장음표시 사용
241쪽
cis TER CIENs Is, DIsri NCTIO VI. ιη'Verum inter currendum,consuetudinis suς, quam multo tem pore illibatam seruauerat, recordatus, concidit corde: & quid sibi in tanto reru discriminoficiendu esset, aestuanti mente pensabar. Aut enim debitu spirituale cum periculo vitae fidelium animabus persoluendum erati aut debiti prsuaricatorem coram justo Iudice Deo, qui in se considentes inquantumlibet arcta necessitatis articulo seruare potest, conscientia reum tenebat. sed quia in tanta temporis & discriminis angustia diu deliberandi spatium non habebat, vicit cito pietas fidei metum corporeae nasilitatis : decreuitque contempta
morte fidelibus defunctis solitum precis subsidium nequaquam subtraherei sed si ita placeret altissimo, supra tumulos eoru pro quibus orabat,gladiis ' i.
inimicoru confossus occumbere. Itaque supprcsso curtu gradum sistit, turbatumque tranquillans animu, facie, licui solebat, ad orientem versa, Dominicam orationem tanto sinceriori pietatis affectu dicere coepit, quanto se
hanc novissimam ad Deum fundere precem,& quasi ultimum vale sidelibus defunctis offerre existimabat. Interim ver0 crudelissimo lethalis odii liuore exagitati rapidis passibus advolant inimi ei: cernentesque reuerenter stan tem virum, cujus sanguinem sitiebant, metu mortis diriguisse putabant: α quasi jam voti sui crudelem euectum habituri de scelere in continenii, ut sperabant, perpetrando, impie quide, sed non impune tripudiabant. Namq; ubi pr cipitatione furibunda in insania versi, septa cimiteri; irrupere, im uni tate Ecclesiae D ei violare, de hostia submissa ceruice inclinatoque capite stante imitatione primi fratricidae imo lare fellinabant: ecce repente vident armator u multitudine magnam totu coemeteri una replesse . quam defun0orum animas fuisse, pro quibus ille orabat,non improbabiliter credimus: quae etia intercessorem suu stipata corona ambientes, ut orationem quam pro eis inchoarat, absque impedimento perlicere posset, sancta solicitudine obseruabant: in aduersarios vero gladios&hastas terribiliter vibrabrant. At vero μ' Mus
Deo odibiles illi solo maligni desidet ij voto homicidae, videntes tam subita
rerum mutatione, &armatoru turbam sibi iminentem, stupefacti& mente ρis virio consternati fugam velociter iniere: de qui alienam vitam crudeli occisione perimere venerant, emolumenti maximi loco reputabant, si suam fugae praesidio seruare potuissent. Devotus autem ille orator nil tale videns vel sen- tiens, postquam orationem suam compleuit,cursum que pietatis intuitu tat aera ecessitatis articulo conifricius omiserat, repetens, pernici celeritate velut
insequentium se inimicorum manus fugiens probe aufugit: de quia gladios
furentium inimicorum, de de tam proximo sibi imminentium evadere potuisset, miratus expauit. Caeterum post aliquantum temporis inimicitiarum nube charitatis ardore dissipata, pacis': pulchritudine inter partes stabiliter redintegrata, cum familiariter ab inuicem quaererent, illi quidem, quid causae extitisset, quod mortis articulo sibi imminente , immobilis stans de loco non motus fuisset; ille vero , cur vitae ipsus pepercissent, cum oportunitate perdendi eum nacti fuissent: cognita ab alterutro mysteri j veritate, Dominum,qui facit mirabilia magna solus, magnisce collaudabam: α tam ipsi, quam etiam pluresalij qui tam grande miraculum percipere potuerunt, ad orandum pro fidelibus de funistis non mediocriter accensi sunt: quod utinam de nos de omnes, quos haec legere vel audire contigerit, religiosa deuotione imitari non pigritemur. Sam stupendum, quantoque admirationis praeconio dignum censebitur illud, quod de Eulabi iiij
242쪽
133 ET ORDIvM MAGNvM ORDINis Stelliae duce diuinitus factum per plures jam orbis paries, etiam per scrip tutam divulgatum est. Is enim cum laaberet aduersarium Principem quemdam, qui diuitijs multis de gloria terreni culminis exaltatus spem suam in robore & multitudine exercitus sui ponebat: ipse fiduciam suam Deo com- n. α Δ-hbς tionet animarum fidelium multa bona faciebati &ma ho M υἱ- gΠOVζru Dei miraculo per exercitum animaru sibi de caelis missium niueis& equis & armis optime adornatum, tam ipsum aemulum litum, quam cun-.22 . ctum exercitu ejus in deditionem recepit: atque per admonitionem earumdem animarum, pro impensis sibi ab eo beneficijs gratias agentium, &ad subueniendum desunctis exhortantium, confortatus, multo plura bona pro liberandis animabus fidelium, quam antea faciebar, per Ciuitates de Ecclesias suae ditioni subjacentes agere decreuit. O quam certus de victoria esse poterit, qui pietate & precibus pugnat: o quam irrefragabili veri- testina onio subnixa est sententia, qua dicitur, quia qui pro alio orat, prosi si laborat: sicut huic religioso Principi de quo loquimur, in summo honoris sui discrimine; & item deuoto militi, cujus supra meminimus, in supremo vitae suae periculo, tam feliciter, quam excellenter experiri donatum est. Si enim pietatis opus esse creditur, fideles pro fratribus de proximis, qui adhuc iustitiae opera exercere , praemiaque iustitiae
promereri valent, orare . quanto magis negotium pietatis omni acceptione dignum esse censebitur, pro animabus fidelium intercedere, quae jam nec opera iustitiae, per quae bona merita conquaeruntur, operari, nec ultra ad poenitentiae remedia confugere valent: sed solummodo peccatorum Mnegligentiarum suarum poenas iusta diuinitatis censura soluere coguntur Caput VII. De Sacerdote, qui lcens Requiescant in pace, audivit multas voces re tondentes, Amen. XI Erumtamen licet per se ultra operari nil valeant, pro se tamen labora V tibus miro atque jucundo Dei omnipotetis dono collaborare, & quo- . . damodo congratulari quandoque deprehenduntur : scut ante multos annos cuidam religiosae conuersationis monacho accidisse, certis lima senioruis inovi relatione audiuimus: etiam & scripto ad posterorum memoriam signatum' - scimus. Apud prouinciam, quae Germania trans Rhenum dicitur, quae vulgo saxo dia vocatur, in Coenobio, quod de ordine Cluniacensi infra muros Parbrunnensis ciuitatis constructum, nomini SS. Apostolorum Petri& Pauli altitulatum est, fuit priscis temporibus, dum adhuc Cluniacensis et Uz vigeret,monachus quida, secundum nomen suum Christuso im . amans; nam Amo naturali nomine vocabatur. Hicci Jm esset Sacerdotali honore praeditus, ossicium sanctii moribus sanctis adornare curabat, &diu uina mysteria deuotione,qua spiritualem ministrum decebat, celebrabar. Vt aute tanto deuotius, quanto secretiὰs incontaminatu sacrificium in arca contriti cordis offerre posset, capellulam quadam in honore sancti Alexij consecratam,& ab oratorio ejus de loci cimiterio tantum interiacente remota, causa dicendae Missae frequentare solebat: unde & ipsum cimiteri u reciprocato itinere assidue terere necesse habebat. Ad sacra vero aede vadens aut inde rediens, manu deuotae orationis absq: taedio identitatis porrigebat fideli d functis: α quo se transactis diebus suis incinerandu fore recogitabat, in cineratoru piacula pie pensans, eorum supplicia mitigati suppliciter precabatur
243쪽
CisTER C iENs Is, Dis TINCTi , Vs. is, Factum est autem in una dierum, dum celebratis sacris mysteriis rediret, repignus sanctae orationis ijs quibus eum debitorem pietas effecerat, impigre, sicut solebat, persolveret, completaque oratione in conclusione subiungeret, Requiescant in pace, audiuit manifeste magnae multitudinis tur- bam respondentem sibi, & dicentem, Amen. Amen. Quod ubi audiuisitotus intremuit: & has voces esse animatu pro quibus orabat, reputans, tam contiguas eas sibi inuisibiliter esse, miratus exeavit . bonaeque consuetudinis usum, quem eatenus deuote seruarat, tanto deinceps propensori vigulantia persecutus est, quanto deuotionis suae obsequium acceptabile Deo, fideliumque animabus gratum & fructuosum existere, tam inusitati miraculi nouitate laetus agnouit. Sancta ergo Gualuinis est cogiturio pro don isse rure ut a peccatis soluantur. Caput v II r.
De puero qui post mortem peccatasta confessus est. Oaeterna Deis pientia, quae ex ore altissimi prodisi, attingens a meisque
adfinem fortiter, sed tamen diltonem omniafauiter: quae per Propheta dicis, Misericordia mea non deficiet, O miserebor, cujus misereri moluero: quid am- M. 3splius, quid excellentius, quid dulcius de tua pijssima benignitate humana n rura peccatis de viiijs obnoxia expectare poterat, quam hoc, quis d pauperutuorum se pi E misereris, scilicet ut mirabili nimis, dc solumoni potentiae tu et Imre-M possibili comercio inter mortuos & viventes discurrente, illi quide culpas &netligetias suas, quas carne vegetates minus correxerant, vivetibus prodant,
dilanctae orationis subsidiu propensus quirant: isti vadanimas intremem do ja examine tuo costitutas, datae sbi potestatis auctoritata absoluere prς- sumant: singularis quoq; sacrificii deuo ta oblatione cu sancti precis assidubtate, ad gaudia paradisi subleuare pr valeat 'Sed ecce,6 benignissime, o missricordi tume fili Dei vivi,&fili B. virginis Mariae, DAe Iesu Christe, adhue aliquid sublimi'& dulcius nobis de melli sua petra dulcedinis tuae proiluxit: du sacramentu videlicetCofessionis,profundos & inenarrabiles gemitus c, triti cordis, baptismu quoq; amarissimaru pinnitetiae lacrymatu uni ex pusullis tuis, quantomagis indebite, latomagis pie cocessisse probaris:& quod imfirmitas numanae naturae prςsamere non auderet, ut fieret: hoc imensopi tatis tuae munere facta merito inter maxima laudis tuae prςconia deputando
in iratur. Obsecro aute eos, qui hςc lecturi sunt, ne iis quas falab conscriptis derogare velint: quia nostra jam memoria res acta est,sicut hodieq; non ultet Ν; a probabiles personae de ordine Cistere. testificantur. Beatae itaque memoriae D. Hugo Bon vallis Abbas, quanta spiritualiu charismatu gratia decoratus ' fuerit, cunctis qui tantu vim nosse, vel famam virtutu ejus percipere potu runt, liquet. Hic in obsequio suo pueru cursorem habebat, qui vivacitate Magilitate seruiiij sui ad itineris comoda pernecessarius extitit: ideoque tam
ipsi Abbati, quam caeteris exteriora negotia curatibus carus & acceptus erat
Contigit vero, ut in dimidio dierum adolescentiae sut horrendum spiritiuae carnis subire diuortium, duretque mortis, quae nec aetati nec conditi ni parcit, crudele vectigal solvere cogeretur. Craui namque repente corporis inualetudine correptus, dum ilorentis juventutis suae vigorem quotidianis defectibus marcessere gemeret: experimento didicit, quam
veraciter sapiens dicat, quoniam antefientia st voluptas et a sunt. Tan--'sdem vero de pi senti vita desperans, coepit de futuret vitae statu, quantuti iij
244쪽
De Priorigo per reuetitionem ad confitendum abi ita
Apostolus mole tuo de altitudine mysterioria Dei loquens ut innotescat, inquis, per Ecdesiam principatibi oepotest cibus in coe us multi finis sapientia Dei. Dominus quoque beato iob omnipotentiae suae opeia dinumerando, concentum, ait, Odormire quis seret ' Mortali etenim naturae impossibile est nosse, quantae dulcedinis, quamque iniim et suavitatis harmonia mulcet & delectat sublimes illas beatoruspirituu potestates per opera grati et multiformis sapientia Dei, per quae sancta Ecclesiam sua de lacu miseriae de
de luto fecis, idestinquinamento peccati erutam, ipsoru sacro collegio consociat, non habentem maculam aut rugam, neque aliquid hujusmodi. Ipsa namque sapientia & veritate attestante didicimus, facilius esse, ut coelum &terra transeat, quam ut unum jota, aut unus apex de lege gratiae ipsius pereat: id est, ut vel minimae occasiones, per quas etiam ultimi quiq; in populo Dei
salutis remedia cbsequuntur, sic retardentur, ut non essectui mancipentur.
Quapropter quam subtili occasione eadem benigna sapientia, cui peruigil cura est salutis hominii, cuiusque oculis nuda & aperta sunt omnia: quamdafamulam sua de statu conscientiae ipsius admonuerit, Gempli gratia notabimus, quatenus omnis homo sanum sapiens, tanto validius eiusdem sapient amore inardescat, quanto dulcius audit eam per familiare sibi sapientis orga. num protestante, delicias suas esse cum si ijs hominu . Pliorissa cujusda Monasteri j virgo erat Deo valde deuota: quae tam seipsam, quam subditas sibi Drores ad districtione disciplinae regularis discreta solicitudine coarctabat. Et licet placita Deo fuisset sancta couersatio ejus, unu tamen erudi quod puritati ipsius maeulam inserebat: quavis hoc ipsa in conscientia sua minimEdeprehenderet. Fecerat namque in infantia sua peccatu quodda, quod pu rili hebetudine neglectu, longitudine quoque temporis ita obliuione absorptu fuerat, ut nullatenus tale aliquid se fecisse meminisset. Nolens aute pius Diis deuota sibi famulam, pro peccato, quod nequaqua verecudia, sed obibulo celabat, colandi ab inimicis suis in porta, tali ordine di quid, & quando deliquisset, ei manifestare dignatus est. Quadam namq; nocte eidem venerabili Priotissae dormienti apparuit in visu foeminaquςda, quae ipsam olim
Parvulam nutrierat, &quantu tenera aetas capere poterat, primis disciplinae rudimentis imbuerat. Et proprio nomine eam copellans, licui dudu insantem copellare consueuerat, Gilla, inquit, filia mea, quid agiis inovsq; dissi mulans negligetia torpes, & peccatu illud quod in infantia tua sub cura mea posita comisisti, per Confessoo is&poenitentiae remedja non diluis Staque vi qualitate peccati ei intimasset, illa quasi rubore suffusa, di quod tanto ante
Perpetratat ad memoria reducens, respondit. Numquid tanti aestimabitur peccatu, quod infirma & stulta comist aetas, nondu per exercitiu & increm Atum vitae ad plenum explicita ratione, ut hoc tantopere confiteri,&pro eo
poenitere necesse habeam Z At illa. Ergone parui ponderis esse putas quat caque peccatu, quod non est consessionis rubore poenitentiaeq; labore dei tam 3 Ausculta igitur diligenter quae dico. Scias pro certo, & nullatenus dubites, quia sicut in cortinis seu parietibus effgies certis lineamentis expressis'; Uprietatibus membrotu depictς cernuntur: ita in anima omnis hominis qui qualitercuque in vita sua discretione boni & mali habere potuit, peccata etiaminima quae comisit, foeda impressione signatur: exceptii dumtaxat ijs, quae:
245쪽
cofessionis &poenitenti et ossis per gratiam Dei relaxata sierint. His dictis
somno Priorissa excutitur, atque de verbis quae audierat stupens, dum diligentius cogitat & recogitat, inuenit vanam non esse visonem; sed vere in infantia sua tale aliquid se fecisse recolit, quale in visu audivit; quod tamen ex quo annos discretionis intrauit, α habitum religionis sumpsit, num-Juam conscientiae ipsius aciem reuerberabat, quia a memoria penitus exciverat. Itaque gratias aetens Deo, tanto sincerius di humilius confessa estoc poenituit, quanto sorti largitate benignitatis Dei se hoc assecutam esse gaudebat: tantoque de extero tam de praeteritis, quam de imminentibus peccatis suis solicitior extitit quanto diuina hac reuelatione certius didic rat, decipi eos, qui vel de ignorantia vel obliuione sibi blandientes, imp
nitatem conscienti js suis temere promittunt. Supra quoque in hoc volumine continetur, Conversum quendam defunctum alteri Converso viventi per visum apparuisse, eique peccatum quod ante duodecim annos, dum adnuc saecularis esset, commiserat, quodque mortifera obliuione memoriae elapsum fuerat, ad memoria reduxisse,& ut quanto crus confiteretur& poeniteret, consiluisse: verbum cum timore, & tremore audiendum promens, scilicet quod peccarii mante mortem minime solutum, post mortem insolubile maneat. Quid ergo erit de peccatis quae rubor confusionis, seu taedium durae poenitentiae, vel quod nis periculosius est, exactae per tempus religiose vitae confidentia, celari suadet: si illa Dei famula de pescato in annis puerilibus perpetrato ad confitendum& poenitendum, etiam per reuelationem admoneri necesse habuit: & iste frater audiuit, peccato criminali, quod obliuio celabar, si ante mortem legitime solutum non fa- isset post mortem veniam neetaris Vere horrendum est incidere in manus Dei viventis: quoniam terribilis Deus in consilijs super filios hominum. Expedit itaque omni homini, tum praecipue religionem professo, prael
ritos annos vitae sui sedule recogitare in amaritudine animet suae, atque sine dissimulatione, oris confessione, cordis contritione, boni quoque operis e ecutione, semetipsum dijudicare, si non vult cum hoc mundo damnari. An gusta nempe via quet ducit ad vita exoneratos de expeditos vix recipit, quia justus vix salvatur: oneratos. vero & dilatatos curis de voluptatibus sicculi Irorsus rejicit: nee obest ianuam vitae intrare volenti, quantumcumque seu miliet: e si autem horrendum malum, si vel transverso vnius digiti plusquam superliminare patitur, se erigat: quia mox impinget, de conquassato capite corruet. Confidimus autem in Domino Iesu, quia squis in adoleneentia sua laxioris vitet vias securus criminibus & steteribus se inuolueriti si excitante illo, qui dicit, veru'πι, euigilauerit ad circumstrepentes se laqueos mortis, conatusque ad arctioris vitae vias redire, trepido & solicito scrutinio non semel sed pluries, imo toto tempore vitς su et conscientia suam discusserit,& quidquid in ea inuenerit pure consessus fuerit, & insit-
per tam ea peccata quorum meminit, quam ea quorum sorte non meminit, cum luctu&lacrymis poenitentiet Deo in oratione confitendo, continue se pro eis humiliaveriti poenitentit fructu non carebit. C terum, sicutApostolus ait, quia qui ei orat, ignorabitinc ita profectis squis secundum
multitudinem iniquitatum suarum, multitudinem miserationum Domini quirere detrectauerit; hujus,ut inde merito timemus, misericordia obliuiscetur: dctam pro ijs peccatis suis, quorum meminit, quam pro ei quom forte non meminit, iudicium durissimum portabit, quicumque est ille.
246쪽
CisTERCIEN sis, DisTI CTIO Vs. Recapitulatio malis eorum, quae in hoc et olumine continent r.
EXPLicietis ijs, quae de initio Cisterciensis Ordinis, necnon & de
reuerendis, atque in omni religione conspicuis viris, qui in Cistercio dein Clara-valle claruerunt, scribere necessarium duximus; simul etiam de . . exemplis, quae pro rei similitudine, non incongrue, ut albitror, juxta sine locis oportunis inseruimus, hanc a lectore nostro vicissitudinis gratiam postulamus, ut si aliquid in hoc opusculo inuenerit, unde ad amorem Virtutum, odium vitiorum, sanctaeque deuotionis feruore, instam mari se sentiat, Deo,
si nequo nihil boni tit: & patribus, quoru industria haec ad nostram notitiam
peruenerunt, gratias agat; nobis vero, quorum non paruo labore compilata, de in unum corpus compacta sunt, piae orationis suffragium impendere dignetur. Neque enim quasi noui alicujus operis auiliores haec conscripsimus sed sicut in exordio hujus voluminis praefati sumus, ea quae a studiosis ustiri. h. patribus sparsim exarata reperimus, ad manifestiorem rerum notitiam, majoremque legentium utilitatem, in unum collegimus: pauca tamen capitula, quae a religiosis de fide dignis personis certa relatione didicimus, continuationi intexere curauimus: ita pulmentum si ijs Prophetarum ex herbarum in agro veterum patrum collectarum concisione de decoctione parantes, ut colo quinti das falsitatis tamquam morti se tu elleborum in olera concidere nefas duceremus. Duplicis autem rationis consideratio, nos ad hanc
partem solicitudinis inuitauit. Et primo quidem, ut fratribus nostris, qui in remotioribus orbis partibus sacrum ordinem nostrum professi, sancta domum Cisterciensem, tamquam caput de matrem Omnium nostrum, itemq;
sanctam domum Clarae-vallis, propter beatum Bernardum carius amplectuntur, de initio O rdinis nostri certam notitiam traderemus: utriusque etiam domus primi patres quam sublime, quamque imitatione dignishmam
vitam duxerint, ad ipsorum aedificationem panderemus: secundo vero ut Monachis nigri O rdinis calumniandi occasionem tollerem': qui coram faeculatibus de rerum ignaris derogant Ordini nostro, dicentes, eu ex praesumptione coepisse, de patres nostros, qui primo de Molismo egressi sunt, absq; o AG Iicentia Abbatis sui egressos fuisse: quod quam falsum sit, principia huj'vo- t. luminis plenis sine testantur. Absit enim, ut praesumptio mater ruinae, noverca stabilitatis, ullam partem habuerit in religioso proposito sanctoru virorum : absit , ut non rationis dc diuinet authoritatis plenum fuerit voluntarium sacriscium seruorum Dei : per quod laboribus de crumnis multis desudantes, semetipsos in ara quotidianae crucis hostiam vivam, sanctam, Deo Placentem, immolare non dubitarunt: ut Ordinis Monastici puritatem, desqualore distatutionis de baratro pr uaricationis eruta, proprio labore dc industria ad multorum salutem, in antiquum sacrae Religionis statu, Deo auxi- iliarite reformarent. Horum fortissimorum Athletatu Christi dux de signifer extitit beatae memoriae D. Stephanus, cujus supra meminimus, qui decimo anno instituti Cisterciensis Ord pastoralis curae ossiciu in eadem domo susci- s si rha piens, de propagandς sacrς religionis desiderio feruens, cum per continuos nui. quatuordccim annos paucitatis suς t dio tam ipse, quam fratres ejus veli meter assii isti fuissent,quinto decimo demu anno diuina desuper aspirate gratia, nostri temporis Apostolum, beatissimu Bernardum, cum turba fratru de
socio tum ejus, ad tyrocinij spiritualis probationem suscipere meruit: DEO ad dilatandum Cisterc. Ordinem per uniuersas occidui orbis plagas ex dis
247쪽
ι ExoRDivM MAcuvM OnnINis illa de deinceps copiosissima dante benedictionem. iste reuerendissimus pater Stephanus post aliquantos annos fratres beati Bernardi ad aedificandam, Clarae vallis miti Es psum venerabilem virum s. Bernardum inju-
D, da, uenili adhuc aetate constitutum, sed sapientiae&religionis maturitate mul- Muci se torum canos transcendentem, ideoque reuerendu, illis abeuntibus praefecit Abbate a tunc ut credimus, spiritu reuelante praenoscens,qua ς procerita
tis,quantaeq: pulchritudinis cedrus illa futura esset in paradisb Ecclesiae Dei: quantet etiam multitudinis coetus ex diuersis mundi pallibus collectus sub umbra condensarum frondium, idest multiplicium meritorum ejus, ab aesta carnalium illecebrarum foret refrigerandus. Sed quis aestimare sussiciar,
quam grandis multitudinis fuerit beatorum ille caelus : vel ex quam diuersis prouinciis de insulis coadunatuss Nempe ut de mediterraneis, italiae, Germaniae, Galliaeque prouinciis taceam: ipsae extremae insulae Hiberniae, Blitanniae, Daciae,& sueciae, quae finem orbis faciunt, ad hunc coetum perficiendu crebras personas mitte oant:&propter Abbate sanctu et lain locu sanctu celebri deuotione venerabantur. Vt etiam de Conversis taceam, quorum longe copiosior erat numerus quam Monachorum, post decessum beati viri.
smul in uno loco reperti sunt libelli professionum octingenti octoginta octo, exceptis quam pluribuasi is, qui ne ligentia& longinquitate tem p
- , non ris dilapsi non poterant inueniri. Vni vero aliqui de hoc sacro coetu discipli-' ' nae vomere exculti, virtutumque seminibus receptis adeo profecissent, ut jam fructificare, alijsque prodesse posse sperarentur: sicut ex diuersis regionibus colligebantur, ita etiam mox ad diuersas regiones causa aedificandoruCoenobiorum emittebantur : sicque fiebat, vi licet pers pe nonagenarium,
nonnumquam vero centenarium numerum excederent Novitii, numquatamen sacer ille Conventus nimiet multitudinis angustiam pateretur. Sanctet recordationis Domnus Henricus Vit - scholae, quod est Caenobiu in Dacia delinea Clarae-vallis primus Abbas, referre solebat, quia cem esset nouitius in Clara-valle, di nonaginta tyrones in cella probatoria sub disciplina beati Bernardi instituerentur, quadam vice discumbentibus eis intrauit ad vis tandos filios suos idem pijssimus pater, quem sequebatur Conversus cum sporta inciso caseo plena. Et accedens ad pr fatum Henricum, qui tunc Prior Nouitiorum erat, dulcissima manu sua frustum casei posuit ante eum, com- monitorium hoc verbum dicens. Frater comede, grandis enim tibi restae S. D rL via. Dehinc fidelis minister magni illius patrisfamilias,qui faciet seruos suos discumbere, & transiens ministrabit illis, perante uniuersos nouitios transiens, ac singulis pitantiam charitatis porrigens, eundemque sermonem per
singulos repetens, de corpora eorum jucunde refecit, & mentes ad solicitudinem arbae&angustie vit, quam terere coeperant, excitauit. Licet vero
frequenter viri virtvtsi de sacro collegio Claraevallis ad propaganda Cister-
ciensis Ordinis disciplinam per distincta orbis climata emitterentur, num- quam tamen aut Hiberus stus,aut Scythici frigoris horror, seu altera quς- libet inclementia coeli animas eorum inclinare poterant, ut non Armam ordinis quam in Clara- valle didicerant, in habitu&victu, e terisque cor- poris necessariis, virili constantia retinerent: pulchre Horatianum illud sbi Vendicantes, Constantes animi, quos non locus alterat alter. N ec solum diuersa rum prouinciarum Episcopi& magnates, Coenobia & disciplina viri Dei in
uiuis regionibus fundari postulabant: sed etiam superbarum vibium populi
248쪽
Cis et Ea Clausis, Diari scito Vi. ex discipuli se us Archiepiscopos sibi & Episcopos eligebant: felices se arbitrantes,si de tantet psectionis fonte pastores animabus suis prouidere potui L s. Imra,risent: cum tame perfectae ejusde multitudinis psectis lim' institutor liae apud σπια Deu&homines speciale gratia obtinuisset, ut cum dignissimus esset cogi, de aliquoties in Archiepiscopu vel Episcopii electus suisset, minime tamen de amica sibi paupertate raptus, dignitatis hujus apice cotra voluntate sua insigniti cogeretur. Sed quid nos ista de citeris urbibus replicamus: cum ipsum caput mundi, ipsa quae est caeteraru Ecclesiaru omnisi mater, sancta Romana
Ecclesia, de hac humili societate, de hae B. Bernardi disciplina summu Ponti. fice in plenitudine potestatis assupserit: & in ipsa Apostoli Cutia Cardinales aliquos in parte solicitudinis asciuerit λ Tua sunt haec, Christe Diae, opera,qui δ' florificantes te, & mandatis tuis obsecudantes ira glorificas, ut servi tui, qui ecundiὶm pr ceptu Apostoli subjiciui se omni creaturae humanae propter te, pleno pietatis judicio super omnὲ mortale nataram exaltentur a te. C terum postqua Clara illa vallis primu declarissimu Abbate seu postvnu de triginta
annos ad sumini Imperatoris transmisit palatia, ut jam tanto esset potentior ad subueniendii, quanto sumae majestatis facie vicinius coteptaretur: per sanctos succe res ejus, de quoru virtutibus superius aliqua cbprehendim' sanctae religionis vigor co seruatus in eade gloriosa domo illibatus durauit, se ut in temporibus venerabilis ac Deo digni viri D. Petri, usque succetaris D. arneri j postea Lingonensis Epist. diuina fauente gratia nobis ibare concessu est. Testis enim nobis est Dias, quia cum in Clatavalle disciplinis claustralibus 5: Sacti ordinis obseruant ijs subditi essemus, tantu ibi religioni, de grauitatis, tantuque puritatis & honestatis vidimus, ut saepius in gratia Dei exultantes dicerem'in cordibus nostris, quias ipse legissator nostet beatissimus Pater Benedictus, cu ius Regula sumus, in carne uiuerer,di per si ipsum sanctu illu Conventu regeret, districtius sacri ordinis instituta in loco illo obseruari non potuissent. Incuria nempe vel iduitas, seu di lutio, qu*est ruina ordinis, locum ibi penitus non habebant: sic vernantiu virtutu fraternaeq; charitatis πmulatio ibi sancta vigebat: quodq; magis mirum est, ad lite singulos austeriori aliqua castigatione cogere Pr latis op'non erat:quia ruasi hereditaria successione ad se transmissum tenebat sancta illa dom'vitia
eclinare,&virtutib'opera dare. Vidimus etia ibi ex discipulis S. Bernardis . . niores motu grauitate, religionis integritate, prudentia&smplicitate reuexendos, beatae memoriae D. Gerardu Priote, D.Gausti dueiusdem sancti viri notaria, plurimu que ab eo dilectu, D. Hugonem de Monte felicς, D. PetruCatalanensem,c terosque ta Monachos quam Coversos, quia temporibus beati viri usque ad nostra aetate durantes, de exemptu servolis de deuotionis reliquo corpori sanctae illius fraternitatis effecti, facile in sua amabili covem m. m. M. satione monstrabant, quatae perfectionis plenitudo in Claravalle primis diebus effulserit: quandoquide paucoru senioru strenuu in sacri ordinis obser- uaniij sexercitia paucoru admodum deuotio potuit imitari. Sed ecce dum de
aritate religionis, quae no solum in Claravalle, sed etia in Cistereio,c teris': eae ordinatis domibus Cisterciensis Ord. multos ad culmen perfectionis primis diebus luerit, loquimur: quid a prς fato venerabili viro D. Gerardo 'Priore, in Capitulo Clar vallis aliquando audierimus, no sine multo timore M tremore reminiscimur. Is namq; dum quada vice ad motu grauitate disciplinςq; custodia melliqua nos admonitione exhortaretur,asserebat,anteriori tempore animas fratrum desu actorum cuidam spirituali viro ejusdem Cc
249쪽
' et i 'ia. nobij Monacho visibiliter apparuisse seque poenalibus locis deputatos mi, serabili querimonia prodidisse: non quia grauius aliquod peccatum comisissent, sed quia quotidianas negligentias vitare, minori solicitudineqQm oportuerat, curassent. Si ergo beatis illis temporibus, quibus negligentia vix per rimulas intrabat, rubiginem culpae districti Iudicis animaduerso poenali nimiumque molesta rasura abradebat: quid de nostrorum temporum miseria sentiendum est, quando negligentia non jam per rimulas, sed perrimas, vel potius per rupturas tepiditatis irrupit s Quapropter ne sorte post
negligentiae & torporis incuriam mors malitiae & iniquitatis intret persen stras nostras: quonia tempus quod omnia consumit, etiam Religione eneruat: cum procliuiores sint homines ad sectanda vitia potiusquam vii tutes: discussa totis viribus ignauia, vestigijs prccedentium patrum viriliter inhaerere satagamus: eorum memoriam in cordibus nostris versando, eorumque
actus frequenter & libenter relegendo: quatenus per rectitudinem corporis ipsorum nobis fortitudo nostri corporis quasi de speculo lucidissimo resultet, sicque salubri verecundia conius, discamus, bona quae agimus omnino imperfecta reputare: atque ad ampliorem justitiae perfectionem semper anhelare. Si quis vero multum proncere volens, sed non valens, ideoque taedio affectus, remissus agere coeperit, audiat quid Sanctus Pater Bernardus dicat. Nolo , inquat, ente feriDmmus , aut tim proficere molo. Si ergo in sim dio proficiendi noncbtinuo sequitur este tias, est tamen omni volenti proficere, quidam proficiendi essecius, si non datur ultra: solumque nolle proscere, totius negligentiae re dissolutionis, atque ad extremum mortis de
Obino iraque eos, qui lecturisunt, per Diim nostrum Iesum Christiam, ne sola fixe euri sine te ita velint, sed diligenti etaderatione pensent, quid in suis moribus 1 norma iustitiae, quae
in sanctis Patribus insigniter resulsit, exorbitet. Et qui aquid in atramite verae religionis aliena repererint, totum hoc inquotidiano vitiorum virtutuque conflictu ad lineam veritatis corrigere seliinent. Nam sicut jure omnium hominum stolidissimus censeretur, qui ad arborem viriditate ' Diiorum atque ubertate fructuum pulcherimam veniens, soliorum inanitate ventrem si ciret, Mab utilitate fructus jejunps remaneret : eadem rationis aequitate stultissimus reput rur . qui venustissimam seriem ae strenuam conuersationem Sanctorum Patrum relegens , ve- Iut chio ea temporum, vel Annales Regum, ad solam curiosam notitiam rerum eam transeu alit, &nihil ex ijs quae legit ad accendenssiun in se compunctionis ta vorem, ad detergendam conscientiae suae rubiginem, & ad librandam motu suorum inaequalitatem, manu sanctae Luotio nis decerpit. Neque enim propterea Patrum praecedentium laudabilia gesta describuntur, ut vanae& iniquae curiositati seruiatur: sed ut pet ea rudes insiluantur, infirmi consortentur, lasciMi grauia ratem sectentur, duri corde compungantur, deuoti ad persectionem informentur :&vt per aediscationem consolationemque legentium sancta Ecclesia roboretur,& laus Dei, cojus sunt bona nostra, per gratiarum actionem amplificetur. Caetesim in hae sola parte veniam a studiosis lectoribus petimus: quod aliquibus in locis sensum vel summam verboriam, quae dicia sum retinentes, Adem summam cpmpetenti formula orationis vestire curauimus. Nam de rebus ipsis, absit, ut quantum in nobis suit, minimum saltem articulum aliter quam rei eventus fuit, mentie di libidine laesa conscientia poneremus. Ipse autem aeternus Deus aeterni Dei filius, Dias noster Iesus Christiis, qui in diebus numilitatis suae sacramentum persectae poenitentiae sanciens, Se iund mentum verae religionis jaciens ait, crucem mer quique extremis diebus illis, quando senescente jam mundo fides fluctui . spes titubat, charitas frigescit, ineentivum sui cti amoris sui per Cilherciensis Ord. puritatem mulutoru cordibus insedit, & eiusdem iacti ordinis splendidissima columnam, Reuerendi simu scili traltem nostrus. Bernardum in Claravalle erexit : ipse inquam Dns & Deus noster, per merita de intercessiones Sanctora Patium, de quorum vita & moribus ad aedificationem Posteroria aliqua cons psimus, donet nobis ita vestigiis eorum inhaerere, ita simplicitatis N innocentiae sensum c tinere, ita per continentiam camis in humilitate vera roborari; ut ad illam aeternae beatitudinis gloria, ad quam eosdem cuictos patres nostros indubitanter credimus peruenisse, etia nos, coope ante gratia Dei, quandoq; peruenire mereamur: Praestante eodem Dno nostro Iesu Cl isto, qui cum Patre& seiritu sancto vivit®nat Deus, pet omnia uecula saeculoriun. Amen.
250쪽
sANCTI BER NARDI. NARRATIO HERFERTI ABBATIS COENONII TE MORIS;
De Libro Miraculorum S. Sermandi, perins e Miraculum scrvato.
sarueri vita donata, cuivi liberationi sani tissimi Confessoris se praeci LGO meritis attribuenda esse κοκώMiamis.
Harissimo Pitti de Dom. s. Dei gratia Rhemotum Archiepiscopo, frater Philippus de Clara. vilicambulate a claritate in claritatem tamqua 1 Domini spiritu. Multa esset praesumItio, si non multa esset dilectio, quod vestrae praesumo scribere sublimitati. Quid enim servus ad D num, discipulus id m' magi situ, ad Episcopum Monachusi Nihil mihi S illi,cu illusumma dignitas, me vilitas alta com-
nat. Sepultus inter homines, non est reuocandus ad homine', nec reuocari debet ad phaleras gloriamq; vet
tu, qui silentium imposuit ori QO. Scitis & vos, Diae Pater, quia scribete nec monacho in xia, nec indocto itis tori,ptu, nee poenitenti esse debeat in affectu.Duru quoq; est, ut cam alii vacent oc videant qitonia ipse est Di M. ego styria tabluasq; in volui, quem non ignoratis duriosis poenitentiae martyrio confringendu . In veritate didici nihil esse e scacius ad aemetendu diuitias gratiae Diii, quam sedere S tacere, & s p humilibus consentire. Is militas virtutu Regina, primogenitu filiu suum silentium Pariti, in quo, & de quo cultus justitiae pendet, iusto at- . te si inte, qui est. Cultus iasiti ablimium. sed nimis progredior,& inter iurendus est cursus seimonis, quia fortas, Isii. si incomoda praelibatio est, si, quos pluribus debetis oculos, detineam pagina longiori. idipsum aute quando piae- sunt psisset pusillitas vel pusillanimitas mei, serui vestri :nis praeuenisset, vel intervenisset vestra humilis subliti itatas, uno sublimis humilitas, amantissime Pater Rogatis igitur , ut seriba vobis, quae comperta habeo de miraculis Patris nostri, amici vestri, qui vos diligit non verbo, nequingua, sed opere de veritate. Et illa quide egebam dili gentiori disputatione Sc doctiori disputatore, cu illa tamen ego non scripserim, sed collegerim : certus aute quod auribiis meis audierim, & Pspexerim oculis uniuersa: ipsa tamen ouae initu & reditu stampensis collocutionis es- cit, ego nec vidi nec audiui: sed videtunt de audierunt, qui ministri suerunt sermonis; de quibus credo scut oeu sis meis. Ego enim tunc intraui scholam Iesu, de vasedixi saeculo in saeculum, Sc in saecula saeculi. Decrevimus auteti Laee M alia,quae sileti stylo a principio itinerari j ipsius excerpta furit , alicui de linguis insignibus Ac religiosi commendare, qui potenti virtute verborum facta lucida perducat in lucem. vos quoque, cum hanc Epistol. ii epetitis, o mo Philippo vestro, qui vestricto, quamdius io, inviseexibus Iez xisti.