장음표시 사용
11쪽
pec, verum esse quod sentit quacunque de re, auctoritate ipserum comprobauit. Valet etiam plurimum ad idem declarandum, quod cum a patre ipsi iis, prudentissimo rege, Alexandrum suscepisset instituendum , ct omni eleganti
doctrinar &, quae tantae spei puero conueniret, expoliendum Homerum mprimis illi propositit: ingeniumq; ipsus in virtutibus eius stimini poetae contemplandis excreuit: cum enim alterum Homeri opus ab ingenioso viro, ac multum in hac re vidente, vocatum sit pulchrum numanae vitae speculum: quis non sat catur imaginem magnanimi uiri, ac sortissimi regis Iliade expres sam esse: nec potuisse optimum, sapientissimumq; praeceptorem verius illum informare, di simulachrum eius vitae, quam sequi postea insum oporteret, ante oculos illi melius collocare, quam si molam allet ei Achiillis virtutes, artificiumq; poetae docuisset in illo heroe fingendo, ceterisq; principibus Gr
rum copiarum, Sipss clarissimis viri exprimendis' Inde autem natus est admirabilis ille amor magni illius regis orga magnum eum hoc tam , quem multis modis signa scauit, ac nullo tempore passus est minui sito in pectore, atquc extenuari. quod mirari non delκmus, cum in animum cius tenerum singulares virtutes: incredibilemq; industriam huius diuinissimi poete acutissimus magister studiose,& quanta maxime diligentia posset, insevissct. Nam Alexandrum postea, virum sacium, in lirarisque disciplinae usu etiam valde peritum , Iliadem bellicae virtutis viaticum existimasse semper atque appellasse, ab iis qui res ipsius gestas seripserunt, comit l, itinerum eius fuerunt, litteris proditum est. Lundem etiam Achillis sacta magnopere admiratum suisse: enum inque heroum omnium plurimum illum amasse , testatur honos, quem cineri
ipsius atque osiibus habuit. crum enim,bellum illaturus regi Persarum, Ilium venis scit vel, ut alii volunt, in Sigeum : illics, Mineruae hostias immolasset, sin utq; heroas re diuina illis saeta, sibi propicios reddidi siet, columellam super tumulum Achillis stantem, unxit unguentis: nudus* una cum s dilibus sitis
circum ipsam cucurrit: colonaq; illic imposita beatum Achillem prae auitia quod duo illa multum puruagatarct quae paucis admodum in vita contigere, consecutus esset. Consccisio praeterea Aristotelem libros non paucos Hom racarum quaestionum, men Oxiae a Veturibus proditum est . quemadmodum etiam separatim cum tragoediam ortiasse: omne rue denium hoc studium aliis quoque scriptionibus suis illustrasse. Incubuit igitur ille in hanc rem toto animo, atquc, ut existimare licet, quod conatus est, absoluit, cumulato, pers est: omnes* partes poetices subtiliter pcrtractivit. Cum autem dicendi etiam
studium expolisset: atque ad intimas ipsius partes acie ingenii sui penetrasset, .magistros' demum illius, artem , quam proficiantur, docuisset, eadem n turae diuinitate quid boni, malique in hac ipsi committi posui, declarauit. in quom plus ne, an minus laborant, non facile assi arim. Nam cum ilheplures habuerit, qui ante ipsum in id opus incubuerint, do res , illius sti dii, ut potuerunt, extiterint, hanc contra artem primum ipsum aggressum sitisse iudico: nequh enim ulli memorantur, qui id essi re tentarint: ut post Aristo em etiam, qui aliquid ips addiderant, inultum , in eo progrcsii snt, minime seruntur. Non salvi etiam sertasse putaret, qui crederet hunc do iis imi viri laborem magis proseis e adscripta veterum poetarum iudicanda: vi it ites' , ac vitia illorum intelligenda, quam nouum aliquem , qui in eo studio cum laude versitussi, informasse es persectum vndi . . atqueau lutum reddidisse: neque tameuid auctoris ipsus culpa factum en: seu vitio potius eor
12쪽
rum temnorum, quae, postquam ille editus ae diuulgatus est, Athenis, retia qua', in Graecia, cons uta sunt: ita enim omnia Macedonum armis, intestinisci; malis illic perturbata sunt, ut vetera instituta At lienienses dimiserint: ac nouos mores, miserae illi fortunae conuenientes, paulatim didicerint: otii v ro , ac pacis haec studia secia sunt, florentibusq; rebus gentis alicuius ac populi,
non tantum tranquillis rem oribus, maxime isequentantur. Romani autem poetae ad praecepta haec, nisi fallor, non multum aures pate cere: neque au-
ritatem huius summi d storis in studio suo secuti magnopere suere. tragici nanque, ac comici totos se ad fibulas Graecas vertenta dederunt, nec noua multa argumenta studiose finxerunt. Epico vero carmini colendo apti in primis, ut arbitror, Lucretius, Catullusq; fuissent, si eorum alter veriorem materiam cepisset, in qua versibus complectenda ingenium exerceret: alter verolon molem aetatem vixisset, cum iuuenis adhuc tale specimen huius poematis de aerit, ut non male de ipse hoc ariolari posiimus: ambo autem magnis ingeniis praediti suere : iisq; luminibus poemata illa sua refersere, ut si toto pectore in hoc amplum argumentum incubuissent, nullo negotio pares illi tractando, Omniam virtute cumulindo, suturi stiisse intelligantur . nam quanta in utroq; erit facultas seribendi, elefantia'; orationis , cum ea aetate vixissent, qua maxime Latinus sermo purus, sincerusq; esset, quid attinet disputare t Sucessiit his Vir illus, non magno sine spatio temporis interie .sed, quo grauia in primis mala , atrocia'; exorta sint, & quae, ut veterem statum eius ciuitatis labes
ctarunt ac paene Romanum imperium euerterunt, ita Latinum sermonem, extincta omni nobilitate, totum inquinarunt:&antiquum omnem leporem ei eripuerunt. hic igitur, cum idoneam materiam , propriami eius carminis
sumpsisset, plurimum ipsim studio diligentiaq; sita exornavit: ac quod arte iudicioq; praeitari potuit, egregie perfecit, atque cumulauit. nam & Homerum ducem tibi propossiit, iptimi omni in parte sei poematis accurate expressit, vel ut quidam volunt, potius expilauit. quin certe tanquam apis quaedam,sngulos eius flores , ut tragicorum etiam , resiquorumis, optimorum, & Graec xum & Latinorum poetarum lustrauerit: indeq; suauit simum mel consecerit, dubitari non potest. Sed tamen hic magnus, & qui studio illo seo, curaq; adiutus, primum facile locum inter nos sibi vendicarit, ac iudicio multorum cum Homero etiam de primo loco ac palma concertarit. Sed ut ad opus Aristot leum, artemq; hanc redeam, iacuit diu ipsi:&paenὶ undiq; tenebris oppressa atque extincta fuit . quippe cum e tribus libris, primus tantum in vita relictus sit: reliqui autem duo ' ui consequebantur, interierint: nec vestigium eorum ullum restiterit. nam ad hanc n umerum librorum , quos seripserit de hac arte, peruenisse Aritates , testimoniis veterum auctorum perspicitur: & Plutam chus enim in Homeri vita tertii libri mentionem fixit, non longet principio eius benHongae scriptionis, ubi de origine eius poetae disputat, ac quid de re illa memoriae prodigerit Aristoteles , diligenter commemorat. Sed etiam L ertius in Socratis vita narrat Aristotclem in iij.libro e δ . dixisse optimo illi viro sedulo aduersitos stisse Antilochum Lemnium, &Antiphontem imi retem portentorum. Praeterea ipsemet in viij. libro de optimo statu rei p.
testatur, se accurate, copiosret; disputata de pu tione perturbationum iα his, quae seripsit de poetica . nec non & in primo itidem , , in iij. libro de arte dicendi exponit, se de sicetiis, omnique ipsirum specie seorsum disseruisse inurum de poetica seriptis. quarum rerum vix umbra quaedam nunc reperitur
13쪽
in hoc libro , quem in manibus habemus. praeterquἱm quod nullo modo vo simile est ipsitim , accuratum in primis doctorem, multas partes huius operis neglecturum fuisse. Os qitidem non parum: impersecuinam demum id, atq;
inchoatum reliquis te: aut enim non attingendum id fuit, aut postquam manus illi admouisbet: partesque ipsius aliquas accurate peisecutus esci, reliquas etiam expolire debuit: propositum'; suum ad exitum perducere. nam quin statim in principio huius operis comoediam appellarit: ipsamq; ornandam sibi troposuerit, dubitari non potest . quomodo igitur ipsim, ii opus plenum, integrumq; csset, omittere potuit .Vtinam potius hunc unum librum, qui resti ut, totum, integrumq; esse affirmare post onus, vi scriptionem hanc iplammaticam, debilemq; este asseuerare non timemus. Neque tamen ob id minus nobis gratum , acceptumq; hoc, quod tenemus, esse debet: cum enim ipsiam. e magna quadam procella, naufragioq; saluum sit, videtur, a nobis ea de causa magis custodiri, ornatiq; debere. praeterquam quod ita multa praecepta in ipse continentur: disputationes'; tam a t. ae,&poetae inserinando necessi ilae illic existunt, ut omnis opera in eo dilisenter legendo bene collocetur: ir eiusq; sine dubio maximus inde capiatur. Sed, ut significaui, iacebat hoc
praeclarum opus: nec aliquos adhuc acres sibi amatores nactum fuerat: quamuis
enim se is excusim iam, diuulgatumq; seret, Geomiusq; Valla in Latinum
sermonem ipsum vertere conatus cilci, non tamen adlvic, quia nulla magna .
diligentiam eo illustrando adhibita lucrat, inulti, honoreq; ullo erat . quum constet eruditissimos cum vir , qui omnem aetatem inhumanioribus iis litteris expoliendis consumpserunt, accurate ipsum non laciste: neque inde unquam testimonia vlla citasse. Exortus postra in Alexando Paccius, ciuis meus qui studio preterea hoc ipse vehementer tenebatur: ac tragi iam etiam quandam, inuento nouo gencie versus, nostio patri sermone conscripsit, ut plures etiam ὀ Graecis poetis, non sine laude Gindustria multa, partim e dem nostro: partim Latino sermone expressit. ille igitur: ita acriter lim opus amauit: ut semper in manibus illud haberet: acde nulla re magis cum hominibus dotas, versatisq; in scriptis huius philosbphi loqueretur. Quare cum incensus desiderio ipsius esset, ac nulli labori parceret, ut cum adiuuaret, cum antiquis libris, cuius rei potestatem magnam nactus cst, cum gratia apud Cl mentem v I i. Pont. Max. floreret, peruulgatam scripturam contulit, ct multos sine dubio locos emendauit. Sed etiani, cum idia arderet studiis omniselcgantis doctrinae: in primis', ut traditum est, artem hanc coleret ac sicquentaret, ut magis similiarem sibi hunc librum redderet, singulati, sentcntias a curate ponderaret, in I atinum sermonem ipsum vertere aggressiis est: nec tamen plene, quod animo contendcbat, essecit: conatui enim illi Uregio mors
obuiam iit, ac singulare bonum , quod inde nasci potuit, sitit ac disturbauit. inchoatus igitur , imperfectusque labor ille honesti ac probi viri exiit: nec tamen non studia aliorum non parum excitauit. In idem opus non multo post
Franciscus Robortellus toto pectare incubuit: qui & annis, & eruditione fi rens, consumetis in tam praeclaro, arduoque opere plurimis vigiliis, hunc li-lirum primus triptis suis illustrauit. plurimumque caliginis inde sit stulit atque
disiipauit: nec non Ope antiquorum librorum, nonnaas praeterea ex eo maculas deleuit atque exturbauit: cum enim multa ille legisset, fabulas m omnes omnium poetarum diligenter versasset, ac sedulo in primis Graecos script res, in quibus varia, multiplexque doctrina existit, volutasset, bene paratus
14쪽
in hane palaestram venit, quare non sine causa, magnam inde Iaudem gloriamque reportauit. Descendit statim in eandem arenam inregie&ipse alia parte ornatus, ac scientia om ni subtili comitatus, Vincentius Madius. qui eum aetatem omnem in grauioribus libris eius em au ris contriuisset, atque ineeleberrimis gymnasiis scripta ipsius interpretatus esset, laborem etiam hune viribus silis indignum non exissimauit, atque in eo sellinendo omne ingenii sit roburcontendit: hic & sngulas sententias diligenter examinauit, ac quae obstare illic, pugnareque inter se videbantur, cognouit: adhibitaque diligentia plurima nodos plures ditatuit, atque extricauit. N ne longior in lauaibus ipsius perseo uendis sine ulla necessitate lim, quippe cum liber ij se, plenus er ditionis ac giligentiat, in manibus si, utilem valde operam uiam in hoc praebuit atque collocauit. Sed nescio quo pacto ego, dum hos vere ornaui,&quantopere ad hoc munus obeundum inarure accesserint, significaui, err xem animi mei magis indicaui. qui non ita sertasse idoneus sui e operi, neque par tanto oneri sustinendo, tamen illud sescepi, I suas cum illis contendere voluisse, possum existit nari. aqua sane mente, consitoque longe semper astarae quiduis aliud magis animo meo cogitaui. quod sane verum esse , atque ita prorsus sella re, res ipsa, ut arbitror, ratioque, quam in hac striptione mea secutus sum, declarabit: meque omni huius turpissimi eriminis sespicione li- herabit. Sed, ut rationem mei consilii aperiam, ac quid densque me, vi tam erumnose nauigarem seso, impulerit, studium id fuit iuuandi, dc amor ergabune optimum scriptoremincredibilis: cum enim olim diligenter libros eius de arte dicendi legi: ac studio, vigiliisque meis quantum potui illustraui, e dem tempore hune etiam libellum, non valde alienum ab eo argumento, ac curate versavi, & cum ipsus obscuritatem animaduertissem, ac quam malὸ ille a venistate tractitus suisset, cognouissem , aliquid lucis ipsi adportare; pla castue non nullas aliquando eiuslem sanare mihi videbar. cumque diutius in hae mente missem, coepi sperare, si id si re perrexissem, tempore suturum esse, ut adiumento alicui ad eum intellisendum iis, qui non tantum in eoi
borassent, sus essem. Quod vero selli in hoc, accipique magnopere potuerim, a mirandum non est, cum nihil tam dissicile omni homini si, quam scire, qui sit, ae quid praestare possit, videre. hoc igitur fortasse mihi fraudi suit, ac quod primo, si totum mihi propositum fuisset, merito me perturbas.set, atque ab eo conatu penitus abduxisset, paulatim susceptum , non tam a
duum, laboriosumque mihi vissim cst. Sed his omnibus rebus nunc relides, ignosei arbitror oportere illis, qui desderio iuuandi ceteros capti, splendo teque laudis cerati, maius aliquod onus se piunt, quam vires eorum v leant sustinere. hanc igitur milia quoque veniam dari rogo: praesertim si liuor nullus, obtrectatioque in hoc meo labore apparebit: quarum rerum umbram omnem, speciemQuo, ut illae nisi festasse nimis mihi placeo ab animo meo absunt, ita inde gelere , ac ianditus ex imitere conatus sum. Accesserunt postea preces amicorum , assiduaeque ipserum voces, ut quidquid &ipse inu nissem ad hoc studium illustrandum aptum, diuulsarem, di cum amatoribus ipsus maximis communicarem: eso enim , ut timide semper ac pedctentim ad hoc opus accesii,&in singulis ipsius partibus multum haesitavi, ita ad extremum hoc consitum capiendum valde cohorrui,& tanquam seopulum alia quem prolationem in medium mearum harum vigiliarum reserinidaui. Nam quin cupidi ipsius multi inuenirentur nunquam dubitaui: neque enim com
15쪽
tingit hie, quod in altero illo studio, araeque dicendi esu venit, ut in liberis
tantum ciuitatibus ei locus sit, vineatque stilum tranquillo statu respublicae, atque omni strepitu belli procul uigato. cum enim & illic maxime floreat, ac secundis ipsarum rebus magnopere delectetur, gratum tamen est regibus , h noresque ac praemia magna adipiscitur ab opulentisiimis quibusque hominibus: idemque rerum adiicitarum solacium ac perfugium magnum est. Riseenim nescit Aeschylo ab Hierone Siculo maximos honores habitos esse 'in cum Allienis discessisset, existimans se ignominia notatum, quod ipsi sina ad testentem Sophoclem, qui tum primum in scenam venerat, deleta iudices a reposuissent, cumque vidi rem illius certaminis sententiis suis declarassent, in eam potissimum tellurem se contulit: tyrannoque illi mirifice gratus&a ceptus fuit . unde statim praeclarum ipsius factum, beneficiumque in illos h mines maximum ingenio suocclebrauit: condebat enim Hieron tunc Aetnam urbem. unde poeta ille, argumentum hoc sui carminis iecit, fabulamque eo nomine docuit, qua & au rem esus beneficia ornauit, & hominibus, qui iulic viverent, beatam vitam ominatus est. Apud Archelaum etiam Maced nem, vixisse multum Euripidem, notum est, qui rex tam benignus in eum poetam fuisse fertur,&tam saepe maxima pecunia, muneribusq; amplis imis cum omesse, vim um sane pondus auri aliquando Euripides magno animo recusaret: atque in eo contra preces ipsius perstiterit: aliquando totam illam pecuniam sodalibus sitis neces lariisque Athenas miserit, ne animum rus erga se penitus videretur repudiare. nam Menandrum etiam qui alteram nam coluit, a Ptolemaeo primo A gypti rme magnis propositis donis euoc tum fuisse , memoriae proditum est. Sed alia plurima , si maiore confirmatio
ne res egeret, exempla occurrerent: nec ltura voeia, verum etiam noua,m
xisq; huic ipsi aetati propinqua. quamuis negari non possit, quin haec rariora sint, ut propter misera etiam , de valde calamitosa superiora tempora , non ita multi fuere, qui in claudi toto animo incumberent, quamuis non penitus illa unquam extincti si . cum in aliqua semper gente omni aetate aliqui exiit rint, qui ut potuere tunc studia haec colerent, atque amarent. Io quo etiam vo.
re patria haec nostra gloriari potest . quae ingenia illa tulit, quae prima hanc la dem renouarent, atque omnibus aliis, qui aliquid ipsus lingua ipsis ibit,
longo interuallo praestarent ii autem suere, ut uno omnium consensu patet, Dantes, acriti archa, qui inter alioseius saeculi poetas, tanquam lumen aliquod emicuerunt. eorum vero alter, aetate prior,& amplitudine argumenti
maior, ct cognitione omnium entiarum inlustrior, poemaconfecit, stuporis plenum , ct diuinitate multa refertum. Quod si aliquem inferiore aetate natura armauit, ac siquis se ad scribemiam diuino spiritu assatus contulit, hic prosecio is suit: neque enim humanis viribus nixa mens ulla, quae vidit ipse, &vinos videremus cnecit, potuisset unquam contemplari. Qui successit aut illi, quum minorem materiam si psserit: est enim Petrarcliae poesis, ut de Anacreonte illo Teio, Cicero memoriae mandauit, tota amatoria: multum t men ipsi dignitatis attulit, honeste , in primis atque ample teneras illas res, ac molles pertractauit. cum contra Graecus ille& turpiorem amorem Glcbrarit,&vini pletium, temulentiae'; poema condiderit : ita s: demum nostcr, in eo opere gestit, ut nihil in eo videatur posse desiderari, quod ad argumentum illud ornandum, atque omni laude cumulandum faciat. Cum igitur clegans hoc studium tantum adiumenticepcrita nostris hominibus: nec tantum i
16쪽
uinti sint apud nos, qui magniscri dreclareque ipsiim coluerint, scit etiam palniam ex eo tulerint, cur non debui & ipse, si quid opis ipsi adferre possem, valde eonari. & cum eximium carmen scribere non valeam : nec etiam sertasse r
Eia id siciendi rationem aliis tradere, eum sestem, qui siimmo ingenio praedi tus hoc fecit, riemque hanc docuit atque omni cleganti supellectile locupletavit, se,ptis meis a uare:&praecepta, quae dedit, vetuitate ipsa,& pra terea aliis malis corrupta multum, atque obscurata, sedulitate mea illusti rei Cum autem nunc explicationem huius libri , finem mei laboris esse st tuerim , habeam tamen instituta quaedant alia, quae valeant aliquid ad artem hanc ips- ornandam , commodiore tempore illa diuulgabo , ut nulla re , qua possim , desinam ipsam expolire, si modo id , quod conatus sum , vllam in par tem ei scere potui, atque praestare. Vt autem omnes ingenii mei vires contendi in singulis sententiis explanandis, ita diligentiae plurimum , studii es adhibui in antiquis exemplaribus conquirendis: cumque omnes, quae apua nos sint, bibliothecas pe scrutatus essem , opera etiam amicorum, industriaque in hac re ussiam . qui ut studio meo inseruirent, cereras Italiae omnes excusserunt, unde aliquid aptum ad hunc librum purgandum posset expromi. Sed se potius in hoc illi studios, mei, diligentesque praebuerunt, quam auxilii multum mihi, opisnue, ad id quod quaerebam, tulerunt. quod sine ipse admir tus non sum: Ecbam enim vulnera, quae imposita eiunt huic operi, multis abhinc saeculi sed comportata suisse: videramque ipse olim, ac diligenter u charam volumen quoddam antiquissimum , in quo cum una cum aliis non nutulis bonis auctoribus, fideliter scriptis, hic etiam liber esset, nihilo melior illic ille multis locis, quis peruulsatus quilibet, typisque excusus erat . quared speraui aliquid boni inde posse expectari. Totum igitur me contuli ad lecti inem communem iubsenter spectandam, quam tamen arbitror me multis I cis emendasse , ac stugio meo meliorem reddidisse. quod partim seci ope in rumipserum uicuimodi erant, scriptorum librorum: partim collatione ali rum locorum, ae testimonio denique au ritateque quorundam veterum aut rum ut coniectura etiam aliquando, acerrimaque animaduersione aninia mei. quod tamen pudenter nili sallor & caute feci : semes aue tantum, aut iterum, aliquid mihi, necessitate coactias , in hoc permisi: aut, siquis etiam hoc vult, arrogaui. nec recusis etiam , si serte deceptus stini: nimisque in hoc mihi tribui, qitin opinio mea refellatur: veritasque ipsa iudicio meo anteponatur: omnia enim malo, quaan huic diuino, atque utili in primis operi , cui plummum prodesse studui, videri obfuisse, aut aliquid ipsi maculae aspersisse. Nam in hoc quoque simplicitas animi mei, cupiditasque infinita iuuandi appatebit. quod ut labor hic meus communior sit: sententiaeq; auctoris minore cum m lcsba percipiantur , ab his etiam , qui ipsius linguam non didicere, singula verba expressi, ac ne ordinem qisdem illorum plerunque variata: hanc ciam ra-ηonem , rudem penit atque inornatam, aptiorem semper existimaui striptis huius doctissimi, atque acutissimi seriptoris exprimendis. qui nanque in prae pus alicuius artis, rebusque sit btilibus, atque obseuris vertendis, elmantias Monis laetaretur, hic studio illo suo ut opinor potius olliceret, quam lectorem adiuuaret: serupulos saepe magnos in animum esus insereret: oratio enim eorum, qui aliquam artem tradunt, longe diuersa est a genere dicendi oratorum :& corum denique, qui inultum in eo studio Versati sunt: quam uis enim illi tune longe alii scriptioni incumbant, retinent tamen non parum
17쪽
frequentatae ab ipsis locutionis: resque omnis aut multum augere, aut contra conterere valde, & cxtenuare consuerunt. Hoc etiam, ut apparet, viditM Ianthius: acutus valde&ingeniosiis poeta, vitium que nimis expolitae orati
nis significauit: cum enim quaesitum estet ex eo quid sentiret de tragoedia Diogenis , respondit non posse se ad eam oculis penetrare, nominibus undiq; tecturi atque obscoeratam. Eodem igitur pacto acuti sensiis Aristotelis non poterunt indagari, si granditate verborum specieq; , tanquam velis qui bindam, operti fuerint atque adumbrati. Qua in re fortasse plures, non parum lapsi stant, qui diu versati in illo scriptore , verborumq; splendore , ac copia diligenter notata, stilum Ciceronianum huc transtulerunt, atque in hoc potius
studium omne suum: quam in sensibus philosephi exprimendis posuerunt. quod nullo modo nisi sillor fieri oportuit: eruditio enim doctiinas; abscondita hinc petitur, non flores , ornatus p sermonis ab his auctoribus expecta tur. Verum autem hoc esse, prorsum; probari dcbere, intelligitur etiam a ctoritate illorum, qui publice Aristo eos libros interpretantur. qui cum er
ditisiimi viri snt, ae de hac re egregie possint existimare : quippe cum ipses
tanquam incudem quandam , continenter tundant: nec ullam quamuis min
tam ec exilem partem eorum relinquant, quam non subtiliter perpendant &excutiant, relicto labore hoc ipserum, doctoreque suo ita concinnato , ut vix agnoscant: veterem illam simplicem, puramq; tralationem sequuntur . nec ab ea unquam, in quo sane multum vident, decepti elegantia, splendorem ullo verborum diuelluntur: si quis enim illic aliquantulum a vero tensu auctoris digrediatur , quod necesse eit , si pluribus verbis, aut ornatioribus utitur, sta implures , ac molestae quaestiones exoriuntur, quae magnopere perturbant lin rem, ac sine causi ingenium ipsus exercent: cum tale nihil ab auctore unquam prolatum, aut cogitatum st. Cognovi ego Petrum Halcyonium, qui mirum quantum in hoc valuit: ac s conatus hic laudem in se magnam aliquam habet,
non debuit non magnopere commendari. ita se certe ille in ea ratione amauit, ut non veritus si Theodorum in ari,ae ceteros omnes , quos ille docti si mus vir,plurimum hi in hoc munere laudatus,scutus fuerat, prae se contem re atque conculcare. hic non nullos libros Aristotelis interpretatus est, atque omnem industriam suam in eo posuit, ut sciatentias philos phi Ciceronis verbis exprimeret: cuius eloquentiam meritδ semper probarat,&cumscribebat
etiam aliquid, non infeliciter reddebat. quid autem praestare in hoc de quo
quaerimus potuerit, non est tempus nunc accurate docere. laborem certe illatum, non esse probatum testatur, quod in scholas philosephorum receptus non est, praeterquam quod statim xxortus est, eruditus sane &accuratus vir, qui valde ipsum accusauit, ac volumen etiam de illius in eo opere erratis diuulgauit. Possem etiam exemplis postis certorum locorum, vitium hoc ipserum
patefacere, & quam nullo iudicio in hoc usi sint declarare : sed quia ab ali rum culpis exagitandis toto animo abhorreo , & rem ipsam satis iam planam ,& apertam este arbitror, omni hoc labore sit persedebo. Nam ipse quoque ii iuscemodi aliquid fortasse cssicere potuissem, si conatus essem , atque id rectum esse, ae laude magna dignum existimassem ream enim laudem esse, diagnam in trossiis, quae soc nomine appelletur puto este, quae a sapientibus vliaris, iudicio , praeditis prosciscitur: non ab his nascitur, qui umbram potius rerum ,& quod in promptu est spectant,quam vim illarum, naturamq; reconditam intuentur. Huic igitur quoque periculo me exposui: nec voces mal uolorum ,
18쪽
uolorum, impe itorumq; , sedctiis aliorum gratia reserinidaui. & eum fide d mum me in hoc, quemadmodum in aliis omnibus partibus gessi,atque eam in primis sseruaui. Nee tamen non auctor sim iis, qui harum litterarum: a tiumq; omnium optimarum studios sunt, ut Graecum sermonem perdiscant. quod non magno negotio, si tantum ipsius percipere volucrint, quantum
huic eruditisiimo scriptori legendo, ceterisq; Lentiis eo seriptis percipiendis
satis est , neque longo tempore im petrabunt: ita enim paucorum mensum labore, maximos labores, in si uos necessario aliter singulis diebus incurrent, declinabunt: ac multo facilius ad occultos sensus auctoris tenetrabunt: nequc enim existimandum est, quemquam melius, aptiusq; senilim animi ipsus oratione editurum , quam auctor ipses xerit, e cuius mente, intellectu . illi prodierunt . Qui vero semel gustata suauitate, copiaq; huius sermonis, contentus hoc non erit, sed ad sontes etiam poetarum accedere ausiis fuerit, atque inde iucundisiimum liquorem haurire, & tanquam in amoenisiimis Musarum pratis requiescere voluerit, laborabit hic quidem magis. quippe cum illi festiuit tes omnes,&lepores undiq; collegerint,&e vetere etiam memoria, peregriniri; regionibus verba quaedam eruerint, ut non pauca quoque libere satis &contra constetudinem ipsam aut iunxerint aut immutarint. Vnde fictum est, Vt quidam ipses alia lingua,quam ceteri sci iptores, locutos existimarint, & ob hanc dii scultatem illos attingere magnopere resermidarint . nec tamen non labor ille maximum studium, voluptatemq; aliquando in animis ipserum cre bit,dc molestiam illam non sine grandi scenore compensabit. Cum autem iam, quae dicere cogitaram, ac consilio meo constituendo, necessaria existimaram, exposuerim, sacri animo adauctorem ipsit mire iubebo.&vt omnes singula ipsius verba diligenter expendant, admonebo. quem ipserum laborem, si studio, diligentiaq; mea plurimum leuaui, gaudebo, ac quod magnopere curii, me plene consecutum putabo. Sin nullum magnum, ut studui, seuditam illis tuli, voluntas certe non defuit: conatusq; huius rei ciliciendae, ut unicuit apparere poste puto, non mediocris.
20쪽
DE Attica, imi omisi Q, quam Pnahalet, o quo pacto oportet coagmentare falida post benest halitura est:
Fraeterea ex quot, quasin ve est partibus: eoae , modo de abys, quae elassem rationis, Debunt, disseramus, imitosivm o, ut naturae mos est, Irmum a primis.
l A v c i s proponit Aristoteles , quod toto hoc opere
conficere deinet: neque enim nunc tantum indicat
quae primo hoc libro prosequi cogitat: cum enim manifesto tradat se partes species ue poetices explicare velle, in hoc verb de duabus tantiun agat, perspicumnest ipsi im intellexisse etiam, quae reliquis duobus libris persecutus fuerat: multo nanque plures species poEtices si indi est igitur prima haec pars χώεισι , & σκοπι e totius scriptionis, ut Graeci vocare consumant. - Cum lis autem inter interpletes huius libri exorta sit, appellari ne debeat prooemium prima haec pars ipsi iis, quid mei iudici, de hae te sit aperiendum videtur. Arbitror igitur res vocari totum hoc exordium: quod -- situm est ante explicationem eneceptorum artis, quod aliquantum instruat teci rem, ae breui ostendat consilium auctoris, ut a Graecis interpretibus appellatur prooemium naturalis aiuscultationis,&aliorum Aristotelis librorum: nee tamen puto par omnino esse ac simile prooemiorum, quibus utuntur oratores in causis agendis. Cum Cicero etiam in epistola quadam ad Atticum tradat Aristotelem uti prooemijs in lius libris, quos , moκοή vocar, ut qui crederet haec ipsa non appella da prooemia, quibus idem in suis grauioribus sunt ilioribusq; scriptionibus, paucis in uniuersim agit de eo, quod postea accurate explicare in animo habet: verin, ita vocari debere,quae digre siuntur a materia, speciemq; ornatus habent, cuiusin
di sunt, quibus ipse usus est in suis de philosephia libris: neque enim Aristoteles huiusmodi prooemiis usus est in his,quae restant de obscuris grauibusq; ullius philos phiae quaestionibus. Sed ut intelligere licet testimonio Ciceronis, in communibus popularibusq; libris prooemia astixerat, quae similitudinem retinerent Cic