosordiensi anni 794. in qua sermonem habendo de Caroli Magni zelo adversus Haereticos , ait: Dilecti mus Filius noster, ct spiritualis compater Domnus Carolus Magnus di venerabilis Princeps . Quoad Martyres tandem vindicatos argumentum desumitur ex Constitutione Marciani Imperatoris , in qua obsecutus Concilio Chalcedonensi, quod Flavianum Patriarcham decreverat

409쪽

336 DE SERVORUM DEI BEATIFICATIONE

tamquam Martyrem esse colendum , & revocans Constitutionem Theod sit, qui Aulicorum potentia irretitus, edi publico proposito , Conciliabulum Ephesinum lub Dioscoro habitum, & Flaviani damnationem approbaverat , subdit: cit. culin. Harduin. rom. a. col. 67ς. Ergo , quoniam Generabilis recordationis Flavianus tanto ac tali decoratus es testimonio .... abo-

Ieatur illa Consitutio, qua Iceleratorum subreptisne ps obitum sancta memoriae Flaviani adversus eum lata cognscitur. In jure item civili Ecclesae, nota comia , orphanotrophia , & alia id genus dicuntur domus venerabiles , ut

habetur in I. aa. Sancimus, res ad venerabiles Ecclesias, vel xenones , vel in

naseria, vel Orphanotrophia ctc. et in I. a 3. C. de sacrosanct . Ecelis ubi: Sameimus , s quis aliquam reliqueris hereditatem , vel legatum , vel fideicommissum . ves donationis titulo aliquid dederir vel vendiderit Me sacrosanctis EGIesu, sue venerabilibus xenοηibus ste. Leges etiam veneranda dicuntur in I. I. C. de bonis, qua liberis: Cum veneranda leges vetuerint oe. Veneranda quoque dicitur respublica in I. ΣM reipublica st de injuriis : & demum veneranda appellatur senectus, hoc eit cultu digna atque veneratione, in I. Sempers de jure immunir. Quae tamen dicta sint extra rem , cum praesentis capitis

argumentum ad titulum Venerabilis restringatur intra terminos consuetudinis Congregationis sacrorum rituum .

et Tituli porro Beati & Sancti nonnumquam promiscue adhibentur. Ecclesia namque Dei param Virginem Mariam interdum Sanctam appellat: Sancta Maria, succurre miseris; Sancta Maria , ora pro nobis : interὸum Rppellat Beatam οῦ Concede , nos famulis cte. et gloriosa Beata Maria semper Ui ginis intercessone cte. Quo reserri poteli & id , quod legitur in consessione ria reor Deo omnipotenti, B. . earia semper Viremi, B. Michaeli Arahariclo, B. Banni Baptisa , SS. Apsolis Petro et PauIO. et omnibus Sanctis ; atque id etiam , quod habetur in can. Non nos Beatum Petrum , dis. - . Utque ce tera praetereantur . tum in Martyrologiis , tum in singulis sere paginis codicis Carolini summi ipsi Pontifices Petrum Apostolorum Principem , Hilarium , Candidum , Chrysogonum, Silvestrum . Augu1 inum , χliosque hujus meriti Caelites nequaquam sanctos appellarunt. sed beatas : quemadmodum erudite de more adnotavit Iustus Fontaninus in sua dissertatione de S. Petro Urseola num. as. Verum , juxta consuetudinem sanetis Sedis,& Congregationis sacrorum rituum . Teatus dicitur ille Dei servus , qui Beatificationem obtinuit, sive formalem, sive aequi pollentem ; Sanctus au tem ille, qui suit canonigatus alterutro ex modis supra explicatis . In sacris litteris Deus dicitur Sanctus, uti constat ex I. Reg. cap. a. v. a. Non es Sanctus, ut es Dominus : Deus etiam vocatur Sanctus ληctorum ; & ipsa

Ecclesia de Deo dicit: Tu flus Sanctus. Deus enim Sanctus est substantialiter , ita ut in eo vox Sanctus ejus substantiam significet, idest sanctit

tem per essentiam, seu sanctitatem essentialem , secundum doctrinam Theologorum cum D. Thoma I. pari. qu. Is . art. a. Et hac quidem de causa

Dei sanctitas est ordinis superioris, cum a se ipso sanctitatem habeat:

creaturae

410쪽

ΕT BEATOR. CANONI Z. LIB. I. CAP. XXXVII. 33

ereaturae autem sanctae sunt ex accidenti, & in eis non est idem sanctita, . ac essentia, sed sanctitatem habent participatam, fortuitam , & quae ex sua ratione deficere potest; adeo ut, cum indeficiens sit in Comprehensoribus, seu Beatis, id tantum sit causa status eorumdem. Christus quoque in sacris litteris appellatur Sanctus Sanctorum , & de eo pariter dicitur Daniel. cap. 9. v. 2 Et ungatur Sancitu Sanctorum . Est scilicet Christus Sanctu, Saηctorum, & quatenus Deus est, di quatenus homo est : quatenus nempe Deus est, sicuti modo explicavimus ; quatenus autem homo est, primo quia ex Spiritu Sancto conceptus suit, unde Gabriel dixit Mariae Virgini Luc. cap. I. v. 3ς. Spiritus Sanctus superveniet in te, se virtus Altissimi obumbrabit tibi ; ideoque , quod nascetur ex te Sanctum , vocabitur Filius Dei; secundo, ob unionem personalem Verbi Divini cum natura humana ; tertio. quia caput est totius Ecclesiae , accepitque sanctitatem non solum pro se, sed etiam pro omnibus & ad omnes transfundendam , fuitque causa exemplaris & meritoria omnis sancti tatis; quarto , quia habuit gratiam ingeni tam , seu , ut Munt, habitualem sanctificantem , summam , & quasi infinitam , continentem omnem vim & efficaciam gratiae : non enim ad mensuram dedit Deus et Spiritum, ut ait Joannes cap. 3.; denique Sanctus est Christus super omnes, quia non est factus Sanctus ex non Sancto, sed semper fuit Sanctus ab initio. Olim demum in ipsis sacris litteris Christiani appellati suerunt Sancti. Apostolus quippe ad Romanos Christianos scri-hens ait cap. I. v. 7. Omnibus , qui sunt Roma, Hlectis Dei meatis Sanctis;& cap. I s. v. a I. Proficiscar in Ierusalem ministare Sanctis ; item σνt. ad Phi-hp. cap. A. v. 22. Salutant vos omnes Sancti; demum cit. cap. v. a I. Salutate

omnem Sanctum. Apud Lucam pariter in Actis A solor. 26. v. Io. legitur Multos Sanctorum ego in carceribus inclusi; & ibidem cap. 9. v. 32. Factum es autem , ut Petrus , dum pertransiret universos, deveniret ad Sanctos , qui habitabant Lydda. Omnes tandem , qui in gratia Dei moriuntur , & vitam consequuntur aeternam, SancIi sunt, Zc Sancti nuncupari possunt. Praesens vero inspectio eos tantummodo respicit, qui juxta communem Ecclesiae intelligentiam eminentiori . dum viverent. & probatiori sulserunt morum sanctitate , & post obitum gratia miraculorum claruerunt: quique idcirco in catalogum illorum relati sunt, quos veneratione & cultu prae aliis dignos Ecclesia judicavit. De Divi nomine nullum a nobis fit verbum , cum

illud non Ecclesiasticum , sed prosanum sit: quocirca venerabilis Dei servus Cardinalis Bellarminus in recognitione suorum librorum sub initio to. I. haec habet: Ego enim nunquam probavi vocem Divus , vel Diva , cum de Sanctis agitur I tum quia eam vocem apud Latinos veteres Patres non inveniam; tum quod apud Ethnicos Diti nomen Diis tantum tribui fleat. Itaque ubicumque in libris meis Iector inveniet Divum . sciat, vel mihi imprudenter excidisse,

vel, quod sepius accidit, me scripsisse Beatum . Sed typographi ubi legerunt B. quod Bearum significat, illud in D. mutarunt, ct se ex Beata Dizvm ess

certint .

Tom. I. V u