Dissertatio medica inauguralis de phthisi pulmonum, et speciatim de diaeta, phthisicis maxime accommodata ...

31쪽

DE PHTHISI PULMONUM. 23

ConSuetudo, morbique Cursus ac magnitudo id postulare videntur. Universalibus rite administratis ad localia confugiendum est, quibus remediis alia symptomata mulceantur. Est enim interdum dolor acutus, totam fere ad se Curationem , trahens. Imponendum est parti dolenti epispasticum, et si opus sit, hirudines admovere proderit. Opiata ac alia jam dicta aegro levamen etiam praebebunt. His nunc traditis medicamentis, pro Opportunitate aliquid adjicere, ut digitalis et antimonium, Vel imminuere, ut optata, licebit Ni L his melius me nosCere fateor. In dicationibus his igitur primo adimpletis, Sum in ea sententia, Corpus tUto Corroborari, Cum jam symptomata graViora penitus summota fuerunt. FaCile innotescit a pulsu et spiritu a tussi et febre, an tempus adsit dictam nutrita entem praescribendi. EX illa nempe, in infirmo valetudinis statu post morbos graves superVeniente, magnum Sane beneficium; sed ossicium certe est medici respicere, ut sit hujus auxilii longus et diuturnus usus. Tum

32쪽

DISSERTATIO ΜEDICA

.etiam Sequeretur CXerCitium Corporis aliquod, citra lassitudinem tamen, ut Citi US SUSCitarentur et recolligerentur VireS.

DE PHTHISI TUBERCULOSA, NEC NON EIUS CURATIONE

ALIQUID nunc adjiciemus de phthisi a labe Strumosa Proveniente, et ut de Proposita affectione Correctius judicium fieri possit, utile erit, eam in quatuor divisiones afferre, videlicet, in phthisin incipientem, vel ubi adest maXima proclivitas ad phthisin, ubi jam adsunt tuber-Cula, ubi hae C in ulcuscula abiissent, denique, ubi omnia illa sinistra symptomata phthiseos Confirmatae manifeSte apparent. Verum, cum jam late progressum et diffusum est malum, ut eX indiciis, alio loco, allatis, patet morbum ad secundum gradum eVidenter per enime, CaVendum est ne inflammatio augeatur, ulceratio inducatur, et natura inSUPerabilis evadat.

33쪽

DUo porro in curatione consideranda. Quidam medici morbi sanationem emeticis aggrediuntur, sed asserunt alii omnia quae irritationem eXCitant, vel valetudinem multum perturbant, sedulo evitanda. Cum autem hi, non vulgari doctrina imbuti, priorem Curationem laudant, et distincte diathesin inflammatoriam dignoscant, eam, ut rite di SCernant, moneo, ne inCauta adhibitione emeticorum et stimulantium, hanc diathesin, tam magnopere timendam, .augeant, Vel induCant. CAETERUM quia intellexi inflammationem fere Semper esse Comitem tuberculi, refrigerantia manifeste postulantem, haec et pauca praeter a me adhibita fuere. Symp- tomata varia quae in decursu morbi superveniunt, Scilicet, nunc Sputatio Sanguinis, nunCrespiratio maXime angUSta, ΓUnC febriS, nunc sudores, Summa macies atque debilitas, ad se remedia specialia trahunt. EX his patet summam quietem, tenuemque rationem victus valere, modo eXercitia, modo diaetam nutri-

34쪽

ETSI autem quidam medici, fiduciam in

aetate et viribus aegrotantium Collocantes, liberius irritamenta prescribant, non CSt tamen idem corpori debiliori Concedendum, quod robustiori et valentiori . Ex sententiis multorum Virorum in nostra arte illustrissimorum, emetica plurimum ad sanitatem tuendam momenti habent, adeo ut aiunt ii, aegri qui haec sumunt et modum ordinemque in Caeteris servant, etiamsi cibis nutrientibus VesCantur, tamen melius Se habent quam alii qui in ViCtu tenuissimo temperanter Vivunt, et remedia refrigerantia largiter hauriunt. SED in ea sum sententia, magnam mitigationem symptomatiam non Sperari posse eX usu emetiCorum, nisi ad hoC remedium confugeremus priusquam Vires debiles eqsent, et

diathesis inflammatoria appareret. Addendum est etiam, si satis justum intervallum inter

singulas doses non Concedatur, pulmoneS necesse pati a Commotione Vehemente tam saepe repetita, et ConSentiente dorso, ac cae

35쪽

DE PHTHIs 1 PULMONUM.

teris Vicinis partibus, lumbis nempe, etiam quae Circa CoStas Sunt, dolores per totumpe CtuS ad humeros Usque eXtendantur. EX hac causa anxietas haud raro infestat aegrum, et si nunc adsit instammatio, pulmones tanto pondere pressi, dissicillime respirationis munera Peragant. CONFITEOR a me semper adhiberi illam cautionem, ubi diathesin inflammatoriam suspicor, Ut eam quamprimum sedeam diaeta et remediis antiphlogisticis: in his recte atque ordine praescriptis tota Sanationis ratio solum consistit. Cum autem in aCCuratissima etiam ViCtus ratione, Saepe aliqua inflammatio, vel in tuberculis ipsis, Vel partibus vicinis adsit, opera danda e St Ut amoveatur iis remediis quae antea proposuimus. Hic repetere liCet maXime convenire digitalem, et balnea tepida : functio cutis siCpromovebitur, et spasmus qui saepe impeditne facile eliciatur sudor, Vel peragatur reSpiratio, resolvetur. Alia etiam praeterea observanda sunt quae valetudini inserviunt. Alvi levis evacuatio, aer salubris, SurreCtio matuti-

36쪽

DISSERTATIO MEDICA

na, eXercitia, maXime utilia in curatione hujus ambigui morbi.

irritando, evitari debent tanquam perniciosa attamen in dubium Semper vocari potest aegri obedientia in his non levibus rebus.

CoΜΡERTIssIMUΜ habemus hac sanationis Tatione, non PAUCOS, Saevo hoc morbo, Consic latos, reStitutos, et etiam ad Senectutem pervenitae. Si vero in decursu morbi tam valida et vehemens sit tussis ut haemorrhagia metuatur, ad Venae Sectionem Statim Veniendum, nempe miSSio sanguinis tUSsim Consopiet, eLalia timenda mala sape penitus praeVeniet. JURE nunc Concludere pOSSUmus, Sub initio morbi, Curationem Sumendam eSSe a regimine antiphlogistico prOCedente Vero tempore, mUtanda est ratio: diversa remedia tunc adhiberi debent, et non modo nullam

37쪽

nDXam affert diaeta nutriens, Verum Salutarct et optimum est auXilium. OSTENDIMUs hactenus brevem methodum coercendi Secundum gradum phthiseos tuberculoSae, restat ut agamus, paucis Verbis, de Corporis Constitutione peculiari qua hi aegri interdum praediti sunt. Regulae Certae quoad CurAtionem non Semper tradi possunt; etsi vero in libris methodus sanandi phthisin absolute tradita sit, tamen manifeSte patet, oportere, et id omnium fere morborum

rectam curationem faCere Videtur, tempera, mentum ausCultare. In uno, Summa est debilitas dum phthisis invalescit, in alio saepuplethora ad est, dum in tertio peccat irrit&

TAMEN autem objiciunt nobis qui adversantur huic sententiae, curationem nunquam dirigi ad fibrarum atoniam etsi ex hac causa manifeste saepe ingraVeSCant tusSis, dyspnoea, debilitas; et actuΣus humoriam Serosorum in pulmonibus,

38쪽

SEn haec indicia morbi ingravescentis

perpendi certissime debent, et nunc magis Valebit toti systemmi Consulere, ne vires ulterius dilabantur. EXercitatio, aer siccus, diaeta nutriens, remedia amara, Cum Corpus roborent, utilissima hic esSe Censemus. Alvus ut laXa Servetur annitendum, et quod ad reliqua praesidia attinet, emicerationem diuturnam, super pectus, debito modo, instituendam, esse confido.

ΝΕc metuenda in his aegrotis, inflammatio et sputa Cruenta, haec Si fuerit Curatio.

Nihil in se habent quod nunC diathesin supra dictam inducant, et nisi jam eXtiterit ipsa

non parum profitura haeC methodus. Medicis notissimum est non prodesse ea remedia in thorace arcto, Vel in illa aflectione peculiari, Contractione Spasmodica arteriarum pulmonum Scilicet proVeniente. PERGo ad tertium gradum. Si morbus nItas radiCes egerit in Corpore, et si ulcus manifesse adesset, necesse eSt conditionem Vi-

39쪽

DE PHTHISI PULMONUM. 31vium, magnitudinemque diathesis inflammato. riae praecipue reSPiCere. Si adsit haec diathesis, eadem obse anda, quae in ejus Curatione antea laudata fuerunt. Sin contra, Vires tantum dilabuntur, desperare Vetat victus ratio nutritiva, de salute aegri. Irritamenta, Venena potius, evitari debent, et tunC, quamVis ulcuS Strumosum Pulmones Vitiaverit, morbus intra limites Coerceri potest, et tabescentem diu in vita ma

nere.

QUIN vero in ultimo gradu nihil nobis infeliciter restat nisi recte adimplere indicationem palliativam.

DE ΡHTHISI AB HAEMOPTOE, NECNON EJUS CURATIONE.

NON semper metuenda sputa cruenta quamvis manifeste appareret tale sanguinis pronuvium eae pulmonibus provenire. Non

40쪽

nego quin interdum sequatur phthisis, sed

Verum eSt etiam, Sanguinis Sputationem saepe indicium ac quasi remedium spontaneum esse pleihorae. Interdum magis, interdum minus Viget, nunC Plethora, ΠunC Str tura delicatior pulmonUm pCCCat, neC eadem est Semper corporis dispositio, in eodem aegro, ad haemorrhagiam promovendam : Unde sit ut non eundem, Omni tempore, medicamenta esse tum SortiantUr. ΡΗΤΗ1sis ab haemoptoe has diversas Causas agnoscit CXtrinSeCUS, VUlnUS pulmonibus inflictum et Commotio vehemenS aeris bronchiis incidentis : maleviae acrioreS mem-hranam bronchiae laedentes; intrinsectas, ruptura partium nonnullarum Conglutinarum in thorace: teXtura rara pulmonUm, praeSertim

in faeminis delicatioribus, et ple thora deni-

UAERI Τυχ quid agendum in hac specie phthiseos Θ Duae sunt indicationes adimplendae, altera prophylaXis, ne morbus altas radices ligat, altera curationis, vigente phthisi.