장음표시 사용
301쪽
DISSERTATI IX. Purpura. EArum remi , quae hodie non reperiuntur , tamen priscis secus, in usu
erant, primo loco ponitiviri Paucisol , purpuram porro purpura sitit ex eo Conchiliorum genere. quod intrinsecus animatam continebat carnem,& in mediis i cibus candidissimam habebar venam . ouam torte rectius Strabo vocat lingv. in . aitque eam longitud mis esse digitalis, acuti ei duritie tanta , ut eati conchulas Sc quascunque sui veneris testas , perforare possit, qua e X cisa pretiosis ille promanabat cruor, quo lanaei serica tingebant ad vestes inde contexendas a solis Regibus, imperatoribus Senatoribusque Romanis gestiri solitas. privatis siquidem purpura plane interdicta uir. Onchulia autem haec, maxime colligebantur in Syria apud Tyros. Existimat nihi Iominus idem Panci rossus,
conchulia si si ilia de factori iiDqile exstare in rerum natura, integra si quidem pecies rerum tensilivarum , non Intereunt se Iam ait nullum amplius Muin ultim, cum nemo sit, qui venae issius eximendae modi resutat, opinaturque a in ista purpu
rae causam esse, quod syli Malia loea, in quibus Onchylis haec reperiebantur, in rcarum Barbarorum, de incultorum hominum devenerint manus. Unde consequens es , illam purpuram quae his conlisitur temporibus, non genuinam sed spuriam duntaxat esse
E purpura tramenti gemis conficiebatur, quod Encauissum nominabatur. terebatur enim in ulverem conchylium purpurae adjiciebatur nonni, hi de cocto ex ipso eniore,, simul liqua tur, reductaque indesinateriamida,&densitate sua Sc ipturis apta, dicebatur Encaustum. Hoe solium per tores, Privilegiis, Literis subscribendis orebantur, alijs omnibus tu poena perduel Itonis id pio hibitum erat eos videlicet post pus licationem bonorum m. nium . capitali non immerito ooena plect endo qui eo tisi tuissent, id uue ideo , ne ita facile atque in proclivo esset dolui in pruasi pum literis com ninter ut te
statum fieret, illas specie palsa re, omnia in Principe debere esse alia, o marita quam in privatis. Caeterum movistum cum Purpura ivit in desuetudinem, Haec ex Pancirollo, ac illius Commendatore, ac Lusebio ieriisergio , libro , de miraculis terrae, missio ii , in ii,
302쪽
OB sidianus Lapis ab obsidio qui eum in Ethiopia primus invenit nomen est consecutus. Nigerrimi colo ii S Ivit,i translucidi , unde ex eo etia in specula parietum onficiebantur, quae pro imagine umbras reddebant. Eruebatur ut plurimum in littoribus Arabi e selicis. Ab hocupide vitrum quoque eiusdem coloris Obsidianum est vocarum , quod tamen ipsum . ad lapides niagis, qaim metalla spectabat, omnia siquidem patiebatur quae caeteri lapides. Nam de
sculpi., excavari, perforarique ac caehu per commode poterat nisi quod esset persiici dum S formas ti an sinit teret scire vittaim digniturque apud A acνο- ειοι Fiebant ex hoc lapide etiam gemma multiplices, quin latuae. Et ut V δε-nius lib. 36. cap. 26. testatur Nulla alia materiai temporibus inius sui sequacior aut etiam tincturae accmmodatior Pancisorin phaa hoc genus aridis, amplius non reperiri quod tamen fortassis sicli initari potest Quod venae huius lapidis, iri littoribus Arabiae felicis, iam desierint non vero quod totaliter in rerum, Muraesti sedes eiit, plurimat entiri adhuc vena in terra variorum lapidiim metan rutri latent , Rin die Sin diversis partibus orbis, inveniuntur . DUAE S qui in in dias Orientales navigant, repertum a se hoc genus apidis gloriantur, ted an vere vel
bestum, Latini, Lino vivi in appetiant. Et hoc Tela contexebatu . iunicae, quae igne non tantum non absurnebantur, ted in illum conjectae sordibus exustis depurabantur magis quii possent aquis aitque I die illud non inveniri. Plinius lib. I. cap. l. testatur adhuc tu tempore linum hoc rarum fuisse inventu , ac inventum aequisse pretium excessentium martirita mim. Fuit vero hoc Linum genus lapidis. Eruebatur iraque hic lapis,i conrerebatur, τ-pillamentis tantum remanentibus, excusia dein terre. materia, pectinibus an batur, dein in fila ducebatur, ex ouibus demum tela conficiebatur Existimo a me hoc penus Lini defacio quoque inveniri esto rarissimE. Nam meoterici Authores eiusdeui crebram faciunt mentionem , ejusque naturam variis expetientiis examinant. P. Κircherus scribit se ex tali tela consectatra papyrum habitisse qtiam ubi ea conscripta erat igni iniiciebat in ex igne rursu mimdam . ae pro nov. scriptione aptam extraheb sed quia rari ilima est, lim paxum pro nihilo computando, incrito interres jam deperditas, censeri potest.
303쪽
BYsius quoque erat Linum subtilissimum, eandidum, mollissimum quod
circa Elmin, chaia Graeciae Provincia gigni solebat, ex quo pulcherimae. eaeque pretiosissimae conficiebantur vestes. Alii Byssum appellant Lanam ilia iam quae Pinnae concharum id genus est adhaeret, colore luteo, ac perlucido.
Unde Byssinae vestes, ex Lana illa mestissim colore luteo nigricante, ae spleius rem auri reddente, contextae in inque hoc genus Byssi, hodie in desuetudinem venit Aleminit Plinius ith. op i. alimm quoque Lini quod Ulpianus autem Eri4 - ni, quin nam ligneam seu ligho decerptam diacas , quae lanugo quaedam est, ex pomo mxicis cujusd m apud Arabes depexi. ex qua contexta materia, magno vulgi errore Bombycina vocatur
Soemiaresti Lapides, in teria quaedam lucida erant in instar actis trampa
rens quam veteres fenestris imponebant, uti nos vitrum, tacite enim in quaslibet tenues laminas scindi poterat, muniebantur itaque his coenacula adversas ventorum imbriumque vim quos ita arcebant, ut simul habitantibus lumen transfunderent. Reperiebantur adhuc tempore Neronis. Nam ut Plinius testatur. N ro ex si in ilibus Lapidibus Specularibus, Sacellum fortunae exstruxerat, in quo qui
orat extrinsecus, absque ullo obstaculo conspiciebatur, portis etiamclausis.
MUrrchisum, ateria quaedam candida suit, purpureis maculis rubescens. quae subterra inveniebatur, humore vi caloris sub terra densato Non tralucebat Myrrhinu- , sed in pretio erat morum varietas ine, se
inde circumagentibus se maculis, in purpuram candoremque 'ertium ex utroque ignescente δut per transitum coloris . purpura rubescente, aut lacte candescente, subinde in extremitatibus, quosdam repercussus colorum habens inuales in cael si arcu spectantur. Aliqua&in odore erat illius commendatio. Ita Plinius lib. 7. cap. 2. nveniebatur in partibus Parthici Regni, praecipuEtamen in Carmania. Ex hoc conscie Uintur vasa, potui deestulantis accommodM . Nostra hac te ἀ- ας non repetitur Munelii iri.
304쪽
9. XII. Genuinum orichalcum vulgo Aurichalcum.
Ouod Orichalcum est Craecis, id Latine Aurichalcum muli pronunciant,
putantes hoc ex auro aere conflari, cum tamen Orichalcum auerit Mea talium, pule ex aere, sed auro fere si nile, summi apud veteres pretii, magi, aeque aestimationis. Hoc Metallum etiam Plinii aetate vix treperiebatur , vena illi iis deficiente. Supererant nihilominus ex eo, aliquae adhuc species, aut masse &i agmenta olura orichalcum vero istud, quo nos utimur, non est genuinum
nativum, ted artificiale, estque simplex aes, quod certis pulveribus Laitori aspersun ac tinctum , si lendorem veri orichalci iuscipit.
Cinnamomum uti illud describit Plinius , lib. a. cap. 19. Fruterum erat situ
breve ramo humili de repressi, nunquam supra duas ulnas in altitudine exiserescens ejusque pretium quondam fuisse in libras denarium mille, quae summa so aureis nostratilius aeti ix alebat, quod pretium postea adauctum est. Arabiae undiae sylvis, in quibus illud crescebat exustis, ira Barbarorum Galenus lib. r. Andito. ait: Adhuc tuo te inpore rarum inventu fuisse, praeterquam in arumariis Imperatorum. Unde infert Panci rossus veri Cinnamomi nuliam esse defaeto notitiam , sicuti nec xilocinnamomi, quod erat arboris dictae lignum, cujus exaterior cortex, erat cinnamonium. Porro Cinnamomum illud, quod hodie eir cumsertur, non est verum illud antiquum de genuinum , sed lignum Castra veri Cinnamomi aliquam speciem reserens. Est autem Caisa frutex altior cubit xii cinnamomo, crassiora dans sarmenta di deficit a Xilocinnamomo, in multis re odore, colores, vitruti, ac etiam pondere.
ciebatur ex radice odoratissima B.rchar dicta, admixtis quoque aliis pretiosissimis
plantis , nempe ardo Μyrrha Balsamo M aliis huiuscemodi Hoc vero se Amomo at Costo, quae erant plantae nobilissimae, juxta ac odoratissimae, adieodoramenta amplius non habentur, uti nec praediliae plantae, sed harum vice aliis in ore dientiis utuntur moderni Muropolae , Aromatarii. v. gr. Pseudocosto
quod falsum , seu adulterinita costum est. V.
305쪽
si istinus extrahitur litiuor qui & ipse Murrha nuncupatur. Subinde autem sudat gutta S, hae dicunt ii r M.tchen Murrha in Alcibia optima colligebatiar nam illa,
quae ex India adfertur, Si de quadali spina colligitur multo priore inferior est, illam autem priorein extitiinat Panci rollus, alii interiisse. Nam de aetate adhuc Plianii, mina myrrha rara fuit,t quae adserebatur, lentisci globis gummi, duulerabatur item cyctimeris succo amaritudinis causi, sicula causa pond*xis, se
arbore provenien gummiltranslucens , simile cerae , nobilillima erat Odoris, lepe isti suta vino Iehu , oratius. Eiusdem meminit Icriptitia Sacra Genesis A. ibi se scribit Fliivium, item ait circuit e totam terram Heb3lκιbin qua na-lcturi aut uiri Primum ibiquς invenitur Hunc huius A bolis nullἀm,st vestigium.
3. VII. Balsamum veruna, opobalsamoni , allobalsamum.
I Nivr omni unguenta, principium sibi indicat locum Taminum, quod Judaeae tribuit Plinius, Strabo, sic dictum ab Arabica voces O num quini latinε idem sonat, ac Dominus miti'rincep, olei quippe ut legimus Exodi o v. s.
Aromitum praest iiiiij iraim. Est namque vallis prope Jexicho quae continin montibus, ct Ut muro chliut tali . p. tium cilciter o jugera conlisens , in eo lylva est, .lsubcitue is cenitate iit signi t I almite de Ballam distineta. Hanc per vineas I. V.ιῶ, quarum mentionem iacit Salomon in tuis Canticis, volunt nonnulli intel- sunt autem arbores Balsaini, formam similem piceis arboribus habentes, nisi
quod sint humiles inacis, Min inearum anc tu, colamur. Harum semices, si acuto Diuitiae by Corale
306쪽
cVRIOSAE MISCELLANE A. a saeuio vitro, lapideve vel osse is cultellis incidantur, emittunt succum pretiosissimum , eximiae suavitatus , que iri opoballa iniim vocant, qui omnibus aliis aromatibus, Moleis praeter tur. Certo tamen tempore, sponte quoque hunc luccum stillant. Ipsuntutem lignum, surculusque Balsimi mulam mu- nuncupatur. Pri cipua gratia est lacryinae, secunda semini, mitia cortici, minima ligno. Hoc Balsamum una cui sua arbore interiit majori ex parte, dum Turca cujusvis politiae Hegantiae hostes, omnes Ilicrichuntinas vineas vastarunt. Atque qua mollica renabant, postea cuncta periere, incertum, an custodum incuria , an fraude, dolo. ve, invidia, an pietate Meligio ite laesa , id acciderit. Iuxta Plinium, in duobus duntaxat nascebatur hortis, quorum uterque erat Regi iis horial unus 2o jugerum erat alter adhuc pauciorum. his dein hortis Cleopatra AEgypti Regina, adhue tempore Herodis Magni connivente Antonis vel amatore, vel amico, ali- . quo Balla mi arbusculas , transtulit in AEgyptum , uni uberrime proveniebant non sine fructu, sed hae quoque exaruerunt, postea omnes infelici tamen Arabia,teste Nicolao Christophoro Principe Radeti villio, qui eas Regiones pera oravit, adhuc aliquid ex Balsamo provenit. Neque id Panci rollus negat, sed addit in fine adeo id rarum , pauxillum esse , ouod ex orienre adfertur, ut pro nihilo merito aestia mari poisit. Porro Balsamum illud, quod ex Occidente adfertur, non est genui
num hoc enim educitur ex arbore, Vani Alexidenses. Hους mi vocant, lari se illo orientali inserius.
. XVIII. PubIica Theatra, de Amphitheatra.
PUblica Theatra is Amphitheatra , apud veteres Romanos fuere magnoi ausu , ex civibus Senatus, Populiasque t omanus Comoedias Sc Tragoedias
publicas pectabat, sedi alia eaque oria in iisdem exhibebamur spectacula. Amph theatrum fuit aedificiitin,btundum , veluti ex duobus Theatri, quae semiis circularis figurae erant' compositum , circumquaque usum spectandi ebens
Tholmni consequenter dimidia pars Amphitheatri erat. Et quidem Theatra initio fuὀre temporalia, postea M. Scaurus, o disbus duraturum exstruxit, tandem Pompejus Magnus perperii Minansurum Romae erexit. Id Theatrum . postmod uiri alia atque itidem alia exceperunt, quae etsi primitus ad hunc finem exstruicta fuerinr, ut roboris & celeritatis concertantium, vel hiruntium in iis spectinina aderentur. Successu tamen temporis scenicis quoque ludis locum praebuerunt, ae demunt Leones aliave perarin iis conficiebantur, quila hae & in homines quandoque ex imdum ia immittebantur, atque hi cum illis pugnare cogebantur sed de venationes omnis generis serarum, gladi norum congressus, pugilum luctae in iisdem eκ-hibebantur. Erant atriem haec Theatra WAmphitheati magnifica Prorsus atque amplis ima , de sumptuosiasima. Nam ill ut Pompei Magni, o milliu in spectatorum , ita ut unu qui quo corum ps quam commodiuinie ledero: erat cὸpax Ro-
307쪽
ena quatuorhujuseemodi numerrabat Theatra. 8t bina Amphitheatra Romam clemi similium Theatroruinae Amphitheatrorum erectione luna secutae taliae urbes quae eorundem adhue vestigiis ac ruderibus gloriamur. Maxime integrum est Ueronense Amphitheatrum avi 84 hominum capax, singulis sessionem coirimodaura ,s nempe spatio pediseum dimidio attribuit. praebens, quodlamen extructo su rata quodam privati , ut inscriptione colligitur, nostro hocseculo , Regiae .pes aedificio huiusmodi exigendo vix sui3 mit Niti et Die immum M. ADThe tra&Amphitheatra accedebant Circi maximi quorem Romae talum octo numerabantur.' In horum medio septem metae erant constitutae, in circuitu duo mini portat, perqim bigae, aut quadrigae emittebaior S qui curri nitimi primus metam attigit. ei certi generis materia, pro patio conficiendo conser est tr. unxi hinicipium Ludum e pastium σν reo inditarunt canni, clacumqi aque vero populus in scalaribus gyadibus, qui per gyrum
Circi erant, non secus ae in Amphitheatro sedebat. Erat autem Circus maximus ovalis fisturae. Hodie nusquam conspiciuntur Circi Sed hujus ludi vice, quorum cursis lolet institui ad certum terminum, qui tamen parum gratiae videtur habere.
Qui enim initium illius conspicii nς'ue i iisdiuu . Requisinem illius visu Roxerit
Non est his sermo de eommunibus Mannonim generibus,qualia vel in IIun.
garia, vel in Germania aliisque partibus inveniuntur, ac stadiuntur, ted de iis , quae olim apud Romanos erant in ulm, summoque pretio. Ut sunt Porphiotes, quod rubet candidisIimi que intervenientibus punctis discriminamur. Maalaemoninm Vm-e, cunctisque hilarius. O mei seu Sevoi--,
se dictum, qu6d serpentinis maculis, si rimam, vis his, undatum ac momais vertices Tybisti ην sparsim com olutycanicie. item, ndidissimum, alia excellentia genera myrum quidem venae, fortassis desa instoque extant.. sed quia hae in manus Turcarum devenerunt, illa mini in Μarinorum senera, pro
308쪽
Hεnrices i. cognor irent Auceps, Imperator 27 primus exhibui I rnea menta Nationi Germanicae Magdeburgi Anno post natu in Christum 93o. eaque in laudem decus eximiae Nobilitatis, ad excitandum in Nobilibus studium Virtutis ac Laudis, imposlarum quoque celebrari iussit. Fueriin autem haec et ornomenta, cercisim militare, illudque equestre, in quo concurreruuit Epuites magnis hastis adinvicem vehementi impetu, & qui adversarium de equo hasta deturnasio, is Vicior censebatur , laudemque virtutis militaris ac roboris,
dexteritatisque reportabat. Nemo ver ad hoc militare exercitium admittebatur, nisi testimonium Nobili ratis arilia leto genere, & simul virtutis ac honestatis habe ret. Dii rarunt haec ludicra cetramma usque ad Annum 1487. celebrabanturque in
diversis temper locis Germaniae ad quae fiebare universis partibus, maximii, Principuinae Nobilium accursus Verum haec egregia ex&citia, desierum jam eri . Monachii in Armameni ario Serenissenialectori Bavariae extant adhuc duo estormati equis infidentes pugiles eum omnibus apparinentis , quibus adormibanissim ch ctaculo adinvicem congredientes
UIarom pusticarum, antiqvixus manna cura saetarer, perti, nun Rri monum imperium, hae in locis compsuri , per ingentiaetiam sparia late bus vel sem, quoque lapidibus, maximis omnino ex illis stertiebantur . Atquecivin egeonium eri r Via per Imperium Romanum strata babere. mina.
per Antonomasam viae publicae strata apud Scriptores veteres nuncupabantur So uJm Romae hujusmodi viae Regiae in publicae, ac strata erant triginta in peereliquum Romanum Imperium 424. Ex Romanis, tres illae erant celeberrimae, nempe , bat, nsa, Vνὶ fimilia ,- -riniata mutarchus resere Ca limina
hum , noli modo viam lapidibus stravisse, sed e curasse, ut lapidibus elevatiori hinnueoliunellis. ceria mensura positis. millia passuum sive mi Italia notarentus
Eligebantur quoque eiti a senatu, penes quos viarum cura etat, ut eos, inii Mopeviam publicam bona possident, adsternandas vias publicas eoinpellerent. Fuit insupervi Censorum ea funis io ac munus, florente Repubita a. ut in us bevias filice extra Urbein glarea seu terra arenosa substruendas, marginandasque
eurarent. Ut videre est apud Livium Libro I. Quiandoque Collegio Q taesto tum , structura haec viarum committebatur, teste Sinioso, nc ui Oc p. a. o ora siluia
309쪽
DISSERTATI IX. suscipere. Id quod i nobis non observatur, quo fit uti, hyemelat in , nec aes ire
Munditi igitur di egantia viarum publicarum veteribus Ionge inferiores
PAlaestrat&Stadia apud veteres fuere in usu hunc in finein, in iisdem se iuvenes Adolestentes, luctando, saliendo, currendo jaculando,& cui iacaestu pugnando, exercerent atque sic fierent patientes laboriam, di dis
ponerentur, ad res arduas ficilius subeundas, sicque praeluderent laturis militar ibus exercitiis. Porro magistra Graeca vox, ςx usu iacta esturina. Πα,λου enim νος latinis luctam signifieat,atque hune in modunuhi ludi tanquam a potiori in iis corporisuxercitatione, nempe lucti 'al estra donominati sunt uti postea apse locus in quo hi ludi fiebant, similiter appellatiis est. Erat autem locus ille radr
tu S, nominabatur etiam .idia quia duorum stadiorum habebat circuitionem. Magnosue erant hi ludi in pretio apud Romanos Lacones vero adeo huic studio erant astelli, ut pro fortibus militibus, se bonos Palaestritas & Athletas, seu luctisores dici potius exopi,irint. Hi ludi venerunt jam in desuetudinem, ijsdem 3gnom ioboni communis, dein corruptelam iuventutis, successerunt ultus es Deini nati, dialearum, chartis oli linque lusus, in quibus de rempus, aeras,ti
substantia , cpatrimonia integra, quanto G turpi e prodisvomn
OBeliso erant trabes seu columna lapideae Pyramidibus minores, in Mguram Perae cujusdam deorsum versus specie quadrata sensim adlproceritatem surgentes excelsam ac demum in angustum verticem desinentes in paulatim oraciliscentes . in quibus gestavi facinora egregia, resque memO- morabiles, per schemmata symbola ad posteriorum memoriam conscribebantur Horum maximus usus erat apud Egyptios, qui postea transivitetiam ad Romanos. Primum obeliscum erexit de invenit Mitrei, qui Heliopoli regnabat, hunc imitari sunt dein alii Reges Altitudo porro Obeliscorum, minima erat o medi
8o.maximato cubitorum Florente Roma, in ipse Urbe erant maiores Obelisci sex ex gypto adueeti, minore 72. Inter omnes vero Obeliscos eminebat is, quem Augustus ex AEgypto immensi. sumptibu advehi, in circo maximo erigi curavοτῖτο quomvs in sica
310쪽
ssea istus quintus Pontifex Maximus velut e latebris eruit .in industria Domisiec 1itam Architecti celeberrimi Anno I 86 inde trastulit, atque ante aedes Pontificias in Sancti Petri Basilicam collocavit. Porro Obelisci ex uno atque integro
lapide exscindebantur. Nunc Obeliscorum nullus amplius est usus estque jam i tormissi illorum eremo.
Prramides mole, erant lapideae, eaeque maximae, ita mare, M E lato inae
tum mira altitudine tenoerent Structura earum erat quadrata insundo, ex tabulis marmoreis, quaqua versum composita, eaque sensim in excessim assurgens, paulatim in premo acumine gracili f.ebat Reges Egupti primi id genus aedificii excogitasse putantur, nomen tamen qui eas exstruere curarunt, omino ignoratur Justo Judicio D EI, obliteratis in memoria posterorum, tantae vanitatis authoribus, qui tamen per earum frectionem, nominis sui quaerebant ammortalitatem. Una ex his a 36 hominum millibus, spactorio annorum construm proditur. Fuerant sub his sepulehra Regum , qui sub hoc tam admirabili aedifieio iminortalitatis famam consequi intendebant. Sed periit cum sonitu me moria eorum. Horum quoqueadificior D iras, posterioribus seculisevanui
Colossi, in hoc disserebant ab obeliscis&Pyramidibus quod obelisci suerint quadrata figurae, semper graciliores , donec in acumen ascenderent , atque ex eodem de quidem integro lapide secti Pyramides vero ejusdein quoque erant syrae, sed Μobsionge majoris, de ex strue lapidum congestae C lossi demum climax mundarum columnamim ex uno itidem secti lapide inuice id fusi ex aere, altitudinis prorsus eximiae Hodie huiusmodi opera non fiunt. Sariseulum tamen hoc nostrum, pietate Austriacae Domus, coepit erigere Columnas, colossis illis non absimiles, publicis in locis locatas, quibus statua Deipara Virgio is apponuntur . in m/gnλm devotionem populi, di honorem peculiarem blasnae Matris.