장음표시 사용
11쪽
12 Instit. TMOL Lib. m. de Deo mo est. Se , et negatur suisse similiter ex parte sui. Ergo solivit dici potest , quod altissima ista sunt , ut ullo modo concipi possint humana ratione. Utique hoc libenter concedimus , quinimo tuemur , quod repugnat ut possint Concipi. Et ratio est , quia mens nostra esse taliter mnita , non poteα res cog9oscere nisi in successione , et Propterea nullam ideam concipere potest de aeternitate, quae omnem Successionem excludit. Sed de istis redibit sermo in libro de Deo Creatore. Io. Breviter Dei existentia demonstrata nonnulla leviter attingamus oportet, quae ad Deum ipsum pertinent, ut est objectum nostrae fidei. Et primo videndum , num sine culpa possit homo ignorara Deum existere. Nonnulli , praesertim Molina assi ativam sententiam d---runt , et quidem pro toto Vitae tempore; et non Pau- ei tenent posse ignorari saltem pro brevi tempore. Sed nostra sententia est, quod nullimode potest ignorari omnino . sed solum non adverti , si tameu exclud'inus v
s stupidos, et pueros , qui non dum ratiouis . uru habent. Quapropter Sit
Nemo susscienti rationis lumine dona tus potest Mincibiliter , et propterea sιne culpa ignorare Dei
1 Prob. hoc naturali, et simplici ratiocinio , quod certe commune est: cuique , exceptis vere stupidis , et Pueris. Homo cognoscit ex vi simplicis rationis ,
12쪽
quod quae Videt , quae sentit , 'esse . non pOSSunt sine Causa. Nullum quippe invenies , qui sibi persuasum non habet , quod ex nihilo nihil fit. Sed videt se , et non videt quomodo sit ; videt minubilia quae in coelo, et super terram quotidie sunt; et praesertim videt
Vegetationem , et productionem fructuum etc. N intimo sensu videt quoque , quod a causa materiali , a terra scilicet , quam ' intelligentia orbatam aguoscit , nec per se haec omnia fieri posse , et eo vel magis quod nec a quovis vel doctissimo. homine seri pos-Se, cognoscit. Ergo necessario ex ipsa rationis vi deducit aliquam aliam occultam cauSam existere , eamque invisibilem , nempe Deum causam Superiorem , Sapieutiorem , et potentiorem omnibus naturalibus , et visibilibus. Ergo iuviticibiliter , et sine culpa non potest ignorare exmientiam Dei , etsi imperfecta, et impropria sibeoguitio isthaec es et Creatore Valde indigna. . PP ob. secundo. Alexander VIII. hanc damnavit propositionem. Pecciatum Philosoρhicum quantumuis πα- Me in eo, qui uel ignorat Deum , pel de Deo actu non cogitat , era grave peccatum , βed non est o fensa Dei , neque Peccatum mortale dissoluens iamicitiam Dei es neque aeterna Poena dignum. Ergo sine culpa, Seu invincibiliter nequit ignorari Dei exi
Ia. Quaeri quoque, et disputari solet inter Theologos , num scilicet Dei existentia sit objectum fidei. Quinimo non sicilis solutionis , videtur nonnullis haec qua slio. Et quidem dicunt. Dei existentia invincibiliter ignorari non potest a quoquis. Et Philosophi 'non soluin u-
13쪽
14 Dui . TheoI. Lib. III. de Deo Uno etc.
gnoscunt , sed evidentissimis quoque rationibus, praesertim Metaphysicis , hanc ipsam demonstrant veritatem.
Et item pro certo iidem Philosophi habent , quod actus
scientiae, et fidei simul' stare non possunt in eodem Iu-tellectu , de eodem objecto , et sub eodem respectu Considerato. Contra, sine exceptione scribit Apostolus ad Hebraeos c. XI. v. 6. Credere enim oportet a CE- dentem ad Dsum quia est. Ergo per Apostolum ex necessitate medii ad salutem debemus credere Deum exi-
Stere. Quomodo solventur ista contradictoria 2
13. Sed nihilominus dicimus , quod sacile ista simul blare possunt , Si reele determinentur. Verum est quidem quod invincibiliter Dei existentia ignorari non potest : sed id intelligendum de quacumque cognitione, etiam admodum consusa , et indigna entis a se , et persectissimi. Et Verum quoque est, quod actus Scientiae, et fidei simul stare non possunt in eodem intellectu , et circa idem objectum , et id propter manifestam contru- dictionem luter evidentiam Scientiae , . et non evidentiam fideit sed hoc intelligendum est de eodem objecto non solum , sed etiam conSiderato Sub eodem respectu , et in eisdem circumstantiis. Et vera etiam est doctrina divi Pauli , quod de necessitate medii requiritur ad salutem credere existentiam Dei. Sed non absolute id accipiendum est , et de Deo quoad solam existentiam considerato. Itaque non susscit quaevis naturalis cognitio , quo sensu in superiori propositione diximus Dei existentiam invincibilitori Mon, posse ignorari , sed requiritur
eognitio , elsi non persecta , quod fieri nequit , allamen non indigna livinae .Naturae. Quod si haec jam habe
14쪽
Pars II. de Dei Guale i5tur a Philosophis , tunc dicimus, quod hi non tenent eandem habere per sdem, Sed tenentur tamen credere Deum auctorem gratiae, et remumratorem D troruin operum. Igitur concludendum, existentiam Dei esse objectum fidei in rudioribus: et in iis, qui de illa veram habent scientiam , item eme objectum fidei , Si respici tur tantum respectu certitudinis , vel tu quamum Himus auctor gratiae.
x4. Dei unitatem praeter Gentiles , qui plures. venerabautur Deos , inficiati sunt Simmiani, Marciuuitae , et Manichaei , qui duos statuerunt rerum Omllium au-σ0 S , et principia , quorum alterum eme dicebant causam honorum , malorum alterum. Fuerunt etiam quarto Ecclesiae seculo Tritheistae, qui, duce Ioanne Philopone, tres personas Sanctissimae Trinitatis , tres Deos ducebant. Contra recensitos omnes sequem Sit de side. .
PROPOSITU, III. s . Unicus existit Deus.
as. Frob. primo ex Scripturis. Deuter. cap. VI.4. i habemus. Audi Israel, Dominus Deus noster, Dominus unus est. Et cap. XXXII. v. 39. Videte
15쪽
is . Inust. TheoI. Lib. III. de Deo mo etc. quod ego sivi solus , et non sit alius Deus Praeter me. Item in Psal. XVII. Quis Deus praeter . Deum nostrum p Rursus in Evang. Ioannis cap. XVII. V. . 3 . Haec cst Uita aeterna , ut c9gnoscant ii AOlum Deum oerum. Tandem ad Ephesios cap. n. v. 6. Unus Deus , et Pater Omnitim , qui est S er Omnes , et Per Omnia, et in omnibus nobis. Ergo etc. I 6. Eadem veritas habetur ex Vera , et nullimode dubitanda Traditione. Etenim omnes Omnino CujuSCum que saeculi Patres , sine exceptione uuius id semperdocuerunt , et propugnarunt. Quinimo et Theologi omnes , et philosophi simul , si paucissimos ex his excipias , hoc ipsum adeo constanti animo tenuerunt , ut quasi erubuerint demonstrare. Sed quod habemus ex vera Divina Traditione est dogma sidei et quod vera Nox' naturae rat , nullimode fas est in dubium revocare.
r o Prob. tertio naturali ratione. Nomine Dei intelligitur ens a se , quod propterea plenitudinem, babet existetitiae , ens necessarium , insinitum et idcirco immutabile , et persectissimum , omnes scilicet et sine ullo
limile habens persectiones si . Nunc quaero a Gentilibus , et Manichaeis. Si plures essent Dei , essent Deipsi omnino similes , aut distincti inter se 8 Non illud, alioquin unus esset , quoniam non haberent differentiam
numericam , et propterea una esset Uluuias , una Sem,
si in omnia ista attributa et pectectiones neeessariu reperiri inente a se ut est Deus . videbimus infra, cum sermo erιt de Dei
16쪽
per operatio etc. et cum in hac hypothesi unus susticuret , nullus eorum esset neceSSarius. Nou aliud , secus enim unusquisque haberet disserentium numericum , scilicet proprietates , et perfectiones suas peculiareS . et
idcisco nullus haberet omnes , et nullus esset persectissimus. Et requident vera , inter persectioues illa priu-Ceps numeratur , ut scilicet a nemine Deus dependeat, quin et nullus sit , super quem abSolute non domitietur. Dicant nunc Manichaei , et Gentiles , si plures sunt Dei , vel dum luatur unusquiSque Super CaelerOS , vel nullus , vel unus tantum. Si illud ; ergo unusquis
que ab aliis pendet , id quod abhorret ab idea Deita.
tis r Si nullus: Ergo nullus. pariter erit Deus, quia nullus persectissimus , ex eo quod cuique deesset dominatio super eultu adeo persecta , quae Dei vocantur. Si hoc ; ergo unus tantum eSt DeuS. 18. Sed ut pressius Mauichaeos perstringamus SiC a gumentari licet. Munichuel duo principiu statuunt, bonum aIlerum, omnium bonorum auctorem , et ulterum mulum, auctorem mulorum. Sed hoc repuguat. Et quidem 'non poleSi quaeviS causa nisi juxta naturam suam
operari , secus idem esset Simul et non esset. Sed per Manichaeos principium bonum est essentialiter tale; ergo non potest, nisi semper operari bonum. Sed honum debet impedire malum. Ergo quantum in se est , debet impedire malum , et resistere auctori illius. Et contra similiter et necessario debet agere principium malum.
Nunc quaero a Manichaeis, est ne aequalis potentia illorum oppositorum principiorum , vel non 8 Si hoc :necessari Vis inscrior destrui debet a vi potentiore ;Tom. III. 2
17쪽
18 ' Lauit. Theol. Lo. m. de Deo Eas etc. et inde nullus erit effectus bonus , aut malus , prout
boni , vel mali principii vis est major. Si illud. Ergo
nullus nec bonus , nec malus esset effectus , quia aequales vires , quae inter se colliduntur nihil omnino valent efficere . Ergo vera contradictione laborat Manichaeoruin
systema de duplici principio bono, et malo.
Diluuntur argumenta Polytheorum. I9. m. In Psal. LXXXI. legimus. Deus stetit in synagoga Deorum. Ergo non unus, sed plures existunt Dei. . Admissa auctoritate, sed negando sensum, et illationem. Saepe inscripturis, uti in adducto testimonio, nomine Dei non intelligitur ens a se , indepeudem , et omnibus numeris persectissimum, sed homines potestate praediti super alios, vel aliquo praestanti muneret decorati. Et merito quidem. Quippe Deus est legislator Primus, Verus, et proprie dictus, et quidem immediate legis naturae , quae ab ipso scripta est in corde hominum , et mediate caelerarum legum, quae dicuntur P Silivae , et quae omnes non sunt, nisi explanationes Iegis naturae , et adeo quidem , ut legi naturae contrariae esse non possint , et in hypotest a legitimo superiore declarantur non obligare, id quod dicitur dispen- Sare. Et eXplanationes istae, quas ferme dixeris adjutoria legis naturae, aliae sunt immediate etiam a Deo, quae auelae Supernaturalibus mysteriis, et remediis neceMariis ad Salutem , proprie respiciunt nostram aeternam seli cilalem; et aliae sunt ab . hominibus, quae firmant, et
18쪽
Pura II. de Dei mirare is uentur humanam societatem, ut terrenae felicitati con
sulatur. Sed verus legislator poena, Vel Saltem praemio, suas leges sancire debet, alioquin suo sine frustraretur. Ergo similiter sacere debuit Deus. Nec obstat sive id faciat per se, sive per alios. Ergo principes, et Reges, caeterique populi Rectores proprie loquendo vices Dei gerunt sive in legibus humanis jubendis , sive ad illarum , et praesertim diVinarum observantiam invigilando Quid mirum ergo si respectu hujus vere Divini muneris considerati, Dii passim appellentur 3 Itaque hoc, et non
Vero Sensu, loquuntur Sacrae Scripturae , quoties 'Dei nomen hominibus tribuunt. . Io. Atqui in vero sensu in Scripturis asseritur pluralitas Deorum : ergo et . Prob. Apostolus in prima ad
Corinth. Cap. VIII v. 5 scribit. Siquidem sunt Dii
multi , et domini , multi. Ergo etc. . Disting. sensum auctoritatis. Et Apostolus loquitur de Gentilibus deridendo , et refutando illorum errorem , conc. loquitur de Christianis, et ut ipse credebat , et propugnabat , nego ant. et Cons. Itaque Apostolus loquebatur non in suo , et Vero sensu , sed in sensu Gentilium. Etenim ait tu Vel Siculo antecedenti.
Scimus quia nihil est idolum in mundo, et quodntillus est Deus , nisi unus Quid clarius dicere poterat pro unitate Dei 3 Quin et idipsum confirmat versiculo sequenti, in quo in parenthesi habentur verba objecla, dicit enim. Nam etsi sunt , qui dicuntur Dii, stoe in coelo , sive in terris siquidem suus Dii mratii, et domini multi ): Nobis autem unus
Deus Frater, ex quo omnia et . Pessime igitur ex au-
19쪽
20 Intiis. Theol. Lib. m. de Deo mo etc. ctoritate Apostoli suum . errorem adversarii couantur
ai. c. Atqui in Scripturis in sensu proprio asseritur pluralita. Deorum. Ergo elc. Prob. Iudicum cap. XI. v. a 4 Iephte Judex Israelis sic legitur suisse locutus Ammonitis. Nonne ea, quae possidet Chamos Deus tuus , sibi jure debentur 2 Quas autem Dominus
Deus noster victor obunciit in nostram cedent ρο Sessionem. Ergo etc... Iephte non in sensu Vero allata verba protulit, sed contra Ammonitas argumentatus est, ut dicitur, ad hominem , ut illorum propriis principiis , etsi erroneis, revinceret. Ammonitae enim ex erronea Opinione Gentilium putabant unicuique Nationi peculiarem praesse Deum. Ergo bene arguebat Iephte dicens: si vos defenditis regiones vestras , quia dicitis a Chamos Deo vestro suisse vobis datas , cur non licebit nobis defendere regiones
nostras , quas jure belli , et quidem justo , nobis dedit
Deus noster, et quae etiam tot annorum possessione jam praescriptae sunt 3 Concludendum ighur etc. Omittimus argumenta Manichaeorum , et Tritheisl rum, quoniam dissipata suerunt in primo libro, parte a. cum Gentiles resulavimuS.
20쪽
22. In hac tertia parte duo dispulanda occurrunt: T. Cujus naturae sit Deus , num scilicet sit ipse Mundus , aut mundus sit pars illius D ut prae caeleris de-
monstrare conatus est Benedictus Spinoga aut saltem Corporea membra ipso habeat, ut imperile prorsus cxistimarunt quidum AEgypti Monachi dicti propterea Au tropomorphitae. s. Iuxta nostrum tantum modum Cogitandi , ut notavimus . S a determinare debemus in quonam attribulo reponendum videtur Dei constitutivum, sive essentia: Hoc est num in Deo, in quo quidem omnia sunt ipse Deus, ita ut simplicissimus ipse sit, tamen a nobis concipiatur aliquod attribulum, perfectio, Proprietas , unde caelera derivari videntur. Sit itaque
23. Qui Deum cum mundo confundunt Pantheislae appellantur. Antiquum fuisse hunc errorem discimus a Lucano. Iuppiter est quodcumque videS , quocumquomOνeris. Inter recentiores autem paradoxum hoc latis viribus promovere conatus est Benedictus Spinoeta. Verum quot quantaque absurda in illius systemate reperiantur vix commemorari , et summatim recenseri possunt. Itaque contra ipsum, caeterosque similes sequenS Sit.