Dissertatio medica inauguralis de phthisi pulmonum, et speciatim de diaeta, phthisicis maxime accommodata ...

11쪽

DE PHTHISI PULMONUM. Animiave cibi ingurgitatione proveniens; haemorrhagiae e naribus, Vel sanguiniS eXSpuitio, eXerCitationi modicae, vel aeri nimis calido SuperVeniens, non solum Corpus phthisi ob-nOXium, Sed ipsius morbi adventum plane

testantur.

CUM Corpus plenum incrementum jam adeptum est, et arteriae Viribus quibus dis. tenduntur haud amplius Cedunt, dum Venae majori vi solito renituntur, non perdissicile erit intellectu, quamvis eadem Sanguinis Coia pia remaneat, et cordis vires haud multum auctae fuerint, plethoram fugacem fieri, quae tamen haemorrhagiis sponte obortis, brevi plerumque tollitur. HaeC enim vasorum Plenitudo, modo Valetudo Caeterum bona fuerit, et nulla adsit proclivitas ad phthisin, novis vasis evolutis, et minore Venarum reniXu, Sine ullo sanitatis detrimento eVanescet. ΗΑuD inutile prorsus erit hoc loco notare,plethoram arterialem in provectiore aetate Sponte SubmoVeri, prolat Venarum reniXus lolluntur, et libramen inter vasa haemataphora

12쪽

stabilitur. Ρorro hiC narrare licet mutationem quam subit corpus prout homo in longitudinem exporrigi desinit, et in latitudinem eva dit.

tionem qua, elongationes et eXtensiones late-rales vasorum inter sese fiunt, non mutari posse, in delicatioribus, nisi maXimo detrimento, quod fere semper longitudinem magnam corporis subito attingentibus evenire SO- Iet. EX haC Causa saepe fortasse oritur morbus, de qUo sermo nunc habetUr. SI prauus Corporis habitus, vel fortuito ContraCtus, Vel a parentibUS OrtUS, non SubeSset,

phthisis nil praeter simpleX pulmonum UlCus haberi posset: E corpore autem labe inquinato speciem adeo malignam induit, ut signa ejus solummodo mitigare detur, morbum enim radicitus tollere vetant leges quibuS Cor pus humanum subjicitur. Peculiaris nempe est habitus corporis phthisi favens, et primis rudimentis proVCniens.

13쪽

MEDICI, qua deCet Cura, ad hanc proclivitatem minuendam Strenue annisi sunt.

Scriptis et sententiis horum, qui phthisi maY-ime incubuerunt, Collatis, regimini antiphlogistico mature et Constanter adhibito, donec etas phthisica praeterierit, Plurimos suffragari patebit. Diaeta, lacte et Vegetabilibus Confecta, modica et quotidiana e Xercitatio, et fortasse sanguinis detractio Certis anni tempori bus instituta, multos e lethi fauCibus eripuit. quibus diversa tractandi methodus mortem in tulisset.

SED in dubium a quibusdam Vocari solet. utrum aegri, hoc modo, ad Sanitatem perducti. malis e labe phthiSica, Vel CX aliis Causis provenientibus objecti fuerint. Haud autem negari potest hujusmodi regimen Viribus, qui

bus natura in organis Corporis animalis persiciendis utitur, parum ConUCDire. Ops ERVATIO nos docet naturum in membris juniorum animalium evolvendis, a valida et Constanti eXercitatione, simpliCi nutrienteque victu auXilium petere. Huic autem Vitae

14쪽

DISSERTATIO NEDICA degendae rationi, Vita sedentaria, et regimen legibus astrictum, omnino repUgnat. Hin natura reddit Corpus Vegetum et robuStum, ars vero molle et infirmum. REGULAE generatim traditae errores in

medicina haud semper innocuos pariunt, et morborum diagnosis negleCta, Vel minuS a C curate intellecta, aegris gravissima damna saepe attulit. Cuivis vel leviter reputanti per Ipi Cuum erit, Viam a natura quasi institutam, in multis eXemplis, egregie e SSe ProfutUram, dum in aliis tantum abest ut in salutem Cedat, quin potius insigniter nocuisset.

IN hac parte hujus opusculi quae de proclivitate et prophylaXi Phthiseos agit, in

lius profecto erit ut a prima aetate incipia-mUS, quo regiminis instit tendi ratio clarius elucescat. Hoc Vitae tempore, Ut pectus formationem secundae valel udini Congrilam adipiscatUr, quantum seri potest, enitendum. Nil forsan vetat quo minus spem foVeam US a natura sibimetipsi relicta omnia Corporis membra et organa probe esse evolVenda; Vi-

15쪽

res, quibus Corpus instructum est, regimino minus idoneo prosternere, Certe parum ConVeniret. 151FNΤ nonnulli ne partes corporis Solidae justo firmiores factae ad inflammatione suscipiendam nimis pronae evaderent. Μemoria autem tenendum, nos ante decimum octavum aetatis annum inflammationi minuqesse obnoXioS. Nonne infantes monticolae

et rure degenteS TObUSti admodum, et optima valetudine fruentes, nil hujusmodi esse timen dum aperte docentP ImpubereS quorum pectoris formatio pariam timoris incutere solet, regiminis legibus haud stricte cohiberem, et nullo fere cibi genere quod SenibuS ConVeniat. illis interdicerem, donec annum decimum sextum aetatis adepti fuerint; liquores autem fermentati, Vita Sedentaria, et Omnia quae membrorum prohibeant in Crementum, sedulo vitanda. Ludi Vero qui, respirationi inservientes, mUSCUlOS CXercent, Suadendi: huc, prae Ceteris, aequitatio, ambulatio, et natatio spectant. E supra diCtis quam pessime pueris consulant PrReceptoreS, eos, dura lege, Co-

16쪽

ercentes, Satis patebit. Mens enim, haud sc-Cus ac Corpus, Crudeliter detinetur, dum, per Plures horas, Supra sedem defiXi, notionibus Saepe abstractis, temere imbuuntur. Haec certe disciplina, aeque SaeVR aC inepta, CX-Probationem acerbam emagitat. His objici potest pueros delicatiores Vitae duriter agendae impares esse: Sed, si ab ineunte aetate, tali vivendi rationi assueti fuerint

infantes, nulla est Causa Cur noXios esseCtuStimeamus; et Certe, hOC Vitae tempore, ma-Xime enitendum est, ut homines validos et rinbustos PraeStemUS. SUB hoC Capite, non recenseo juVenes IS aetatiS annum adeptos, et jam evidenter phthiseos symptomatibus CorreptoS. HOC regimen illis minime Convenire potest, et praeSCribere debemus diaetam medioCriter nutrientem,eXercitationes, et, si OPUS Sit, Venae Sectionem. IN hae aetate, non detrahendus eSt Sanguis ob quantitatem sanguinis in corpore, non enim semper abundat), sed ne renixus

17쪽

Venarum nimis augeantur, et plethora arteri alis inducatur. Proderint etiam frictiones, Sanguinem in Venas propellentes, et reniXuum venarUm Vim, SUperunteS. Frigora PraeSer tim evitanda, nempe SpaSinum CutiS CXCitant, et malum magnopere augent. HinC, Corpus tegi debet vestibus laneis, ne caloriCUS CVaPO-xet : sed quod melius erit, aeger nOSter, in regionem Calidorem advolare debet. NUnC, morbum et varias ejus species breviter describere, haud abs re erib.

PHTHISEOS VERAE HISTORIA.

CORPORIS macies, debilitas, tussis, puris eXpectoratio, et febris heCtica, adSunt. Ρrimus hujus febris paroXysmus Circa meridiem adoritur, hora quinta pomeridiana, abiturus, alter, brevi post prioris discessum invadit, ad

mediam noctem et nonnunquam usque ad secundam horam matutinam perStat, et sudore, per totum CorpUS plerumque diffuso, interdum vero e Capite et pectore solummodo B

18쪽

erumpente, SolVitur. Aeger, nunc a malis. Tequiescit, meridie autem subSequente, hectica solitum Cursum Conficit. Secunda febris remisSio, Vespore adveniens, breVior et minus periecta CSt. TREΜORES, Vel frigoris sensus, modo tO tum Corpus, modo dorsum tantummodo cupans, hanC febrem saepe Comitantur ΡULsUs, ineunte ParoXySmO, ParVUS, debilis, et Citatus est, pulSUum numerUS Saepe superans Centum in SeXageSima parte horae. In intervallis aeque eXiliS aC ContraCtUS eSt, et fere Semper Celer. Cutis, et praesertim manuum palmae PediamqUe plantae, Urgente parOXysmo, moleste Calent et arent.

FACIEs, si malas eXCipias, fere pnllida est

Tunica conjunctiva Oculorum margaritarum albedinem aemulatur. URINA, sedimentum lateritio-furfuraceum

demittit, CHUS, Una pars in medio nuidi natat, altera fundum Iasis Petit.

19쪽

DE PETHISI PULMONum 11 QUANQUAM morbus quotidie ingraVescat, functiones ventriculi, facultates mentiS, ac generandi organa, non pariter ac vires Corporis labefactari videntur. Tussim aegrorum, quo rum pulmones Vitiati, maXime movet Coeli temperiei frequens mutatio. Frigus aSperum hos magnopere tentat, spiritus Crebrior etiam iit, maxime si per acclivem locum ambuia lent, et statim post cibum. REΜ1TTUNT internum morbi symptomata graviora, Sed post intermissiones aliquas bre-Ves, tussis Vehementior redit Cum angustiae SenSu, Circa praecordia, et spiritu Crebro aCSonorOSo. Raucedo, Summa debilitas, et ma CieS nunC Cito Superveniunt, et in faeminis

menstrua supprimUntUr. NuNe etiam dolor Constans e Sterno

ad dorsum pertranSiens, adest, veluti linea transversalis a qua quidem laboriosa, quasi suspenSa, Videtur respiratio. Interdum inctum incutere coepit dolor lateris, qui tam magnopere tabescentem infestat, ut viae ei Concessum sit latere assecto decumbere. In

20쪽

DISSERTATIO MEDICAhac luctuosissima facie denique addenda sunt signa pessima, fCilicet, motus arteriarum ma-Time Con Citatus, sputa purulenta, spiritus Creber atque disti cilis. TABESCENS, tantis malis obsessus, diu Vi- Vere non poteSt, et reliquiae virium tenuium, sub tanto infirmitatis pondere preSsae, SUCCUmbunt. Diarrhoea, sudores Colliquativi, mora SpSa n UnC prae foribus adstant, et medici morbi lethalis progressum sic otiose Vident Eet si haud leve discrimen sit inter CausaS e quibus oboritur phthisis, reperiemUS, tamen morbus idem, pulmonum ulcus scilicet, eX his

Utcunque diversis progignitur. Recte igitur plerique medici has divisiones asterunt, quae quidem mihi videntur optime institutas fuisse, propter Commodum quod eXinde praXis percipit, et delucidationem. Si hoc vitium facilius discuti potest in iis qui ab omni labe

Strumosa liberi sunt, quorumque pectora bene ConStituta, nostra multum refert, quippe nota paululum ad sanationem morbi Conferat, recte dignoscere temperamentum, aetatem, habi-