Noua commentaria in Canticum canticorum Selomonis per Agathium Clericum

1쪽

in tanta rerum tenuitate,&pleri i benemeritis doctoribus augeri, nouos

quoq; conduci uoluisti. Ad haee non est meum institutum nune dicere qua ta prudentia modestia pace,suma Iustitia moderatis omnia: Quatoue studio cura. ae sollicitudine diffidentes peccatis nostris inter se principes chri/stianos a bellico furore reuocare,ec amicitia ec pacem inter eos componere: perditamq; recentium haereticorum haeresim extinguere, ρc prorsus delere contendis. Unde spes suma data est oibus,te Pastore, id Catholicae ecclesiae duce, ac moderatore,futuru esse,ut redeat adhuc pristina illa pax ec traquillitas cum uictoria suma de hostibus Christi orbi christiano. Qui tot bellis, ν stibus . tot crucibus, ec malis deniq; omnibus, quae propter peccata ausperpessi sumus,dicere illud Ppheticum possumus. Misericordiaeni,quia non sumus p sumpti. Tum ec illud, ad pceptam olb' de sancti

.e tua ,maximam rerum omnium bene,ac feliciter gerendam expectatio Lem addimus, oc nouellam linguae hebraicae plantam, cuius fluctus estrita aeterna ,ec totius catholicae ecclesiae salus,a selici memoria Leonis Decimi praedecessoris, ae Patruelis tui in Romana academia ,ec inde in tora ece lesia plan irrigas. Me y qui eiusdem platae colendae prouinciam, in ter C .non sine sumis laboribus linguae alienae discendae, docen quo suscepi foves ac stipendiis auges. Propterea ne tanti bene 'ut ingrati quod absit esse uideremur, diu mihi cogitanti,

e.ad grati animi signu,pro nostra paruitate muneris ossero: in mentem quod a Reuerendo Datatio tuo Ioanne o a ',cris uiro tum literis, tum sanctissimis motibus ornatissimo, omnium doctorum εἰ prcborum uirorum apud sanctitatem tuamato,accepim clementiam tuam, scilicet nulla alia re magis oblecta erdum, cum per maximas occupationes licet, q aliqua eruditissima des scripturis sermocinatione. uam ob rem,pro tuis in nos, Romana 'miam immortalibus beneficiis .statui tibi Patet Beatissime, Canticum 4 Selomonis in praesentia ,nouo ciuo da nrae tractationis organo ca er* nouos nostros Comentatios ipsius Selomonis intentione, litera: ensum, methaphoris totum, ec transationibus rerum currentem ,miro,

auribus hominum inaudito artificio editum, planum, apertumq; facere toram quidem ad rem adhortata est nos in primis Christi charitas, christia i a P pietas ac ueritas, Quam eum non inquiri,inuestigari in sacris literis,t Dominus ipse nos admonuit. quin potius aperte oppugnari, conculca.niseris tpibrac pditis morib' colpiciamus: non grauiter,ac pinoleste .umol affici dolore no possunt9.. vis eni tam adamantini es pectoi a quo animo ferat Romanam orthodoxam,catholicam ecclesiam,

inguine redemptam Petri cy principis apostolorum praedicatione, o fundatam ac proinde omnibus mussi ecclesiis praepositam, a q

2쪽

busdam vulpeculis,qui dudum ex foveis in Germania prosiluerunt esum Iniam patijec quibusdam eorum paestigiis sophistici i captiunculis impe

ti Quis inquam non grauiter ec iniquo animo ferat. Romanos ecclesiam cos,literarum omnium Principes a Germanis uulpeculis recentibus Lutheranis haereticis per sumam contumeliam non homines,sed truncos,ac stipi tes appellari Quasi ipsi cum h aee tam petulanter iactitant,eoram nouis In

gentis .ec sacrarum literarum suma peritia, ex illo diuino Iesu christi oraculo, scrutamini scripturas ec reliqua admoniti aliquid noui i Quod ad Christianam ueritatem illustrandam nimirum faceret, nondum a Romanis ecclesiasticis per accuratissimum sacrarum literarum scrutinium inuentu , in me

dium protulissenti nobi Ri paruulis quod mostri simile esset panem ad madueandum de sacris literis fregissenti di omnes reprobatissimas in conci ..is patrum ueteres haereses nobis non potius suscitassent O uam ob rem,quia ut ille dixit iacit indignatio uersus. Propterea ut eos partim scelerum suoru , partim ineptia' poeniteat 6c si inter Romanos ecclesiasticos minimus Canticum canticorum Selemonis potissimum tamen, in multis, partim de prauatum partimq; perperam ex hebraeo in latinum redditum rec propterea praeterq ab Origene, qui Hieronymo teste I n aliis alios in Cantico canti eorum uero se ipsum uicit non satis enarratum,explicatum s de integro ad uerbum ex hebraeo reddere,exponere ausi sumus: ut uel ex hoc aduersa Hi nostri intelligant, Romanam orthodoxam ecclesiam, sicut nunq olim se ec nunc non carere uiris, qui sacras ic scrutantur, ec interpetrati possunt literas: a Ous eos,& sui simillimos erudiri docerici; oporteati εἰ ut simul nohumanis ratiunculis, sed ipsarum sanctarum scripturarum authoritate conruincantur,coganturq; fateri, sicut olim apud patres hebraeos unus erat sumus omnium sacerdos,qui in Hierusalem: sie di post aduentum Christi uni cum esse sumum omnium ecclesiarum orbis terrarum Pastorem Romanum pontificem. ciam quidem rem,ec per Selomonem ipsum, S per hebraeoru doctores .posteaq domesticos fidei graecos,fc Latinos non sinc maximo cope perfidiae crimine non recipiunt doctores, facile in progressit nostrae expositionis obiter ostendemus. Et quo ipsi qui in tribus linguis se pilissimos praeter caeteros esse praesumunt facilius nostrae expositionis ueritatem perspicere ec redarguere,si poterint ualcat. Scire eos uolumus nos in praetentia potissimum sequi pilissimos, Rabbi Selomonem, Abraam Abenerra, Leui Begerson .fc alios. Ex quibus tanq ab aegyptiis argentum,ec aurum omni su dio .cura. ac solicitudine eripere contendimus. Et si eos,no ut interpretes sequimur sed eastigatione adhibita e sontibus eorum Iudicio ,arbitrio no stro quantum quoquomodo uidebitur, hauriemus. Et eo libentius Beatissime Pater hoc negotium suscepimus.ex quo omnes quos ab initio Ecclesia

passa est,ec patietur euentus: oc in primis horum temporii, quae ab hostibus A u

3쪽

fidei. oc ipsis Luthetanis Haereticis ingruut mala omnia exsitata serine, nedum figurata comperiuntur in hoc mysteriorum ecclesiae plenissimo libello Cantico canticorum. In quo de his omnibus perspicuus sermo est inter Sposam Ecclesiam, ec sponsum Christum. Quos in praesenti libello per descisti nium Epithalamicum carmen de omnibus Ecclesiae euentibus inducit Se lomo loquetcs: sicut suis in locis latius comodiust explicare, secudu Domini gratiam super nos intendimus. Nunc ne longiore prooemio Sanctitatem tuam aliis grauioribus curis occupatissimam diutius remoremur , Selomo nem ipsum e fontibus hebraeorinn,ad uerbum exprimere . exponere ag grediemur. Et diu seliciter,dignes. S. Tua Catholicae ecclesiae prauit.

4쪽

CANTI CORVM sELOMONIS

AGATHII CLERICI CATACENS Issu PER CANTI C UM CANTICOR v M sELOMONIS EXPOγ

si TIO. Uae in psincipiis librorum requiri solent, ea breuiter

libanda primum censemus: Uitam scriptoris, I ntcntio nem scribentis, Titulum libri. Numerum librorum, Cui parti sacrae scripturae hic liber subiiciatur. Vita scriptoris manifesta est,uel ex ipsa sacra scriptura, quae praedi eat Selomone filium David fuisse regem Hierusale po tentissimum sapientissimum, Regem filium regis, Sapietem. filium sapientis. I ustium filiu iusti: bc denup in omnibus patri suo Da uid mari mo,ae spectatissimo apud deum, di homines uiro similem. Nam re gnavit David annis quadraginta teste scriptura quae Regum tertio, capite secundo dicit. Et dies quibus regnauit David lupra Israel quadraginta annii di Selomo consimiliter regnauit annis quadraginta, dicente Scriptura, Paralip. secundo,capite nono. Regnauit autem Salomon in Hierusalem super omnem I srael quadraginta annis. David regnauit luper I srael di I uda, di Selomo super Israel di iudam. David aedificauit,unde secundo regu , caepite quinto .sic legitur. Habitauit autem David in arce Sion, di uocauit ea ciuitatem Dauid nardificauit per gyrum a Mello 6 intrinsecus: di Selomoaedificauit templum Domini, teste scriptura, uae paralipo. secundo,capite octauo ait. A Edificauit salomon domum Domini,di domum suam , ciuita

res quas dederat Hirata salomoni. David scripsit psalmos,& Selomo scrip

si Prouerbia .ec Ecclesiasten. David cecinit cantica domino tesse scripturas quae secundo regum capite vigesimo secundo,ait. Et locutus es Dauid domino uerba calici huius. Et Selomo cecinit prie lens canticum. David dixit omnia huius mundi esse uanitates .cum psalmo sexagesimo secundo ait. Veruntame uanitas filii hominum: Et Selomo dixit, Vanitas uanitatum Somnia uanitas. Et deniqi Rabbi si meon nomine Rabbi Ionathan dixit Patieti filium per omnia similes. Undemquit, Quia ipsi David remissa fuerunt peccata a domino.teste scriptura quae secundo Regum, eapite duodecimo inquit. Etiam dominus transire fecit peccatum tuum,non morieris i Propterea N de Selomone intelligedum consimiliter,& si in scriptura nullamen tio. Caeterum illud inquit huius rei maximum est argumentum, quia di post peccata descedit super eum spiritus sanctus: I n quo composuit tres libros Prouerbia. Ecclesiasten .di praesens Canticum canticorum. Intentio scribentis est.sub aptissima translatione,ec metaphora sponsae oc sposi per pulcher rimum. elegantissimum Epithalamicum carmen agere de incomparabili Christi in synagoga, ecclesimis amore Et rursus de synagogae, ecclesiaes

5쪽

SUPER CANTICU M

In Christum beneuolentiatae de omnibus eu entibus,qui ab initio tantae desponsationis Synagogae in figura ad ecclesiam successerunt. Nam sicut Sposa oc Sponsus tempore desponsationis eorum .inter dulces suas confabula tiones ,recensent omnia eorum bona nec etiam praetermittunt, quin in sua laeticia leniter attingant oc mala,quae possunt eis euenire sic hic Sponsa eeclesia patrum hebraeorum inter confabulandum cum Sponso suo Christo, meminit ec mala sua quae ei per non seruatam sponso suo fidem accideret.

Quin etiam ec ipse Sponsus .fc si eam dulcissimis consolatur modis,nihilo minus perci leniter,ec quatenus per Epithalamicum carmen quod laeticiae est licet pluribus in locis non dissimulanter insinuat ei uentura mala, ec inprimis illud quod omnium malorum caput ec origo est Scissuram scilicet ec diuisionem mcbrorum a capite sicuti suis locis obiter dicturi sumus. Deinde in calce libri .ec illud quod propter suam ipsius acerbissimam mortem cuius meminit futurum erat ipsi Synagogae maximu malum. scilicet tras lationis uineae dili Dei Sabaoth ab ipsis hebraeis ad gentes, ec ab ipsa Me

tropoli hebraeorum ciuitate Hierusal na ad Metropolim gentium Vrbem Romam ι Titulus libri est Canticum canticorum.quod Selomoni. Quia coii 'stat in aliis suis libellis, Selomonem uarios sui nominis ec cognominis indi disse titulos. In Prouerbiis enim sie incepit. Proverbia Selomonis filii Da vid regis Israel. In ecclesiaste autem sic. Verba ecclesiastes regis Hierusale. I n hoe uero sine ulla sui cognominis adiectione sie. Canticum canticorum, quod Selomoni. Propterea ipsorum titulorum differentiam penitus eonsi derantes docti ueteres hebraeopt do flores. ec causas cope uarietatis qre . s. in paemiis appellat se regem Israel, in Ecclesiaste uero Regem Hierusalem rEt in praesenti libro se Selomonem simpliciter nominauit diligentius discutientes existimauerunt hoc a sapientissimo Selomone factum ex eo quia culibrum scriberet Prouerbiorum tunc primum mortuo patre regnum accepit scripsit enim ut communiter omnes doctores sentiunt hoc Canticum in adolescetia: Prouerbia in aetate prouecta: ecclesiasten uero in senectute. uamobrem cum primum accepisset regnum Selomo, ueritus ne propter perpetuas dissensiones,lc simultates quae erant inter I srael, id est decem tribus di sacerdotalem ae regia ciuitate Hierusale tribus I udae, 6 Beniamin. I srael ut lape alias deficeret,& a Hierusale capite di tribu I udae rebcllaret.

Propterea se regem.& diim I sraelis potissimum in principio sui regni in puerbiis professus est: ut uel ex hoc eopi pervicace animum contuderet ,at compesceret. I n Ecclesiaste autem quem edidit in senectute ,cum per mul tos iam dominatus annos nihil de rebellione I srael uereretur, mutauit Ti/tulum, se Regem Hierusalem uocans. ec non amplius I frael. deserensia

tum honorem Metropoli, sacerdotali , ec Regiae Sanctae Ciuitati Hie/rusalemi Quae tunc temporis & propter Templum Domini, di propter

6쪽

CANTI CORVM sELOMONI s

magnum qui in ea residebat sacerdotem,Princeps,& caput erat totius Ista EI: Insuper ec typas di figura nouae Hierusalem urbis Romae. Quemadmo citam enim magnus totius popali Dei sacerdos residebat tune temporis in Hierusalem ,ec ad eum totus populus I fraeliticus ter in anno in tribus prae cipuis. c maximis celebritatib' undis pstuebat,& in anno Iubilei ad oturn Peccatorum expiationem consequendam: sic futurum erat ec in noua Hie rasalem Urbe Roma posteaq propter occisum in Hierusalem Iesum Chri stam reprobatus est populus non uere I sraeliticus 6c in haereditate eius uo catae sunt gentes: Iuxta illud evangelicum, Malos male perdet,ec uinca sua loeabit aliis agricolis. U nde factum est,ut propter immanissimum dictae oc cisionis Christi peccatum desolata, oc solo aequata per Titum ec Vespesia muria Hierusalem,eius primatas, sanctitas authoritas.& potestas trassata sint per Petrum principem apostolorum ad Metropolim.& principem omnium gentium urbem Romam . sicut prophetatum fuerat per David in Psalmisa at prospiciens per spiritum sanctum regnum,di gloriam , ac sanctitatem, ab hebraeis tran sferenda ad gentes. ec primatum a Metropoli Hierusalem ad Urbem Roma an quinquagesimo nono, ec rursus in centesimo septimo p lalmo ad maiorem rei expressionem eadem uerba replicans dixit. I n I du meam extendam calciamctu meu .mihi alienigenae subditi sunt i Quis deducet me in ciuitate munitam Quis deducet me usqi in I dumeam Quis deducet me in I dumeam t. in patriam gelium, Q uae sic dicta est ab edom, quod cognomen filii ipsi Esau. Quis deducet me in ciuitatem munitam e hoc est, in urbem Romam, munitam di potentissimam. Allusit* perq eleganter ad eius etymologiam, stoma enim graece,latine fortitudo, munitio atq; praesi dium. I tem ic psalmo trigesimo gratias agcns deo de exaltatione sua in ciuitate munita Roma inquit Benedictus Dominus, quia mirificauit misericordiam suam mihi in ciuitate munita. Et rursus psalmo trigesimo quarto ex pressius iuxta eundem sensum dixit sic : Cofitebor tibi in ecclesia magna ,in populo graui laudabo te: In hebraeo autem sic:Bcham aetetum, idest in po

puto forti laudabo te. hoc est in populo Romano graece id est sorti Iatine, olim olum geliu fortissimo et Pricipe: ec nuc ob cathedra .ec ossa Petri principis apostolo ec Pauli doctoris gentiu olum cccsiaru mudi prima, ec principe Romana ecclesia. Soli enim Petro traditae sunt claues regni coelorumtec soli Petro ex omnibus apostolis ter dictum a Domino, Pasce oves meas/Vt igitur Selomo ut ad rem redeamus atran ueterem ,ec noua Hie rusalem tantas ae tales a deo electas in habitaculum suum sacerdotales ei uitates titulo etiam regni condecoraret,honestaret ac ostenderet utran Hierusalem a Deo toti orbi terrarnm tum Sacerdotali, tum Regia, siue

Imperiali sui nuc nos dicimus dignitate praelatam . In senectute sua in libis Ecclesiaste, se regem Hierusalem, ec non I srael appellauit ι uam

7쪽

SUPER CANTICVM

quidem utraq; 6c ueterem,sc nouam Hierusalem praesenti dramate eantico canticorum, sub nomine sponsae, introdueit loquentem eum sponso Chri sto. Et in primis uetere cuius euentus omnes,signa sunt Ec figurae nouae Hierusalem . omnia enim ut inquit Apostolus I in figura contingebat illis. Deinde e pluribus in locis expresissime,lc ipsam nouam Hierulalem catholi cam Romanam ecclesiam ab hebratis οἱ uetere Hierusalem, ad gentes, ad caput ipsarum urbem Romam transsatam sicut latius suis in locis expositari sumus. His sic se habentibus accedendum est nune ad titulum praesentis libri Cantici eanticorum i Qui nimirum longe adhue discrepata praedictis duobus: Nam in eo ab hi ullo cognomine teletomo tantum est inscriptum. Quod mirum omnibus uidetur. Nam ecti ex eo quia cum praesens mirabile canticum scriberet Selomo. regnum nondum acceperat: scripsit enim ut diximus librum hunc in adolescentia: propterea non se rege nominauit. Sed cur obsecroc quod magni erat honoris, ec dignitatis sicut ec in aliis titulis neqi filium David se nuneupauiu Sed solum dixit Canticum canticorum Leselomo. Quam quidem ad rem dicendum eum antiquis,ec recentibus hebraeorum doctoribus, Selomonem in praesenti titulo non solum a suo abstinuisse cognomine, sed etiam ab ipso suo ipsius nomine. Selomo .n ι hic cui omnes docti ueteres, ec recetes hebraeop inquiunt doctores non est pro

prium sciomonis: sed epitheton ipsius regis Christi Messiae. Quis ut iidem sentiunt doctores appellac selomo .eo st Salom id est pax: Sello: id est BaaEt cosimiliter ec Selomo.quod in titulo septuagesimi primi psalmi , qui inrcipit Deus iudicium tuum regi da: ec reliqua. Ex sententia eorundem olum ueterum . ec recentium hebraeorum doctorum non est nomen regis Selo

monis.sed Christi Messiae quod uel ex eo Inqunt maxime patet quia psalmus non conuenit regi S clomoni. Sed soli Christo Messaei Quod perspi cuum est per totum psalmum .ic maxime cum dicit : Et benedicentur in ipso

omnes tribus terrae omnes gentes magnificabunt eum. Ex his ergo pro in telligentia praesentis Cantici canticorum,ex sententia omnium hebraeorum doctoram, accuratius animaduertendum,st non solum hoc nome seIomo.

quod in titulo praesentis libri, sed ec omne aliud, quod subinde in eodem reperitur . non accipiedum est pro suo ipsius Selomonis nomine, qui author est librii sed pepitheto ipsius regis Christi Messiae. Item P nos cum eisdem

doctoribus sentientes,sie fc ubis in praesenti libro idem nome Selomo su mus exposituri. Liber calici canticorum unicus est Qui tum ab hebraeis tua catholicis.ec si totus prophetia est: nihilominus non eum prophetis,sed cuagiographis eoordinatur. Et ratio est quia omnia quae scripsit Selomo:ut Puerbia:quibus incipientes Deum diligere dc Ecclesiasten quo proficientes, ec praesens Canticum canticorum.quo persectos instituit per spiritum san

stu ut omnes hebraeorum doctores Kntiunt scripsit, ec non per modu

8쪽

CANTI CORVM sELOMONI s

Prophetiae. Quae ex quo alio quodam modo fiebat, separata est ab agiographis scripturis. Diuiditur enim tota scriptura in partes tris, uidelicet in Le gem in Prophetas ,& in agiographa Es inter agiographa quidem, S phe Das ipsas hoc maxime secudum doctos ueteres hebraeoR doctores interest. Quia propheta non uidet aut intelligit aliquid, nisi prius ab omnibus suis exterioribus sensibus fuerit abstractus: ec sic uidet quasi hominem secu lo q aentem: aut certe uidet aliquam similitudinem: aut audit uoce sibi loque lem. Et hoc contingit prophetae in somno uel in uigilia pariter: dc si excet lentior est Prophetia uigilantis q dormientis prophetae,iacut latius diximus in comentariis supra Danielem. Qui autem uidet per Spiritum sanctum si cui Selomo,ec Dauid di alii: non abstrahuntur a suis exterioribus sensibus, licut Prophetae: sed cum nullis grauioribus subditi peccatis templum facti sunt Spiritus sancti diuinarui rerum studias,oc operibus maxime intenduti tunc in tuorum sensuum plenitudine.ec perfectione audiunt uocem sibi loquentem .ic se ad diuinum amorem excitantem,atq; innamant i sentiviqihi beatissimi homines poni uerba sapientiae fc intelligentiae in lingua di in labiis eorum. Et hoc elt quod dixit Saluator Spiritus ubi uult spirat, oc uo

cem cius audis. sed nescis unde ueniat,aut quo vadat Et rursus dixit , Para clitus autem spiritus sanctus quem mittet Pater in nomine meo, ille uos docebit omnia di suggeret uobis omnia quaecunq; dixero uobis . Quia igitur per spiritum sanctum scripsit Selomo sicut di pater eius Dauidi qui comis so peccato adulterii,clamabat, ec spiritum sanctum tuum ne auferas a me. Propterea inter agiographas sanctas scripturas a Spiritu sancto inspiratas eorum scripta conumerantur,& non cum Prophetis. Q ut alio excellentiore quodam modo intellexerunt res. Et de his scripturis intellexit Apostolus, cum dixit. Omnis scriptura diuinitus inspirata.utilis est ad docendum: Sed proh dolor non scripturae diuinitus inspiratae docentur, aut leguntur his teporibus. sed qui a impletum est illud Apostolicum. Veniet enim tempus cusanam doctrinalia non sustinebunt* diuinitus inspiratis scripturis, Quae dam curiose quaestiunculae inuentiones hominum studiosusec leguntur,ec

docentur. In quibus cum omnem eorum aetatem frustra consumpserint ni

hilip penitus de diuinitus inspiratis scripturis in ipsis fontibus aspexerint, non pudet illos falsissimo nomine se Theologos,ec magistros etiam in sacra pigina appellare, Sed de his hactenus. Nuc institutum opus aggrediamurι

Ι Vetus translatio. Noua transtatio.

Ncipiunt Cantica Canticopi. Canticum canticoR quod Selomoni. Idicipiunt Cantica canticorum.sie in uetere latina translatione. In grae

eorum quod est Salmon. In hebraeo autem sic Canticum calicorum, quod

9쪽

SUPER CANTICUM

H atq; ponderis,moxotanditur ,eum non dicatur eanticum simpliciter .sed Canticum canticorum,sicut quaedam a Mose dicta sunt, no solum sancta. Sed sancta sanctorum: Et quaedam, no solum sabbata sed sabbata sabbatorum. Sic ic presens eantieum ob suam excellantiam,dicitur non solum canticum sed Canticum canticorum, Edidit enim Selomo quinque supra mi I le cantica teste scriptura quae Regum tertio capite quarto, secuta ueterem latinam transsationem, sic inquit. Locutus est quo Salomon tria milia Pa rabolas,ec fuerunt carmina eius quin milia. Secundum uero hebraica ueritatem, postrema uerba habentur sic: Et fuerunt catica eius quin .ec mille. Quibus quidem quinqi ec mille caticis diuinas celebrauit laudes Selomo. Et horum canticorum respectu,hoc per excellentiam dicitur Canticum eaticorum. I tem disseruit Selomo de natura oc uirtutibus omnium fere rerum naturalium. Quod patet ex his quae consequuntur ibidem. Subiugit enim

scriptura sic:ec disputauit super lignis a Cedro qui in Libano, us ad Hy sopum .quae egreditur de pariete. Et disseruit de I umetis,ec Volueribus, α ptilibus.ec Piscibus. Et veniebant de cunctis populis, ad audiendum sapientiam Salomonis. Quae quidem cantica ec de caeteris rebus libri alip tractatus ad unum perierunt,propter captiuitates nationis hebraeorum: solum extant Proverbia Ecclesiastes .ec praetcns libellus Canticum calicorum. Et

sequitur in titulo:quod Leselomo. hoc est quod Christo Messiae pacifico. subaudi fuit cantatum per regem Selomonem. Vetus Transsatioι Noua transsatio. Osculetur meostulo oris sui. Ostuletur me de osculis oris

Quia meliora sunt ubera tua sui, quia meliores amores vino: fragrantia unguentis optimis. tui,quinum. Ad odorem oleorum oleum effusum nomen tuu: tuorum optimorum:oleum etasum Ideo adolescentulae dilexeruite. nomen tuum: Propterea adolescetulae dilexerui tea Osculetur me osculo oris sui Ita in uetere latina transsatione. In grae co aut Hia i , ατος sit rei . hoc est, Osculec me aboleulis oris sui: Et similiter in hebraeo.Cataturus Selomo incomparabilem inter Christum Messiam oc populum suum I sraeliticum, mutuum amorem dc affectum mira ac noua dicedi arte per transationem ec Metaphoram ab humano coniugio sumptam,sub persona populi ,in hoc cantico introducit paruulam puellam quibusdam adolescentulis puellis comitibus comitatae Et sub persona Pastoris Christum Messiam, pastoribus sociis comitatu in ter se loquentes foris in campo ubi comodius q in civitate per quietem res amarori e tractatur. Et primas partes dat puellae quae admodum paruula cecut dicetur in sequentibus ubera adhuc non habens: Custodiebat uineas , sicut ipsa met inquit. Posuerunt me custodem umearum. Unde cum uidisset

Pastorem δ

10쪽

pallorem Christum M egiam, sibi iam olim promissum per Prophetas fu

rarum Sponsum, pascentem oves, non dubitat Puella talibus ipsiun es elis aggredi. Oseuletur me de osculis oris sui: Quasi eum toto animi af sectu diceret. uam diu Sponsus meus mittit mihi oscula per Mose, mit tit mihi oscula per Prophetas. Osculetur iam obsecro me Sponsus me us de Oseulis oris sui. Et dicit osculis numero multitudinis ad exprelsius significandum suum ardentissimum amorem. Et dieit osculetur, tertia prosecunda personat sicut mos est interdum saerae scripturae. Ex quibus pia nissime constat, post Prophetas uenturum fuisse Christum . Qui suis os eulis suam oscularetur ecclesiam . Osculetur me de osculis oris sui, Ac si diceret, Taedet iam me istorum quottidianorum osculorum per Prophe ras: a te ipso iam,qui totius consolationis mihi author eris, cupio deolcu Iari. V eni igis tu i pe spolami cu tuis osculis: hoc est eu illa benedictione, quam pollicitus es patri nostro Abraae Genelaos Uigesimo secundo capi. dicens.Possidebit semen tuum portas inimicorum suorum .di benedicen tur in lamine tuo omnes gentes,quia obedisti uoci meae: Et rursus per prophetam Psalmo septuagesimo primo dictum est. Et benedicentur in ipso

omnes tribus terrae, omnes gentes magnificabunt eum: his osculis iam cupio osculari, di his benedictionibus repleri, ae satiati i uas mihi ne mo alius, nisi tu solus afferre potes. Osculetur igitur me dulcissimus spo

sus,ec dominus mcus osculis oris sui , di non Prophetarum . uia me liora sunt ubera tua Uino . sie in Graeco di in Latino, I n Hebraeo autem fici uia meliores sunt amores tui quam Uinum: Et est ratio suae petitio nis. Propterea inquit cupio osculari a te, quia meliores amores tui,qua uinum i hoc est, amores tui sunt dulciores, di sapidiores, quam conuiuia, di quam omnis humana uoluptas, gaudium, ait laetitia. Per vinum enim Scriptura hie intelligit omne maximum humanum gaudium, at s laetici am. Et sensus est, longe melius est mihi tibi adhaerere, te amare . te frui,

ruam inebriari uino, idest omnibus uoluptatibus, omnibusq; huius muni deliciis, gaudiis , ac felicitatibus ι uia meliores amores tui,quam uinum . Amores tuos dico illos quos e cepisti iam mihi communicare, ecostendere in monte Sinai, dans mihi Legem, di loquens mecum facie ad faciem: uae fuerunt signa maximi tui erga me amoris .ci affectus , Et pro pterea non dubito, di longe maiora a te petere. Fragrantia unguentis optimisi sie in Latino . In Graeco autem sic . e -- hoc est, ec odor unguentorum tuom super omnia aromata. l n Hebraeo autem sie, Ad odorem unguentorum tuorum optimorum. uia tota inte/tio amantissimae simplieissimarii puellae,est persuadere pastori Christo ue nire ad se deosculandam: propterea nititur nunc allicere ipsum, di magnis