장음표시 사용
41쪽
civitatis finem vel obtinendum, vel praesentem iam ser-
. ptume Aristotclcs. H. e. Civitiata multitudo es non quaelis et , sed quae paratas habeat res ad vitam necessarias , ut vulgo dicιmus. Si autem quidpiam horum desideretur, f-ri non loteu, ut simpliciter haec communiosus rebuου sit contenta. Per reS vero ad vitam neccssarias intelliguntur
tum opD Jx, quas sieri, quibusque parari oportet ea, qui bii ngujoriani ad susti ciciatiam sceu dicitur)scrvatur atque dcfenditur , tum deinde & opera i pia,
ptζr οει-Τ ειν' πληθ', οἱ- ααLά n τοωτρος ἰώ, φ νιτας, φ το μαχιμον, ae χαρον, η, - κυτμπλάναγκά- κω συμφεο αν. Opus eis,agricotirum arise 'multitudinem, qui parent cibaria, ct opifices, ct milites, o locupletes, Cr Sacerdotes, ct exi maiores rerum necesses Narum se utilium. Quae sex hominum genera, civitaIi maxime necessaria, si v c οσα της πιλεσιν ἀναγκα&ον G άμπιν quae civitatibus inesse necessarium es , eo loco sic AristoteleS cnumcrat. Praetor quae complura alia dantur, re quisita pro ratione loci, quo degit civitas, aut etiam ad alios usus confercntia, ita vero simpliciter non neces saria. Nam το ολον λι αν ειη, sine istis, toIη neutaquam esset.
Pro ratione igitur atque differentiis harum operarum etiam distinguuntur subditi , dc primo quidem in Icr Dos atque ingenuo eu liberos. Quanquam illos, cum
42쪽
primis si φυή seu natura tales,aut να-ω vel lege licet, atramen etiam ut illi ἄλου,toIs seu totaliter alterius, ni- I Posit. cap. mirum Domini sint, atque inter hujus κτήμaesso essio tu σκnes pertineant, quos posteriores Vocatant prisca manis ripia) malint aliqui civium,qui subditi unt Mervos ipse ιbditos vocare. In civium certe numerum nullo modo veniunt,uti id dc verbis modo allatis, & etiam a. libi clarissime innuit Aristotcles, cumprimis, quando nonposse eos particises eri vitae beatae,aut vivere uti vo- ibid.cap.ITlunt, docci. . Cui optume consentiunt te P civiles', 'eosdem pro nultis habentes. Itemque Aristo Danes in si P- equitibus,quibus servos ac inquilinos αχυροι HA paleaου civium quasi granu adhaerentes dixit. Interea vero quum dc in ipsos cadat subjcctio atque paritio, sua, que praetere, eorum, qui subditi vocantur, quique tam sitispersonis, quam& omnibus quae habent, Ilajestati sublunt, nulla forte evidens ratio nomine subditoruimipsos non insigniendos esse obtinebit. Quinctiamsi sic Vocentur, manet tamen ordo, intcr ipsos & Dominos qui est,cal vus artusque, neque eo nomine aliud quid at. tenditur,quam quod sint ομοι.
XXIX. Liberi vero seu ingenui,ἐλά ροι Grςcis,fecundum
operarum illarum,quaS paulo ante meminimuS, Varie. tates atque differentias iterum varie distinguuntur. Optume vero omnes ad duo videntur posse revocari genera,& alii diciEccles ici,qui sacris operantur,&alii culares,qui aliis operis atque laboribus vacant. Illos appellant Canones clericos, a Graeco quod sortem vel hereditatem notat: quasi electos in sortem Domini, divinu o ictu mancipatos. Quos ipsos proinde Maj
43쪽
Reean. Theis olog. Schol. P.ιrt. I. Tr. III. cap. VI.
obligatos esse, quin nec, sideliquerint, secularibuspuniri
posse, nonnulli Papicolarum contendunt, sed incerti, an illa exemtio omnimoda iit , an vero restricta saltim ad certas immunitates, & cx quo veniat, quove fundetur jure naturali, divino,an humano 3 Quorum vero omnium verbis ac rationibus nos nihil moti, ex adverSo Vero
attendentes, neque in Politia olim Judaica Clcricatum quomodo scilicet vocamus cum istic sustulisse vinculum Politicum, vel obligationem respectu superiorum, neque ni ipsum nostrum Salvatorem interris cuia luci et, aut ejus discipulos atque A postolos se illi subtraxisse,clericos autem non minus quam seculares bono civitatis frui, putamus, subjcctione etiam ibios teneti,fῖbjectione, incidi arvi,personali, de qua hic nobis cumprimis quaestio ue quidquid interca sit de ipsorum operis ab laboribus, ab ipso met Deo jullis atque imper, tis. Nam hos simpliciter & omnimodis ejusdem po testatis arbitrio non subjacere, neque ab ea pro arbitra tu praecipi, ordinari vel mutari posse, volipsa illa ratioc videnter docet. Plura de hoc argumento legere qui cupit , adeat inter alios Henningum Arnictum 'atque Hugonem Grotium t, viros in hoc literarum genete e ercitatissimos, & hodie dc Drh sine paribus: qui ea,qua diximus, non modo clare explicant ac demonstrant,sed& variis Ecclesiasticorum Doctorum, nonnullorum et iam Pontificiorum testimoniis confirmant, & simul di sciatientium argutias plenissime confutant. xXX. Sed quod seculares attinet, vocantur ii a Canonibus rlaici, a Graeco Me popuIm,rid scuth vero atque absurdE
ex nonnullorum quorum meminit Summa Summarum
silvestrinar conjectura a laps, quasi lapidei o duri, νθη '
44쪽
'ciis susceptivi impressionu literariae. Sunt antem hi
Omnes reliqui post clericos, qui in cisitato illa degunt. Quorum ideo non modo major est numerus, sed & ulterius ratione laborum,quibus vacant,ulterior dis rentia, ut dissicit imum sit, omnia genera enumerare atque definire. Constituuntur tamen & eorum duae clatses generales,& alteri vocantur nobiles, alteri ignobiles, vuLIares seplebs. Nobiles quasi noscibiles dicuntur, ob
virtutem , qua praediti prae aliis excellunt ac innote scum. Nam sicut a motu, mobilis, sic a noto, nobila derivatur Grammaticis, quasi prae aliis notus. st in communi vita quidem quodcunque eximium ac excellens in aliqua re, bonum vel malum,honestum vel inhonestum, laude vel culpa ac vitupcrio dignum fuerit,appellari consuevit nobile. Unde hoc thni u 1 Livio ini. με cii a nobiles, a Donato ' meretrices nobiles, vulgo ab Historicis Ponea, quae omnem pudorem LiuraVerat' a t-μὸν diuintilla, quae nunquam Virginem se memii Crati ', Sc .. Triis. talismodi Libi nota Thaides alia, forta nobilia dicun- Lib. crititur. De quibus vero loquutionibus si audimus , non 't Rolbae'. immerito recordamur , quae alicubi Dominicus de A. V. cap. Flandria , ordinis Praedicatorum Doctor' dicit: Ali. xIX n. U. δήηis,insulens, aliquis diciturpe emo secundum vir 'i' V Me stem,nonproprie ined metaphoricesve transsumi ivp,4aλ'in's ndum smilitudinem: ut aliquis dicitur per e m ti 'μ st, emedrus calumnIator, quando is nulla deficιunt ab e quod competit eis, in quantum sunt tales. Nec hoc es
miram , quia atiquando mali dicuntur boni ct optimi peγΤvandam smilitudinem: sicut dicimus,quod Ure est bonus o Frrmus Iairo optimin calumniator: quia silicet fiese habent infri, operibus mali, scut boni in s operibus.
45쪽
glossam Orsianensim, quae de ratis textum. Possumus e-mm dicere glosando , ι us latro, i. e. malus: metior, i. e. , pejor: optimus, ι e.pessimus. Politicis alias nobilis is dicitur, qui virtute volpraeclaris actionibus conssicum atque illis serae aliis hominum sermone celebratur. t XXXI. aEnimvero quum variae sint virtutes , nec omnes forte nobiles homines reddant, quaeritur, quaenam ad nobilitatem requiratur 3 Si enim omnis, qui modo virtute altim excellit, nobilis est, nulla erit distinctio inter nobiles ac blebejos , cum Sc blebejorum plurimi somnos scilicet opifices) artes calleant, iisque innotescant. Jam autem ars ctiam ex virtutum numero est, ceu constat ex Ethicis. Sciendum igitur , omnes quidem vir tuteS,tim morales, quam intellectuales, ejus esse com ditionis,ut nobilem quem facere possint, aliam tamen praestare alii, atque artes manuales illas, quae Organis corporeis sua edunt opcra, &maxumam partem etiam . organicae sunt, prorsus hinc faccssere. Ita sane ipse. IV.polis. Iistoteles alicubi de Polyarchiarum generibus disse. es. V. rens,& ex communi hominum sententia civium duas summas partes constituens, ἀν οῆμον, λω του ς λεγμιους, populum, se qui dicuntur noti seu clari, ad popaism
mari u atque hujus hae quidem dedita belgo : hae viis iquaesui incumbens: hac constat e portitoribus: hanc cra l φ
46쪽
Istiunt pisa ores. Ex adverso vero clarorum quos nos in antecedentibus cum aliis nobiles vocavimus genera enumerans, nominat i. Histes, seu qui divitiis, a. qui generas antiqu/tate, s3.ὶ quι virtute CT rebus gesta, dc . qui instri utione ac doctrina antecellunt. ML 2 γνω, -, ibid. inquit --πιώδεια. Clarorum oecies constituunt aevitiae,nobitit. , virtus, disciplina. Recenset scilicet ea, qtubus praediti nonnulli, in populo praeeceteris inclarescunt, aut saltim claritudinem affectant. Nam hoc est ibi cjus institutum, differcntias obgarchiarum exponere: ad quod jam susticit historia eorum,quae nobilitatem vel spectabit i tatem aliquam sol cnt addere, Inier quae quidem sunt ista quatuor. Singula enim ut bcne explicat P. Victorian ea postem ab aliquibus,ornanI Commera
Sed quum adlatis cx Aristotele verbis non contine- antiit omnia hominum, nobilium atque ignobilium genera, sed praeter ea & alia in civitatibus occurrant, Occ sto hic foret diiserendi prolixius de eorum numero, ut sirdine,qui inicecos cst, cumprimis quod dignitatem 6 quc praestantiam attinet. Forte cnim Sc nobilium &jgnobilium alicr alicro est dignior, nec singulos aequali-tra judicarc licet. Quin videmus, inter Scriptores hodieque de ordine illo disputari, dc primum, de meratisse militibus, sive de iis, qui arte, Sc iis, qui Marse clari ac nobiles sunt,utri sint digniorcst Deinde controvertitur&de ordino,qui inter literatos intercedit: quum ut literarum, sic dclitcratorum plura esse genera constet:
qui ergo praestent ac sint dignissimi r Et Theologis quidem,nemo,quem sciamus, litem movet,aut primum lo-
47쪽
cum dubium reddere audet. Divina enim tractant, de finem nostrum ultimum atque supremum. At reliquarum trium facultatum uti vocantur ruruprudentia sculicet Medicinae atque Philosophiae cultores, aut etiam Doctores quod attinet, de iis non una omnium est sentemtia, sed a nonnullis adferuntur rationes,quae his, ab alio, quae istis, ab alio vero iterum aliae, quae illis potius f Vent , majoremque dignitatem tribucndam suadent. Similiter etiam plebeji omnes nolunt eodem haberi lin, co, & c a primis dc praerogativa certant inter se Mere tores, Ps.rrmacopoti,atque Chirurgi: quemadmodum de . Iitibus inter eos scupissime exortis testimonia abunde praebent acta fororum civilium.
Verum de his omnibus si agere institueremus, lon. go& tempore & labore opus foret. Atiamsi forte, si
ea , quae de artium differentiis ac ordine Doctorunio' r. - vh. mnium doctissimus Aristoteles , rationibus certe non cap.LNII. VulgaribuS, tradidit, quaeque citam priscorum temporum de iisdem judicium statuit, sequi vcllemus, ordi nem nobilium definire tam difficile non videatur. Sed enim cum ob multas causas nobis prolixioribus esse . - Do .Po. nunc non liceat, Lectorem cupidum ad Politicos &ost lis. Lib. I. iis Publici Doctores remittimus, cumprimis vero Flen caρ. XII. ningum Arni saeum , I heodorum Reinhingium ',&' ' De N. Joannem Limnaeum', qui communiorem sententiam1ρς π ccc &rationes, quibus probatur, optime explicant. Equo
ulrimo llustrissimae hujus Satanae in Francoma fulgen-
l D, p.ι xe lumine incomparabili, solum judicium de Philolo.
'i Tom. I. Lib. phis ut reseramus,sic de iis '': Hi, inquir, i nosia te DUX e .m. re antiquum Philosophia s=lendorem tuerentur, is P tb tbrid. .v. gora,Platonis, aliorumquefremerent vesBPa, vel omni
48쪽
um primi,vet ali OB Theologiam locandi. Erat enim
Philosophia rarum divinarum atque humanarum encycloparis, qua comprehendebat, νί quid mens humana Icire aut capere poterat. Sed nunc artium liberalium rudimenta tantum tradit, Oubalterna magis est, quam collateralis aliis superioribus disciplinis. Unde etiam in Imre nostro disserentia eis inter Philosophos, o artium liberalium Professores, arg. l. I.pr. o g. de extraorae cogn. 1 SOL ct . . . de excus Besolae d. ii . I. Potit c. I a. f s n.
9 . se hodiὲ rari sunt, quiphilose hantur. d. I. . S.I. de
excus. Quanquam hanc sentcntiam nec probare ne improbare , sed judicandam aliis linquere velimus. Quod vero attinet,quem primum nom inavimuS, certum os icientem in civitat ubditorum nerum numerum, equidem de illo nihil in genere statui posse videtur: quum non modo artes, ted simul quoque ossicia quotidie videantur multiplicari,semper etiam respiciendum sit ad Ioca, in quibus constituitur civitas, quorumque ratio diversa nunc hujus, nunc Vero alterius generis artis homines exigit. Interea quae potiora & mage necessaria sunt omnibus,sorte non dubium, quin numero illo Aristotelico contineantur.
De nobilibus paucula quaedam addemus, quum e rum ortum atque conditiones nolse non exiguae videatur utilitatis. D. ximus autem jam modo,nobiles olim dictos milla,qui optimo vitae genere prae aliis excesiunt ae innotescunt. Quae v. significatio nostris temporibus adeo
frequens esse non vidctur,dum nobilitas apud vulg' pro singulari gradu dignitatis habetur, Nobilesque dicuntur, qui obsimgulares virtutes,straeclaraque merita eo ornati se prae aliis quasi notati, aut Ialtim ab his talibus orti ac pro-E a geni-
49쪽
'geniti sun . Et quidem videtur haec dignitas potissimum venisse a fortitudine bellica, quum hac qui inclaruerunt,quasi optime de populo & regno meriti semper magnis honoribus fuerint affecti atque insigniti. Docetque id clare germanum ades & inde deductum ad. jectivum Ebal aut,ut alii scribunt, ades maxime,si vera
est nonnullorum conjectura, illud a vocerideter descendere quasi velut haec, avium princeps,uolatu, potentia dc generosiitate coeteras cunctas longe excedit, sic & nobi- lena antini magnitudine atq; virtutibus excellere deceat, Idque operam dare, ut ad modum Aquilae evolet, &1ii-pra vulgus sic clevet. Aut etiamsi hoc non ab illo, sed il-
. lud potius ad ter)ab hoc rides deducatur,veluti con. . , 1 ἡ tendere Videmus Magnificum Limnaeum. Sic enim
sy suam prae coeteris avibus dignitatem, proportionς quadam ad homines nobiles, dicitur quali ut Limnaeus loquitur der Edlesierri h. e. nobilis au s. Priorem in . terca originationem probare videtur Nobili sis. Casp. a NAZ.rio, 2.erct In dc suspiciens, quum aquila in insignia judin. νι ingustissimorum Imperatorum Romanorum sit relata, jaordine ad hunc appellari nobiles ledelleute. Sic scili
Q Nerdie umbo digeir und hauddaberi r Quae verba etiam leguntur apud IllustrisS. Rcinhardum, Comitem a
50쪽
Solent vero nomine nobilium etiam Politicis nunc indifferenter omnes vocari, qui cjusmodi genere, Vel Virtute ac meritis clari, eminentiori gradu inter Iubditos sunt constituti, nunc vero non omnes, sed saltim certi aliqui. Sic enim notante optume Arni ideo) ct Marchionem Misenensim Innocentius III. vocat nobilem τι-rηm , cap. consitur. de tes. se attest. 9 Innoc Aritus II. Comitem Bomniensem, Regis Porrugasii.estat rem, nobitis nomine citat, cap. Grandi. inpr. desunt neglig. prael. inflexi. Sed strictiori signi1icatu persona: aliae , istis inferiores,sa timeo nomine veniunt, Germanis dictae aedelleuteγcum eX adverso coeterae, meritis
Vel genere superiores habitae , dignioribus nonnullis titulis sint instignitae. De quo nominum numero ac diversitatc sic alicubi Arnisaeus: diuia ambitio hominum plures honorum gradus excogitavit , quam V eetaut nomina, hinc fac um,ut ex consuetudine coacti fuerint communibus t ιtutis pecutiares a ingere gradus, qνι iissisim
catrame nativa non contιnentur. Os endit Tiraquelu c p. H. de Nobit nomina: Clarus, Illustris, Sseciabilis, Genero res, Nobilis, apud Latinos de universa nobilitatu latituri-Ue accipi. ram olim tamen,ct nunc multo magG, quando titulorum proventus luxuriat uberrimus, actum atque aώμm Henitati, gradum designant. Clar simati enim honorem designat Senatorium in jure Romano, seu conse larem. Spec abilitas olim denotavit honorem Ducalem.
Igustrium vero rein alius fuit, se superillustrium: quanquam hunc titulum in Iure reperiri negat Astiatus. Sic E 3 dc