장음표시 사용
1쪽
inq; internis principijs,s virtutibus intellectivae substat
tiae nostrae,s primo de eius potentia, potentiaeque Iibertate, ac de ea, quam in natura a Deo sortita fuit harmonica concordia. Numero Secundus. Ex eiusdem lueubrationibus
DOMINICI v SCHI CIVIS REGI ENSIS.Censara crofancta M. Ecclesia homiltime obiatus, o subiectas, in eras uiuinatus lumine sanctissima consecretur veritati ad De Trimunias guriam. Ame .
3쪽
Xpleto Tractatu de nouo homine n stro,sub cuius explicatione sermalitatis quantum diuina placuit liberalitati, nostri qs permisit exiguitas ingem9, strae in Deum conati fuimus adumbrationem delineare filiationis, illamque nostra reprisentare menti. ut ex illius inspectione ipsius amatores facti formae, nostras in Deum semper eleuatas haberemus mentes, ut non interris, sed in coelis nost semper esset conuersatio, ad quam post in ad Philip e. 3.
.am rad Colosi. c. s. m. I. a. ora. nos monet dicens res cum Christo eo remissisquaesursem ι quaerite, ibi Chrisus in dextera Dei mo es, quae Νfim Dite, non quae
sent seper terram, mortui enim estis mundo, dimita me aiasiondita es cum Christo in Deo, mi cum Christis, vitam fra apparuerit, tunc o, vos apparebitis cum ipse in gloria, ad quam nos omnes aspiremus, oportet. Reliquum est in do,ut naturalis humante nostrae delineamenta formalitatis eadem curemus diuina effingere donatione, ut quod verEnatura sumus, attentius contemplantes recte iuxta nostrae praeexcellentiam sormae semper magis operari contendamus, ut nostria Deo nobis donatum inuiolatum seruemus natum principatum, non ignorantes, quod sicut e veru eos, quiseum non retinuerunt principatum in iudicium magni
4쪽
dita imo saternis fuν ligine cruriandas reseruauit Deus. Ita. Fua inicinu. 6. ingrato sic faciet homini sua sanctita
contemnenti dona Pιt. a. e. a. nu. 9. quae enim maior imgratitudo inueniri potest,quam liberalissiari dona proijcere largitorisὸ Portentum enim in natura monstruosum est, quod humana species nostra, quae unica hac rationis disserentia a reliquis distinguitur, ac separatur animantium specicbus, ac cuius virtute in sui constabilitur,& conseruatur principatus throno, eam quandoq, sic neglecte despiciat, ut in fundum se voluntarie demergat irrationalitatis, hi utique non ex alio euenire posse credendum est, quai quia, quam capit, pretiosam non putat habere animamri sed iumento se similem esse credens, veram propter hoc libertatem in miserrimam commutat seruitutem, ex quo in tot, tantaq; se proijcit errata, ut imposibile esse videatur,quod in participem rationis talia cadere queant, cuius causam in mediui asserre pro posse curabimus Deo hoc nobisdonante.
5쪽
Potentivis intellectus nostri likrtata. Caput Primum.
Oster quod vivat intellectus sapiens nullus dubitauit
unquam de eo igitur acturi, primo, qui ipsius fiat vi uenil potentia praemittamus, Oportet , quae elle di citur,4 est vere interna substantiae luenti vis, cula cultas agendi lecundum lubstant ae illius forma illa. tem, cuius illa dicitur et I potentia, actusque illius principium, atq, in eadem . natura ingenita substantia interna inuisibilis operandi virtus , causa, a cuius quidditate , quantitate,& nornine, eius, in qua in ell,veliamur substantiae quiduitate auro qualitatem , Qui ineu,
Nostrae litur animae intellectivae potentia est vir ωfacultas, seu virtus in dictae intellectivae animae subitantia a Deo ingenita per se libere agend quidquid ibi magis placet, Uermautem I libera sit,&liberam age ncii tacui talem habeat, non coacte sed sua prematura libe. re quidquid sibi magis placet, agere pollit, necesse est libere autem, agere ut possit, volunt arte, hoc est ex libero suo id possit arbitrio,opus ell, voluntarie verti ve possit quod velit, intelligat oportet, quia ad id, quod gnoramus nostra non fertur voluntas Sua igitur libertate eum ad agendum noster se ipsum per se inouere, & excitare valeat intelle eius , at re vera, si vult, se moueat , di excitet hoc ut libere agris ad Intelligendum se ipsum mouere, di excitare vesti, oportel hoc autem ut velia, huc se velle intelligat; ne celle est, alias, si id agere velleno intelligerer quod nos plum, vi agat aggredientem ipso supponimus facto non libete per te ad agendum se mouere , sed inscius in brutovrum malem ad agendum ab ipsa moueretur natura ac sic in ipsis pristas naturae principijs, ab eorum agendi non distaret principio, quod ipsa est appetitio pura Pura ergo intellectiva potentia ipsa pura via tantaria potentia in ipsa non ei prior, vel posterior intellectus sub stan Lia , ueq, e contra , sed retraqἰ sita ut uua est tantus voluntaria in ecti
6쪽
iel lactitia, & intellectiva voluntaria potentia, seu unius duplex unit a potentiae virtus. In diuisa autem voluntariae partis potentiae huius, seu internae mutuae virtutis illius internum notum principium, principitu naturale tu men, ae index desiderium est illud sciendi in humana a Deo ingenitum mente, quo per se libens quisq; ad sciendum se mouere potest, ac, si vult, re ipsa se vere mouet, excitat, idq; agit indiuidi vero intellectivae partis, seu internae mutuae virtutis poten tiae huius internum nobis notum principium, seu principi,naturale tu men.& index ipsa est ingeniti desideri huius, ae virtutia illius inici. stra insite isente eum eodem simul congenita des derici naturalis notio, qua sic, ut supra, illa nostrae esse insita menti, de pro nostro ijs posse uti stimus libito, aere, ut utamur, scienter aggredimur, v recipr ca hac liberae huius virtute potentiae possimus simul de velle sciret scire velle, ut volentes se ire, nostra vere esset voluntaria scientia:selen tes vero velle, nostra vere secundum rectam scientiae rationem esset recta voluntas, ut coniunctim volentes,4 scientes: scientes, & volen tes nostri libere recte, iecta nostri libare uteremur simultanea libera,& recta directa, & libera intellectus saevitate,quae utiqi si non huiusmodi esset libera simul,& recta undequaq, ut eam fecit Deus, esse non
Philipae. AEu.r 6 in hunc sic a Deo congenita sinem, ut ea libere,vi rei ΩE: recte, dk libere utentes, recte quoq; ,4 libere: libere,vi recte via
remus, Sageremus, sic viventes, agentes super omnes inferioris spe .ciei animantium gradus solidum inuiolate,&inuiolatum solide nostraeseruaremus naturae principatum a Deo nobis donatum, commen
3 3. nu. 2 3. quem sis seruare, est illis recte, & Iibere dominari, qualeis rectum,4 liberum decet, ae debet esse dominium, quibus ut omnibus dominemur, accum veritate dominati fuisse, 6 et radicamur, nostrae quoq; dominemur, ac dominatis muscarni, necesse est, quia re vera est&illa ex eodem animalitatis genere, cura Deo dominari iussi sumus,
citata voluntate , di ex libera voluntate a recta mentis regulata, &d terminata lete, & scientia secundum ordinem nobis a Deo in naturata dispositum Seonstitutum nostrae errores reprobantes carnas, perula,
ac recta sectantes, di eligentes mentis, Deo nos immaculatos exhiberre pos-
7쪽
Huiusmodi vero nos exhibentes in verbo Domini tot velutis; infa
telle calua potentia cum sit vere, ut iam dictum est, in semet ipsa volu notarii, voluntarieq; ad intelligendum se ipsam mouere valeat, ac vera , u velit, se moueat,sic autem se mouens, si pariter velit, re vera intelligere valeat, ac re ipsa volens intelligat, pro plerea, Eccl. c.6.nu. 34. scriptum est Quod, scire cui voluerit, sapiens erit, ideo scire volentim iucιle nihil dicitur esse. Ad intelligendum propterea qui re non se excitauerat, ab eo se abstinuisse voluntarie dicatur, ac re vere se ab illan uerri voluntarie vero se abstinens, ab ignorantia se cum veritate excusare non potest, nobis propterea peccato ipsa imputatur ignoram tia, quia vere ignorare voluntarie volumus, ignorare autem volentes
in e,ib', quia populus non intelligens apulabιι, nam cum per ipsam exustitationem kr malit illa intellectus, ad quam volens se euehere pintulisset: euehens autem etiam intelligere potuisset bene age re,quod non faciens dicitur etiam noluisse intelligere, ut bene ageret, quo dicit Enga etsi non sponte, Num. d. c. I . nu. F. in necessariam tamen coente quen tiam quamdam bene agere noluisse dicitur, quia beni agere, luit ιntes. ιgere, Hal. D. nu. q. hoc propterea ei ad iniquitatem imputatur, quia causa causae est etiam causa causati Ad nostram propterea eruditi nem Hal. 3. nu ab PDιH3.n . i. introducitur Deus de coelo suo san esto prospicere super filios hominum,ut videret, si ullus et et intelligens se consequenter requirens Deuta, quia sapientia Diuina stat in medio semitarum iudicij, ut thesauros intellectus nostri repleat diuitiis suis, quae sunt scientia. intellectus iustitie, Prou.c.8.uu.2 .ina I. Eccl.c. nais ιδ videns autem,quod nullus hoc faceret, dixit: Quod propter hoc omnes erant facti inutiles,quia cum Deus intellectum pro nostrae lenidi, agendi nc bis dedisset forina, per quam illiiseruire valemus, ac rei' Ia serMimus, Apost ad tuom. c. 7. xu. x . ea re non tentes vere facti dici.
tau esse inutiles, ac velut intellectumnia habentes, nam, si unum qu din, suum ut in esse torinale constituatui ,3 in eo coctu
8쪽
seruetur, suae sum Ist, &eon semet actum formal tatis , necesse est, alias fecundum intentionem Brmantis inutile e pro non formato reputandum est, quia, cum nil aliud sit formittas, quam actus emanaticia pro pria potentia ad agendum se mouente, quo vel non adepto, vel dimisso
inutiliter iaceat, pro non formato habeatur, consequens est. Propterea Psal. 48 uv. 3b et r. dicitur. Quoιi homo, magno curn inhonstrea Deo per infusionem intellactus constitutus esset, ut videlicet, si vellet,actua αl ter intelligere posssen, hoc nonfaciens comparatus era iumentis insipienti.
bus, ct sim j sfactas illis, nam hac sola si a caeteris an unantibus distantes sumus differentia, ut intelligamus, quod agimus, ea consequenter de medio sublata ijs limites e staciamur,dicta ratio,quae distinctionalis diseferentia cum a libera nostra vere procedit,4 pendeat voluci tate, hine est,quod voluntarie nosmet homines exhibemus,& volentes vere huiusmodi sumus, quia nostrum etiam essendi, & agendi principium est libe. rum quoque, ideo, si intelligere,vi nosmet actibus intellecti uis homines demonstrare volumus, vere possumus, si minus autem, bestiis nos similes esse demonstramus, a quos caueremus nos monitos esse volens Dominus ait: Nolite sierimur equus . mulus, quibus non est intellectus, Ptiti. 3l nu. . non quod intellectiva re priuemur potentia , ut realiter sunt equi, & muli, sed quia puram qui retinet intellectivam potentiam absq; illius usu, id est actu non intelligentem sine intellectu recte dieitur esse, nam cum intellectus ah intelligendo fuerit appellatus, qui non intelligens est, eo recte carere dicitur, Domitio id amrmate mat .c. s. u. I 6. Haec tamen hic obiter dicta sint ad hoc tantummodo demonstran. dum, quod huiusmodi intellectiva potentia, sicut ex eius libera voluntate ad intelligendum se ipsam mouet, sic ex eius libera intellectionem ex se producit voliuntate, propter hoc omnes, scire qui volunt, non inpediti scire possunt, Iob c. I et .mν. 2. c. 3. nu. a. Dan. e. 3u.IO. EccI.
lla se ita, & intellecta ex eius libera sic si lupra , retinent voluntate, quorum retentio declarita, ut infra, dieitur memoria Intellectivorum ergo omnium agendorum potentia sic, ut supra, ipsa dicitur esse libertas, quae coniunctim intellectiva 4 voluntaria est; voluntaria, &rint ei. ectius: vo tam a quidem, quia, inquam vult, potest inelinare partem: intellectaea autem, quia nequidquam, riti si cum ratione, desiderat, quae vero aduersus auentur rationem appetitioni potius,qua voluntati ascri-henda sunt;Potest erto se libere ad intest tendum excitare,cla non exc, a re. incoeptam hitellectionem petacere,d non perficere: periectanias
9쪽
retinere, & no retinere; posteriora tamen secundu natara quidem sunt intellectus, priora vero ipsi magis se appetitioni approximari videtur. ideo, ad intelligendum qui se excitare non volunt, similes bestus se ilia facto suo essec ille dicuntur, quia sieut illa natura non valentes non intelligunt, sic istinatura valentes quidem ntelligere, intelligere no . lentes non intelligunt, ambo ergo non intelligeates eodem similes effi
QNam, si omnis hom o natura scire desiderat, scire quomodo desiderare posset si voluntas, cuius partus est ipsum desiderium ad intelli gendum desiderio ipsum non excitaret intellectum nostram propterea nobis exprobrans Deus ignorantiae culpa in Psal. 33. nu. q. alti notelligere noluerunt, ut benὰ agerent: Si ergo nolentus non intelligimus: e conuerso volentes intelligamus, consequens est: Et si peccatum, non est peccatum , nisi voluntarium. Io c. 9. numqta quomodo no. his in peccatum ipsa imputaretur ignorantia, nisi voluntaria esset Leu.
Tιm. c. rinu. II. Ecce ergo, quod principium intellectus ipsa est volun. tas, vice sic versa, si voluntatis nostra ipsa est electio, di electio est op .limi, quomodo, quod optimum est ipsa arbitrando eligeret voluntas, nisiit ius iudicatione, quae ipsus intellectus est partus, quid Optimum esset, cognouisset: ecce ergo, quod voluntas,& intella tussim tellectus,& voluntas sunt sibi ininuicem principium volendi, & intelligendi ran. telligendi, volendi, se se ergo mutuo excitantes alter alterius interni vicem subit principii, ac naturalis causae, quia, ut dictum fuit, una est tantum voluntata a,4 intellectiva intellectiva, di voluntaria potentia, seu unius duplex unita potentiae virtus sic & non aliter estis ipsa meis moria, cum mutua sit actualis iniqllectionis rerum intellectibilium inta ipso intellectu, aequi psius intellectus in ipsa intellectibilium rerum inistellectione perpetua permansio, permasioq; ipsus sit voluntatis actus, quomodo . n. actu simul permanerent, nisi sic ipsa voluntas permane.
σ16.hinc maniseste patet, quod haec mutuo, ac in inuicem unde quaq; se se natura complectuntur,complectentia autem,& si inter se se disti mruantur, num tamen sunt substantia tantum, quae omnia uno nomine mens appellantur.
10쪽
De harmonica istellectus nostri consonantia.
mmtellectus noster licet substa ulla e re sit unus tantum, ad indiuis
in illis, mutuis Illinen ac correspectivis relationibus ab inter nil re
m sutiantibus processionibus ex una in aliam eius naturali mediante motu ex se Ordinate procedentibus, cognitione quidem inter idistinctis,re autem non separatis, muleem sed conexis, ac mutub se complectentibus triplex dici potest, quarum ordine prior, sui qua in se ipsa est& essendi,vi agendi potentia, aliarumque principium, Morigo , accuarum respectu ab agendo agens dicitur intellectus, qui circa res , felicitiae stiones suo oblatas,vel propolitas obiectu per se se apsum ad intelligendum mouens actus ex se excitat, ac producit intellectivos, quibus tanquam mediis oblatas sibi, seu propositas examinat, ac ventilat res, quaestione sue, a qu bus huiusmodi ventilatione interiectam omnem re-ijciens nugationis sordem earu denudatas elicit veritates , quas in pri prio substantiae imprelIas viscere, aquam in earum naturali per se su inthii insitas subiecto retinens, memoriam gignit, sic autem genita eiusdem&ipsa sit, cuius est ille substantiae,ac vitae,consequens est,qu niam huiusmodi veritates, quatenus intellectae in illius ingestae, ac impressae viscere in seipso uniuersean: malo,&animante, in illo indiuisae sic illius effectae animatae visceris partes, eiusdem, cuius est ille, sint&ipsae substantiae,&vitae, necesse est. Memoria ergo si esse est in intellectu, in proprio tanquam, ac naturali subsistenti inesse subiecto, ab eoque naturali, ac propria in se sic esse retenta virtute, eius per consequens substantia mutua sit asterius in astero permansio, necesse est, cuius permansionis forma ipsa cum sit sic mutuo permanentium unitas,hthc etiam est quod huiusmodi soluta unitate illius tanquam sol ut Lia forma, ipsa quoq, veritatum illarum deficiat memoria, consequens sit, quoniarn re extra intellectum vere non datur, neque inuenitur memoria, qu sa propria &naturalis intellectus substantia, naturalis, etc propria est ipsius memoriae substantia. Quousq; ergb mutuo simul permanent, eo usq;memoria durat, illa vero ab intellec tia, proprio tanquam subiecto, in quo veluti imago impressa, cuin sculpta manebat, abrasa, ac deleta, vel ab ea eius se subtrahente subiecto illa evanescat,consequensem, quia extra lubiectum in quo illa eius subsistentiam &esse habet, si, unpouabiὲe est quod tamen intelligendum est respectu veritatum,