Mororum libri III ; Carminum liber

31쪽

LIBER L

Insta operi: has scrobibus fossis depone ; secundam

Tres ulnae a prima sejungant: regula passim Una sit haec, eademque tibi mensura sequentum, rEt pariter porcas, pariterque metabere campum. In tumulos posthac directos erige .sulcum , Obruat ut tellus elato culmine stirpes, 'i l . x Spemque renascentem siveat, coeptumque laborem . Quantumvis opus ingemina simili ordine: plures Si fuerint matres, natos a stipite plures . . Educes: sed coeptae indulge regulae in unguem, ' 38, Ut tibi Mororum citius plantaria crescant Cultum ubicumque locum vallabis sepibus altis. Agrestes tribulos, hirsutos congere vepres, Providus unde tuum circum tuearis agellum: Sic genus omne boum arcebis, pecudesque tenebis, 38s Ne teneras frondes discerpant dente rapaci.

Namque venenato veluti mucrone lacertum

Si humanum peteres, seret insanabile vulnus, Naturaeque, herbisque simul spes nulla maneret, Quippe artus sensim virus triste occupat omnes; go Haud

32쪽

LIBER L

Haud aliter pecudum indigno morsu Iacerata Germina Mororum languent, et protinus humor Funditur internas insectus ad usque medullas, Unde jacent passim viduum in ecunda per agrum. Quae siccam nutrit terram, quae temperat imbres 393

Cunctarum dives rerum natura creatrix'. e ..

Assidue adsit amica tibi, faveatque labori, Dique, Deaeque iuvent orituras omine Moros Propitio, & glaciem avertant, tristemque pruinam. Nympharum , Dryadumque chorus permulceat auraS, qO Et Zephyros moveat, pluviasque per aethera lenes. Vermiculos cohibete malos, tineasque dolosas Vos quoque capripedes Fauni: gens lurida, cultis Gens inimica agris, duris invisa colonis Pelle gravi foedat campos, et devorat imas 4OS Radices, perditque orientia germina morsu. Tende manus sirpplex , donisque precare seraces Et Nymphas, seu sto ut servent tibi numine plantas. ' λJamque celer Taurum conscendit Apollo micantem, Et rapido cursu mites praetervolat auras, 4 OEt

33쪽

Et quaecumque suum ad munus genitalia postit Semina telluris. Surgunt de palmite gemmae, . . Foecundaque novi revirescunt arbore'flores Matribus hinc teneris primam pubescere prolem, '

Et raptim terra cernes assurgere germen. D ' ψII

Hic sudor, labor hic ingens se. hic sedula : cura. . I . . . Haud mora : cum subito Thys ia pullulat arbos :Nascentes intra frondes circumsede parvas

Sollicitus caveas, terra ut rimosa cadentes t, . IEbibat intus aquas, humoremque ingerat imis. q2OStirpibus, atque animos plantae a radice bibaci Extollant. Herbas edet sine semine natas Pingue solum; Loliumque nocens, agreste Papaver, Verbascum, Cythiusqtie gravis, Calaminthaque 'amara, Malvaque cum Tribulis, Urtica, et pessiina Lappa, 423 Et gramen. crescet meliori uligine pastum:

Nata recens arbos tot cederet hostibus actar Idcirco marram exerce, manibusque nocentes ,

Sollicitus divelle hostes. Nova sidera Titan Interea intrabit Geminos . De stipite matres 43o Iam

34쪽

Iam fruticant passim: surgit iam vivida proles,

Quae a radice nemus crescenti germinat ingens, Ostentatque operis pretium, fructumque laboris. ' ualiter elatus fornacis culmine fumus Apparet primum tenuis, mox Vortice in auras 43s Increscit duplici , triplicique augetur eundo, Sic itidem densas cernes adolescere frondes: Quapropter nimio natorum pondere sessae

Debita radices illis alimenta negabunt, ι, . i .

Quos medio passim aspicies languescere campo 4 o Elige de ramis octo, discerpe minores

Matribus e cunctis : proli , sic ubera abunde '. . , . i

Suffcient illam meliori humore fovendo. Dum Cancer, calidusque Leo serventibus urget Μortales auris, tenuesque per aera nubes SCongerit, a sicca unde acres tellure vapores Tolluntur, tenuesque simul glomerantur, et inde Praecipitant cruda concreti grandine nimbi, Qui segetes 'populantur, agros,' curasque colonum

Tunc validis su ros votis , precibusque movere so

35쪽

Foecundo plantas humectent imbre tenellas, Quae veluti a molli pendentes ubere matrum Nati aetatem praevenient, annosque tumentes. Succedent alii abrasis a stipite ramis , . . ψs s Attamen electos vigilans serVa, amputa ineptos. i l . IEminus hinc illos cernes educere frontem . .

Quae sese trudunt medio de cortice frondes Nunquam luxuriare sinas;. sed saepe magistro, i , i. Pollice carpendae: Falcem prohibebis aduncam . . Mo Lactea dum Morus tenero de cortice frondes; Emittit primas, formidat ferrea falcis , , Uulnera. Cum reseret quadrigam Uirgo diurnam, Utere mox rastris, validoque incumbe ligoni et Verte cito glebas, extirpa funditus herbas es q6s Crinibus ut coelo flavis Aurora refulgens

Alma parens lucis nocturno ex aethere lentas . IΜοlliter aspergat radices rore seraci . . . D . . . o IΠί. d VHumida cum noctes aequabit Libra diebus Paulatim languens naetura, annusque senescet, i , si Et

36쪽

Et plantis deerit . sensim vegetabilis humor; Languidus humor enim illas , aegraque vita fovebit. . Tunc tibi nulla quies: glebas, agrumqtie fatiga, Finde iterum sulcos stirpes prope virgestorum, Quas coeno, tenuique fimo saturare memento. o. 473 Effossis scrobibus dextris hinc, inde . sinistris In tumulum tellus consurgat, et incubet altis Matribus. Interea brumali Scorpius astro, ,υ 'Arcitenensque furens Ulmis, et Vitibus omne Decutiet solium. Caper, et gravis Amphora noctes 48o Producens rigidas, glaciem, duramque pruinam . . . Algentesque nives, hyememque Aquilone vocabit. Putre lutum vero tellurem frigore duram Μulcebit simul, et radices inde fovebit. Ae veluti navis iactata per aequora ab Austris 483 Ingreditur portum: sessus fluitantia vela Deducit nauta, etifunes componit in orbem, Egressique viri exoptato littore gaudent, Aequoreosque canunt errores carmine dulci,

Tranquillosque dies ducunt , atque otia carpunt 49 E Dudum Diqitigod by Cooste

37쪽

Dudum expectata laxanteς membra quiete, Dum Zephyri rursum spirantes vela reposcant; Haud aliter rastrum, marram , curvamque repone Falcem. Declinans glacialem frigoris iram, Castaneas sumanti agitatas igne camini .

Divide cum natis laetus, cum coniuge cara: i . Utere concreto lacte, utere melle reposto, Et veteri praebe spumantia pocula haccho. . . -

Non exi e laribus, tepidos nec linque penates: Sic Boreae rabiem poteris, ventosque minaces SOOFallere , et ad multam somnum producere noctem Quin etiam levibus terram pulsare choreis Fas erit, et voces perculso reddere sistro Auditas, puerosque iterum recreare Lyaeo. Dum vero Pisces hyemalem ex aethere cursum sos Absolvunt, notis compone manubria rastris, Runconsem eXacue, scabra rubigine marram Providus absterge, positumque resume ligonem. Iamque anguis mites auras , Solisque teporum Nudatus veteri liventia tergora pelle, si

Delibans

38쪽

LIBER I.

Delibans primus caveis, lustrisque relictis

Testatur reduces veris redeuntis honores. Tunc opus est aurae inversas ostendere glebas, Saevitieque hyemis maceratum vertere Campum.

Telluris primum fastigia summa ligone srs

Aequabis sulcor coenum confunde sepultum Exteriore solo, quod rastris inde fatiga, In rectam donec salebrosum aequaveris agrum Planitiem. Recto geminos tunc tramite sulcos Due matres circa: hinc virgas torquebis in arcum, . 32 Quem patulis commissum scissis cogere tractus Est opus ad longos . Pressae propaginis arcus Expectant sulcum, et vivam plantaria terram, Hinc sextam campo gemmam submittere oportet. Indulge ordinibus: dextros, ramosque sinistros fas Huc illhuc aeque discemes limite quadro, Matribus hinc totidem culta tellure subactis bocto aderunt nati, similemque metabere campum ' Sollicitus reliquis; tunc summo margine binis . . Effossis scrobibus tolles utramque viarum . 33QE a Pa

39쪽

Partem, unaque tuum quadrabis lege laborem, Sic facilis vires tellus dabit omnibus aequas . Tramite dispones Moros non secius omnes, Ac certans bello immani eum saepe Borussus ' o Explicat instructa longas Iegione phalangcs, 33sDirectasque acies format; tunc agmen aperto Stat campo, et paribus late vix fluctuat armis; tibi iSic patulo dederis eampo plantaria soIers, Cunctaque erunt paribus spatiis divisa viarum. Cum vaga Cecropiis primum discedet Hirundo s o Finibus, et pelagi tepidas praetervolat undas Hesperias visura casas, nidosque relictos, Iucundosque dies reserent, pluviasque Favoni Spirantes, stratae tumuli sub tegmine matres Mororum dudum exoptato humore madebunt, S 3 Et frondes sensim attollent a stirpe tenellas, Quae sorti coalescentes radice parentum ' I Vitali fibras succo, tenerasque medullas

Expandent, summos unde utilis esca meatus . t Irrigat, ac veluti exhaustam cava cohesea in auras' sso

Tollit. Diqiliges by Corale

40쪽

Tollit aquam. Plures nitido de cortice gemmar Producet Μorus succo saturata feraci . Uirgultis vero nimium ne crede superbis, Quin scindes eadem eaesim a pro gine summa , Ut nulla in toto consurgant amplius agro. ' sssNaviter hinc vigiles nati virgulta recisa Fasciculis aptent , quos intra tecta reponant, Et plenis reserant calathis sordesque casarum, e Pulvereumque viae limum, quem injicere truncis Est opus abrasis validis qui viribus aucti s Extendent late crescentia fila per agrum, Plantamque extollent sensim a radicibus imis. Cum Philomela suam a viridi vocat arbore Prognem Communem repetens moerenti gutture casum :Cum pecudes pratis lascivae munera nota sues Exercent Ueneris, densissima pullulat arbos,

Et n/tura movet Becundum a semine succum. .l. .

Vulneris expertes primo tum germine sectis De Virgis gemmae pnbescent. ordine longo :l i Hinc tenerae exibunt frondes, quas crescere passim 3IO Lacteo Disiti oste