De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

61쪽

D E F E B R IBII S. - et per quae iandem colatoria cxpectanda sit, non ignorare. Sunt autem haec in morbis inflammatoriis, quam aliis, longe evidentiora ,

atque tempore certiore circumscripta : nec errimcrisis dicenda est, quae intermittentium paro-xysmos claudit, non febrem solvit, excretio; nec in continuis iam saepe cum impetu tentatur

solutio; sed illarum pars magna per bitu, tum urinis, et sudoribus simul, tum per alvum,

dissipatur. Haemorrhagiae per nares, uterum,an Um, r=m tomaticae Saepius, et sub ipso mo bi incremento potius , quam sub line , ut cri-res , contingunt; per salivationem , et per vomi-ium, hae ipsae rarissime sunt; nisi latiore termino, quae sub initiis, et per totum morbi

decursum contingunt, ad cri es revocare contendas . Hinc rarae Sunt pert&rbationes, quae m

gnas, et evidenses morborum crises praecedant, nec aliae, quam quae ab ultimae, et fortior sex arerbosionis ingressu facile sunt explicandae :horror scilicet levis, saepius nullus; calor in crescens, vertigo, caligines, deliria, anxietas, pul Suum inaequalitas, sopores, et interdum thymiae r quae symptomata iandem Sudo

62쪽

38 GENERALIA Conspicuus, et foetens, urina turbida, cUm sedimento mox fundum petente, copioso, lateritio, alibi expectoratio copio Xa, insequuntur; et per integram morbi solutionem crisis perfecta ), vel evidentiorem remissionem, intermissionem febris, repetitis demum, sed levioribus similis naturae accessionibus sper lysin ,

terminanda. Infida, arbitraria, et aequivoca est muliorum de pulsibus criticis doctrina . Sudorem interim praedicunt cutis mollis , vapore humeScens , pruriens, cum pulsu undoso, magno, nEC ta men forti ; alvus, urina parca. Oportet Vero et copiosum prorumpere, et universalem, et

calidum, et particulari odore distinctum esse illum. Vrina , qua sola vix febris judicatur, praevidetur critica Sub alvo clausa, sudore minus evidenti, urethrae sub mingendo ardore, et deponendi lotii frequenti stimulo. Sedimentum est album, aequale, leve, et per Sat mul'tos dies constans. Diarrho eam criticam CXPecta

mus in febribus gastricis, si motus in abdomine , bor borygini, dolores intestinorum moderatio intercurrentes, ructuum, flatuumque SeceS-s Sio,

63쪽

DE FEBRI Pr'S. sio, interdum pulsus sat fortes, sed iam vi,

quam tempore inaeqLales, aut et intermittentes, sub fine febris observentur. Atque si talia, quae purgari oportet, cum levamine purgentur, boni ira est. Caeterarum crisium signa sunt maxime ambigua . . a 7. in acularum principio tLm parvis signis minor fides habenda, tum de maioribus non mox desperandum est. Cachectici , alio morbo delenii, exhausti, aetas tenerior, seni'lis, gravidae, puerperae, sensibilissimi homines, majora in febribus pericula subeunt. Eaciei magna a naturali, sine magnis evacuationibus, labore, praegi cssis, mutatio, collapsus, peiora significat. Quo major in progressu Observatur functionum vitalium laesio, anxietas , inquietudo, iactatio, perturbatio sensuum, debilitas, symptomatum inconstantia, contradictio: eo majus funesti exitus periculum est. Hinc deliria perpetua, dolores, sopores conti nui, oculorUm rubore ς, Lacrymae, per Versio, linguae siccitas, nigredo magna, a Ut tremor, respiratio dissicilis, anhelosa, brevis, inaequalis,

64쪽

6o GENERALIA stertens, frigida, praecordiorum durities , in aequalitas , tumor, aut retractio , meteori SmuS , Vomitus aeruginosi, herbacei, nigri, singulorum rejectio, frigus artuum, sudores viscidi, frigidi, alvi, urinae diuturna retentio, in voluntaria excretio, tendinum subsultus, Spasmu S, con

vulsio , singultus, maculae lividae, gangraen O sae, lipo thymiae, haemorrhagiae impetuosae ; et singula , nisi et alia quaedam assuetis , et quo plumra ex his signis simul incedunt, de majore,

aut summo vitae discrimine etesiantur. g. i8. Cura febrium inchoanda est cum at- lenta cauSarum, quae illas produxerunt . 7. , perscrutatione. Ad haS cognoscendas, Sexus, aetati S, temperamenti, vitae generis , con Suetudi nis , dispositionis conriatae, haereditariae, ac qui sitae, imprimis vero con ςtitutionis annuae, et exitus morbi in alios, maxima ratio habend est. Quae Vero ad febrem causae occasionem de derunt, illae vel abigendae, vel saltem moderan dae Suni: quo, non perspiciendae causae pro X tranae, pro Viribus saltem, detrahatur. Secundo

ero, cum natura, in stimulantem causam rea-

65쪽

DE FE GRIE S. pendo , subris in febre ipsa remedium indicat,

nisi aut specifico illam medicamento extinguere, aut Saltem alio involvere, diluere, aut quant Ocyus e corpore per emetica, purgantia, sudore, expellere, aut subtiliores. forte in origine solidorum turbas supprimere , liceat 2 hinc in recto febris moderamine, quod ex prudenti virium vitalium, et potestatis morbosae aesti

matione eruendum est, totie& cardo rerum vertitur, atque methodus nunc exspect nunc activa indicabitur. Sed cave, ne oppressas modo , nou suppressas naturae vires incitamentis egere credas, quas sola opprimentis causae correctio impune excitat. sua gentis principii vires nimias in propriam perniciem ruentes, praeter causae irritantis moderamen, infringunt alimentorum nutrientium parcitas, potus Vegetabilis, Sapona ceo , acido commixti copia, aer moderate frigidus, animi, corporis quies, Venaesectio, cucurbitulae scarificatae , hirudines emollientia ... Vires a caus* sebris suppressas, hac ipsa re in diis opportunis impugnata, erigunt alimen

torum

66쪽

62 GENERALIA

torum nutrientium , facile digerendorum, ipsius adeo tenerae carnis, vini generosi cautus quidem, sed copiosi satis, usus , Sinapismi, vesicantia, camphora, acida dulcificata, sales volatiles, an limonialia refractis dosibus porrecta , cortex chinae , cinnamomi , roborantia alia, grato simul stimulo irritabili latem, sensibilitatem incitantia . Si vero languor virium cum irregulari mo- tuum, et majore sentientis principii mutatione conjuncta incedat; non praeter visa talium causa, vino , roborantibus , excitantibus praedictis, Valerianae , Serpentariae , virginianae radix , moschus, naphthae, Opium ipsum, combinanda

sunt.

Dum sat aequo febris marte dimicat, tunc negativa medendi methodus, et servata pro se lici tandem morbi solutione cola lociorum liber ias, sussiciunt. 79. Symplomata, febrilis causae effectu Sadeo interdum increscunt, ut ab illis ipsis primarius morbus vel augeatur, Vel novus iandem generetur. In recto igitur praecipuorum

67쪽

, symplomatum moderamine magna pars curaCponcnda est; alque hoc ipsum denuo causarum symptomatibus subjacentium examen , atque

consilia his ipsis opponenda requirit; hac ta' nacia adhibita cautione , ne phaenomeni alicujus majori, quam ipsius morbi, habita solicitudine, principalis objecti cura negligat Ur. f. etc. Febrilis materiae , quae nec rejici ,

nec in propriam converti naturam p ic St, prae parati O , et salutaris p et crisin , mei λSta, in se paratio, per indicat AS a natura s bjecti, morbi ipsius, constitutionis genio V AS, Promo

veantur. ri. Reconvalescentiae non minor , quam

superatae febris, habenda est ratio. Hoc vero in opere dirigendo, secundum regulas alibi tradendas , imprimis autem Secundum nati ram , causas , morbi ice exanitati finem , procedendum; nec reco uvalescens omnis aut tam solici te, aut tam parce nutriendus, aut alvo pur g ndus, aut demum roborandus; sed sua cui Vi Sistbri, subjecto, aetati recon val co i y est QUAC

68쪽

GENER . DE FEBRdiaetam sibi propriam, et medicamenta intei na, externa, aut Varia, aut nulla sibi exposcit. Omnibus vero aer rusticanus, amica consorii a , et moderata resecti tandem corporis exercitia conducunt.

69쪽

ORDO I. FEBRIUM .

PELI IS PEPIODICA INTERMITTE NILEGITIMA . . 22. I ebris primaria , ex pluribuo , dato ser

tempore reczrrentibus, paro xysmis, et intervallis vel mox, vel tardius liberii Oribus composi-ia , perio ica intermittens legitima dicenda. est. cc enim Omnis , qui non prorsus , aut mox mpi incipio in te mittit morbus, ad subres inter

m itentes non perlin t . Interim cium poro imo

dicimus, non tantum symptomatum sebi ilium . o. ), sed cuiusvis morbosae a flectionis .accessionem periodicam intelligimus : qua quidem dispositione, ampli,si ina perio icartim iam ilia, in sinu suo iam febres manifestas, quam mor bos avectu Non febriles, ex eadem causa n los, eademque methodo percurandos, complemi ndens, 'sdem cancellis includitur. Nec tantum dissert inter sessio parc xysmis intermedia , a con 'in Re febris remissione , quae exacerbationibu

70쪽

FEBRIS

dictae periodicarum intermittentium legitimarum familiae erui queat; utpote quae nunquam tam perfecta est, ut Saltem debilitas, languor, et febrii 1ς habitus, ciborum appetitus deletum et sitis ipsa, sub apyrexi a non continuent. N que iam integra intermittentibus apyrexia est, iit aliter, quam gradu, dii Ierat a contintiarum remissionibus; neque febres desunt, quae, vel apyrexia instructae, ad intermittent ἰum tamen

familiam haud perti neant f. 14. ), et illegi

rimae , ouriae, recim dariae , nobis dicuntur; veletaleg, quae vel nulla intermissione signatae, huic ipsi tamen affinitate jungantur, atque eandem sibi curationis methodum exigant: ut igi- tur interdum a Sola constitutione annua, et ab illorum, quae prosunt, obser Vatione prae sentis perioditas intermittentis legitimae character

erui debeat. g. 23. Nunc vero signa febris prodroma q. S. periodicam intermittentem legisimam annuntiant; nunc derepente haec invadit, et, nisi morbi

non febrilis larva ob veletur g. et a. ), symplo'niatibus constitutivis f. 6. )'in scenam pro'