Dissertatio medica inauguralis de phthisi pulmonum, et speciatim de diaeta, phthisicis maxime accommodata ...

21쪽

tum aegri, CanSam, CODCUrSUmque phthiseos, cum aliis affectionibus quibus corpus infesta

tur.

NuNc itaque describam varietates morbi quae saepius in ConSpeCtum Veniunt. In nonnullis Concursus morborum invenitur; sed de his, ubi malum Vel ortum est, vel inVeteravita lue Venerea, vel quovis alio morbo, de illo posthac breviter di CemUS. HIC re Cen Cenda Sunt, Phthisis a peripneumonia, Phthisis ex adhaesionibuS, Ρhthisis tuberCUlOSA, Phthisis ab liaemoploe, Ρhthisis a materia irritante, Ρhthisis eXanthemRtica, Phthisis asthmuti Cn.

DE PHTHISI A PERIPNEUMONIA. NECNON EJUS CURATIONE.

QUOMODO intelligi debeat, et e X qua causa proveniat haec species phthiSeos, eX titulo ma-

22쪽

Ig DIsSERTATIO MEDICAniseste apparet: nec nunC Sermo habetur de

modo pneumoniam debellandi. Agimus potius de exitu inflammationis qua pulmones

laborabant, vigente pneumonia. Sputa Sanguinis, spiritus Creber, febriS lenta, tuSSis valida, ulcera fortasse jam adsunt, et latendum est, quamVis haeC Symplomata non semper impediant quin aegri eX tam periculoso morbo COnValeSCant, Signa tamen molestiSsima phthiseos eVidenter adStare.

CONs1L1υΜ igitur est tussim lenire, insanimatibnem, si ipsa tamen maneat, RUferre, febrem et dolores mitigare, denique Victus Tationem Sic Constituere, Ut solicite vitentur omnia quae vel irritationem noVam indu cant, vel Vires Corporis nimis praecipitent. Sperare licet, et haud pauca eXempla testantur, Sanitatem his aegris, Si corpus adhuc firmum, et labe Strumosa nullo modo inses tatum, Omnino reddi posse. UAE ad Sanationem pertinere videantur de iis dicere volo, et cum a me duo jam abSO-luta sint, primo, Ut aetas et temperamentum

23쪽

consultentur, deinde ut sustineantur Vires restat tertium, Symplomatibus Vehementioribus morbi leniendis provideres. Sr aeger juVenis, si Compagem robustam habeat, si urgeat tussis, si plethora adsit, qua morbus in Sidet et fovetur, quantum in nobis est annitendum, ne magiS augeantur motus arteriarum, tussis, et Calor febrilis, ut evenire solet intempestivo usu remediorum Stimulantium. Vera Curandi ratio in eo Consistit, uusemper ad conditionem morbi dirigatur. Utile igitur erit nunc praescribere digitalem, nitratem polasgae, Serum lactis, antimonialia, diluentia, denique optata, si valde inquietus sit aeger. At tussim mitigandam nil proseC-to melius proderit quam inhalationes tepidae : bene huic inserviunt usui quies et Somnus, qui dulciter ad vires reparandas conferunt, et optatis Semper promoVendi Sunt, nisi naturaliter et sponte aegrotans reficeretur; cui etiam, lac asininum, Cibi eX gelatine Confecti, juscula, et Similia quaecumque suavia prodetant.

24쪽

DISSERTAΤIO MEDICAUB1 vero jam inflammatio, per Venae Sectiones, perque alia auXilia, quae ad pristinam affectionem auferendam, instituta fuere. Penitus amota est, ut jam quodammodo mitescere tussis, dolores pectoris, et febris videantur, tum reliqua Symplomata, et Praesertim debilitas, Cibi fastidium, et eXpeCtoratio, vel omnino eVaneScant, Vel Saltem remediis tonicis Cedant, Curandum. Ne CeSSe enim est evaCuationibus tribuere jus aC Spatium, et postqUam hae rite peractae fuere, et omnia illa mala amota quae febrem et tusSim fovent, tunC Vires reColligere Concessum Sit, ad quod a natura ipsa edocemur. Huic nil magis Convenit quam diaeta nutriens, acida mineralia, mediCamenta amara, Ut infusa Colom hae, anthemidis nobilis, et gentianae luteae. Neque Si haec Successu caruerint, diu abstinere debet aeger a novi aeris instUXU, et eXercitationibus levibus, ac in harum omnium usupersistere oportet, doneC Vires et salus penituqreduCantur. In memoria teneamus laedere posse motus et eXercitationes quantumvis non vehementissimae, Cum corpus Plu S aequo eXagitent, et id inordinate commoveant. Itaque

25쪽

DE PHTHISI PULMONUM. IT

Sit noStra Cura, ne Vires potius praecipitentur, quam juventur his auxiliis. Tamen nunCinstat tempus quo Paulatim viribus amissis restituendis et fortioribus reddendis operam dare debemus. FeliX, Si valetudo non tam attrita fuerit dum morbus pristinus propulsUSCSt, Ut mediCUS nunC Solummodo solicitus .esse debeat de Viribus sustinendis et reti-

Hendis. CAVENDUM est ne nimium properem

an adhibendis tonicis, attamen fatendum, his remediis DunC neglectiS, augeri debilitatem, Sputa magis copiosa fieri, VoCem ne C f Ortem ut antea edi, caput valde dolere, irritos vomendi conatus, febrem et Spiritum crebrum accedere, in quo statu aeger invita non diu manere potest. Sed, ait antiquus, omnibus communiter Convenit, fortitudinem per nutrimenta praeStare, facile enim correctio partium depulsa paSSione sit, cum corpus fuerit naturali fortitudine POSSessum. Si fortasse Curatio non omnino SUCCedat ex sententia, aut levis aliqua mutatio Conse-

26쪽

DISSERTATIO MEDICAquatur, modo febris hectica, aut grave malum

non Sit, non propterea a praescripto discedendum. Reperiemus victus rationem supra dictam optimum auxilium futuram, Sine qUR medicamenta interdum non Solum parum enficacia, verum etiam noXia sunt; Sed Cum nondum dissicultas spirandi, et tussis plane remittant, Cucurbitulas scapulis, vel fonticulum lateri, adhibere, convenientissimum VidetUr. IGITUR in diaetae nutrientis ratione Congrua, tempore quo, designavi, adhibita, non eXiguam spem sanationis Collocandam teneo. 2Egrum utpote juvenili aetate Constitutum, bono satis Corporis habitu praeditum, hac me thodo Curari posse omnino Sperandum. Se- Cretiones sic rite peragantur, functio Cutis promoVehitur, eXPectoratio minore quantitate ejicietur, et ulcus pulmonum Vel Sanab1tui,

vel quasi per fonticulum promanabit. Ne

que est quod Vereamur ne Per totam vitam morbus non sileat.

27쪽

19DE ΡHTHISI EX ADHAESIONIBUS, NECNON EJUS CURATIONE.

IN morbis acutis pectoris, pleuritis et pneumonia videlicet, adhaesiones saepe fiunt, et saepe conglutinantur pulmones et pleuracostalis. NULLAM Certam notionem tradunt medici de hac affectione, quoad curationem au

tem, ubi de interno phlegmone docent, nulla dissicultas unquam eXtitit. LaeSa membrana, quae thoraCem Cingit, spiritus fit frequens, dolores et tusSiS Cito SuperVeniunt, Sequuntur febris, ac interdum haemorrhagia. Dolor pungens vel hebes, febris fortis vel levis, tussis Valida Vel mitis, testantur malum grave et acutum, vel leve, hanc membranam obsidere. EsT autem hic morbus phlegmon praecipue ; sed etiam ad aliud morbi genus referri

28쪽

potest. Ρeriti non ignorant aegros saepe Iaborare lateris dolore et tussi, praegressa ViXulla febre, et quam dissicilis sit curatio hujus mali, praesertim si conglutinatio impediri non possit, plurima exempla quotidiana teS-

tantur. Ineunte morbo, et Cum malum non sit admodum vehemens, aegri rarissime a me-

dico consilia flagitant; saepe tamen breVitempore ingravescit, et radices altius in corpore agit. CAVENDUΜ imprimis ne inflammatio superVeniat, ne tussis invalescat, quamvis fatendum sit, in eXactissima medendi ratione symptomata Verae phthiseoS nempe sputae Cruenta et pUrulenta, Spiritus Crebros, febrem hecticam, tussim Vehementem, et Summam maciem) Saepe consequii. In hOC statu, si aeger labe strumosa inquinatus sit, haud dubia tandum quin tubercula jam pulmoneS aggres

sa Sunt.

Scio hic varie disputare doctissimos me dicos de presentia labis strumosae in pectori, bus bene ConStitutis, ac sunt qui affrmant hanc speciem morbi eos non invadere: sed

29쪽

DE PATHISI PULMONEM.

haec persequi non est nostri instituti, Cum Sententia Communis, et rationi consentanea sit, remedia eadem semper in utrisque esse adhibenda. UICUNQUE autem frequenter Catarrho et tussi VeXatur, et angustos habet pulmones arctumque thoracem, ad adhaesiones opportunior CSt.

ΡΕRGo ad medendi rationem, in qua triplex indicatio proponitur. Impedire quo mitius adhaesiones Subito dilaCerentur, nam ruptura partium eonglutinatarum instammationem, febrem, tussim, fortasSe Suppurationem excitabit. Cavere, ne adhaesioneS I OVae SuperVeniant, Vel pristinae ita augeantur ut in ulcera abirent, quamvis fatendum sit Curatio nem spontaneam hoC modo peragi pome Mulcere dolores, febrem tussimque lenire, denique vires restituere.

IMPRIMIS, aegri evitare debent, ut mihi videtur, Sed judicent periti, omnia Corporis vehementiora exercitia. Evidenter patebit

30쪽

DISSERTATIO MEDICA

incessum Velocem et vehementem Sanguinis in pulmonibus nunc summopere nOCere, adhaesiones scilicet lacerando: itaque cavendum est ne sanguis nimio impetu in hoc viscus adfluat. TUNC instituatur tenuis victu3 ratio, qUR, nil opportunius excogitari potest, vel ad motum jam concitatum arteriarum, umoVCndum, vel ad impediendum ne ple thora tam magnopere Verenda, SVPerVeniat. A VINO aC omnibus irritamentis abstineat aeger. Quicunque enim hujusmodi affliguntur affectibus, ipsa edoCti eXperentia, Comperient, maXimum esse tussi et doloribus sedaniadis praesidium, si ab omnibus stimulantibus temperent, abstineant, et tenui Ssimo victu Utantur.

UoD vero ad Sanguinis missionem attinet, si corpus plethoricum sit, vires sint Validae, et dolor valde urgeat, apexienda e StVena Sine mora; non tamen sanguinis magna copia haurienda est, sed quantum aetas, Vires,