Commentationis de principiis e quibus redituum Daniae per posteriorem seculi 18. partem administratio fluxit specimen primum ... Scripsit Dav. C. NathanDavid ..

111쪽

ratione, quae universorum .commoda non Com.

Plectetis, in singulis tantum subditorum actionibus et studiis vim suam ponens, stabiliri et tuti cui plane nequire. Est enim in unaquaque civitato inter varias rerum conficiendarum rationes modus quidam, ex ipsa earum natura et indole petitus; quom quae turbant, ita tantum populi opulentiae conducere possunt, si alias, quas proxim ct non tangunt, pec alias ad majorem agitation om excitant, ut universocum aequalitas fractacito re tituatur. At si una tantum majore semper nisu intenditur et Aeliquaa negliguntur: conjunctionem atque adeo cognationem cum populi

indole exuit; nam quivis populus et in hoc cernitur peculiaris ejus indoles, quam hodio dicimus irationalitat in se ipso absolutus est et singulari ingenio. Quae verobcrescendo quasi se ab ipso ariungunt: eorum amplificatio totum populum non ad altiorem felicitatis grηdum evehit;

ted. si forte dejiciuniux, eum ruina sua obrutu-xa sunt. Nullum vero opificiorum genus tanta soa Populi. ingenio avertendi sich gu denationalis r.eu indole est, quanta merCatur . Summa igitur potestatis contentiones eo tendega debent, ut, cum opificiis, quae . e ratione sua Populo CD- veniunt, . conjungatur. Etiam hoc mercaturae peculiare est: quod quivis, qui mercatur, proxime ad suas res, reliquorum quaestui oppositas,

respicit; hine fluit dissiciΙlimum illud. quod

112쪽

jungere. Dum hoc non fit, dum mercaturae commodum cum reliquorum opificiorum emolumentis non conciliatur: commoda, qua ct merCatura, a populo quasi se alienans, opportunitatum ope faciet. singulorum quidem in civitate hona augent, sed dum conjunctio ista non fiat, civitas ut verba celeberrimi scriptoris mea faciam non magis ditatur, ac via publica, si currus pecunia onustus in ea vehitur. Hujusmodi erant divitiae, Danis per tem-

pus, quo medii erant bellantium istorum, redeuntes. Sed quam diversae a populi opulentia sint, quae unice eXpeti debet *--cla pecuniarum publicarum ratione, universa complectente exsuperius disputatis clarum esse speramus. Celeis riter hae divitiae evanescerent nepesse fuit, quia in usu quidem Populi erant. sed non in fixa ejus foris repositae et w ar bei, ab er nichi inder Nation); neque Veremur, ne audaciae no-

tam subeamus . contendentes : populi opulentiam hoc ιempore non magis progressam esse,

quam redituum publicorum administratio, qua oa. 1786. in eodem plane IOCO erat, a quo a. I76 a. stiscesserat - . Ita igitur explicatum esse put mus: qv lv. progressus Daniae opulentia publica per tempus illud, specie faustissimum, Ieceriticum n utrarum in bello partium studium, regia sapientia silectum, opulentiam promittere vide

113쪽

ratur, quam animus ejus vere paternus subditis suis paravisset. A. 178 . novus in historia administrationis verum publicarum in Dania temporis ordo incepit. Civitatis gubernaculum ad regis filii manus

pervenit, qui patris augustissimi vires summo studio at insigni gnavitato, quae in tali aetate omnes in admirationem sui rapiebant et civitatem optime sperare jubebant, sustentavit. Ut ejus consiliarius vix civitati redditus est, in quo summam populus fiduciam ponebat; Davia mature eum magni iecit et dilexit, Europaeum admi-

ratura erat, Cum In summis perturbationibus, quas

xerum publicarum Francogalliae conversio attulit, eximia cum sapientia atque sublimi dis late ei. vitatis pacem et tranquillitatem integras servare aciebat. Comiti igitur Mnesto de Schimme mann pecuniarum Danicarum administratio mandabatur; ipso consilium invenit et sequebatur; quod Tecte persequendum longi quidem temporis spatium et summam externi et interni regni status tranquillitatem poscebat, sed nusquam iis, quae doctrinae vero prascipit, retragans, ad civitatis vires prudentor respiciens et universam ejus salutem apec- ana, coaetissime, quantum quidem humana mens Iutura anto Perspicere potest, in temporis curauast telicitatia metam adduxisset. ΜETCaturRe commoda cum agriculturae studio et meliora piae tuum exercitationΘ connexebantur. Civitatis magis debita minuere, quam reditus augere; magis Tempecuniariam et quod aes ad Perpetuum hominum

114쪽

um sagitabatur, in firmo atque immutahili lumdamento collocare, quam administrationi dubia subsidia ad incepta sua reponere per magistratum suum studebat. Societatium certarum dissolutiones , Stesvicensi - Holsaticae mensae institutio, Danico-Norvagica mensa ad solas species Comparata, in trihutis et vectigalibus mutationes, et alia ad mercaturam et omnia opificia provehenda exornata, cum hoc de pecuniis publicis consilio arcte cohaerentia, ejus administrationem sempiternae gloriae commendabunt; et in his omnibus diligenter Iegislationem sequebatur, quae agricoIaxum ordinem mancipio ex mit Et vincula, Iihexam opificiorum tractandorum potestatem cohi-hentia, solvit. Quod momentum hoc de pecunila publicis consilium in civitatis et populi opulemtiam habuerit, cum universum et Per singulas partes perduceretur, sed tum demum habuerit; quomodo Dania in eo fuerit, ut metam, exspeciationa et fiducia in rege et regni administratori-hus posita dignam, contingeret; quomodo den, que omnia opificia eodem flore surgerent, usque dum miseris rerum implicationibus extrinsecus manu infestissima sertis hi progressus inhiberentur : in alia hujusmodi commentatione exponere studebimus.

115쪽

Quamvis diligenter plagulas madidas Excussissct nobis videbamur, tamen haec oculos fefelle

Pas. 11 L 1 a fine lege: merces αρud se deponendi pro ea imponendi. - 16 ult. I. constitutionum. k8 L 13 182,99 et liv. 1 25,79. - ao - 3 asstinctio ni inima post febae deIenda.