장음표시 사용
71쪽
ultima parte spatij illuminati dc calefacti: Si verb punctum illud, ferri ita infletur degare fiat ut virtualiter extendatur ultra exiremitatem illuminationis δί calefactionis : clarum est punctum ferreum ultra e-jstsmodi extremitatem existens, nec illuminatum nec calefactum iri ; unde sequetur manifesta contradictio,scilicet eandementitatem puncti simul fore illuminatam Mnon illuminatam, simul fore calefactam de non calefactam ; impossibile est autem idem simul esse & non esse. 8 . Quintum argumentum Contra compositionem continui ex punctis inst iis, petitur ex tempore dc motu hoc pacto. Τempus 6c motus non constant punctis i flatis , sed punctis mathematicis duntaxat, ut probatum est supra : Si verb tempus motus constent punctis mathematicis, e iam spatium; Se si spatium, etiam corpus; quae omnia fuse sapra probata sunt. SententiaD ocriti se Epicuri de at
curi de atomis figuratis impugnatur his argumentiso Primum argumentum
72쪽
sic protadit : Vel atomus Democriti habet
partes,vel non habet partes : At neutrum
dici potest,quod sic probatur. 8s. Si atomus Democriti non habeat partes, erit punctum seu indivisibile; quod vel occupabit spatium divisibile , vel sp tium indivisibile duntakat : Si occupet spatium divisibile, crit punctum instatum, ut patet ex difinitione puncti inflati tradis
ta thesi 3. Et sic composita naturalja componentur ex punctis inflatis , quae compo
sitio ex puncti inflatis supra refutata est si verb occupet spatium indivisibile dunt
xat, erit punctum mathematicum, ut patez, ex definitione puncti mathematici tradita thesi a. Et sic composita naturalia componentur ex punctis mathematicis,quae compositio ex punctis mathematicis supra resa tata est impugnando sententiam Pythago rae. Adde quod atomi Democriti sint mguratae, adeo ut aliae sint quadratae , aliae sphaericae, alia triangulares aliae cubicae, oci ut supra probavimus : At atomi quadratae , rubicae, triangulares, M. habent necessario partes aliquas , siquidem latera quadrati, cubi, aut trianguli sunt partes e rum. Deinde atomi Democriti habent aliquam magnitudinem x trinam dimen-.
73쪽
sionem, scit. longitudinem, latitudine m dc profunditatem, ut supra probatum est: At quod tale est, necessario habet partes. Denique ex Plutarcho & Lucretio supra probavimus Democritum & Epicurum posui si se atomos constantes partibus indita lubialibus. 87. Si atomus Democriti habeat partes ; vel partes illae constant alijs partibus minoribus, & hae minores constant adhuc alijs minoribus , dc semper minoribus in infinitum ; vel tandem devenitur ad partes minima&prorsus partibus carentes: Si
prius, idest si partes atomi constent alijs
partibus minoribus , dc hae minores constent alijs minoribus, & semper minoribus in infinitum ; sequetur partes atomi Democritici esse numero infinitas; quod refutatur ijsdem prorsus argumentis, quibus impugnata est sententia Aristotelis dedi visibilitate continui in infinitum: Si post rius, idest si partes atomi Democritici non Constcnt aliis partibvs , de necessarii, sistendum sit in partibus minimis quae nullis prorsus constent partibus; tunc vel illae
minimae partes non constantes aliis parti
bus, occupant spatium divisibile, vel indivisibile duntaxat ; si occupent spatium di E Σ visi-
74쪽
ra DispvTATI Qvisibile, erunt puncta inflata: & sic atomia
Lomponetur ex punctis inflatis, quae com positio supra refutata est; si verb occupent spatium indivisibile, erunt puncta mathematica I S sic atomus componetur ex pun'ctis mathematicis , quae compositio supr
88 Secundum argumentum contra Mxomos figuratas Democriti, ostendit ςjusi modi atomos constantes partibus minimis seu punctis mathematicis, ut ait Lucretius; impugnari ijsdem argumentis quibus impugnavimus sententiam Pythagorae de compositione continui ex punistis mathematicis. Argumentum fic formatur : Si atomus quadrata constaret solis punctis mathematicis, sequeretur costam ejusmodi quadrati esse aequalem diametro , cum enim a singulis punctis mathematicis unius costar ad singula puncta mathematica alte rius costae oppositae reperiantur lineae rectet Contiguae totam aream quadrati replentes, nullum erit punctum in diamesro per quod non transeat aliqua ex illis lineis ; atque adeo non erunt plura puncta in diametruseu in linea diagonali quam in costa : A Costa cujussibet quadrati est inaequalis di met ei cilicet est minor ipse : Ergo aio-
75쪽
mus quadratra non constat solis punctis mathematicis. Rursas si atomus pyrami-- desis constaret solis punctis mathematicis, sequeretur lineam inclusam inter latera pyramidis esse majorem ipsa basi pyramidis, ut probatum est supra thesi 29. 89. Respondetur, puncta mathematica diametri seu lineae diagonalis atomi
quadratae, non e sie contigua ; atque adeo ρd majus spatium se extendere quam puncta costar quae sunt contigua : licet autem puncta diametri non sint contigua ἔ ait men nullum esse vacuum inter ea:& quamvis inter puncta scripta quadrati cernatur aliquod spatium, non tamen reperiri inter puncta naturae ; siquidem puncta naturae quae sunt in diametro, simul cum lateralibus rectis proximis, replent totum spatium quod cernitur inter puncta scripta, ut eX-plicatum est thesi ΣΣ. Quod si quis instet
unum punctum diagonale, non contiguum alteri puncto diagonali, posse moveri motu recto versus illud, ut se tangant . Respondetur id fieri non posse,quia motus rectus ejusmodi puncti diagonalis impeditura duobus lateralibus. Nec dicas illa duo puncta lateralia posse tolli, quo casu non impedietur motus rectus unius puncti dia-L 3 gona
76쪽
gonalis versus aliud : Nam respon detur puncta omnia tam recta quam obliqua; tam lateralia quam diagonalia atomi quadratae esse in dissolubilia ; adeo ut nullum possit tolli punctum ab atomo, quin tota
po. Contia hanc responsionem: Dico primo, nullam esse rationem cur partes minimae seu puncta mathematica atomi figuratae, puta atomi quadratae,non possint disi solvi & separari ; si enim atomi hamatae , quae arctis vinculis quasi uncis firmiter ati haerent, possint separari ; potiori ratione puncta mathematica, quae nullis vinculis adhaerent, erunt separabilia. Dico secui do,atomum figuratam non cadere sub senssum, multo minus puncta mathematica illius et, cum igitur nihil sit in intellectu quod prius non fuerit in sensu, vel per se vel per
aliud kω omnis cognitio intellectiva pendeat a sensitiva; non video qua ratione n tantur ij qui ponunt partes atomi indissolubiles , quae sub sensum cadere non posisunt: Licet autem inter partes atomi figuratae nihil vacui aut inanis intercederet,per quod corpus externum ingrediens, dissolutionem earum moliri & perficere posset,
quod nulla ratione valida probari potest;)
77쪽
attamen certum est Deum, qui omnes atommi partes univit, qui in omnibus penetrati
ve existit, qui ubique potest agere , posse etiam eas dissolvere & separare. Dico renid, quod licet partes atomi figuratae es sent divinitus in dissolubilies & inseparabiles , non tamen vitaretur vis algumenti:
Nam supra lineam diagonalem atomi qua dratae, cujus puncta mathematica diagonalia secundum eos non sunt contigua, potest poni linea recta cujus puncta sint contigua; quo casu vel secundum punctum lineae rectae ponetur supra secundum punctum di gonale , & tertium supra tertium, erc. vel supra unum ex lateralibus,vel supra medietatem utriusque, vel in spatio inter diagonalia interjecto : si primum, puncta lineae diagonalis erunt contigua, no minus quani puncta lineae rectae; siquidem ambae lineae erunt aequales , & habebunt omnia puncta sibi invicem correspondentia. Si secundum, linea recta non ponetur supra diam
trum seu lineam diagonalem, sed supra costam, quod est contra hypothesiin : si tertium, punctum mathematicum erit divisibile in duas medietates , quod repugnat puncto mathematico essentialiter partibus ςgrenti: si quartum i dabitur vacuum inter
78쪽
1 DISPUTATIO puncta mathematica , quod repugnat d ctrinae Democriti ; S: linea diagonalis erit duplo major costa,cum duplo plura puncta
mathematica includere valeat, quod repugnat rationi. 9 I. Tertium argumentum contra at
mos figuratas Democriti , probat atomos similes, puta atomos sphaericas , non esse numero infinitas, hoc pacto. Vnum infin tum non est minus alio: Nam quod est minus superatur a majoris quod superatur temminatur ubi superatur;quod terminatur est terminatum & finitumi; quod vero est mnitum non est infinitum : Sed si atomi ει miles, puta atomi sphaericae,essent numero infinitae , sequeretur unum infinitum esse
minus alio; siquidem numerus infinitus tomorum sphaericarum esset minor num ro infinito atomorum quadratam & lphae ricarum simul ; cum collectio atomorumquedratarum sphaericarum se habeat ut touim respectu atomorum sphaericarum tantum; at totum est majus sua parto , Ω pars est minor suo toro. Sententia nostra atomis tradetur disputatione sequenti.