Dissertatio ivris pro facvltate theolog. et Vniversitate Lovaniensi, eisque adiunctis ordinibvs Brabantiae, contra P. Provincialem Societatis Iesv.

61쪽

6 Istituto duobus fere seculis floruit. Orbis ergo iudicium quam unius Societatis hac in re, maioris faciendum est; exploratusq; tot saeculorum usus, securior& magis fidus censeri debet, quam inexplorat. seuentus huius noui Societati S conatus.

a. Facultatum Academica Collegia vigorem florem que suum perennasse, Vniuersitatum quae adhuc exstant, exempla testantur. Cum enim praeclarissimis 3 toto mundo ingeni,s ad ea semper aditus pateat; non possunt in ijs ingenia defficere, quae pratale cestarum doctrinam aemula

contentione perennent. De Societatis

Collegijs , quantilla haberi potest experientia , nihil perinde stabile promittit.

Notarunt multi immutatam ex nunc

scholarum Societatis faciem, quoad disciplinae seueritatem , quoad docendi mel thodum. Germanicae Vnmersitates quas Societas suo hoc nouo modo regendas sui scepit, Treuirensis , Moguntina, Mussit pontana,Mc. Vigorem non intendunt sedi remittunt: Ipse Prouincialis, in libello tertia Iulij nouissimi Apostillato disertet fatetur. Otie pendant ce detidi , les sudes Asfaires de la Societ e vont roujsiours de malen

62쪽

pis audin Lotram. non occasione huius controuersiae, quae nihil circa pristinum usum in nouauit: igitur defectu modernorum professorum, qui praedeces res suos non sequantur pari passu. Denique exemplum ordinis Diui bene id Zi , penes quem aliquando fuit potissima doctrinae authoritas,satis monet non debere maiorem stabilitatem a Societate expectari. 3. Sicut non expedit intra eandem Prouinciam Vniuersitates multiplicari, ita multo minus expedit, intra unam eius dem Uniuersitatis Pacultatem multiplicari scholas, quae non recognoscant eandein matrem , communesque discipulos in

kem gras a pari iure instituant . Confundunt enim graduandorum ingenia

partim contrarietare sententiarum , partim varia terminorum usurpatione , eo

fere modo, quo diuersiarum nutricum lac peregrinam infanti complexionem ingenerat, dc plurium affecta imitatio, cloquentiae vultum deformat. Ista quoque doctrinae Sc diiciplinae varietas ambitiosam discipillorum pro magiitiis aemulat io nem excitat, quae deinde virorumque

63쪽

pnimos in perpetuas discordias abripit; ac tandem in Rempub. tota haec dissidia propagat; dum apud plebem cui praeficiuntur, hi ut licitum commendant, quod illi condemnant ut illicitum. IJ ergo quibus Universitatum cura incumbit hoc imprimis prouidere debent,ut qui ad gradus adspirant, quique ad potissima Reip. munia destinantur, ab eadem matre, ijs dem moribus, ijsdemque sententi; s, quantum fieri potest, imbuantur; quo CX eiusdem quasi matris lacte germanam fraternitatis indolem fugant, germanoque spiritu dc iudicio Rempub. in suo

statu concorditer gubernent.

q. Priuilegiurn quod ex bulla PhQuinti praetendit Societas aeque ad omnia Collegia spectat; siue extra siue intra Vniuersitatum loca sita sint, ut si g ni fi cant ista verba ; In puis Collegiis et tam mia Vm uersitates e literant suas testiones etiam publicas legere libere oe licite psint. Atque ita Prouincialis generatim pro usu huius

priuilegii supplicuit in suo ii bello : eoque

Societatem collimare, non obscure indicat aemulus ille conatus Sc apparat US,

quo scholas suas Theologicas, quas habet

64쪽

- . . . . l

in celebrioribus Belgij oppidis , sclid

latium undique excitorum frequentia ac disputationum solenni pompa, Academicis exaequare, imo A praeferre nititur. An tuerpiense Collegium, Facul- liatis Mathematicae nomen publice the- 1ibus impressit,&quo suis promiscue extraneos etiam Hannones ad disputationes responsionesque Academico ritu admittit. Montense in Hannonia Theologos immatriculatos Academicos Vocat ; prout haec partim ex thesibus in hac causa exhibitis, partim fide dignorum testimonijs, constare poterunt. lTot ergo in Belgio erunt Universitates, quot Societatis Collegia : robustissimusque scientiarum neruuS quem' in hoc aemulo studiosorum concursu Christianus orbis firmauerat , marcescet, pacisque de concordiae seminarities euelletur: Solatium 3c remedium, quod contra solitudinem Lovaniensi oppido Ioannnes Dux Brabantita dederat , illi subtrahetur , Gloria B rabaminae Vniuersitatis in partes distractae, omnibus eXtraneis communicabitur.

. Vbi

65쪽

Vbi Privilegij praetensi usum Societas

obtinuerit, mox eundem caeterae Religἰ0nes mendicantes pari cura, nec minore

iure, obtinere satagent: non secus quam ipsa priuilegia omnium ordinum mendicantium adeoque etiam Societatis 3 praesentia& futura iam dudum sibi singulis a S. Sede concedi Sc communicari procU

octo fere sint Regularium scholae Theo logicae, pro una Vniuersitate chaos ovo dam Vniuersitatum intra eosdem muros miscebitur; quarum singulae pleno aequo iure gradu andos in lii tuent, contrariisque sententiis imbuent: qui deinde illam morum se iudiciorum dis rinitatem unius eiusdemque Episcopatus clerum transferem, neque inter se neque cum Episcopo consentiente S. 6. Ista professionum Theologicarum p r rogativa pr sentillimam Societati occasionem dabit, pleraque ingenia iam Vltimo ad caeteras ecclessiae functiones ex culta, sibi incorporandi. Quare cum societas ultra omnem proportionem membri quod in Ecclesia constituit, 'c functio-

66쪽

66nis subsidiariae, quam suo arbitrio, citra vllius imperium, obit, nil inerum suum in dies magis magisque augeat; ijs qui Eccle-ssiae & Reip. prouisum cupiunt cauendum

crit , ne membrum hoc sua enormi magnitudine corpus Christi monstrosum efficiat, desuccum qui in caetera membra derivandus esset,in se ultra modum derivet: Principalem ergo graduandorum institutionem potius committent uni Facultatis collegio; quod sicut pro maiore parte Secula ribus constat,ita status ecclesiastici secularis curam in primis gerit, ad omnes aut i h Regularium ordines,indifferenter se habet. Exemplum quod imitentur dedit Cardinalis Boreomaeus , qui suorum Archiepiscopalium Costgiorum prese miras Societatis religiossis ademit,hac addita ratione Ecclesiam magis egere PasOribus quam Religiosis. Enixe hoc a Ss. Principibus, si viverent, efflagitarent qui Theologica collegia Lotiani, fundarunt non in Religiosorum sed in Pastorum seminaria, Religiosis diserte exclusis. Vt

enim Pratissides 8c alumnos seculares esse voluerunt ; ita alumnoru instructionem, secularibus item Magistris committi desiderarunt.

67쪽

. Gradu adoru institutione ad Societate translata , Omnium partium Reipub. MEcclesiae potestas ad eandem deuoluetur, novoque hoc Theologicae instructionis beneficio ipsos etiam Ecclesiae Pastores MEpiscopos deuinctos sibi habebit; uniusque ordinis praedominan S author iras magis quam hactenus, caetetis grauis existet. 8. Societas nulli paret nisi suo Generali & summo Pontifici ; cumque se gratis omnia piae stare glorietur, nihil se ali 1s debere , aut plura sibi ab aliis deberi aestimat. Multo igitur gloriosius erit S S. Principi-.bus, multo etiam ad facilem Reipub. gubernationem consultius. Universitati suae, cuius ipsi paretes sunt, cuius proinde omne decus in ipsos hoc nomine redundat, istum honorem publicarum professio num in ordine ad Praduri proprium , uti hactenus fuit , decernere. u. Tres illi primariae lectiones, quibus hoc Privilegium Academicae professionis per visitationem astringitur, partim a Carolo V. Imperatore, partim a Philippo II. Hispaniarum Rege institutae sunt ac dotatae, hoc ipso fine, ut quos quot ad gradus' Theologicos adspirarent, eas audire tene-

68쪽

rentur. Non est ergo cur SS. Principes augustissimas parentum M ptae decessorum memorias pijstimasque fundationes obscurent, suaque intentione frustrent, propria illarum gloria Societatis lectionibus communicata.

Io. Quod si omnibus caeteris Faculta tis Theologicae professionibus, siue ordi nariis, siue nouiter fundatis us illud professionum in ordine ad gradus quod eatenus habuerunt , per visitationem adem pium est profecto iniquissimum et it illud

modo communicari Societatis lectionibus, quae numquam illud habuerunt, neque ullo iure Academicis professionibus anteponendae sum. u. Si haec noua celebritas Societatis scho lis accesserit, multo in posterum seuerius accuratiusque ordines confoederatarum Prouinciarum cauebunt ne Catholici filios suos ad Lovaniensem Academiam

mittant. Ir. Iuri naturae prorsus aduersatur,ut non eadem quae concepit mater, pariat, aut quae parit, non conceperit. Facultatis ergo professores, quibus ex iudicio Catholicae maiestatis, gradus Academici,& gra-

69쪽

duandorum examina , disputationesque reseruantur, gradu and Os quoque omnes

principaliter instituere debent. Alioqui subiacebunt illi opprobrio. Hieremiae I T. Perdix fovit quae non peperit: illisque a libus assimilabuntur quae supposita cuculi oua exclud Unt. I 3. Et vero multa ac grauia incommoda emergent ex hac officiorum eiusdem matris in plures facta distributione. Cum etenim disputationii Praesides iis qui respondent subsidio esse debeant, frequentissime continget Societatis dJscipμlos a. Facultatis Magistris deseri, quoties illi responsionem suam deduxerint ad eas Societatis opiniones, quas Facultas omnino improbat , suisque in scholis defendi vetat, aut ad Magistrorum suorum noua S ac priuatas speculationes, quas sit militer facultatis Magistri, ut improbabiles, imperite a responsalibus ei cogitatas, rei j-cient: adeo ue Societatis discipuli, ad singula pene responsa, Prassidis sui ce n tu ranaan xij reformidare cogentur. Ne autem huius in commodi consideratio frequentic scholarum Societatis obsit, accuratissime obseruabit, num Proesi

70쪽

7odes aliquam sententiam Professorum So.cietatis redarguant I t eam ipsi etiam contra vindicent. Erit ergo hoc foecundissimum quotidianae contentionis seminarium, quae scholas Theologicas, & verisimiliter etiam tribunalia, non sine graui scandalo, implebit. Ostium deinde magnum licentiae N negligentiae studiosorum aperient illa professorum utriusque scholae promiscua testimonia de auditis lectionibus, siue quia Facultas non perinde explorata habere poterit test unonia Professorum Societatis, ac suorum, qui examini praesentationi intersunt ; siue quia Professores ipsi, ut gratiam studiosorum praeoccupent,auditoriique sui numerum augeant , ex fide eorum qui se visitasse assirmabunt, telimonium perhibebunt. Verendum etiam ne Societatis Professores, auditoribus scholarum Societatis extra Vruuersitates, promiscue testimonium perhibeant , quo se examinandas Facultati prisciarent. Quia enim illos pri-tii legio Pij Quinti aeque comprehensos censebunt,codem omnes loco habebunt, simulque cum suis auditoribus Facultati

praesemabunt.