장음표시 사용
31쪽
Ier, resilientes ad modum arcus , mumaebina, babentque figuram abi, mel cylindri exeaiat eompositi ex laminis,
Alis Iamitat, ram i ct tenui simis oblique ius Ui
e reunductis, qui quidem compressi residite valent, raritatem suam postmodum recuperare, ut contingi Lin arcu compressio. Hinc qui de aere bene cogitant, asserere non haesitant, aerem gaudere virtute elastica, qua nimirum, quoties constrictionis vim patitur, tolle resilire,in obnixe sese dilatate satagit Villi igiatur aeris ramos ad instat capillitii, variis referti fiextiabilibus illia, & spiraliter contortis, cum perpetia motu caleant, perpetu etiam alterantur, modo propterea mollescunt, flectuntur magis, aut minus rugescunt,in tenduntur mod e contra magis, vel minus naturalis ducitiei, tensionis amit uni sicut faei sebaeea substantia, vel butyri, quae etsi implicata ramosa, involuta, ab incur tu tamen igniculo rum e edens, flexilis, mollis, imbprorsus soluta fit; discedentibus verti igniculis, primant duritiem , n xum,in tensionem rursus acquirit. Quod ubique facere creditur aer, cum ab ignis eaemiis in ipso va gantibus, villi ejus millies implicati, & convoluti flectuntur, protenduntur, mollescunt abeuntibus autem ignis particulis, villi astruentes aeris involucra rigescunt, contrahuntur,in tenduntur. Cum au tem magis premat,is tendat corporum fibras aer contractus, contortus, rigidus, quam aer distractus, m uis . laxus, hinc sit, ut qu magis, vel minus tensus, atque rigidus est, eb magis, Vel minus tendat, contrahat,in gravet; qud magis, vel minus laxus est, eo magis, vel minus laxet,4 distrata at coraporum fibras. Com
32쪽
Constat ergo ad tuendam solidorum unionem,
eorundem proportionalem motum , fluidorumque incorruptam mixtionem aequesnecessarias este tensio. nes,& laxitates fibrarum observandum namque est an intra Naturae terminos contineantur fibrae contractiles,in distractiles , icuti contingit tempore inculupatae valetudinis an videlicet servent proportionem
in qualibet parte, respectu solidi, iuuid in alimoniam commutati proximeque commutandi, vel secernendi an in toto corpore, respectu singularum molecularum componentium solida is fiuida , tam utilia, qukminutilia; quod prosecto e Uenit, quotiescunque omnium fibrarum motus, sibi ipsi vieissim respondent, vel cum respondent memorat unioni, mixtioni vel cum mixtio respondet unioni, unici mixtioni. At si modum Naturae excedant tensiones, & laxitates, pervertantur oportet moleculae solidorum, fluidorum, ac proinde depravantur unici ex motus,in mixtiones, ea, quod idem est mestiplex morborum genus suboriri oportet. Patet autem res haec eum nimium poridus appensum horologiis, Waliis quamplurimis machinis impediat, vel retardet motum earum, vel eas prosternat. In nimia ergo pressione aeris motus fibra rum totius compagini , aut prorsus deficiunt, aut saltem depravantur, quotiescumque tenduntur, rigescunt omnes particulaetitiarum, illorum, L fibramin altera enim earum alteri plus aequo adhaeret, itideque omnes mutuli eoangustantur, ac ser arcus figuram nanciscuntur, vasa propterea valde εἰ inae qualiter contrahuntur,in distrahuntur, eorumque
33쪽
confra tio major ac diuturtiior fit, quam distractio ne sibi invicem respondent villorum, ac fibrarum eo tractiones,&murici minus distractiones; sed tunc villi,eti fibrae se habent ad instar contractae chordaei debite intensae in instrumento musico, quae si vel levi ter pulsetur, tota tremore corripitur; unde si fibrae, ultra usum Naturae , circumprimantur, praesertim in exillimis vasculis, in extremas usque partes protensis,
violenta quadam irritatione a m ciunturinaoquove sum, vel motum naturalem fere amittunt, ex quo fit,
ut ibi claudantur oscilla cutis, fibrarum meatus Rcidei reo inutilium effluvia rite non secernantur. Uettim si probe tunc examinentur partiam motus, foede ra,& mixtiones, facile erit animadvertere, nerveum Iiquorem non fluere,in refluere undatim nec regenerari, uti decet nec sanguinem apte peti ustrare, pervadere tremulas fibras, concussos villos, filame ta nervorum, masculorum, ac membranarum, ob nimiam scitiiset pressi nem, irritantem ultra legem lalida, ac praepedientem organa pervia, ne satis foveantur, atque alterne concitentur ad eIiciendas contractiones proportionales. Quar si suscitentur tre mores, leves nempe eonvulsiones, iam observantur inaequales undulationes, inaequales impetus, tremore S contactus, variaeque percussionum vires in toto
solido, quod procul dubio ita concutitur, colliditur,& pessundatur, ut eadem vi maxime violetur fluidum, tam in universo cireuitu, in quo talis non fit molet larum attritio mixtio,in separatio, qualis fieri de hei, quam in singulis fabricae partibus, quae non moliuntur oscillationes convenientes debitis reciproc
34쪽
tionibus quidorum, solidorum. Crassium propaeis rea non fit subtiles, nec subtile crassum, ignis particu-Iae a vinculis non solvuntur nec solutae rite moderantur, inertes evadunt aqueae moleculae, nec madefaciunt, nec illiniunt, nec urgent ulteri u terrestres;
sed omnes sine ordine in qualibet inanitate, & interistitio, lite insistant, illi e congeruntur,& inhaerescunts bri lateritiis quin imbaliae aliis confunduntur, nec eam sortiuntur parvitatem, quae a porciorum diam tris exposcitura quae omnia collὶguntur ex tactis, aliisque sensibus depravatis, vel ex innumeris aegritudinibus, quibus corpora tunc corripiuntur, iterumque fine praesidio. Immodica et laxitas fibrarum, experientia testes, oritur a privatione aeris eas opportunis preme iis, ut observare est in machina eximii viri Roberti Bose, vel ab aeris involucro rigiditate, ac tensione
prorsus destituto, veligniculis valde cumulato, quorum copia, & vi circunductae memorati aeris spirae, flexiIes, rarae , molles evadunt ac proinde nequeunt premere, Mimpedire minimas particulas componentes tilias fibrarum , vasorum, glandulatum c. ne plus justo distrahantur,is laxentur. Quare corpus humanum, quod est innumerabilium
tiliarum, fila me torum, ac vasorum aggregatio, nimiς
explicatur quocumque protenditur , ideoque
mittit concinnam unionem , vim in resistentiam, privaturque omnium partium intestino, ac proportionali motu, indeque apta mixtione fluidorum &quo magis fibrarum particulae recedunt a debito ter mino contractionis, e distractionis, defectu gravit B tis,
35쪽
tis, e magis infirmantur, are more corripiuntur fibrae, anguescunt motus, laeditur unio, violatuem tio, imb omnia fere concidunt. De re hac perhiabent testimonium lane nimis distracti, qui nulli uxsere sunt virtutis,in usus ad pondera elevanda, vel substinenda, sicuti fides eytharae, valde laxae, aut vela in medio maris non satis distenta illae enim aut nullum, aut prorsus obtusum pariunt sonum , haec autem nihil aut certe partim conducunt motui navis uti odmodo dixi de funibus, fidibus, atque velis, intelliget
harum rerum contemplator de fibris humana fabrica quae quanto minus premuntur, tant,magista nitar, ae proinde vasa, sic distracta majora nempe, minora, minima, directa, involuta, aut varie implicata inepta propemodum redduntur ad ducendo hum res, ad eorumdem separationem, secretionem,
tunc nervorum succus in auras abit, nec regeneratur,
qui superstes est, nequit fibras illustrate, easque
m Uere, e quo mors Consequitur
Pto valetudine itaque diu ducenda, talis debet esse aeris continua pressio,qualis est fibrarum resiste tia, quamvis harussi diversa, major nempe, ac minor in singulis sere hiis diversa figura, crassitie, tenuitate, duritie, asperitate, meatibus, ac mollitie praeditis, debet tamen memorata pressio illis omnibus ita convenire, ut eorum nihil laedatur, sed perpetua quadam veluti harmonia servetur inter prelsione , pressionum momenta adaucta dk partium vires, atque xesistentias. Ne in eredibile quis existimet aeris r vitatem ita tendere fibras majores, minores,in minimas, ut proportione debita, tam exillim resistant, quam
36쪽
quam maximar. Si enim animadverterit varias instrumentorum fides , hie crassas, & protensas, illle tenues, whreves, omnesque valde intentas persistere, sine ei latione; sive expenderit telas , tam crassa , qukm te es, illasque satis raras, tiliis, ae fila mentis inaequalibus constructas, ista ver, staminum,&subtegminum aequalium arcta unione, ac debita symmetria intertratas, utrasque inveniet in quolibet stamine tendi posse recedereque deinde a tensione, &iterum con-rahat, atque resistere; ex quo statim percipiet, fibras in qualibet contextura humani nexus, supra earum vim dissi euiter contrahi, quia maiores sulciunt minores, iterunque fibra omnes adeo reciproca agendivi, firmitudine alterna, atque proportionali motu scatent, ut vicissim muniantur, mutulique resistam si autem una, aut altera, supra resistentiam rigescat, ac proinde relaxetur, hoc utique exoriri pirio ab intestiri motus, vel liquoris violatione, sive ab aliqua su rum molecularum labe ad instar funiculi tabidi ex fila mentis marcidis constructi, vel humore erodente illi niti; aut falsae corda , quae si multum tendatur, minnino seinditur, quia caret debita particularum tem-Perie, atque unione. Nemo est, qui non intelligat etiam allatis, ne
unam, nec perpetuam esse pressionem aeris, ac pro terea, nec semper unam, nec perpetuam esse resientiam fibrarum cum vel sensu ipso deprehendi possit singulis anni temporibus aerem, ne dicam in quolibet mense, aut hebdomada, sed pluries in dies, interdumque etiam pluries in qualibet hora Me rigescet , Riendi, OG paulatim, ac veluti per gradus
37쪽
modb sahith, tanquam per saltus Iaxari, consimiliisque tenore magis, vel minus distrahi, idque tam frequenter accidere, ut suscitentur in fibris, aeris memostra tiones, atque resistentve Verum enim ver,si diu vigeant variae villorum aeris tensiones, &laxitates, promoventes in fibris pressiones, distractiones resistentias semper diversas, sententia haec Hippocratis
in dies magis firmabitur experimento; mutatio res temporum potissimam pariunt morbos m. majores namque, ac minores et e vitiones, aut mole culatum flexiones, atque distractiones, quae pluries in die contingunt, paulatim interturbare disgregare incipient evulgatas mole eulas solidas, earumque proportionales motus alterare in villorum omnium irritare substa tiam , proindeque vires pervertent, totius compaginis resistentiam externuabunt. Imo tempore datae pressionis talis, proportione, fiet corrugatio, eo custo, tremor, cirritatio totius fabricae, qualis Econtra fiet, tempore laxitatis aeris, solutio, ac majoris termini aequisitio mole cularum astruentium cunctaxfibras, dummodo vires , tam pressionem, quam laxitatem promoventes certam inter se habeant rationem. Caeterum si pressio,in laxitas aeris nullum inter se ce tum servaverint respectum, ne tensiones fibrarum tunc respondebunt earumdem distractionibus, nee primae resistentiae secundis propterea violabitur rei tio , quae naturaliter intercedit inter unionem, mixtio
Indicavi iam, nec immerito, fibrarum resistentiam haud esse unicam, eum liquido pateat, vaso -
38쪽
im mediate pressioni aeris exterioris, atque interno impulsu fluidorum, aeris cireumfas, cujus parti gulae suapte natura flexiles fiant, accide didulti las, quemadmodum satis constat ex earum insigni compressione, & diIatatione vel tali pollent motu recto,in circulari, ut quoquoversum urgeant, premant, acet meant vim elasticam, uua m an est in causa, ut aereae particulae non ita saei letorulos membranarum pervadant sicuti aqueae , sanguineat, serra is e licet hae majores sint mole aereis, imci, ut pa Gulae etiam liquidorum vicissim urgeantur communuatatur, eo pulent ur, mutuli dilolvantur, ac separen-
Certum est praeteream omni mixto contineri imnumeras aeris particulas, ut memoriae prodidit Hip. lib. de Flatibus, isque quisquam est spiritu Murum; uare etiam in liquidorum massa, quamvis manifesta ensibus non fiant, reperiuntur aliquando majori, allia quando minori in copia aeris particulae, quarum te nujores in auras abeant, statim ac exit tanguis obvenae sectionem; vel in serum secedunt, cum urina eliminantur illorum ver, magis implichiae observa tur in machina celebratissimi Roberti Boyli, cum scilicet in ipsa inclusus ebullit sanguis tunc enim in hoc, aeris bullulae quamplurimae observantur, quod etiam aliis omnibus liquoribus contingit hae itaque bullul , quae naturam aeris crassioris redolent, uno eum tenuiatoribus aliis aeris particulis semper agunt, ac debita motus proportione sese aleb exercent, tam incit
nibus partibus sanguinis diversae gravitatis in specie,
39쪽
quam in internis fibris vasorum , vel fibrarum mole cavilis, ut illa, quam ab aere incumbente sortiuntur, pressione, agant in partes sngulas solidorum,in fluidorum, quae cum non sint aeque consistentes, nec . aeque porosae, laxae, nequeunt vicissim eque dim veri, aeque fluere, nisi vasorum ei reum pressiones &motus aeris intermixti ad easdem liquidorum partes
dirigantur, ut mutuo eas pellant, urgeant,in pro P Γ tione debita illas moveant. In mediocri etenim pres.sione, moderate se habebit aer aliquantulum distractus intra vasa, parum tensa mplacide urgebit, atque pulsabit moleculas liquidorum, illasque leniter elevabit, deprimet similiter internae vasorum fibrae
earumque partieul e tune parum contractae, modicEimpedentur sursum deorsum, alterne memorate aeris i. Si vero major, ac major evadat gravitas ae-xis, conabitur hic se se restituere in Ioeum ampliorem, propterea movebit quatiet,&vibrabit maiori vi, a velocitate comastula nouita meo dein simul tempore plus tendet particulas solidas fibrarum poro Lque, tororum orificia angustabit, minoraque s ciet interstitia, quae in filamentis membranarum in tercipiuntur. Imci contra Ee aeris partes, iam et vias ehili in arterias, venas derivatae, licet omnia minima liquidorum diversae motis,4 figurae perstringant, ea tamen permadunt, quia pocosa sunt, nee ab illorum duritie,in crassitie impediri possimi, ne omnia penetrent, agitent, Iterant, atrium comma
Aer itaque rarus, naXus, tum fibras externas parum tendat, parum quoque contrahat oportet earum
40쪽
rum ternas moleculas, propterea mom parietum languidi evadunt,4 aeris spirae tunc magis protenta nequeunt debitam vim, &conatum exercete in liquiadorum particulas illis obvias quo fit, ut hae etiam ita expandantur, ut tam motus, quam mixtio violetur. Adnotatione autem dignum est, motum intestinum vasorum minime opponi virtuti telasticae intemmixti steris, cum neuter horum motuum se per eandem rectam lineam ad partes oppositas, nec moliatur ab aequalibus viribus, nec iisdem velocitatibus , sed
unus tantummodo ab alio vicillim alteretur, causa
discriminis, quod es inter vires, directiones,4 vel citates Fibrae igitur contrahuntur magis, vel minus iuxta varios gradus pressionis, atque percussionis vim vel copiam agentium liquidorum sanguis pariter magis, vel minus urgetur, ac pullatur juxta maj
rem, vel minorem vasoriam, Maeris tentionem, C jus ope aer ipse conatur magis, vel minus dilatati; quapropter magis, vel minus pulsiantur sursum deorsum,4 alterne , quasi sub Melo parietum vasorum,& prementis aeris torquentur, agitantur mole cula: fluidorum, unaque illas mutationes, varias mixti ianes subeunt quae convenire possunt evulgatis contractionibus,in distractionibus, sive memoratis virtutiabus ae resistentiis. Nec quis existimet, tensi aeris involutas fibras laxari, statimae ad contactum manae sanguinis veniunt, proindeque nullius etiam momenti, cum vel sensus ipse ostendat, ramosas, arcte implicatas cerae mol eulas , non ob omnes igniculorum incursus illico