장음표시 사용
271쪽
diturus esset imperator Deus, ibiq clinas habiturus. adorae nunc cas Roma cunas, & apud se habet, ut grandior adolescat ad gloriam. Ceterum narrant in ea Romanae urbis molitione Lunam deycisse ex congressu solis mimirum illa religionem expectabat veram, quae in tanta superstiti nis caligine lumen afferret, qui dies ipsi futurus esset verὁ natalis. Duxit deinde Romulus triumphum abiens in locu, quod pollea capitolium uictum est, ubi opima spolia Fere. trio Ioui dicauit. atqui Esaias inter haec dum de Deo nascituro apud Acham vaticinatur, totus inter spolia versa. tur,ac praedas, ipsumq; pueri tritiphale nomen ducit a belli celeritate, a curi uia sestinatione praedandi. Hanc autem in .signem victoriam dum Vates commemorat, in Graec a , . Aeschines Eleates in Olympico cursu vincit: sed illud spectaculum coelo dignius, illa excursio plurimum habet gloriae, quam ille in spoliando hoste describit, diuinitus d Erebo parta victoria. omnia item bella quae sub hoc tempus ab exteris gesta narrantur, ludi sunt siue quae Antennatae,Crustum iniq; mouerunt aduersus Romulum ob Sabinarum raptum, siue illud vicennale bellum, quod Lacedςmonii contra Messenios intulerunt. Asylum quoque Romulus tunc instituit, hoc est perfugium improbitatis, atque auda clae, quo colluuies aliarum gentium confluebar, ut impunitate aleret scelus. at Esaias aliud morta Iibus a stylum proponebat longe firmius diuinae pietatis, quo tanquam ad arcem qui confugerent scelesti,desinerent esse rei. sed illud in primis animaduertendum, quod Esaia vaticinate bamia quoque Sibylla vaticinata dicitur, quanquam alis Erythraeam dicunt,quq de eodem Numine inituro terras multa praedixit. digna visa sunt carmina, quae in Capitolium inferrentur, cum in ijs triumphator, ac victor de Ereboe Deus praecineretur. sciunt enim restituto Capitolio C. Curionem Cos. retulisse ad Senatum , uti legati ad rubri ma- Iis accolaS mitterentur, qui carmina eius Sibyllae coquire- 'rent, Romamq; deportarent, ubi inter aurea spolia, ta laureaS collocata sunt. Floruit etiam hoc tempore apud exteros Enmenus Corinthius carminum scripto quae Omnia vetustas obruit, Esaiae a te oraculi naniOrtalitas excepit.
272쪽
Obedus quoque vates hoc tempore laudem meruit, qui ceteris tribubus Iudam in sestis armis inuadentibus, unus occurrit, atque Oratione ad persuadendum accomodata intentatis etiam Dei minis serociam integri exercitus in- a. Paral.28 hibuit, di cuncta composuit. Iaudabilior plane hic,qui pene domesticam belli flammam extinxit, quam Romulus, qui tum sinitimas gentes lacessebat armis, ut urbem amplificaret, quam staterno cruore scedarat.
πῖ Zechias hic admirabilior fuit, quod ab Acha impio
parente genitus, totum tamen se pietati dedidit. co-ceptus autem ac natus est anno post Romulum, ut illi opponeretur defecisse nairant Solem in Romuli cum concepi aum morte,praeter Lunae desectum, qui, dum urbis fundamenta iaceret, contigit. adeo quae de illo praecipuae dicuntur, oppleta sunt tenebris; cum contra quae ad EZe- Chiam pertinent, in luce vel sentur. producto videlicet die in argumentum producendae longius vitae. ac Romulus
quidem eam urbem condidit, in qua deductus ab Epidauro serpens ea se specie communis hostis induere solitus cultus est; EZechias autem illum ipsum serpentem meum aliquando salutarem, ne Numinis loco haberetur, constegit, atque comminuit, ut vel hoc declararet quanto acerbiore odio in cetera simulacra ferretur; quorum ne analecta qui dem superesse passus e s t quippe redacta in puluerem imis profluente demersit. In re autem bellica quam clarus suerit, nobiles indicant victoriae,priter illam celeberrimam , quam de Sennacheribo Assyriorum rege diuinitus reportauit, unius tantum e Coelitibus ope, qui tantam de infinitis pene hostibus edidit stragem, quantam integer exercitus bellatorum edere non potuisset. Multae apud exteras gentes Ezechia regnante initae sunt pugnae ; nam di belluc amerinum a Romanis est gestum, & Fidenates armis op- Florus.
pressi; sed leues hae pugnae ingenti illa victoria lacile ob
273쪽
ruuntur. atque inter tot spolia hostium dum Ezechias Illa rosolymis triumphat, mar sors fuit longe diuersa, siquide Tarpeia arx,quq postea Capitolij nomen sumpsit,per pro Tarpeia. ditionem es capta. Vestalis enim virgo Tarpeii, quem Romulus praefecerat arcis custodiae,filia, aquatu m profecta in hostes incidit,quam cum hortarentur, uti arcem proderet
annuit illa, modo id, quod ipsi sinistra gestarent, osterrent' allecta videlicet armillis aureis,quarum pulchritudinem Iac pretium admirabatur . facta igitur arcis proditione ho
stes ingenioso mortis inuento promissa soluerunt, coniectis enim scutis,quae inseruerant sinistrae, puellam misereobruerunt, ac luce priuarunt.Ezechiae vero hoc fuit in votis, ut religio, cultusq; diuinus incrementum acciperet, has esseveras,& regias opes ratus. anteuertit hic Pe,quod mox erat Numa , acturus impie Numa secunduS Romanoru rex,qui scilicet Pomptis sacra, & ceremonias, Omnemq; Duorum hieminiam edo-li us. c ivt;qui pontifices,curiones, augures,aruspices,si atres AN uales, ac Salios instituit; h lamines item tres, quorum qui
Ioui operabatur, Dialis;qui Marti, Martialis; qui Quirino, Quirinalis est dictus; deniq; omnia varijs superstitionibus' ac ne rijs praestigijs inquinauit, ut diuinitus ei opponi visus sit Ezechias, qui tanta insectu contagione seculum expiaret digessit autem annum Numa in menseri ac dierum, . temporumq; rationeS certis legibus temperauip;at non potuit diei leges dare, ut longius solito produceretur, quod actum est in EZechiae salute. itaq, Solis, Lunaeq; cursu tantum ille exhibuit, hic inhibuit,ac reuocauit.ille alijs tempora descripsit, hic sibi praescripsi; ille denique definiuit
dies, hic potius extra fines protendit. Obiit tandem EEc- Salian. .chias anno sere ante quam Romulus, ne sorte in Solis, de- Romul. Duium atque caliginem,quae in illiu S morte contigit, in .cideret is, in cuius vitae argumentum facta potius erat diei; ac lucis accessio. Nahum autem, Trechia regnante, Niniue Urbs sceleri acerbum habuit, quippe quae abusa fuerat Dei clementia.
enim uero cum ad Ionae vaticinantiSminas exterrita resiis
pilisset, atque ideo impendens supplicium effugisset, mox ad pristinam redij limpietatem, at non impune ; quippe
274쪽
ingenti terrae motu saeto ignis infern Cimmensius erupit. Nintuta, ..
quo tota regio conssagrauit. ad haec aquarum torrentes e solitudine cum impetu estu si reIiquias urbis obruerunt. ita ea gens,quae antea cineris squalore suscepto ardentem ira Dei sopierat, ubi eum istulit, hanc sustitauit, & arentibus iam oculis, lacri misq uic catis quarum eluvie demersa est.
M Anasses Saec hiς parentis moribus plane opposituς viret. 11.suit.ille augustum delubrum ornauit, hic inquinauit;ille lucos excidit, hic condidit; ab illo simulacra dissi- 2a,ab hoc facta; illi aduersus Sennacheribum Coelites mi. litarunt, hic coeli militiam coluit; ille a Uatibus, atque adiuinis pendebat oraculis, hic ab ariolis, extispicibus, Pythonibus; tum maxime impius, cu igne filios expiari credidit. ac ne quid tot scelerum monstris deesset, monsi rosa Euseb. sibi ipse statuam fabricasse dicitur, quinque habentem fa- uls.sbo: cies, ut videlicet quotquot delubrum adirent, ipsi omni ex parte honorem exhiberent, hoc impudentior habitus, quo plures habuit frontes. Multa Manasses egit impie, ac sceleste, sed illud tale est, ut neque Oceano elui posse videatu , cum Esaiam sanctissimum vatem e regio genere, immo patruelem suu per semma impietate crudeliter necauit lignea serra dissectum. hoc tamen tam immane facinus, ac pene inexpiabile una cum ceteris o miram Dei pietate)tandem lacrymis eIuit, ac deleuit . extat eius precatio ad Deum plena moeroris, ac luctus,qua pacem exposcit, ac
venia. Αt du Manasses rotus lacrymis dissiuiti, ac sese amictando diuexat, Sybaris ciuitas apud exteros coditur, scilicet ea urbS, cuiuS ciues adeo intemperates, S Iuxu perdito zybar μὶ erunt, ut in prouerbium abierint Sybaritaru deIiciae, & tae- Sybaritici ludi. sed hoc opportune in id tempus incidit, φNudipedaliae apud Lacedaemonios primu acta, res quidei donea ad averruncanda ira Numin inquippe vers pietatis
fructu potuit Manasses ex huiusmodi alietaxione pcipere..
275쪽
Tobias partim sub Ezechia, partim sub Manasse regiis
bus vixit. is capta per Salmanasarum Samaria in seruitutem ab ijt una cum filio, ac familia, sed captiua teneri non potuit pietas; in uestigabat insepulta cadauera suoru, ac pollinctoris more baiulabat, humabat. probata inter haec virtus est; na qui vita sunctos lacrymis abluebat, con tractis avicularum sordibus, usu oculorum priuatus est, &qui curabat extinctos., amisit lucem. nulla propterea vo Niacta in coelum est, cuius aspectu carebat, plena querelaru. Nicepsias apud exteros hac qtate vivebat medicae artis peritissimus, idemq; praestigiator insignis ; multa de curandiS sis binorbis scripsit, sed obcaecatus ipse impietate non Vidit Mie eo sesnullum esse praesentius remediu, quam pietate ignorauitq; amarissimum doloris sensuin ex carcirate acceptum posse diuinitus vel felle curari, atq; mulceri. Sub hoc idem tepus Numa Pompilius parentalia instituit, ac leges funerum dedit, qua videlicet ratione placandi Manes estent, quandiu lugendi qui vita excessissent,quo ritu. tumulandi. multa de- Libitina, deq; Hecate in hierurgiis superstitiose pret scripsit cum Tobias nihil nisi piE, religioseq; ageret circa su nerucuram; eoq; pietas ipsum adegit, ut suis humeris cadauerae sero asportaret,ac domi suae reconderet. tenuisse quoque Numa dicitur cacodaemonum euocandorum artem , cum contra Tobia; filius didicerit ab uno Coelitum,qui dux itineris fuit, ration ςm eiusmodi monstra pellendi. obiit tandevir sanctim mus multa vaticinatus, inprimis de reditu captiuorum, de exterarum quoque gentium ad veri Numinis cultu traductio he, deq; arcana Hierosolymae se licitate, atq; gloria , usus umbratili quodam, sed illustri dicendi genere. eius mors in quintam, ac vicesima Olympiadem incidit, cui nomen dedit Talpius I aced non ius in stadio victor, P .
sed veram sibi laudem Tobias iure vendicauit, qui in vitae Talpiu Squasi stadio per tot obiectas difficultates strenue cucurrit Olymp. ad me tam .at vero Tobias filius h reditaria pietate,qua ac- Dion cppit a patre, omnibus diuitiis praetulit,studioaeq; seruauit.
276쪽
IVdith a nobilis heroina, & matronalis stolae decus eximium Manasse regnante, ut nonnulli volunt, aggressa est facinus iIlud praeclarissimum,& omni praeconio dignis. simul D. hoc enim una mulier egit, quo neque solertis cui ulpiam imperatoris, ac Duci Sconsilium, neque ingentis vllius exercitus vis,ac robur aspirare potuisset composuit se mudo muliebri, sed ut ageret viriliter; certa victoriae omnavit pedes,quasi iam protrinisset hostem. accepit fanda .lia pro militaribus calceis; his cepit hostem, & quasi caligari clauo trafixit. incessu antea,quam accessu vicit. ideoq; robustioriquia armauit se pietate, non serro. Regnabat ea tempestate Numa,qui Iani, ac belli portis clausis aditum item clau serat sortitudini, ac virtute exarmauerat: inuenta est luditha,qus religionem eduxit in campum,& cum hoste commisit.erat tunc persuasum Romanis, clypeu e coelo delapsum,quod ancile vocarunt, hoc est breue scutu utrinque recisum,& carens angulis, cuius summum, infimumq; latus a medio sinuato colligebatur in orbe; hoc videlicet tutissimum vini praesidium putabant una cum Palladio, eaq;coelestia vocarunt arma . at quo tum confugeret Hie rosolyma hac ope destituta, in summo rerum discrimino longe tamen firmius munita fuit luditha, quanquam ne': Clypeum gestabat, neq; vibrabat hastam. instituti tunc suta Numa Salii Sacerdotes Martis; qui coeleste illud, uti dicebant, genus armorum per urbem ferrent cum sal ratione , atq; tripudio, non linc carmine. Iuditham vero triumph tem exceperunt ciues, hierarcha ipso epinicion, ac paeana canente in victricis heroidis laudem. instituit quoque sub id tempus Numa vestales virgines,quibus socum colendudedit, ut ad similitudinem coelestium siderum custos imperis flamma vigilareti atqui huius matronae pudicitiam quis non admiretur Zquae eum insigni esset isma, atque amitto vir
277쪽
. Iro, relicta esset in ipso aetatis fore, attingerpta mer alterius torum nullo modo voluit;quod studium pudicitiae visa est ipso genere ornamentorum significare , cu aditura hostem non accepit arma, sed lilia. posthabuit autem th lami taedas igni illi diuino, quem vere immortale in eor. dis soculo seruauit,enutri; tq; in patriae commoduM Ob eu ius lucidissimi ignis custodiam crediderim se umi ut prae ter illud decus,quod a natura acceperat,eximius etiam,ac peculiaris ab auctore Deo in ipsam collatus splendor fuis-le dicatur. porro dum Iudithae consilio res agitur, idem. Nunis Aegeriam nympham consulit,qui dum populo imponit, haec votis ac precibus Leum conuenit. ille ab iu- feris execrabilem lia urit afflatum, haec e coelo Pietatem . scilicet hydromantiae ille inuenit artem,qua imagineS,ac spectra V eorum, vel potius ludificationes quaedam, di inanes laruarum formae ex aquis se offerebant. inde sacrorum ritus se ediscere dicebat, quos sex libris est complexus. ii postea cum ex iptius tumulo una cu cineribus eruti esset,
quod nefarijs pleni praestigijs tanquam ominosi reipublicae,ac pernicioli viderentur, ex senatusconsulto coniecti Tullus sunt in ignem. Vixit deinde Iudith a postrem praeclarς gQ Hostilius
stam etiam sub Tullo Ho tilio Romanorum rege,qui scili cet idem pene, quod Numae libri, sortitus est fatum,ccelesti igne consumptus is, vires militaris prosperos haberet euε- tus,religione si ita dicenda impietas est arma temperauit,& cum prodigia quaedam nunciata essent de lapiis e coelo lapidibus scelo videlicet digno lupplicio appetet te cultores lapidum, novendiale sacrum instituit, nec regem ta tum ipse voluit agere populorum sed sacroruin, quod illi magno stetiti, nam dum execranda tractaret sacra, Scili cium indigitaret Iouem,elicuit. iii se fulmen quo ipse cuin regia consta grauit. Iam quod ad victorias attinet, neque Tullus Hostilius, neque quisquam e Graecia contendere de
gloria potest cum ludi tha. orta haec est si superiorem sententia sequimur Oly mpiade decima, in qua Votades Me L
senius coronatus est ex cursu, scilicet cum haec vitae stadiu communi cum plausu coepit excurrere, quod Nndem magna cum laude sub Iosia rege consecit quandiu autem in Hii 1 cursu
278쪽
suscipiendi belli ritus instituit, Ioue, ac Manibus nuncupa tis . interea Iosias vere religiosus, ac pius non minus hosti,quam superstitioni indicebat bellum,quod quam aer
suerilite sitantur tumuli ipsi, ac busta impiorum quorum ne ossibus quidem, ac cineribus pepercit. Zaleucus hoc tempore Locrensium legislator sorebat iustitiae leueritate comendatuS, quippe adultero utrurnque oculum estodi iussit, cuiu, videlicet mens excaecata libidine ruisht in facinus; cum autem filius esset oblatus eius criminis reus, ct si tota ciuitas In honorem pat entis nee essitate poenae adolescetiremitteret, impune abire non esit pastis, sed quodam aequitatis temperamento v liis, suum primum,deinde filij oculuexsculpi voluit, se inter misericordem patrem, S iustum legislatorem partitus. at 'blias non modo huiusmqdi vitia damnauit sed eorum sentinam edi hausit, ac Debriim cultu, qui sos est omniis turpitudinis, ac foeditatis, omnino sustulit. Ceterum qui tam scurius,& acer in impios fuit, ii sco mitis, c dulcis in suis eli habitus, ut eius memoria iurarata fit qua melli, qua musicae. itaque opportune in eius aetht m inciderunt melici poetae; Simonides videlicet, qui etiam sitimus memorandi artem inuenisse fertur, ne vel Iosae tres emota a. umortalium mente dessueret, vel materies carmine melico di. gna Graecis, si saperent, deesset . quid etiam Aristoxenus musicus Iosiae suppar fuit , quod ad eandem eiuS pertisse triau. dem de musicis in syinposio modis. quanquam hoc Arist xenus absonus potius , di absurdus Mihil hontinis annuum tantum harmonia qu:hadam esse putauit; sed eu concentu an
virtute positu Iosias sapietuis iudicauit. preter hos,& illi satis
opportune atque accomodate hoc tempore se obtulerunt,
Terpander Lesbius musicus , & Arion Methmiaeus citharoedus atque alter quidem primus in lyra heptachordum invenit, cuius famae,ac notriinius indicium maximum est, quod Lacedaemonii in quodam seditionis ςstu ab oraculo admoniti este' dicuntur, ut Terpandrum Iccirent, qui lyrae,ac poeseos dulcedine tumultum vulgi sedaret quamobrem dici postea solitum, si quando ad aures accideret suavior cantu Si illum esse secundum Lesbium melos. de Arione autem nota historia, qui cum grandem pecuniam arte suis coacer uas Sebast. Ver. Zaleu
279쪽
simul tempore deuolasse s runn, quarum in Africam vira, tria Epirum altera processerit;hgeq; lago insidens humana voce sit elacuta;libiq;Ioci Iouis oraculum condi oportere, seque interpretem fore dixerit, ut quicquid inde mortales didicil-sent, fato eueniret . pari item praedicatione ab ea, quae in Liby am delata est, columba, Iouis Ammonis oraculum constitutum. neque sortasse aberrat suspicio illorum, qui putant malos fuisse genios,qui volucrum fuscarum specie cum Africae,tum Europae uno sint tempore insidiati,& miseros mortalium animos multis alioqui tenebris immersos quibusdam adhuc maioribus,& inextricabilibus inuoluerint . at Hero. dotus ab Aegypt js se didicisse narrat,accepisseq; celebri sermone iactatum, mulierculas duas, quae Thebis sacerdotio fungerentur, a Phoenicibus inde fuisse deuectas,quarum una sit in Africam ab his delata, in Epirum altera; oraculumque ab utraque hic,ubi proxime quiescere fuit datum, superstitiose fundi ι ceptum t siue igitur columbae illae suscae quaedam aviculae suerint, siue diuinatrices aniculae,quae tunc prita umin notuerint Graecis, ambabus certe opposita opportunE suerunt cum Sophoniae vatis,tum Oidae prophetidis oraculata, in quibus nihil quod mentes in se staret, fuit, nec nisi purissimus veritatis candor eluxit.Florebat hoc item tempore MM M i sit hestheus Atheniensis poeta; sed inter Graecorum nugas, atque us. ineptias Hebraeorum vatum oracula tanto attentius sunt audita, quanto Iongius a fabularum vanitate distabant.
V Riam vatem Dci mina in tetantem, & urbis excidium γέ
praecinentem Eliachimus, siue Ioachimus Iosiae filius degerer interficiendum curauit. subtraxerat ille se Regi. ut surenti, atque in Aegyptum abdiderat, tutior stturus apud alienigenas,quam apud indigenas; sed inde tamen per
vim extractus impio lictori ceruices constanter dedit. similis Uriae
280쪽
Vriae alteri, qui etia indignissim E eecidit:sed ille cessit Inee-
Draco. sto amori, hic insano furori. Vivebat tuc Draco Atheniensin legislatoriqui vel leuissimis erratis indixit necem,quamobreaiebat Demade ,eius leges no atrameto scriptas esse, sed sanis guine at multo crudelior Ioachimus, immo impius, qui Minnocente uigulauit, de vatem, ut diuinas liberius rescinderet legeS. sed idig ias tanto paticidio poenas Iuit; quippe a Babylonis rege fcedifrago, quem intra Hierosolymam interposita iurisiurandi religione exceperat, interfectus est unacsi iuuentutis floret quid enim religio prodesset ei, a quo viola --ta fuerat innocentium caede Icilicet foedus 1 cerat Vatis ianguine. proiectum est regi S cad luer extra moetata more iu-di. parat. 36 menti. inuentae dicuntur in eo cicatrices, & execrabiles no-
Histocbοι tae, quae indicabant p um alicuius spuris Dei fuisse stigmaticum,quales in Magis, ac maleficis inueniri solent . meruit praestigiator insani. s barbarico confici ferro, qui serri aQem di superstitiose in se, it impie in bonos armasset. porro dum Draco leges, ac iura scribere dicebatur sanguine, hic de aliis iniuriosus, de sibi, superstitionis, te impietatis lcges non sine vero cruore, suo scribebat in corporei ideo it ultus, quia lite ratus. Iam Icsiae regi sanistissimo rccter illud elogium tribuia
. . tum est, ut Ob suauissimum virtutum concentum eius memoria musicis modis compararetur; quippe in er mortem soluto, cum impietas se irisinuasset in posteros, n0msi absona, idc absurda acciderunt omnia Ioachas ab Ax gypti rege de regno deicctus; Ioachimus hic catenis vinctus, ac Babylone tractus,quem exitum te Iechonias filius sortitus est; restitutus quidem Ioachimus est solio, sed ut infelicitis caderet.denique Sedeciae inter ceteras aerumnas etiam ess ,ssi oculii ita extincta pie yate, cuncta in te l. ebris iacuerunt.