장음표시 사용
381쪽
eaque ad publicam utilitatem dirigant; & hs nores iis ac praemia' pro eurusque dignitate
Verum hoc, Beatissime Paeter, Relicitari so eo re iste ponimus quieunque ad ecclesiasti ' as literas illustrandas adhibemur , quod de his non solum sanctitas Vestra judicare potest, id enim Principes omnes ponunt, ac de Mnt , sed etiam quod divino eonfilio olim animum mentemque tuam ad eas literas applis euisti, in quibus nunc Sanctitati tuae ser v mus , earumc me cognitione de scientia plurimum Ecelesiae profuisti , docendo, monendo,ν concionando, B. Francisei progeniem di sodalitia to orbe dispersa, fainis legibus motibusque insormando Catholicae demum Eci eletiae, eum sacri Senatus esses pars, fideliterae diligenter consulendo. Eadem te nunc re--rdatio praeteruorum studiorum tacitis prae in pris imbuit in summi Pontificatus, Tibi dividuas eommissi munere administrando brerumque gerendarum rationes de praecepta's pedit-. intelligit ergo Ranctitas Vestrahantrionem Graecae Interpretarionis mugnae utilitati suturam, ad editionis Latinae explicatio. inem, ad veterum Ecclesiae Doctorum s ripta intelligenda, de emita ea osmaltipliees ta
crarum Scripturarum sensus I Eeelesiam C .isissi eam ex clarissimorum Doctorum auth aitate , ambas Las transsationes amplecti, sevi tentiis inter se congruentes , sacrorum oracu rorum utilitati atque ubertati inservientes , 'eaniet; verborum specie aliquot Ioeis dissimi-Ies .r harum ambarum conjunctionem at pinconsciassim, instar esse omniiun terrascina
382쪽
sex apluna , octaplum sive octo sendum quae in erodibili labore ab antiquis confecta, vetustate temporum interciderunt; quorumque seliquiae sunt , Beatissime Pater in Interpretatione LXX. variae lectiones , variaequo
aliorum Interpretum transsationes, a qua Spraeclaris Graecorum Doctorum commenta
xiis his proximis annis, ut diligentissime potui, collegi. Nam sive olim apud Regem Ptolemaeum singulas cellas singuli Interpretes.sive bini ad commentandum & ad scribendum habuerunt, sive omnes inter se una contulerunt eum ab iis variae transsationes aliquot locis
adhibitae sint, quas vel ipsi omnes vel aliquoeex iis, vel unum eorum pare vel duo paria, vel plura ediderunt: cumque praeterea in Graecis codicibus quaedam varietates extiterin , quas, vel certe aliquas earum, credibile est
profectas ab edicione vel Heschri, vel Lueu ni Maruris: Haeo studiose δ commentariis Vaticanis excerpta, b in hanc editionem eontuit, atque pleraque etiam, in quibus tres Inter pretes Aquila,SImma hus,Theodorion, Sc Quin ta Εditio & Sexta quae limniscis olim & hypolimniscis designatae sunt a.L X X, Interpretibus disserint conveniuntque , ut plurimi cum ed tione Latina : ad quam exponendam illa mirificis valebunt, & ad observandum inequibus a L X X. virum editione differat. Nam quibuscunque fere locis magnum discrimen est inter L XX. & Latinam Interpretatio ne,annotatum est in his G raecis Bibliis aliqui sumptum ex aliis interpretationibus Graecis,
a Morinus contulit varias Interpretationes LXX .. Ei Ἀ- coatulit Moriata
383쪽
quod differentiam quasi digito commonstrer, quodque dissidens a LX X. conveniat oditioni Latinae. Ad Hebraicorum praeterea literarum scientiam interpretationes variae plurimum conduc eenti qui non minimus jus laboris fructus existimandus est , cum omnes fateantur , Hebraicae linguae cognitionem studioso sacrarum literarum multum utilitatis afferre. operae pretium est animadvertere , Beatitas me Pater , quam accurate haec omnia majores nostri & Clarissimi Doctores exponant,
nihilque negligant, quod aliqua ex parte satras literas possit illustiare, & ad eas docte αperite accommodent, quascunque interpretationes nacti sunt , divinorumque oraculorum majestatem , eo piam , fCecunditatem admirentur oc ante oculos legentium ponant. Hi
storici enim ac literatis sensus, cui haec Omnia inserviunt , infinitumistudium habent , quod reliquorum sensuum sundamentum sit. Atque ided mirandum non fuit, cum i Biblia
Graeca inspicienda atque edenda essent, Uarietatesque lectionum & interpretationum annotandae, Carginalem Carasam accersivisse aliquot viros, a quorum conventum ad horum explicationem haberet, Turrianum, Ciaω-nmis , postea etiam Maldonatum aliosque , quorum industriam huic operi accommodatam esse intelligebat. In hac enim Latinae Gree .cetque editionis conjunctione & in varietati-hus transsationum proponendis atque enucleandis , clarissima lux sacris literis affertur. Pleri ae sane fruebamurὰ Grqca sumptis,a Ad edit. Bibliorum Turrianus,Petrus Ciaconum Iost Naidon Rus vocati , card. Carata. -
384쪽
quod vetus editio Latina, quae in antiquiorum Latinorum patrum commentariis eXtat,.trania Iata esset ex LXX. virum editione, quodque nonnulla exilIa vereri. reliqua essent in Mimali Romano atque in Breviario e ut illa celeberrima: Vocabitur nomen ejus mam; consi tit angesur e , In medio duorum animalium
jacebat in praspis o fulgebat in caelo , quς fuere
in veteri editione Latina, quam non line caussa tantopere omnes desideramus, non sunt ex
pressa in editione vulgata. Jerum h sc utriusque transati nis comparatio , quae incredibilem habet utilitatem , longe posthac facilior longeque certior futura est ; Latina quidem editio Catholica Romana perquam necessaria fuisse videtur. Illa enim comm udis Gracorum mirum est, Bearissime Pater, quam multis locis perturbat di corrupta sit. Nam postquam veterum Tetrapta atque Hexapla , quarum pagin plureseditiones complet ebantur, in quibusque me xa tum fuit ac pura editio L X X .vetustate interierunt e Grςci quidem simplicibus jam exemplaribus utentcs adhibuerunt. L X X. visexum editionem et cur enim eam non prae caeteris sumerent ' quam a majoribus viderent celebratam, & in omnes deditam orbis natio nes, versam Latine , Syriaee, Illiriee, AEthiopice, Arabice. Uerum ea in describendo errore & imperitia librariorum , multa vitia contraxit. Interdum conjuncte plures editio- . nes, alias s liciter, quod sensus clipturae esset clarior : alias importune atque intricate,
ex quo fiebat, ut vix subjecta sententia constaret. Quod etiam in illis Hexaptis atqu*
D ct plis, Hebraica Dexe 3iblia Graecis lite f
385쪽
ris exarata, ex iis interddin quaedat eum venerunt loeum quae La X. ediderant, 'medam ad ea sunt adjuncta, & obscuritatem
ae dissiciles nodos injec runt.
'His alebris ac tri eis Bo P. caret Latinia Eeelesiae Catholicis editio , pura , opedira doctis egregiorum virorum , divinoque numine instinctorum maribus exarata. GMea Ala quidem L N X. virum Spiritu sancto fuit: de quo dilud Sanctitatem Vestram pluribus verbis disserendum non est, quae setat, gravissimos & anctissimos Doctores multis rationibus affrinasse. Sed quantum interest Ilii. ante Christi Salvatoris nostii adventum Gentibus dira superstitionum caligine tum circunfusis , prophanis, alienis a veri Dei cultu, postmodum verb illuminandis, ae vangesi ea imbuendis doctrina , Gracula isera offerebant , quomodo tum expediebat. Aliis conciseis posuerunt , alia dilatarunt, nonnul-3a etiam obumbrarunt de industria, ad eos, quiletantam lucem nondum albicere pinent. Atque ideo cum postea immenta Dei clementia, Movo facto testamento , novaque illata orbi luee; sientes quoque complexa esset
upcti viri quae praetermistrant L X X. stellu- is iissignita addiderunt , adja me demonstrarum obeso ι umbram denique aereeessum omnem aperuerunt: ne quid disinorum oras calorum novum quem crearat Dominus populum effageret. Iam initiis addendis vel obelo notandis vel eum asterisco et complures errores orti, iique Hur dm inscitia ερ temeritate librariorum. Sic post Hexaptorum interiwm , communis
ula Graecorum etditio melior quidem sana ist
386쪽
semporibus Christianis aptior , aliquot tamen locis integritatem suam non retinuit. Atque ideo veteri Latinae translationi novam oportuit succedere , quae non Graeca eXempla-xia, sed ipsos Hebraicos fontes sequeretur, authorita in salha communis Graecorum editionis. Illam sane antiquam & meram LXX. Interpretationem jure Ecclesia desiderat.
enim ad eam post a doctoribus Christianis addita sunt, ex Hebraico & ex aliis interpretibus sumpta atque asteriscis insignita, quaeque praeterea, qudd in Hebraico non essent, sunt nota;a iobeli l cis , Romana Latina ticlesia non nisi ad explicationem requirit, quae editi omnem suam habeat, ab Hebraicis sontibus promsectam, δου omnibus numeris absolutam. Graeca communis editio LXX. virum , sed non est, ut ante disserui , mera. A c vetus Latina translatio multo propior fuit illi L XX. editioni, quam Graeca vulgata, quae a LXX. editionς compluribus locis diffςrt, Hic animadvertimus , qui ad hoc opus sumus adhibiti, Codicem vaticanum Biblio Tiam Graecorum, qui nunc jussu Sanctitati. Vestraetypis mandatur, multo propius abesse ab iis quae L X X. ediderunt , quam quosvis Hios libros r ut propemodum editio L X X. diei possit. Multae ad hanc sententiam conjecturae nos adducunt : quae iiii praefatione expii. Cabuntur : de quibus etiam cum banctitate Vestra credibile est Reverendum Ciaconum aliquando scrnuonem habuisse e cujus induissetiae hortator etiam fuisti: cum is vir bonu*ει doctus a iei monibus Sanctitati: Vestrae . melior in dies & doctior discederet. Cumque
387쪽
studiosissimum , Τheologorum eongressu α. familiaritate peritiorem fieri. In hoc a tem labore Reverendissime Pater, alacriter Pe . - genti Sanctitas Vestram benedicat, meumque studium , & voluntatem rectὸ agendi- gra-xam habeat & acceptam, Non solum seret patria mea , sed etiam laetabitur me idcireb abesse, ut quantulumcunque facultaris & doctrinae inmenso labore rum adeptus, id in hae arce & domicilio Religionis ac sapientiae consumatur,
Demis V canis non intermittendis.
Potuit Illustrissima Amplitudo Vestra a
madvertere, eum nuper T ypographiam Apo sollem inviseret, totius negotii labem euemaximam, minfit aliquod susceptorum ope orum intervallum; quod ut posthac efmg1atura. neve ullum Hes Typographica detrimentum tapiat rationis potissimum ae ordinis est, ne ulla unquam ine entur opera, prius explinatim sit, sam multam , quae lappedit tur, materiam esse paratam, rumque.abundan
388쪽
ra 1ntermissum iri. Hoc, Illustrissime Domine, si constituetur, feliciter omnia progredientur. Nihil posthae inchoandum est, nifivobis omnibus Patribus Amplissimis , qui huic negotio praeestis , authoribus , ac nisi schoIUisi Vaticani , quorum commentatione materia paratur, asseverent, nihil morae, nihil intervalli fore , itaque opera , ut coepta fuerint, esse progressura. Assirmare possum, nihil hoc esse facilius, modo recte omnia dc ordine gerantur, & ex Amplissimi consessus vestri authoritate. Haec . ut ita dicam, summa summarum est : absque hoc Typographia non consistet, ruent ac pessundabuntur omnia, quae bene consulta ac decreta fuerint.
Σliubissimae & Reverendissime Amplitudmis vestrae. quam Deus incolumem tueatur, Humillimus servus ' PETRUS MORINUS.
et .set indusibi debita a Gono ο de Castella.
389쪽
tamen qui semel in ficum & clientelam Uestrae Illustii mimae Amplitudinis vene iunt, ab ea si illos bene novi, nunquam defc Ireent,inoenui ac nobiles homines , eamque lidem
praestabunt, cujus tantum virum ultro anel larunt sponsorem : Profecturus autem ab Urbe Consulυus , tum mihi tum nonnullis alvis, communibus amicis , spontet dixit me , Cardinali Carasa bo. mem. habituIum teste tulis ac utilitatis meae defcniorem , nunquam poeniter , quoque Patrono , intelli erem deteriorem conditionem meam non
esse factam. Is, Illustrissime Domine , nuper etiam Romam scripsit, per mensam transcrip turum se esse, quae deberet. Ac Idcrico postea valde tiam miratus, cur non pelliceret promissum Nam ad satis faciendum , patroni certe sui, ac mei , verecundia & authoritate debuit adduci. vererer, optime Patrone, Illum striisimae Amplitudini Vestrae molestus esse. nisi inte digerim , claros & m DOS. VIrOS c
pide prodesse quibuscumque possunt , nequo profiteri justitiae i ta aequi ac boni esse desin-
fores : principesque tum colere fidem ac veritatem , dum a necessariis suis coli etiam velle. Non contemnet D Cor salvus , tantam aut Eoritatem : nec datam fidem clarissimo nomine laudato. Quamobrem oro
Inustiissimam Amplitudinem Vestram , ut eam pCP supS ςQmmonefiς rhbeat & pi latis in D. Cardi lembo men . cujus gratia id sacerdotium absens est ad*ptus , quemque dc deburi vivum , M
ustium est pietas. Eum arbitror, cum mom-
saerit , omnes fidei suae liberandae vias
390쪽
Iuam primum esse quaesuuium, ac mihi satis
Illustrissimae & Reverendissimae Amplaudinis Vestrae quam Christus Dominus tueatur incolumem.
Humillimus servus , ' PETRUS MORINUS. n. 1193. . - .i Epistola IV.
De Editione Ss. Patrum S Conciliorum Vaticana Dpographia operib- : Deque annona Apostoli sibi providenda. ''
Eκ iis , iam notionum ab Apostolica Tyrographia pro cisci oportuit , Biblia Graea. .pridem edita lant , nuper vero Larina Biblia, de Summorum Ponhificum Decretale Epistri, du-i -dum phaeterea Romae excusa sunt opera S. Hia- . nymi, deinde S. Ambrosii e proxime vero S. . :Gregorii magni. Biblia Hebraica , α molumina .Conesi'mm restante quae ab Amplitudine Ve- .stra Illustrissima ad elicem exitum , juvanteiDeo , perd centur : S. cujus , parandi provinciam Illustrissimus D. Cardi- ,-lis Alanus suscepit: ac S. Hilarius , quem Bandinus habet paratum : & S. Leo, quem ad Gerar arissim. Nam Drtullia-