장음표시 사용
151쪽
Iuminalia Caeli; ipsa agunt per motum localem, &thfluendi modos, qui successivi simi; S non perficiunt suas acti ones , nisi in fine periodorum; modi autem influendi siderum, ut de monstrauinius in Coelesti Philosophia etiam ex mente Arist tel. S profitetur Gai .in 3 A leb. Decr. pendent a Quadrantibus eircuituum ; unde fit quod Crisis potissime appareant insualiabus eoruin dem quadrantum , ubi acquirunt diuersum modum Influendi, atq. propterea contrarias qualitates, quarum c-sa soluuntur morbi, ut asserunt Hipp. dii Galen. a:
Meminisse autem oportςt eorum,qum diximus in superiori Tomo; videlicet quod in singulis modis influendi siderum omnis dimidiatio sequitur naturam totius, quod euidentisIimet apparet in diuisione cordae, sicut notauimus in Coeselli Philos.
Iib. δ cap. a. costat etiam inter radios; nam Quadratus sequitur naturam oppositionis, Quaterniones naturam Quadranti; qui
omnes radi j secundum suam speciem hostiles sint: Item sextilis sequitur natura trigosu;Qui mitis naturam Biquintilis, qui secudum suam speciem ricabiles sunt. Ciunq. hi radi j singultin sua sp te habeam rei tionς ad inuicenas adeoquod nati sint
producere escchum eiusdem naturae; minores radi j, siue dic mus pr cedentes vel indicatat effectum criticum maioris,& sc quentis radii, vel producunt similem effectum, quem produc
rct ipse radius maior, idest plenam crisim: & hinc fit quod
quartus dies in acutissimis decernit,in siinpliciter vero acutis ita dicat qualitatem futurae crisis in 7. similitet dies T. atq. etiam xi. vel decernunt in simpliciter acutis ; vel iii minus acutis
indicant qualitatem crisiSin 14. futurae. I. I.
Rursus dies '. i n quo Luna ingreditur aliud signum, indicat diem y. in quo tangit sextilem: dies s. indicat 9 ubi Iunam Menit ad trinum Sc. Adeo quod in omnibus, ct singulis dimHdium totius periodi , seu radii semper sit indicativum termini, seu finis iplius periodi, vel radii. Sed iam videamus quae sine monacta indicativa in singulisperiodis circuituum luminarium incipientes ab acutissimis morbis. Dictun a nobis cst quod morbi acuti silmi sequuntur motum Solis & Lunae circa nutu dum , quem nactum ipsi absoluunt sp tio 2Φ. ho ar. Et quam iiis Hippocrates, & Galenus di xcrint suo dinoibi acuti nudecernuntur anq. die, hunc ternu num. possi
152쪽
funis morbis; conting Peli quod deeernanti ir etiam in minori temporc iuxt4 inhementiam mo: b i, ut assurunt praedic
Caeturu quod morbi acutissimi decernantvir ex motu uniueris tali luminarium non vacat a ratione naturalii' ia in huiusino dimo ibi cum sint velocistum motus viam ruat'Galenusin 3. des Dieb. Dccr. coniurataneum cit rationi quod daabeant causabaeisicientem, qui urioui dimo motu agat: motus utem siderum vniuei alis omnium ust velocissit rus. Quare cri ses in his inorbis sui spatio Qhorariun inaequalium, iucllisl 'locis quadrati xcosm: cis. vel etiam raethoral, vel ἔ vcluuius integrae diei vel reliquorum dier viq. ad O. Vnde sequitur qDod homenta indicatina erunt v u itta horum ad alterum atq; possunt etiam esse spatia intermedia, ut tesunt horarum,dclude P. Secu udus quo- qtie di indicati tui, quarti . l. P I. . - Quod si morbus sit simpliciter acutiis; attamen grauis, sed indicatio in η. dc crisi sin .si minus grauis, apparebit indicatio in 7. vel I I. Scrisis in et q. Quod si morbus acutus non ha-hcat multum caloris, ideoq. non tit,adeo velox differetur crisis ad eo. vel a T. i&andicatione sapparebunt in i p. vel a .die. In morbis chronicis par onino ratio et methodus, quae de imitur ex motu Soli s; in qiro dica x. erit vcl decretorta,vel iii - dicati uacriss , quae futura erit in fine tertusvicnsis: ita simili ter dies so . poterit indicare crisim futuram in contra tria tema Poris qualitate, quae siet poli Cmohses; & poterit etiam esse iudicativa dies i3 . idest poli q. mentes, cum dimidio, vide. licet per quaterniores. Sed si morbus superet integrum annu- poterit durare duos , vel tres Scc. sic tunc aegre apparent indi- icationcs, Sc crises . Omnes autero morbi cuiuscunque sin: duratioins, quando i 'grauescunt ad exitium ostendunt crises etiam'pcx he, ndomadas mensis , dc in siue etiani perihoras diei , adeout mo dissicile sit prenoscere .diem dc horam extinctionis aetargrotantis , ut iam diximus in siperiori tomosetiam cutiva
153쪽
vel malae. Voniam crisis est turbatio quaedam, ut iam diximus, S impio aegro, teite Galenus in 3 de
D eb. Dccr.cap. o. contingunt non raro tu
bationes, quae tortasse poterunt censeri cri- ticae; non omnes tamen censendae sint ad cri- sim pertinere: & si qu pertinent, non Om-nc S bonae, neque omnes malechises inde sequuntur: Ideo cuniliam a nobis actum fit de causis crisis, iure optimo in priscntiarum subiungimus notificare signa crisis fi de dignae , tum eliqua causas, unde praenoscere valeamus quM ad falutes n. ct quae ad exitium ductitra sit . . Ad hanc igitur rem necesse est quod prudens medicus prim cognoscat qualitatem, Sc naturam morbi, quam i pus Q, asymptomatibus, ab accessionibus, ab excrementis, ab aetate di temperameuto languentis, ab annui temporis natura ; tandem a constitutione cfelli momenti Decubitus & Natalis a Cipiet; Ex quibus omnibus medicus cognoscet an morbus sievelocis vi tardi motus, an medii, videlicet an acuti cimus, an chronicus, an simpliciter acutus: Vnde notum ei fiet quem luminarium circuitum sequatur morbus, iuxta ea, quaeiaindicta sunt. Tum cognita natura morbi,&quem circulum luminarium sequatur, opus ellattente respicere ad eas motiones, quas
morbus ostendit singulis diebus in morbis simplici rer acutis; singulis horis in acuti ssimis, S singulis mensibus in chronici MDeinde circa has motiones respiciendum ad earum qualitates, tempus, ct indicationcs si quae praecesserint cogruo in Pore , iuxta uniuersa, quae docet Galenus lib. I. de crisibus, ubi tradit sima crisis fide dignae, quae sunt ait ipse , Praecedens indicatio die congruo, coctiones,&excretio iuxta naturam ct si uninio bi. aie si in erupete motione erit ca appareat coctio a . ese Cretio secundum naturam ct situm moibi, sicut notum est artis
medicae peritis, insuper praccilci tine catio die congruos
154쪽
de quo tam diximus , crisis fide cligna censenda est.
Αt .eio quon: am momentum crisis liabet temper rei Mio nem ad momentum Indic atrii uir iuxta motum luminarium in
suis periodis, quae nahil at Hid itat, nisi proportionales distan tiae, siue hada j, ut diximus in Coeiciti Philoibphia; utiq. sequi tur quod si P. aecc ssit indicatio die congruo, crisis proculdubio apparebit in fine periodi , seu i ad ij lvini narium . in quo completur actio, S erumpit excietio, S. expulsio.
Ne autem in hoc decipiamur, ex ut apparenti erisi plenam fidem tribuamus, respiciendum est ad loca luminaria illius momenti criticae turbationis; nam si appareat quod luminare illud. a quo pendet cr sis, inueniatur attigisse aliquem radia ad simili locum init: j morbi, in quo argumentamur completam esse coctionem : atque apparuurit indicatio dum idem luminare filisset in loco iudicativo iuxta praedicta; utiq. crisserit fide digna, alq. tuta. Caeterum signa a Galeno tradita in loco citato sunt signavore, & bonae crisis ad salutem directae. Remanet xl videamus musas coelestes infidet crisis; atq. etiam cur modo apparent bs
Bona crisis ad salutem speranda est ex leuitate morbi , mala vero ex grauitate timcnda sicut qualitas motionis criticae ex ualatate morbi erumpere solet. Qi apropter si cognoscam signis in aegro apparentibus, atq. ex constitutione Decubiaeus, ct Natalis quod morbus leuis est; ct indicatio visa sit bona, speranda erit crasis ad salutem, tum potissime si lumin
ria, quae crisina promouet in eo ni ometo critico ponantur .
cabili familiaritate iuncta cum beneficis natalis aegro tantis id quod valde refert; quod si etiam per motum quotidianum mundo uniuersalem , eo magis crisis dirigetur ad salutem . Opus igitur est attente respicere in Ephemeridibus ad loca Planetarum in singulis motionibus morbi. Quod si morbus censeatur grauis ob mala signa in aegroto apparentia, alq. ex infelici constitutione Decubitus, ct nata- Iis ob grauem Directionem moderatoris vitae; & indicationes non apparuerint bonae, sed graues; grauis proculdubio fiet Crisis, & eo magis si in momento critico luminare crisini mo-ucns ponaturin .iamiliaritate hostili infortunarum, vel infor
155쪽
luuae in Iocis i liminarium & Horolcopi natalis aegrotan ' motu uniuersali laedatui a malcficis. Haec cnim omnia horrcnda sunt ad exitium ;&neq. fides praestanda erit ipsi Crisi ad bo-it uul , quamuis appareat leuis cic cum aliquibus bonis signis; id quod raro, vel nunquam eueniet.
i Ratio Astrologica praenoscendi salutares, vel i
r i in fessos dies tam in aegris quam ιnit . b bene valentIνus. mireris Icctor quod in hoc a. Tomo resumam di. M primo aliquot capitum titulos, quos operae Prae-
R tium hic visum est recensere grati δ rerum Vbyriq
Dics illi i quibus Luna ponitur vel super loca inue-ificorum natalis hominis, vel in eorum radijsh ostilibus, solent, aliquod accidens aduersum suscitare iuxta natura ipsius malefici,maxime vero circa valetudinem, & magis in aegrotatibus . Et e contra idum euenit quando malefici pontitur super ioca moderatorum natalis, vel f uper loca Di rectionis eorum,& hq in omni rerili genere iuxta moderatorum significatione in l: Quapropter bene valentes debent ab omni occasionc discri, minis, & ab incontincntijs tum secundam qualitatem, tum . etiam quantitatem se abstinere, maxime in noviluniis, S plenilum j sillis, quae fiunt manentibus luminaribus. yt dictum cshvel e cotra maleficis. Etenim quamuis uo in omnibus his luminarium,& maleficorum familiaritatibus eueniant mala: omnia tamen mala ab his familiaritatibus oriuntur, quando sciIicet moderatores natalis per Directionis motum ad maleficos iam peruenerint; utideo potissimum anno illo natus causere se delici in praefatis .constitutionibus; de quibus late disserit Ptol. cap. vlt. lib. q.
In decuinbentibus vero exploratum est quod illis diebus, in
quibus contingunt praedictae constitutiones, app rent symptomata, turbationes, animi deliquia, dolores, motus ventris, xcretiones, syncopes, atque aliacii uersi generis accidentia iuxta maleficorum naturam, tandemque mors . E contra vero
156쪽
benefici sumi: moderatores, vel mutuo benigno radio se seret piciunt melius se habent aegrotantes, & solent a moibo penitus leuari. x Hinc autem est quod si contingant hae constitutiones in cristibus , fiunt vel exitiales, vel salubres&c. Hinc domu fit quod aegrotantibus nonnunquana contingunt turbationes & vel graues, vel bonae; quibus tamen non est praestanda fides perinde ac sint criticae et quippe nisi tunc luminaria peruenerit ad loca critica,qui diximus esse radios ad sua loca in Decubitu; quaecunque accidentia, turbatione'. tunc appareant, scias non εsse sumendas quasi pertineanzad crisus, ueq. ceu sendas esse.erises fide dignas.
i ,1 Iis Annis Climactericis.' malibi diximus , ct probauimus, quod anni climactrici pendent a motuLunae in diebus post Nat
lem : Cum enim primus dies influat in primum an num , secundus in secum dum Sc. Atq. Luna perueniat ad radium proprii quadrati die T. S ad trigonum die s. &c. hinc fit quod septimus annus, ct nonus
sunt climacterici, eodem modo, quo fiunt dies critici indecumbentibus; eadem quippe ratio idonq. fundamentum est annorum climactericorum, & dierum criticorum; Sappam rent respondero,ct assentiri miro modo veritati rei etiam ad minuta tempora , ve est videre in exemplis. Quibus sic stantibus manifestum est quod anni climacterici variant aliquando mum erum septenarium , & novenarium eodem modo, quo dies critici, causa scilicet varietatis motus Lunae, qui modo velocior, modo tardior est; sed re vera cum paruo discrimine, ita quod vel praecedant vel sequant tircum unius tantum anni de climactericis, ct diei de criticis
- . Rursus sit manifestum quod anni climacterici aliquando
apparent discriminosi, aliquando vero salutat es, eoden In do, quo dies critici: & ad hanc i em Galenus in primo de Di bus Decr. refert ex Hippocrate hec formalia verba .
quidem septem me Ubus, alios optem annis Miri s
157쪽
atio ver in binis annorum hebd madas , vel an tereas. Quare si morbi secundum hos Auctoresiudicantur vel ad taluton, vel ad exitium in annorum hebdomadis , dc etiam vel binis, vel ternis; idem hoc est proculdubio, quod& vos protuemur: ita ut ex hoc textu eadem appareat ratio de annis clamaceericis, sicut de diebus critici . In loco igitur olimacterico si Luna inueniat benefico , ve eoium radios, in anno illo potius censendii est debere con tincere accidentia profutura saluti, di prosperitati, quam Oblatura. E contra sit ibidem offendat maleticos, vel eorum radi os hostiles grauem proculdubio rebus, & valetudini futurumene annum illuni suspicari possumus . Quod a ne q. malos ini hi reperiat, potius in differentiam asturet non sine aliqua n tabili turbatione. Tandem in anno elimactetico obseruandum est quomodo schabeant ad Lunam per ingressum ex motu quotidiano tum ti nefici, tum malefici, maxime vero Ini novilunijs,&plenillaniis illis in quibus luminaria ponuntur in radio hostili aci il-him Lunae locum climactericum: nam malefica nati sunt obesse, henefici vero prodesse iv p ta ea quae docet Galenus ad hanc rem in de Dieb. Dec. cap. 6.& Ptol. lib. 6. cap. vlt. Interitia cauendum quod in momentis clii Iactericis nullum medicamen violctum exhiberi debet alicui,sive bene,sive aegre valeat, sed tantum fouentia, & adiuu2ntia naturam, eodem prorsus modo, quem alibi diximus seruandinii esse in criticis momentis, ubi de temporum elolaone &c. . .
De Hectica febre .uoniam ad omnes quoscunq. effectus ab Astris p tendos, cognoscendae sunt qualitates propriae, cinatura eorumdem effecti ivin. iNotandum est priamo , quod Hectica febris non insidet, nec originem
habet in humoribus, sed in solidas corpori Maartihus: ita Galenus de inequali intemperie atq. de diu. icbr. a Notandum quod Hectica febris non erumpit ex causa est eiente propinqua, sedc Mo corporis habitu. Gaienus demeth. mcddib. d. 3 I-
158쪽
3 Habitum hunc cooporis ad siccuni, & calidum tempera mcntum ductum esse; ut habemus in pluribus locis Galena. 4 Hobtica exquisita nec Principium, nec augmentum, nec natum, nec declinationem particularis accessionis ostendit sed tantummodo poli allumptum cibum effervescit, Galenus de marasmo.
3 Hectica febris non affert dolores: Galenus de inaequali in temp. ideoque Hectica non est proprie morbus, qui oriatur ex putredine ; sed cst vitium quoddam.
o Hectica febris rarissime ab initio oritur Gal. de praecog.' ex pulsulib. 3.7 .aricunque autem sunt natura sicciore, ait Galenuet lib. I. cap s. de diis. febr. ac praeferram si temperiem etiam caIιdiorem fortiantur, vitam' ue elegerint ιn lab oribus , Det lys , curis , tenuique vic us ratione , hos stat m ab
in tio soles Hectica febris inuadere ex lxa , veI tristiria , ac magis asate, satuq. temporis casiaeo, ct Aco,
ac loco praeiere a con ilι. Quibus ex Galeno praenotatis, si ad astronomicas cusas conuertamur inquirendas, manifestum est, hanc hecticam affectionem petendam esse a quartis calidis, S siccis tum Zodiaci, tum mundi, tum Lunae erga Solem, atq. a signis fixis, tandem a Marte inhabitu orientali. Stantibus igitur luminaribus in huiusmodi quartis calidis,& siccis, S signis fixis mometo natalis, si Mars in habitu orientali ponatur in Hor Olcopo,atq. laedat luminaria cocipiet natus habitum coiporis ad hecticam febrim aliquando suscipiendam. Etenim Mars in huiusmodi erga Hori χontein, & Iuminariae habitu eicit laboriosos, anxioibs, vigiles, iracundos, dedi tos vino, quod calefacit, Sexsiccat, temperamentum ipsum immodice calidum , Ssiccum, Praedominante calore . Signa fixa respiciunt partes corporis ' λs , ut supr* diximus, dc sine varietate adterationis, sed cum omni prorsua constantia, ct inamobilitate i 1 ta naturam huius febris. Non affert dolores Hect ca, quoniam ut diximus cst magi et vitium, quam morbus, scilicct.non ex putrida causa, sed ex vitiosis, & affluentibus calore ,& siccitate corporis partibus;
id quod ostenditur a Marte inhabitu orientali; quamuis con . S tingat
159쪽
tingat aliquando Hecticam febrim iungi curri putrida, , t sepius docet Gal. Cum igitur vitae moderator pcruenerit ad radios Martis, vel suscitabit Hecticam, vel putridam, & feruentem febrim , quae tandem in Hecticam conuertetur. Tunc vero si benefici alieni sint a luminaribus, de Horoscopo, atq. a loco Directioni , omnis spes aberit salutis: Quod si benefici eleuentur sit-
per Martem, maxime Venus, 3c ipsa succurrat luminaribus; atq, in loco Directionis altera saltem beneficarum conueniat, seruabitur aeger, sin alias, succumbet. Vides igitur lector quod omnis proprietas effectuum, quos in causis coeleltibus sciscitamur, requirenda sit in ipsis causis et omnis enim proprietas , vel passio effectuum, sinities sempersunt proprietatibus, ct passionibus causarum , iuxta da, quae a nobis tradita sunt in C esti Philosophia. Et haec est vera iatio, dc methodus in omni morborum genere in uestigando . Hinc vero colligimus quanta sit Altrologiae utilitas ad commodum artis medicae , dc in uniuersum nostrae talutis. Κtenim quicunque intellexerit ex constitutione genethliaca, quod in ea appareant siderum habitus , quos exposuimus; nouerit se
ah stinere debere a calidiscis , & exsiccantibus alimentisad ijsq. a Galeno iam allatis; imo uti debere humidis, ct refrigerantibus&c.
Marasmus siue Tabes a Galeno definitur esse viventis corporis interitus praesiccitate : pro cuius plena cognitione.
Notandum primo, Quod cuiuscunq. viventis vita pendeta duabus qualitatibus, quae sunt calor ι α humiditas ob hanc eamdem causam dictat vitales, de quibus a nobis satis diffuse actu est in superiori tomo, S demoliratum
ratione, atq. Aristotelis,&Galeni auctoritate quod non sunt Elementa, neq. ab Elementis producuntur aut sumuntur: sed introducuntur in hanc elementarem plagam a Sole&Luna, quibus tacundam eam ei iciunt ad generationem Omnium mixtorum maxime viventi uin . Marasmusigitur in absumptio humiditatis vitalis . a NO-
160쪽
L Notandum Ouod Marasmus vel contingit naturaliter, vel violenter a naturaliter accidit senibus ex continenti , andemque totali absumptione humiditatis vitalis: violenter ςIO accidit onini aetati pluribus de causis, quas exponit Gad.
2 Quod Tabes cum qualitate siccitatis triplicem habet cli ferentia IT , ut profitetur Galenus, idest vel cum frigiditate, que propria est senibus,& cotingere potest per venenum; vel cucalore,quae torrida v ocatur a Gai .vel tertio cu animi deliquio.
Notad. quod Marasmus i niteret partibus solidis,sicut uictu est de hectica,& ob hac causa hectica de fac ili couertitur Inma rasinu: tum demu S eo magis, quia sunt assectiones symbolicet,
que conueniunt in siccitate, Saliquando etiam in caliditate. Sciedii quod Marasmus,sicut etia diximus deHectica, no ei proprie morbus exputredine oriudus, ted vitiu,dit enim detectus humidi radicalis mam calor,&humiditas rad: cal Is non extinguuntur, quia putrescant, sed vel quia putrescunt organa et qualitates comites ad munera vitae obeunda; vel extinguuntur contiariis,ut venenis, vel per continentem absumptionem, qua
tandem in ultimo senio prorsus dcficiunt. . Marasmus igitur est vitium , non proprie morbus, ut aequa mur distinctionem quam affert Ptolemaeus initio cap .de vitus, ct morbis corporis. Quibus praenotatis manifestum est quod Marasmi causae inquirendae sunt a quartis Zodiaci S mundi exsiccantibus, ct maxime ab habitu Lunae largi tricis humidi radicatis, quae flinueniatur in quartis Zodiacis & mundi siccis,cc frigidis, ocin ultima sua senectute a Sole ad Solem properans, atque In t ii habitu percutiatur a Saturno orientali a Sole, α angulari, maxime collocato in Horoscopo, atq. signo fixo , tabem exluscitat frigidam similem senio. Si vero Luna deficiat lumine sed in quadrate post pleniluniu & ivniuersaliter aestiuo atq percutiatur a Marte orietati,agulari, & in signo fixo in ueto,ininaturmara sinu torridu.Ad hec si accedat Merc.infortunatus a maleficis cu utrolibet ex se radictis casibus colligit animi deliquiti. Differetia aute iter Hectica,& Mara sinu est, quod Hectica fit a calore; dc siccitate pr dominate seper calore itaut siccitas habrat aliqua teperatione,& no sit e directo opposita, S contraria humiditati radicatimam si cu inteperantia euadat talis natura: