장음표시 사용
11쪽
8 IOANNIS MIvRSI Iem i, me dum si idtosse,inquit. quibus verbis se, sensuri, praetermissi. At quantumvis haec cio ibLXVi. offendi foederatos cum nonnulli animas clam populo agitata, tamen non diu latu- kη L. verterent,intercedere,& Parmensi aucto- ere. & hinc rursum turbς ingentes ; ac su- res esse, ne, incommodi evitandi, sic dimittere spicio , ordines provinciarum, more amiquo, illas Desiet. quos Christophoro Assonvitio minime convocatum iri. huc accedere,quod
adjutante,tandem placuit, Philippum LM complures,qui ob causam religionis solum lanium Hochstratanum, velleris equitem, verterant, nunc re versi, in carcerem de- . Bertiumque, ab epistolis, ad hos mittere; truderentur; & Ioannes Tuiscamis Aldc- qui & plenam fidem facerent, in religionis nardae, ad octavum Iunii diem,capitis pci causa , prius quam resso um a rege accepissent, na affectus esset. quq cum ita se haberent, nihilconsiturum iri: & exemplar literarum Montinius solus in Hispaniam iter capit ;item ostenderent,quis inquisitores omnes, & Bergensis, crure lasso mpeditus ne una judicesque, & magistratus, in cuiusquamsi iret, mox subsequitur. illuc postquam ad-dem inquirere,aut ob sam qualecunque μιροί venissent, coram rege, ac senatu , Belgiicium capere, dum rex aliud saluisset,vetven- turbas exponunt se earum causim esse at tur; ni seditionem,aut res no π, agitarent: teris regis: Aper inquisitione, o edictis exein quo in crimine deprehensi, curiae fae Iudicandi quendis,pridem siriptis. nec remediam adbiberi truderentur. Cum promisso hoc foederati ultam pust, nisi Ugam aboleret ; isa vero rara . domum quisque recessere ; aliquot prius concepissent i , mitigaret: tum praeteritorum
constitutis, qui in unaquaque proVincia veniam indulgeret. neque t.rmen comperrum ha-
providerent, ut, quae promisissent ipsi,ac- bere, an haec probaturi essenis cruri qui con- curate servarentur. neque parum nobili- stium adhiberi, ct constensem, ordinum genera- tatis foederatae tanto studio animi passim lium vesient. nihilominus proceres aurei ve eris tranquillati; jamque omnes maximo cum omnes constituisse,s sire tria concedantur, ρο- desiderio, quid rex decreturus esset, ex- cem, acquietem pubsicam, in aurare ; adiuum spectabant. ac Parmensis cum proceribus, . tib que bonis, qui complures in provinciis pode senatu , serio de legatione consultare ; essent, malos armis coercere. nec necesse regi qua de rebus a se gestis regem,graviter ob fore, nimis iter per incommoda praecipitare. quae conventum nobilitatis jam iratum, partim cum disceptari cernerent, addunt. si certiorem faceret,partim oraret, uti Belgis mare noceres, si haec tria denegentur, non se indulgere aliquid vellit. & persuasi aegre tan- modum invenire, quo honese aut equum imilem, Ioannes Bergensis , ac Florentius flendere, aut arma capere, deinceps possent rMonmorantius Montinius, ex equestri se neces itatem imponi a Rep. d edendι. haec uteri ordine, legationem suscepere; qui- cum regi, & senatui, explicassent, mox hus formula decretorum mitigandorum seorsim apud amicos conqueruntur, si etiam data. quae profecto talis erat, ut his contemni in Hspania.o μὴ nos in nobilita- indignationem, illis risum, concitaret. tem Belgicam, proceresque, dominatum affect
nam pro summo beneficio constitutum ; re, quem Neapoli, in Sicilia, o Medistini h nt, qui duces Protesantibuγstpraeberent, quive serent: idque non ferendum esse. inter haechosutio eos exciperent, aut ossens causam da- Parmensis scribit ;spse magis conseniri, orent, non iam flamma, quod ostiat, sed μβω- jam palam conciones ad Tomacum , Infula que, dis vel, sentenetiams mutarent, etiam gladio S. Aodomari sanum, item Aprin, frequentari ;puniremur: plebs simplicior,ceu fiducta in erro- csest Gallis concionatores immiscere. Ium Antrem, neque spontesva peccans, in exilium mitte verpi.e idemineri. quam ob rem orare regem,
Mitigationem istam curia ordinibus, tria isa ut permitteret; caeteroquin non se, ad quos populus provocabat, persuadere proceres, auisinatum, tranquiliare motus posse. . statim annita est. ac vocati primum Arte- Auriacus, futuri prudens, cum offensit, Hannoniique, & Namurcenses, inde sana regis sciret, & turbarum nullum fi- Flandri, ac Brabanti, subscripsere , clam nem, discedendi a Repub. quam perire habere famam jussi. sed Hollandi ,& Ze- sentiebat, consilium capit. itaque ad Iandi,Frisii ue,&Trajectini, item caeteri, xxvo mensis Maji, iterum x I v Iunii, ceu seroces privilegiis,nec tam facile com literis datis, commeatum a rege petit.
12쪽
curam omnem, veramque, a simpensam, quo quidposset. His permittere, uti ipsis oratis, cibres Belgicas fulciret ; ac dolere , quod nequic- allisique, nondum culpae mani estis, veniam pro LR'laborassit. atque id aequo animo ferre. arbitrio daret. ita tamen, si certa esset, proceres nam vim mati, fato alutam, sepe recto praemadi Belgicos religionem, o quierem reipublicae, aviore; neque eventum, ut consilia , in cupι squam futuros; tum seolutas merationes fore , ac con- potesate suum esse. verum si ,pos omne obse- ventus, conciones, caeteraque istasimoia offen-, quium , re calumniam traduci, loquam minus dicula, omissum iri. alioquin, si rebellas arma adyuvisset , quos pacatos maxime omnium volu- caperent, vim quoque i ι ailhiberet; se prae isset, non ferendum omnino esse. itaque , quan- dia, ac cohorro orianar , his opponeret: quin, do laboraret sides ejus, reciperet munera, quae se opus, novum etiam militem legeret, cui cen- dedisset; ct abire nunc permitteret, ad res Fas turiones μos, praefectorique , uti libitum, tons ordinandis, quae inprimis Egud fierent. Ad tueret. Ad haec blande item ad proceres, haec die primo Augusti e Segoviensi silva senatumque, & urbes, scribit; darent op rex respondet. accepisse binu Herus; ct iam ram, dum adventum maturaret , M pacata om
pridem ad sororem perscripsisse, quam nil tale nia essent. Nihil aliud hac legatione eis animum ipse inducere debeas. nam profecto, ctum, legati per blanditias simulatas quod non plenam sibi em haberi putei, mul- deteneri; cum interea rerum Belgicarum tum falli; neque.cause, cur ex fimet, quic- status multo pejus se haberet. nam dum quam esse. ac siforte id conatus qui quam δε- proceres, & provinciarum praesides, senaret, non se ita animaIum , ut tam temere ad c tusque,in id incumbunt,ut quacunque ra-lumniam aures daret. satis fidem,se obsequium, tione malo occurrerent'; sperantes regem
ex orasse; atque horrari, ut in istas perseveret. in tria capita, semel iterumque jam com tum in literis, olim sicriptis, ac virtute istasiza, memorata, consensurum; deprehensum conquiestat; neque ab iis, qui ad alia insig= nobilitatis deratae holito minus favori: cst,qu.erent, neutri bene cupientes , si impelli patiatur. facta ab ipse essent, in peiorem partem trahi. quod deundi veniam petat, ct impossa mune- ad haec tristia ex Hispania imminere cre-ra reddat, doleres bi vehementer, eo loco res ip- debantur, cum a fama, tum ipsius regis li-sius constitutas; sed, Rep. ita graviter laboram teris, Madriti sexto die M i ad nonnullas te, periniquum existimare, ut vinuleisatiri, urbes datis; quibus eas ad constantiam in ac prudentia, ct in quibus acquiesceret e sub- obsequio hortabatur, & auxilium , ceu in traherem: cum nec e potius foret, ut periculo Belgium mox Venturus, promittebat. tam insigni avertendo, ad quos ista pertineret, quam in rem parari classis in Zelandia,Ob- cuncti accurrerent. idque t ni viae ab ipse viam illi processura, serebatur. tum HS- factum , adeo sbi acuisse, ut hortetur, jubeat- panienses quidam siclopos longiores instarque, ita pergeret; est facturum, plane con cre. quinque millia coemisse , in Hispaniam atque ut videat, quam cum ipse aperae agat, non submittenda,dicebantur. rumor quoque, di imulatum velli, fratrem eius, Ludovicum, Ericum, ducem Brunsvicensem, copias ceu turbarum ad intorem, a penmultis accustri. legere; quibus inquisitionem, novosque quod ui aegre sane erret,ita occurri ab ipse cupe- episcopos,inultis per Vim imponeret. quiret; o, si ita videretur, istam, sitem in dies dam etiam imprudentius divulgabant, aliquot, removeri. Ad Parmensis vero litem gide exceptos legatos, aut benignis Me tantu Dras , antea commemoratas, decrevissest, mulata; dum rex tempus bella instruendo eo respondet, uti per Hisspaniam totam, Belgium- spectat,mox cum armis adfuturus, ct in eos, ique , pro felici itinereseo Fupplicationes publicae a religione antiqua, atque obstequio, defuissent,
halerentur. nam deliberare inpraesens, mari id, graviter animad frus. Grumelianum Deman per Daliam , institueret. tum ad Caesarem redisurum esse, ct injurias inimicorum probe scripturum. quod ad tria uia capita attineret; ultarum. His rumoribus partim,ac miniS, placere, ut inquisitio tantum episcopasis, ab an- cum accensi Protestantium animi essent,
liquo usitata, non His nica, obtineret; o ut neque quicquam ex Hispania boni sibi ex formula de edictis mitigoris conciperetur, qua spectandum existimarent; metu,& despe- Romana Catholicas des, o majestas V a, ratione, ad audendum excitati,ut suorum salva essent: ut quamprimum constituere al, multitudine adversarios a vi aliqua cogi-B tanda
13쪽
co ta a deterrerent, amicisque, & fautoribus, animos adderent, palam inde ad comciones accessere. & initio in Flandria 'ccidentali facto, mox per reliquam pro vinciam,tum Brabantiam, Galliam Belgicam, Getriam,Frisiam,Transiselanam regionem, Hollandiam, Zelandiam, Ultrajectum,agitatum: cum in silvis,tum apertis etiam campis: multis undique concumrentibus, primo sine ullis armis, inde, ad vim propulsandam, quae interdum inten lataGum securibus, gladiis, siclopis. & excrescere adeo numerus,ut jam multa millia essent; neque edictis, aut vi aliqua, retineri ultra posment. ineunte mense Iunio, Burgerhouti,in campo Lario, prope An verpiam, inchoatum. & inermes primo illuc convenire; sed, minantibus vim non- nullis, arma adducere ; aditusque, Ο jectis curribus, & excubiis collocatis , communire. Magistratus Antverpianus contraire , & Parmensem item orare; utii nosne milite commigrare, ac transferre aulam vesiet, tuendTurbi, quae primaria in provincia isa es et. verum Uia resondere, se de V re deliberaturum ; interim monitos ipsos velli, darent priud omnem operum concionibus prohibendis , aut turbanius. dein edictum a rege
addere rigidissimum, ad xxv I Iunii promulgatum et cujus tamen cssicacia nulla fuit. quippe ad diem iii Iulii regionarii, qui addicti Protestantibus, libello oblato, , imagistratum urbanum orare, daret aliquem contionibus suis locum ; quae non amplius, propter populi multitudinem, in occulto haberi possem: idque ut faciant, ad quietem civitaris per- sinere.duas autem rellionesfacile tolerari posse, se exempla in rem istam plura exstire. tum &privilegia sua allegare, per quae ipsis concedendi,quae orarent,potestas esset. Hunc libellum magistratus ad Parmensem ablegabat, iterum orans, ut in urbem commigrare Fam vellit. sed cum illa sine praesidio id facturam se negaret, istud autem magistratus admittendum non putaret, frustra oratio tota fuit. Venerant tunc forte in urbem Brederodius, & Megensis, sine ullo ab aula mandato ; quod non parum civium animos concitavit. non ingratus Bre-derodius; illis maxime, qui favebant religioni res armatae sed Megensis suspicione laborabat, tanquam astu quodam mili-
tem,quem jam in propinquo esse,in Cain cra is ppiniensi agro,rumor erat,introducere co- L VL νgitaret. ideo, ςximendo scrupulo, mox discessit. ac Parmensis, cum se sine justo praesidio credere urbi non auderet, Auriacum illuc ablegandum existimavi qui, ceu Vicecomes ejus, sacramento ipseo, strictus civitati, hanc vicissim sibi quoque obstrictam haberet, tum& gratia valeret. Itaque ille ad diem x et Iunii huc profectus, in itinere Brederodium, pluimmosque e nobilitate, civibusque, obviam habuit. Vrbem intranti emistis populus, gratulansque, faustis vocibus acclamare, 3c vitam Geusiis apprecari ; quo muc n mine Protestantes, ut jam dixi, per comtemtum appellati. verum ille reprehende- re acclamantes ; & monere, ut omitteremt
ae mox facti poenisuros. Hinc, vocato magistratu, literas a Parmensi ostendit i quibus sibi regis nomine civitatis ordinandae potestas data. deinde regionarios Vocat, Zc decanos, sagittarios, mercatoreS, ordianemque ecclesiasticum. quos cum recte examinasset, deprehendit, a dissidentia turbas esse. nam nec civibus, maxime qui religionem reformatam sectarentur, magistratus ; neque cives, cujuscunque religionis , metu nequis urbi miles imponere tur, aulae quicquam, aut magistratui suo, fideret & suspecta, ut in talibus fere suetum, cumsta habere. Illud etiam intellexit, Protestantes, etsi inter se divisos , ob permissam curioni . Niliano a magistratu concionem, longe numero praevalere; &, quandoquidem in armis essent, urbem in potestatem suam cogere posse. ea propter vi in illos abstinendum, & blande habendos , tollendamque ante omnia dimdentiam, arbitrari; tum benigne induce dos, ut arma ponerent, civibusque ea tr derent : e quibus cum mille ducentos i gere cuperet, instar militum futuros, irristo conatu fuit; & se illi excubias acturos polliceri. tandem effecit, uti, data securiatate, Protestantes arma ponerent, & ad tempus conciones intermitterent , dum mox de re universa a provinciarum ordinibus statueretur.Per haec fama invalescebat, legi a Brunsvicensi militem,& in Frisia bellum instrui; tum succinctum qua sitorem, quem drossardum illi dicunt, au
14쪽
justi cum lictorum armata manu,quo e, promissorum mnninissent, se in obsequio cu is diebus praeter urbem obequitare. quae permanerent, darentque operam,nesciant,qui- in i res suspicionem dedit, disturbandis con- bus Galliste miscere, turbin alibi inceptarent. 'cionibus id mandatum; eo magis,quod in- Lec Iure ab ipsis petere, quum fidem nobilitatis structi armis currus, & Mach liniae onera- palam iussapraedicarent. unde omnisin manifetae instrumcntis belli naves vita essent. ita- sum, mn libeatam ute Reip. obtulisse, que rursum arma eapere Protestantes; &, Mynetextum concionibus promovendis quontecuritatis causa , locum in urbe concio- visci a qua culpas abessent, necessario operamnibus suis petere. & haec quamvis ita face- impetend9 dandum ; ct re ipsa ostendendum, rent, ut minari viderentur; tamen, verbis qui ad eas populi animos concitassint,contras
partim blande, partim etiam pro auctori- aeus, o libutam, hos fecisse. Ad querelam tale factis, & promissis de vi omni prohi- hanc delegati scripto oblato respondere;
henda tantum effecit ut in nundinas,men- grusias fi Parmensi agere ,pro mandaris adfln se Augusto celebrandas, per quas ob con- secus, ct inquisitores, mi is', es minime se fluxum extraneae multitudinis motus ali- vatis. nam Tornaci, Insidis, Montibus, Ciniae, quis timebatur , se differri paterentur. Aihi, ct Moestas, Uandavique, item alibi l
cumque in aulam cum Parmensis revoca- conran, multos tamen in canerem ductos; mamret, ad consilia de negotio Dederatae no- datorum, quae commemoret nusia ratione habita
bilitatis communicanda; magistratus,tur- se quidem annisios siduo, ut conciones prohibebarum metuens,propter imminenteS nun- rem; fid, quod Aeni, non potuisse. quippe sedinas, intercedere ; & orare, ne desierem bem, dum quid timet, etiam in tutissius cacem, ram periculoseo tempore civitatem : itaque ve- ex absentia longiore legatorum , ex irasons abniam sibi absentiae dari petiit. Sub haec li- VPania tarditate, quodpromissum in ra men- teme ad Parmensem a rege latae, quibus il- sim alterum fuerat, adversu omnia susticari imie imperare; prohiberet omnibus modis, ne co- cepisse: eo magis, quod comitia. ustiata dissem milia injussu suo Ordines provinciarum usia ha- rentur, se proterve, maxime aistem a quibustium: tum ut peditum decem misita , equitum dam e sacro orine, minae pasiim jacerentur. tria, in Germania bi legeris , solvereique pes quod F turbis immiscere Gasios dicat, id in fones,quae in ea deberentur. Hoc cum vulgo rem ibu esse ; ac parat 's, si res confer . primos innotuisset,lurbae augeri. nobilesque fodi certe ascensis equis vim externam propulsare. derati, cum tumultum ubique populi ani- verum ut in regissubdisos, isto quidem rerum madverterent, & jam passim arma capi; sam, arma captant, non consultum arbitrari.de nec remedium in promptu osse; quin edi- calumnia concitatae ad publicas conciones plebis, cta rigidiora,sine ordinum consensu pro- est resingulos causam dicere; noxae etiam dia mulgari, & comitia, in quis salus Rcip., turos, qui criminὼ om rei comperiamur esse prohiberi: tum promissa ludum fieri, ac Psdem intersi os, qui cum Protestimi ιμ .consilia sua Omnia in pejorem partem su- tiantinihiltamen fidem in regemo obfiphum, mi; ut occurrerent, in Eburonibus , ad religione prohiberi. nec clementiae item regis se Trudonis ibi fanum, convenire. Hic Par- dios re i verum sic existimare ,si in rem prinmensis, cum metueret, ne in seditionem sentem veniat, se utrumque partem audiat, fo- aliquam res erumperet, Auriacum, & Eg- re, ut benigne musta, se quae e republica saluat.
mundanum, misit: qui cum delegatis ho- nihil autem admi Ust, quod oblivione usia, aurum in Brabantia , Arseoli primum, inde venia, dignum. itaquestupra haec promitti. m. Dumar, expostularent; st Montinium cst quod ipsum de his rurbis , earumque etiam cau-Bergensim,ordinis eque bis viros,in Vsaniam sis, ac remediis, monuissent; id se intersum-ἀkgse; qui, q Io larem ipsi,nem expon of ia arbitrari. porro queri, non iam rent: neque interea, quam librigum obtulissent, ultra sibi di; ct incitari pasiim multos , qui quicquam abs si, quod ad inquisitionem , aut verborum contumelia, quo invises plebi redde- Fcta, attineret, tentatum esse. Abere ipsos re- rent, exagitarent; aectitantes, a Murum brevigi sidere, qui 'rannum nussuam egisset, o prae- negem, qui ceu perduellis puniat. dein con semiarita oblivisci , atque ignoficere, promptu esset: tium aurei vesieris equites fugere; cst hortari in eamque rem seri Ist. itaque monitos ipses item allas, amicitia, auisnguine, Iunctos, ut B a idem
15쪽
12 IO ANNIS ME v R. SI I .cio II idem faciant; veniamque pollicen. qui cum cese ros.rogare auIem, quo majoLe cum eos cia ρυ- c13 13 LXVI, te ad regem mage instruendum multum positat, videre Re . illi flos ut, ut cum plena potessate LXV non se temere in fusticionem adduci. huc acce- dimittamur, se tutelam quoque ipsorum insidere, quo equentes ex Hispania veredarii ari recipere subeantur,non ulterius valituram,quam venirent; neque tamen adpetition sitiam es, dum rex se rutam habere, irritamve, res indiunquid resonderetur: mandasumque, ne quae iri atque Uud mox post tertiam a re stonso Ego reterae, nisiregis, pers 'enturi tum e Gallia nun- os septimanam induandum : quo interea rebus
ituri petitum illic a Philippo transitum rasano fi providere i possent. tum libellum qu militi ; auxiliumque, quale ipsi, iasio priam que exhibent, sibi nuper ad ' Trudonis foime sino, submisisti: ct Sabodum promisis , num oblatum a Protestantibus; in quo illi
se suppetias vemurum; idcoque ad Caesarem nu- polliceri, arma si deposituros, ordinumque de pertransissee.expensa etiam a stiro ordine quin- religione mandatis parituros in cavere nobilita- quies ceniena millia florenorum , in besse contra tem de securitate iubeat,or tutelam item cures, ipsissumptum. neque id ipsorum quosdam clam se qui forte turbulenti, ante ordinum decretum, habere. quam ob situsim, quando adeo neque ab vim in ipsis moliantur: tum e foederatis quo fi , neque ab equestri ordine, usia sci siecurita- LM in provincia unaquaque esse velit, qui ad-tis appareret , sed comitia adversium ipses arcana verterem. haec monere volui. , ut provideret, indies haberentur: si quoque in Germania,O ne sies. detrimenti aliquid caperet. quodnis libi, quod dis mulare nolint, tuti suae, amicos ciat, metuendum, ne plebs, concisais animis, quaerere ; tamen Galgia, quod impingerent, ab se Gasios, Belgis semper hoses , introducat sibitinuisse si nec cum eo regno quicquam communi- quidem consare dem,o obsequium, in regem
casse. isa autem auxilia esse, quae parassent, ut promptis laboranti patriae opem ferre. is quid vim a se, subditisque nos aliis , H addictis, 'se accidat , si immunes culpae fore; idque ex
propulserent. tesari autem , huc nec itate amnis sententia resvium vel . Hoc nobiliam acus ; quando rationem actam,quast,fortuno responsum, eorumque, ut videbatur, inque fai, forumve, salvis loreo habere positat, negotio Protestantium intercessio, cum ignorarent. ideo enixe oraram cupere, ut securi- Parmensi , tum Senatui, ordinique item rati ipsiorum media alia, ct minus periculosa, equestri, praefectisque provinciarum, qui expediret; mandareique equestri ordisi, dem BruXellis tunc convenerant, metum inje- pariter interponat, salva omnia habisuros ; -- cit. quem augebat porro fama de concio-quequicquam, ob Iibesium, aut compremimum, nibus,quas in armis plebs ubique frequen-ulgo modo cuiquam inrematum s . tum, arcem tabat, passim fanis, & sanctorum imagin dae dis dentiae, Humicum, Emundanum, o bus, comminutis , disjectisque, magistratu manum, quibus rerum ρὴ arum flatum expo- nusquam se objicere auso. itaque visum, suissem,ialigare iterum vellit,ut consiliis eorum componeddis istis motibus, desiderio se .Wcrentur neque enim quicquam sine his .m- deratorum satisfacere & securitatem dare.
16쪽
LIBER II. Ed de turbis tunc ex- dam , ante chorum consistentes, verbis Cia ortis, res miranda est, contumeliosis quaeritare; et id bi Mur fl & exponi pluribus di- rata, ita divam per ludibrium appellabant,gna. I peris , quae e pri- formidaret, quae se in chorum tam festine recemis Flandriae urbibus pisset. ab alia parte scurrae quidam circa una , mense Augusto, ambonem concionantes joco exprimere. cum plebs metu passim ac mox quidam e grandioribus, eo ascen- armata conciones Dequentaret, quidam, Io, verba inde ad astantes, ceu pro comanimis serventes , quasdam propter viam cione, facere; illis contra illudentibus, &imagines dejecerunt. mox sacella,templa, in ipsum obvia quaeque jacientibus, tum& monasteria,aggressi,quq in agris. deinde detrahere cupientibus. quos cum ipse to- in oppidis idem ausi, Christi crucifixi ima- to nisu propulsaret, fere ludus pugna fie-gines, ac divorum a tum sacraria, aras, ta- ri. & navicularius quidam, seu quod in bulas,prout quodque obvium erat, impe- lentiam facti minime ferret, seu quod pars tu plane incredibili, dissiparunt, frege- quoque illudentium esse vellet, ab alio lateruntque: adjutantibus facinus scortis, pes, re ambonem scandens,concionantem desimisque nebulonum. idque factum, cum turbavit. hinc, cum spectatorum quidam in aulam Egmundanus, provinciae praeses, se miscerent, tantum non pugnatum fuit. a Parmensi evocatus, discessisset. . Neque ac qui deturbatus erat, Vulnere accepto, hic furor iste stetit. sed, brevissimo tem- vix evasit ; abductusque ad magistratum,poris spatio, turbinis instar, totum Bel- cum rem omnem exposuisset, statim tem-gium pergrassatus, nullam sere ditionem, plum excubitores jussi adire ; &, exacto nullam urbem, non invasit. & aut omnes populo, claudere. atque haec gesta ad violentae multitudinis in lentiam tolera- diem Augusti x x x. Ad x x insequentem
runt; aut, ne etiam tolerare cogerentur, rursum juvenes, puerique, circa preces ultro ornatum omnem sacrum,statuasque, vespertinas cum in templum convenis
templis sivis amoverunt. alibi aegre , oin sent, & convitia pridiana in divam jace- positis armis, averterunt. quodque ma- rent,anus,quae vendendis cereis ante climgis admirandum, tam confusiis impetus rum assidebat, indignata, cinerem, pulve- erat, ut, initium qui fecisset, nesciretur: rem, sordesque alias, in hos mittere. inde ac protervia grassatorum item tanta, uti rixa. cui cum apparitoribus Immersetius, Protestantes ipsi , qui omnino factum cu- urbis praetor, superveniens , ubi hortare- perent, illam tamen improbarenti nus- tur omnes, templo exirent a pars hortantiquam tamen rabies major, quam Antueri morem gerere, pars pos vestertintas preces piata nam postridie, quam Auriacus,a Pam exituros respondere. & affirmanti, nustas i mensi evocatus, pariter atque rimund o dissere; ipseos ergoperacturos,dictitare. de-nus, se Bruxellas contulisset ; ceu amoto, inde cantillare quidam ; alii pilis, lapillis- quem reverebantur maxime; cum beatae que, lusitaret atque ad famam multitudo Dei matris simulacrum, usitato dudum etiam crescere. itaque praetor, cum commore, in supplicatione publica circum- temni se videret, nec valere jussa quic- ductum, & in templi iterum choro collo- qua,templi foribus,preter unas,obseratis, 'catum sine ulla turba esset, jamque ni- anxius illinc se proripere. ea res augere au-hil metuendum putaretur ι juvenes qui- daciam ; alterque alterum, ad imaginem B 3 D. Maria:
17쪽
D. Mariae dejiciendam,incitare.idque sta-.tim, effracto choro , perpetratum ; cun-- ctis simul alte voce,v I v A N T GEUSII, ac
clamantibus. quod ceu signum audendi esset, magno impetu in sacella, simulacra, atque altaria,quotquot essent, involatum; mediaque nondum nocte fracta omnia,ac disjectae nec in templo tam augusto, in quo altaria septuaginta ferebantur, quidquam integrum remansiti nulla claustra adeo firma, quae depositum tuerentur. inde ad alia urbis templa, ac monasteria,discursatum. neque divis ullis parcitum. una nocte,prius quam sol illucesceret,res peracta ; lumen suum commodantibus si Cris facibus, cereisque, quos in templis imVenirent. quodque fidem pene excedit,
nemo in tanta luce notus ; nec repertus
quisquam fuit, qui jactare admisitim facinus diceretur. tum in ista tam confusa multitudine is consensus animorum,& Οrdo, erat et ut ruinis statuarum, quas tot passim demoliti,lapidumve, aut lignorum, nemo vulneratus fuerit. nusquam rixa,nusquam de praeda certamen. adeo omnes
conspirasse videbantur. & haec acta inspectante magistratu, civibusque, idque in armis. verum animis adeo sane perturbatis , ut consilium expedire nullum possent. hinc suspicio, inde metus, distrahebat. qui majorum .religionem equebantur, concitatam a Protestantibus multitudinem suspicati, metuebant, ne cum hac se conjungentes mox in ip s incursarent. illi contra, providentes , .lotum hoc facinus sibi imputatum iri, id curandum existimabant,ne ab istis opprimerentur. utrisque autem communis metus, ne incondita multitudo, praeda illecta, & impunitate audax, templis jam,ac monasteriis, deficientibus, effrenem audaciam in cujus que aedes verteret. itaque serio sese mutuo adhortari, utconcordes esse vellint, curarentque, ne quidsanguinis funderetur, neve
aedes etiam usiae invaderentur qua tu re,quantumvis alias dissidentium, consensus fuit; mox Hispanis hac de causa exprobrantibus, fortunarum, dr securitatis suae, quam tem plorum, aut sacrorum, diligentiores esse. Post- quam dies illuxisset, quidam ex istis nebulonibus extra urbem se proripiunt; & cm-nobium Bernardi, ad sesqui inde millia-M Ε v R S I Ire, quaeque in agro, ac Vicinis circum pDgis, alia templa, aut sacella, eadem audacia mox diripiunt, &devastanti in urbe vero, toto etiam illo die, biduoque insequente, direptiones istiusmodi continuatae, nullo prohibere auso. tandem tamen in majore urbis templo, dum simulacrum ingens Christi,cruci affri, auro inductum, magno nisu dejiceretur ; idque insignia equitum ordinis aurei velleris, super exedras opere egegie ibi picta, casu suo confregisset, animos indignatio facere;& m gistratus, atque cives, qui armati adsistebant, templo omnes expellentes, quos dam arripere,& in carcerem statim abducendos dare. moxque tres ex istis laqueo, tres exilio damnati ; in caeteros aliter vindicatum. dein a magistratu edictum, uti temptas Protesantes, in quis conciones jam h bere coeperant,abstinerent; tum ne quissuam i cis lucris vim in erre ultra auderet eradam qu que unusiquissue intra horas xx I v ad praefectos regionum reportaret. delinquentem pinnas capite luiturum. ita statim, magistratus reverentia , retractae e templis conciones, visque omissa, & multa in curiam relata;
uin picturae insignes aliquot, a quibus-
am collegiorum, operiS causa,AXOratae,& conservatae. edictum istud magistratus Protestantibus per Iacobu Wesembecium urbis syndicum,nuntiavit. qui, cum in se facti invidiam derivari animadverterent, ad xxiv Augusti per libellum, quem Iacobo Hei leno consuli offerebant, causam dic
re; ac testari summu numen, sine sua voluntare, aut conficientia, rem puraram cupere quiadem, id quod factum ; quando omnino, tolli cu tum idolorum, ad Dei gloriam pertinere exist marem ; modum tamen detesari, er non, nismagistratus auctoritate, faciendum arbitrari. ae,m operam dedisse, datur que etiam porro, uti
per pastores s. os unusquisque, si quid rapti pos
deret, id referre moneretur. promptos quoque, insilentiam quamcumque, er vim , reprimere; ac mandatis denique omni morem gerere. feriane magisvatum sum , a Deo consutitum, agnoscere; or praesare obedientiam debisam vel le , ac tributa, c=vectigalia, quaeque alia aerario publico persolvenda, exhibere. pastores trem ecclesia suae, rectoresque ,si necesse videretur ,s-d ipsis, ex obsequii, ex praecepto verbi Dei, Duurandum dare paratos ue ad salutem civitatis
18쪽
re, continendum maxime autem oratum cupere, ga ; quaeque aliae toto illo tractu urbes L vi
ut tutari ipsos velis, concionibusqueseis locum tum trans Isaiam quicquid situm, Campi aliquem constititere; tum ignoscere, quod qui- Suolla, ac Daventria. In vicina item Gelbidum temptas uri, dum destiararet ipsi, insi- ria, Arenaco, Neomago, Ruremundae, tuissent. non se usiam confitentiae abc us vim Hardervico, & Venionae, oppidisque cir- pararet verumst, Derque, habere, grati que cumjectis, tum & pagis, haec tempestas Deo agere, quodprosea colere porro ipsum pos non pepercit. Middelburgi non deiectissent. denique Fupplices rogare, edicto cameat, ne tantum arae, & simulacra; fanaque omnia νώ alteri, ob diversem in religione siensium, re, expilata; etsi biduum magistratu, cum ur- aut verbo, contumeliam usiam faceret. Ita tan- banis sagittariis, resistenter verum plebes,dem, uti templis consecratis abstinerent, magno numero congregata ad x x I v A
concionem in nova urbe, sub tutela ma- gusti, ab episcopo, & magistratu, flagit gistratus, impetrarunt; Augustanam com re, ut ob religionem capti solveremur, deindefessionem profitentibus, qui tunc Niliam si traderentur. nis eret, carcerem se esse obtinebant, ut incommoda aliquammul- cturam. itaque viginti aliquot, prohibe ta arcerentur, simul aemulatio quaedam , dae seditioni, sanguinique, exoluti; tum,& ex ea mox dissidia, inter partes nasce- habendis concionibus, templa intra umrentur, ad Georgii, quod primarium illic bem indultae Delphis non suffciebat, m templum, concionari callide permissim gistratum sponte sua simulacra removisse;
fuit. de his omnibus &Parmensem, & verum, quanquam in armis cives prohib Auriacum, magistratus statim certiorem reniterentur, quicquid reliqui, disturba- facere; illum vero etiam orare, ut venire in tum. & Franciscanorum quoque mon urbem vellit. quo negante, & neglecti nunc sterium per vim captum, in quo conciones consilii poenas dare, respondente; habito suas exercerent. Hagae Adrianus Mennin- . de re senatu,iterum mittere, & supre- gus, & Theodericus Iustus, Susium curiae mam potestatem urbis ordinandae offerre. praesidem, & senatum, item loci magistr veniret iraque, se excubias consitueret, mili- tum, adiere; veniam expurgandis fanis ,re que e civitate tota legeret; denique alia omnia statuisque submovendis , postulantes. ac
faceret,quae ct regi gratasore, se urbi expedire, rogantibus, qua auctoritate id facerent; alter, putaret morem si gesuros esse. tantum,ne quid pectus manu feriens, si mandatum, in so. contra privilegiasia, am antiquas consuetud, sinu occultarum, interiorem animi conscie nes, actam iret, dum Antverpiae haec ge- tiam innuens, circumferre resondebat. ea reruntur, alibi quoque bellum sacris imagi- perculsa curia, advocato Hippolyto Per- . nibus intentatum. In eadem illa Braban- simo, Vltrajectinorum praeside, qui tum tia, in Machliniensi urbe , turbulenti qui- sorte illic aderat, & consilio collato, cumdam ausi. & fecissent, nisi eos magistratus negare non consilitum videretur, apparia repressissiet. sed is Lirae cum par prohi- tores addidere, qui, seditioni arcendae , hendo haud esset, ut periculum antever- ad sacrarum aedium fores excubarent. ita teret, ultro e templis simulacra amoliri. sine ullo negotio, quod volebant, effece- . idque passim per. Brabantiam actitatum. re. quin & alios coegere, quibus aliquid Silvar-ducis, Bredae etiam, & Bergae ad simulacrorum domi esset, ut id trad Somam, eadem fortuna fuit, quae Aniver- rent, frangerentve. Dordraci, Harlemi, piata eadem Gandavi, in Flandria; Iper Goudae item, Roterodami, aliisque in cirum, & Aldenardae, urbiumque caeter vitatibus, magistratus, quod patiendum rum. Valentinianis quoque, &Tornacid sibi fore animadverteret, ut tumultum ac per reliquam Gallobelgicam idem fa- popularem prohiberet, facere maluit; ac .ctum. Idem etiam Vltrajecti, Amsteloda- potissimum, cum videret scurras, fures,mi; tum Lugduni Batavorum, Delphis, meretrices, huic rei se miscere. itaque ut Hagar, Britae, & alibi, in Hollandia. Nec tro ubique imagines ipse sustulit. Harum Zelandia immunis fuit. Middelburgum, rerum omnium nuntius, cum Parmensi, Campoveria, & Flisiiuga idem passa. Fri- & Senatui, afferretur, vehementer trepis
19쪽
datum est. aula tota, civitasque Bruxel- universis, aliter sarutum e et cum manda- cIs D. lensis, ne quid illic tale fieret, arma cape- to hoc, ita scripto, signatoque, ablegati L iret opponenda, si quis ausus quicquam tunc, Auriacus, Egmundanus, Hornanus, seret. & Parmensis, sibi metuens, abitum Hacicurtius, Assonvillius, qui cum foedo.
Montes, in Hannoniam, agitare; ac prae- ratis agerent. quorum nomine deputati,fectos provinciarum , equitesque aurei Ludovicus Nassovius, Eustathius Flenteus velleris, qui consilium improbabant, & Esquerdius, Carolus Re vellus A ndegr omnino dissuadebant, comitatum postu- sius, Bemardus Merodius Rumenus, C lare. Viglioque nuntiante, armatos cives rotus Notius Risbirius, Georgius Mont, portas urbis observare, nec ificessum permissu- nius Nojellus , Martinus Serclasius Tul- ros, aegre sane , promittentibus illis omni- lius, Philippus Merius Sterbe canus, Phi-bus,si necessitas urgeret, abitum ejus, vel cum lippus Merbalsius Lonnervallius, Ioannes vitae μὰ distrimine, a uturos, diem distulit. Montinius Vilersius, Carolus Levinus F interim Petro Ernesto Mansseidio praefe- marsius, Franciscus Haestenus, Ioannesctura urbis data. is continuo in basilicam Savagius Descoubequius. Inter hos, post cives vocat. Vbi Auriacus, Egmundanus, multam disceptationem,de capitibus qui-Hochstratanus, & Hornanus, qui huc busdam, a Parmensi ad xxm Augusticum Mansseidio venerant, alloqui eos; e sebsignatis, vulgatisque, sic convenit. In
Parmensim, plane abire cupientem, re inuisse, actorum ipso limine praeloquebatur Parcum promisso, essectu os, ne aut ura urbe tota mensis, quando plures e nobilitare Belgica me conciones haberentur, aut vis temptas, imagini- se Aprili per libellam Apphcassent, uti edicta bufe, feret. ea propter adhortari, atque orare, desectariis inquirendis vetera, ac nova, rigidanti hic quoque operam dinem, o Casans Ario, nim. , quaeque exequi nemo posset, tolliremur; iam praefecto, morem gererent. ad quae illi re- aliaque eorum loco , de consebo ct consensu om- spondere, se obsequii volentes, ac cum i s vi- nium orianum, formarentur; ipsam insuper ro- vere, o mori, pariter certos. Hoc Parmensis gassem, vi libeatam isumsuum Regi arbitram. confirmatior, aliquantisper acquiescere, dum mitteret: stest rem communicasse cum
dum sub vesperam nuntiatur, decrevisses fecti 'ovinciarum, O equitibus aurei vel risictio sis ea nocte in in gines impetum facere tum Metu quoque satus, ac privato moxque Arembergium, o Baria ontium, interficere; Regi, adita sententia siua, significasse: is p
ipsam autem comprehendere. itaque rursum risse, ne in Asicionem illi adducerentur, coperturbata, vix sedari animo potuit, cum bibesium, o conpromissum, quaeque utrumque praefecti provinciarum, equitesque aurei issecuta, Regem in Hyorem panem inter Zrari, velleris, assirmarent, tam frequenti tunc in unde oriri rurbae graviores possent, ut securiiuris urbe nobilitate, non id maeessenses posse nec au- literab ibis daret; ac promisteret, nemini v siuros. illa vero concitatior, statim ad re- quam crimini inhoc datum iri. resiriptumque gem literas dare, proditam si ab Auriaco, Eg- a Rege etiam in rem istam accepisse. qua de cau- mundano , Hoch rutano , Homano; quam ob se, cum Eemp. in tranquisiitate sua, nobile querem veniret ipsi, aut exerritum ex Hupaniens sederatos in of io, o obsequio erga Regem, milite de sinardi s rem Belgicam sisam velgu. cui natura, ct sacramento, obstricti essent, reti- idem Bariat montius scribere, & Noirca nere omnino cuperet:pro concessa pridem a Regemius , Vigliusque. Haec ad diem xxii potes se, consilioque cum prefectis provinci Augusti gesta. Insequente x x iii, verita rum, o equitibuου aurei vesieris, tum Senarone obsequium in regem Belgium univer- item utroque, cummunisvio, hoc se foederatissum exueret, de consilio procerum om- 'iptum, manu sua subsignatum, quo securi essenium, senatu sque, connivere ad conciones, posent, exhibui se. In hoc illa declarabat, istas locis, quibus eae hactentu huitae, paullum nobilitarem foederatam ad vigesimum Hem -- statuit; eange, ut arma tonant, neque ossem gusi abs se revocatam esse ; ut bissio, pridem
sam, scandisumve, uH pr beant; neu mayorum oblato, resonderet. atque interea, tempore vas- religionem, quique eam exercerent,u quam tum de oportuno, a Rege literas accepisse per quas
bent. ita ipsis nusiam vim Miarum iri, o indul- certius, pleniusque, resondere Vsiposset. quam
to hoc stulturos, dum a Rege, atque orianibus ob causam nunc resari, quo do i a totum Belgis . . suium
20쪽
i obici ilim Regi ostendisset, ac sintentiam animi prassidi, & praefectis juris aliis quibuscun- ei, myR L ' , praefectorum equitumque aurei vesicris, que,dat mandatu m, uti em,ac securitatem L vi, o Senatus ut sique, indic aget termittere eum, isam, striam tectam foederatis semper ervent; ut in praesim inquisitio , qua adeo quereren- eaque is las, nulla obsecra impedimento , fruitur, omitIesur; tum ut nova MFcI ant. - sinant: etiam curent, vi quis eontra quicquam .
rum, an per ordines Belgis universi istud vesset, ACςepto hoc a Parmensi scripto, nondum plane saluisse stem se tamen concepisse eodem die foederati altero se vicissim ob- ex eius literis, evi decreturum esse. huc se ope- stringunt, se praestriptum bona side, quaeque
rum colgaturam, se jam tum fecisse etiam, it vere nobiles deceat, 'aestituros; datur queratascriptione. quantum ad sicuritatem, cujus omnem operam, ut si, quorum nominent imo libelgo meminissent, attineret; hanc prae- us agerent, idem faciant: qui recusent, in hos I- , quantum in se , omnino cerram. atque ut vi osuros esse. ideoque fardus Aium, aut conpro-
cuncta Iam in sua potesate sita habeat, accepto missi/m, quam diu promissa Regis, i usque,
a Rege omni se formae. ct modi, arbitrio, ita servarentur, Irritum ducenae. quam in rem ipsis, ne qua animis di dentia, aut heicio, im mox jusjurandum dant Auriaco, Fgmun- sideret, tanquam aliquid parum bona de ad dano, Hornano, Hacicurtio, & Asson vil- Regem delatum esset, a mare ; Regem, qui nil lio , a Parmensi delegatis Hinc Parmen-
magis oderit, quam rigorem immoderatum, pro sis ad x x v i Augusti in provincias litteras clemenia usitaeta, plane cupere, uri in sicurita- mittit, ad urbanos magistratus , judices- . tem literae illis quale unque, o quacunque fodi que, quibus certiores faceret; et esse Regem,
. ma, ac modo, o tantur, quis aeteritorum uti verω, eaque vera, Cariatica religio omni-
. oblivio sanciatur, dum deinceps, ut clientes, Ν μου locis coleretur; ac mandare, ut praefecti, cae- dirosque, facere aequum, quodque toties obru- terique magi ratus, asiatorem, ne quid, dum ossent, fidem, se obsiequium , .praesent; ac pro- huc ipse veniat, coram de republica.Ina cogni-- mittant, non se quicquam contra auctoritatem turus, ustiam turbarum draur ; utque homines Regis , ct tranquillitatem publicam, usio modo factiosi, qui consilia contra habeant, puniamur. tentriuros: verum operam daturos, uti adsis Secundum ista ubique in oppidis concio-cium omnes reducantur, turbae quoque compo- neS permittuntur, iis locis, quibus ad x x vnantor, plebsque motus sudiose compestatur, Augusti diem,anteaque,eae haberi consue- cst a sacris abstineaturi tum ut omnes sacrίlegii, vissent. quin edicta passim etiam a pra e-abarumve rapinarum, aut violentiae, manifest, ctis magistratibusque fiunt ad securitatem siveri ime puniantur. dein prohibituros u- civium, & concordiam, licet in religionei . lo, ne vis usia sacro oriri. aut jusitiae a mini- dissidentium . quae tantisper rata essent, siris, nobiseusve, aut quibu cunque Regis FbH- dum a rege,de consilio omnium ordinum,
tis, MIentetur ; neve locis in hoc usique tempus aliter statueretur. idque factum in turbatis liberis conciones habeantur, neve sic, ubi ha- civitatibus per Brabantiam Getriam Flan- . bere eas liceat, at armatis conveniatur, scanda- driam,Hollandiam,Zelandiam Frisiam;&lumque, aut ossensa,pr.ebeatur. tum inprimis cu- alibi. Ita statim Protestantes, magistraturaturos, ut extranei, qui se turbis miscuissem, assentiente , conciones sine armis habue-
Regis Belgiique hostes,jiciantur ob que arma, re. quod ut valde laetum vulgo, ita ille ma- adeo noxia satim ponat; ct decretis,mox a Re- gnas Deo gratias agere, cujus summo he- 'ge, ordinibu que, pro republica, ct quiete rem neficio Inquis ioni invisae, & episcopis,gionis, faciendis, sistbmittat, se obsequium conciliisque, ac decretis,tum immani perinpolliceatur. Haec quum, ut Commemoravi, secutioni crepti, tandem conscientiarum
ad xx 111 Augusti acta essent, addita ad libertatem nacti essenti Et praefecti in pro- α κ v a Parmensi formula securitatis, qua vincias, ceu composito jam tumultu, rc- se obstringit, nil nobilibus, propterfaraeus, vertere; prospecturi,ne quid usquam con- quod libelli si plicis causa missent, aliudve ad tra recens pacta fieret. Egmuudantis Flamia tempus factum, aut dictum, unquam a Rege, driam petiit, Auriacus Aiatverpiam ; istis si, imputatum iri idque utrique sic placere. legibus, quas jam ante commemoravi. tum praesectis provinciarum, & equitibus quo sum ad x x v i Augusti diem pervenis aurei.velleris, ac senatus utriusque item set,ordinare urbem instituit. itaque statim