장음표시 사용
101쪽
Huius urbis,quae iampridem interiit,ruinae ad Lirim hodieque ostenduntur. Altera Interamna erat Vmbrorum Nare Flumine cincta eodem,quo ciues, cognomento Nahars, de qua hec extat vetus inscriptio, quam Aldo Manutio debe-
IMP. CAESARI DIVII RAIANI PARTHICI FI L. DIVI NERVAE NE P. TRAIANO HADRIANO A V G. PONTIF. MAX. TRIB. POTEST. COS. II. P. RHI. VIR. VIAR. Q. TAM VI IVS Q. F. PALAN. GRAIUS VIENNA. L. VAL. L. F. OVRTYRANNUS INTERAM M IAHARTI O IVL. TI. F. STE L. VERECUNDIANVS BONONIA. Q. TAMVDIVS. S. F. O ARRIVS
REATE FAC. CVR. σInteramnates NarteSmemorat, Vt mittam ceteros . Plinius lib. iii. cap.xiv. Haec urbs hodieque foret, vulgoque Temni, vel Terani appellatur.Tertia Interamna erat in Piceno in agro Praecurinorum ex P tolemeo lib. 3. Geograph.cap. primo,quam Palestinae cognomine a ceteris discretam satis apparet ex libro de limitibus agrorum ubi de agro Cingulanoa oitur. ger qui a fundo suo tertio,Pet quarto vicino Rures, iniugeribur iure ordinario possidetur, μι cur est Interamna Fallistinae Piceni.
Vbi legendum Palestina recto casu docet,no solum cognomenti ratio,sed alter etiam eiusdem libri locus, ubi tame novi supra, interamna, scriptum est, sed Teramne Palestina Piceni,& quidem Alphabetica serie.Sed corruptus est, ut mihi quidem videtur,locus ab iis,qui haec fragmenta ex uariis autoribus in unum collecta digesserunt arbitratu suo, & non T
102쪽
ramne, sed Interamna est verum Coloniae huius nomen. NaColoniam fuisse ex utroque horum satis intelligitur. Censetur hec urbs in Regno Neapolitano, & Teramo vocatur squae VOX propius,quὰm Terni, accedit ad vetus nome. Si ac si in Abrutio, ut nunc appellant, quod Picenum veter ibus fuit, ad confluentes Vicio ar,& Tordini:hunc Plinio Iuvenatium esse uolunt, illius priscum nomen adhuc ignoratur. Mihi aliquando uenit in mentem suspicari, ut earum, qua S supra memorauimus,urbium altera a Nare, a Liri altera, uti aque a flumine, ad quod erat sita,cognomentum sumpsit, sic intcramne huic Palestine a proximo fluuio impositum cognomen : ne que hoc solum, sed ciues quoque Palestinos esse appellatos,& Interamnam Latinam Lirinatem dictam Interamnae Vmbrorum exemplo, ut cum ciues, tum urbs discernerentur a ceteris uno eodemque cognomine. Alios ab his, quorum est a nobis mentio facta, interamnates collocare uidetur Plinius in Sabinis lib. iii. cap.xii. sed eum memoria lapsum veri admodum simile est,cum Nahars Interamnasta sit in ipsis Vmbrorum & Sabinorum finibus; & lis sit inter autores de regione, in qua est colIocanda. Litis caussa , quod urbs utrinque cingitur Nare, qui Sabinos diuidit ab Vmbris. Quamobrem eam utrique sibi uindicant. Appediae huius capitis erit Interamnanas terras ab Alexandro Seuero in oratione de rebus a se gestis contra Persas Lampridio teste,Vocatam fuisse eam regionem, quae quod hinc Euphra te, inde Tigri alluitur dicta est a G raecis μεσοποταμία, dc Amphipolim ab Agnone Atheniensi coditam in Thracia Olympiade lxxxvi. nomen habuisse a Fluuio Strymone, qui eius Vtrumque latus cingebat autore Thucydide lib. iv. &bα-phano .
103쪽
Isis Graeane vox sit, ut vult Plutarchus, an a gegyptio ἰ
Huius Teae nomen Latinum inuentum Iatque illuserathno . mi caput XXII. - .
Vo D usu urbibus uenit, ut nulla sit usque adeo freques,& ciuibus referta, quin aliquot incolas alat,& peregrinos, quos aliquando ciuitate donatos non ipsa sibi gignit, sed aliis genitos occupat; id accidit in qualibet lingua quamuis ubere & copiosa: nulla est enim quae non ab aliis quaedam mutuetur, quae deinde non origine, sed usu essicit sua. Nos Itali quam multa a Gallis, ab Hispanis, a Gotthis, atque ab ipsis adeo Arabibus habemus P Nam Latins quidem propaginem esse linguam nostram apud omnes in confessio est. Latina ipsa multa hausit e Grsca, haec porro ab Hebraica, Syriaea, Aegyptia multo plura, quam prς se ferat .
Soli enim ex omnibus Graeci fateri quodammodo erub scunt linguam suam uoce uti aliena , & aliquando adeo τάρκη, sibique suffcientem non esse, ut, quod ille ait apud Plautum, suo sibi succo uiuere possit. Quamobre,ut solent plagiarii, uoces in suscant, inque eo intendunt omnes industriae neruos,ut mentita earum origine veram obscurent, atque obruant. Hic irritus eorum conatus sexcelles a me apud Grammaticos est obseruatus. Illi enim census nomen ἡπό
tamen postremum Hebraicae, aut Syriacae linguae proprium esse,ut reliqua latinae luce meridiana clarius est.Detur tam Chaec grammaticis venia,ut voces alienas, quas mala fide pc ssident, videri velint suas, eiusque artis, quam profitentur, Gnes patere quam latissime: quid philosophis faciemus, qui de vocibus digladiantur, & certo alienas lingus sus vindia
104쪽
eant Quiim ad philosophiam accessionem hac ratione fi ri dicemus & pugnant tamen ut pro aris & cis. Ne mutitis aut recensendis, aut refellendis sim longior, unum mihi in praesentia proponam, cui respondeam;ab eo reliquos isetor discet. Is erit Plutarchus in libello de Iside & Osiride, qui dum Isidis nomen Grςcum esse pei suadere nobis eniti
ne que hilum proficit. Nunc enim τῶ ἰενοα originem debere
vult,nunc τω ἄμναα aut τω 'Ammota, nuc Vtrique. Ego vero in Isidis nomine του μνα praeter Vnain litteram reperio nihil,quae si ad veram nominis originem indicandam cst satis. iam nulla erit VOX,cuius etymologiam no facile quiuis possit indagare. Ad alterum vero illud etymon quod attinet, quis fieri posse neget,ut Graeci in tanta linguς suae copia vocem habeant aliquam, que accedat proxime ad aliam ait rius linguae,& cognationem cum illa habere videatur, cui λreipsa habeat nullam ΘSiculum piscatorem accepimus Sur proeonsulis adeo similem suisse,ut ob eam caussam vocata
in dubium suerit matris eius pudicitia. Quidni hoc ipsum acci sat in linguis, & Aegyptia vox quasi parentem Graecam habere salso videaturξCum prςsertim Isidis nomen certam apud Aegyptios habeat originem, & antiquam significet Diodoro teste libro primo. Quibus adde Aegyptiam hanc
deam esse,& in Aegypto natam, ut non magis Graecum sit Isidis nomen,quam Isis Graeca. Teneo te, inquies: lsis enim Graeca est. Ain vero Θ Graeca inquam, Asopi filia a Iunone zelotypa oestro acta in Aegyptii. Papae. Ego vero a Clemente & Diodoro inductus multo Isim hac Asopi filia antiquiorem putabam,& si par fuisset, Cererem potius, ut Stephano& aliis quaplurimis placet. Sed possumusne scire huius Asopi filiae nomen.Io est. Non Isis igitur. Isis quoque postquam relata est in numerum deorum. Vbi Z in Aegypto. Cum pri
105쪽
dem eXuerat, diis ascripta est, tunc etiam Io in Isidem rhutvla: ut illam conseruariant APqypti i, sic Isidern sc crunt; ut ii, lorum beneficio celum, ita ta nomen habet. Scit reprimam me, nec immorabor diutius in aperto me ndacio refelli ΠdQ. Vnum hoc addam Apollodorti bibliothcce lib. 2. tam apert C mentiri non ausum hec scripta reli luisse λευσατο ιρὶ Is
est, Latinos cognito huius deae sacra mystica esse, di longe maximam philosophiς partem illis contineri Erudnam camab crudi edo vocasse. Vetus Gloss. Erudnae lentost. Latinum hoc Isidis nomne primus ego mi fallor, e vetustatis tent bIisertio atq; hoc Plutarchi loco ex eode libro de Iside S Osiride sub in tiu illustro.θεον συθ ραπευωρ Φα, τίως σορκνδαφι
tur in eandem sententiam. Quibus adde ex eo-
dem Plutarcho solitos Aegyptios Isidem
id est Salia, quς dea patrona, &praeses habita est bona
106쪽
-lit iustum L situm Tibulli lacum ἡ libro primo elegia. iii. mala i
O BILi S cst,& a multis tentatiis hic Tibulli locus, de quo disputare statui in presentia. Nam & Muretus, ct Achilles Statius,& Lip
sius, Deus bone qui viii Θ viam nobis aperire ad s*ntentiam eius assc quendam sunt con ti:post quos admouebo ego quoque ad eum manuS,no Ut cum illi S certem, ad quorum eruditionem vix audeo auspirare, sed ut illustrem pro virili mea bonos autores.Tibulli versus hi sunt. O
Haec tibi vir quondam nunc frater, casia Neaera . . Q iE Ottit, ct accipias mune ra parua rogat. s ,s es Tri, sivis iurat caram magis esse medullis lii i Siue sibi coniux,siue futura soror, ISed potius coniux. Huius spem nominis illi l r suferet extincto pallida Ditis aqua. i..' . . v i
Muretus id quomodo acciderit, coniectura se assequi negat, ut qui antea uir fuerat, nunc sit frater i idemque speretique nunc soror est, aliquado coniugem fore. Docet Lipsius fratres olim a puellis appellatos amatores suos, quibus dare consueuerant. Sperare autem Lygdamum fore, ut Ne in amica tecum legitimis nuptiis copularetur. Imo,inquit Statius in comment.in Catullu, fratris nomine poeta castum atque integrum amatorem significat. Sed hanc illi sententiam Lipsius cripuit ueram esse.Quamobrem in comm.in Tibuli upalinodiam canit,& fratrem idem ait hic valere, quod ma chum. Ego dicam primum de uiro. Spopondc rat Lygdan o
107쪽
tentia,ut est varium & mutabile foemina,ad alterum obse rum & ignotu appulerat animum. Lygdamus id cum resciuset,amore ardens mouit omnem lapidem,ut nuptias illas disturbaret,puellς que animum adeo sibi conciliaret,ut alium uirum desineret uelle. Inter cetera ad eam sectendam misit illi Kal. Martiis tertium hunc elegiarum libellum, ex quo haec omnia hausta sunt. Vtitur autem in eo poeta uiri & coniugis nomine, ut refricet Nesrae memoriam sponsionis nuptiarum,qua Lygdamo sese obligarat,& uinculi, quod soluta fide solui non poterat. Haec de uiro. Veniamus ad fratrem, de quo sunt pauca dicenda. St.n. casta esse potest , quς habet cum aliquo stupri consuetudinem,fateor Ne re fratrem fuisse Lygdamum, ut matris Ammianum apud Martialem is Quod u hec laus iis tantum debetur, quς non peccant, nec saciunt amatoribus copiam sui, sane obtinebo,uel Lipso iudice,Neari ae, quam castam uocaret, non tribui a poeta ma
chum, aut concubinum, sed amatorem pudicum & integru, qui nihil obscςnum spectaret,aut cuperet.Erit igitur,ut paucis concludam horum Tibulli uersuum haec sententia. Accipies ab eo hoc munuscuIum,Ne ra, qui a te quondam lacta. tus,& verbis adductus tuis sperauit sore, ut coniugio,
ct amplexu tuo frueretur,atque ob eam caussam te alnauit ut vir: nunc autem cum alterius esse uis, tuerique ut par est,pudorem
tuum, non abiicit ille quidem i I l coniugii spem, sed eo te '
108쪽
VI appellunt animum ad veterum script rum libros emendandos, inque eo spectari cupiunt industriam suam,cum aliis multis instructi esse debent egregie,tum vero diligeutia singulari , qua nullum sibi elabi e mani bus sinant numerum annorum,in quoad ceseuIum reuocando semel atque iterum digitos no fatigarint. Cum enim prςcipue in uniuersa annorum ratione peccatum sit a veteribus librariis, atque adeo nihil aeque corruperit diuturnitas temporis,ac ea, que erat in veterum libris tradiata de temporibus;facile fiet,ut, si quis tantulum de industria remiserit,integerrima censeantur, qus erunt corruptissima. Nemo est omnium veterum, in quo emendando plus olei ac studii positum siliquam in Cicerone. In eo igitur si quod huiusmodi uitium deprehendero,non dubito, quin tam insigni exemplo criticorum omnium diligentiam eXacuam. In omnibus ergo,quos hactenus viderim, impressis codicibus Cicero in libro de Senectute Catonem maiorem de Q. Fabio
Maximo ita loquentem inducit. Eum colere cspi non admodum grandem natu,sed tamen iam atate provectum:anno enim post, quam Primum consul fuerat, o natus sum-Dico hunc Iocum, qui tot cestres prςteriit,esse corruptum. Si enim Cato anno post, qua primum consul Fabius fuit,natus est anno igitur ab V.C. DCXXI. Lepido & Malleolo Cossinatus est . At illum ego anno Vrbis DXlX. ex hoc ipso libello natum ostendam Albino,& Maximo Cos . ut veI contra omnium impietarum codicum fidem legendum sit;Amo enim post primum eo uisue να, quam ego natus sum. Principio enim Cato de Liuio haec ducit. Vidi etiam senem Liuium,qui cum sex annis ante, quam ego Ratus sum δὴ uiam docuisiet,centiane Taditanoque cog que ad adorice tiam
109쪽
mm meam procestatate. Consula fastos numera sex annos, leptimum,quo natus est Cato, prox imum ante Iabii consulat uinuenies. Deinde in eodem libello de Ennii morte haec legutur. Anno undevicesimo post eius mortem bi coster T. st motus, Neoc ε citius μ' μnt . ille autem Caepio γ Pstili potierum coss.mi mus est,cum ego quinque oe fcxaginta a unos natus legem Voconta
magna νoce, bonis later bus uasissem At a Lepido & Malleolo Cossad eos, quos modo dixi, qui consulatum gesserunt an- aio Vrbis DLXXXIV. anni tantum quatuor& sexaginta numerantur. I ostrem 6 ibidem legimus. Sed redeo ad mmmrum annum a o, octogesimit. Si ergo Cato anno V. C. DCIII, ouo T. Quinctius Flaminius,& Μ. Acilius Balbus Coss. sue
nos diximus natum anno ante Q labit con siti latum, qui fuit urbis D XIX. Rursus in eodem libello de Africano Maiore
haec leountur. Quam palmam vim sim in immortales tibi, Scipio,r θνuent It aut tui celiquias persequare, cuiui a morte hic tertius oe tricesimus est anuus. Hic quoq; legendum quintus tri mus. Qiquamquam alii notarunt ante me, mihi tamen fuit repetendum, quia uideo a quibusdam egregiam hanc, & necessarii emendationem in oram libri esse reiectam, perinde ac si v rum esse ullo modo posset, aut Catonem suisis eo tempore tam prouectum aetate, quam diximus , aut ab anno i bis DLXIlX.ad. DC I.tres esse tantum ac triginta annos. Cuhaec animaduertissem peruenit ad manus meas L iceronis liber de senectute calamo in membranis exaratus,in quo locus ille de anno,quo natus est Cato, ita erat scriptus sine ultila litura, ut eum emendaui. Sic etiam habuisse menses duos manu scriptos, quorum copiam secerat mihi olim vir illustris,& iupra quam dici potest humanus atq; eruditus Ioannes Vincentius Pinellus magno litterarum incommodo nobis ereptus. His codicibus cum meo manuscripto & alicro impresso collatis magnum fructum cepi laboris mei. Quem fructum quia cum his omnibus, qui delectantur studiis no- is Da stris.
110쪽
stris, se coimmunem volo, nonulla ex iis que obseruaui, de codem ol , atque opora labiiciam. ' Vrbo olitis quatuor caussis Cur senectus misera videat tu, Quarum , incauit,si placet cai Iurum quantum qDaq e Naleat, quant que systa sit unaquaeque videamus. Sic libri a Lamb1no dc GottOsredo omendati. Cui autem non sordeat hec lectio pre illas quam habebant tres illae membraneὸ Earum si placet, crassara
In parte libri secunda ubi de Nestore isermo est. Tertiam
enim iam tatem hominum vixerat, membranae omnes, uiuebat
Optime:iple enim apud Ovidium Metamor. xii. Nestor ait
θιnc tertia uiuitur alas. Et e X Homero. --Πιτάτριψιν ἄνασσis quartam autem Ctatem non attigit. . . t Paullo post . enim infirmitas puerorym est,ta ferocitas iuvenu, u grauitas iam conflantis aetatisse δε nectutιs maturitas naturale quiddam habet, quod suo tempore percipi debeat. Negat Lambinus se vilis i veteribus codicibus reperissse has voces enim,es,sic qvs tamen erant in tribus meis.Quare nihil muto. - Sic insta in oratione Archy te Tarentini in voluptatem. -Hinc eum hostibus Handestina colloquia nasci dicebat, Verbum, dicerbat, eXtare negant in ullis veteribus codicibus. At extabat in tribus meis, ut voces, Philosophi, νοbi' n duobus illis locis c quarta libri parte. Squidem non uideo ur quid imΡntiam de mor
ge non audeam dicere uobis Et in calce. Non uereor, ne bunc errorem
meum moνtui philosophi irrideant. Quare de omnibus veteribus codicibus nihil est facile pronuntiandum. Sed redeo adi stitutum. c I tu in in tertia libri parte haec leguntur. Quorsum haecd ut intelligatis si voluptatem aspernari ratione o scientia non poβumus , magnam habendam senectuti gratium,qua efficeret,ut id non liberet,quod non oporteret. Vitiosa loquutio est,& nemo non videt esse legedu, po mas. Vt membranae habent. ri ι l si ta .
Insta de Gallo, quem vocant manularipti C. Gallum.
aiam delectabatur cum defectiones Diis o Luna multis nobis ante pr diceret