Platonis Phaedrus

11쪽

Pium sermonem, quo numeri ninoris diviniam violassol. quam primum expiet, continuo pili ut palinodiam, ni- quo superiori declamationi pulcherrimam opponit orationem, qua divini vis amoriΗ non minoro subtilitate quam elegantia illustratur. Cuiu8 orationis ni gumentum quia magnum momentum facit ad libri sententiam et omnem fere Platoniη philosophium recte percipiendam, paullo copiosius enarravisse non erit mutilo aut a nostro instituto alienum. Quod igitur Socrates superiore disputatione pronuntiaverat, uInorem ideo QSese damnandum, quin contineretur inSanin quadam et furore, id nune ante omnia retractandum censet, ideoque docet, furorem .divinitus inflatum multo eSse potiorem ne Praestantiorem humana prudentia RQ temperantia vel minima. Obtingunt nobis utique, inquit, maxima bonorum per furorem divino quodam munere hominibus importitum, et ipsa iactura κη nomen inVenit a utivior, quasisHeνεική quaedam. EiuSmodi autem furoris quum quattuor genera distinguere liceat, nugurationem, initiationem et expiationem, poetarum EuthUSiasmum Rique divinum amorem, tum quartum Omnium est Praestantissimum ae nobilissimum. Continetur enim hoc suroris genus in more, quo pectu8 eius movetur et Oricitatur, qui conspicatur id, quod pulcrum est. Cuius rei caussao ut intolligantur, res altius repplendaeSt atque vis et natura animi humani ac divini diligentius consideranda p. 245. B. . Et primum quidem unimum omnem npparet esse immo leui, propterea quod principium motus sui in

sp ipso habet p. 245. C. - 246. A. . Sod quae sit eius species, id quin patefacere eAt difficillimum,

imaginis involucro uti lieohit. Sit igitur animus omnis simillimus hi gis alatis cum auriga. Et deorum quidem equi' et aurigae omni ex parte persecti sunt.

Alia autem ratio est ceterorum vehiculorum, quibus unus equus bonus est iunctus, alter mulus et contumnx,

ut aurigne imperium inulto plus habeat dissicultatis. Ex quo intelligitur, qui factum sit, ut humani animi

olim labθm contraxerint. Magnum enim intercedit discrimen inter mortale animal atque immortale. Nam animus omnis natura sua curat atque gubernat ea, quae sutit inanimata, totumque mundum alia atquo

alia forma indutus permeat. Qunmdiu igitur manet

12쪽

perfectus et utatus, sublimis sertur, rerumque universitatem gubernist; sed alis missis cadit deorsum, donec nactus Sit aliquod corpus, in quo sedem quasi suam ac domicilium fignt. Itaque animum Cum corpore copulatum animur mortale intolligimus; sed animal immortale in rutamus Deum, quanquam eius notitiam, si verum quaerimus, habemus uultum p. 246. A. - D.). Quonam autem modo eveniat, ut humani animi et una cum diis immortalibus olim in rerum divinarum contemplatione versati Sint . et uihilominus a

pristina illa fortunu sua atque dignitate defecerint, id Socrates deinceps mstgnifica declarat imagine. Dii immortales, inquit, quoniam ita sunt bentissimi, ut facillime ae saepissime conspiciant ipsam iustitiam, sapientiam, pulcritudinem in loco supra

coelum evecto collocatam; duodecim dii maiores uniucum suis agminibus, relicti S sedibus suis . Sola Vestatu illis remanserito, summum coeli verticem Petunt equo in itinere magnus ille in coelo dux Iuppiter curru alato primus vehitur; ceteri dii Suo quisque ordin subsequuntur. Et huius quidem spectaculi longo beatissimi, quoniam a diis omnis ubeSt iuvidia, etiam animi humani olim participes eSSe potuerunt. Quamquam inter hos atque deos plurimum intercedit discriminis. Nam deorum equi maxima facilitatρ illuo

proficiscuntur; ceteri, quia diSparis naturae Sunt, magno labore et contentionse eodem enituntur, ferociet cotumaci equo ad inferiora ruento et vi alarum

fatiscento. Et ii quidem animi, qui sunt persecti, ubi

in coeli dorsum pervenerunt, ibidem cotiSistunt, et tu orbem circumacti quaecunque in se sunt absoluta atque divina in regionibus illis superioribus intuentur. Locum autem illum, ipso coelo excelSiorem, nemo quisquam aut adhuc descripsit, aut ullo unquam tempore pro dignitate celebraturus est. Habet enim omne id, quod nee colorem aut sormam aliquam refert, neque ullo Sensu percipitur. Sed ab uno aut mi

auriga conspici, cognosci et intelligi potest. IIaeo igitur ubi coiispoxit animus, continuo iis mirifice delectatur, nutritur, Corroboratur, nec uinquRm ab eorum consideratione avertitur, usque dum ad eum circumactus est locum, unde initium ceperat rerum per Se Spectatarum beata contemplatio. Hinc vero aeterno

13쪽

Dutritus pabulo in sedem suam revertitur, ubi auriga equis suis ambrosiam atque nectar praebet. Haec vero duorum vita est p. 246. D. - 247. E.). Aliorum autem animorum, qui deoS Sequuntur, Varia est

conditio atque multiplex. Nonnulli enim, qui quidem

deos optime sint secuti, verum item Conspieiunt, quamquam ea in re propter mali equi ferociam neutiquam fruuntur placida illa deorum securitate ottranquillitate. Alii, ab equis vehementius perturbati, hie et illic tantum caput ad sublimiora extollunt, id poque ipsam rerum veritatem partim Vident parti in non vident. Multi denique perpetuo intra coeli verticem Versantur, nee umquam ad magnificum illud spectaculum perveniunt: qua in via magno eum tumultu agitati aurigarum vitio vel alas amittunt, vel erura frangunt, vel aliis modis violantur ac debilitantur. Causa nutem, quamobrem animi tanto desiderio campi aeternae veritatis lustrandi capti tenentur, haecost. Lex fatorum stat immutabilis, ut, qui animus

in eoolosti illo itinere veri aliquid viderit, is ad altorum usque periodum omnis mali expers maneat; qui autem nihil veri pereeperit, aut Oblivione occupatus vel pravitate corruptus alas amiserit ideoque deorsum ad terram delapsus fuerit, is in terrestria corpora includatur. Quamquam animi in prima quidem generatione non tu bestiarum, sed tu hominum migrant

corpora, ea conditione, ut rerum species discernere

didicerint. Est autem fortuna eorum pro varietati scientiae et cognitionis, quam Olim adepti sunt, admodum varia ac diversa. Nam qui plurimum veri in regionibus coelestibus vidit animus, is in sapientis, honesti et sapientiae atque amoris Studiosi corpus

migrat. Ab hocὸ proximo distat intervallo qui rogis corpus invadit, legibus et imperio nobilitati. Tertium tenet locum qui descondit in hominem civitatis familiaeque regendae et rei saciendae peritum. Quartus est ordino et dignitato qui in viro laboris patiente

et in exercendis sutiandisve corporibus occupato figit domicilium. Quinti ordinis animi vitam nanciscuntur in vaticinando aut in initiis mysteriorum Oecupatam: sexti poetas, septimi opifices et operas, octavi sophistas aut laetiosos atque populares, noni denique tyrannos intrare coacti sunt. Atque hi animi omnos ubi morie o corporibus suis rurgus diScesserunt, in

14쪽

locum vel poenarum vel praemiorum perventuut, et exactis milleuis uianis accipiunt potestatem. eligendi sibi Dova corpora ut nova vi tuo genera sive hominum sive bestiarum. Nec tamen unu eademque Omulum fortuna eSt. Nam qui auimus ter si hi, exacto millenorum Rnnorum Sptitio, vitum philosophi vel viripueros cum philoSophia amantis rmi Et,ce στιισειντος ιεrre icto elegerit, iου absolutus iam petivus denuo recuperat, quibus, ut antea, ad sublimia evehi, deum aliquem consectari, et contemplari coelestia queat. Qui autem sunt in numero octo classium reliquarum animi, hi ahsoluta domum decies mille au-uorum periodo in primam illam conditionem restituuntur p. 247. E. - 249. B. . Iam vero illustruta viaimi humani Ianturn ac vitii coelesti Socrates denique ud illud accesdit, cuiuου caussa totam hane disputationem suκCeperat, Iioc eStud vim et naturum amoris philosophi explicaudam.

Pergit igitur ita disputare. Hominis natura utquo indoles, inquit, ita fert, ut

quae in rebus singulis quasi diespersa cernuntur rerum genera, ea mei te Stia comprehendat et tamquam in unum colligat. Quo quidem Continetur recordatio eorum, quae. olim animi nostri in eoselesti illo deorum ConSOrtio Speutaverunt. Quocirga philosophi animus citius recuperat alas, ut qui perpetuo verSetur in recolenda atque instauranda divinarum rerum memoria.

Quod si qui reprehendunt tamquam dementiae urgumentum, ii quid rei sit, ne suspicari quidem videntur.

Nimirum idearum motitiam antini nostri e vita aut acta secum hunc in vitam tittulerunt tune tamen DO-titia quoniam eorum lapsu quasi Obscurata est, Philosophi hoc unum agunt maxime, ut vero investigando atque perquirendo ami8Sum cognitionem, quantum ituri possit, reo aperent. Atque hoc loco iam tandem ad illud furoris gunus pervenimus, quod contineturi more. Etenim philosophi revera divino quodam agitnutrir .Spiritu, qui eos seinper ad coelestem illam ovehit pulcritudinem, quam in vita superiore Conspexerunt. Quae Si sub oculos u8Set subiecta, pro- Iecto admirabile5 excitatura uSSOt amoroου Sui. Vo-rumtamen quum veri, boni, iusti, sun ti effigies in his torris nulla cornatur, nam cogitando tantum et iratiocinando ea assoquimur: tamen pulcrum, quod

15쪽

III illic summo splendore lucebat, hic habet splondida

sui simulacra. Nam pulcra percipiuntur sensibus, et vero etiam visu, hoc est SenSuum acutisSimo. Quocirca conspecto hic apud nos pulcro aliquo veri illitis recordamur pulcri, δi in in deorum consortio conspecti, ideoque continuo illuc evolare gestimus. Quo studio qui inflammati sunt, ii recte appellantur amatore8. Neque tamen Omnes rebus pulcris conspectis veras illius atque divinae pulcritudinis recordantur. Undo fit, ut qui illius sunt inunemores, ad Puterum, si quem vident, incitate serantur et pecudum ritu, nulla eius reverentia tacti, unice corporis Voluptates quaerant. Qui est amor ad libidinem proclivis. Qui autem more Philosophorum mente et cogitatione sua perpetuo vereatur in eo. quod per Se Verum, bonum, pulcrum est, contemplando, is conspecto aliquo pulcri quasi simulacro continuo recordatur veri illius pulcri, quod olim in coelesti spectaverat vita, ideoque hominem pidorum intuens Summa inflammatur rerum divinarum cupiditate, in qua cupiditate nihil plane inest libidinis aut turpitudinis, sed una cernitur coelestis pulcritudinis reverentia atque studium. Quocirca talis amator eum, quem amore suo complectitur, tamquam deum aliquem colit adeoque studet omni cumulare honore et beneficio. Hahol autem hic

descriptioJ eum vim, ut homines evehat ad doorum immortalium imitationem ac similitudinem. Nam unusquisque amantium quaerit et sectatur aliquem

similem ei deo, quem ipse olim in pristina illa vita praecipuo coluit studio. Quem ubi invenit, et semetipsum et amatum sermare atque componere studet

ad illius similitudinem. Atque hac ratione intolligitur, qui fiat, ut et diversus sit amandi modus, nec amor omnibus similiter prosit. Nam qui Martem olim secuti sunt, ii et ipsi sanguinolonti sunt, et talem item sibi exoptant amicum; pariterque reliqui prouti Iunonem, Apollinem, Bacchum, alios deos Mimcoluerunt, ita Iunonios, Apollineos, Bacchicos, pueros in deliciis habent. Perfectissimi autem omnium et sanctissimi amatores Aunt qui olim lovem, hoc est

νουν βασι tare, summam rationem, omnia in rerum universitato sapientissimis consiliis moderantem atque gubernantem, sunt Sectati. Hi enim diligentissimo

16쪽

conSiderant, num amicus, quem Sectantur, philosophus sit natura et ad imperandum natus: et ebi talem invenerunt, eundem Omni studio et reverentia prosequuntur, eoque ipsi quoque in memoriam redeunt Eorum, quae olim in Dei consortio versantes divina cum oblectatione spectaverunt p. 249. C. - 253. . Nec vero ad generosum hunc divinumque amorem sic statim ac sine labore et contentione virium pervenitur. Nam conspecto pulcro adolescentulo inter

equos et aurigam animorum oritur sero certRmen Vehementissimum. Quippe pravus ille et contumax equUS, cuius vel externa species arguit lubidinem, tum continuo omnibus viribus ad voluptatis fructum contendit, ita ut vel optimus eius scrociam aegerrime perdomet. Sed fit tamen aurigae prudentia et consinutia atque ulterius equi bene morati fortitudine, ut ille et freno Coerceatur et aurigae pareat. Quod sicubi sactum est, quo ipse amator inualuit amore, eodem iam inconditur etiam alter, qui amatur. Nam quemadmodum illo ex hoc per oculos hausit effluvium pulcritudinis, quo qui lem incaluit ita, ut germinare in animo inciperent alae; sic amantis desiderium imaginis instar in amati animo repercutitur, eumque Itaomollit et irrigat, ut in eo item alae SueCreSCnnt. Qua ratione evenit, ut altor alterum mutuo Rmple 'intur amore, atque ambo beatam et concordem de gant Vitam, cui Summa praemia sunt PropOSita. Etenim umor eorum Prorsus est philosopnus, nec libidinis turpitudine commaculatus. Sin autem amautes

ot amati non quidem philosophiae virtute insignem, at tamen ambitiosam et honoris laudisque studiosam agunt vitam, quae a malae existimationis nota aliena sit, fit sane interdum, ut incauti ac praeter deliberniam voluntatem ad amoris minus generosi fructum abripiantur. Sed his nihilominus haud parvum amR-torii illius furoris praemium obtingit, quum non turpi

libidini fuerint dediti, sed sibi ab ea pro viribus

temperaverint. Etiamsi enim e vita discedentes nou- dum alas recuperaverint; tamen nimiam tu, eo Ver- Santur statu, ut eorum Rias mox progerminaturas eSSO sperare liceat. Qui autem eius utitur ConSuetudine, R quo non redamatur, huius fortuna longe est tristissima. Nam eius animus, posteaquam e corPOre XCeSSit, Per novem millia annorum in his terris to- Diuitiam by Cooste

17쪽

mere volutatur utque sine ratione upud in seros oberrat p. 253 - 256. E. . Ilis omnibus denique Socrates hunc subiungit Epilogum. Unec tibi, diluete

Amor, inquit, Palinodia pro virium mearum modulo exsoluta est ac dicata: quum ut hoc modo caneremus et verbis Proserremus poeticis, a Phaedro coacti sunmου. Τu vero et ii η igni Sens, quae antea dicta sunt, et haec propitius u nobis accipias, quamque

mihi largitus es artem, eam ne unquam RuseraS neve

imminuas. Si vero hactenus aliquid vel a Phaedro vel a me dictum est numine tuo indignum, Lysias

tamquam eius roi auctor accusandus est, quem tutidem

avertes ab huiusmodi sermonibus et totum ad philosophiam converte. Num ita etiam Phuedrus hiceo, eius uinator, mutabit mentem, atque in amoris et Sapi sentiae studio vitam tranSiget p. 257. A. . Hoc igitur est tertiae orationis urgumentum. In

qua sive eloeutionem sive res et Sontentius consideres,

nihil prosecto desiderabis, quod ad summae urtis laudem ac praestantiam requiratur. Sed haec ipsa rosquoniam altioris est indaginis, Dune in argumento libri enarrando continuo perrexisse iuvabit. Phaedrus igitur, audita praeclara illa Socratis oratione sese dubiture satestur, num Lysias unquam eius- inodi orationem in medium proluturus sit, si cum Socrate velit de virtutis ac laudis praestantia contendere. Praeterea etiam sese dicit magnopere vereri, ne rhetor clarissimus in posterum Plane u scribendo abstinent,

Propterea quod nuper admodum a viro quodam civili invidioSo rov λ ,rim; lucri GD nomine appellatus Sit. Quo audito Socrates tum Lysiam carpit leniter propter scribendi intemperantium, tum data oce: ione etiam viros ei viles urbane ridet topideque cavillatur, quandoquid ni homuncionem istum arbitratur Deutiquum sibi videri orationum scribendarum Studium ex unimo vituperavisSe I nam istiusmodi homines, qui versentur intractanda republica, plerumque nihil ardentius optare solere, quam ut aliquod ingenii sui monumentum, veluti legem aliquam vel edictum nomine Suo insignitum, ad posteritntis memoriam prodere liceat. Quo iudicio tum vana et inanis superbire istiusmodi hominum notatur, tum scriptioni isti civili tamquam per occasionem Suum statuitur protium utpote a sapientiae Stri-

18쪽

ι vero haec omnia transitum ad eam, quae deinceps agitatur, quaestionem. Nam inde a P. 258. D. instituitur disputatio de re C in ac viti OSR Sericibotidi dic en dique ratione. Ad quod quidem

argumentum couSiderandum quum Phaedrus promtus paratusque Sit, quippe inde voluptatem vere iugenuam redundaturum esse existimans, tum Hocrates venuste et urbane etiam cicadas ait in vici uia Cantantes ipsos

adhortari videri, praesertim quum eae Calliopae est Uraniae nuntient, quinam inter homines philosophiam colant et in tractanda arte musica occupati vitam degant p. 258. R. - 2b9. E. -- Instituitur autem harum rerum disputatio sic, ut una eademque Opera Simul binae quaestiones pertractentur, sicuti haud obscure p. 277. B. - Ε. Cup. LXII. et LXIII. iudicatum est. Nam dum disquiritur, qu unum Conditione scriptio librorum laudi bilis et quando turpis existimanda sit, simul etiam illud

ostenditur, quod et ipsum ad rem praesentem vel maxime pertinet, quid in rerum ue Sententiarum tractatione artis rationi con Sentaneum esse censeri debeat. Itaque ubi primum suscepta ost de optimo scribendi genere diSputatio, principio quidem p. 259. E. - 262. C. graviter copi-ΟSeque docetur, nil veram germanamque dicendi laudem omnino requiri veritati S scientiam, Sine . qua ne ea quidem Consistere poSSit rhetorica, quae unice aucupetur speciem verisimilitudinis. Ex quo PerSPicuum eS8e uebet, primum quidem doceri hoc, rerum inventionem, quam rhetores Vocant, totam ducendam esse ex philosophiae Scientia et cognitione. ΙΙoc autem demonstrato deinde etiam ulterius proceditur. Ostenditur enim luculentisSi me, uecuratiore I aysianae orationis censura instituta, scientiam et philosophiam etiam ad duas ullus eloquentiae part 3ου requiri, quandoquidem non modo τυ ει εZνων. quod in apta sententiarum dispositione atqu coniunctione coriantur, inde Suspensum Sit p. 262. C. - 268. A.): verum otium vis ipsius et efficacitas in animis legsentium vel audientium ex padem pendeat; ad utrumque enim opuS QSSe arte dialectica,

qua rhetores arguuntur vulgo malo carere, cuiuSque

ratio data rei opportunitato in illustriore luce collocatur p. 268. Α. - 274. B. . Quocirca toto hoc

19쪽

XII loco imprimis id agitur, ut philosophiam etiam nil

definitionem et dispositio uem rerum ac sententiarum requiri doceatur, qua una maxime vera ipsius laus continentur, nique praeterea EtiaIuillud demonstretur, vim eloquentiae in animis hominum sive persuasionem ita demum existere, si eloquentia rorum sol sentia et cognitione Sustentetur. His autem expositis reditur tandem rursus nil quaestionem ab initio propositam de scriptionis laude

atque dignitate recte nosti mandia, ευπυεπείας

γρα ιῆς πευι κ rei αποεπειας, ut est 13. 274. B. . Quo quidem loco, rhetorica rursus eum diale tica in certamen commissit, scriptio iudicatur utilis quidem esse admonitionis caussa, sed vivo sermoni neutiquam nequiparanda, quippe qui ad nnimos erudiendos et sapientias opibus locupletandos longe plurimum valeat p. 274 B. 3. Ex quibas omnibus denique essicitur, ut artis ratio in scriptura ibi demum agnosconda

sit, ubi primum quidem veritatis scientia et cognitio suppetat ; deinde clara atque evidens rei, de qua scri-hatur, definitio et explicatio reperiatur, notiouum generibus atque formis subtiliter distinctis atque coniunctis; denique varia scribendi genera animi indole

et natura accurato cognita animorum varietati sapienter attemperentur. Dignitas autem atque laus

scribendi ex eo pendero iudicatur, ut quis non temero dicat vel scribat, superbiens etiam iudieiorum suorum firmitate aut perspicuitate, sed cum scientiungat, Veritatis Ρer omnia qurem maxime studiosus p. 277. B. - 278. E.). - Haec igitur est ratio uodescriptio disputationis uberrimae deinceps explicuiue; qua investigata iam ad singula lustranda accedimus. Suscipiens igitur Socrates quaestionem de recta

scribondi dipondique ratione p. 259. D. ante omnia docere instituit, iis, quae bene pulereque dicta futura

Sint, neceSSario hoc proprium eSSe Oporiere, ut is, qui verba faciat, naturam eius rei cogitam perspectremque habeat, de qua explicaro constituerit. Itaque rhetoricam cenSet veri scientia et cognitione nullo pacto

carere Posse. Quod quidem primum est, quod in ea requiritur. Quibus ita positis deinde ea sententia ita confirmatur, ut quao contra dici possint, subtiliter

examinentur atque refelluntur. Quamobrem salsum PSSe arguitur quod vulgo statuatur fieri posse, ut

20쪽

XIII

quis vel non perspecto vero, bono, iusto, honesto, bene licendi laudem adipiscatur, quia scilicet rhetorica

non tam veritatem, quam veritatis Speciem consectetur, ideoque non vere bona et honesta, sed ea tantum, quae multitudini videantur, curare soleat. Quod si roete ita iudicatur, inquit Socrates, rhetoricam apparet non Solum perquam ridiculam fore, ut quae

veritatis rationes, etiamsi maxime eS8ent apertae ab

que evidenteS, perverteret p. 260. B. C. , sed etiam perniciosam, quippe quae boni et mali, turpis et honesti, utilis et inutilis discrimina temere negligprotpetulanterque confunderet. Ibid. C. D.). - Ιam vero si forte ad eius defensionem afferatur, ipsam certe nominem impedire aut prohibere, quominus Verum cognoscere Studeat, sed nihilo secius ita esse comparatam, ut bene dicendi laudem sine veritatis cognitione tueri possit, in promtu Sunt argumenta validis Sima, quibus ea sententia refutetur. Est enim ars oratoria sine dubio ' vorarer orici τις δμe λόγων, ars quaedam animos oratione flectendi atquo

ducendi p. 26 I. A. coss. P. 271. D. , regnans illa non solum in iudiciis et conventilius publicis, sed

Qtiam in privatorum hominum circulis et pariter res leves atque magnas gravesque tractans. Quae quum speciem tantum ac verisimilitudinem sectetur ideoquoici agat, ut audientes vel legentes in fraudem et errorem inducantur, sponte intelligitur, hoc ipsum munus suum si recte obire velit, nihil ipsi magis esso

necesSarium quam recti Verique Scientiam et co

nitionem. Nam qui quem fallere ac decipere conatur ipsequo sibi ab errore Cavere Studet, eum Certe ne-oeSse est rerum similitudines ac dissimilitudines ae- urate discernere. Quod certe nullo modo fieri potest ab eo, qui non cuiusque rei naturam bene cognitam habeat, qua denium intellecta alterum poterit callidou vero ad contrarium abducere, dum ipse fraudem soliorter declinet. Itaque consequens est, ut is, qui nctglecta veritatis scientia opinionibus tantum indulgeat, ridiculam quandam rhetoricam factitaturus sit, adeoque omnis artis expertem p. 259. D. 262. D . - Αt nimirum quum ipsa maioria artioratoriae subiecta rerumque ac sententiarum in Ventio ea sit, qnao sine veritatis scientia iudico Socrato revera nihil ad dicendi laudem tuendam sustinen-