De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

71쪽

INTI AM ITT E NS . Odiet. Si co C et um Ordinem observent sympi stata, tu sic horrorem Sequitur calor, calorem sudor, atqCe hznc ipsum apyrexia; sed interdum frigus nullum, vel calore posterius; vel calor vix conspicuus, aut partialis duntaxat, persentitur;. Vel aliud modo symptoma , febri bus licet improprium . et 3, , loco dictorum , intermittentis: per odicae typum absolvit. Dissicilis illinc, dissicilior hic. morbi, sub prim invasione, a futura continua, irr primu vht - . 83. iv 6, ii 6. ἡ distinctio est; nisi. vel regnμns morborum character, vel loci natura, vel pta egressi morbi historia, yel frigus dii et ius continuatum, calor brevissimo rempore intense auctus, in genere, stadia febriς sese citius excipientia, vel demum apyrexia accessioni bus periodicis interposita, cum urina lateritio sedimento instructa , dissicultatem tollan; . - h. 24. Distinguendi sunt a perie icis inier mittentibus , li et eundem fere typum observent, morbi tam febriles, quam alii, qui, singla lari. nervorum affectione, a resorpto pure, ab λς j-xheumatico herpetico, Venereo et c., a. Purii

72쪽

naci viscerum obstructione, sciri lio, carcino mate, vel forsitan ex sola sensibili tale, irritabilitate morbosa , in hysteri is, praegnantibus , hypochondriacis, vel er ignoto demum stimulo, simplomatice prophillulant; et corticis Peruviani virtuti , consuetisque in periodica intermittente remediis con Slanter resistunt: quippe qui , licet periodos observent, aut interdum perfecie intermittant, ex lutermittentium tamen classe omnino Sunt excludendi. interim causarum ejusmodi cum Vera intermittente complicatio, di agnos is dissicultatem, et diversae curationis exitus quam maxime constituit. 23. Causa proxima febris periodicae infer- mittentis legitimae, non minus, quam illa continuarum . 7. ), ignoratur. Praedis ponunt ad illam, febris eadem non ita pridem superata,

debilitas, tempus Vernum, autumnale, humida, calidaque atmosphaera, corpus vald opere irritabile. Occasionem praebent, exhalatio paludum, in quibusdam regionibus contagia, errores in rebus, quas non natur ic= Vocant, commissi. Quaecunnue vero intermittentes legitimas cau-

73쪽

INT EI M iET E N S. 69sa produxerit, non unica haec dicenda, licet

effectus , qVem plures causae habere queunt, speciscus esse videatur. Peculiarem nervosi qe neriς moibum intermittentes constituere, docet acrio purganti Um, venaeqectionis, quae febrim iam cessantem frequentissime revocat; docet pa themathim animi ad gignendas. re producendas intermittentes aptitudo; docent corticis Peruviam, ex adstringente, amaroque principio mini me derivanda, mira actio, opiique virtus; docent observatio facilioris, quo tempore mulieribus menstrua imminent, recidivae; et hujus in

horam, qua pridem accessio fiebat, a minimis causis derivanda incidentia; et tandem illorum, quae imalinationem feriunt, ineptissimorum alias remediorum, a mulctor itaque , probata credulis

potentia .

16. Multiplex est apud auctores medicos febrium dictarum divisio: in regulares, et errraticas, Sive anomalas; in simplices , atque com pq itas; qCarum primae , quotidianas , tertiori Πέ ,20β ricuas, quintanas, tardioresque , ut Volunt, Lis pccesIiones; - secundae, quori tarias, rer

74쪽

Paucae tamen ex his divisionibus adeo su dentem in artis exercitio utilitatem habent, et nulla specialem methodum Sat tuto indicat, nisi in complicationem, geniumque omnium attendatur. Nec enim, quae regulares dicuntur, eae iam statis horis adoriuntur, ut vel, qua anticipant febres febrεs subintrantes ) , mox Pejores; aut mitiores, quae retardant, cenSeri possint; nec si hoc iaciant, diversa exhinc methodo indigent. Neque typorum differentia naturam febris mu tat: cum eadem febrilis affectio nunc hunc, nunc alium in typum transiliat, eodemque mordo, ac specifico Sa ne lur. Quoti ianas , id est, quae singulis diebus easdem accessiones, et decessiones agnoscunt, con

spicui in arte viri negarunt, nisi nothai , et qua in phthisi, aliisque leniis affectionibus observentur. Sed licet quam plurimae ex quoti

75쪽

minime ad D termittentis leti imae Spectent familiam ; vidimus iamen, de quibus dubium esse non potuit et quarum similes quotidie paro xysmi tertianae duplicis conditionem

non arguebant . Caeterum quo: sanae paro xys mi. matutinis ut plurimum horis invadunt; et quae post meridiem , vel noctem versus quotidie accedunt, eae s liena Suspectae sunt, et ita cile ad ali na periodicarum tribum pertinere ob servantur; licet et ex hac tales nobis occUrrerint, quae matutinis fio: is qtio lilianae legiis

imae naturam aemulabantur.

Terti-na, quae pomeri iliano tempore delectatur , licet matutinis etiam . horis incidisse noveramus, alternis diebus easdem accessiones, decessionesque ast rt, diemque intermedium aegrotis , inter omnes frequentissima, liberum concedit . Tertianae in exquisitam, et notham a paro XySmorum extensione minori, majori, petita distinctio, practica utilitate destituitur. Interim tertiann , caeteris fere promptior est in pernicioras intermittentes , et frequentiu S epi 'mice grassatur.

In qu Arrana, accessiones fere similes, po :

76쪽

FEBRIS

72 duorum nychi hemerorum apyrex iam , quarta quavis die vespertino ut plurimum tempore , rexertuntur . Horror illam evidentior, quam alias, longiorque saepius annuntiat; calor longiori re ora protrahitur plerumque ; atque relicia sibi haec febris, pertinacius aegrotum vexat, habitum ei febrilem magis, quam aliae, communicat, se ciliusque, licet devicta, in recidivas ruit, autumno imprimis dilecta, visceribus insidiosa. Quintanam, in qua, post trium dierum apy rex iam, quinta quavis die novus paroxySmus ingruit, quod et alii de se testantur, nos ipsi aliquoties vidimus: facilis tamen, nisi constanter Sic incedat, in calculo error occurrit; et tertianae non observata , aut deficiens unica

invasio, pro quintana incautis imponit. Quotidianam duplicem legitimam , cum sat perfecta , inter duos paro xysmos eadem die supci accedentes, integritate, non nisi unica vice vidi; observarunt alii. Tertiana duplex accessiones quotidie, alternis diebus aut vi , aut tempore correspondentes,as noscit: freqKentissima incipientis autumni soboles, sed et verno, et quovis alio tempore

77쪽

J NT E RM ITT EN S . 7; currens, cui principium sere, et finis si dii κesse consuevit.

Accessus binos alternis diebus invadentes , quos duplicatam tertianam esticere dicunt, nun quam vidi , nisi hecticae febris progeniem . Idem fere de tertiana triplici, quae prin a, ei tertia die binas accessiones; secunda Vero, et quarta unicam agnoscat, a Seruerim . Quartanam duplicem , cui tertia quaevis dies aselli e conceditur immunis, cujusque paro b Sta sprimus, tertio; Secundus, quarto corrcs Π det , non iam infrequenter conspexim LS.

Quartana .uplicata, quae duas quarta quavis die, secunda vero, et tertia nullas accessiones adducit , nunquam nobis visa; nec quartana triplex, nec triplicata, ex propria nobis sat longa , copiosaque observatione constitit En quam. Vidimus utique accedentem ter in die, et sexta quavis die fortissimam semper ex his unam, acceMionem, per multos menses continuasse; sed ad intermittentis i iii imae familiam non revocanda fuit. Vernalium intermitientium indoles ab autumno iii γ differt in eo, quod illae morbum mi

78쪽

E N R I siautum in plurimis sistant, et remissionibus ma gis, quam apyrex iis, incipientis morbi paroxysti intersecentur. saepius in hri, inflammatoriae dispositionis , ab hyberna constitutione, mutuatae, aliquid latet; facilisque sub methodo calidiori , aut ab ipso cortice praepo Stere porrecto, in febrem ardentem exitus est. Ty pum quotidi unae, tertianae, etiam dupἱicis, ut, plurimum observant'; venaesectioni, evacuantibus, salinis, aperientibus remediis facilius cedunt; rarius cortice indigent: ut et sponte . frequen er Satis , pos f quintam fere accessionem, dissipentur, hominemque a variis sub hy-berna quiete contractis incommollis interdum liberent; nee sine noxa in multis, praecipue

quibus in pulmonalem phthisin 'dispositio est,

Ipraematuro auxilio supprimantur. - Autumnalis vero intermittens ex quartanarum quam maxime, non raro Vero ex tertianarum

duplicium specie, epidemcio more apud nos late grassari , biliosae particeps naturae , pertina

ctor, et in recidivas prona magis eSSe, consu vit. Plurimorum chronicae naturae morborum, neglecta, veli male tractata. haec febris occasio

79쪽

INT E R M ITT E N ' . 7 est, aut sub dysenteriae, febris 'ae contagiosae acutae, quam 'tridam appellant , larva froquentius, et perniciose subinde , incedit . Est

nempe et sua intermittentibus interdum malo Inii '. ), perniciosarum S .b nomi ne, nunc sporadice, nunc epidemica .na more, strages edunt : calidioribus , et paludos S re gionibus cosi muniores, et soporoSis imprimis, Rique apoplecticis, non raro convulsi vis etiam, cholericisque insultibus, aut et asthmale, alia S-que gravioribus infestae symptomatibus: quibus a benignis intermittentibus , vel et a corru storiit , quae pertinacia sua sanitatem opprimunt, distinguuntur. Lamatas et tam intermittentes vocam is, quae,

sine tanta Symplomait m pernicie, cujuscunque alterius faciem morbi assumunt, nec aliter se brilem naturam ostendunt, nisi quod periodum g ac te absolvant, atque a cortice Peria Viano, ut legitimae intermittentes, fugentur, nunc craales , nunc topriae, et specialem corporis Pari m*dgreb de s .et Σ.). Iam vero monuimus, teri i it Hiem, atque symptomatum intermittent inm , M qudquam solas ad diagno; in sufficere . pq

80쪽

S FEBRIS In locis uliginosis, paludosis, febres intermittentes endemice regnare, in. aliis videmica-rtim more, sub certa, incognitaque persaepe rerum conditione , insurgere , quocunque Vero tempore, et ubique prodire, regnanti S- qtie constitutionis annuae characterem facile a sumere, observantur. Nonnunquam aliis morbis, variolis, morbillis, dysenteriae, Supervenientibus, intermittentes locum concedunt; illis vero cessantibus, eodem lypo, ordineque eodem iterum potiuntur aegroto. Cum vero nullo non tempore typorum his in febribus ratio invertatur, atque saepiSsime

ex quartana, tertianas ex hac vero, aut

quotidiana , aut tertiana duplex , aut iterum quartana procedat: facile videre est, causam iani non aliam, quam alteri, subesse; atque hoc ipsum ultro confirmatur ex eo quod, quo cunque demum intermittens incedat ordine , quae Vis una, eademque curari possit methodo:

ut igitur desumpta ex apyrexiae longitudine perio dicarum divisio , aliam in praxi utilitatem, quam dirigendi rem edit rationem , non afferat. Felicior hinc febrium istarum divisio