Commentationis de principiis e quibus redituum Daniae per posteriorem seculi 18. partem administratio fluxit specimen primum ... Scripsit Dav. C. NathanDavid ..

101쪽

eum Anglis in commarcio Russico contenderE

Attamen, quamquam haec omnia facta sunt, mercaturam Per hoe tempus plus validas firmitatis accepisse non Tecte dixerimus; ejus momen. tum in industriam et studia civium, t ut antea, paucis, quaB mPmoravimus, exceptis, admodum Ιeve erat. Μonopolium vero, quod temporis istius opportunitates mBrcatoribus Dania quodammodo instituerat. id Emciebat, ut ad bonitatem Terum, quas vel natura genuerat, vel ars fabricaverat, emtoribus mittendarum non respicerent; atque ita multa commoroia perdiderunt, quae, ,i diligontius munera sua obiissent, retinere po herant simul alienigenae moliores merebs venales offerebant. Quod tantus nygotiantium Exortus sat numerus, qui e rerum Conditione fructum capera volebant, sed necessario depressi jacebant,

simulac conditio illa fugis ν fidei totius ordinia

mercatorum, quia ista frequentissime fiebant,iniae consuluit. Quum omnes pecuniae ad extexam marcaturam Consuerent, commercium ini ipsa terra iaciendumn et oppidorum mercatus in ienui statu retinebant, ita ut regni opulentiam juvare non quirent. ' Et quomodo quaeso ea opificiorum ratio, qua opificium unum nam mercatura etiam in civitate pro opisicio est prae cet Yss diligenter ac religiose regebatur, ad reliqua utilem vim exserero poterat Z num agricultura et labricae exigi et restitui quibant, si omnes civitatis opes in unam mercaturam conferri dυhebant p

102쪽

Populi viros sinibus suis circumscripti sunt; et

animi alacritas et laeta virium intentiq, quae eos admirando plane modo amplificare possunt, exothicis Mntum rationibus prodeunt. Verissima esthaeo obaervatio et humano, genori honori si centis.

sima, quamvis singulos vulgo humilia et sordida trianamaximn ast virium ampὲissationem impeI-lant. Neqqe per hoc tem9Ms, quae de ordinaagxicolarum instituendos de tex e cultum aug- , da, et de diligentiore Piscat um agitatione pram cepta sunt, apparuerunt. Quas in agricultura o

Atilitatem Eehq'L. Praeparsthantur a societ.is rot: rusticae pro picientq; haec, instituta a. agis,se indω

ab a. I 775. majorem et extensiorem in illa ope eram ponebat; ex ipso enim Populo orta, post que regis cupa ab administraxion. sapienter et acriter sustent taa ea vid, qua Omaaes. civitatis emenda j tiones certissime hene procede ent, Progrossa divine tandem exculta est. . Sed etiam tum ouml da proventu Premebatur, quo Vetus quoque de se imonia mercatu consilium, inconstantia et infirmitate insigne, sua coniviitii Nec magis verus pecuniarum publicarum flatus, vel si aeris alieni summam a. 127a. obtin-hom ducenties et decies centena impexi lium miss- , Ii constit 3 in melius redactus esti Libori, cui

fidem detrabi non licet 9β , nomina publica apud

An P, inquit, plura mihi in renimo habere, quam palam dicera vel volebat vel et Iico t. i

103쪽

peregrinos tum Consata, universa centiΘs et tricies centenis millibus aestimat; nam, quamvis singulas summas tum solvendas pendebant, abnnuo 178o. grandes pecuniae a peregrinis, in Brahantia. Bernae, Genuae, Francosurti et Cas- sellis, mutuo sumserant, neque quicquam de magnis veterum nominum pensionibus inauditum est. Aes alienum apud homines privatos in patria contractum vicies Centena millia conserit, et civitatis nomina directa et in directa apud mensam facta, si vel minima eX iis, quae relata sunt, Eligamus, non minus nonagies centenis millibus

aestimari debent. Ergo dubitari nequit, quin per .

hoc tempus civitatis aes alienum increverit; si igitur Ex istis auctior quaedam vis, certissima, si divitiis in terra consuentibus opificia sustentavissot et provexisset, Glutionis istius mater, prognata'non est : tunc decerni potest . ati terrae opulentia vera incrementa ceperit. Num auctis

reditibus de sortis decrementis institutione ad nomina sensim expEdienda cogitatum est, vel adeo cogitari poterat, dilint nomina ipsa tanquam hona et ad agitationem negotiationum majorum, quae civitatem assiciam sanarent, apprime idonea existimabantur7li Quum mensa a. 1773. regiis impensis administrari iticiperBl, schedularum, aE in 'perpetuo usu erant, numerus quinquagies ceraena millia, quarum ti icies contena privatis hominibus mutuo datae, non muttium superabat. Sed eo tempore, quod hic describimus, dueentius et decios cuntena

104쪽

imperialium millia 97 , sive, ut ii, qui ceteris omnibus minora tradunt, Centies et quinquagies centena millia esso putantur 98 ; nam praeter Gministrationis nomina mensa minimum quin qu gies sive sexagies centena millia schedularum hominibus privatis commodaverati Mala, quaB, ut supra docuimus, e nimia schedularum, quae in Perpetuo usu esse debent, multitudine in opulemtiam civitatis necessario redundant, etiam hic, ut ex ipsa rei natura orisntia, ingruebant.

Cum enim Daniae mercatura maxime floreret, cum aerarium reditibus auctum Θsset cum sola Dania in felieissimari condition esse videretur: monetao ratio in Commerciis cum peregrinis in ructuosa et incerta exstilit. Ei iam tum administratio aequalitatem inter nummos et schedulas, quas in subditorum manibus erant, novis specisebus excudendis constitutions die a. Ianuari 1776. ed. reparare conabatur ἱ sad sch dularum multitudo, quae jam in perpetuo usu erat, per se nimia appaxebat; hinc evenerunt, quae

Evenire debebant: , Experiebatur Enim adminis stratio, e compluri hus pecuniae generibus, . ut terrae peculiaribus, in usu receptis melius cederspejori, et novi nummi eo Celerius . evanuerunt,

quo majore ipsi pretio erant M). Administratio

105쪽

mensa Allonae instituenda, qua et singulorum bita singulis transsci ibi possent GDo - , et quae contra pignora pecuuIam collocaret Lethbankὶ, die octobris a I. a. 1776. id egit, ut firmitas in rebus hecuniariis pararetur ; sed illius vis et mmmentum, in unum Paene, at non contemnendum Iocum redactum, ad universum pecuniarum stalum nihil valere et irritum fere essE videbatur. Sod praeterea, originem debens principiis, iis, a quibus ante consilia de pecuniis petebantur, plane oppositis et a magno illo civitatis administra- ore, qui contraria semper defendebat et tuebatur Q , retentis, tum demum nobis excutienda Exit, cum principia illa, quibus in universumulo tompore feliciter obsequebantur, judicio subjicientur. Fidei ot pecuniae praesentis inopia iam a. 178o. sentiebatur. A. 178a. immensum in modum accreverat. Etiam ante paCem cum omnibus rite initam Decembri I782. schedularum ratio ad centum imperiales , qui dicuntur Banco, collata 162, imo mense Iulio a. 1785. 164a imperiales valebat. ι; Ut nimiae illae negotiationes Exercerentur, Dania dudum fide a peregrinis indiguerat. Usurae nominum ita conflatorum, et perniciosum istudeambiarum negotium, mechselreiteret dictum, magna horum quaestuum mercatoriorum Commo. da absumserat. Quao huic steri alieno tandem

106쪽

dissolvendo inservirent, ita dubio mari vehebantur; et pretia onerum, quae naves portaver&nt, valde immutarentur necesse erat, cum post Pacem aliis civitatibus m rcaturam exercentibus merces e coloniis ipsis sibi advehendi potestas recuperata esset. Luxuria aceruatione schedularum, quae perpetuo usu a subditis terebant , et lucrorum spe, et incertis de vero pecuniaxum statu semtentiis, in quibus mercatura syngraphis agenda omnes ordinos continebat, hoaerendam in magni- . tudinem Excrescens,, ut argentum praesens et postea schadulas etiam terrae fines migrarent, et pecuniarum a peregrinis Creditarum multitudinem augerent, auceleravit. Etiam si incertus ilIo statua non tam inanis nec fundamenis pIane destitutus fuisset, quid verae opulentias perniciosius, quam inconstantia illa in subditorum fortunis p Si esse coxis, ut .homines cito divitiis se abundaro credant, et fontem earum opum velut in somniis inventarum nunquam emrescere Certo sperent: dissolutam luxuriam et, quae e ea gignuntur, in dies augescentia, terrae introduxeris, etiam si fontes isti opinatae opulentiae dudum Exhaustituerint. L.

Tunc quidem etiam hoo intelligi poterat, an civium sides post publicationam mensae auctu uerit, an ejus fiducia, licet in hujus instituti usu primarius ejus finis non compareret, incr verit. Peregrini schedulas, quibus obruti fuerant, aliis tradere studebant. Hinc assignationes Trat te in cives fiebant, et pessumdata monetae r

Diuiti se by Cooste

107쪽

tio prohiberi non potoxat. Ac si administratiopnrtem eorum, quaB Plura, quam necessitas fer hiit, in perpetuo usu erant, ita resumsisset, ut monsa pecunias privatis hominibus mutuo datas reddendas denuntiareti major indo subditis sollicitudo et intolerabiliores angustias ortae fuissent; et subita rerum apud mensam oppigneratarum

venditio homines privatos ad incitas redegisseti At ne ipsa quidem administratio hahsbat, quae

huic malo objiceret; pecunias a monsa mutuo acceptas vel suhsidiis, quae societatibus, monopoliis instructis, praebuerat, vel veteribus nominibus, quae in ipsa terra contraxerat, expediendis, vel instituendis, quae sero demum sumtus pensatura

Erant, insumserat. Anno demum 1785. exeuntes eum naves diu exspectatae coloniis redeuntes medices asserrent, homines Privati opes acceperunt, quihus nominum suorum partem exsolverent; et mone-

as ratio ad i56 svecta; at brevi ad 138 iterum delapsa est. Non igitur obscurum est, licet istatam vilia monetas ratio magnam partem in subiti, pocuniarum angustiis niteretur, veram lamen, et

hoc diu parantem causam in opulentia a publicas detrimentis quaeri debere; ejusque Effectus usque conspici, donec aucta opulentia opes, quae ie-8omitoni gehedularum modum jam excedentium ausiciant, adduxerit. Societatium ad/commarcia facienda junctarum solutio Oxspectabatur. Homines privati, qui divitias suas in auctis syngraphis collocauerant, opuloratiam sibi perirs vidΗhant; et civitatis instituta,

108쪽

tantas impensas sagitantia, jam ei oneri Erant. Syngraphae societatis Indiae occidentalis, per hellum a quadringentorum imperialium ad noningon4torum pretium adscendentes, ad centum si quinquaginta impp. Pretium detrudebantur. Tandem administratio cum se cogi intellexisset, ut Eas re dimeret, sortem in aedificiis, navibus et reliquo societatium apparatu fixam, inutilem plane, seu,

ut loquuntur, mortuam, retinuit ). Similiter societas a mari Baltico et Genua CognominatR, CU- ,

jus syngraphae magni pretii habebantur, aerario tandem molesta Ita etiam impεnsae in societatem Canalis curae praefecum administrationi incommodae erant, Et privatorum hominum syngraphae maXimam tamen partom non solutae) cum regiis permutabantur, postquam no, minum notationes, ut nominati mor alus partic, pos fierent, sufficientes, mercaturae syngraphis agendae mala alimenta praebuerant et syngrapha xum pretii imminutio multorum opulentiam per. diderat. Eodem modo sΤngraphae societatis , ab India orientali appBllatae, quae ad milles ot ocutingentos imperiales accesserant, admodum minuexo Societate resolutione dio 7. Decembr. t 7S5. Ediladisieran, socii pro benesicio habere clohebant, quod

109쪽

hantur; et, quamvis haec per multoa Ennos sensim progressa talem vim nacta erat, ut hoc damum . quia modum in negotiationibus excesserat, sibi inflictum, sustinere posset; tamen magnopeTe. tum concussa est. Itaque, ut ab altera parte quaestus faciendi cupido Et spes ad augendas syngraPhas, Ita metus et desperatio ad imminuendas momentum habuit. Quam necessarium igitur sit, ut mercatura in solito ordine et sueto cursu contineatur, neque animorum arbitrio et Iubidini dedatur, ex istis patet. Civitatis hona in singulorum subditorum honia consistunt; Et si horum opulentia intexit, ipsius civitatis conditio corrumpitur. Falso nonnulli putant, ea, quae in terra aliqua huic pere. ant; alii accedere, et talia detrimenta non interesse civitatis. Sad, si cui divitia abeunt, opes

quas dicimus incorporaIes immaterielle in ipso

positae exstinguntuη, quae eo sarciri non possvnt,

quost alius corporeis smaterielle ejus divitiis potitus est. Quodnam Iapsus tot opulentiorum hominum, qui mercaturae vacabant, ad opificiorum ordines, et in universum ad populi industriam,mom ntum habuerit; qua ratione auctae opera-xum et laborum mercedes ob nimium multitudinem schedulstrum, quae in perpetuo usu esse debebant, cuivis novo acquirendorum, quae terra gignit, et arta consiciendorum modo et studio male oh-

fuerit; qua irruens luxuria omnia devoraverit, quae ad pecunias singulorum amplibcandas impendenda erant, atque adeo, reditibus Istis desinentibus , ipsam sortem fixam hos Parantem cor-

110쪽

ripuerit: tristi animo e tempore ilIo revolvimus. Igitur.praeteritis annis, specie tam relicibus, per

quas civitatis opulentia magna incrementa caper debebat, ita ut auctior victus lautities, in finiabus, quos ratio et moderancia scribit, cohibita, subditis invideri cert non potuisset; administratio IuTuriam, o quam xegnum Exhaurire et sta Inopiam redigere magno cum dolore rex inaudiv rit 1 5 . IegE lata re renaro cogehatur. Quam Perniciosa vero sint, quaa aliorum exempla pra

cipue ubi tam multa, ut in amplificata luxuria, ad imitandum incitaut efficiunt, ex eo Patet, quod Ipse agricolarum ordo, qui per Me tempus

non ea vitact conditiona utebatur, qua ad victum

magis opiparum impelli posset, administrationia constitutione a perniciosa rerum profusione, evi indulserat, avocari dehebat Hic erat publicae Danorum opulentiact si tus, cum tempus illud, quo per bellum in Am rica septentrionali gestum, neutri pugnantium parti faverent, praeteriiss L Civitas non solum magno suo dolore didicerat, schedulis a mensuetatis, frequentiorem mercaturam maritimam. commodissimis licet opportunitatibus adjuvantihus, eum Exteria agitari non posse: φο , sed in se etiam inpertura fuerat, civitatis opulentiam