장음표시 사용
271쪽
se vel inmensa poni, vel in collo suspendi possint. Conficiuntur iam insuper etiam talia, quae non solum horarum spacia, sed de Solis, ac Lunae, reliquorumque Planeta imm motus designant, Musi cum senos plurimaque an astificiosi ine lubens.
Ister alia praeclara noviter inventa, unum ex praecipuis est, Inventum Typogor pluae, quae in Germania reperta fuit, Anno a Chrii o nato 1 ob sicque.
μι doctos DrMi siraeos, Ita usque peritos, Ars Arar germano venit, ab ingeni r quidem ea ars, quae eum omnibus veteriam inventis csse possic ertare, t- pote nulli arti . nec dignitate, nec utilitate, nec subtilitate secunda, quaeque maxim8hoqie nobis est ad)umento, quandoquidem olim omnia necessum erat ut calamo describerentur, quem in usuminultae constitutae suerunt tabernae, seu incinae , in iubarus nihil agebatur aliud, siani ut scriberetiir, quod persem multi laboris erat, magnorim sumptuum, quibus incommodis caret nostra inis, ea enim est hujus artis
oleritas, ut Imprimat ira die quantum nonscribitur anno. De loco,& Authore hujus artis variant scriptores Communior tamen . cverosimilior est sententia , inventam fuisse Moguntiae a Ioanne Fausto, seu Fau nio. His pro eo, Moartes liberales, de doctos prosequeuatur studio, curia consis derassetpenuriam librorum, & magnis sumptibus, qui ad eos desbibendos require bantur, multa ingenia a studiis absahi atque avocari de modo cogitare cuspiti
quo minore labore ac sumptu, Libri &honi Authores divulo ari de coi parari pota sent. Postquam in eam rem sedulo intentus fuisset, initio hanc viam ope divina reperit, ut Labulam Abecedariam, characheribus eminentibus, lignorii cideret, se ad impressionem formaret quos etiam atramento immisit, cum vero adverteret quod atramentumdefluerer, sicharacteres confunderet, re diu animo volutata, clauso' iem,i nigram invenit materiam, &hab has illas minoribus praeli subjice e Naevcudere cepit, pestinodum autem quia integras columnas, seu formas ut hodie loqunn tur, ligrin incidere nimis molestiim,vi laboriolum erat, compendium tale excogita is vit, ut priores asserculos disseca et probos Characteres retineret,it detritorum lo- eo alios peculiares formaret atque ita coagmentationem seu compositionemCh
omium exorsus est, astipita, desse multumtemporis 4 laboris in singulis cluso laribus iam andis impendendum erat, industri Dileipulisei Scho- -
in adinvenit, qua Characteres matrici ut vocant inciderentur, & ex ea iandeis rentur. mi Chara cieres plumbei suerunt dein niutati sunt in stanneos, tandem c
272쪽
Esto autem Masseus Lib. 6. Historiarum Indicarum asserat, apud Chinentes tateras imaginesque praelo Typis excudere, vetustissimo in usu fuisse, nil tamen vetat, quominus haec ars nova esse censeatur in Europa , ejusdem artis in diversis parti bus Orbis, ac diversis temporibus sint diversi inventores , praeterquam quod imis pressio illa Chinensis, multum d serat a nostrate Chinenses enim non conjungunt literas more nostro, sed in singula folia tabulam formant, quae utrinque Characteres habent, quod perquam laboriosum est, de in hoc Europaea Typo praphia,Chinensem longe superat.
Eteres in navigatione maris. stellam potarem, as;asque observabatis, si siscundum earum situm, cursum navium dirigebant , hinc si obseurum esse. eoelum ignorabant ubi versarentur, erantque quasi deperditi. Anno v roraclo 3. Memphi Campaniae civitate, per FL3vsumi ursa, inventa ac excogitata est Oxa mustea, seu acus Magnetico Nautica, qua dirigente, id assequuntur Naucleri, uti die ac nocte obscura, atque etiam tempestate exorta, scianr qui loci sine Constituti an, a quanthim ab intento itineris tramite devient. Qira quia desti tui erant veteres, vasto illi Oceano nunquam se ausi fuerunt committere, ide6que ras fere terrarum semper legerunt non procul a littoribus recedentes. Jam ver δmoderni Naucleri beneficio hujus Oxidis quotannis orbem terrarum crebrius oboeunt, in Novum orbem integras o Ionias deducunt, mercibusque onustas naves, ultro, citroque vehunt i te vehunt pormam hujus P xid aecurate deseribitoia sorius, usum velo Adrianus et ius. Atque hac occasiones lui potest altercativa illa inter Germanos,ic Italtis quaestio, quae nam harum Nationum esset inventi tot Nam inventio hujus Pyxidis Campanarum, novi orbis, debetur Italis , Inventia ver&Iypo Naphiae, Horologior uni, S Tormentoruin Germanis.
Inrt aprinaum malleari coepit Romae, a Tanais, an autem haec similis laetifinostrae incertum est. Antiquitus vero seribebatur in Palmariun foliis postea in tenuioribus arboriam phyliris, sive in corticibus interioribus , qui a Latinis libri dicuntur. Hincti susci btin tit, ut modernaqu6que Charta appelletur Phylira, ra pars illius,fimulta Chartae folia coinplicata Libri Postmodum publica monumenta scribe 'bantur tabulis plumbeis moxin privata in linteis, sandem in tabulis cereis scribena
273쪽
&jugi stare dicebantur, a pungendo. & tabulae N eo dicilli cerati. Codiee autem non linabantur libri majores, quia codice, sive caudice hoc est trunco sive stipi re arboris obtegebantur hine Tabellarii dicebantur per quos dictae tabulae transmittebantur. Quia vero postea stylo ferreoliterae, in tabulis illis cereis formabantur, sic evenit, ut modus scribendist Iin nominaretur. Fundata postea ab Alexandro Magno Nobili illa civitate Alexandria Pavrin quae veluti uncus quidam csicinia lustribu AEgypti. quiescentibus Nili undis, fuit inventa quae tali conficiebatur modo Scapus sive caulis Parara amputatis utrinque extremitatibus,utpote minus ad conscribendum idoneis, dividebatur secundum longitudinem in duas partes aequales, quibus postea avellebantur,singillatiir phylirat,seu bractere quae quo longius ab extimo scapi cortice distabant, eti erant proeliantiores, quas Chartam ab Urbe
Tyri cui nomen &prope quam ii incus ille inventus fuit, nuncuparunt. E menes dein Periama excoriatis animalibus, ac mem hianis pelli proximis, Chri tam, scriptioni aptam fecit, qua Membrana a tecta membrorum animalium fuit denominata uti Pergamena ah urbe Pergamo, in qua primum fuit reperta. Demuin cum in Italiam venissent Longobardi, e tabulis rasis subtilistimas fecerunt schedas, quod nomen de facto quoque in usu manet. ostreino excogitatum fuit,ex linteolis contritis, & aqua maceratis Chartam conficere, in qua inagna cujusvis cum com moditate scriberetur, quave utimur modernis tetraporibus. Haec tere e Panca rosis, contra quem licet aliqui evincere conentur, I apyrum ante fundatam adhuc Alexandriam fuisse inventam, quia tamen haec in tanta copia non conficiebatur, uti post exstructam Alexandriam an vento ad illam conficiendam copiosissimo iunco, non abs re ad illius tempora, Papyri inventio refertur. Sic Membranam quoque ante Frumenem fuisse, ex Josepho Lib. ira Antiquitat Iudaica' Tum ex Plinio Lib. I cap. ii non obscure deducitur. Quia tamen Eumenes
magnam illius copiam praeparavit, di per Asiam, ac Graeciam divulgavit, ideo Austor illius fuisse laudatur.
f. XX. zastrae, sive Cyphiae, seu Furtivae ac occultae Literarum
Noxas, quae hodie usurpantur in occultando Literarum sensu, pro novis habet
Panci rostus, utpote quae veteribus, nec in mentem venerunt, utebantur ta
men hi subinde notis, seu initialibus literis , pro integris dictionibus , sed
hae potius observationes, quam me erant. Postea Caesar, ita potestatem literarum commutabat, ut primas literas, quarta quaeque succedens indicaret. Augustus vero subsequentem pro antecedente ponebat, ut B. pro A. C. pro B Si sic deinceps caeteras. Alij post hunc excogitaverunt modum, ut numeros pro vocalibus aut prosinsuli literis collocarent: alij dein novos Characteres efformabant, sed ars haec
274쪽
longe maiorem vafritiem videtur exposcere. Multi proinde ex professo ad elari.
desimam hanc sciendi rationem edocendam, diligenter operam praestitere quam Ar.tem Orthographicam nuncupavere. Novitii me sat fuse eam tradidit Sehitiser Lib. 8 partis quarta Magiae naturalis. Ex quo curiositatis, exempli causa aliquot clandestinae scriptionis modos Comissa tamen pro nunc eorum praxi hie appo. nam . . Scribere, ut literae occulti sensus delirescant, & non occultandi conspiciantur. a. ut iterae sensus occulti invisibiles, liquoribus Chartam perungendo eon. spicuae fiant. I. ut literae alias invisibiles, igne reddantur visibiles, legibiles. 4.ut iterat non nisi combusta Papyro legantur. s. ut literae non nisi pol ne atro a per se legi pollini ut iterae, non nisi interposito igne vel lumine videantur. 7. ut denigrata tota Charta; postea occulti sensus literat, albae appareant. 8. Literas in vi cortice sic scribere, ut non nisi illo deposito, legi in eodem possint. 9 Liteatas ipsi album in ovi inscribere, mundo plane ipsb cortice. o. Literas ovo inscribere, ut non nisi eo aqua immerso, aut igni admoto, aut pulveribus consperso reddantur visibiles. M. Scribere occultum sensum per rete, sive craticulam, aut per filum aut baec illos literatos, vel illiteraros. 2. Scribere Polygraphia rithem ij, substituendo singulis literis singula verba, quae quidem sensum eis ciant, sed onoe 'diversum ab eo, qui occultatur. 3. Paucorum numerorum ope secretum quia cunque absenti perscribere literis ordinariis. 4. Paucis punctis inter scriptam E pistolam sparsis , indicare absenti quodcunque secretum. I s. Literis intra certos angulos, figuras inclusis. secreto scribere. 6. Idem praestare paucis noti, Arithmeticis, aliisque fignis quibuslibet. 7. Solis notis Arithmeticis, quodcunque se cretum scribere. 8 solis quatuor literis, quodlibet occultum alteri perscribere. 39. Idem praestare, tribus tantum literis. o. Solis punctis libro alicui imprelsis, occulte scribere. i. Dictionum aut Syllabarum inversione secretum suum tegere. 22. Duorum vocabulorum, literas inter se miscendo, secreta adscribere. Omitto
Ubiotici qui eo in η iuniter Perspectiva dicitur inventio huic nostro deis
betur saeculo. Etenim i6o Batavus quidam Joannes Lipperse in Telandus conditione quidem humilis arte aute in perspicilliarius, casu concavum eum convexo con 3:m gens specillo, sicque utrumque oculo applicans, haud sine admiratione advertit, oblecta in agnopere augeri Oculsique mirum in modum propinqua reddi quo anim dueiso, utrumque vitrum in Tubum leu canalem,debita pro- .portione dis osuit, ac per eum multis vicinis, transeuntibus objecta,cmotiora. cum stupore spes andi, occassionem praebirit. Hunc deinde primum Tubum otia cum V rchio Sp: nola pecunia ab artifice comparatum, Serenilii mo Archi. Duci Albuit obtulit, ac inde usus eiusdem ad reli pios Duces,&Principes promanavit. Coepit
275쪽
sint, distincte videt. Alter est, si majorem Tubum opticum adHibeas, intra obscurum conclave diremit ad solem,i radios projectos in Charta opposita meipias in hac enim macidas depictas videbis, eorumque num qni, magnit disiem, situm, alia huiusmodi nullo negotio obser s.
F. XXIV. Montium,ac Vallium, Specuum ac Lacuum Lunae. detectio.
EUdymion, qui primm eursim Lume menstruum reperit, litat multos a
nos in contemplatione illius consi serit, nihil tamen de Lunaris series maculis annotavit, sed neque in eruditissimo Plutarcti de faeie in Orbe Lunari opusculo, de alijs, quam de antiquis, nud6que oculo conspicuis ait M culis, ut testatur Ricciolus Lib. 4. Alma gesti novi Cap. 7. Indubitatum siqui
dem apud o innes veteres erat, Corpus unue, non tantum Mathematice, sed
Physice sphaericae figurae esse, aut saltem proxime ad eam aecedere Astiam elare hujus taculi Astronomis eonflat, una superficiem esse inaequalem, multis salebris, scopulis, vallibus, cavernis, montibu , de collibus rani, quin, de speluncis specubus antris,di lacubus esse resertam. Observavit has
partium Lunae varietates Galilaeus primum ae scheinerus, dein Hevelius de Rieci otiis, quas etiam delineationibus aere incisis, iisque accuratissi nis orbi proposuere. Sed jam id omnibus Lunam Telescopi intuentibus ad oculum patet si quis eam per totam quidem circulationem , at praesertim quarta, vel quinta Novilunij die, iteratis vicibus accurate contempletur
g. XXV. specieriam visibilium, in locum obscurum intromisso
Curiosi hujus Phaenomeni, non audeo primum Inventorum Beere, Patrem Christophorum scheinerum, cum ante illum meminerit eius Ioannes a Porta, uti, mornelius Agrippa. Lib. 3. Mariae Naturalis cap. 6 sussiciat dicere, quod is primus rem hane accuratii me pertractaverit. variisque experienti j illustraverit , ad rationes opticas docti stune reduxerit. Fit autem haec introductio sive Intromissio specierum tali modo Cubiculum aliquod , ex quo sit prospectus in forum , aream . aut alium locum similem, rebus spectabilibus instructum, undique clauditur ita , ut ne minima lux illud intrare possit, hoc facto, si foramen in clausa fenestra exiguum, cujus diametersit latitudinis digiti minoris in hoc soramine collocatur vitrum conveXum ex
276쪽
stules, omnium rerum, extra , e regione foraminis positarum , Ita ut radii Murn rem per soramen penetrare possint,in in objecto pariete, vel charta munda opposita depingent earum imagines, una cum earum coloribus, motu stu, de lineamentis omnibus. Species tamen hae habent hoc incommodi, quod sint inversae , sed huic eidem incommodo facile obviatur, si ijsdem opponatur alterum vitriim convexum, hoc enim vitrum posterius, acceptas a priore spe.
in inversa denuo everrit,in consequenter, si es ipsius objem erigit.
s. XXVI. specula ustoria, cistra auctoria.
Non pono inter nova inventa, inventionem vitri admirabilem prorsus,& utilissimam, clam constet vitrorum usum antimuismis etiam temporibus viguisse, licet ars viva consciendi, nostra aetate, ad longεiorem persectionem jam pervenerit. Sed nec ipsa specula vitrea, interres novas Connumero , cum haec fuerint antiquitati nota, quartim tamen inventio Praxiteli tribuitur, qui vixit temporibus Pompeji. Praetermitto etiam Conspicillia, seu Perspicillia, esto haec panciron inter
noviter inventa, commodeshabere posse existimet: suoniam puniin rerum o ninium seriptor diligentissimus, nullam de his mentionem faciat. Fit tamen mentio eorundem apud Pia,tum, cum ait: Virrum cedo, nee ι es con fieisii MisId quod nulla alia de re quam de Spiculis, quae vulgis oeularia dicuntur, posse intelligi, ipsemet anciros , fatetur. sed quid dicendum de Speculis usoriis Quandoquidem constat, Arellis. rim, deinde Proclum speculis ustorijs, integras Classes hostium incendisse. Nisi dieamus post Archimedis, di Procli tempora, artem illam consciendi, tra ustoria utpote ouam sub maximo secreto servarunt interiisse , rurn,.que a Meotericis resuscitatam esse. Nunc varius est modus consciendi ate speculi optima tamen ea censentur, quae sunt figurae Parabia, , aut Elliptiueae, aut Hyperboleae . Certius est Microscopium, seu auctorium, novum esse Inventum , quo res parvae imi S minimae, a quae alias aciem visus rugiant, ut magnae repraesentantur, isque ad stuporem augentur.
s. XXVII Vitra trigona, di Polygonetu
1 Rigon ,, Polydona vitra jucundissima, ac simul curiosissma spectaenista, quae iisdem exhibentur, non puto nota fuisse priotibus saeculis Ilia' idem undu ut in lam cibo vitriarijs, cx purissima custallo, in sesina
277쪽
cVRIOSA M IS CELANE A. forma prisnatis triangularis, Hec vero arte, in complures angulos scinduntur
formantur, de expolsiuntur. Quim autem manda obiectorum repraesentati ories, per eadem exhiberi possint, unusquisqui curiosus, ac ingeniosus obse
vator, inveniet. Unum hic exemplum adduco ex Parte . Schotti Magiae Naturalis, Lib. 9. Parastasi 4. Nam si in valvis fenest iarum clausis, uni earum Comphira viistra trigona imposueris, per quae radii solares oppositi transeant, atque his vitris P
Iygonis exceperis, intuqeris mox pulcherrimos smaragdos , pyropos, saphiros, ametistos, carbunculos, similesque pretiosos lapides, ita, turaliter repraesentinios , uti sensus ipse miraculorum varietate fallant. Nam color e lucis re fractione, in tam variis superficiebus productus, omnem materiatium colorum pulchritudinem longe superat.
Post inventionem ubi Optici, inventi sunt qu6que non ita pridem ubi
Phonotechnici, qui sonum vehementer augent, ac intendunt, ita, ut per illas lubmissa etiam vox , ad longissimum exaudiatur spatium. Alij item
qui mirifice conducunt auditioni surdastrorum, sed , dc Tubi cochleati, per quos soni ,, voces, oris prolatae, intus in conclavi, tam clare, distincte percise piantur, ae s Joquentes plane essent praesentes. Hinc Principum, de agn tum cubicula ita disponi possent, ut quod in alijs palatii conclavibus, etiam submissa dicitur voce, exaudiatur. ψl: item, de conclavia, ita secundum, perficies parabolicas ordinari, ut auris in certo puncto constituta, qti Milibet iis, submisi voce prolatum, audiat. Et plura his similia.
FRaena, M strata equorii invenere Polithronii populi Thessaliae ut notat
Polydorus Vergilius Lib. . de Inventoribus rerum Cap. la Umum selinias equorum, omnes credunt noviter inventas , aut saltem post inperium Romanum introductas, circa Annum Christi I o. Imperatore Constantino
Juniori, Constantini Mugni Filio ; quandoquidem in statuis antiquis aereis non cernatur , quod unquam sellus habuerint equi sed neque Plinis , neque ullus alius idoneus Author antiquus , Ephippiorum 6 sellarum,questrium alicubi meminerit. Unde consequens est usum earum priscis Romanorum temporibus nullum uula. Jam vero S apeder, hoc est adminicula illa, quibus . Me qui conscenduntur facilius ., quibus pedes inseruntur,
278쪽
test, nam ut In marmoribus,, in aeneis statuis, vel tabulis, arcubusve Triavmphalibus conspicitur, antiqui eo adminiculo non utebantur, sed saltu coniiciebant se in equos, unde exercitium insiliendi in equos, quod Sili is dicebatur, non tanti, a tyronibus, verum etiam a stipendiariis districte semperexi diebatur natu autem grandiores , se ad invicem more persico, in conscendetis
is equis adjuvabant qui demum viribus non valebant, nec haberent qui in equos ipsos tollerent, in eorum usui in lateribus viarum collocabantur altiores quidam lapides, wtanquam pugilla iuggesti excitabantur, ex quibus parvone notio, quilibet tenuν etiam corporis firmitate, in dorsum equi poterata conis
icere. Hinc est, Quod nec apud Graecos, nec apud Latinos Minores, hoc adminiculum conscendendi equos, pro uiri habeat vocabulum, ide6que rei no vae, necessum qu6que sui novum excogitare nomen, vulgo igitur Stassor, vel Staphir, vel Sta pedes dicuntur, quod in eis pes stet commoue Inductio demum Solearum ferrearum equinis pedibus, primo Dipa est per Lestum Polo. aium circa Annum Christi. 997.
ΙNventionem quadratae Circuli, possibilem quidem esse agnovere veteres. adesse tum autem ain deducere non valuere, esto multi eorundem, ac ipse qu6que uelidet, de re me ui summi Geometrae, id perficere conati fuerint, studio, conatu maximo. Unde Aristoteles asserebat Multa quidem esse stibilia, vel sciri posse, quae tamen scita non dum sint, eo, modus ac via eorum ignoretur, in cuius rei declarationem posuit exemplum de ma drato in Circulii in reducendo. Ast nostro saeculo, id assecutus est feliciter ω
gortiti a Sancto k sarcentio , ratione Belga e Societate JESLI, orandi, ac in oeni osissimo opere, nuper in lucem edito, cui confaciendo plurimos annos in sum
sit, esto aliunde esset, inscientijsmathematicis vir consummatus , utpote quibus so integros annos salis docendo, strenuesse impendit.
Bombardanii seu cloperorum usum, primus invenit Berihi ister Germanus, Anno Christo 33o. Is cum hymista esset de mettallis transformandis incumberet atque euiusdam medicinae causa, aliquando
domi in mortario pulverem sulphureum servaret, quem lapide texerat, contigit casu, ut cum ignem ex lice prope excuteret , scintilla intro ceciderit,
subινορος stamina eruperit, atque lapidem in altum sustulerit qui inopinato d-
279쪽
to tuu initio perterritus, dein animo resumpto cogitare coepit qua ratio. - ω vim maiorem pulveri adderet, constricto magis spacio impetum in tenderet. Confecit proinde postea fistulam ferream longiorem, & strictiorem simul, a pulveri vim addidit, eripertusque est cum optato successu, lapillo, fi stulae impositos, magno impetu, Nisebomenti impulsu ex fistula Haculari Mineconfici coepta Mortariamuraria, dein etiam Tormenia, ac varia selopeiorum oenera additis semper aliquibus novitatibus, donec ad illam perfectionem e nerit res tormentaria, di usus scioperorum, in qua cernitur hodie. Porro Au- ausis indelicorum, prima inter Germaniae urbes, us bombardis. Extra Germaniam vero Veneti, contra Genuenses, ad Fo Milodianaου. Artem astem dirigendi Bombardas, non PCaesiκum scopuli, invenit Baratholomaeus Colmnusicinomas.
PVrsis diri sic dictus, quod gem lacillim concipiat, totus momento fere in ignem convertatur V enim Graeci ignem vocant dieitur etiam pulvis Tormentarius, o quod Tormentis aeneis, ad explodem do, globos, si usui . . . Inventio illius quoad tempus, commui cum inventione Scio torum.
Cum enim solus pulvis sulphureus, minus susciens ad optatum essectum , in e,plodendis stlopis, ac bombardis, deprehenderetur, inventa est temperatu .rae sile nitro, sulphure, de carbonibus, qua tria pistillo ligneo in molis aut
alia ratione in minimas partes contusa in cerra attemperatione commixta,
ae dei madefacta in granula redigui Iur, atque in Sole, vel Hypocausto exsecantur. Haecque est pulveris pyri confectio. Adhibentur autem haec tria muta pulvis pyrius, ut globos e fistuli, aene is, aut terreis, magno impetu ejiciὸ , Mbet oius eXiguo tempore, inuisi momento accendi, ac rarescere, ad majorem locum occupandum, nec tamen nimis tenes, debet esse flamma, latim cessare, sed corpulentiam aliquam h
lirae, aliquamdiuque durare. Iam ero irrum comminutum si accendatur eorripit quidem cito flammam, sed non cito absumitur totaliter, nec totum si mul aeeenditur Sulphur ergo additur, ut juvet pulvere ad totalem inflamma tionem , M absumptionem, Carbo ero immiscetur, ut temperet nimis facilem utriusque rarescentiam, consumptionem, ignemque in singulis partibus eo
servet tantum, qaanius sumit ad Gς-misueui impedim globo imprimen.
280쪽
s. XXXIII. Pulvis Pyrius mutus.
INventa est iam ars conficiendi pulverem Pyrium ut pilam ejiciat, e selopetis minoribus, sine ullo no ac strepitu, licet plane non eum tali impetu. Et ideo pulvis pyrius murus nummpatur. Sunt vero complures modi, similem pulverem consciendi, ex quibus, quatuor potissimos adfert Schorus, Partes magiae Naturalis, Lib. I. Cap. 3 Ex Casimiro Sic novi equite Lithono . olim Miriuriae Regni Polonia Propraefecto.
Post inventum pyrium pulverem, v xi artificialium ignium excogitata sunt
genera, quae tamen ad duo summa revocantur. Nempe, vel ad ignes serios, sive defensivos, sive offensivos, vel ad ignes festivos, seu recroativos.
Ex recreativis sunt, primo Proboli, quo nomine veniunt papyrace illa involucra, cylindri forma, e pyrio pulvere facta, dc in altum per aera ut plurimum, vi ignis scandentia. Possunt tamen alio etiam modo dirigi, quam in 'rum, sie, exempli giatia, aliquando ita disponuntur, ut perfunes extentos cur
rant, atque etiam recurrant, non solum in terra, vel aere, sed etiam in ipsis rum aquarum superficie Praeterea siluantur qu6qite .conseiuntur tali modo pyroboli, ut pluviam ignem spargant, imo has diversi coloris etiam ess ciant. Deinde sunt globi ardelites recreativi, e qui biis alii lunt aquatici, seu in aqua natando saltantes,i ardentes. Tertio lunt Globi lucentes, scintillantes,
varias formas,t figuras artificiosissime exhibentes. De quibus omnibus legendus erit, citatus casmirus, Lib. 4. par. r. Cap. in sequentibus. Ex ii, rus vero sent, Granatae manuales, Granata maiores, globi invadia ij, biviagnea, globi item ardentes, wex ecantes, foetidi alii, aut etiam venenati, --ierique his similes, in Mimni generis perniciem potius quam utilitatem adimonii.
ycitur hie Igni Graeus ab inventore Graeco, cui GaIlinteis vel potius Callim lius nomen erat, quia circa Annum 67o ab Heleo pol Syriae
ad Romanos confugiens ignem a s composxum edidit, quo in mmani