장음표시 사용
1쪽
2쪽
In Frovincia. Sicula. s. in 1 HAE I
D I otestate ad id mihi facta a P. N.Τhyrso Gonini
Generali Praeposito, facultatem concedo, ut m
R detur typis liber, qui inscribitur Tractatus quinque in quinque Ecclesiae Praecepta a P. Thoma Tambu
rino nostrae Societatis compositus: Virorum graVium, a
me sapientum ejusdem Societatis judicio examinatus, &probatus , si ita iis, ad quos pertinet, videbitur. ι --rum fidem has litteras manu nostra subscriptas, & nostro
sigillo munitas dedimus. Panormi, die tertia Μau, IOD.
3쪽
I inrisi ad rhas idiversum in his quinque Tractatibus. styluris ab illo luem deifi Auam ire aliis suis luc
brationibus usurpar. , ne mireris , benigne Lector ; hae enim sunt purae ipta Ioviones quas minus nitidas , captui scilicet Tyronum congruentes , in Collegio Panormitano diactavit ; immo dicebativi illis nequa uam ulti iam se imminsuisse manum'. in prodis in luceri sine. reprehensione pos
Avendo vedulo per la ride di revisione , & anprobatione det P. F.
Raimrin o Asperti Inquisitore net Libro intitolato R. R TROMAE TAM Rraui Mi CALTANIS ETTENSIS SOCIETATIS IESU TRACTAT Us Ira ciui N.AE BCCLESIAE PRAECEPTA . OPUS PosT HUMUM non .is e molaum comm la Santa ride Cattolica , S parimente peria l Segretario Nostro; niente contro Prencipi, & buoni costin mi eoneedemo Liceum a Nicolo PeZZana Stampatore , che possi emer α ridim. osservando HOrdini in materia di Stampe , & presentando le
taue copis alle Publiche Librarie di Venetia , ct di Padoa.
4쪽
Τ omnia ex ordine comprehendam, quς hoc Ecclesiastico praecepto ad moeralem praXim pertinentia sunt deinceps explicanda, iis capitibus utar, quae in illo vulgari versu de circumstantiis comprehenduntur.
Nquires ergo primδ , quinam obligantur interesse facto diebus sessivis , pro quibus adesse praec plum supponimus illud audiendi. R. Sane fideles omnes, qui rationis sunt com l potes οῦ nisi ex aliqua causa excissentur, de quat infra suo loeo dicendum erit lath. - otii fidele , hoe est, Baptizati , nam infideles , ut item Cathecumeni , eam non subdantur Mele saec quae subjecto fit per Baptismum ὶ legibus Melesas teis non obligantur . inretici autem tenentur Ecclese letibus;
quia per Baptismum s quem suscepisse supponimus i iacti sunt Ee-elesis subditi.
Iam vero,ut responso ad propositam qui stionem plene intelligatur, de aliquibus personis est diseurrendum , de quibus aliqua du-hitatio solet esse, an erimantur . vel an exeulentur p que duo sunt valde diversa. Dicuntur enim ii eximi seu esia liberi quos Ecelesa ligare non intendit,ut sunt Insantes. Dicuntur autem ere ariῆi, ad duo riclesa suum preeeptum dirigit , sed propter aliquod impedimentum, quo ii laborant, eos eadem Ecclesia excusat , ut sunt V.G.qui ob infirmitatem in lecto jacent. 4 TNquires seeundo de pueris, quod idem est, ae inquirere; qua. nam aetate obligentur pueri ad assistendum Mero λ
di Ahor. 1 par o As. cap. I. asserunt, obligari ei rea finem anni septimi quia tune praesumitur, iam usum rationis eos adeptos esse. G hat uero . A basisa avidis oris rei ι . sνιι , obligari post expletos annos octo : quia pueri, ait, eommuniter non adipiscuntur plenam rationis diseretionem ante dictos annos octo . omnisi aptis sme Conine h. 3-ν. 83.aνν ε n. 18ε docet rem hane non tam esse definiendam annis,quam maturitate ingenii edm enim aliqui priils aliqui posterius ita maturescant, ut cognoscant, quid sit peccare
mortaliter, quid sacro intereste , dc quodnam diserimen si intelmalum. Ec bovium; ideo aliqui citias, tarditi alii obligabuntur.
dios oblitari ad audiendum Merum, quam pueros civiles, seu urba .vit quia illis ommuniter tardius lumen rationis oboritur, citius Tam s. vi praeopt. πιικ. his,qui ob eommercium cum doctioribus multa eognos at quς in
campis viventes e nosceret nequeunt
Additque idem Auctor puellas, seu ti prilis pubescunt enim a no a. completo, cum pueri anno I . completo puberes fiantὶ ita prius rationis usum assenui solere, quam pueros, atque adeo citi sta ligari ad audiendum sacrum . 7 Atque ex his conciliare poterimus Aetorri Sancher obligantes eirea finem anni septimi cum Gohat obligante post eompletos annos octo nam tortasse in Germaniaiubi seripsit Gobat, propter Regio is frigiditatem tardius pueri adolescunt,idqnod non est in Reis gionibus, ubi saneher, Et ΑEor seripserunt . 8 Regula igitur pro nobis illa erit communiter susscere ad obli rationem annos septem ea plavisse , nisi ex individuatione persone appareat nondum Mortam esse plenam rationis lucem: ortam au. tem este vel non esse incumbit parentibus examinare. vel magistris, qui saepe agunt eum pueris: nam Confessarii,vel theologi per unam. vel alteram , vel certe infrequentem locutionem eum illis verit tem hane assequi, disticulter possunt. s m et alleuius pueri pater: Meus gnatus nondum attingit an nos septem , sed tamen video apertheum persectum rationis usum esse consecutum,ic ei rea pietatis opera valde tae propensum: obli gabor ne illum ad templum, audiendi eausa sacrum, adduceretro R. Et quidem primo tibi parenti gratulor.quod filium habe,s milem sancto Thoms,qui quinquennis cum esset,quaerebat a mari. sero auid si Deus de S. petro testino,qui identidem dioebat in tri , Malis ama, solo tis sonas Drvus Dei . Secundo dico; esse duas sententiis: Nam Uiltilobos Trullench, aliique cum Leandro ιν. 3. . p. x.ς est 6. filium tuum oblisant ad audiendum saersi seu ti obli gant ad abstinenti emibus in diebus vetitis, quia jam utitur ratione, Ac ad omnes ratione utentes dirigit Eccleta sua precepta Calliopalaus vero eum loanne Sane her , dc Diana apua eundem Leandrum nequaquam obligant quia lex Melese fertur pro iis,qui regulariter rationis usum habent, atque adeo solum pro illis,qui 1 ptennium expleverunt, cum enim per areidens st, di raro eveniat, quM antea quis ratione polleat; de hoe non habetur ratior quare tu poteris filium istum tuum, secundum hane sententiam quae satia est probabilis )1 praedicta auditione , ut etiam ab abstinentia praedicta earnium liberare. ii Quaeret secundo alterius eri parens: Meus gnatus hiat se ptem annosammo de Octo eompleverit, non dum plenum habet ra tionis usum uterelarissimis coniecturis agnosco obligaborne illum ad audiendum sacrum adducere. ra R. Non obligaberis: hic enim computandus est inter Insantes;
5쪽
3 quidem usus rationis est, qui facit hominem egredi ab infantia ,
3 Quret tertio altera parens: meus filius qui iam excessit semeennium , valde dubito,an rationis usum periectum acquisierit .
quid faciam δi. R. Illum eura ut sacro intersi ratio est,quia tune prisumen. dum est, iam rationem acquisivisse: praesumptio enim solet desumies communiter contingentibus: communiter autem eontingit, ut post septennium effulgeat rationis usus; eontra esset, si dubium si, an ante septennium quis acquiserit usum rationis,nam presumendum tunc eri tinon acquis ville οῦ quia communiter aceidit , tune eiusmodi usum nondum advenisse, lege posti Iutim ιω- n his is Ibonis ENH. eo.
1 1 quaeret denique hac occasione inops alia mater: Ego situm se
re duorum annorum parvulum nutrio,quem,quia non habe cui illis rura domi custodiendum tradam, in templum metum duco, quam
do ad audiendum sacrum illuc aecedo: veram dum saerum hi , iaperpetuo elama taut flet aut nugas sine intermi stione cum mea, &eireumfantium perturbatione agit: quid consili ea piam , omittamne missam, an eiul modi perturbationem patiar δεε R. Huic petitioni se satisfacit Gosar e. I s. .a A basesa Λυδοῦ
octis sum, surris sum, mra, DK- .r Tmuires tertio. Hi tenentur ne interesse sacro diebuκ sestivi λ R Si quis sit solum caecus,vel solam surdus, vel solam mutus
sne dubitatione tenebitur , perinde ac eae teri fideles Neque obstat, eos non posse minuta omnia missae cognoseere; sufficit enim. quode, hibeant sacerdoti sacrifieanti corporalem. moralem quo praesen tiam: id enim solum requiritur, ut infra explieabimus, aὰ sacrum
rite audiendum: hi autem sine dubio, possunt dictam praesentiam exhibere, qua aliquo tandem modo, & ex quibusdam signis intelli. gant , quid fiat in missa. itis in Isti As , Ο Imriar. 18 AT verδscuis steaeeus simul, dc surdus, mutusque, Pagun.
6s 3ajunt, hune, quamvis histribus vitiis laborantem, obligari: quia moraliter loquendo. potest praesentialiter adesse , ct ad id , quod fit , potest aliquo tan/em modo attendere. Negat obligari Gobat in a bas ι .eν. a uiuondi .. 3 .e gr.
ui enimait, his morbis afficitur, sive hos contrarerit a nati vitate ue postquam multoties pientissimὰ interfuerit sacro , non potestrihibere dictam moralem praesentiam , eum nil prorsus Missae in telli ere, seu advertere possit. 8c solum, instar lapidis . ante altare e sistet,Sed eerte hoe ipsum deberet Gobat probare:diceret enim Fagunder eum Diana, Ecclesiam obligando fideles ad audiendum sacrum illos obligare ad ponendum devote id. quod posunt; is a taminus tribus dictis desectibus laborat potest saltem materialiter,
ει eorporaliter coram sacrificante, devotione saltem externa, comsilete e nisi forte aliunde ereusetur, ut si V. C. non habeat modum adeundi in Ecclesiam, vel sit adeo rudis ingenii,ut non possit intes ligere missae mysterium. Ego profecto , quia vix invenire possum eum , qui a nativitate eaeeus est, & surdus,dc mutus habentem tantum ingenii, ut possit apprehendere,quid sint mysteria missae: ideo opinionem Gobat regulariter in hoc casu probabilem iudieo; id quod ipse sortis ins- ouavit in illis verbissα soldm instar lapidis ece )uiu autem in majore aetate in tres illos Assectus incidit,lapidi non eit comparandus: nam propterea illum obligari puto. Caetissi I, o Iurias, sta non Matur. 1 T Ropter eandem rationem Gobat vid. α 3o. liberat ab Aliga. I tione audiendi saerum eum, qui si eaeeus, ct surdus, quamis
dirantem, hune non posse more Christiano interesse saero sed Ego censeo, debere corporaliter eo modo,quo potest, adesse: apprehendo enim hune aliquo modo devoto dc Chrisi iano adesse poste; idque iuberi tune ab Meleta: semper excipe, ni si si tam rudis , ut mysterium missae percipere nequeat. sinaeus si I, o Muros, sae non C stis. γ, i r Eniques quis si solum surdus. c mutus ulto magJs obli-υ tabitur;.quia is eum habeat oeulos expeditos, potes pro priε interelae sacro, quando in hos desectus incidit, postquam fuit instructus eognitione Sacri ἰ quia potest advertere ad saeerdotem , Aivina mysteria operantem : quod s ab ortu fuit surdus, di tamen intentosus, squales hi esse solentὶ ut, instruente aliquo , intelligat mysteria missae .saltem in eonius. etiam propter eandem rationem cum . praecedente dicti, obligabitur modo se.quo potest,& ita sussi net Farunder, dc Diana locis cit. Intellige eum ereeptione modo
illata rudis insensi, non valeatis Sacrum mysterium percipere.
ah uires 4. De samulis . qui propter occupationes iniunctas ax dominis non raro absunt a sacro.
23 D Upondeo a. de famulis eatholieis,qui haeretieis, vel ins- . I delibus dominis inserviunt ra de famuli qui inserviunt
Famulus ergo praedictorum, si absque notabili suo damno eo mode potest discedere a famulatu haeretici, vel infidelis, a quo si quenter impeditur sestos dies cath o lice servare,obligatur distia re ; quia praecepta Ecclesae sine dubio obligant ad sui observatio.
nem,u grave,seu notabile damnum non affert observatio; Ita Bona. eina ιη 3 Pωισυ ἀιaών. disp. 3 de s 3bus Ma. 3 .n. 2ε.alios eiram. Dixi frenuenter nam si raro, non presumenda est Ecclesa, sam tum Musmodi tam ei th obligare ad discessum.
a Qui vero in casu dicto sine suo notabili damno quodnam illud sat mox n. 3i.ὶ nequit dilcederemon obligatur; excipe, si tamen non ad sit periculum negandi fidem ob eommercium cum heretico . nee adst contemptus Religionis ιν tholicacitatio diui est, quia nemo tenetur , cum suo notabili Giuno quaerere commoditatem ad observanda praecepta Ecclesae:Siciati enim non tenetur quis observare Ecelesiae praeceptum eum magno suo damno; si e multe magianor tenebitur commoditatem eum damno suo notabili quaerere , qua praeceptum observet. Ratio exceptionis est quia est certi Juris apud omnes mortaliter peceari ab eo qui non relinquit proximum
perieulum peccandi; ec item qui obedit imperanti aliquid in eo temptum Religionis: nam ite qui amat perieulum, in illo peribit ,&obediens contemnenti, censetur ipse contemaere, legite ΑΣor
as Quaerens Primo, quandonam quis censetur imperare in eo temptum Religionis/R. Quando quis mandat, vel prohihet eo fine, ut praeceptum Melesae, tanquam superstitiosum , violetur; vel quando ex ejus violatione risus, Ec dicieria captentur, vel quando imperans videtur velle sibi potias esse obediendum quam Eceles vel quando ex circumstantiis eolligitur, velle dominum hς reticum, ut per tales inobservationes incipiat, parvi fieri catholica Religio Ratio datae explicationis est mani testa quia contem piis .aliquo modo ea dictis,uerae Religionis legibuMontemnitur. Ipse Deus verae Religionis auctor. 26 Quaeres secundδ: quandonam est periculum, in easu, de quo loquitur,merandi periculum,in ruam, proximum; nam ad deserenis dum perieulum remotum,non est tanta obligatio. a R. Erit quidem periculum proximum, si Mosone talis iam latus, quem haeretico, vel infideli impendis, saepὰ etiam sine iusta causa, leges Ecclesiae non servas, editis V. G earnes sine justa causa diebus vetitis, vel incipis dubitate de fide Otholiea,& smilia: nam tune certe discedere es,ligaris, quia ut modo dixi, tune amando misrieulum , peribis in illo; te ergo non absolvat confessarius, nis tam iniciosum famulatum deseras. x8 Moneo autem hic obiter, esse graves prohibitiones Eceleste . nequis Christianus famuletur Iudaeis.vel Saraeenis, quas satis est, ti
as π T Ee de famulis haeretiorum , vel Infidelium: Meedamus I 1 nune ad famulos Catholieorum. R. Autem cum distinctione ; vel enim dominus Catholieus tibi
imperat serva i ta necessaria, propter qus sacro interesse non potes ditune licite obedies quia nemo conditionem ea se lieitam qualis est haec obedientia serviendi in nectitariis mutare tenetur, suumque licitum statum deserere,ut leges Meletiae in alio statu seruet, seu ti
vel idem Dominus tibi iamulo imperat frequenter opera non necestatia,unde si tu illis ins stas, legem Ecclesiae, atque adeo mississessivae auditionem omittas; re in hoe easu, redi t smilis doctrina, quam modo dedimus de famulis haereticorum; Si enim thequenter sic dominus tecum se geri t, ct tu sine notabili tuo damno deserem
illum potes,deserere omninὰ debes; lecus nequaquam, quando non est eontemptus praeceptorum Eccles ae . 3o Quae res primo, quantum, di quale debet esse damnum, quod excuset famulum a deserendo ejusmodi Domino, qui non permitistit, suos famulos rite sessivos dies observare λR Et sane si de ipso Domino quaeras λ Ipsum mortaliter precaress seeundum morales circumstantias abiit iussa causa retinendi iis iamiam in servitiis, ut nequeant adesse saero, vel ut nequeant o servare caetera Ecclesiae precepta in dubium non es; cui domino p test merith aptari illud S. Pauli ad Corint, a cap. s. si quis suorum aec maxime domesticorum euram non habet , iidem negavit .
ιx At si de famulo quaeras Respondeo si is ideirch ad audien dum sacrum non aecedit ἱ vel labori non neeessario vacat , quia vel
6쪽
res verbera, vel graves iniurias a suo domino timet, vel ipsum valdhinsensum haberet vel domo ab eodem expellere tur, de ipse famulus non facile reperiret alium dominum,uel si reperiret,eiusdem farin pesset nouus herus. R. inquam,hoe ipso pati notabile damnum. dc se non Alitari ejusmodi dominum deserere . Lege Toletum ec Castropalaum νυ/3 9 --Lια seeus obligari. Nota ter dixi notabile)nullo enim modo amplecti possum aliquorum doctrinam, quam ΑΣor para. . M. r. c. 7. quasso I. sh 1 non diis
splicere signi ficat nempe famulos habere justam exeusation E si ius Di Domini die festivo laborem obeant non necessarium unde idem doceret de auditione Missu )licet nullum ea sua inobedientia damnum timeant. nisi duriusculam reprehensonem, vel rixam non, inquam. amplecti possum auia non est credibile , ob solum leve damnum Meleta velle suas Linctissimasae gravissimas leges non obseria
vari,ut omnes eo uniter Α uthores norant .dc praesertim Sua regioe eit lane autem Morii sen tentiam,ut ipse illI absolute refert, eo, me amplecti non posti propter rationem dictun levis damni respectu gravissimi Melctae praeceptii quod si id Mei dat famulo no metaut itetam sed frequenter,& saepe ex illo eapite se posses ab auditione sesti .ae Muscire laboribus servilibus exeusare ; quia duriusculum verbum .ec levis rixa saepe repetita, possent aliquando existimati trave malum .dc maxime quia dominus lichi leuiter, mi. nus satisfacium se ostendat,interius tamen traviter molestum Musis modi famulum habere, atque eundem non invenientem alium d minum a domo repellere.
3a QMeres seeundb:ille famulus,qui nequit reperire, nisi domi num,a quo recipiat dimidium eius,quod a suo aecipit .eensebiturne pati notat ale damnum,ita ut si excusandus, si propterea dies festos rite, sussu sui praesentis domini non colat λ3 3 R.Censebitur,immo etiam censebitur exeusandu ,s desertihuras famulatum mitteret tertiam parte sui soliti salarii;id Mim, eon delatis ta moderatis salariis,quς hodie dari solent, de ordin
ria inopia famulantium videtur grave ,δc notabile damna ut notat Ginat Ae 3 17. Unde etiam propter eandem rationem putat gar te non teneri ante tempus constit utum discedere, si prae . id est ibi volenti aud ire Missam,vel nolenti dae festo laborare, negandam ob t uum dileessum esse majorem partem salarii.
tertio; Habes anci liamclut seitias a somno At lecto
latueret,posset audire uerum, dc laborem, quem illi in jungo place: possum ne ego illam ad citiiti surgendum compellere. s st si oporteret aliquid detrahere de somno ordinario. Ac ra tionabiliter moderatoicert eompellere nd poteris habet enim illa jus ad consuetum somnum scuti ad assumen/os consuetos et x Acquando se tuo famulatui addixit, nunquam hule iuri se renunciasse praesumendum est,tege Suariu iacuis. qui obseretat simulos teneri, vel ante.vel post sacrum expedire opera impedientia saerv. si tamgadhibita medioeri diligentia,amotoque alio incommodo possint vel differre vel praevenire : atqui detrahere de moderato somno nimis incommodi est.
a spondeo Exedmunieatus .sve nos tolerat uss qui est ille, que Ecelesia nominatim,dc pubi ich denunelavitaec itε ille,qui est not mus,leu publieus pere utareteriei sive toleratus qui est. quieunque
alius propter alias quascsique rationes excomunicatu praeter duos jam dictos. Excommunieatusanquam, quicunque petrabit morta
liter si intersi Misi ,vel notabili ejus parti: exeipe nis ex set .eligno rantia vel aliqua gravis neeessitas. Ratio ditiae responsionis est, quia Ecclesia graviter in odium excommunieati prohibet, ipsum adesse Sacro . Ratio exceptionis est,quia ignorant i a ineu lpabilis ex. eulat 1 Woluntario atque adeo a peccato, de consequenter ab eius poena, Ac quia Ecclesia non obligat suos ad praeeepta observandaeum notabili damno: Leuta alibi saeph dictum est: Ubi etiam se ver exenimus contemptum, vel scandalum.
D Hie autε sunt tres dubitationes: prima An s quis si nomina. i m de publieδ declaratus excommunieatus es ipse rationabiliter putat injusse sic fuisse damnat si,unde appellat ad tribunal superius, an inquam,durante lite, possit licite interesse sacro, de eum aliis Tractare, scuti prius ante declarationem e R.Cum Navarro se coassia 9. licite posse quia pendente appellatione,sul peditur dicta declaratio, atque adeo pro iseon ludieatur ab Ecelesa nominatim declaratus,dc se publieata a pellatione, poterit sne scandalo licite adesse saero . Sed quid ,s hic innocens non appellavit, sed vere a parte relsuit injuste declara tus,sed non potest mani staride indubie demon. stare nullitatem suae sententiae λis R. sane tune eoram iis, quibus eonstat innocentia, poterit
ire sacrum, cumque iisdem civiliter agere quia vere, de eoram Deo non est exeommunicatus .at eoram iis,quihus non eonstat , deinhet se gerere, ut excommunieatus, siquidem secus contemneretur
sententia Melctae, id quod notavit sanctus Gregorius hom.16. in Evangel. dicens. Sententia Pastoris,sve iuste sve iniusta si, Creti
U Dubitatio Hlando aliquis me unicatus veli t sane cum pereato interesse sacro, ad quid obligabitur,vel ipse eelebrans s
erum sorth audientes λ R.sist toleratus,ad nihil obligatur;quia ex Concilio Consutiens liberantur a pereato. s fideles propter eommunionem ea toleratis.tum in rebus sacris tu in prolam s.lieet ipsi excommunicati peceant .se ingerendo ejusmodi communioni At veros si excomunicatus non toleratus Meerdos celebraturus saera eum ab Ecclesia exire jubeat s nol it exire ineidit in aliam, seu nouam exedmunitationem,& vi expellendus erit opera late si esto si elerieus vel silaici expellere nolint expellatur opera Clemeorum quod si ne possit expelli; Missa nullo modo ine hoetur, immo si si inchoata desistat
Sacerdos quando tamen non tu perventum si ag Consecrationem: vel ut alii volunt, ad illa verba. pridie quam pateretur; quod uillue per.enta sit .pergat Sacerdos utque ad sumptionε Calicis,quo sumpto moneatur ileiam excommunieatus,ut exeat a templo:quo tamen nolente Saeerdos eum Minii ro redeat in Saeri illam, ibique quod relinuum ess saeri, persciat. E Auditore tame predicti saeri debgt omnino; de statim diseedere sub pena peccati mortalis a talis Misse au/itione,& ne tantisis per quidem l ei th expectare ipsam etiam solam con erationem, ut ieitieet nullo modo in re tam saera participent in consortio excoma munieati non tolerati: haec, de alia huc pertinentia legite apud
3 Dubitatio 3 An excommunicatus obligetur petere absolutionem, ut possit jieitὸ adese stero λ R Ita putant Unde s non perat.
peceat iteram aiunt, speetali peccato contra praeceptum audiendi sacrum: Negat utrumque eommunis D D lententia eu Dieast illo ae .s is ιν eis Missa istis ros a. Ratio est, quia non tenetur quis tam remota impedimenta tollere. ut ad si saero,secus qui infirmus est .vel earcere detentus vel eaptivus teneretur. ab his impedimεtisse liberare, ut audiret saerum. Ic ni faceret,peccaret; quod esset fi delibus nimis onerosum
Dixi stam remota Nam si tu excommunicatus haberes prompt5. qui te posset de vellet absoluere vel qui te vellet a carcere, vel capisti vitate liberare; non excusaretis, s reaveres, maxime frenueres propter hune finem ne se eosereris audire saetum id quod confit maturea illa rati e universali; quia quilibet obligatur tollere, si potest proxima impia imen ta v t servet p r epta,sicuti infra suo imeo . 8 . dicemus, at nune facile potes, ergo dcc
4s utares; si quis excommunicatus ver/ peniteat sui delicti;
idemque petat absolutionem I potente eum ab excommunicatione absolvere; is autem eerte eum peccato nulla iussaeausa motus, ablolvere illum nolit; lieite ne tune mas modi excommunicat sacro intererit idem erit, s hvie vero paenitenti non detur e pia potentis eum absolvere. R.SuareEde erasuris dio 'sa 3. . a. cum asis lieitἡ interesse hunen posse, putat, di mortaliter pecore, sintersit; Ratio est inquit quia dum ipse vere adhuc est exeommunicatione ligatus areetur ab Ecclesia a Misa, terrorem saltem alienum . At profecto probabilissima est sententia Fagunder p. Eeιο
praecepto As. I e. 2...ia. qui cum Navarro eontra Suarium sentit, ereommunieatum vere poenitentem, posse occultε reeipere sis
eramenta,vel celebrare; multo magis ergo audire sacrum quia estiam iustus, bene dispositus, de per ilium non stat. quominus absolaratur. Adde tamen petendam nihilominus esse absolutionem in soro externo, quando luppetit copia superioris potentis absolvere. ut nimirum adpareat,re vera ipsum obedire Ecelesiae.
pa ablolutionem excommunieationis obtinere nd valet,obligabiturne inquam lauandoquidem potest liuith saeto interesse λR. sola sententia suarii est etiam probabilis ut fatetur idem
Fatun. ibid. poterit talis excommunicatus,quamvis veri renitens
illi sententiς se consormare,seque ad auditione sacri non obligare.
terdictus juxta rivius habetur in tractatu de interdicto) inlc. me utetur ab audiendo saem e
RSan/rieusatur quia Ecclesia prohibet, ne interdictu an
ero interst, .ut propter eandem rationem excusatur excommuni
ratus juxta mo dicta quae hie sunt applieanti . . o sed dubitabis an si quis habeat privilegium V. G. Rullo Cru elate, quoi conceditur tepore interdicti Ioeali is ipsi inte ict,
causam non dedit posse adeste sacro, an inquam, ligetur adesse γso R. Non obligari. teneat Avila, victoria, Conine aliiq; eum Dian eos errantest Σ II. νου a. Ec apud de Lugo de Eueharisti, a quibus adde intritanad . o. I S. v I ri s quia nemo, arunt, uti suo privilegio oblitatur,iuxta illud commune Priavilegiis utimur,quando volumus quod certe intelligitur, quana, non est in proudicium alleuius u t certe non est in ea su nostro. si oblitati sustinent sua rer, Nauartus, solus. vi valdus, ali id euoseitat sequiturque de Lugooe. c. . u. I 3 quia praeceptum auia cliendi laetum oti ligat, quoties non habes legitimum impedimen tum, seu quoties potes: at nune posto privilegio tibi eolluto Iam potes; ergo Ate Muti careeri mancipatus obligatur sacro Interesse, s illi carceris impedimentum auserat Judex .
7쪽
In utramque partem pug ntprsdicti Authores, ut late habes
A eulantur ab auditione saeri sane multi,dc ex multiplici capite.Primo ex capite pertinense ad bona Spiritualia secundo ex capite pertinente ad hona corpo.
milibus; dico istitur ab diata δοῦ
si Porro ineatu nostro traitimum impedimetrium quod morale statis pluuiae aestivi loli ardori c. Silou murex solo canite di-ampotentiam affert. tunc ades , qtrando sine a raboni mediocris stantis ,Δ quidem de mediocriter valenti sinec aliam exeusatio.
aestimationis predictisaut sine magna dissicultate ἰουροι labordine. nom haliari ethrae . n. υ, ω; a
1r Secundis,si in carcerem te eoasHendum a tuis ereditoribus, vel altis puta a latellitibus,vel ministris Iustitiae ) praesideas . o. I ertio excusarisai eum ineomodo aliculus momenti sumerea letao non potes ut s quamvis coralueris ab infirmitate, ades reuia dentis sudacio peracus um reineidendi in illam ad eo noscendil auiatem hoc pericvl um Sua rea Fili .eu Castropalao --ant hoe indiciu quando.aiunt infirmitas impedit egredi a lecto vel 1 domo. ad alia negotia quali vel minoris laboris quis sit. Milla audire, adeste censebitur eiusmodi periculum: secus clitem. 63 Quarto distantia loci a templo saepὰ corporale impediments alterium xune senibus cladi ex itinere,vel labore olde sessis. di si
restimationis ea priditiis,aut sine magna di vitate vel labore nequit audire sacrum; Addit Suarea, non requiri causana admodu M vem ses medioerem Plus addit Dicassinu, ιν ι. s.d Locrisio. M
- . I s.2. n. I i nam excusatur inquit,qui timet probabiliter quoscunque temporale, aut corporale incommodum aut laborem, hae
ille: qui prosecto nimis benigne loquitur i commutetur igitur itilud squodcunque)ini notabile. ὶ Iam de singulis praedictis bonorum generibus erit nobis pro no. stro insituturassitque materia suillatim discurrendum.
s 'D R imh ergo exeuntis ab auditione sacri, quando salva conis A seientia requis illi interesse: etenim dicimus, id nos polle, quod sne peccato facere non postumus. si Hi ne si quis bona fide, cata promissione de gravi aliquo negotio, prael ertim cum Meramentqi aut si quis mandato superioris sto compellitur domi manere, sane, ut fidem, obedientiamve in re gravi servet, excusabitur. 36 Secundo Bonacina is sacramensis P. .. . timm MALI. Misim communiter Authores absolute eximunt ab audiendo faeto
illum, qui adseriptus custodiae aegroti, non babet, quem subit, tuat. Vide, quae mox dicam n 6o. ubi id distinctius explieabitur.37 Tertio excusaberis, atque licite omittes sacrum, si necesse sit a re ad audiendam consessionem gra iter aegrotantis, di aliud ia-crum non adsit.
33 Quarto excusatur mulier omittens sacra a quando exit,rixa. tur maritus,ti propterea rupitur par inter eos, per rixam tame alicujus momenti: hue reducunt plerique, quando ipsa debet parare cujus momenti licit peccet maritus, non peccat uxor sacrum omit. tens, ita paea stillus v. io. 39 Quint b,quamvis non excusetur,qui omittit saetum ob quod-nem habentibus, ese vatias Doctorum sententias. Suarea enim occi vo ινι-m caput. putat, suffcienter excusari eu m,qui debere t pedes per tria milliaria nostra Italici ambulare ad inveniendum sacrum. Henriqum M.' .s... mmmculat rusticum robustum propter dulantiam sex milliariorum .
Bonacina iococis.a I a requirit ad excusandum saero sex vel sepotem milliaria. Dieastillus ιν A. ἀδειν. io Mura Eusa o. u. I. .. 74 negat duci milliarias uiscere ad esculandum per se loque o quia Nobilis vehi curru potest,& mediae sortis foemina pedibus ire, maxime inistra Urbem.
Marchinus' μαυ- Dp. a. c. I . n. s. affert aliquos,quibus ad
exeulandum sumit unius milliarii iter. 66 Uerum dicta haee non satisfaciunt, quia nunquam in hae materia auditionis Missae estat tendend um ad solum eaput distan ti m sed etiam maxime est consideranda conditio personae, viae,pluuiae, tempestatis di similium circumstiuatiarum, ut se omnibus perpemss, judicetur, an tale iter notabiliter dificile si pro tali persona λQuis enim neget, dissicilius esse duorum milliariorum iter se minς. praesertim de irate vel p aegnantis, quam vir agressi, dic. recte Igitur concludenάum ei eum eodem Dicastillo, qui deni oue se conel udi t: B νώ. iis 3 Διὰ jυδ εμώ-nsis νH-ytion iam os
negative dubitem, an mihi adsit perieulum reincidendi in gravem morbum, s ad Missam accedam, excusare ne tune me possum abis ius auditione λR Suater in s li de horis Canonieis ai t. t une petendam esse diaspensationem; utique ab Episeopo,vel alio Superiori juxta ea quae
diximus de ieiunio At Castro laus in eodem limili negat esse opus dispensationis, sed licere, horas Canonicas omittere. Utraque sentetia probabilis est unde ex hae Castropales sequitur, stante dubio praedicto de infirmitate auge a per egressa ad audi d si sacrum . posse licite quempiam nd audire ut habet etiam expresisse Dieas illusne .ciι ratio est.quia licet si dubiu, an nocitura sit iucunque etiam maJus bona spirituale non necessarium, licet utilissi. la auditio tame petieulum an sit nocitura,certum est in quo eratomum qualis esset V. G. Voluntamasuinptio Eueharisti e tame exeu- periculo se imus,Melesi1 nos non obligare immo aliqui putant nectitur, si velit confieri sua gravia peccataeonsessario, quem nune n ι habet. alium permultum tempus non habiturusRuia haec non utiis ait,ι solum esset sed moralis nece Istasse Deo reconciliandi. fio Mith, Excusatis. eharitatem aliquando, vel misericordia ἔhinc quando inservis aegro, non solum excusari s ips se nee esuria
tua prs sentia ne morbus augeatur,ut innuimus n. 1ε. verum et ia s,
te Mente .n5 possint eidem applicari remedia eonvenienti tepore: Suatius eatam ait quado morbus est gravis sat is esse, quod insemus lux relictus illo toto teporeRuo abfueris, pati debeat laboremisse animi anxietatem,vel uuid simile Idem docet Dicastillus A...it . x89. aitque suffcere, D servitiumst infirmo valdEutile εi Dubitabis hie, anescusetur quis, si illius accessus ad templum, ut intersi latro, si alicubi emax peceati mortalis oeca. ολ v. g s puella seiat, se turpiter a iuvene amatum iri, s illam ad Ecclesiam accedentem aspiciat, &c. R.Valentia vult,debere illam, se domi continere, nee interesse saeio, idque sub Iigatione, ne stilicet cooperetur eum peccato iuvenis. Ita, inquam, valentiaran . I M. .ε. g. sinari. 4. Atia hane licentiam quidem concedit n
Aloannes sanehra in p. t s. a n. . lath id em dicentes de Ieiunio itis mili dubio. 68 Quaeres seeundor si quis infirmus habet oratorium Domi. oblitatutae primbibi audire saetum si ibi illud celebreturi 1eelido
obligaturne conducere sacerdotem , aut ibi sacrum faciat, solitam eleemosynam ips daturus, ut consequenter ipse infirmus illi in
teresse possit λερ R . Ad primum , obligari, quando aliqua lesitima exeusatio non adesset; ut si febri laborans deberet lecto surgere, di ad 1
eum Oratorii se e serre cum notabili periculo, die. o RAdseeundu, non obligari e dueere modo dicto Sacerdo tem,ut is faciat sacrum in dicto oratorio; quia preceptum audi editui e puellae, non Missam est,quando illa celebratur ergo tune illi a fideli-llendum
aeredendi ad Missam ratione chamatis,quam potest exercere ei rea est non vero me Emesia obligat ut meis expensis illam pro rei e dictum Juvenem, ne peccet: licentiam, inquam, eoneedit: Sed sne obligatione non accedendi, quia, inquit, non debet ab illa puelli tolli libertas sua, & spirituale suum augmentum ob eri reen , seu scandalum palli vum alterius.
puellae lirere, se continere domi, sed obligat omninh ad aeee. deo dum ad Missam; cuia urget illam praeceptum grave Melesiae, quod non est negligengum propter meram malitiam alterius. Omnes hae sententiae sunt probabiles,quia bonis rationibus imb
iuntur μά- ma circa lora eo poris.
si V X hoe capite excusaris primh ab auditione saeti 7 probabiis
X a liter times .ne in itu .uel reditu,vel in teplo in insidias inu et incidas, te occidere,vel aliquod notabile malu inferre voletis. xi te Suariu aei p. 88.fori. ε licet sit illi contrarius Nunnus y δ' a bara .s ei rea finem. Illud est mihi certum,quλη Sacerdos s tibi se offerat adeelebrandum saerum, tu nequeas lieiteram oblationε nctaecepta reetquia qui ad gnem ponendum obligatur, obligatur etiam ad ponstiti media ordinaria,quale est uti opera celebrantis ultro oblata,ut docet Mnerus,Villato s. aliique a ud Diana p. r.δν. 4 νή. 3. Ost y
tri I Oft9 Nam propter eandem rationem, quando Dominus curat
celebrari saerum in dicio oratorio privato, ejus domestici,& samuisti, nisi aliunde excusentur abigantur illi interesse; quia tunc est.
M s ipsi ultro offeratur Missa.
I DR imh Degeeus, ediistimatur in Dalmatia, puellas nubilem I permitti a puentibus adire templa. Idem
8쪽
Idem in quibusdam loeis deseeus reputatur , viduas non se domi
coatinere toto primo anno suae viduitatis, idem alienia simile quid usurpatur . nam per aliquas hebdom das fert usus,puerperas se eontinere intra privatas aedes. Hae igitur eonsuetudines, licet essent abolende, tamen si alie ubi adeo sint sortes,ut vere notabile dedecus pariant,s non observetur, sunt tolerIdae s ante lueem nequeant Missae praeeepto satisfacere. 7a secundΛ,Matres remanentes gomi ad custodiendam filiarum pericli tantium,nee ad Eeelesiam pergere valentium, diciti 1, eriscusantur,ut notat Navarrusac Bonuina cum Castropalao I. e. u. γει etiam eidem matres,vel nutrire si insantes deserere n5 possent domi mee ad Melesam laeum dueere,exeusantur: vide, quis inmmisi supra a. Is dictum est. γι Terti bH etiam redueitur meusatio illorum, qui non habent vestem decentem ta ut nequeant f ne dedecore, aut gravi de rasorie, seu notabili pudore, eomoarere in publico. Diabitat vero Gobat a xso an hi obliganda mulier V.C. ad pet&dam Commodato veste, ut se saero intersit: Ego vero hane dubit tionem solverem distinguendo; s enim notabilis diiseultas esset in Petendo vel in obtinendo ejusmodi .estem,mulierem illamside die Propter paritatem rationis de quamnque personat non obligarem ; secus non esset ratio r illam obligare non deberem. Ique denique etiam redueuntur, i,vel quς nd habent eomltatum necessarium iuxta Heeentiam sui status: Item he puellς alias honeste,que putantur easte .ec tamen uterum gestant, ita ut caelare se coram aliis non possint Quod si ho exeant ad Choreos, ec alia v na, quomodo exeusabuntur ab auditione ueri λ Ita Pax Iordanus
ad illum nune vero in nostro easu medium neeessarium ad audierudam Missam est non ponere vel tollere ea impedimenta. M obile sint licita potest quis die ista,quo an sua eivitate e lebratur festum de praecepto, exire ab illa perventurus eooem die mane in aliam eivitatem, ubi non celebratur ejusmodi festum de praerepto; quod est ponere, seu assumero impelimentum admisis iam audieadam; et tamen sine peccato non interest sacro: ergo cur idem non esse debeat in easu nostro lar R. De Doctrina quae assumitur in antecedεte huius objecti nis de de peregrinis, qu1do obligantur, vel nd oblagantur audires erum aeum per transtum vertantur in aliquo loco, vel ad illuse esserunt ubi fessu de prςcepto na adest. dicemus satis an tractatu deIeiunio ea. 7 dc consequenter de auditione Missς .de qua eadem est ratio. Quantum ver/ specialiter pertinet ad presente obiectio nem alis respoodimus ibidem e. o n M. item de Ieiunio quod idε dicendum est de Missae Bre. iter autε dirimus; a liud esse excusati praeceptoaliud nn aifiei obligatione pricem: Uude diximus quod qui exit a suo territorioaexeatu letiri me , se precepta ,sicuti exemtitAuando legitim8 dispeniatur tque ad o tune illo Massuit unde eonsequenter ad illud servandum n6 ligatur. Atqui ponit impedimentum in eo ipso die sessivo, adhue ipse subditur pra cepto;quia per positionem voluntarii impedimetiti non exemit a te obligationem praecepti, ainue adeo illo astringitur, de eotiaequenter contra illud fieret, s illud sine causa voluntariε non obse t.
Is Drauiantur primis eustodes Deudum, vel vinearum, di simiaia lium: ut item excubitores. ad portas, ad turres, ad mee via, sperieuis fit alicuius venturi mali gravis. Illud rancium,quando sunt plures custodesin ab uno vel pasun eustodiri erraicia,teneri mulare vites, ne semper pri .etum Ita Dicastillus, qui tamen M.eisis..uo. non obligat hos ad conducendum pretio aliqueminuisuppleat aest enim hoe remedium extraordinarium . de molestum, ad quod in easu nostro non videtuTquis obligari.Si possint custodes ovium v. g. sine perieulo, antequam edueant cives a caulis audire sacrum sane debent ut notat oc. eis. Pax Iordanus An obligentur surgere a somno ante ortum solis, ut audiant lacrum quod tunc fortEcelebretur,dixi in smili f.
hae Excusantur secundo famuli eodem modo Auo supra an . s. Exeusantur tertih Uectores meret si itemque Cursores motain hare Μssis tempus. Uni reristiter enim qui damna notabile subiret uarum rerum,uMHς aliquod te intersi, non obligatur; quia no cananto dis diopia Mater Ecclesia in Me pKeepto suos scietes obli-pat. Nam propterea pauper artifex Iris debeat regulariter Mis ante te die festivo. quia breve es tempusRuq Missa durat tamen si Inde ipse grave damnum esset passurus .iletia lacrum omitteret.
ἰ' uis de acquirendo lucro An scilicet Missa omitti possit sine culpa die fesso propter luertiminuod mihi einareta Misso Meseis
R. Afirmative e do a itur δe luero notabili de extraordinario: mam caeterum pro lucro diurno ordinarionderis exeus Mus,si aliud caput excusationis non asseras. Ratio responsionis est,quia,ut notat
damnum grave essi Adde piam matrem Meletam non esse prs avendam ira severe in hoc praerepto agere cum suis, ut velit, eos omittere propter Mistam magnum lucrum .di extraordinarium. 78 Denique hue reducuntur itinerantes, ct navigantes, quando, Missa earent,vel notabilis esset disseultas dirertendi ad illam inveniendam . Ut item si deberet quia amittere necessarium, vel 31 Dictum autem ess eodem die t vero' i id dicendu , fouis impedimentum es movi ponat in proxime prς denta die,vel vite bus remote festum praecedentibus λ
deaec non ex intentione negligendi Missam n d peceat eo die res ire omittendo sacrum quia non obligatur ta remota impedimenta tolia iere,seu non potiere ad se reddendum aptum ad Misis auditionem , quam mater Melesia cum tanto rigore non praecipit: s vero ponat - - proximε precedenti die v.g die sabbati, quem proxime seq aituelud tamen hie rim dies prπeptus Dominicaealii ais ani Meare, quia proxima imal pauetoribus pos- pedimentum tollere vel non ponere quisque debet ut Meletas te semper unus Missa leges observet illi vero negant iura putat: hoc non esse. Me e sertim dimentsi proximum nam tunc esset, die teri deberet proximum , quando tolleretur,vel non tolleretur tribus, V.C. vel duabus horis,antequam prNeptum adveniret; quia tune solum moraliter. di ratiotiabiliter adesseac urgere preceptum censeretur,non autem
ante diem; lege haec latius apud Cauropatium a p. I. is tim.
g. Hi si mulio V. G. eode die festi, vel ante paucas horas este diens a civitate non habeat aliquam excusationem ex nuper positis; obligatur omnino sub mortali ut notat sua rercu Gobat a. EM.Maiae. e. r.an. s. audire sacrum priuiqua egrediatur.s non si hibitu rus in vi vel in vicino termino Nportunitatε audiendi quia tune, ut dictum est urget prς ceptu ἀui ipse subdituriat si estrediatur M. na utique fide de non ex intentione sacrum negligedi diebu4 rem te praecedentibus non obligatur propter ratione modo dictam.
r Naul res primδRuidnam intelligatur nomine Miminitando dox Missae auditione tractarem Respondeo. Intelligitur sacrificium non legis quatenus involate omnia,quae ex praeseripto teris fiunt, atque dicatur a prima forina
tume Crucis ad pedem altaris, que ad tin-ι sttinem secundi Evangelii,ita Dieastillus s sitaeta a. I 8 qui inde eolligit missam . quam vorane seram,quς fieri consuevit in navibus vel triremibus,quado di stis ea terra non esse illam. e qua loquimurun hac enim sera Missa nullar Λ - -- peragitur consecratio, solumque reeitatur Epistola,Euaneelium .e: permolestum erem est, toto die iter peragere sne eomite, atque aliquae preces.
ducatur ad necessitatem moralem, nee M meram solam Inde etiam colligit Aror ese obligati λε in diendi hane sieram die festivoRuia praeceptum Ecclesiae est de auia dienda vera Missa, veroque lacrifieio. a Propter eandem etiam ratione non est obligatio audietidi sua Mimminuo celctratur H parasceves hoc est inin die Veneris saeti, si in .i vide sertὰ ille sit fessum de preeepto:Ratio est,quia illa nota vera m L.
veramque sacrificium,nec enim in easteoniectatio, sed fit Communio ex praeconsecratis die praecedenti, vide quς dicam e ro .ε sis auae me valde utilem comitatum: unde Gobat os.cis. n. 9 . ex sat eum qui in longo itineres non in modicol deberet sne locio iter peragm
utilitatem Hoe tamen dictum omninΛ limitandum ad personas nobiles, vel Hieujus considerationismam eaeterum rusticus per multos dies iter
facit incomitatus, s ne ulla, vel eum modiea molestia .
De inegiente iter die fesso sine spe inveniendi sacrum ti
uires seeundo, quidnam si audire Missam, seu quod idem est, quid si interesse sacro λυ πNquires septi φδ: quid sentiendum si de voluntarie ponen
a tibus aliquod impedimentum quo posto,non potest quis interem sacro. R. peccare eos mortali termi absque iussa casa ipso die sesto im- Respondeo. Non est verba Mis1ς intelligere quod olebei de rusti pedimentum elut modi volutarie ponunt; parique modo mortaliter ei non poliunt; nec est audire sacerdotem sacrifieantem, quod surdi non auferant eo die isto tale impedimentum quandosne nesueunt;n est videre eundem quod caeci non possunt: illitti emotabiti incommodo nomini Ratio es, quia quilibet quIdo obliga- esse praesistem sacrifiei. Missita vacare De ut recte habet Gliatur ponere aliquem actum Obligatur etiam ponere media necessaria vester s. - a. p. q. 6. - - praeceps. Eous Λ 3 6 Sed
9쪽
. sed hoe ipsum qu I8 est γ Respondeo. Id distinctius explicant
Suater S Dicastillus Suarea H ιbari a in fias.a. se habet: verbum audiendi Missam non potest alia ratione commodius expli-eati, quam ut fideles secundum moralem, & corporalem praesentiam assistant Missae; ita ut, quantum in ipsis est audire, vel videre, seu pereipere aliquo modo postin t ministerium Saeerdoti . Dieauillusa ιλ. in .snώ. t se ait; nomine auditionis Missae in teli ititur moralis illa,& corporalis assistentiaiqua quis adest Missae, vel audiendo, vel videndo celebrantem vel certe ibi existendo. e mitando, aut sociando .cateros videntes, vel audientes, ita ut moraliter censeatur praesens illi actioni. , verum adhuc urgeo; Et quaenam esse usmodi corporalis, &moralis praesentia Corporalis praesemia. ε 'D Espondeo Corporalis pretentia est ea qua quis suomet Co I . pote existit prς sens in Oloeo,ubi celebratur Sacili seu qua quis est eorpore ita prςsens Mis, .ut quantum est in i pso. possit aliquo modo percipere ministeri u Sacerdotis, seu quid agat, vel dicat sacerdos . Clarius id explicat Reginaldus ris ' n. a corpore ait c se tur Milix inter te qui se preicias est,ut possit aliquatenus cognoscere.quid saciat Sacerdos celchrans, ct in qua parte Missae versetur; nec obstat quod maneat post altare aut post parietem extra Ecelesiam i ut seri soletaeum locus non est capax totius multitudinis
dummodo moraliter censeri pollit, ede numero eorum,de quibus in Canone dicitur, omnitim cis. Amflantati duo iam tibi Aina .riniara .s,c nota δε tio . haec Reginaldus.
1 a 4oralis autem praesentia est ea,sua quis saero adest .ut homo I I ratione preditus, non ut brutum .aut infans; atque adeo, qua OL i; as,ilat saero libero in religiose, seu humano. de religioso modo. olen ς nimirum aliquo tandem modo attedere ad divina. uxta ea quae de attentione dicemus infra in circumstantia, omodo I Dixi . libere, id quod hic lupponimus: nameeletu an satisfaciat precepto is,qui invitus di vi coni pulsus est prcsens aer est quςstio suo loco infra exagitandae. s. EY dicti seollige duo alterum quoad moralem presentiam, ait Tum , quoad corporalem.
Mi . .s C Uoad prius collige nee ebrium, nec dormientem,immo nec ecum qui perfecte per extas inest extra se, de quo iterum dicam ι ε Μ. 9 audire legitimo saerum; quia quamvis praedicti habeant praesentiam corporalem .non habent moralem, qua humano modo illud ausi re possint.
io quid, a quis non dormiat .sed solii in dormitet, dum Missae interea λRci pondeo. Aut illa somnolentia ligat sensu per notabile sacri
partem,ut lecundum morale judicium non censeatur se dormitans posse attende te ad rem sacram de tunc dicendus erit neglexise illa notabilem sacri partemAc fementer preeoto non satisfecisse sve illa somnolentia sit voluntaria si,e involuntari se renim mud impedit humatiam prςsentiam: aut dicta somnolentia esta tenuis,
tentionem ad longe masorem potioremque iacti partem in tune noest mortalis,etiam si voluntatia si,quia talis dormitatio efparatur illis actionibus externit que non tollunt omnem attentionem exte xiorem,de qua attentione iniri diaetur in cirtutis antra,inon ocio. Auduis Mis retra Ianuam rati,& humano modo pretentia i veros Meleua sit quoquo modo neutaui tu Ian ua m ,& non is ad λli4ris conspectu, nee fa vias unum eum multitudine occupante eandem parvam Ecelesam. non eri, motali modo presens tque adeo precepto non satisfieieg. HA . to,si ex Cnoro a solo Eccleuce sublevato,velis audire
Nisi,maeuae eelebretur in eappella ejusdem Meletat,que Missa ab G peri te indicto choro Ecclesς ut est in hoc nostro Collegiri nee
dicis, ore videtur,puto inquam. te non satisfacere psseepto, esin ili cle aud as Mistam, quie celebretur in altari
maiori, is pro Cappellis non adest praesentia eorporalis, moralis
ibidini ex dicto choro sublevato audiam,quamvis non videam sepondeo. Put te neque satisfacere quia licet sic aliquid Μisse ad tuas aures perveniat tamen non adest in te eo orati et pretes entia
sicuti siquis exilisu in publica platea,vel supra tectum Ecclesie,vel
in sua domo, Missam cantatam iussiret, nihil Illius videns, quia non esset praesens corporalites, praecepto Misar non satisfaceret. Neque dicas: cus , quamvis nihil sideat, tam en satisfacit; neia dicas, inquam, quia ccxcus supponi tur emporaliter ese in Eces sta; at qua est in choro sublevare,vel in platea, vel supra Ecclesam, vel domi suae respectu eappes eu altaris,seu Ecclesς,que non via dentur, nec censet ur,nec es corporaliter proeas in lueo, ubi Missa
i a praeteres te audientem Misam ea loco extra ianuam,quae est ad latus praedicti altaris maioris nostri praedita Collegii, to non satisfacere,s janua si clausa,ves soribus ligneis, vel tapeto,quia tuenon adest morat is corporalis prcsentia tam dictaAum tamen latissa clas,s suerit aperta; quia tunc adest dicta praesenti quando altate est i n hoc prospectu,& Ecclesia est an eusta ut mox diem .. t . Quid si ea senestra habitationis mee prospiciam altareoque --nia audiam , quae communi voce recatat sacerdos, latissae iam ne praecepto, i e Mustam audiendo Respodeo Suater aerip. 88 P. Eti baν tofina .nenates e satisfieti praecepto, idemque dicit Dianapari rassi se I sε. additque sicie respondisse Malchioni Hyeracensi in speeie facti. Verum melius, modo iamiam explieando concedit de Lugo II. d. Gesori an. 2 cum Dicastillo vi I vico risi a/ari. s. si casus enim duplici potest evenire modo primo ut a fenestra si modica 43ssantia usque ad altare et undo,ut ut magna: in primo modo satisiacis, insec undo nequaquam: Ratio es, quia in primo adest eorporalis, m ratisque presentia,nus paulo ante explicata es Rueque est necessaria pro auditione sacri Cum eno inde in primo modo,ut supponimus, ali a te pros pie ias di sacrificantem al iquo tandem modo avd ias, vi deasqueAEur non diceris laetum legitime audireΤat cum in secundo modo haec non adsnt,praesentia necessaria non aderit unde nee logitime laeto a itistes. 13 Denique si velis in ampla Ecclesa. qualixest V. C. nostra Panormitana Cathedrati s sit lora Ecclesia plena multitudineaudire sacr umex janua ejusdem Ecclesu, ips altari maximo opposta, ubi celebratur, satis tuis pr epto: squidem potes exspuis A gestis Missae aliqua,qus a celebrante fiunt colligere ;&tune humano, demorali modo pro omnibus, atque adeo ρro te veliscatur illud s&omnium ei reumstantium. Αt s vel nulli, vel rari illud sacrum audiant,tu ex ianua non poteris humano more diei esse ea illis, qui sacerdotem sacriscantem circumstant.1 quoad illud de distantia modo memorata esse modicam abs tuae in hae materia ae qua loquimur tutat de Lugo esse distantiam triginta passuum. Alii distinguunt in itine modum Is inter tu2, vel
Melesne Januam,fenestramve intercedit platea aliqua lane non am
pla tunc si inter te spectatorem sacri in i pium sacerdotem edplures alii sint interimi qui simul audiant sacru quia cum illis c6pluribus
unu moraliter facis,pr epto satis acies si modo dicto disses tristi ta circiter passibus si vero nulli snt interiecti vel admodu rari Mis sam audientes tunc triginta passus nimiam distantia afferent, unila requiritur tune alia minor.quam nonnulli determinant esse vitimici rciter passuum, sed cer puto id debere iudicio prudentis dete minari,ut sei licet, omnibus postis circumstantiis, expendatur, an judicanda sit tunc pratentia moralis, nee ne λis Hactenus dicia qua cons mantur qua ea plicantur se a Dica
ssilio I e cis clietum ipse es Hispania veheretur in Italiam classe trivi retratu ineomitatu Maris Imperatricis,cuius erat Coneio torcii
Hiae solere es sere mille homins,qui erant in comitatu at tenderem ipsa da.i illis saeris, s fiebat in littorem quemquam dubi tis.se,quod tune adesset ipsora prςientia mora LM icratenim omnes inde aliqua rati e cogi oscere,quid ageretur a S .eetaotibus: additi nihil esse communius,quam quod milites etiam e suis tentoriis au-ὰ iant sierum.quod fit audientifus omnibus in campo publieo ad dia stantiam viginti vel triginta palluuiti unam in utroque casu muli, tudinem conssantcΝ. Irit ra Missa os aud*onis.
I na peccati mortalis audienda
parvitatem materi ζέ enim notat, ilem paris Mis et negligas lethai, ter delinques si vero modici,solum peceabis venialiter nimis enim rigidus esset legislator qui iuberet sub pena capitis . aut elemς da nationis,ne vel minima pars rei imperate prstermitteretur: Ruς ea ratio universalis de excusatione mortali ea materis pari irate. Versim illud est Auod hic sustitur,quenam si notabilis parissu non item; id quod explieabimus sequentibus dictis. ad Dico primo.Qui negligit adet e consecrationi smul, & com munioni,notabilem partem, atque adeo cum mortali eam prater
Quamvis enim videatur primλ aspectu pars pitva quia tames tabilitas de qua loquimur.na desumenda preeiis in ex multitudinς Verborum aut actionum sed maxime exprehantia earum alec 'tio autem di communio sunt parte sacrificii proantis ς, vel in utraque,vel in alterutra eonsistat essentia laetifieii ideo .
eas negligit, sat notabiles negligit partes. α
10쪽
εο Dico seeun8,qui omiitIt totviti illud quod dicitur a Sacerdo.
te ad pedem altaris quique dumtaxat omittit ultimum Evangelium, ne venialiter quidem pereat;quia tam modica pars judieatur mora liter nulla in re enim tam parva est illud Parum pro nihilo reputatur ita Dieauillust . s. . p. I. R. 31.2O Dies tertio. Si omittas vel eonae rationem vel solam communionem. te pecceare mortaliter putat Castropalavii r . .pa A I. lε.'saeum aliis quos ipsa vitat, te solam .eniali ter judicat suar. Lebaia. a. alii mutrumque probabile,quia probabile est,alterutram esse, dc non esse parvitatem non vero utraque,qtiam notabilem esse modo diximus u. s. a I Dico quarto I omittemum dieit sacerdos in pede altatis, usque ad Epistolam exclusi v/, peceas veniali tet, immo etiam s omittas, usque ad Epistolam me lusi e e quia omittis modicam partem taTu rian Navarius eum oleassilio 14 .n. s. in Dico quinto si aeredas ad Missam post Evangelium, & omnialequentia audiasvisamvis aliqui te damnent de mortali , tamen su re Dieas illus, Castropalatis citati,tea mortali liberant , modo per- raraneas, usque ad finem ultimi Evaugelit, quia adhuc consistitur in modio, nec notabili Missae parte. Et Di sexti:Laymano traia r.e. ... 3. videri duriusculum dam--ri de mortali i lium,qui Mnit ad Missam ei tea offertorium, & ca teris sequent ibus partibus adest: vertim id nimis laxe dictum olla , notat Gobat D AI vita ad netam Musam n. V s. a 4 oleo septim, Si ineipias interesse saetαnniis Epictoli,quam vis non inchoato Evangelio, di discidiaciti, ira communaone, peccas mortaliter. Ita Mater. Castropalaus, aliique citati quia ex particula
principii, di ex parii la finis molli tuitur una notabilis, & gravis
ad Communionem inelusvε immo etiam eles usiveae solius venialis dammi Gobat ma 8 citans Matium sed illud intiam exeluitvGumisti, e dictum mihi esse videtur . at Di eo octavo. si omittas partem Mis ς usque ad Damilium incluti ve, quando aliqui te damnant de mortal i, ut innuebam Naa. te tamen a mortali excusat Navarrus,si ciam primum Domum redieris, privatim eam partem, legas;sed merito Suaren& Dieast illus eitati id Nequaquam prohant: squidem privata is lasciuio nequit diei pars acri. . 26 Quae res hie . s quis δie sessi Vo ueniat in templum, di inveniat Nissam processisse usque ad praeiaticinem v g. nec aliam Mulam cete, hiati speretiquam audire possit, obligat ulne illas palles, quae super sunt, audires Respondeo obligari,&universaliter puto,quocunque tem . re accedas , s remanet pars notabilis perficienda, cit aliam audire die illo sestivo tu non spere , et non possiis puto inquam)te illam pariem sub obli ratione mortali audire debere Ratio et Mitia generalis es re gula ut qui nonpotest totum sacer sietat saltem partem notilitem, quando ea fieri potesso est divia M. Ita tamen id intellitas, ut possis altem intereste vel consecratiocii,vel communioni. Si enim utrisquctisteresse nequeaso equis interelle sacrificioatque adeo caetera audiare non tenebris,quae eaetera non sunt Missa, quam praeeipit Ecclesia , Ita LaIm.
18 π Nquites quari, quandoquidem modo explicat tota est Mis- si audien est ne oreesse ut illa si audienda ab unor eodem - ue Sacerdote,Clarius satis iaciam M praeceptossi unam partem Missae v. G ab initio usque ad consec rationem audiam ab uno sacer dote, aliam vero partem usque ad finem, laee et live audiam ab
alio eodem die λ,s Res pondeo. probabile esse te satissaeere,atque adeo te non peerate tunc uioris iter; at si id saetas siue causa, te gravissimum peeea tam veniale committere docet Medina apud Laym .loco fu eas. . n. 3. se enim communi eonsuetudine fidelium recedis . Ratio autem,quod tu rigore satissaeis praeeepto,est, quia Meles non praeeipit ut audiatur tota Malla unius,sed ut tota audiatur ἔ au. ditur vero tota, quando omnes illius partes audiuntut esto nos ovi
Dixi hoc esse probabile; nam caeteram probabilius esse puto, te se non satis sacere praeopto. quia ex illis duabus partibus nequaquam e satur unum sacri hcium cui interesse jubet Ecelesiastediunt duo semifactificia, quoad integritatem. aci Diana ineerit nctis scrupulum, ait enim , non esse dubium, quM satisfaciat praecepto ille, qui priorem Mista partem audit prius, &. posteriorem posterilla, sea d41scultate in ede, quandoptius ab uno Sacerdote posteriorem pamin . 5 deinde ab at io audit priorem. Verum haec disparitas non est apponesti , quasi peccetur mortat i ter Me secundo modo . nam di ipse Mem Diana ait. se non audere, hune ἁe mortali Aamna re, te merito, quia ratio modo allatas.a quὸ probat de primo inodo e de secundo.
3. T Nquites quinto.Quid s non suecessive,sed simul audiam duat
vel plures partes a duobus. sacerdotibus , vel pluribus te bratilibus epia lente in altaribus commode proximis,quando, ut ea diciis depraesentia morali necessariam ad Mittam colligitur suis cienter omnibus illis partibus sum morali ter praesensili, inquam, se audiam satisfacio ne praeeepto λ
a Respondeo. quidquid di eant nonnulli apud Dianam Lm . .
. par. p.rra ι. 4.ν 33. te nullo modo satisfacere,qui ut do cet Marius, M. a. eis sis, ct Barbesa, in ca ivlum M .n. a. illa si multas .seu coniunci Io diversorum sacrorum, iaci t penetrationem talem,ut Dei cultus,quem Mesesa iubet,erhibendum esse die festo diei auditionem Misis arctetur ad brevissimum tempu3, cum tamen Ee eleta velit,ut extendatur,quantum solet extendi recitatio seu audi tio unius Misse.Adde m qui vovet vel eum cui confessarius impo nil pro renuentia peccatorum assilentiam trium va Missatum, noti intendere tres Missas uno, de inque tempore,sed diverso, quia se eus non esset propora lorata Poeni tentia pro statis pereat is; ita ergo Ecelesia, quando tradit praeceptum audientia Missam, non intendit
uno, eodemque tempore plures Millae partis aud trista di .erso qui, secus oratio exhibenda Deo d te sellivo nis is Meris esset. Legite in uiopalaum loca cis.cia M. in .adu, λT Nquites sexto quiniam Missa ex praecepto audienda est disse I sit o/i uiscit ne, v g. illam audire,quam sub M tu Greco Grς es Sacerdotes celebrant λ3. Respondeo sufficere;quia nullum est praeceptum de qualitate Mi ilaeodesque quamcunque audieris,satisfacies obligationa: quare, dummodo Mista peragatur Ritu Callioli eo . si illam Mi liam augi, quam tuo Ritu,suaque lingua oleritat Catholicus sacerdos Gra eo
sive cujuse unque nationis, taeti sae praecepto latis obedies. 3 Propter eandem rationem satisfacies,sive Massam,cui tu assisti celebret sacerdos Catholietii de Requ temisve de Sinti vel de seli, vel de Dominica etiam si is sive bona Me,sive mala erraverit in ea te-ςitanda, quando secundum Missalis rubricas ea recitanda non erat, sed recitari debuerit de alio Sancto,&e Ratro est,quia precipitu tabricles a audiri Millam. non vero hine vel illam, Lege AEur. .ρ. u. . c. IAE. I. idem dico, quae do Consessirius inponi t poen itent i, ut Missim audiat, ecquando fidelis promittit per votum Deo saerum a re aut quid aliud tu,ves Confessarius expresu intendatis.
I T Nquires primo. ubi nam Misse interesse debeo, ut Melesiae A praerepto satisfaciam
a Respondeo. In quacunque Ecclesia, immΛ ereepia peculiati quadam prohibitione quamn 6. mox asseram in quocunque ioco rnam quamvis plures S .eti Canones vetent celebrari Millam in lo non sacro; posto, quod ibi Merum celebretur; nee ulla lex requirit, ut iti l o sacro audiatur; quare si Sacerdos , certa eum peccato e lebret Millam in loeo profano sne legitima pomiseis facultat morabit quidem ipse, sed non pece . bunt ii, qui illi saero intersui, snon sunt cooperati ad illam in eo illesitimo loco celebrandam ex ecpta praed illa mor afferenda prohibitioste di consequentet prae cepto latis faeierit. t Dices nonia .. ιυ ιώώ - δε- MU, H P roebis, o aBA , ii
dem saeti Canones obligant stiles ad audiendam Missam in propria Paroe hia λ. Respotideo. Ita quidem erat olim, sed hodie sive ex uniueisilieonsuetudine i .e ex declarati rure PontificasAbrogata sunt eiusmodi antiqua iura ira at nunc tui libet integrum is ubicunq;praedicto pro cepto siti nee te SanETridentinum e gar. in decreto de obser .an disin esitandis in celebratione Massarum isol uni decernit ut Episeo pi moneant populum ut frequenter ac saltem Domini eis dictus, Aetolemnibus sellis ad suas par hias accedant: Nota illudil motieant non e tro oblieat.lta suar. ς διήλ-3. aliique passim. Vide etaim raro lam in praxi Em se ali ρ.1. f. Pa M. u. 3. & Joannem Galleo attia Conei lium T identinum fres . se . quia ierunt declarationes ditialium,quibus inhibentur Episcopi e mnis Ecclesiui eis co stant parochia nos, ut Meedant ad suas parochiales Ecclesias ad Mi Ti.& ad eontionem ibidem audiendas. vide etiam de Lugo de chasi mainoaxa. 3 Non est igit approbandus Gaugericus in sum mulam Geiani in Pestu mustas rationes accumulans ad prohandam obli rationem satisfie iendi huic praecepto in paroc hia. Discenim ratio nes convenientiam solum hodie probant, non inecessitatem , posta consuetudine in contrarium,solaque monitione Tridentini.
1 Quod item satisseti possit praecepto, audiendo Misam in M.