Dissertatio medica inauguralis de phthisi pulmonum, et speciatim de diaeta, phthisicis maxime accommodata ...

41쪽

icta PROΡHYLAXIs tota consistit in amovendis causis, scilicet, Ple thora, debilitate, et adhaesionibus. Id fit corpori libramen justu in

dando, irritamenta et ple thoram, si peccant, auferendo, Vires, si defiCiant, SUSCitando. NUNC de curatione, sed pauca a me hoe Consilio scribentur, et breviter dicam si hae- inop tysis sit phthiseos symptoma, Ut Saepe C- Venire Solet, respiciendum ad praedicta ut videamus quomodo se gerere medicus debeat. Si a plet hora, secanda Vena, astigendae Cucurbitulae, praescribendus victus tenuis. Si adebilitate, adhibenda astringentia, diaeta nutrien S, optata : Si ex vulnere vel Commotione aeris, impedienda inflammatio Venaesectionibus repetitis, quiete, victusque tenuiSSima r

tione,

NONNE utile eos haemoplysi addictos fui dorum usum prohibere Z Ubi jam adest magna Copia SanguiniS, VaSa parvula in organis utpote in aliis partibus corporis valde distenduntur ; e X qUa causa, praesertim si dispositio haemorrhagica adsit, superveniunt sputa

42쪽

DISSERTATIO MEDICAC menta, Caeteraque tam timenda mala in

phthisi pulmonum. Ersi diathesis haemorrhagica, vel in

Structura rara solidorum, Vel in eorundem tonia, vel in habitu peculiari pulmonum Constat, nonne evitandae distensiones quae proVe- venire solent a nimia abundantia vel tenuitate Sanguinis tQUANDOQUIDEM hic morbus initium hahet ex plethora, manifeste patet ratio meden di ; attamen facere non POSsum quin putam Curationem in pleriSque ejus varietatibus quantitatem usitatam potulentorum minuen do, instituendam etae, ita ut impetuS et copia

sanguinis vasorum dilitationem quam minimam inducat. Quanta diffierentia inter hanc ac usitatam medendi rationem intercedit, non ignoro, et mihi non licet ab eaeperientia statuere, sive haec Vel illa anteponenda sit.

43쪽

DE PHTHISI PULMONUM. 33

DE ΡHTHISI A MATERIA IRRITANTE; NECNON EJUS CURATIONE.

SUNT quidem opifices, prae aliis hominibus, phthisi pulmonum, Opportuni. Cum Vero

causa est praesens, scilicet materia acris ex metallis SRepe proVeniens, aspera arteria et bronchiae irritantur. Habet autem haec anfectio phthisica quasi quosdam gradus, paulatim increscens. Ineunte morbo, modica tantum fit spirandi dissicultas, quia mutatio non Usque adeo magna pulmonibus facta : ideoque respiratio peragitur Sine magna et Crebra anhelatione, neC ibi unquam metus est strangulationis ut in asthmate. His signis facile dignoscitur uterque morbum. IN ea Sum Sententia, Cum per hos mea- tres neC aer libere inspirari, nec spiritim eXpirari possit, esse Veram CaUSam PhthiSeOS, SpaS-mum ab irritatione, pulmonibus insidentem, argUuntque eandem rem ea parvula viscida quae eXSPUUntur.

44쪽

DIMERTATIO MEDICA

AIUNT quidam, CalCulOS Saepius CXtuS- siri in hac affectione quam in omni alia Specie phthiseos, Sed de hac re judicent periti. INVALESCENTE morbo, in pectore ipso Sentiuntur dolor et gravitas, quasi quoddam pondus premens: inde sit molesta partium thoracis coarctatio : respiratio sit parva, densa, crebra et veloX: Viscidi humores et postea

Pus, tussi eX pectore rejiciunt Ur VOX rauca est, febris hectica vires premit, et diu in vita

homini manere Non Con CeSSUm St. H1s peractis ad Curationem me Confero. Primum operam dare oportet Ut quae moleStare Solent Causae quam primum subleventur

ne paulatim altius Se in bronchias fingant, et Pulmones ipsos premant et Vitient. CuraquΕ in dies assiuant plura quae pertinaciter tracheae et faucibus inhaerent et eos irritant, emetica Conducunt; per nullam enim viam promptius hae partes ab earum onere liberari possunt: Attamen non teme e eme-

45쪽

DE PHTHISI PULMONUM.tica USUrpanda, et ea saltem in usum assciarenda quae non sunt Vehementia. Saepe etiam inhalationes tepidae et Venae Sectiones

sub initio morbi permultum leniunt pectus.

Ρrosunt meChanice, demulcentia, praecipue epiglottidem et fauces amiciendo ab materiarum acrium actione. Quod autem ad cibum et potum attinet, meliore valetudine fruuntur Aegri frugaliter viventes: sed procedente tempore proderit adhibere dietam nutrientem et remedia roborantia Ut institui possit variatio, qua gaudere naturam nemo ignorat. S1 morbus denique impetuosus Corpus miserabiliter Concutiat, si ingens sit virium prostratio, et si omnia Symplomata valde eX- asperentur, deinde adhibenda sunt ea quae antea in ratione et Curatione phthiseos ad hunC gradum proVectae, enumerula fuerunt

46쪽

DE PHTHISI ASTHΜATICA, NECNON EJUS CURATIONE.

QUICUNQUE frequenter tussi et catarrhis VeXantUr, pulmoneS angUStOS habent, et Pa- Xysmis vehementibus asthmatis infestantur, phthisi opportuni sunt. Attamen horum Omnium illi maxime ad asthma proni sunt, qui tales Cum sint ad seneCtutem Vergunt. Contra, facilius phthisin incurrunt qui juvenes Sunt: ΠeC paululum proderit in Curatione hoc discrimen inter hos morboS reSpiCere. os longitudinem et contumaciam Paromysmi in asthmate inveterato spiritus quasi interelusus est, quam ob Causam demum as-phyXiam aegro minatur. Inde oriuntur Circuitus sanguinis irregularis ac impetuoms, inflammatio, Suppuratio denique pulmonum. UIDAM dicunt, an recte nescio, quod asthma vel vehemente in paroXysmo Occidat,

47쪽

vel in phthisin dilabatur. Calculie pulmonibus horum asthmate correptorum pisi parvuli maguitudine, Saepe eXtUSSiti sunt: et saepe etiam superveniunt Omnia symptomata Verae phthise . QuΑΜvis asthmati sint plerumque ob noxii krtes robustioresque, interdum debiles hoc malum aggreditur, interdum solummodo est symploma hypochondriasis. IN asthmaticis adest potius dissicultas spurandi quam dyspnoea: Sed ex dyspnoea interdum, prOCedente tempore, verum sit asthma, nempe reSpiratio peragitur Cum sono et anhelatione densa uc crebra. Est enim tunc ita dissicilis spiratio, ut si CurSus SUIU Odollat citatior, metuenda sit suffocatio : deinde fortiter edi solet sonus ex thorace, εcilicet sibilus tenuis, Sterm rem reserens VENIENTη prorsus asthmate in phthisin, non amplius redeunt tussis, spirandi dissicultas et dolores per intervalla nunC enim omnia molesta semper adsunt cum motu arteriarum

48쪽

ConCitato, febre hectica, et infaustis similibus.

Ilia non attingam Curationem aSthmatis, Sed curationis phthiseos ratio sic erit instituenda, ut plethora, irritatio, debilitas, dolores aC tus- Sis, Propriis remediis de quibus jam locuti sumus, debellentur. Laudamus Ut sanguis, Si OPUS sit, evacuetur, vel ut diaeta nutriens, Si vires tantum deficiant, adhibeatur. Urgente febre, si serum lactis optime paratum haberi Possit, alternatim, nunc diaeta nutriens, NUNC serum adhibendum, dummodo optata, balnea, PeCtoralia, AC. ut res postulent, praesCriban

DE PHTHISI EXANTHEMATICA, NECNON EJUS CURATIONE.

Saepe oritur phthisis ex Variolis, rubeolis,aC aliis eXanthematibus. Nescio, an in hoC OCo, recenseri dehet phthisis trachealis, quamvis non dubitandum sit quin interdum in ulcus pulmonum abeat. EX eadem Causa oritur pariter ac phthisis. Si aeger hac assec-

49쪽

tione Correptus sit, et proclivitatem phthisicam habeat, tabidus Cito re vera fiet. Vehementia phthisis trachealis dignoscitur a respiratione, quae, prout PlUs minusVe opprimitur, morbum majorem Vel minorem manifestat. Non subito tamen invadit, et primum sentiunt aegri irritationem in trachea, non valde molestum; tunc sequuntur raUCedo, tussis, PuriS eXpectoratio, febris, Praegressis attamen nausea, capitis dolore, et corporis lassitudine. InvaleScente morbo, PCCtUS dolet, anXietas et gravitas Circa praecordia sentiuntur, tussis et febris magnopere Vigent,

denique omnia illa infausta quae ad Stare Solent in ultimo gradu phthiseos Verae. NUNC de curatione. Jam si ex dicto fonte verenda sit phthisis, habitum Corporis quam primum emendare, imprimis per alvum et postea per Cutem necesse est. Id porro Cito et convenienter sit, eX Consilio medici sagacis, medicamentis eX antimonio et hydrargyro, balneis, deinde et fonticulis, ac recta vis tus

ratione. Sit diaeta, sub initio, simplicissima

ne pleihora super eniat.

50쪽

Hic, fonticuli tanti sunt, ut multi his unica conservati sint ab adventu phthiseos. Praeterea in usu frequenti habere Convenit, a Consiliis quorundam mediCorum, Decocta SarSap. Comp. Digitalem, Acida mineralia et vegetabilia : tamen addenda his Sunt etiam optata et localia. ΝΕ ossicio meo videar demi Sse, qUaedam ad aliam Curationem mali pertinentia perstringam. Si quidem hi aegri facile tabescunt, invadentibus nullis symptomatis inflammationis, capiant diaetam nutrientem, laCasininum simul aC emulctum eSt; utantur Omnibus cibis boni succi, tempore quo remedia adhibentur, ne vires penitus amittantur. In illis quorum Corpora macilenta Sunt, multum proderit hoc regimen ; evitetur ut maXime PerniCiOSUS, aer Ventosus et frigidus: diligenter thoraX pannis laneis muniatur, ne nimium frigeat: sit exercitium diuturnum, sine magna tamen Corporis agitatione : sub

ingressum lecti Capiant aegri optatum ad somnum dulciter promovendum: laudo denique Pro nausea et inappetentia, ut quotidie