장음표시 사용
221쪽
quam mortuus permansit. Post triduum vero eadem hora qua raptus se rat, ad se reuersus, ab omni carnali corruptione quae animam aggravat, illo ne quo se liciter arserat, in tantum purgatus est: vi absentia quasi praesens spiritualibus oculis videret : tentationes etiam Monachoru domus suae, quibus vel vigilantes vel dormientes vexabantur, ediceret, modumque & causta earum exponeret: ita ut multi ex fratribus purioris vitae sanctimoniam ex. hortationibus ejus prouocati aemularentur. Dicebat pr terea, snsulis quidem noctibus, maxime autem Dominicis & Festivis, nimiam multitudinε daemonum in choro psallentium fratrum conuenire: quorum execrabile
ossicium non erat aliud, nisi multis & varijs modis fratribus illud ere, eoium- ue mentes ab intentione seruitii Dei auertere: pigritantibus quoque deormientibus malignissimis applausibus de cachinnis insultare: de dormiente ad dormientem gyrouaga pernicitate ire de redire. Habebant vero in ca- caputia quςdam veterum pannom sordidissima de nimis foetentia, interius de exterius quasi sanie scabiosorum ulcerum perfusa, sub quibus miotri vel abscodebant laruales facies suas, quasi timentes agnosci. venientesque ante unum quemlibet de Monachis, callidissima exploratione obseruabant, utrinnam vigilaret, an dormiret. Quod si dormientem eum reperissent, omne continuo foetorem dc corruptionem putridi caputii siti in vultum illius e cutiebant : conclamantesque quasi ad signum plurimi coram illo conuerile bant: de quamdiu dormitabat, phantasmata de turpia somnia illi immittentes non recedebant. Sane quos vigilantes de psallentes aduertebant, a facie illorum, velut a facie ignis rugiebant: ita ut halitu qui deore cantantium, Deumque laudantiu procedebat, ferre nullatenus postent. Quia ergo comsimmata beatitudo de felicitas nostra invita aeterna erit, Dominii ac Creatorem nostrum non solum sine labore, verum etiam cum summa voluptate perpetuo laudare, antequa claudantur in morte oculi nostri, de lingua, quae ad laudandum Deum creata est, in pulverem religatur: seminemus, licet culabore, bonum semen seruiiij Dei: tempore enim suo metemus, inenarrabili Irtitia exultantes: sicut e conuerso hi qui nunc spinas de tribulos tepiditatis et negligentiae in terra carnis suae seminare non metuunt, ignem de suppliciuin vitionem pretuaricatricis conscientiae metent: quando iidem maligni spiritus inertiae suasores tormenta puniendis atrociter cumulabunt: qui nunc desides voluptate carnis suae meruiter victos, ad pausandum illieere non cessant. Porro authoritas libri, qui vitet Patrum dicitur, his quas recentioribus, de ob hoc, ut videtur, minus authenticis reuelationibus, in firmamentum de astipulationem veritatis non immerito assiimitur. Ibi enim inueniutur scriptum, quia cum malignus spiritus cuidam sanctoru Patium dixisset, se cum complicibus suis vigilijs fiatrum fiequenter interesse; illeque D
minum orasset, ut sibi veritatem hujus rei pandere dignaretur : veniensque ad collectam fratrum, vidisset daemones velut Athiopes per totam Ecclesiam discurrentes, atque uniuersa quae statres orantes de psallentes in corditibus suis versabant, per phantasias in oculis sitis figurantes, scut postm dum ex confessionibus ungulorum paruit: animaduersum esse, Vanas, de Peruersas cogitationes, mortiferasque delectationes, quas fiat res in horaci tuini seruiiij patiuntur, daemonum suggestionibus fieri. Quapropter in Piritu coatrito de corde humiliato necesse est exclamare cum Psalmista,
222쪽
De periculo Religioserum molliter in hac etita mitientium. QVAM vero metuenduin de tremendum sit examen ignis purgatorii, 'bi Dominus secundum Prophetam abluit sordes filiarum Sion, -- guinem Ierusalem lauatile medio ejus si iritu judicii st 'iritu ardoris, sicut de ipse
Dominus per alium Propheta testatur dicen , Et mundabosanguinem eorum, Iril. 3. quem non mundauerant; & sicut item Propheta de Domino dicit, quia iis ierit quasi Ons conflans, m qu si herba fullonum: θ debit constans O emundans
argentum,purgan iue ios Levi; utinam attenderent ii, qui in leuitatibus de negligent ijs atque somnolentia non timent perdere dies suos. De hoe metuendo examine in quadam collectiva legisse me memini, quod Monachus quidam in extremis agens, antequam decederet raptus est in spiritu, ductus que ad loca infernalia, vidit, quod sine horrore referre non possumus, ani-ruas scilicet multas verubus& contis acuminatis infixas ad rogum permaximum in modum anserum torreri & assari: ipsosque cniectissimos tortores cum suctatorijs aliisque ignis instrumentis miseratu tormenta totis nisibus
exaggerantes, Alij vero patellas dc sartagines ignitas de subtus jacientes ponebant, adipemque qui de ardentibus jaceni igni menbris fiuebat diligentissime colligentes, eumdem rursus bulliente & nimis feruentem super eos, a quibus guebat, refundebant: quam poenam cςteris cruciatibus intolerabi-siorem eis esse considerabat. Post haec ductus est ad quemdam testiget ij locum, ubi multitudinem animaru quas post grauem aliquem laborem qui e Ventium inuenit : interrogatusque ab Angelo ductore suo, si sciret, qpae hic- , essient, se nescire respondit sanctus vero Angelus dixit ei. Hi quos vidisti ad ignem illum permaximum assati, homines sunt Ordinis tui, qui licςt .crimi
libus peccatis se nequaquam foedauerint, non tamen, sicut monet scriptura, seruire Domino in timore & tremore curarunt, non disciplinae censu- tibi ηet ram tenere, non quietis &silenti j patientes esse, non denique vigiliarum & s orationum solemnem deuotionem, neque laboriosam Psalmodiae exec tionem strenue, sicut oportet, aemulari studuerunt: sed magis curios, faceti,
vagi, superqui, desides, pigri, somnolenti, signis, jocis, & leuitatibus indulugentes: Monasticae pro ressionis puritatem violare non timuerunt. Quilostquam aequissimam justi ludicis Dei sententiam, in s raviss poenis, reuius, alij prolixius pro antiquitate seu qualitate excessuum suorum pumgati fuerint, mediante gratia Dei in hunc refrigerij locum introducuntur: atque hic post horrenda illa supplicia pausantes, persectjonem beatitudinis
suae cum patientia prcstolantur. Luce ergo constat clarius, reuelationes huiusmodi per diuinae pietatis dispensationem tantὰ magis crebrescere, quan- ωμι muto magis finis mundi appropinquat: ut quonia abundante iniquitate & negligentia refrigescit cnalitas multorum, tantὰ electi Dei per hoc incentivu -ηια charitatis habentes, incalescant animis, quanto is in proximo venturus esse
putatur, cujus faciem totius boni pr cedit egestas. Quid vero per hoc nobis innuitur, quod praedictus frater vidit tartareos secarios adipem diligentius collectum, super eos a quibus stillabat in augmentum supplici j refundere: nisi hoc, quod quanto quis contra professionem suam in nac vita sibi pepercit, voluptati carnis suae per inordinatae quietis pinguedinem satisfaciendo,
223쪽
getur 3 Sic nempe de purpurata illa meretrice, quae calice carnalium voluptatum, & vino saecularis pompae inebriat omne terram, Dominus per Pr
phetam dicit. mantum,orificauitse, uestin delicijs fuit: tantum datς illi tommentum stluctum. Quocirca ad vocem tonitrui hujus euigilernus, fratre & intentis animis audiamus, quid etiam inter Monachos persectissimus,&inter Patres reuerendissimus, Pater noster B. Bernardus, de quotidianis istis& valde perniciosis negligenti js nostiis sentiat: qui in sermone, quem de vita & morib' beatae memoriaeHuberti quonda Prioris Claraevallis fecit,cum
fratres ad aemulanda conuersationis ejus puritate hortaretur, intercettera ,se reliquo, fratres, dico vobis,quia si sequeremini vestigiari': non taseriis,M, db facile in vanis cogitationibus de otiosis sermonibus in jocis &scurrilitatibus . in . t . laberemini: nam in his multu perditis, & devit avestra,& de tempore vestro. Volat irrevocabile tempus: & dum vos creditis cauere poena illam minima,
incurritis ampliore. Illud enim scitote, quia post hac vita in locis purgatorijs neglecta fuerint, reddetur, usq; ad nouissimu quadrat ε....is ' Scio ego, quia dura est homini ditatuto apprehendere disciplina, verbo r. ma. silentiu pati, vagari solito stabile permanere: sed durius & multo durius erit,
suturas illas molestias tolerare. J Porro quam timoratos, quam alacres,qu que solicitos nos in exequendis diuinis laudibus esse oporteat, non solum ut Domini & Creatoris nostri gratiam consequamur, verumetiam ut mali notum spirituum inextricabiles fallacias euadere valeamus, idem venera. n. ,-- bilis Pater in sermone super Cantica Canticorum quadragesimo octauo docet, ita dicens. Ex Re uti namque nostra nihil operi Dei praeponere licet. inqui- . . Ei nomine Ludum solemnia, quae Deo in oratorio quotidie perso untur, Pater ideo Beneae Ius motat appellare: ut ex hoc Hrius .lpareret, quam nos operi illi mellet esse intentos. Viade vos moneo, Alectissimi, puresemper ac strenue ditanis
interese laudibus. Strenue quidem, ut sicut reuerenter, ita O alacriter Domino assistatis. Non pigui, non oscitantes, non parcentes vocibus, non praecidentes me lainmidia, non integua transilientes , non statas m remissis vocitus mubene quid-
tam balba de nare sonantes: sed virili, ut Axium est, O finitu θ assectu voces S. Spiritus depromentes. Pure ver), ut nil aliud dum ballitis, quam quod nasi
iis , coritetis. Neestis dico vitandas cogitationes vano O' otioses; vitandae sunt af,-- ω' illae, ita dumtaxat hora, stillo loco, quas officiales farres pro communi necessitate , quasi necessario admittere compelluntur. Sed ne illa quirim proseu recipere' tuncconsiluerim, quae forte paulo ante in claustro fidentes in cia cibus legeratis: quaba γ nuc me vi more Asserente, ex hoc auditorio Spiritu sanciti recentia reporiratis. Salubria sunt. sed minime in salubriter inter Uulendu remo itis. Spiritus eium si ius ita horagratum non recipit, quidquid aliud quam dubes, ne, Deo quod
debes, obtuleris. Haec quidem beatus bernardus. Quid, rogo, de peruerus Mnoxijs cogitationibus illa hora & illo loco cogitantibus nobis est sent tendu, si non modo vanas & inutiles, sed ipsas quoque necessarias inter psallenda vitari debere pater sanctus censuit Z Hic plane, hic cordium nostroru instabilitas deprehensa, secundum Prophetam confunditur, sicut confunditur fur,quando deprehenditur: ita ut etiam perfectiores quique cum luctu leseia , cordis necesse habeant dicere Deo. Ndin intres in judicium cum si is' tuis, Domine; quia non justificabitur in conίγEctu tuo omnis Uuens. Sed aliud. imo valde aliud est, per infirmitate mortalis naturae ab inietione Psilmodiae
224쪽
mentem interdum auolarer atque aliud per inertiae desidiam peruersis αnoxijs cogitationibus nullo mentis vigore reluctari: ideoque sicut dispar est causa venialiter delinquentium grauiterque peccantium, ita dispar eritia sententia pro meritis digna recipientium.
Dὸ periculo eorum, qui in seruitio Dei lasciue vel ptii, auliter cantare
E Cce vero dum considero, qualiter vir Propheticus miserrimam & nimis superstitiosam quo rudam tenaciam reprehendit dicens, Non pam G - λcentu vocibus, non remissis motibus muliebre quiddam balba de nare forantes: oc- is currit memoriae terribilis casus, quem referente viro venerabili Abbate Mori mundi, cuidam talium accidisse cognouimus. Sunt namque non
nulli, quibus etsi largissime foeneret Dominus instrumenta laudis suae, ipsi tamen parcissmei cenerant Domino, prompti magis de eisdem instrumentis quaerere gloriam hominum, quam gloriam Dei:& cum parcentes vocibus quotidianum Psalmorum & Hymnorum cursum prorsus nesti-,ο.ri si, gant, ne forte acumen vocum retundatur: si tempus & oportunitas io- v ingloriandi in se & in vocibus suis arriserit, continuo validos, gnaros de expeditos se ad cantandum, dc in excessum voces tollendas, esse demonstrant.
Dicebat ergo praefatus Abbas, fuisse Monachum quemdam in uno de Coenobijs Cisterciensis Ordinis, qui dono nobilissimae vocis exultans, vigorem ejus in communi labore seruiiij Dei expendere dedignabatur: sed magis propriam gloriam captans Festiua quaeque Responsoria, quae pro singulari priuilegio vocis suae ipsi assignabantur, laetus, sed non timora tus: hilaris, sed minime deuotus, solemnizando cantabat. Finctum est autem in quadam Festiuitate Domini, ut in omnibus, qui eommunitera conuentu fratrum ad laudem Dei decantabantur, velut mutus de elinguis staret: vi versum Responsorii sui Gn plane in grauibus, sed in acutis, vel potius in acatissimis, vocem quatiendo modulosque tinnulos steriubilitate vocis formando, solita lasciuia decantaret. Quo finito, ut a quo merces ridiculosi cantus speranda esset, intelligeret, tam ipso, quam c te ris qui circa eum erant videntibus 5: audientibus, apparuit daemunculus in modum pueruli AEthiopis teter de fuscus: qui manibus impuris plausum faciens, dc miro modo cachinnans, exclamauit dicens. O , o, bene, valde bene cantauit, optime cantatum est. Nouerit ergo quicumque gratiam jucundae mmo ρ vocis a D eo accepit, hortibile malum esse, inde dςmonu malitiam pascere, lasciue de plausibiliter cantando, unde Deum honorare debuerat, deuote dc ι i. - humilitet iubilando: ideoque summopere nitendum est, quatenus secundum mediocritatem quam nobis sanctus ordo noster praescribit, nec non de secundum authoritatem, qua Regula, quam pro sessi sumus, nos instruit, de singuli specialiter, de omnes in commune pariter, cum graui tale, cum timore de tremore, atque cum humilitate psallamus dc cant mus Deo nostro. Certe ironia diabolicae nequitiae, vel maxime, vel sola ruborem de sustusionem vultus nobis incutere, atque ad cautelam nostri nos excitare poterat: sed quoniam dura corda hominum plus reu rentur testimonium spiritus vetitatis, quam subsannationem spiritus fallacis, quid etiam nostris teporibus eximiae religionis de specialis abstinentiae, Gr
225쪽
prodiderit, non tacebimus. Cilm enim Domnus Abbas Cisterciensis, quies h pater Patri arctialis totius sancti Ordinis nostri, ad eam gratia visitationis aliquando venisset, inter dulcia aeternae vitae colloquia, coepit Abbas attentius rogare, quatenus eadem Dei famula diuinitus sibi reuelari deposceret, quid in ordine Cisterciensi puritati verae Religionis magis contrarium per negligentiam irrepsisset. Illa vero post acceptas inducias, fusasque ad Dominum preces, ita respondit. Sciatis, Domine Pater, tria esse in Ordine vestro , quae specialiter oculos summae majestatis ossen .dunt, multiplicatio scilicet agrorum, superquitas aedificiorum, atque lasciuia vocum. Quapropter omnes qui ad sacrum ordinem Cleri asciti,
judicio sanct Ecclesiae psallendi & cantandi ossicium sortiti sunt: si me
diocritatis, grauitatis,& humilitatis metas excedant, nouerint se recte quudem offerre, sed nequaquam recte diuidere: timeantque necesse est, comminationem Domini per Prophetam dicentis, Solemnitates etestras odivit anima meae quoniam cum derident hostes sabbata vestra, nullomodo acceptare dignatur omnipotens Deus, quod subsannat inimicus.
De periculo Praelatorum parentes suos curealiter diligentium .
Apostolus de ijs, qui summi patrisfamilias vicem gerunt in tertis, quildispensatores mysteriorum Dei in Ecclesia constituti sunt, loquens. Hic, inquit, jam quaeritur inter dis satores, mi fidelis quis inueriatur. Hoc scrutinium, hane discussionem, quidam heul minus rormidantes, si forte per diuinam gratiam in partem solicitudinis vocantur, continuo se ad plenitudinem honoris assumptos esse gloriantur: & in Pr latione non se sum qu et sua sunt, non Iesu Christi, verumetiam eaquς consanguineoru suoru sunt, omni solicitudine qu unt:& pro eqrum exaltatione patrimonium crucifixi domini, bona videlicet Eccletic,quq se in promotione sua sacrameto prςstito cogregata seruare volinunt,prostigare & dilapidare non veretur. Adhuc aute, quod graui est, si aliquos nepotuloru suorum ad hoc erudiendo & informando prouexerint, ut alicujus muneris stinctione illustrari posse videantur, carnis magis & sanguinis affectione attracti, quam proximorum utilitati consulentes, successores eos sibi designant: omnia ce
nentis Dei judicium nee in ipsa terribili hora exitus sui recogitantes. Quapropter qualiter omnipotens Deus, qui glorificantes se glorificat, α
contemnentes se reddit inglorios, unius talium intolerabiles cruciatus,quibus post mortem carnis addictus est, ad correctionem viventium demonstrare voluit, memorabimus: si forte exasperatores Domini haec audientes,
α talia pati pertimestant, & ab inordinato amore parentum, severitate vltionis pret oculis habentes, quiestant. Abbas cujusdam Coenobi j Monachuquedam nepotem suu a puero nutrierat,& usque ad spectabiles mores prouexerat. Contigit vero, ut idem Abbas extremae sortis articulo sibi imminente viam uniuersae carnis ingressurus esset. Fratribus itaque,quos sub cura sua habuerat, destitutione sua lugentibus, fuerat enim vir prudens& prouidus,)cum de substitutione alterius tractaretur, diuersis diuersa sentientibus, ne forte ex studiis partium res in contentionem veniret, comuni consensu decretum est, quatenus vota & consilia sua ipsi tamquam patri spirituali comitterent qui constientias de metita singulorum plenius nosset: dc quem
226쪽
Cis τERCIEN sis, Dis TINCTIO V. xlx mille sibi succetarem voce depromeret, hunc absque refragatione unanimiterin A bbatem eligerent. Sed heus quam tenere necessitudini patentu suorum adstricti sunt, quos ab amore mundi charitatis ardor nondum persecte separauit. Cum enim prς dictus Abbas in illa thora tremenda exitus sui in
morari debuisset justitiae Dei solius, &pure secundum Deum putam sbi
exhibentibus obedientia consulere: carnis de sanῆuinis assectione male illectus, antefatum nepotem suum fratribus illis delignauit: dicens, eum bene esse religiosum, & in exterioribus negoti js prouidum & consideratu. Quod licet ex parte verum fuisset, quia tamςn nequaquam sincera intentione, fratrum videlicet utilitatibus consulendo, tale consilium dederat: sed quantum ex poena quae subsecuta est, intelligi datur, magis eo intuitu, ut parentela ipsius nepotis sui promotione illustrior redderetur: quam districtae sententi et pro hoc reatu suo moriens addictus sit, Diis eidem successori minus canonice adeptae dignitatis demonstrare dignatus est. Erat naque in eo de Monasterio locus quida amoenus, & ad refrigerandum accomodus, atque in ipso loco fons perspicuis quentis leui murmure scaturiens: qui per crepidinem alveoli sui luxuriantibus herbis jucundus, tam vivacitate sui, quam etiam herbarum
gratiosa viriditate animas de oculos accedentiu mulcebat. Hunc locum defunctus Abbas, dum vitales adhuc carperet auras, refrigerandi gratia freque lare solebat: ibique animum mordactu curaru aestibus defatigatum relaxans, tanto liberius, quanto secretius evaporare sinebat. Cujus relaxationis consuetudinem successor ipsius eodem modo tenere decernens, locum ne quentabat & ipse, magis, ut reor, procliuis ad commoda carnis, quae in
praedecessore suo viderat, seistanda, quam si virtutis alicujus specimen, a conuersatione ipsus exempli gratia trahere potuisset. Vna vero dierum cum solito more ad praedictum locum accederet: audiuit quasi de fundo fontis vocem lacrymabiliter plangentis, & heu heu me miserum, in-
geminantis. Territus vero vehementer & consternatus, ubi propius accessit, diligentius auscultans, hanc esse praedecessoris sui defuncti Abbatis vocem, ex olim nota sibi qualitate vocis ipsius, recranouit. Tum Vero muli trementibus prae stupore labiis quaerenti, quisnam esset, qui illic ita plangeret, eadem vox quasi de sub aquis respondit dicens. Ego sum ille con-ianguineus tuus quondam Abbas, nunc autem miserabilis spiritus, cui tu ad multam confusionem & infelicitatem meam in regimine Monasterii hujus successisti. Interrogatus, cur ita plangeret, quia ardeo, inquitὶ Ru sus interrogatus, quare arderet, cum religiosa vita ipsius, quam in corpore gesserat, requiem magis quam tormenta meruisse videretur: tu, inquit,
incendi j mei causa es. Et ait Abbas. Ego quare, vel quomodo Z Quia, inquit, fratribus, quibus indignus praeeram, personam animarum Hrarum saluti proficuam quaerentibus, & mihi post Drem vota & consilia sua committentibus, heus assinitatis, qua mihi junctus eras, lenocinio cae catus, non secundum timorem Dei, sed secundum propriae voluntatis insipientiam, consitum dedi, ut te ad apicem hujus dignitatis proue herent. Idcirco iusto Dei judicio in hoc aquae elemento cruciatibus ad- :dictus ardeo, liquesco, deficio :& in nihilum pene redactus, ad eadem to menta rursus toleranda, restauror. Quod si certius probare vis, non esse friuola quae audis, fac afferri candelabrum meum, & lenta submisso ne in aquam mitti . Mox praecipiente Abbate allatum est candelabrum es
227쪽
n EXORDIVM MAGNvM ORDINis aeneum,&sensim in aquam missum, stupendo miraculo ita a facie frigidae illius, ut videbatur, aquae liquefactu est, sicut quit cera a facie ignis, vel sicut πιν Uii, fugatur nebula a facie solis. Quanta ergo seueritate censura julti judicij Dei Ita, υἰ.' da innabit eos, qui parentes suos de pecuniis vel possessionibus Ecclesiarum aiori sbi commissarum diuites& inclytos faciunt : si sic puniri meruit, qui perso-ia nam fortasse satis idoneam, ad ossicii spiritualis eminentiam, sanguinis magis quam charitatis intuitu prouehere praesumpsit Haec itaque, de periculis quorumlibet vitiorum, seu negligentiarum aliquamdiu jam tractauimus, ex occasione relationis beatae memoriae D. Gerardi Clarae vallis A batis, qui de periculo assidue jurantiu fratres suos admouere studuit, ad exhortationem legentium summatium persti ingere curauimus: scientes, sim-
'- plicium fratrum animos exempla plus mouere, Quam verba. Quoniam deuota mens, quae ex lectione spiritualis copunctionis reruorem magis, quam
inctantis scientiae eruditionem quaerit, dum facti memoriam versando atque reuersando, quasi manu cogitationis tangendo palpat, ad amorem virtutu, horroremque vitiorum ampli Us ex ea accenditur, quam si decem millia sententiarum chartulis exarata transcurreret. Hoc igitur quasi grandi scenore absoluti, ad Claravallem nostram, de qua cum Isaac ad meditandu in agro diuersorum Christi Domini nostri magnaliu egressi fueramus, reuertamur: sicque tandem narrationis nostrae series, quae devenerabilium Patrum religiosa conuersatione, pretiosaque in conspectu Domini morte ad aedificationem multorum texitur, copetenti conclusione terminetur. Nam & rivulus secus prata quens certis venarum meatibus derivatus, arentiaquςque impinguat, marcescentia gramina revirescere facit demitque uniuersis russcienter
irrigatis sese in se recolligens, proprioque alveolo restitutus, legitimi cursus vivacitate prolabitur.
Varia continens de Sacramento Altaris Confessionis, de Ammianu defunctorum, oe alia quaedam.
Se incauta Contemplatione cujus in Monachi Ctirmetallis, cr de periciis
o MINVS ad beatum Iob de multiplici calliditate antiqui hostisi sub specie Leviathan loquens, Nerui, inquit, testiculorum ejus temiplexisnt: omnem videlicet hominem manifestius instruens, suta tilissimarum deceptionu eius inextricabiles nexus nemine abque gratiae sucadjutorio euadere posse. Verum, si cunctis qui Christiana professione censentur, &ad coeleste gloriam, de qua superbus Satanas cum Angelis suis cecidit, duce humilitate nituntur conscendere, summopere considerandu est illud A postoli, Videte φιomodo caute ambuletis, quonia dies mali suurr de illud, Ne circaueniamur a Satana: ipse enim Satanas transfigui ut se in Angelum lucis:
228쪽
Crs TER CIEN si , DIs TINCTIO VI. at3 quanta putamus solicitudine vigilandum-iis, qui sacratioris vitae desiderio in Coenobijs Domino militare, & contra spirituales nequitias spirituali- '
bus armis dimicare proposuerunt Falluntur nempe, stolidissimoq; errore
raptantur, quis cularis molae tumultuosa negotia tant ana, di non etiam ccx.
nobi alis lecti quieta silentia insidijs inimici patere arbitrantur: cum tanto subtiliores laqueos tendere soleat callidus hostis, quanto quis altius scalam virtutum scandere, atque de hujus mundi naufragio nudum se euasisse c5- σsidit. Qira propter grauissimam unius viri spiritualis tentationem, quam in otio silentii sui indiscrete contemplando incurrit, ad cautelam contemplativorum proponemus: quatenus ij, qui seruentiori studio lectioni incum.
bentes diuersas memoriae sententias commendant, atque ex eis primo qui dem meditationis, dehinc etiam contemplationis oculum exacuunt, semper illius sententiae memores, scrutator est majestauis, opprimetur a gloria, Trom s: magis in timore sanctae humilitatis se utiliter deprimant, quam in luce periculosae contemplationis pueriliter volare prς sumant. Erat in Claravalle senior quidam purissimae religionis, quae sub venerabili Patre nostro B. Ber- nardo in eadem sancta domo multis etiam simplicioribus gratiam persectionis contulit, strenuus imitator effectus, & in quotidiano virtutum exercitio deuotus: qui ob sapientiae lac grauitatem, consilij maturitate, eΣimiq-que conuersationis sanctitate, non tantum sibi soli, sed &alijs quoque prodesse posse judicatus, Fusiniacensis Ecclesiae, quae est una de dignioribus, de arisb vivi magis religione conspicuis filiabus Clat vallis, Abbas constitutus est. Po- hic primuisitus ergo in honore, ipsiusque honoris podus assidue pensans, ne secundum Prophetam periculum honoris non intelligeret, pastoralis ossicij dignitate, .i . humilitate, quae spiritualem virum decebat, administrabat: tandemque laboriosae pr lationis solicitudini seniles humeros subducens, Rachelis quato sterilius, tanto jucundius contubernium Liae licet sexcundis, sed tamen valde periculosis prς tulit amplexibus. Ad suam itaque Claramvalle reuersiis, ae velut haud degener pullus nidulo proprio restitutus, quotidianae conuersationis suae discussione motus de affectiones cordis dudum Pr lationis occasione quaquauersum sparsas ad se recolligebat: ereptoque sanctissimi Patris sui Benedicti habitauit secum. Spiritualibus autem studijs intentus, de astrepitu garrulae occupationis penitus sequestratus, orationi, lectioni, compunctioni, sacrςque meditationi operam dabat . sciens aduersus virulentas suggestiones mudialis pompae, carnalisque illecebrae, effractus his non ectantidotum. Porro continuae meditationis assiduitate prouocatus, suauitateque illectus, coepit jam sanctae contemplationis subtilitate diuinaquetque mysteria scrutari, scrutando iucundari, exultans in jubilo cordis, dicensque cum Psalmista Domino. Mirabilia testimnia tua, Domine, ideo scrutata est Nesis iii ea anima mea. Quia vero salutarem hostiam, per quam redempti de reconciliati sumus Deo Patri cum fructu bonorum operum sedulus immolabat: altitudinem imperscrutabilis hujus mysterii tanto dulciὐs contemplando ruminabat, quanto id frequentius altissimam Dominicae passionis humilitate
repr sentando iterabat. Sed o utinam, sicut pius, ita etiam cautus de timora- ωHiai tus contemplator esita curasset,prcsertim in tam mira profunditate tantorumysteriorum, ubi omne rationis humanae deficit argumentum, solumque sacrae fidei consulitur oraculu. Nam cum admirando pensarer, de pensando adimiraretur, quonam odo Panis dc vinum, quae in altari proponunIur,m
229쪽
ν Li Exo RotuM MAONvM ORDINI sdiante virtute Dei in verum corpus & verum sanguinem Iesu Christi Do- . mini & Redemptoris nostri transsubstantiaretur, plusquam oportebat scrutabundus, rationisque oculo insolentius innixus, sacrum mysteri u arcano B mari f. fidei commissum rationis temeritate discutere prςsumptuose tentabat. Cae-
'o ι- testatur B. Bernardus, ratio, si quod fidei est, tentet irrumpere, io . α effractrix judicatur:& B. Gregorius dicit, fidem non habere meritum, cui ν-- i x xio pyxbζx experimentum. Enimverὰ prς fatus senior minus con-α- Δ siderans sapientis consilium, qui mel inuenientem parcius edere suadet, ne
forte satiatum euomere eontingat: Apostolum etiam monentem, non plus
sapere quam oportet, sed sapere ad sobrietatem: dum sacri mγsteiij dulcedis
nem, ipsis, ut reor, Angelicis spiritibus imperscrutabilem, auidius rimatur, summae majestati debitam reuerentiam non exhibens, impegit in lapidem offensionis: &Dsis in ira declinauit a seruo suo. Vbi ver0 spiritus bonus, vel potius spiritus bonitas lucis suae radios subtraxit malignus extemplo spiritus malitiae suae tenebras ingessit: varijs cogitationibus animam iam nutantem exagitans, rationemque fiuctuantem pessimo dubietatis spiritu quatiens. Nempe dum quod fidei certissime constat, mortalitatis suae tenebras disimulans, quasi reuelata facie speculari pr sumeret: iusto Dei omnipotentis judicio de certitudine fidei cecidit in opinionis ambiguum: ita ut quod ratione comprehendere non poterat, impossibile esse prς sumptione caecatus ii. aestimaret. mim, sicut elegantissime definit Apostolus fides iterandarum. R m. 3. - ιm, arramenti non apparentia. mia enim videt quis, quid sterat sSi autem quod in hac mortalitatis valle, in hoc peccati & mortis corpore vi dere non possumus, per patientiam expectare jubemur, ut in aeternae clarit iis Patria in nobis compleatur, ubi erit Deus omnia in omnibus : compescamus oculos cordis avitio inquietae curiositatis: quoniam scut testatur S
.is. 1o. piens, Hereditas adquam praepropere festinatur in principio, in nouissimis ben diectione crusiit. Igitur ubi primum incautus ille contemplator hoc dubietatis malum clandestinis animae suae motibus irrepere deprehendit, totus intremuit, nisusque vigore mentis tenebras diabolicet versutiae discutere, non potuit : non enim sicut liberum est inquietae voluntati spontanea deliberationet
in foveam se prccipitem jacere: ita etiam liberum habet propria virtute vel industria de fouea conscendere. Gubernaculo itaque fidei procelloso prinsimptionis spiritu violenter evulso, nauis conscientiae miserabilis hominis validissimis perniciosarum cogitationu fiuctibus quatiebatur, malignis spuritibus cunctis nequitiae suae dolis ad id nitentibus, ut quem de celtitudine fidei violenter perturbauerat, etiam de dubietatis nubilo in assertionis blan. phemae densissimas tenebras prccipitarent: ut videlicet exeplo Berengarii, iis . qui primus impiae hujus h reseos inuentor & defensor extitit, sentiret ει disceret, panem & vinum quae in altari proponuntur, post consecrationem verum corpus de verum sanguinem Christi nequaquam esse. Verum omnipotens & misericors Deus, qui servum suum Angelo Satanae ad colaphizandutradiderat, ut disceret prςsumptuosus non esse, quemque summum cognitionis gradum, qui soli beatae vitae debetur, in hac misera vita & in hac carne peccati insolentius rimantem, etiam de fidei stabilitate corruere permiserat: de periculosa tamen dubietatis rupe pendentem, in ii reticae prauitatis baratrum prςcipitari passus non est. Ibat ergo miserabiliter marcescens oc consa scens in semetipso, prae angustia spiritus x violentia tentationis,sacris m
230쪽
Crs TER C IENfr , DISTINCTIO VI. 2 tim)steriis quae antea deuotissime celebrabat, approximare non audens, atroci huic passioni se merito prς sumptionis suae addictum esse gemebat. Miro namque modo errorem suum recognoscebat di dolebat, nec tamen ipsius erroris nubilum discutere poterat: &sicut de B. Maria Magdalena sanctus ait Papa G regorius, amabat & dubitabat, quantoque prioris deuo fionis suae sinceritatem recordabatur, tanto perueitae opinionis suae caecitatem plangendo detestibatur. Augebatur in dies perniciosae hujus tentatio nis calamitas, nec solum interiorem, sed de ipsum quoque hominem ejus exteriorem occupabat; ita ut deficiente pariter vigore mentis de robore corporis, in infirmitorio frequenter pausare, neces statemque suam, quomodo poterat, transgere cogeretur. Audientes aut e spirituales quonda filii eius, sta tres videlicet Fulse iacenses, dulcissimum quondam patiem suum tali moerore de assiictione oppressum, venerunt ad eum: blandisque precibus persuasum cum multa reuerentia Fusiniacum eum reduxerui: u forte ossiciosa charitate ipsorum recreatus aliquod emolumentum calamitatis suae caperet, dc de angustia tentationis, qua vehementer urgebatur, respiraret. Verum, quia sicut eleganter Poeta canit, Calum, non animum mutat, qui trans mare
currit, de sicut Sapiens perhibet, quoniam, Nemo corrigere malet, quem Deus de texerit, nec loci mutatio, nec fratrum illorum fauorabilis exhortatio, tentationis aculeum de prςcordiis senis illius evellere potuerunt: quia nondum venerat tempus miserendi ejus: sed temerariae prcsumptioni durior adhuc instabat cruciatus. Itaque usque ad ultimum pene terminu vitae suae in hoc nixorio blasphemae dubietatis confrixus,de tamquam au rum in camino tribulationis probatus atque purgatus, tandem miserante Domino lumen fidei plenissitne recepit: tanto utique humilius de cςtero credulitatis stabilitatem retinens, atque ab inquietudine ii iciti scrutini j contemplationis oculum retrahens, quanto Deum superbis resistere, pr sumptoresque reprimere, propriae calamitatis experimento didicerat. Quisquis ergo claustralibus disciplinis subditus, Mariae otium Domino largiente sortitus es si callens ingenio diuinam paginam scrutari dulce habet necesse est, ut semper meminerit, se discipulum esse, non magistrum: ne forte ingenij sui subtilitate prouocatus, signaculo fidei signata malo suo tentet irrumpere: vel temere quidquam discutere pr sumat, quod ob reuerentiam profundita remque mysteriorum Dei, indiscussum vigilantissima Sanctorum Patrum praeteri jt solertia.
Fecia. 7 Prasumptio in diuiniamsi erys scrutandis vitanda
De excellentia fidei Sacramentorum Corporis Christi S guinis, st de di
SAne quantum distet inter scrutinium, quod parit curiositas,&speculationem, quam gignit pietas : inter contemplationem, quam in fidei simplicitate,conscientiaeque puritate, parturit humilis deuotio, de meditationes, quae descendunt ex pr sumptionis supercilio, lucidius adhuc declarabimus: quatenus sicut terruimus in spiritu suo prςsumptuosos, ita mulceamus in spiritu Dei humiles de deuotos. Certe praecipuus do maximus ille contemplator, a quo in Clarissima valle totius deuotionis de conleplationis religio sumpsit exordium, beatum dico Bernardunt, qui copiose in scriptis suis ci Lserit, quam fugienda sit praesumptuosae contemplationis temeritas: quanta revetentia sacro fidei alcano subdenda sit humanae rationis infirmitas, quo