장음표시 사용
251쪽
nu. I g. cons. 9 . beneficium litigiosuin, col. I. nu. 7. cosi 6 . illustristina a Domina tio tua, col. q. nu. I9. lib. q. Matth. de Asini. decisi 88. si praestitus, nu. . Anton. Capic.
decis. I 82. in causa. nu. I7. Octauian.
sus.nu. 8 3. de adtio. Hieronym. Zanch. in
se n. con s. 63. antiquistima, S: nobilistima fimilia. col. . nu. 2.ubi de communi attesta..tur, cons*9. memoriae recolendar, nu. 83. versic. Et melius suadetur. Hieron. Grati
& pro tenui .col. l .in fi.versi Nam ista verba.& cons. 89. viso pucto. col. a. post nu. 2. versic Nam verba illa.idem Io. ph. con
Ioan .de Nevia. cons. 87. si prisci oratores,nu. 6.versi c. Item illi ablativi. Cels Hugo
cons. . in casu. in a addit. antenti. 8. consa 6. cum ex facto nu. 76. cons. 34. quamuis
pseras. nu. I .cons. 3 27. Viso. nu .lo. omnia
in L par. lib. 3. Ex d. l. a testatore, potissimum. Nec rostri dicere, ibi non conditionem, sed mox dum delignari: quod ex illa dictione , t ut,
modum indicante colligitur, quemadmodum, si, conditionem, quia, causam.Glo. in
3 l. I. C de his quae sub modo. & ini dubio
etiam modum potius eme, tu .am conditionem, praesumendum videtur. l.cum abeo.
is de contrahen.empl. Nam dictio, ut, aliquid ad modum, vel conditionem inducendam ibi, n0n operatur: si illa non absolutis ablativis, sed verbo, restitueret, iure coniungantur. Vnde sic responsum istud euitari potest, mi od attentis ultimis
verbis text. non videtur verum, ablativos
absolutos conditionem necessario inducere, si poterat dubitari, an illo casu conditio esse ad ipsumque Soc. iun. in rubr. n. sol.
xeris, i dubitationem ibi, non ex ablativis absolutis, sed ex alijs generib. causarum riri: proinde causas ipsas dubitandi claudius de iure magno ingenio aperte submouen S, naturam ablativorum absolutorum potius confirmat: ut remaneant in genuina, ac propria ipsorum conditionali signis ficatione. Et quamuist Andr. Alciat. vir grauissimus &singulari eruditione Iuri L
consultus,lib. .Parerg.i . cap. I . Scaevole thoritatem plurimis veterum testim Onijs comprobans, utq; cum in consilio M. Antoninus Imp.habuerit, ut Commodo filio praeceptorem dederit, ut deinde is &Septimium Seueriam docuerit, velit ipsu q uanimis excclienti doctrin. a euadere nopotuisse,quin si non grauibus notis, saltealiquibus nam is insigniretur: quodque inprimis Claudius Saturninus eum distrinxerit: clam enim ille respondisset, conditionem quiae ablativis absolutis concipitur, transmissoni fideicommissi repugnare: magno inquit Claudius ingenio de iure aperto respondit, cimi possit dubitari, an conditio citet; non video cur Se
bidius Scaevola, vel ex Alciato Seruilius, ex Duareno aute Cervidius, in diero text. redargui, uel na uis insigniri potuerit, sicius responsum non claudicat, quamuis circa idem Claudius qui in Scaevolam notas scripsit, de iure aperto, magno quoque ingenio respondi siet: poterat enim sol taLsis ut Franc. Duaren. aduertit, Ceruidius uideri ad quaestionem facti contra morem suum respondere: quaestio nanque laeti est an testator ablativis absolutis usus, condi. tionem adscribere uoluerit, sed cum aliter sensisse Claudius ait,&ostendit, Scaevola magno uirum ingenio fuisse, nec tam stupidum, ut de tacto quod incertum crat respoderet, sed de iure tantum aperto: na ius apertum est, legata, aut fideicommisa comditionalia, ad haeredem non transire.
252쪽
D: Iosephi de Rusticis Tractatus
sorum, iri l. euictis agris. T de usur. Sed si
conssans esset ablati uos illos coditionem importare, pr teriti temporis participiuconditionem inducere fateremur: quod in absurdum sonat. l. cum ad praesens. fissicer .pet. Verius igitur est dicere, verba illa, non ad contrahentes, sed ad Iureconsultu referri, qui huiusmuli loquendi modo utitur. ita etiam Pomponius lib. 1 9.ad Sabinum, ita l. euictare vendita. Pau.lib. I I. ad edictum edilium curulium, in t .si ei .g. si is.
Papinianus, lib. 28.quaestionum, in l. si cuvenditor. g. fi . ac ipse idem Scaeuola li. II. Responsorum, in l.quidam ex parte dimidia. 1s de euict.& alibi passura alij. Tertio Ulpiani ad Sabinum in l. si statu libera. g. fin. is de statu liber. au thoritatem
asserunt, quae minime refragatur, cum non
simus ibi in simplicibus absolutis ablatiuis, sed cum monosyllabae, si, adiectione. Si quis non dare inquit decem, sed rationibus redditis liber esse iustus sit an ad emptorem haec conditio transeat videamus.
non igitur ex ablativis conditio ibi inducitur, sed ex, si, dictione in ablativis repetenda. Solutio iis c ex ijs, quae inferius leguntur cofirmatur, ut desuper dictionem, si, intellexerit. Et alias inquit sciendum
est,eas demum coditiones ad emptorem transire, quae sunt in dando: caeterum que sunt in faciendo, non transeunt, ut puta,si filium eius literas edocuerit, argu .l.qui filiabus. de leg. a. Exemplaque i Iurisconsultorum, eorundem intentionem declarant. l. damni insecti stipulatio. ii. de damno in sec. His itaque oppositionibus compressis, altera nonnullorum contraria insurrexit opinio, quae primum textu in l. fidei commissa. g.cum esset. U.de te. 3.extollitur; Sed quamuis in prscedentibus huius legis rationem , ac geminas responsiones attulerim, non ab re hic dixerim, id contingere,
cum verba executiua in agentem dirigantur : & ex verbo, accepta, liquet. nimirum
igitur si agere potest, cum propriaest deliberationis, voluntatemq; istam extinctiua Bald. tibi, non inductitiam dixit, i. r. l. ' si nolit. g.f. de in die ad dict. vel de aedit. edi. ad actusqi validitatem suis cit, ' substantiae initium consequatur, potentia tamen resoluendum .l.unum ex familia. g.sed & si fundum .de Icg. 2.l.sipata.de leg. ra. 3ao cati. l. cum precario. de precar. sic etiam hunc tex. intellexit idem Bald. in rubri C.
de instit. & substit. in fi. ante nu. s.Nec di saepant Alex. cons. I99. viso titulo quin
Quinimo non aliud ex Ioan . Cora dici potest cum in d. l.a testatore. coditionem significare ablativos absolutos non sit ambigendum, & tamen ille casus non absimilis ab isto videtur: verba enim Vlpiani liscsunt. Cu esset quis rogatus restituere pomtionem, accepta certa quantitate: rcsponsum est, ultro petere fidei commissum ab iis rede poste: Scstiolae autem, A testatore rogatus, ut acceptis centum nummis restituerethsreditate Titiae coheredi suae. Sed ι Coras. t vir excelsus horum iuri uin noluit animaduersam dissimilitudinem confit ri: conditioni etenim tunc ablativi abs luti apud Scς uolam incalescunt cum detrasmissione agitur: ut no immerito ex ipsis impediatur, & si in dispositionem etiam declinent. Quid modo erit, si istos ablatiuuos hermaphroditos appellauerim ὸ mi tam igitur ipserum naturam Claudius e pendens , in transmissione fidei commissicoditionalem obstare, magno ingenio de iure aperto respondit, transinissionis limbies, atque rigulas considerans. Alium tex. Vlpiani ad Sabinu addunt, in I. 2.3.videndum .ibi, matre prohibita. Ead S.C.Tertiat. & Orfici Sed si ex rei natura, absolutos ablativos dispositionem ibi asseri e breuiter dixerimus, qualitatisque adiectione ipsorum naturam alterari. l. in delictis. g. si extraneus .ffde noxal. l. ubi ita
donatur. n. de donat. cau. inor. nulla con
trarietas aderit; Vclvi disponant ncc conditionis vice viantur, de Iurisconsulti in te, ibi constare, argum l .in conditionibus. 1 f. de cond.& de mons . l. prospexit. in prin. n. qui,&a quibus. Tertio ipsorum sententiam ex l. facta. f.rcscripto. ibi, accepta pecunia. Ead S.C.
Trebel .corroborant recte tamen animaduertendo, magis ibi conditio , quam in plementum, seu modus significatur: alias enim fideicommissum, medijq; temporis
commodum, rogatus restituere, minime
consequeretur: quod in fi . Iurisconsultus ostendit, Idem inquit iuris eii, siquis itali redis fidei commiserit, rogo si Tititistit bi centum dederit, restituas ei lisreditate meam. ςqui pollet itaque simplex post
rior conditionalis verborum conccptio, ex, si, adiectione, priori ex absolutis abibliuis verborum formulae, arga. I. dc leg. r. Necat .a testatore, Diui Antonini rescriptum dis lare videtur, ubi secundum communem intelligentiam, conditio ex abi liuis
253쪽
tiuis istis inducitur: licet aliter sit restituuda, ut statim indicaui.seteriim complura Iurisconsultorum responsa asseruntur, in t .aeditor. g.fin. E. Qui pol. in pign.hab.l.qui fidem. T. de transact. l. cum itipulatus sim. st de verb.oblig. l. t. in fin. n. de leg. 2. l.de submersis C. de
nausea.lib.l i. l. 3. g.deinde. tf.de incen. rui.& nause. l. si mandato. ij. g.final. ismanda. nam quod liquide . f. in . n. de penu leg. l. diuortio. in princ. d. l. mair. l. a. f. exabis regi b. E. de ori .iur. l. a. s. sed si intraneum.
n. de vul. k pup .cum mille similib. quibus si respondere pergerem, longa admodum esset historia. y Bald. autem tini. unica, in I. Oppo.Qquando non pet. par.dicebat, quod istia blativi, aliquando ponuntur in vim cauta finalis, aliquando in vim coditionis,&argumenti a contrario sensu , aliquando in vim suppositionis terminoru: &de hac
triplici acceptione ablativorum absolu torum, Soc. iun .in d. rub. sol ut matr.nu. Isi ad finalem vero causam inducendam Marin. De in tract.de prssen. instrv.in 7.par.
16 Alibit idem Bald. in I. l. col. 2. nu .lo. versici into quς m. C. de lib.priter. vo luit istos ablativos absolutos, quandoque conditionem importare,d. l. a testatore. Ede condit & demonst. Quandoque priuationem, ut in d. l. I. Quandoque dilatione,
ut in l. talis scriptura, isde lega . Quando que limitationem, LM. F.cui dulata. isdetriti. vino & ol. leg. l. nam quod liquidp. fi si cui penus. E de penu lega. quod autem ablativi absoluti in dilatione & certi temporis demonstiatione, in conditionem minime resoluantur dicit Rip. in d. rubr. nu. 33. in 3.limit. certitudo enim temporum. abnegat conditionem. I.ex his . Q quando dies leg. ced. iiiii Alibi quoque: Bald. in repet. la .col. I. in I i. oppo Ede leg. a. inquit quod aut ais blativus cadit super certo, estq; sui natura illud iuris intellectu coetum, & non facit conditionem: Aut super incerto, & facit conditionem, d. l.a testatore. Addit Ianti in laib emptione. col. 2. poli prin cip. Edepact. quod aIiquando absoluti ablativi nihil important l. a. in princiverso. Sed&ii extraneum. de vulgae pupabi, filio praecedente ubi Gl. iunc.l. adoptare is de adop. subdens, quod cum ablativi insoluti gratia frequentioris usus ponuntur,nillilluc important, inversic. Et iungendo illam Glo .cum textu. dictamq; disterentiam cetti, & incerti, ponit ide Iasin rubr. in primversic. Vnde Bald. selu .matr.ubi Francisci Rip. num. 3 3. in i . limiti & Roland .de Val.
cons. 8 2. prima facie. nu. I 6. lib. i .& contra
Iacin eo quod dicit, ablati uos gratia se quentioris usus, nihil disponere, tenent in
ii Alibi adhuc t Bald. in l. I .col. 2. num. 6. versic Quaero nunquid. Qquan .li ab emptio. disc. in contractibus conditione imporiare concludit. & sequitur Ias ind. l. ab emptione. idem dicens in ultimis volu tatibus d.l.a testatore. Nisi verba reserantur ad eum. qui potest grauare. I. fidei commissa. g. cum esset.ubi Bandelcg.ῖ. stati imque dicemus :& in contractibus, Thom. Parpes .in d .rub. in prinoac Francisc. Rip.
33 Dixere etiam: Alber.de Rosat.& Ioan. de Imo. in Macta. rescripto. ti ad Trebel. ablativos absolutos, aliquando modum importare, per illum texcibi, accepta a Titio pecunia, iuncto fi. illius b. Iacta d, rmbri nu. 3. licet contradicat Socan. ian. ibi
I4 Bar etiaint in I. cum stipulatu scin prin. de verb.obli. ablativit ibi, arbitratu meo, admoniti uestare admonuit, quem refert Thom. Parpes .in d. rubr. ante num. 3. ubi Bened. Vad. in 3.limit.
as Item ablativi absoluti, taliquando contingentiam facti enarrant, quo casu non resoluuntur, nec aliquid important, secim dii in eundem Parpal. incitato locos, si d. I. 2. , sed& si extraneum. aduersiis Iasim telligentem , ubi allegat Glas. sing. ind thunica. in verb.Quoties .infi. ibi, Vel die tertio. C. quan . non per par. N pod. in corti
suetu. Inclytae, atque semper Illustrissimar& Suprems ciuitatis Nai νυ Lia, in Milio
16 Signorol. autem 1 d. cons. 69- in quaessicol .fin. dicebasi quod absoluti ablativi in terdum ab homine proseruntur,& tunc in conditioncmae soluuntur, clara tinatore.& fi .libertatein. in imum a lege,&tunc aut per modum narrationis facti , quam
sequitur dispositio iuris, aut post disposi
tionem iuris. Primo casu. in vim condi tionis resbluuntur. Lsecunda. in prin. is HIutam atrae. l. euictis agris. E. de usur Sectindo casu, in uim conditionis non resoluuntur, nec per modsi conditionis habentur ,
uno pa modum assertionis, di cssicacis dispositionis iuris, ut in auui .in successione. e de suis & legitimis . authent . post se
254쪽
D. Iosephi de Rusticis Tractatus
tres. C. de legit. haered. authent. matri& auiae. C. quan . mul. tui. ossic.sungi pota Ablativos insuper, temporis extremitatem importare non ambigitur . l. qui hoc ann .de verb. obli. quod limitatur in pijs causis, ubi istud legatum in principio anni debetur, Ludou .Rom .in repeta auth. similiter. C. ad i. Falc. 1 Vt mirum non sit, i si in d. rub. sol. mat.
col. 2. ante nu. 3. versic. Ideo breuiter dicatis. Thom. Parpal. in his absolutis ablatiuis, certam regulam non dari autumaueriti & Hieronym. Grat.conLI O3. vise te starn cnto .nu. I. lib. 2. absolutos ablativos, necessario conditionem non importare, idem ii in ead. Rub.nu .i 6. dixerit Soc. iv. atque ipsos capi, ut subiectus sermo expostulat. Nat.conL O . Examinato alias te.
Sat est, ex ipsis ut dicebam, conditi nem praecish necessarioque non in serri. Quod maxime ex d.l. a testatore. in fi . deducituri dum dicitur, posse dubitari an sit conditio quemadmodum Soc.idem aduertit. Sed retinendo communes traditiones, praesupposita b regula, ablativos absol tos conditionem importare: quam multis Doctorum nominibus comprobatam reddidi, ut negocium illud in ordinem reducamus .
1 8 Ampliatur primo, i quod isti ablativi,
in conditionem non tacitam, sed expressam resoluantur. Barto. in t i. in 7. q. is de condit. & demonstr. Thom. Parpal. in d.
Tub. ante num. a. in I .ampl.3c ibidem Rip. nu.ῖI . De cons. 63. & pro tenui . col. I . in s.vessic. Nam ista verba ablativi casus.& M. 89. viso puncto. l. a. post num. a. &cons. 38i .viso puncto controuersiae. col.an
lib. i . Ioan .de Neula. cons8 7.si prisci or inresarum.&versic. Item illi ablativi. post Deciquem allegat, Bened. de Uad. in ve disci Ablativi absol. in iampl. 19 Secundo ampliatur, t ut idem sit inda tim absolute prolato, qui in conditione
resoluitur: puta si statuto caueatur, contalenti delictum tertia parsi poenae remittatur. Bald .in LI. in vit. col. versic. Quintus casus. C. de surt.Parpal. in d .rub.nu. a. ubi Franci . Rip. nu. 3 i. inserens quod semel in iudicio neganti, de posita, confitenti, non sit remittenda pinna : faciens enim actum contrarium conditioni, facit conditione perpetuo defice .l.pen. C de cond. inseria o Tertio ampliatur,t etiam si cum ablatiuis iungatur modalis dictio l. si ego.S. I as de iure dot. per q uam ita dicit Bari in s. sub
conditione. col. 3. is desiliat. Franc. Rip ind. b. ante nu. 3 3. Dec. d. cons. 63. & protenui .col .i . in fine.versic. Et hoc procedit etiam. & cons8ς. viso puncto. col. a. post nu. 2. Bened. de Vadis, in 3. ampl. ai Quarto ampliatur 1 etiam in contractibus ut supra dixi, adeo quod frustra repo
ininto ampliatur etiam in statutis, in quibus ablativi faciunt propriam conditionem, Bal. in l. non sine. circa prin. C.debon.qua lib. Bcne l. de Vad. in 3. ampl. Limitationes ex praeccdentibus expodit colligere, & alias tres addere. Prima et a est, i ut non inducant conditionem ablatiui isti, cum ad leuem conditioncm rese rentur, secundum Alex. in d .l. 2. g.prius. col. a. is de vulg. &pup. Rolan. de Val. d.
a 3 Secunda est, 1 quando resultarct repugnantiam subiecto, si ablativi resoluerentur in conditionem. l.qui fidem. s .de transac.ctim ad euitandam contrarietatem, a vera,&propria significatione verbi recedamus, secundum Bar .in l .fi. g. idem qu si j t. 1fde cond. indeb. ita tradit Fran. Rip ind. rub. in pen. limit .ante nu. 3q. I .matr. Tertia afiertur, cum materia est dispositiva, tunc conditionem minime faciunt,l.qui fidem . si de transa. cum adductis per Bened. de Vad. in a. limit.
24 Suntdue absoluti ablativi ,1 qui per se
a I Vnde ad veram resolutionem l scienduin ablativos quandoque in vim septimi casus, ut Diomedes, & Seruius docuerui, mundiari: tuncq; dubium non est, ad conditionem non referri . inducitur autem huius casus vis simpliciter in nominibus, ut cum dicimus, te aut hore didici, arbitratu
Se ij aedificaui, saluo consensu domini alienaui, & si qua similia: sicinue procedit rex. in d.l. i. in fine. fideleg. a. l.cum stipulatussim. E. de vel b. obliga. de siccii in sumus in verbis non ad obligationem, sed oecut ionem prolatis, & ita est, & in I. si quis arbi
. Quandoquc per Participium proseruntur, tunc juc naturam adiuncti partici pii debemus inspic*c, prasentis praeteriti, an futuri sit tum poris: quod prasentis temporis est, conditionem inducit, ut si dixerim,
255쪽
dixerim,rato manente pacto poena soluatur: item filio pricedente, patri permittitur quemlibet in locum nepotis adoptare: hie enim non videtur subesse conditio. l. qui fidem. ff. de transac. l. a. S. sed si extraneum .is de vulg.& pup. quod Andreas Alciatus, praeclari nominis Iuriscosultus, disciplinarumq; olithium thesaurus, non procedere a xit, cum participium ipsum, licet praesentis temporis, sutui os tamen casus respicit: ut si constitutum sit, stantibus masculis, foeminas a successone excludit illa enim verba , stantibus masculis, quoniam ab eo prolata censentur, qui ius de ea re statueniat habet , ct conditionem inducunt, &dispositionem: non enim s Itim foeminas sub conditione excludunt, sed ipsos masculos admittunt. Barti in l. a. S.fin .ad Tertiat. Cum participium praeteriti est temporis, obsturior inquit Alciatus quaestio: quoniam cx adice tione verbi, potest ad omnia tempora rcferri, ut in i verbum erit .de verb. signis ex P. Nigidi j sententia ipse cxplicat. Proinde haec verba , solutomatrimonio generaliter accipi,ex materia
subiecta poterunt uiue retro solutum sit,sue in futurum soluetur,respectu futuri, coditio est, non autem respectu praesciatis prsterilive. Nam & cum sermo latinus praesens, a passuo vel bo participium nullum habeat, soliti sunt veteres, in eum sensum praeterito uti ut apud Virg.Vimque addere victis, id est qui vincebantur, & in Georgicis: Quam qui b.in patriam, ventosa per aequora vectis: id est qui vehuntur: sc& in
aedicto Praetoris in l. secunda. s. deinde . de inccnd. dum in cum qui rate, naue cλpugnata quid rapuisse dicitur,actio concedi. tur: illa verba, nauc expugnata, cxpinniantur, id est dum expugnatur,& praesens quoque tempus respiciunt. l. quarta. s. de manumiss. l. fideicommissa. . cum esset. le
Suinum ur& aliquando haec participia
in vim no ininis ut cum dicimus,velo leuato iudicauit, reseruato domini consensu alienavit, pcnum excepto vino legauit: quo casu anceps non est, dispositionem inferri, non conditionem, idemque iuris
est, quod de vi septimi casus dictum est: de ita procedit i .nam quod liquids. is de pe
Cum futuri temporis participium est , tempus potius quam conditio inducitur, ut in illo Lucani: Venturo Caesare Roma, Ignavae liquere manus: idest cum ess ct v 26turus. Illud etiam constat que in dus participia terminantur, nullo modo ad conditionem, neque expressam, neque tacita
attinere: sed id significari, quod fieri oportet: ut in exemplo Iustiniani posterioribus secundo relinquendis; &rursus, liberis instituendis, vel haeredandis; &in l. pcn. f. illo. C. de necess. rv. haered. insti. illo videlicet obseruando. Si quis inspexerit haec de ablativis absolutis postremo tradita, ab Andrea Al.
do paucis additis, me fuisse mutuatum no ignoret, ex profusioquc inc citis verba retulis e, tanquam Pauli, aut Pomponi j:cuque sententia delectarer, quae & Ioanni oraso, egregio Iurisconsulto mire placuit,absurdum videbatur, alienis vcibis ipa 7sam conscribere: Alciatum enim t multis ego nominibus ei serendum cste arbitror, primum quod ad mentem Iurisconsulimrum ita intime penetrauit,ut Iurisconsulit
se ipsos cnodare videati iri deinde quod in
eius libris orationis candor,ac puritas adsit, cuius contemplatione nullius expleri potest animus, orationis dulcedinem de gustare cupientis breuitatis spuetaculo nihil pol admirabilius esse, nihil pulchrius:
na velut alter Eui ipides, ut multa pisciam sic breuit cr constrinxit: non ut obscuritatu pariat no vi aliquid necessariu pr Pt creat , cum mirabiliter cilacerit omnia, lac dum
in suo quoque genere piabcscant, sed et reant . Quid non definit' Quid non distinguit Quid non elucidat Θ Quid non exornat Quis rogo Alciato praestantior, aut venustior Θ qui velut fulgidas undiqueg
mas, lucenti auro, Graecas lituras, Latinis coniunxit: amplissimis itaque ac sempiternis monumentis, consecrandam csse in
moriam eius animi altitudinis, reconditareruditionis, ac eloquentiae dixerim,ut nulla iniuria temporum, nulla vctuitas, res eius praeciarissimas, exanimis hominum. Obliterare possit. S PM MARII M.
I sieranda in ablativo, scis ex communio .
participia, condutonem Importare, cum inter participia numerentur. a Geonium In casu nomina Duo, adHIo ver
bosustantiis, nec talem significare. 3 Gerandi1m in casu genismo, nec sit rem non in teresed causam naiam, destis
maxime dictionibus, animo, vel causae τι percusso animo occidentat.
256쪽
D. Iosephi de Rusticis Tractatus
4 cierundium in accusativo, causam sinalemouendere, non necessitatem significare :runm an o modum significet, . F. 6 Gerundium verbofuturi temporis adiectum conditionem ostendere. 7 Gerundium formam afferre uturi tempo
8 Gerandium,verbo, vel participio praesentis, ve raeteriti temporis adiunctum, declarationem, determinationem, siue quali
y Ixsilium sibi factum dicens vulnerando,
utrum videatur de vulnere accuso, vel
materiam denotare, quid fieri debes. C A P. II. 3 VEMADMonvM participia excommuni opi. in ablativo, sic gerundia i conditionem significant: cum&ipsa inter participia numerentur; nam&casus, degenera in utroque numero habent: ex quo verba non sunt, sed participia, siue participalia: regunt praeterea
casum more verborum participiorumque ex quo nomina non sunt: post se inquam regunt non ante se, ut Valla lib.i . Elcgan. cap.17. admonet: casus vero quatuor retinent, Nominatiuum, Genitivum, Accusativum, & Ablativum: &unusquisque casus diuersam retinet naturam. Si enim gerundium i in casu nominatiuo enucietur, cum adiungitur verbo substanti uo,est, necessitatem tunc iure sgnificat: quia exponitur edendum est, necesse est edere; iurandum est, necesse est iurare, ut Grammatici tradunt ,&ex nostris Doctoribus Fel.
semper inpassiva significatione sumitur, ut Baldi ibi consideratio tunc vera existat, dum vult gerundium duplicem habere significationem, activam scilicet &passiuam, in acit tuaque significatione necessitatem non significet: & ita procedant tituli de in ius vocan.& de postulando: in passiua vero significatione necessitatem im- fortet,& ita accipiatur titulus, de ededo, quae fuit originalis opinio Ra1ner de Fose Iiu.ibi, prout ipsum refert Nico.de Neap. in rub.Instit. de actio. quem in d. rubr. de eden. sequuntur Salyc. Aret. &Io. a Vico
puta. in o. licet dictam opinionem quo ad Glos. reprobent ModeriTollent in d.rub.
nu. 77.versic. Quare ego dicerem. conclu dentes, gerudium indistincte necessitatem importare, ut per eos.
3 Si vero gerundium t in casu Genitivo
ponatur, necessitatem non significat, ut in notabili quaeitione consuluit Alex. cons. 28 .ponderatis verbis. nu. 3.verso.Quia illud gerundium.lib. . sed ca usam finalem, vel intentionem: praesertim si ijs dictionibus, animo, vel causa, coniungatur: ut percussi animo occidendi, idest ad hune finem , ut occiderem. l. si is qui cum telo.
At si gerundium t in accusativo casu
ponatur, ut ad reprimendum, ad tollendum ι &tunc neque necessitatem, sed pariter causam finalem denotat, quasi boc faciat ad illum finem, ut reprimat, ut tollat, probatur in d. Extrauag.ad reprim.versc.Ne ex eorum. ubi Barto. notat ante nu. Iq. quomo. in leta Maiest. crim. proced. Arct.& Iasnu. 29. post Ioan . de Plat in d. rub.de actio. est tex. in l. i. g. Labeo. isdedolo. in definitione doli. in I. i. in prin .in definitione tutelae is de tui. & rat. distrati. in l.quibus diebus.*.fin. de cond. & dem.
Hiero.Grat. consi 23.cum haec causa. nu. I 8 .lib.i. cons. 3 s. diligenter consideratis. nu.8. versic.Tertio considero. cons. 32. in causa. coL .num. 2 6.lib. 2. cons.9 I. in causa Marci.col. r. num .9. versic. Et mmimh, cod.li. 2 Cel.Hug. cons. 98. cum sit. col. a. post nu. et .versic. ista enim gerundia.Ioan. Bologii. in d. rubr. de eden. nu. I. & talis casu i gerundium posset etiam modum significare , ut ex praecitatis aliqui tradi.
Denique s in casu ablativo ponatur, tunc necessitatem minime importat: aut enim ponitur sine praepositione, & tuc aut 6 verbo ' suturi temporis ad ijcitur, ut in riendo habebit & conditionem significat. l.si tu ex parte. in fi. & ibi Barto. per illum tex.isde acquir.haered. idem Bari .in d l. r. in prin. ii de cond.& demon Bal. in auth. ingressi. C. te sacrosan.cccies. Felyn. in c. quae in Ecclesiarum. col. 13. de const.Dec. plures allegans, cons. 3 3.visa copia con- iiiij. l. 2.nu. 6.versic. Non obstat quod secundo.
257쪽
cundo. Com. cons. 9 o. in causa vertente. nu. .versic.Quia gerundium. cons. - .licet in hac consultatione. col. 3. nu. . versi. Illud enim gerundium. lib. . Paris. cons. 19. ad resolutionem. col. 2. nu.q. versi c. Illud enim gerundium . lib. 2. Carol. Ruin.
sic. Sed dem uin ii. 3. Socin. iun. conssi 2 2. nolebam .col. F. nu. 2o .lib. 2.cons. 7 I. licet in hac consultatione. col. i. in princ. lib. 3. Io. Crol. cons. . casus propositi tenor. nu. a 3. Ceis. Hug. cons. 8. super.nu. I9. col.fi. versi. Postremia cons. III. Omissum .cOl. q. nu. 6. Io. Bolognet. in d. rubr. de eden .nu M. Steph. Bertrand. cons. 82. adeo plene.
nu. a. lib. 7. post Bal. cons. 387. quaeritur si creditores cum usuris, versic. Modo quaeritur. lib. 3.3c Ang.de Aret. in pro m. Insti de actio. versi. Si vero gerundium sit positum. idem Berita cons. ς 9. vidi casum. nu. .eod. lib. . Alex. de Nevo, cons. 3 7. non figurabo. nu. 9.IO. Caeph. cons.q6 a. quaero in primis. nu .i8. lib. . Ioan . Petrutius de
Monte speret. cons et 8 I. Viso supradicto testamento. nu. 6. quod est repetitum cons
V Proinde Armam importare dicitur,t secundum Celsum, d. cons. I 8.nu. 9.vcrsic.
s Ita quod aut verbo i vel participio praesentis, vel praeteriti temporis adi ungitur, &tunc dicitur declarationem, determinationem, seu qualificationem significare: ut Titius insultauit Maevium vulnerando, id est cum hac vulneris qualitate. Bar in d. l. si tu ex parte. in ii. Alex.cons. I. viso processu. nu. 8. lib. 3 . Corn. cons. I o s. visis attestationibus. co L .nu. I a .versic. Illa enim gerundia. cons. i 7 2.visa copia. col. 3 .num .8. lib. 3. cons. 2 2 . considerat a B a. col 9.nua 9. versic. Quia natura gerundij. lib. Soci cons. 9 I. visa, & diligenter ponderata. l. a. nu. 2. Versic. De cuius gerundij natura. post lac. Butrig.Salyc.& alios, lib. I.
cons. 93.circa primum. col. 2.in prin. nu. a. versi. Praeterea dicta verba. eo. li. i. Paris.d. cons. 19. ad resolutionem. nu. s. lib. 2.Ias. nu. 3 3.& Ludovic. Gomes. num. 8. versic.
Suadetur hoc, post Bald. ibi, in rubr. de a ction. l. vim facit. T quod vi aut clam. l. I. S.si argentum. ff. depos. l. I. S. I .Equae in
; Hinc illa quaestio: inter Iaco. Butrig.&
Io. Anci .dirimitur, ut si quis dixerit, talem contra se insultum fecisse vulnerado: utruvideatur de vulnere accusare, vel de insul-itu qualificato. & Salyc.post Iac. Butrig. inla. l. i. C de his qui latr. dest n. in ea est
sentcntia, ut non de vulnere, sed insultu ualificato accusare videatur. Contrarium ecidit Io. And. in addit. ad Spec .inti t. delibet .concep.g. iam nunc videndum occurrit, in prin .ubi conci udit, procedere accusationem in qua aliquis dicat, accuso Tibitum, quia fecit insultum contra me, Veoni edo cum armis, & pro ijciendo lanceam contra me: nam secundum cu, gerundium resoluitur in verbum, ut perinde sit, ac si dixisset, venit contra me.&proiecit: dices tali modo accusatum non esse absoluendum, pro ut tenebant quida antiqui, quos ibi restit. Non est a Iacobi Butrig. opin. recedendum, quicquid Ias dixerit, in rub. de eden.
num. 8. versic. Teneo contrarium per tria; nam contra eum est communis opin .ut ibi attestatur Dec. ante nu. tr. I plures illud tenentes allegat, pro qua facit Bart. confici. duo sunt statuta in Ciuitate. col. pen. versic.E contra videtur.& col.fi. dirimens eandem quaestionem inter Franc. Aecursi id.de Surχa.&Dyn.de Muget. Vera que esse opinionem antiquorum tenet Io. Bologiae t. in rub.de eden .num. 6 de sermonis proprietate, at lcgando Com. in cuiatis consilijs. Si vero cum, de , praepositione pon I tur, 1 materiam denotat, idque quod fieri debet, ut in ii.de eden. secundum Hieron. agnos. in rubr. is de Orig. iuri participi rasuturi temporis in, diis, terminatorum emplo, quae id indicat quod fieri debet. I. eleganter.3. qui reprobos. Edepign.act. de dicimus, de liberis instituendis, vel haeredandis, in rubr. de lib. & post h. vi tradit Andr. Alc. in rub. de eden. versi. Editio vero actionis. Et licet Io. Bolo .ibi, ante num .qI .profiteatur Alciati opinionem confundere, non est tamen ab ea recedet dum: nouam quandam etiam in materia
gerundiorum distinctionem alist, parum autem distinctam, & veram, super qua noaliter est immorandum: & in materia gerundiorum, vide Paul. de Montepic. cons.so. Circa illud,nu. I 8. SUMMARIUM. I Libem in condisionepositos,sub abiatiuis abs His, per usatorem aesostmὸ vocis
censera; Qui contra scant, nu. .se non esse a priori vis.tanquam veriora recedendum, o communiori, . . ovide πα7.
258쪽
D. Iosephi de Rusticis Tractatus
, Ablativas absolutos, dissesitionem inducere, cum ab eo qui circa actum potessit dissone
4 Ablativos ab luro formam imponare, nedum expressam conditionem. s Abiaiis absolutos, non inducere condisi
nem, cum in contraraum deuitatoris mente consaret.
6 Ablisitios absolui , HVesitioni magis, qua
x est inspectio, inunquid dispositionem in proposita questione inducant,
positi sint vocati. Et in hac secunda inspectione concludenda est filios istos politos esse in dispositione, ex ablativis absolutis: ita dicunt, Ludovic. Romanant .si cum do
bilis Sylvester. L3.nu. I 9.versic. Et quia dicti filij.lib. 3. Ludovic. Bolognita. cons. 66.Viso igitur puncto col. 3.versc. 'ci secundo dicamus, Io m. Francisc. Purpur.inter consit. Laurent. Sylvani, cons. 3. nu. .versic. Secunda ratio est. Hieronym. Zanch. in d l. haeredes mei. g.cum ita. nu. 787. ubi allegat Carol. Ruin. cons. Ioi. Vise, ac perlecto testamento. mi. 3.lib.secundo. Socin. iun. cons. q. Circa praesentem consultationem. col. tertia. nu. 7. versic. Sed pro nunc& nu.octauo .dicens opinionem
Glos non procedere, quando dicerentur positi in conditione non expresse, sed per resolutionem, puta per ablativos absolutos: tuncque per illos induci dispositionem: de esse text. in i .fidei commissa. g. cuinet. de leg. 3. ac ita declarare Com. & Bolo .quem insignem appellat Doctorem,
lib. i .& idem tenet Anton. Gabr. in tit. de fideico m. na aiu. i. idem Carol. Rui. consi3 Circa casum. Lῖ. post nu. . versic. Secundo ad istud. lib. 3. cons.lM .Viso testamento .col. . nu. I a. versic. Et primo sum se l. co. volum. Ioan . Mar. Rim, nes .cons i8 9. In hac dii ficultate.nu.9. lib. 1 .Tyber. Decim. cons. I. Magnificus D. Marianus . nu. 8.& insta, lib. I .consς Circa primum nu. 38. & infra, lib. tertio. Matth. Brun. M.8 2. Super praesenti. nu. 1 1. Iacob. Menoch. cons. 39ῖ. Respondi. nu .ia lib. Vbinu. q. I. 26.&27.authoritates contrariam opinionem tenentium prostem i t. Franc. Turtureli. cons. 3 9 . Si
eod.volum. Petr. Anton.de I e tr. Placentinus. in d. traist de fideco m. prohib. q. 9.nu. et o .in 8 .con icct. Al. ri . Achyll. Pedro. concret. Pundius diis cultatis propositae. nu. Io. Rimin. Iun. s. 6 i. D. Butrigellus, nu. et s. versic.Tertia est coniectura late insistens & concordantes allegans, lib. 6. cos. 66i. Consului iam,nu. 6.& inst. cos. 669. Illustris Dominus, nu i O. Od.vol.
a Et ratio est, i nam absoluti ablati ut dispositionem importare dicuntur, cum ab eo,qucadmodum dixi, qui circa actum, ut in proposito, potest di sponere, proserutur,
d. l.fideicom illa. g. cum esset.l. ii seruus. g. qui margaritam .de legat. I .l .si in rationec g.tametsi . Eadl. Falcia. Barto. in d. l. a. S. Videndii nu. et .versiciNam illi ablativi absoluti is ad Tertuli.&in d. g. cum esset. in a. solui.ad primam opposi. Tho. Dipl. in
sa municipali costitutione. nu. 6.vers. Cla
S.tametsi. nu. F. post Paul. de Casti. ibi, sed ante utruque Bal .notabiliter, in rub. C. de insit.& subit col. 2. nu. q.versic. Extra quae
mon de Prς coci 3 7.Fideicomissu. nu. 333 Contrarium tamen 'plerique tenuerit
liberos scalcet in ablativis absolutis positos non vocari asserentes :& inter csteros
allegant Alexan. consi 8 3.Viso titulo questionis. col. septima. nu .i q. versic. Octauo non obstat. lib. 2.&conci 99. Viso praestanti cons. col. pen. nu. I . versic. Sexto non Obstat .eo. lib. 2.Ioan .de Anan. cons. 68. Viso statuto. in fi .nu. et .versic. Prs terea ista videntur paria,&versie. Sed his non obstantib. Curi sen .cons. 2.Quia inquit Bal. nu. 28.&cons. 63. Antiquissima,& nobilissima familia. nu. secundo. Hiem. Gra. conc8 1. Et si satis. ubi de communi. col. 2. nu. I3 .uersic. Secundo, i mo& si starent. Francisc. Ripa, in rubric. ff. solui. matrimo. nu. trigesinoquarto.& in l. centurio, nu. 6i .dices se de alia opinio. ualde dubitare,& elle maximam restrictionem, utrobique respodens
259쪽
dens ad aeg. cum esset.Ant.Rub.Alexand. in I. pater filium,nu.76.de inoffaestamen. Simon de Prae t. cons. I 67. Omnes sciunt.
Sed non est a sententia Com. t & B
log.recedendum tanquam veriori,& communiori. Nam licet per ablativos absolutos expressa inducatur conditio, ut supra dixi, adeo ut etiam imponent se am, Dec.d. cons. t t. Et pro tenui.nu.9. nisi ins contrarium 1 constarct de mente testat ris, ut per Caro. Ruin. consi 66. Vise dili. mnter testamento odo di.nu. Io. versic. Sed secus est, lib. 3.argu. I.Seius Saturninus. ad Trebel. & l. in conditionibus primum locum,de cond. & demon. Disposi ε tioni tamen magis accedunt, i quam preta conditio, ut dicit Alexan. post C stren. in d.l. in ratione. q. tametsi. post nu. .versic.Nam ablativi ab lusi. Ead I. Falcid.argu l .demon stratio falsa. ante finem, versic. Et si conditionaliter . de condit.&demonstrat. And.Aleia. in I.quaerebatur. ante fi. versic.Nam & illud in confesso est. Ede verb. signific. post Iasin d .rubr. selinmatr.in princ. Caro.Rui. cons. I 3 . Circa casum,col. I.nu. 3. versi. Secundo ad istud respondeo.& consi t. Viso testamento Magistri Georgij.col. s.nu.i et .vcrsc. Allegat notata.lib. 3.Bened. de Vadis, in verb.
Ablativi absol in salmici 7 Caeterum non defitere Doctores, i quidistinctione utuntur quὀd Com.opi. Vera sit,cum liberi in conditione ponuntur affirmariue per ablativos absolutos, ut vocati censeantur; Curtia vero S aliorum, cum negative verba concipiuntur, sub ijsdem ablativis, ita declarant Carol. Ruin.conL
versic. Aliud est autem. Non tamen a desuper traditis recedendum esse existimo: Sed asseruerim latius sertasse vocationem procedere in verbis affirmativis,non quod alio casu vocatio excludatur:aliter enim intelligendo,esset tot coniecturas, Doctorum magnis vigilijs inductas. ipsorumq: ingenijs elaboratas prosternere,ut inquit iam iun.d.cons. 66I .ante nu. d. lib. 6.cuius quide verba contra nonnullos intorqueri recte possunt, qui summo studio oes coniecturas ad induc dam in conditione positorum vocati se tollere, destruereq; conantur. SUMMARIUM.r Liberi positi in conditione , berassecundum opinio. fis d. Lucius Tisius.Hostiue
vocatι non Hcerentur: ad eos tamen primae conditionalisseisiturionis transemifflone ret. Et in conditione positionem urgentem coniecturam,in transmissionis ma
3 Liberi is conditione possi, ficet ex dicta
Glossa, non diceremur dissiatiue --i,stamen teli amentum quasi raducum, vel irritum ferre, venientes ab intestato, pr pter clausitam coaeciliarem, issis hareῶ-
deicommisit iure deleatur, quod directore fictum est. Sub tutum non debere plus astare o consequi, quam ex testamento consequeretur. 6 Clausulam codiciliarem, tendere ad tin toris voluntatem omni meliori modo eo seruand m.
conditione, licet secudum GlO.opinionem, non dicerentur disposities vocati, feret ad eos tamen transmissio primae substitutionis conditionalis, quae alias non fieret. Bald.in I si pater. in .quaestio. C. de instit.&substituti idem Bald. in L I. in
Princi C. ut act. ab haered. & conre. haered.&in Lunicamu.i o.C.de his qui ante aper. tabul. Rapha. Cuman. cons. I 3. Titius imstituit Seium. Raph.Fulgos cons. I .PI ponitur quod Montes, in fine. Sotain d.f. cum ita. colum. s. ubi Hieronym. Zarach. nu. 3 6. & nu.793. Iaia declarans . idem Socin.cons. 6. In praesenti consultatione. l. . versic.Restat nunc respondere libro tertio. Dec. ns. 3 97. Viso puncto. col. 2.nu. 6. cons. 3I . In casu occurrenti. post nu. I.& cons. 39 Viso testamento Franc. l. fin. ante num.8. versic. Et hoc clarum videtur. Amo.Crauet. conc62. Nobilis Vrbanus.col. 2.nu. I o .versic. Sed in terminis terminantibus. ubi allegat Curi. iun. cons. I 6. Videtur prima lacie. col. 3. post med. versie. Sed quid sortius. Curi. sun. cons.7S. Dom.Ludovicus.col. p .versic. Respondetur dupliciter. ante nu. II.S . iun. cons. I I. Habita diligenti animaduersione. l. 6.nu. 2 s. versic. Istud etiam.
260쪽
D. Iosephi de Rusti cis Tractatus
lib. 2. Ias cons. 3 2. Ioannes Bartholomaei. l. fina. verse. Similiter quando testator. lib. 3. Paris .cons. o. Ex testamento condito. l. 3.nu.3. cum seq. lib. 3.cons. 9 I. Circa testamentum .nu. l. lib. 2. Cam. Ruin. cons. IAS. Videtur nu. s. & 6. lib. 2. Hiero. Grat. cons. ioi. Ex serie facti, col. I. & a. usque adnu .i a. lib. a. idem Aym. in i .cumhllofamilias. nu. 3 3 . de leg. 3. Iac. Meno. cos. 3 2 s. De prima proposita dubit. n. 18.li. . Iac. Mandet. Alben .consara. Inten. tio istorum, num.i 6.& 17. lib. 2. cons. 3 29.
stio mihi pro potita,nu. 2 3 . versic. Alterum fundamentum, li. . Bonis Rugerius cons. 1 r. Perillustri & Excellentissimus, num. Ia .lib. t. Anton. Galeatius Maluasia,consi. 8 . In causa D. Antoni j .nu. 8.versic. Vbi voluit istud. lib.i. Estque urgens coniectua ratin materia transmissionis, ut desuper etiam obiter tetigi: declarationes autem praetereo, ne d. g. cum ita, propria dos, a
Item aliud, quod licet non dicantur dibs spositive vocati, t si tamen testamentum quasi caducum, vel irritum fiat, tenentur venientes ab intestato, vigore codicillaris clausulae, illis lifreditatem restituere. Dec. cons. 242. In casu proposito. in tertia diffi
cultate. col. a. nu. 3. & col. 3. ante num . .
Nam etsi Barto. in l. i. isde iure codicillo.
dixerit quod si testamentum rumpatur, gnatione sui haeredis, per t. Velleiam, ut fruta si testator instituit aequaliter duos fi-ios, & altero superuiuente unus decessi
rit,remanentibus ex eo nepotibus, qui r periuntur praeteriti, & sic testamentum rumpitur, non tamen ipsi nepotes tenentur eorum portionem restituere eorum patruo virtute codicillaris clausulae, quia i
lis portio relicta nullo modo suit illi pa- truo, statri eorum patris, i & talis clausu la sollim operatur,quod iure fidei commissi debeatur, quod directo relictum est. l.
qua aetate. 6.utrum autem .is.de testamen.& in I. post humus. g.si paganus. Ede iniusto rupto testamen. Respondet Dec. dicta col. 3. versic. Sed etiam . quod Bart. loquitur eo casu, quo nullo modo quis vocatussi, prout ipse dicit, ibi, imo nullo modo. Secus videtur ubi filij saltem ab intestato vocarentur, quemadmodum hic, & su, stitutum excluderent: unde isu praelatio ipsis stante testamento competens, debet Virtute dictae clausulae, annullato. testamero, conseruari: quae testamenti formam non immutat: proinde conditio in testamen to apposita, eiusdem clausulae virtute videtur ab intestato repetita, & substitus tus 1 non debet plus consequi ab intesta-
IO, quam ex testamento consequeretur,
Bald. consat 9. Quidam Nicolaus .col .f. num. 3. Dec. in l. precibus. post nu .i 8. ver-
sic. Et ideo. C de impub. & alijs substitui.
vnde sicut substitutus excluderetur casu isto a testamento stantibus liberis institutis, eodem modo debet ab intestato ab eisdem liberis excludi:& sicut liberis non tantibus bona, & haereditas a uenientibus ab intestato restituenda esset substituto, eodem modo videtur, quod a venientibus
ab intestato debeat filijs qui substitutum eludunt, restitutio fieri: si enim filij inconditione positi substitutu in excludunt, qui ab intestato venientes vincit, a fortiori debent ipsos ab intestato venientes excludere t quia si uinco uincentem te, multo magis uinco te. l. de accessionibus. Ede diuer. & tempor. praescriptio. in tantum quod uoluntas testantis c steris praeferendi filium institutum,& eius liberos, debeat attendi, etiam uerba improprian-6 do, iuribus vulg. dicta li clausula l tendit
ad conseruandum omni meliori modo testatoris voluntatem. Bal. in l. fin. l. .vcrsc. Nunc aliqua. de codicit. Caro. Ruin. cons i 6. In casu de quo quaeritur, col. q. nu. 1 o. lib. 3.&cum Dec.d. cons. 2 ψ et .videtur transire Soc. iun .cons. 29. Circa propostam quaestionem, nu. 3.vers. Et hoc ut dicendum, lib. 3. nouissimeq; insignis Iuris
testamento, sol. 237. Cceteriam quod ex clausula ipsa codicillari vocatio postoruin conditione inducta uideatur, tenuit Socin .sen. cons. I 2. Praesens consultatio, nu. I9.li. 3.&quamuis D. Anton. Tessauri ex
presse contrarium asseruerit decis. 96. Filii in conditione, nu. 3 et .vcrsc. Admonendo inter coeteras . tamen cum Socino seniori Iuriscosulto eminentissimo, senserunt Bonifacius Rugerius consi s. Perillustris Comes Scipio,nu. 8 .li. i. & Pet. Ioan .Anch. q. 3 i. Instituerat Caius, nu. 9. lib. 3. Optassem valde quod D. Antoninus in coniecturarum nonnullarum reiectione sun datius fuisset loquutus, illas recte ponderando, ut proinde non sit ei in omnibus obicctis deserendum, licet multa utilia ac necessaria doctissime ediderit, maximisq ueproinde laudibus dignus existat.