De conseruanda bona valetudine, opusculum scholae Salernitanae, ad regem Angliae, cum Arnoldi Nouicensis ... enarrationibus vtilissimis

141쪽

e. Ioleste, pilarimum nutriat. Deitideue ro intelligendit m et de t ib. sit uuensi mediocriter pinguium, cole unt. Na quanto suum caro aliis euprestantior ; tato horu quoq; testes alioris Mantium testibus inhi meliores,que adirioAu di serte admoducat. lib. 'de aliment. Dcul. demonstrauidi Iliud quoq; hoc loco' ignorandu'no est, nepe adultorum' animalitim testic mos: inqui b. semen iam fermetatum est,ad coquendum esse dissiciles,ac mali succi Auniorum uero, qui nondu coierunt,oc in quibus semen nondum fermentatu est,

prestant oris sunt, di laudabile corpori tribuunt alimentum , si belle coficiant. alij magis,ali j minus, pro ea proportione quam in carne inesse diximus. l

NT vM , porcina caro, de cuius

praestantia & effectu satis superi; diximus capite septimo. ' SExae v M,Cerebrum, de quo copio-

Ω'admodum Galenus lib. 3. de aliment lfacult.c.7. in eum scripit modum, Cere brum omne, cibus est pituitosior eras- succis & tard h. permaneas,ae ad cpoquendii dissicilis. Non minimu et ferebrii omne stomacho nocet . Quida aut ipsius mollicie decepti , ipsum aegrotis exhibent, cam praete, alia naustam etiaconcitet Quintino,cum cuipiansu et bolubruitum moueae vis. limas parie pineguiter

142쪽

tuiter conditam,postr mis epulis edendam exhibe.Illis vero caue exhibeas,qui cibum non appetunt , quos ueterς ἀποσDους appellabat. Merito igitur nemo cerebrua ballis epulis mandit cum oes ipsa experientia docti, sciant ipsum nauseam excitare. Iure etia pleriq; cum ori Pano mandunt, uti nonnulli cu sale uastis modis apparato,gppe cum erasen sit succi, & excremetitium vino sit accomodatis, qli cum incidentibus,& calfacientibus fuerit paratu. Si in rccte co-ficiatur,alimen tu corpori pr stabit non contenendnm. Hic ille. Sunt et qui cerebrum,prius j mandatur, super craticu

lam probe in assandum .ine moneat. qd' scilicet eius immodo alio per ignis caliditatem magna ex parte corrigatur ac temperetur. Rhaetes lib. 3 ad Alman se. II. hoc etia adiungit,nepe,cerebrum calidae quidem teperature hoibus in cibo esse utile, frigidioribus uero,quiis; visa

frigidis passionibus obnoxiam dςgunt, aduersiismum. Nes, id quidem te me re.Quippe similibus, ut testis est Halenus cum alibi stpiu , tum p rqcipve lib.

I. de sanitate tuen. c. t o. quilibet sus augescit, contrariis emedaturi m1nuit Ut aut summatim de cerebini perstringam,ad victus salubris ronem pari φ o modum L st, quare cuiator vallo po

ot iud a

143쪽

eo uescentur, cini sani tatis tuendae cuia susceperine. Quorunda in animalluc ubi u ceu medicamentia m ualet.Sic c rebrum capreoli ad uerius uenen dc uituletarum bestiarum morsus remedio est.Terrestris leporis inassarum cerc bininanditur iuuadis tremoribus,qui ualetudine cotracti sunt: a Trictu aut cibo facilem infantib.dentitione praestet. Quida et aduersus metu utiliter edi prodideriint. rebrum pulli & caponis in uino bibendum datur cotra serpentium morsus, sanguinem a cerebri mebrana

profluetem sistit,& in cibo cerebri substantiam auget,unde dc his, qui tardiori lenioriq; ingenio ac mente sunt,ppod sse dicitur. Qiiod ad electionem attine, Animalia uolucria exiguu qui dem hahent cerebrum, sed ipsum in lato ped si rium cerebro est praestantius, quato dcuccius uolucrium aut ipsorum,monta

n 1 cerebru habcnt quam palustri prae stantius, pro aliarum esum parti u pr portione. Porro ex pedestribus animalibus Avicenna agninu praefert, post l, uer b uitulinum praecipue commendati

SEPTIMνM, medullae de ea Gai nus lib. 3.de alimen. fac. cap. g. haec prodidit: Medulla, insit, quae in ossibus i uenitur, cerebro est dulcior,iucundsoti

ac pinStuor a adco,ut si ea inter se eo .

144쪽

rando gustes,putaturus ss cerebruinata rudialiquid in se habere. Porro meis dulla nauseam.prouocat,si liberalius sitinatur,quemadmodu& cerebrum: n

erit in , ipsa , si proba conficiatur Auru

cennaxum seminib. dc pipere condit.

cano .c, 496. Quod delicati quidam lur. eones, di artis obsonatricis periti faciue doniis 6c passulis,Laudatissim est ceruina mox uitulina, post hanc taurina, de in caprina,&ouilla.Dioscmli. 2.c.6 . OE T A v v M. Dulata uinaiae quibus infra cap. I i. No K v M. cibus gustu iucundior, tatis.n. non ex guum corpori tribuit alimentum queadmodum Hippocrates et lib. 2.apho 38. monet, ubi ucscriptum reliquit, Paulo deterior& potus & ci- . bus,verum iucundior, melioribus quidem, sed iniucundioribus praeferendus est. Quam sesam ipse expunes Galenus, Quaecunq,,inquita cum voluptate assumuntur, ista uentriculus almus amplexatur Ec facilius concoquit. Refugere aut consueuit ea , quae iucunda di insuauia sunt, utpote quae vci nauseas vel insationes,uel fluctuatiotiessariat,quod quidem inpluit ni iacitatu usqui boni sunt succi cibis,accidit. Quando uero paulo fuerit deterior , tunc in iis qui li- inenter hunc assumunt, non modo non

145쪽

modum nutriunt Arnem in non com

pacta neq; firma generant, ceu pa nisti suilla, sed subimam ac siibinanem, ut fabae. Venite flatibus implet, nis probe

concoqu a ntu tra i ni u eris caeteris saporis sunt mali succi, Ecuent re proritant.& facise exeunt. Et statu dignam abstergendi facultate obtinet, quo fit, ut post 'ipsa ruesum neph retici multas arenas excernant. Maturae ficus nillil propemodum otiio laedunt, proximeque ad cari- eps accedunt, in utraque cum illis utilia habent, Si quis th largius esitauerit, in una re ab eis ostendetur quandoquide sanguinem non admodum probum gignut: quo fit, ut ex ipsaru utit pedi ulorum multitudo proueniat.oportet aut post usum ficuum alimentum qi incidat i5c extenuet, ingerere . Ad haec sici pulmonem & thorace iuuant. Aiunt insuper contra uenena facultatem hab cres quis singulis diebus ieiunus ijs ui ECarice pectus iuuat, & ad tusses factur,

utinam cient, satisq; nutriunt,corporis

etia bona h abitu di nem essiciunt. Ante cibum sumptae uentrem irritant sed nisi celeriusventrem pertranseant no bonum s

146쪽

I VALETUDINE. - samum sanguinem gignunt. Quapropter 1 ad satietatem usque crebro edatur, se biem di pruritum excitat. cibus aut bonus aduersus uenena remedium, licu nucibus aut amygdalis comedanL 'menes expurgant, & iecoris liehisq; ob - .sir actioncs auferunt , uerum calfactu . . di sitim interunt,& flauam in calidioribus temperamentis bilem procreant. Addit Galenus:lecori lieniq; inflammatione obsessis essenoxias quemadmodu ci ficus , non peculiari quadam&ςximia facultate, sed comuni ratione dulcium olum ciboru ac potitu: 0bstructi s. aut ulis,aut schirro ad sectis, ipsas ex sese nil comodare, nec ossicere,sed medicamentis incidentibus ac extenuanti b. abstergetibus in istas, no mediocriter iuuare . Proinde nonnulli medicoru indictis lienis,ae hepatis assecti b. exhibet ipsas Ioge ante cita cii thymo, a ut pipe

re,auta in gibere,aut pulegio, aut satv Teia,aut calamintha, qui origano, authissopo. Ad eundem aut modiim,si cari cae cum alio quopiam eoru , quae facultatem habent acrem , alitoino incidedi ac extenuandi, assumatur, iuuabunt nosolum sic affectos, sed etia fanos. Siqui- dem iecoris meatus, per quos sertur ali , metuis apertos esse no aegrotis modo,

147쪽

bus, sale, aceto , & garo praeparittis,ue scuntur, i ipsis utiles esse experientia didicerint. Pluta Dioscorides lib. I. cap. a 44.Galen.lib.2.de aliment. Dcc.8.Paulus lib. i.capite.8r.5c Aetius lib. 'Me. Duo DECIM v M. Vuae recente.i. dui tes maturae.Nam ficus & uuae,quemad-

modum inter fructus aut inales prin- ciparum obtinent , ita fugacibus olbus

magi nutriunt. minimeq; parui sucei habent, p aesertim cum exactam matu- ritate fuerint adepta, Poxrba ipsa nu- triunt, maximo argumento sit ut ii qui vinearum fructus custodiunt, qui cum duobus meses solis uvis ac sicubus, quo rum custodiae prssuut,vescatur nisi star iE panis quidpiam eum illis ddat)ςor- pulenti in admodnm fiur: At caro,quae .

- ex ipsis gignit, haud quasi est firma ae' den is quemadmodum ea. quae ex car-

Oib.fici sed laxa est ac pr humida : ob id

celeriter et, cu vesci ipsis desierint, con- stringitur ae cosidet.Veium uuae minus

alunt si ficus, maximumq; id ipsis inest

commodums velociter subea 't. Quo'

circa. si qhhauerint, grauiter laedunt: ' ineq;.m etentiae bellh concoquuntur, Adum in ieeurae venas distribuni ta suc- . eum crudum generat, qui non farith in probum sanguinem mutetur. Vinaceorum siue nucleorum substatia sicea . quodammodo adstringens, oiacis in tcstina

148쪽

testina peruadit, lihil quod sensu deprehendi queat,1 sese muta Q.Vuae uero talisper a collemone dum membrana extrinsecus ambiens detumuerit, pensiles aeri expositae,ncq: sistunt uentrem, neqsitoritant minusq; flatibus implent, caeteris aut facilius cocoquuntur, & meli' nutriunt. Noh parua aut . est inter uvas disserentia. m aliae sint dulces, aliae aci- . ds,aliae austerae aliae deniq; quae nullam vehementem heant qualitate, uont aut

ipsas uinosas.. Caeter u q dulces sunt, me eum habent calidiore, & ob id sunt sitibundae fausterae uerb& acidae frigidiorem: uinose aut locu inter calidum ac frigida obtinet. Aluum Rabducunt dulces,oc maxime si sint humid solum qui desert hvsus si quis moderatε sumat

' est tutissimus, quum natura suerint carnosae, ac maturae, sue in vite summam maturitatε obtinuerunt , siue quod matutitati deeret, ex consequenti suspen .sone sint adeptae. Uuae quae albet sunt,uehementis aluum turban dc subducunta' magisque stomachum instant, g nigmoes vero ciborum appetentiam excitar, ,enerem. CDue iit cum eduntur membranam&nuclios expuere .l dissicuti tet eqnficiat tur,quemadmodum lucu-kntes, di perspicue docuit Galenus lib.

cis allectic. 4. di post.n.simeon Sethi in

149쪽

Syntagmate de cibariorum lacu l. 'te

Tum uuae re etes, e quibus Vinacei exenupti sunt , dc celerrima; pertranseunt, cibisq; aliis prseunt,si in ventri cullam pu

rum inciderint,3e sumptς primis epulis fuerint .. Qubdsi sumptae post alios cibus fuerinr,aut et prauu succu in uetriculo offende indi, celerrim Z una cu ali js - cibis corrumpuntur. Ide de aliis quoq;

structibus alvu subducentibus intellige dum. Si cui viridibus ac recentibus uuis: ut sci placuerit ,adhoia se te in aqua fer uida ut maceret,ac frigida, deinde abluat oporterprius, a mandere ipsas aggrediariir: quae. n. ita. praeparentur in noxiaesitant. Uuas , quae Ribtili macte nuem habeant cortice citius, deorsum, concedere . minusq; ventre flatibus implere inis ver5 cotrarias contraria operari,Rhaetes lib.3.ad Almam cap. 2 o. autor est.Vust acerbae atq; immaturae,srigidae &humidae sunt, vel rem costipat, . stomachum, corroborant, & caliditate a flauabila ortam, sedant,sed parum nu. triunt.Succus inde expressus,qui Graece uocatur' - φακιον vulgo Italoru & ossi- cinis Agresta , bibit ad recento sangui . nis excreationem , etiam si rupta parte aliqua contingar: scdrauco & aquatio, re est utendum. PIurimis vero ante diebus inueteratus; cumq; stillatili xi Wiarum liquore decoctus atm: exhibitus

150쪽

nau stantibus , di his qui cibaria in uentriculo non retinent, succurrit. In cibo

astringit, billioso alui profluuio dcd1sen

ceriae proficit. Sunt praeter has et uuae siccae, qlip φ in siccando Sole patiantur de ignem pagi siue passulae uocant:hae sutatiis uuis calidiores stomacho gratiores. Valetiu&alunt. sed minus subduc ut aluum, 'demque ferme cum alijs uuis; habent rationem, T carus cum ficu bus. Multae.n. fiunt dulces. acerbet aut Cino paucq psurimae uero ex dulci dc austera qualitate sunt mi stae:quanquam dulces nonnihil quoq; austerae qualitatis habent,&austerae dulcedinis. Clterum ut dulces temperamento sunt calidiore, ita austerae frigidiore. Ad hoc, austerae stomachum robprant, dc uentrem con stipant & hi ς multo magis acerbae: mediam autem quodammodo inter ipsas constitutionem dulces obtinent,ut quε. nec stomachum dissoluant: nec aluum subducant. Dulcibus th; ui uis qusdam semper inest contemperandi,ita dc me diocriter detergendi, quibus duabusta cultatibus exiguas mordicationes, quae os uentriculi inse stat, obtundunt, bellε nutriunt , exacinatae pectus & pulmonei uitant, stomachum , iecur,& lienam

corroborant. Cu in nucieris manducatae

conducut intestinis. Est tii praestabilius microoz puere, r* duritieti tetra ip-

a forum.