장음표시 사용
81쪽
dam ego aditam A stoliens Legatus; quanto maturIMetui, solvi Moguntia, de secundo Rheno descendi Cm1lam, eo deductus a Nohili Viro . eum navi, &omni commeatu, ex mandato ejusdem novi Frlnei pis Elin
Coloniae alter Elector Serenis tinus Ferdinandus Bavarus, in Catthosa dissimulato habitu postridie ah adventu
me convaniti nam ad eum mutui alloquii locum, ex Brula mansone subiubana spontὰ advenerat . Demum Lemaeum sospes, inter perieula tamen aliqua, remeavi. Vaeaverat Mense oti fieto Saeerdoluim, seu canoniis
eatus Cathedralis Ee lesiae Mindensis, in qua partim C,
tholici . partim Haereti ei erant ii, qui sacerdotia, seu Cano leatus obtinebant: ideo suas quique opes, suamque amgere iactionem, ut numero superarent, de suae profestimnis Episcopum ibi demum Eligerent. Catholi eis I raepositus. & Mnotas mus; Decanus Haeretieis praeerant; de ad horum partes aceesserant recenter Filius Regis Data, Fblius Ducis Holiatiae, ae Filius Ducis Lline burgi. Catholi eos hi superabant potissimum astu; caelando nimirum obitum Canonicorum , qui in Mense Apostolico des derabantur: ita temporis bene fieto male usi aliquem semper ex propria secta subrogabant, evoluto mensium trium intervallo; s Mindae possessio non aditetur inretim ab alio, qui Romae Saeerdotium impetrasset, nec litterae Collationis Pontifeiae insinuarentur. De ea re Praepositus ad me scripsit, ut tantae jacturae obviam iretur. Suasit vero; conferrem ego potius Can vleaium, qui tune sorte in Mensae Apostoli eo vacaverat talioqui ominabatur isturum , ut spatio trimestri circumacto , nnte Sectariis conferretur. Contuli ego itaque Sacerdotium Vlro Nobili. & Catholico i eo liumque asprobavit summus ponti sex; qui& annuit mihi illud etiam tenti, ut disti hue rem deinceps in Mense Apostolico cerdotia earum Ecclesiarum, quae suberant Haetetico Administratorii ea lege tamen, ut Roenae iterum gratia
Res cessit ex voto ς neque id Mindi solum egi, sed Magdeburgi , Halberstadii , Lubecae, Hamburri, Han, meliae: de perellarirer Minda , quatuoe viris catholicis
dedi Saeerdotia , seu Canonitatus; eumque obit si et in Nares Decanus, uti auctus iam erat numerus Catholicorum , facillus tune per epistolam interpretem effeci, ut ea dignitas ad Catholicos rediret. Quoei rea feliciter Minis
dae tactio Canonicorum Hares affecta sensim coepit subsiis dio hujus solertiae debilitari. a Ioannes Bernardus Fuldensis Abbas, te s. R. I. Prineeps ,
R perans magnitudine animi Anteeetatum suorum perrucula, qui perpessi ex illa, fle ineommoda summa fuerant, ni Fuldensis Coenobii celeberrimi restituerent antiquam gloriama atque adeo part in sponte sita. partim adhorta-aionibus Urbant Pontificis, Ferdinandi Caesaris, ae Ele norm Augustae inductus, ut assereret in pristinum omnia primo quandam veluti eo loniam Religiosorum. ex Cor nobio S. Galli, Fuidam Invitaverat. Etenim Fuldensis A balla, quae Monacho S. Benedicti amplius treeentos olim aluit, vel lis ijam carebat, qui Divina in Templo munia ossem obire. Prosectus veris ipsemet ad S Galli Ceen tum in Rhetiam fuerat, de ibi re comm leata eum Antistite, qui est pariter S. R. I. Princeps, septem Religiosos Professos, ac rones decem, in spem famillae numeros
Curavit deinde mihi a sanctissimo injungi Abbatiae suae
Apostolieam v I stationem; de cum Leodici illue immigras.sem itinere plurium dierum . pro me, ae pro familia ad Noenum usque ad Rhedas misti navi enim eo astenderam; iit que Ohvius ad limites propriae ditionis, cum insignivi totum Nobilium comitatu , atque ad suburbanum Pa. latium , quod Neho vlum appellant, primum duxit. Ibi postridie ab adventu nransi, dum Visitatio interim Fuidae indiceretur ἔ atque hane Urbem perendie intravi, dum eam perstrepentibus tympanis, expileatis vexillis, di frequentibus explosioni hus, copiosus miles plausu ingenti
repleret. Augebant autem honorem eraditae salutationes
Juvenum Nobilium , praesertim ἡ Seminatio Pontificio ; etenim hi in choros varios distributi, habituque . At omni elegantia conspIeui , subinde advenienti gratui
Inter eos plausus aὰ Palatium Abbatis pervent, & paulo post eum Legati toga ad Templum contuli me, ubi prae
sotibus me opperiebatur idem Ahias , ortiatus eomplidulata veste praedivite, gemmatisque insulis, & argenteo
lituo ; aderantque De canus , praeposti . de Religiosi
Vix accesseram, cum Abbas e Idarim posuit, & eapite
aperto praebuit mihi exoseulandam Crueem : mox fle aia pergit luin dedit, ut irrorarem circumstantem populum :denique thuribulo arrepto , mihi ter odorem pium adolevit. Post haee sub umbella processi ad summum Altate. de in eo public E post solemnes preces hymnosque pet-litavi. Peracta mox re Divina, in seereto consessu, ubi Abias dumtaxat, Decanus, Praeposti, ac Religios ad rant, iussi a scriba recitari litteras pontificias N Latine insuper dixi, ut eorumdem animos praepararem ad visitationem Apostoli eam; quam postridie sum auspicatus , ineunte Quintili Mente, de non nis eo exeunte demum dies sui. Festis diebus venere Fuidam integri, ae plures pagi , eum labaris, de insgnibus propriis, ut ehrismate sacro , etiam in provecta aetate, α senio, confirmarentura adetisuerat inter eos huius Saeramenti suseipiendi serum e msilium, inter perieula Haresis propinquae , quod vehementer sum admiratus.
Inter decreeta. quae sancivi, ut reducerem In Faldensem Familiam antiquos mores, haee potissimum suere. Stemmata Nobilitatis sexdecim requirebamur in iis Religiosis , qui erant suturi compotes dignitatum ; sed ea ego ted exi ad dimidio pauciora; ae sustuli abusum, ex quo eum nimium arctaretur numerus Religiosorum Nobilium. fiebat deinde, ut pauet admodum, nec it saepe optima, haberent ius suis agit, rerumque fou potirentur . Abrogavi leges , quae Ρtaepositis dabant facultatem condendi testamenta. Ademi eisdem praepostis deinceps usum Damasconae, atque holoteticae vellis: prohibuique, ne intermin res Monaehos poliatos , de togatos , ipsi eandidati . de linteati assiderent in Odaeo. Ordinavi eorum Comitia , seu e 1Ient electiones habendae, seu communihus calculis deliberationes ineundae. Proventus Dan,osito ruin ita dia a tibiit, ut pars ipsos alat, eum similia modesta, part Templum, atque aedes eollapsas restautet i pars Monachos lastentet in Praepost ut is a in quibus nimirum , si unam exceperim, plan E illi desiderabantur. Quin etiam , gravibus poenis propositis, praescripsi eis vitae honestatem ,
quam inter eos utinam laudare potuissem. Caeterum omnia decretorum capita , numero sermQ.
octoginta, Praepositis praelegenda. e consideranda ded ram ι & superaveram ipsorum querimonias . detrectantium nonnulla, qua in Meletis eastigare morum lice tiam severius videbantur. Tamdem ea per scribam Mo-
mastetit promulgavi publieὰ in Templo, ex ipso Arae m tis gradu, eum adessem ego in solio: assiderent Abbas .ecanus, Praepositi, de Religios , & circumstarea nobversus populus Fuldensis. Reeesti Fulda, cum eadem silvifieatione honotis , de civitatem omnino hilarem reliqui; nam diu gaudium illud exoraverat; nempe, ut in Monasterio Puldensi aliquando stabiliri formam optimam videret. Abbas Ipse , qui est princeps Imperil, Archicaneellatius Auxusae, di primas Ordinis S. Benedicti in Germania , Galliaque , nullam
erga me rationem Offeti . vel obsequit praetermiserat anam etiam dum trem ad Sacellum quotidie celebrat tus, inter Asseclas, qui praeedebant honoris ergo, i in se aAetat semper egressibus meis. In mensa vero assidere aperto capite statuerat, fecissetque, nisi ego prohibui Gsem. postea tanto eum ardore amplexus est Religiosae vltae latinam illam, quam praeseripseram, iuxta primaevuiri institutum S. Benedicti, ut & Tyrones plurimos transtrIpserit illico in Familiam Fuldensem, & absque ullo umilium diserimine, ex Principe Monaehus, supplicationes publieas inter suos frequentarit. Inullatam etiam Fuluae Seminatium Pontificium , in quo multi Nobiles Iuvenes , ex Apostolicae setas aerario aluntur: de quia deprehenderam Bullam erectionis eiusdem Seminarii antehae nullam fuisse , dedi operam , ut sacra Congregatio de Propaganda Fide illam a Sanctissimo impetraret : semper vero sollieitus sui de Iuvenum eorum demptosectu in litteris, de Catholiea pietate, ne frustra sit Apostolicae sedis ea liberalitas; sed sanam Religionem ,δe mores probos in Patriam reserant, Hrtes spreia, vel
13 Haud ita multo post a reditu ex visitatione Fuldensi,. L ausi D
82쪽
auspicatus sum magni Leodiensis Episeopatus alteram vi- stationem, instructos ad eam patitet litteris Pontificiis . Consilium hoe vrid dedit exemptio Cleri tam Primarii, quam Secunuarii; neuter enim subest Episcopi ordinariae potestati ; re ideo nisi aliquando inspectionem habeant Nuncti Apostolici, posset sensim labi disti plina Eeele fassicorum in Civitate, ae Dioecesi, quam haud plane incongru8 ah opibus, dia numero Canonicorum appellavit nonnemo Paradisu in Cleri . Vistationem itaque indixi, &de ea insuper ad Serenissimum Electorem Coloniensem scripsi, rogavique , ut quia erat simul Leodii Episcopus ae princeps. s quae forte en petet emendari, ea statim insinuaret. Et chiscundavit Serenitas Eius ab hae parte de.
Deliberata interim die, in qua Vistationem eram auspicaturus, ad uides meas venere cum Rhedis , ut me honoris causa deducerent, Magnus Deeanus. Ee duo Archidiaconi, quotum altet erat Cancellarius Serenisti. mi Principis ) atque alii Canonici Eeelesae Ptimariae . In vestibulo ipso majoria Templi reperi Canonicos eaet ros linteatos, cum Cruce, de insgnibus eorum s ihique exceptus sum I Magno Decano, praehente Iconem Cruci fixi, ut eam exoscularer ; & aspergilium , ut rore aquae Iustralis alios persunderem; ac demum offerente odoremplum. Mox ad Aram ivi, & ibi post preces, atque hymnos, peregi rem saeram , posteaque in consessu Canon locorum, lectis a Seliba litteris pontificiis, Latinam ad eos paraenesim habui. i Id egi perinde Leodit tum in septem aliis Collegiis Canonicorum, tum in Religiosorum Coenobiis a exempto quod Sanctimoniales alius adhortari idiomate Galli. cci debuerit. In Templis deinde inspexi Attalia , Venerabilis Eucharissiae . de Sacrarum Reliquiarum conesitoria ἔin Cella vero b ditui vasa saeta , rem vestiaria n , &utensilia omnia. Ad haee singulos Canonicos interrogavi seorsim: quo ita gnarus eorum, quae debuissent melio.
ta esse, tertius ubique consentanea decernerem.
Sunt in de .ltimaria Canonici LX..de percipituit quotannis P, lippi eos iamplius D. Subiunt eisdem Can nicis in ea ipsa AEde Primaris, duo item Collegia minorat & in eorum altero Canonici xio. in altero x I. censentur; praeter sacellanos, ae Vicarios plurimos.
Singula dein e septenis Collegiis Clari seeundatii eiusdem Ci. itatis Leodiensa enumerant Canonicos xxx. qui copiosos proveptus annue percipiunt hoe est, Philippi. cos ccc. aut non pauciorem ec. Singulae item eciam Ecclesiae Sacerdotes minores , nomero statis magno , ph nascum, & Cantores socis habent . qui non pia modo . sed ex arte etiam , ac suaviter divinas laudes modulen
/Quod spectat ad Religiosorum Familias, partim in Cl. vitate Leodiens. parti non Suhuthlla Hiis, Vircium Ah-hallas quinque, Sanctimonialium ditas visitavi . Post haee in ptiori prosectione , ad eum tractum . quem alluunt amnes gemini Mosa, Ac Satis, adivi Abhatias Viroruin quinque. sanctimonialium unam, praeter Collegia Cano. ni eo tum septem: in profectione autem posteriori ad Hasi hau . Campiniae. Condrusi regiones, Abhatias V. ro.
rum quinas. Sanctimonialium movenas , praeter novena
item Canonicorum Collegia, speri: de tamen superfuerunt adhue alia , seu Cleri Collegia. seu Religiosorum
Coenobia. quae oti temporis penuriam adire non potui ἔut hine aestiniare sit amplitudinem Dioeeeseos Leodiensis . Fuit hac nihil minus olim multo ampliot Φ nam Episcopatus finitimos Nam n rei, Ruraemundae . Sylva Dueis, atque Mech linia, eo latis Parcirciis amplius quingentis, magna ex parte auxit, ac serὰ dixerim constituit rquando Paulus IV. sel. recor i. rogante Philippo i I. Hispaniarum Rege, eum incredibili Religionis bono, in Pi vinetis Belgii, novos eos Episcopatus erexit. PraeeipuE in decretis restitutus a me honor fuit Venerabili Metamento Eueharistiae ἔ cum extra Altaria, ut plia. rimum , de in loculamentis marmoreis iuxta parietem stis, attineretur ; de cvan ei passim deessent lychni puri res. atque ante ipsum interdiu , noetiique iuge lumen desideraretur . Iussi etiam lipsanotheeas innovari, eustoditique eas in armariis idoneis , ne ex humiditate, aut stu putrescerent. Sustuli insuper alicubi saetas pyxides, de Sacrificii vasa e stanno 1 Altarium vero nuditarem prohibens, tegi ea infructu decenti, deternis lineis mappis praeparari ad Sacrificium iusso atque ardere in eis, dum illaretur ; cereas binas faces praecπὶ . .
Canon I cIs est a me imposta necessitat, ut ex saeri Coneilli Tridentini praescripto, ad menses constitutos reiasseant, de ut tempore praefinit perstent in Otaci; namhoe intrate, ae statim abite, dum una ex majoribus Ho.ris caneretur, judieahant abunde videri posse , ut censolentur eo die residere. Imo in Oppido tantum esse , re. hantur alietibi sufficere ad residendum; tamets Eeel sam. vel Odrum reipsa non frequentarent. Ad hae induxi usum quotidianarum distributi nni; pacta item ae sordes, in distilbuendis honoribus, denuo interdixi iti eosque omnes animadverti, qui se ac ordinem Cleti, vel impudicitia, vel vino de erapula polluerant. inter Religiosos dedi operam 'in primis, ut qui compotes libertatis esse non debent , iidem smul snt ex ira servitutem , mediamque, hoe es auream Filiorum si, lectionem experiantur. Etenim qui eis prae int, cum sint perpetiit in munere Rubernandi, Dominum plerumque, quam Praesulem, & Parentem agebant; cumque ipsi viis verent laute ae suaviter, tuos Religiosos arcte coniente. que habebant: agris vero atque esse his et bos eommunesae vulgares apponi, non patiebantur modo , sed interdum
etiam iube hant. Pro Sanctimonialibus, Coenobii septa eustodiri, ea saltem lege iussi, ut aditus ad eas, vel dum sanae sunt, vel dum oblangueseunt, ne Parentibus quidem aut Consania guineis pateat. Praefinivi numerum earum, quas admitti absque dote oporteat; atque insuper vetui, ne quando juniores aut vectiuntur, aut emittunt Professionis vota . snt in eommuni epulo cum Laicis; item ne Fidie es Sesymphoniaci perstrepant in conviviis earum; neve tum ipse, tum eonvivae alii choreas ducant i quod fiebat an tea in tridui eonvivio , haud sine perieulo videlicet, nedum leviter micatent pedibus , graviter, quod ad honos a tempertinet, laberemur. Caeterum dum circumirem obeun o Apostolicam Visi. ati nem , rngatus a Serenissimo Epit m ae Principe Leodiensi squoniam adessent consuetae fetia quatuor tem
potum J initiavi plurimos ordinibus sacris ι adultos veto utriusque sexus frequentissime inunxi chrisnate sacro .& ad multas quidem tmyriades in t Io Episeopatu magno Leodiensi. id etiam egi potis inuim Aquilatani, imio ferme triduo; cuin eo conee milena, ut noviam Tem
pluin Collegii Soeietatis. IESU solemni ritu tua usui
Sed ibi ea Oeeasone . ad lacium Ecelesiae primariae senatum , paraenesm Latinam habui ; at sum hortatus ad Cleti mores laudatissmos professone eonstanti retinendos; in Urbe nimirum, intra eujus recenia simul Haeretici regunt, qui uti Catholieos quosque,qorsantur, ita
vehementius carpunt, temordent, ct criminamur vitalu Eeelesiasticorum
H Serenissimus V Vollanos Gulielmus Bavatus, Comes Palatinus, & Dux Neoburgi , Her dique Ioannis Cullelmi, meis Cliviae Iuliae ac Monitum, quoniam has ditiones, auxilio Hispanorum, ex aequo seriare Ohi inet, eum
Marchi e Branden uico S. R. L Electore, nam is Haeredem se perinde fecit vi & armis Batavorum . Dux , inquam. Neoburgi Ecclesias duas Cnidi ve saliensis post paeta Passaviensia, Catholicis ereptas, pravisque ritibus Haereticorum diu contaminatas. receperat mel, setante, ac in nente, atque eas ordini Pratauranstratensium
rectituerat. Ideo Hatetici, utpote qua V. Duae nihil vi, lenter tentare auderent, in qua nimirum Uthe statio ad Rhenum opportunissima militum Hispanorum erat , Ee-elesas Catholicornua Embricae, ac Re ae oecupariant ἔeum in iis oppidis Batavi praesidiarii . pro Marchione
Brandeburgico S. R. l. Septemviro, rerum potir-tur.
Tune exorti semitus sunt, & graves queri moraiae in ptunis Mesesiasticoruin, ob iacturam inenarratalem Oct
Melesiarum, in quibus neque opes, neque cultus, nequ Clerus desiderabantur a de quarum comparatione haud videbamur lucro .apponi posse receptae alia duae in Vesaliae Oppido Ecclesiae, utpote orbae, ni Maeque ab Omni ect
cultu atque splendore Rese usum, ae Emes ieensium octo Echlesiarum . Quocirca tum Arehiepiscopias es Elector Coloniensis, in eusus Ααhidioecesi sunt ditiones Iuliae Cliviae ae Montium, tum Ferclinandus Imperator, rati haud emendas suisse tanti Eceles asillas Vesatienses, inrerr lore arbitrati sunt, ut eaedem Ecelesa duae Vesalienses testi in
tent ut Haeretieis: Muidem ii testititere vietinim octo Ecclcsias alias Resenses de Embricenses plane statuerant .
83쪽
Consuluerunt me illu1 Dux Neoburgi, te Decanus
Resensis, qui a Cleto Cliviae ad me Leodium venerat. Suas vero , ut summi Pontificis oraculum , de Sacrae Congregationis sententia expectaretur e sed de insinu, vi , credere me , haud posse responsum aliud expectari ex Urbe, quam ut retinetentur Ecclesae Vesalienses. Nee enim hae, absque gravis noxae piaculo , prostitui rursus poterant damnatis Haereticorum ritibus, tam eis spes so-ret octo alias Eeelesas recuperandi; cum non sint facienda mala, ut eveniant bona.s a) Potio in hae me sententia confirmarent exemis pla, tum Divi Athanasi, cui laudi magnae tribuitur, qudd Constantium Imperatorem Arianum, ejusque petitionem eluserit, dum is Arianae sectae eoneedi Eecte fiam ritus Catholi ei peroptaret; tum S. Ioannis Papae Ee Martyris , qui a Theodorico Ariano Rege eoactus legationem sin ei pete ad Iustinum Imperatorem Constantinopolitanum,
etsi alter minabatur se Catholicis ereptorum omnia Templa in Oeeidente, nisi Τempla in Oriente Atlanis erepta
restitui eisdem curaret; adeo non est permotus iis minis , at nova potius Templa Atlanta rursus erepta inaugurave eit ritu Catholi eo. Quam ob causam Ravennae carcerem,
de in ejus paedore illustrem obitum deinde perpesus est. Nee videhatur mihi dissimile illud, quod videlicet S. Gregorius Magnus f postquam Episcopum Panormitanum redarguerat, quoniam Synagogam Iudaeis ademisset, ut initiaret eam ritibus saeris 3 maluerit Iudaeis pretium
me praesentari, ut synagogam novam extruerent, quam
eis veterem reddi: mia, inquit, mod sem/I conferarum est, Iudaeis kiιra non vatie restitui. Postmodum eadem reipsa sest mens Summi Pontis- eis, ac Saerae Congregationis: ideoque Ducem Neoburgilum adhortatus , aequiesceret deliberationi, patereturque Vesilienses Ecclesias a Praemonstratensium ordine tell-
Haud stat tamen diutina earum possessos quia in ejus anni extrema aestate, Batavi Velaliam in potestate habuerunt, eum ingenti praeda. Nam ibi opes, & impedimen. ea, atque annonam exere lius gemini, alter Hispani Regis. ahet Ferdinandi Caesaris deposueram a quando Velavia in ingressi, hostium regionem universam, patefacto eo aditur,
exterruerunt, ea saltem armorum diversone Sylvam-Ducis, quarto iam mense a Batavis obsessam, liberaturi. Neque ii eonatus sue cesso tam isIent , nisi eadens Vesalia . munitissimam eam alteram Urbem, sua involvis et ruina de nis Catholici ambo exeret tus, obluem de samem ingravescentem, a coeptis tam glorioss eessare, is ipso limine victoriis, debuissent 23 In eadem astate objerat Georgius Fri derreus Arehie.
piscopus, Ze Elector Moeuntinus ae simul Eeesesiae πιο
statienss Antistes, Vie summae integritatis, ejusque laudis in oeconomia, ut suun ab alieno aere Principatum mon medioeriter, solo spatio triennii, liberaverit, etiamsi familiam copiosam aleret, innuaque sipendia exerei tui Confoederationis Catholicae liberaliter suppeditaret. M sun tiam itaque sum prosectus, sextoque itineris me ad
Rhenum veni: eii maestas e anno, praeter morem regi nia septentrionariis . set veret maxime, nee hospitiae omsentanea invenirentur. Binga exceptus nomine Magni
meani Mogumini, navigio indidem a scendi adverso Rhe no Moguntiam. Uhi cum eodem honote admissus, ah tra chalus fuerim, quema Amodum & altera viee. nihil habeo peculiate admodum, quod meminem ἔ nisi Viennaeo v
nita in equi, praedispostis Comitem Seliuvaretemhel
Eqimem Uelletis aurei, & oratorem Casareum; me v xo perinde, atque antea egeram , Canoni eos fuisse adhortatum, ut in suffragiis ferendis tonscientiae , non a sectili. aut necessitudini cuivis alteri, servirent. Electus autem est Anselmus Casmirus a Uvamboli , de quo erat expectatio magna: cum eloquens vir in Get manteo idiomate haberetur, de iunctus aliquoties legationibus cnegotia publiea prudenter, ae seliciter conseci List. Fuit autem notahile, hunc Anselmum Casmitum, dehinos Antecessores eius Georgium Fridericum, ae Ioan remsuvleaidum ex Collegio Germanico, quod fundavit Roinae Gregorius XIII. prodiisse, ac meruisse primam inter s. R. I. Proeeres dignitatem. Dedi eo tempore pariter ad Decanum , & Canoni eos Eecies. V vormaiiens s. epistolas adhortatorias, ut quiau Mi euaneum.
Ant; stes coram etiam desiderabatiir , et gerent Sueresi, rem idoneum a fuitque ibi electus Georgius Antonius a Rodenstein Sacerdos, de Vir vitae ordini sacro admodum consentaneae . Induci a me tamen debifit, ut daret consensum de se, susciperetque regimen Ee Uesiae; quam ulique finitimi Principes Haereti ei, de praecipue Comes Palatinus, violentia de populatione assidua ea hauserant ,δe reliquerant serὰ sne omni dote .as Moguntia Leodium repetens flexi Neinsbergam, Cp. pidum Ditionis Juliacens s , ut visitatem ibi parthenium oenobium ordinis S. Noriberti, auctoritate Apostolica. quam peculiares litterae pontificiae mihi contulerant ; de tit ad instituti primaevi normam sodalitium illud Sanctimonialium Nobilium reducerem. Inspectione habita, Zesanellis legibus, quae in rem sole mihi videhantur, pro asis ronda disciplina solum iuxta praesentem earum statum; quoniam satis gnarus eram . in Sacro Rotae Romanae Tribunali agitari eausam Coenobiorum Lotharingi ae . eiusdem ordinis S. Noliberti, aspirantiunt ad instituti primaevi laudem: existimavi posse magis Heinshergensi s,
miliae conducere, ut expectaret, donee aliquid Roma de. eerneretur; atque ideo ad Summum Pontificem de eo in primis puncto esse referendum, censui. Quo dein in tranquillo esset Monasterium, eavi, ne aut ipsa Pix ses. aut Sanctimoniales, quae cum eas neen.
ita fuerant studio veteris disciplinae, quidquam ineommodi paterentur. Nihilominus Abbas Kneckstedensis , tua Monasterium subest , ae simul Heinshergensis λα-
postus acethe, in Prasidem praeeipue, in Vehi ae proseindere publice famam ejus veriti. non fuerunt. Sed de de illa exauctoranda, post abitum meum egerunte etsi promulgationi decretorum in eorum interfuerant ambo , de
Ut id autem flueret magis ex eorum sententia, & imssium initum tegeretur, devocarunt ex Flandriae Provineta Ninoviensem Abbatem ; qui usus potestate Generalis Vistatoris, eonfictisque in praesidem calumniis fidem prinstans, in ordinem redigeret ipsam; Ee alias Sanctimonia.
les, quotquot ei morem gesserant, exagitaret. Ego, recomperta, monui aliquoties , ut quae iniquius statuerat Vistator, ea revocarentur: cdmque irrita essent ea monita, mis Helnsbergam Apostolicos Commissatios , qui acta Ni noviensis Abbatis rescinderent, atque Antistitae honorem pristinum restituerent. Κnech stedensis Abbas , Heinsbergensis Praepositus, de Sanctimoniales aliquae rebelles obtemperare nihilominus recusarunt . Quocirca imploravi brachium saeculare Sereni nimi Ducis Neoburgiei, quo cum antea de eo negotio affatim egeram; coegi que, ut demum deliberationi meae obsequerentur. Res nova, & inusitata ea visa est in ditione Iuliaeensa: nam ex quo ibi Haeresis grassari coepit, nussu Aposto lieus Legatus, nedum ordinarius Episcopus, pro potesate ibidem eierat . aut visitaverat, aut iurisdictionem exercuerat, absque Principis , ejusve Curiae permissione, aut absque Collega Visitat vinis , quem Princeps auctor,tate sua eonstitueret ex Claro propriae ditionis. Cum haee jam essent ibi constituta, Monachi rogarunt Hineipum Maximorum patrocinia; &qula tentaverant frustra Serenissimum Electorem Coloniensem , ae ipsum Serenissimum Neoburgi, Iuliae, Cliviae, ac Montium Dimeem; saltem eos in suas putres adduxerunt, qui aberant longitas, de ad quCs rei gestae fama nondum pervaserat . uippe Abbas Ninoviensis, quem etsi alienae Provinciae in jus vocaveram , uti obnoxium Apostolico Tribunali meo, propter locum in ovo deliquerat, a serenissima Belgii Principe I Abbas vero Κneckstedensis a Ferdinando Caesare litteras pro se obtinuerunt. Sed rescripsi, ad iniquae causae tutelam immerito patro. einium ipsoruin implorari; aere, uti erat, exposta, suasi rogavique , Sedi Apostolieae inregium relinquerent, ut corriperet Viros , a quibus obedientiae, qua in contuma.
eiae expectari exemplum debuisset, dummodo Religiosi sui
ordinis, suique Sacramenti memores essent. Romae insuper, ae in Rotae Mero Tribunali denarraniates salsa, impetrarunt inhibitionem: quam tamen induciae tolli , aequitate comperta, postmodum Emin. Venta iussi. Demum Abbas Kneckssedenss metu censuratuin perculsus, quas interminatus sueram , in ultimo praeserintim decreto, paruit, atque Antistitam restituit quidem, sed specie tenus, uti aiunt; eompotem videlicet hon
ris, ac lassoni potius, quam pristinae In Sanctimoni lex
84쪽
auctoritatis r elim ei coactus dumtaxat munia Praesidia permittere denuo videatur. 27 Intulerant Leodiens agro ad initia' sylvae Due Is obsessae, ac post eam deditam, Legiones Hispani Regis, damna salis gravia ; nec in oppida, & pagos tantum, sed intraverant etiam in Suburbia Civitatis, tametsi ea latE ad unius leticae spatium immunitatem habeant. Ideirco in foro , de per compita fremere populus , de queri: quddinvaderent videlicet regione amicam; frumentum, pecuniam imperarent, ae patavos quodammodo allieerent ad injurias easdem. Tum vero Meldit, ut nonnulli ex Itala plebe , ton.
Oleati Regios milites nescio quos, sesseitati ab eis sum tint , dc cur nam adirent ipsam iam Urbem, post et bras soris populationes Ilii satio ae temere a Nos Leo. dium, inquiunt, Magnus praepositus aceersivit. Quae vox illico fidem invenit; di plebs agmine facto in Templum se proripiens, ex loco habendi senatus Canonicorum , nempe post ejusdem Templi Aram maximam , nihil rein vetita ibi Augustale Divinitatis, ipsum magnum Praepositum, ita ut erat linteatus , di eum insignibus propriae Bignitatis, violenter in custodiam traxit. Et si vero in estibulo Templi alter Consulum intercessit a sedare t men eum immanem aestum undantis populi nunquam
Ego saeinus, fle sacrilegium vix audieram; cum Rhe. dam momento eodem inscendi, ut ad forum irem; de quia Consulem sorte obvium habui, quesus sum injuriam tam gravem viro primae dignitatis, Serenissimo Principi, Eec se sim . ae Deo irrogatam; atque adeo professus sum, eo me consilio venire, ut a potesate plebis praepositum et,
Consul prim5 abominari saetiim a dein rogare impen-εῆ, ae dehortari ab ingressu sori ; dixitque metuere se . quoniam ingenium populi noverat, ne in ipso complexu meo Praepositum discerperet, si e custodia tunc educeretur . Caeterum fore eonsultius rebatur, id aliquantulum differre, donec furor plebis spatio remitteret, aut ex forci abirent multi, qui prae aliis saeὐiebant. Liberationem ideo in horas homeridianas deerevi, de Consulem sum hortatus , ut interea primarios pertur- hatotes qua persuasionibus , qua minis retraheret ab iniuria . Pioinde securius potui sub vesperam Praepositum ex Uibis praei otio ducere ad AEdes meas. Ubi triduum fuit, de ego intervallo eo temporis dedi operatu, ut plebis facinus, scut Ecclesae censuris erat damnatum . ita publico Senatus Consulto damnaretur; atque adeli effeci. ut Consules, excusata ignominia earceris Ee violentiae . cui eoercendae pares non fuerant , ipsum Praepositum in Rheda memim ad lares proprios , palam & claro adhue
αR Haee eadem CivItas Leodiensis, partim ex superioruin Caesariim privilegiis . atque immunitatibus , partim ex Reipublicae formas quam ordines tres, Cleti, Nobilitatis, de Plebis, constituunt, ita est subiacta Episcopo, ut
n.e sine Ρι incipe , nee sine libertate Omnino esse vide tui. Ideo rem anteactis temporibus, tum iis annis, qui
hus mansi ego Lecidit, e/idit setὰ omnia ea exempla, quae similes aliae pertu thatae Respublicae olim ediderunt Nimirum aliquando vis est illata Comitiis rite habilis;& iussi sunt statim ex albo eradi. ac Magistratu abire novi Consules ; coacti verci Trigintaduumviri subrogare
alios, quos plebs designarat: dum arderet ituerealaium,& e stationibus suis motae Trihus jam arma expedirent. Peculiariter ad senatorias Edes convenerant amplius
sexcenti, strictis gladiis, selopissiue apprehenss, at ue ad caedem inclinatis: de hi vestibulum . primamque gulam
impleverant horrore, atque ultima sormidine ἔ nee trumultus quievit, nisi postquam Magnus Decanus E secreto eone lavi, ubi ordinandis Comitiis praefuerat, egressus , plebi Consules, quos petebat, exsuffragio Triginta uumvirali concessit. Eam vim, eumque tumultum antecesserat publiea illo die in Ut be Leodiensi trepidatio : nam Templa ipsa, ne. dum privatae Civium aedes, armis de findi eoepcrant; at inque hunc metum in primis aluerant erebrae quorumdamsae inorosorum hominum voces, quibus citium de egestas, auctores idonei ad persiuidendum nefas, tantum auda eiae ministrahant, in passim sererent, haud se tendum videli in una Civitate , aliqkιs ab emnium νerum copia
sm ν Masos, alios ab omniam rerum Asia semper .a.
selices vivere. Proinde thesauros, horrea de penuaria divitum adeun. da, de bona eorum dividenda ex aequo statueram: & me. tuendum sult postea, ne in tumultu, qui exortus in soroest. Civitatem. tum maxime opportunam injuriae , eae. dibus ae latroeiniis miscerent. Suaserant multi, ut ego perindae AEdium mearum fores Occluderem, easque armis
custodirem: cum id in domibus privatis', ut diri, de in Templis egissent omnes. sed satius duri, populi studio. atque obsequio erga Apostolicam Sedem fidere, de plus
praesidii in ejus amore, quam in armis, ponere. Interea Serenissimus Princeps vim illam Comitiorum non tulit, sed praecepit, ne Tribunalla supremae suae po. testatis, uti legitimum , agnoscerent Magistratum, quem plebs ita violenter erraverat . Ut vero id fieret de Imperatoris etiam sententia , tres Commissarios Cssare Vienna obtinuit. sed hi cum sermidine magna Urbem intrarunt, ae semeer publieci abstinuerunt. Demum e lauissa valvis Palatii, in eius petistillo exauctorationem Conissulum promulgarunt, & in Rheda velis adductis, quamiseretissmd abiverunt. Et tum crevit magnoperὰ plebis audacia, quam alloqui frangere sola eorum auctoritas
potuisset. Cum ita Leodii ageretur, auctor aliquoties serem smmo Ptincipi per litteras sueram, ut coram ades. t. de auctoritate sua hane aded pertui baram Rempublicam otiadinaret. Quia verδ adieceram, onerari graviter eonscien tiam ejus, nisi praesens tot gravissinais incommodis me deletur i mihi spem quidem adventus sui fecit , eum id pissertim omnium ordinum suspiria flagitarent: sed praecedere maluerat Caesaris Commissarios. At quoniam h rum Opera suceessu earuerat, dum interim Princeps expectabatur, aliquoties Cancellarium, de Consiliarios S tenitatis eius , simul & Magistratum, ae Uiros Consulares in. AEdibus meis ad eonsultandum quid facto opus , nee sane inutiliter, habui : ἡonec princeps deliberata prosectione ex Rheno ad Mosam venit.
At Viseti in oppido propinquo haesit, ex stimans inosetius dignitate sua esse, s Urbem inuaret. de Consules eiun vitio, de violentia electi prius Magis ratu non abirirent; praesertim quia ab se primum, deinde a Caesare su
Contra illi ponere honorem recutarunt; nam ipsuConsulatis dignitas , de auctoritas publica instar muni. ni menti erat; ne.obnoxii poenae, ac vindicta in re pris
Tune Serenissimo Electori, de ab iis qui aures ejus oecupaverant, fle a Serenissima Belgii Ptincipe litteris ad eum datis, ecepta est fieri persuasio, ab Ipso adiri pathonoris, ae vitae diserimen, n plebi crederet se, qua non ita pridem barbare honestum Civem trucidaverat, atque Intermortuum adhuc, per sanguinem ac lutum, ex eadigloco raptaverat ad sorum usoue . Eum vero utrumque pavorem mecum non dissimulavit; dum Viseti eum sal, talem; de dum uti suasor fueram , ad Civitatem veni ret, ita eo nabar suadere etiam , ut ad eam demum pedi veniret . Auxerant praeterea metum Commissarii Caesaris , eorumque discessus sugae, quam prosectioni, smlsior Fulget opportunior tamen mascula deliberalio adeundae Urbis: uti apparuit eum demum Leudium non tutus mindo, sed propemodum securus advenit; et si plebs interea quaedam longe adhue tristi ota patraverat.
Nem Viseto Huum eoneesserat Serenissimus Plinceps , indixeratque ibi Comitia Principatus : dum autem ea frequentarentur, Leodii consectus euris, de moris
bis diem vitae postremum Objerat alter Consulum . Vir ingenio acri, dc plebi supra modum , sed soli charus . Superstes alius Consul, qui etiam ipse auram plebis uni in .etiam hausi, Collegam habuerat Virum Nobilem, de Comitem tantae probitatis, ut omnium ordinum sudia. favoremque illico sibi promeruerit . Hujus nihilominus electio a Serenissimo Principe graὐ ius accipiebatur ἔdumtaxat quia eum ipso antiquus Consul manserat in
Magistratu . Sed ecce eum inciperent fluere omnia tranquillius, turbo vehemens exortus est, qui kedam in populo rursus excitavit tempestatem.
Altet enim e secundatiis praetoribus, Civem promptum lingua, he manu iusserat abstinere se a jurgio contra Principis Ministros , de selopu in tradere . quem dixerat ab se circumferti adversus proditotes patriae. Cum veto
85쪽
veto dicto audiens non esset, nee Impacta In vultum ala. pa cessaret, sed e resteret mo avdacia ejus , adeo ut igni- tabulum selopi eircumagens, traiieere Praetorem mediistaretur; traiectus a satellite Praetoris, de prostratus fuit. Tum vero , quas per compita Vibis et asscum auditetur. sue et amarunt multi, perimi honos Cives, nee Hebere acinus tolerari: quocirea dum eum praetorem armati quae runt ad necem , alterum Praetorem Collegam illius sori Eobvium letia selopi eonsauciatunt domos utrius que diti puerunt; & quod sult execrabilius, iuere ad Magni De cani aedes, atque ade5 quia la maximὰ partes serenissimi Principis defenderat, praeter latrocinia, injuriasque in domum ipsam i eujus vitra speeularia omnia per rexerunt, de eone lauta spoliarumὶ eumdem, ita ut erat in lamili, ri habitu, eum gladiis, securibus, malleis, de selopis et
cum venerunt , oneratumque probris , nee omnino inis.ctum, extra limen traxerunt.
Cum veris ad forum ita violenter eum Aueerent, admotis corpori gladiis aliquotlis, e gerunt Uitum genearis elaritate, gravitate morum, ea nitie, de Cieri prima Aignitate venerabilem, ut destenderet in humiles preces , ae vitam Perrogaret . Nee fortasse sumtstes sutori sui Aset, nisi Consules advenissent tempori, de qua persuasi . nibus, qua minis receptum in suam fidem , ad proprias
Atque has rerentes tragoedias tantum non spectavit Serenissimus Prineeps; deditque nihilominus publieam
plebi veniam: eum paulo post Huo tamdem Leodium venit. Nee porro venisset quippe qui deliberata ad Rhenum, de in Germaniam reverno ne, satu erat omnini, d
clinare conspectum Civitatis adeo perturbatae) nisi pluum ego revet sus, ore tenus, deseripto aliud consilium Sarenitati eius dedissem. Veram ea induleentia, quam dumtaxat aliqui, Acmali optaverant, nulli metuerant. visa suit prudentioribus, & bonis posse dumtaxat efficere, ut diu aegra Civitas Iotius quiesceret paululum, quam serib, de admodum sanaretur.
Is statuerat summus Ponti sex supprimere e eius VIRlmam quarumdam, legi a communi t sociatatun desultissae appellans in Bulla i a. Uthani VIII quae immigraverant in Belgium, Germaniam, atque italiam ex Britanniae Regno ; plurimaeque ita in unis aedibus consueverant morari, ut eis Generalis Antistita, Praesides Provinciales, ae Rectrices praeessent: nee septa domleilii tamen elausa , ut aliae piae similiae mulierum, eustodirent. Imo mutarent sedem, adirent regiones varias, atque ubique puellas inpietate simul, de in quo vix muliebri opificio instituerent. Caeterum professionis vota emittere ; signo aeris ea pani interdiu noctuque ad preces, ad saetum, ad opificia domesti ea , ad ethum . ad somnum voeari a sepeliri
communi tumulo; legalix piis juvari , Ornarique suntli
habitu soletant. Cum alia tamen infirmi sexus earum sodalitia . nu Gquam satis defensa honestate habitent . nisi In elaustris
perpetuis eam dem pudicitia instar thesauri servetur; peculiariter vero eum Urbes, atque Provineias adire, in te dum in aetatis ae somnae flore , peti Iesum in primis
iudicetur. Ideo de instituto ejusmodi supprimendo Sacra Congregatio decretum tulerat, quod ego ipsis Leodii , Treviris, de Coloniae, nee enim alibi erant intra fines legationis meae, statim insinuavi iaSpatium rosarunt illae ad deliberandum, ae spem s-mul seeerunt tore, ut decreto eidem Ohtemperarent. Interea Generali Antistitae. quae Monachii in Bavaria tunc
erat , rem aperuerunt; eaque Veriesridam Campianam
visitat ileem ad ipsas illi ed destinavit. Haee itaque sod les suas Trevirenses , Colonienses , ae Leodienses induxit in consilia prorsiis allena, de temeratia . nempe ut crederent, nec decreto Sacrae Congregationis, nec manis datis meis obtemperandum esse, quati perperam adversus eas emanassent. Contra existimarent, habendam ratio
nem potius saerainenti, quo sese Antisti ire Generali ob strinxerant; & hujus jussa urgere sanctius, ac religiosus , quam quae juberet Apostolicus Nuncius. Haee ubi ad me perlata suerunt, adivi earum domicilium , ut Visitatrici mentem saniorem Offerrem, eam.
demove monitae spernantem, rite interrogandam censui. Quaeeumque vero ipsa, & aliae pertinaces Virgines
minus consentanea sentirent, en tiarentque; ea retuli
in commentarios , atque ad Urbem misi Francisco In-
soli, oul a seeretis est sacrae Congregationi de Propa
sanda Fide, de qui prius ad me decretum antemiserat . Aliquas tamen disposui, ut parerent, & habitum perinde, ac mores mutarent; eaeque reverterunt In Patriam , aut saltem ex aliarum contubernio emigrarunt.
Sacrae Congregationi ad haee suggessi, potissimum tria videri necessaria. ut decretum suppressionis earum teri hexitum haberet. Nempe ut illisu ad omnes huius instituit Virgines pertineret; ne si adigetem ego abire illas, quae
Intra fines eram inea legationis, exciperent contra , dcuererentur tolerari alias Monachii, viennae, Neapoli , erusiae, ae Romae etiam in ipso summi Pontificis conspectii: nam in his quoque Ut bibus mansonem, aut do. mTeilium sundatam. Deinde, ut Generalis Antistita, uti auctor in Medientiae, in custodia idonea eoereeretur. Demum, ut Summi Pontificis Constitutio Apostoli ea promulgatetur, in qua penitus earum institutum abrogaretur. Secua enim illae spem habebant lare, ut suce edente alio Pontifice, Sacrae Congregationis decretum eluderent , nisi Bulla suppressionis perpetuae ederetur.
Consilia haee probavit sacra Congregatio de Propa.ganda Fide; tulitque nova decreta , ut eae Virgines ubique ab instituto eiusmodi cessarent . Quia veto venesil/a Campiana, de Sodales eius enuntiaverant quaedam, ab Haeresi haud magnoper8 aliena, uti ex commentariis a me transmissis apparebat, ideo ad Tribunal Saetae Inquibsitionis tes earum demum venit: tam est periculosum insci minis , ultra captum ingenii muliebris eas aliquid
Reseripsit praeterea praneiscus Ingoli ea, quae in eommentatios retuleram , de quae suggesseram . opportunasiisse admodum , de utrique Sacrae Congregationi landa. mentum dedisse , ad sumendas eonsentaneas deli ratio. nes, pro instituti earum suppressone perpetua. Non ita multo post Eminentissimus Cardinalis s. Honu-hil injunxit mihi , ut tam Generalem Antisti tam , quam Vistatricem eapi, haberique ine odia curarem; sed ita
De neutri de alterius eareere antea quicquam indicaretur.
Patui . fle illain Monachii, hane Leodii eodem tempore Iiisti apprehendi; nee ibi serenissimus Maximillanus , aut te L odii Populus id ullatenus impediverunt. Serenissimus Maximilianus tamen, Ee alii primatiae no. tae, amplis eas virgines studiis prosequebantur : Leo. diensis populus autem erat tune maximὰ suae immunitatis retinentissimus. Ut mirum proinde fuerit, suceenisse id admodum tranquill/. eo nimirtum tempore, quo ἡ seditio. sis aliqui adhue audacia instructi, nee venia Principis mitigati. uti nova moliebantur quotidie, ita non serebant, visitatrieem invitam e domo extrahi; quae domus imminnitatem habebat de Civitatis, de Cieri: nam erat ex aedibus Claustralibus , quas vocant, unius Collegii canoni- eorum. Sed amor populi erga me, Ze ea persuasio, quod nihil praeter x quum de sis decernerem , suceessum quem speraveram meis hisce conatibus dederunt. Misi postremo Leodium ad me Bullam, quae estia Ioa. Inter illas Urban. VIII. perpetuae suppressionis earum E. minentissimus Cardinalis S. Honustii, In qua Sanctissimo
D. N. placuit nomen meum inserere: Ee ea Bulla fult re medium quam opportunum: quia statim ab illius. promulgatione Virginum earumdem vanescere, atque solvi pleu do eletas coepit; Ac ad lares proprios, aut terte ad lat.
eum vitae statum omnes remearunt.
M V Vol 'angus Cullelmus Bavaras, Comes Palatinus, de Neoburgi, Iuliae , Cliviae . Montium Dux, viduatus smtore Maximiliani Bavati Electoris conjuge sua , nee in. struebis liberis praeter unigenitum , ad fundandam pro amplis suis ditionibus Catholi eam pos eritatem. specie alia negotiorum cum Marchione Spinota Mediolani Modera. tore, de eopiarum Hispani Regis Praefecto Supremo, in regionem Subalpinam iverat, quaesieratque novam conj gem ex prosapia Ducis Allobrogum . Sed frustra tum inde, tum ex Germania postmodum nuptias idoneas speravit; tartasse quia et nuptum dare Principes magni recusabant filias, quarum utique liberi se libendi non latent, nisi in secundis haeredi hus; superstite nimirum alio, qui natus ex priori toro, aditurus erat principatum Quocire a petiit filiam tertiogenitam Dueis Bipontini, tantum ut nuberet pari, cum ille item si ex gente Bava. tiea: nam s ambo conjuges in Germania non fuerint ex aquo nobiles ae generosi , nescio qua videntur amari maeula
86쪽
cula liberi eorum, atque impediri, quominus glorIam
hauriant ex Avorum stemmatis. Aditus quoque ad hon res, atque ad illustres successiones eis praecluduntur: quasi
natalium claritas , accepta dumtaxat ex alterutro Parem
tum, clauda esse quodammodo, neque ad grandia posse niti integris panibus videatur. Nactus est itaque Dux Neoburgi oceasonem tonnubli eum puella pari, sed congeneri; qua in videlicet continis gehat gradu tertio consanguinitatis. idei reo gratiam lmpedimenti huius flagitavit ab Apostolica Sede, annuisse, que summus Pontifex, si puella induci potuisset, ut Calvinianam Haeresim, in qua innutriverant eam Parentes,
Conditionem hanc Dux Neoburgi aceepit gravius; tum quia credebat, iuxta Scriptorum quorumdam sententiam. non impediri eonnubia Germanorum ex eo capite, quod eonjugum alter st Religionis nossim, alter si sectae L, theranae vel Calvinianae, passim enim ita in Septentrione nubunt: tum quia Sedem Apostolieam ebat ad Id mini. ne adegisse, aut Ducem Barium, quando ei nupsit Hen. iaci Regis Soror, nempe Catholico viro sponsa Haeretica, aut Regem magnae Britanniae, quando ei nupsit mil-tet soror Ludovici Regis, hoe est, sponso Haetetico uxor Catholica. Iussus propterea sum ab Eminen. Vestra Ipsum Ducem convenire: qui cum apud Selenissimam Belgii Prinei pena
Bluxellis ageret, Lovanium venit mediam urbem , & ad c lloquium id cineam, utpote procul ab Aulae neeessariis
Obsequiis, quae tempori apta non suissent . Ibi ah Ejus Serenitate exceptus sui pet honorificet; cum advenerit ad hospitium, ad quod diverteram, & ine In Rheda sua duxerit ad aedes instructas supellectili, & famulitio tum im sus, tum Serenissimae Principis Belgii. Suasi autena quam
potui emeaciter, ut aequi boni eonsuleret, ante serreique cuivis privatae sententiae, deliberationem Summi Pontificis: quam suffragio suo etiam Cardinales mulli, post rem aliquoties discussam, confirmaverant.
Insinuavi etiam, Duci Allobrogum, A Magno Etruriae Duel negatum perinde indultum , quando aspirarunt ad nuptias cum Filia Regis Magnae Britanniae: Duci veto Ballit, di Reginae Britannia concessum illud ob causam publieam fuisse . Etenim ex impedito illius mattimon Ioii multas , & grave bellum metui potuisset; Rege utique
Maximo gravius aecepturo , s ex consotiio familiail Due s ad Regiam domum remearet soror eum nota vel malae, vel Euhiae famae: atque adeo ex mali imonio hujus
permisso securitas, vel immunitas Catholicorum in universo eo Regno videbatur sperari posse. Cum itaque nulla iam ratio publicae causae ejus sereni rati suffragaretur, hortatus sum acquiesceret Summi Pon. tificis rescripto p nee iret in complexum uxoris alienae ab ea Religione, quam non ita pridem fuerat pro sessus
Porro eis multa in eam sententiam dixi Dux adhuerim discuti coram a quatuor Theologis voluit; & tum ipsemet, ut acri est ingenio, & promptus sermone ad disserendum , simul cum eis causae propriae ius egregie tuebatur. Nihilominus ego eonstant i persuasione conatus illum indueere, ut deliberationem Romae initam potius probaret, Lovanio demum recessi. Non ita multh pol , dum ex stabantJa se reserens ad proprias ditiones, Dux idem esset Trajecti, eo accersens ad se Io: Baptistam de Ninis Auditorem meum , statu rat, si ego consens cim, mittere eum Romam, eum uno ex pr cipuis Consiliatiis suis, spe impetrandae dispensa. tionis. Excusavi ego tamen consensum: & um ille seripto
ite lavit preces, novasque insinuavit eaulas, cur crederet
nimirum sibi ejus matrimonii veniam a summo Pontifice concedi debere. Demum ubi ego serenitatem Eius nihilo plus obtinuisse cognovi , litteras dedi ad Religiosum virum , qui est a laetis consessionibus, ae stras, auctor ei esset, ut omnino alias nuptias cogitaret. Post renio hic eventus rei suit: dispensationem, dissimulata utriusque conjugis persona , de supplenis titulis dignitatum,impetravit ab Archiepiseopo Philippensi , qui inter Batavos praeest Clero ,& est quas A13. iistes ibi Catholicorum. Nam quia ditiones nonnullas Dux obtinet in dioeces Ultraiectina, videri potuit ad forum ejus pertinere. Mox Bipontum proficistens, nuptias intuit, &sponsam se elido Rheno Dugeldorpium inde secum adduxit.
si obierat Antistita Ecelasiae Thotens s Princeps Imperil,
quae Vir Ioum Nobilium , quas Canoni stis appellartet
Canonieomnique & Cleti ejusdem Ecclesiae Praesta ha hetur . Ex hoe instituti genere in Germania, Belgioque sunt Collegia plurima & opulenta, alunturque in eis puellae nobiles sacris Ecclesae stipendiis , vel perpetuo dum vivunt, vel donee saltem nubant, cum nullo snt obstricte
OA um hae horis constitutis frequentant, & tum habi. iu amictuntur honesto, verecundo , ae serὰ dixerim Reia ligioso; nam eaeteroqui extra Templum vel Odaeum splenis dide, ae pro Familiae gloria ornantur. Sed & earum Collegiis aggregantur Canonici, qui remnia sacra obeant, lique in nonnullis Collegiis ius habent supragii, seu Antistit cligi, seu distribui Praesiduin aliarum
Peculiariter in Ecclesia orens erant Canoni ei omnino sex, & sola insuper senior seu Deeanissa, ut vocant, quibus liceret suffragia eonferret cum deesset aliis C nonissa justae aetatis honor. Idedque illa ad comitia minime admitterentur . Fuissent numero plures , nis hujus Thotens s Collegii lex, aut vetus consuetudo exigeret in iisdem sexdecim Nobilium Avorum stemmata , cum titulo Baronis aut Comi iis , qui in familia eorum suerit
Adfui ego itaque, ut ipsius Antistitae interessem electioni, cum uni Apostolicae Sedi Ecelesia Thorensis sui ,-iiciatur; tametsi Vlearius Episcopi Leodiensis advenire
ipse, ae praeesse electioni eo naretur , assirmans Antecessorem suum superioribus Comitiis pro potestate intervenisse, quando At illisa, quae objerat, electa luit. Respondi ego id fortas e factum ideo, vel quia aberat ex Provincia tune Apostolieus Legatus vel quia de- voeatus ad Comitia ea fuerat, uti petens personam alte rius Praelari potius, quam uti vices gerens Episcopi Lemdiensis. Erat quippe res comperta. Thorense Collegium
soli Apostolicae Sedi esse subjectum.
Q nod causae fuerat, cur in Vistatione generali Le dientis Cleri, etiam illius ego inspectionem habuerim aptosemque id fuerint ibidem ἰesinet Canonici, asserentes nimirum pertinere se ad Clerum Secundatium , seque perinde eximi ab Episcopi ordinaria iurisdictione .
Attamen eis haee a Timaveram, addideramque numquam aut Leodiensem Episcopum, aut ejus Viearium pro potestate visitationem Ohivisse seu Thorensis Collegii, leta alterius Collegii Canonissarum neu si, quod stum est patitet intra linaltes dici celaos Leodiensis; Vicarius nihilominus statuerat edis conserte, atque experiri, si quomodo fundare ibi potuisset Episcopi iurisditiionem. Canonici contra eum admittere recusarum, & me potius ut adessem deliberata electionis die petrogarunt .
Ibi cum esse in Latine sum eos hortatus, ejusmodi sus-fragati e uterentur, ex qua manifestum redderent, Spiritus sancti opem ab Ecelesasticis Viris frustra non implorati . vent om est ad suffragia ; & quamvis sola D eanissa potuisset eligi, hane limis dumtaxat e Canonicis elegit i quinque alii vero Canonici Filiam Comiti, a
Rupe- forti, annorum septemdecim, Antistitam posui a
Cum enim ea esset etiam Neptis Comitis a Matha.& Neptis destinctae Antistitae, quae laudabiliter Collegio Thorensi praefuerat; potentes ejusmodi amnitates spem eis secerunt sole, ut ditio Eecies m Thotensis finitima
provinciis Batavorum , eertius tuta esset ab eorum injuriis, & populationibus.
Reversus Leodium habitae Postulationis eommentarios rite formavi, ac transmisi ad Urbem . Ubi cum De eant δε sui unius suffragii ius velim tueri discussio rei domandata est aliquot Romanae curiae Praesulibus'; atque hi demum, Postilationem alterius dignam esse Confit-matione Apostoli ea eensi erunt.
Cuna omnia itaque praescriptis sacrorum Canonum eongruerent, hule postulatae Apostoli ea sedes dignitatem confirmavit, eique ego ipse. rogante Comite ejus patente , Viro de Catholica Religione optim E metito , possessionem dedi. De ea nissa interea aegrum animum usque aded non sus inuit, ut vel illo ipso quo recesseram die, hoe est postidie a Postulatione, vim a militibus Regiis pasci Thotens, didibusque , & Clausto Canon leolum insitri, de ex Canoni eis aliquos eapi, aut saltem exterrefieri ausu
Fuissent autem abducti ex eis nonnulli, nis Comes il
87쪽
MDkr qui aderat, funusque te exequIas Aestinctae AntI. 1 itae Amitae tuae celebrauerat , famulos iussisset . de incolas pagi arma expedire, factaque e turti sgnis eatio. De omnes ex agris revoeasset ad justam de sensione in . Quoeit ea illi vetiti mutuas caedes cessarunt ab injuria, de fuga se indidem proripuerunt. Mox tamen iacinus & violentiam, auditis querimoniis meis, Decanissa pariter atque amnis eius Comes Ioannes Natavius, ex euius legione Regii milites illi fuerant, exincusarunt datis ad me icietis , in quibus patrata ea esse nec se eonsciis, nec jubentibus a mimarunt: et si pruden. ter id posse credi, pavet opinabantur. Decanici interea dignitatem adhue petens, ac miscens consilla Omnia, pro voeavit ad Regium Geldriae Senatum ;lbique persuasi Thotensem ditionem spectate ad Provinciam Geldriae, censerique memhrum ejus . Ideo asseruit quoque, litteras Pontilicias ibidem nihil habuisse momenti vel pondetis, quibus utique consensus Regius defuerat Irritamque suisse possessicinem , quam Antistita Postulata absque eodem Regio eonsensu adierat, assirmavit. Antehae tamen ditio Thorensis neutri parti adnexa . nimirum nec Hispani Regis, nee Batavorum . habita sue.
rat ab ipsi et Regiis Administris i qui uti ditionem
S. R. I. eam semper, &a sua ipsorum iurisdictione immunem esse iudieaverant: neque ius dicere. aut pro potestate aliquid ibidem Aecernere, unquam consueverant. Imdcum instarent ibidem Comitia , & nova Antistita eligi deberet, dederat Setenim in Belgli Princeps litteras, quae commendatione sumerentur, de Decani flam ad eam Oiniatem promoverent. Quod argumento erat, haud irin esse : horens s pagi Dominam a nam alioqui potius ibi oovam suffragio suo Aivisti iam dicere potuisset. Et si vero ita res anteactis temporibux habuerat suis De-eaniffa postulatis & persuasion ibus Rutae munddi in Regia Curia Geldtiae ; nihilominus rescriptum obtinuit, in quo litterae Pontificiae , & possessio Antistitae Postulatae abrogabantur; ipsi veto Decanissae administratio. & guberna, cula Ecclesae paritet ae par, Thorens s. tamquam Anti sitae legitimae adiudieabantur. Cum interea nee Thorens s Ecelesae Canonicos, nee Aritilli iam quae possessioni
Iure potior erat . nec aliumque rara in . ad quem rite ne
ginium pertineret, in ius prius Geldtiae Sennus Regius
Conicius ego eius iniqui reseripi , illustrissimiun Nun.
cium Biuxellensem rogavi, ut de eo resettet ad Serentia
simam Pi incipem Belgi ii praesettim quia Praeses ae Iudices
euriensis Curiae militiam armatam Selenitatis Eius imploraverant, quo eius auxilio videlie ea id , quod tescripserant statuerantque, promptius exequeremui. Uti amrem erat Marrona aequissi)nae mentis. addixit fore, ut nihil pateretur deinceps seu Tribunal Celdriae , seu Regios
. Administros. moliri, nis pars altera prius audiretur. Dum haee aguntur, Batavi e stati υ is prodeuntes , lustrataque repente aete, ae summa tisheeleritate, Veni nam de Rurae mundam Hispano Regi et i metunt. Quinetiam Trajectum ad Mosam ingenti castrorum ambitu, elausoque utrimque amne obsedere aliquamdiu atque ad deditionem postremo adegerunt. Decanissa ideo uti ambitio eaeca est, nec iusta. sed sibi consentanea dumtaxat tribunalia lactaturo Batavos iam Ruraemundae Dominos adivit, flagitans tu exequeretur Rrnhemensis Curia,
uidquid Ruraemundae antea sanciverat Curia Geldrieri. s; de reipsa mox Antistitae stulatae auxiliis Batavorum adempta est possesso ditionis Thorensis. Conita implorans opem Apostolicae Sed is Comes a Rupe sotii parens Antistita postulatae, coactoque sitinui milite certum liabuit Filiae honorem reddere, atque diti nem Thorensem adversus Batavos propugnare. Usus vero ego interprete Henrieo Belgio Comite Catholico , - Medi operam ut Aurasae Principi. Supremo Batavorum Duci, suaderetur; nihil antea vel Hispano Regi, vel senatui Geldriae ; nihil iam Senatui Arithemiens esse iuris aut potestatis in ditionem Ecclesidi Thorensis : quae uitque s. R. I. membrum est, aut eerte titulo Beneficiarii magnatibu nullis subest . Ut proinde sperarem fore , inhibetet Curiae Ainhem lensi , ne in posterum pergeret eausae tam iniquae patrocinati . Nee aliter evenit: nami Princeps Aurasae mox auctoritate sua Intercessit; proses.sus insuper tueri se velle Antissitam postulatam, eamque
Amnem suam appellavit. Quod item optavit mihi a C mlte Bergio insinuari. Noa ita quievit Deeanissar sed inlisus pro voeans as
senatum Batavorum . qui Ain hemii Coriam pro vinelae Geldtiensis habent, sicuti eam Hispani habuerant Rutae. mundae, ae pro se adferens Aeeretum ejusdem Curiae s-hi commodum, ae lavens; utilitatem magnam oboriri posse Geldriens provinciae ostendit, ex annexu Thoren . sis pagi, ae ditionis ejus; δe hoe suturum, s reipsa usu patent ibi jurisdictionem, ae decretum antedicium ex eis eutioni mandatent. Nee di melle suit Batavos indueete, ut consilium capesserem, quod ab utilitate aeeipiebatut dumtaxat, non a iustitia, vel ab honestate. Proin Dee n lita pro se habuit ab Ainhemiensi Curia decretum provisionale in possessorio, quod vocant, eoque sibi conata est coin parare denuo Amissitae Thorens s dignitatem. Cuncta hae nunclavi ego statim Eminen. Vestrae; deium acceptis litteris Pontificiis iugia sui Decanissam Eecies inicis censuris compescere, reducereque a malὰ cc piis a praesertim vero ab ejusmodi perfugiis ad praetoria. de tribunalia laicae potestatis . Quod s praejudicium aliquod metuet et, iubebar praeterea eam hortari, suum ius prosequeretur potius in Sacro senatu Rotae Romanae , ae interim diti nem possideri, retinerique ab Antistita
Cui Antisthae quoniam sumagabatur insuper Pontificium Diploma, in quo illa meruerat non ita piidem Sedis
Apostolicae Confirmationem; ideo tanto ego alacrius juxta praescriptum epistolae Pontificiae, Ze monui cessaret tamdem, de rite spatium concessi, ut respisceret, ae pertinacia demum perspecta corripui Ecclesiasticis censutis tiisque frustra lietatis, mandavi, ut si fieri posset, trade.
Eadem insinuavi quoque Illust timino Nunci ci Blux etilensi; quo ipse nimi tum cssiceret, ne Administi Hispani Regis opitularentur Decanissae, si ea sorte illorum d nuo imploraret Mnaa. Quandoquidem haud iuvare ma-
Inope te ipsam Batavi iam poterant, nostquam Regii mittes muniverant se in insula S. Stephani, finitima diti ni Thorensir de hie est .in praesentia status hujus contrinversae Thorensis.
32 Dum pro Castris Caesareis in Inseriori Germania se. licitas major erat, superato aliquoties Rege cimbrorum a Ioanne Tillio, Duce inclyto ac pio a pals m Templa,
de eorum opulenta Sacerdotia,C Ohi oue utriusque sexus,
uae iniuste usurpaveram Haeretici post paci i Passavi en .a, recuperabantur. Sed tune consilia satis aliena Impera. toti Ferdinando suggerebantur; nempe ut sacerdotia, seu canonicatus, ae eorumdem dignitates Ipse distribue. ret pro libitu : CQmObia vero indiscriminatura antiquis Ordinibus rursus traderet, seu Religiosi ex eis vi eiecti fuissent, seu illa spontE. una cum rectis moribus , &eum religione ipsa de ruissent. Haee vrib prava consilia errore insuper eum utilant, asserebamque debete Om. nino ita fieti, nee posse Summum Pontificem, priscas eas fundationes in alios taliaet si pios translaι re uius , prinventusque Templorum & Crenobiorum alietlux instituti coetibus, vel sodalitiis a Issignare. Cum ea itaque perluasio inualesceret apud Aulae Ciniatem Proceres. dedi ego litteras ad P. Gulielmum L,
melmaini, qui est a factis Consessionibus Caelatis , desum linitatus, submittet et Sacrae Caesareae Maiestati consita eo sentanea resilutioni Catholicae Religionis in Germania. Nec enim Coeno hia congrue redibant ad antiquos Dominos, qui extra claustra nihil moliamur; eum vid reni ut Offerenda potius iis Religioss, quorum vitae ratio actuosa est,. atque donea tum erudiendae iuventuti, seu in
Gymnasiis publicis, seu in Seminariis Cleri; tum instruenis dae plebi in his, quae ad mores probos, veramque religionem spectant; tum denique Sacramentis Ecclesiae rite administrandis , de concionibus hahendis adversus eos, qui passim adulterant Verbum Dei. Tametsi aptem laudabiles fuerint amIquae sundatIones , Ee plurimum habuerint honestatis, ae sanctitatis iadieci laudabilius multo esse. Catholicam Fidem earum subsidio erigere, tot jam annis amictam, de prostatam. atque hoc pacto in Germaniae Provincias demum veluti postliminio eam revocare. Uxiod si aestimarest, ae exinpendere piam mentem fundatorum; citra dubium qumque videri sore, ut prorsus aliter illi de iisdem oeno. hiis statuerent, ii viverent iam . & spirarem in tanta Ecclesia pernicie, spectarentqtie ingentem adeo, & l
ctuosam Religionis catholicae ineli nationem. Posse deinde Summum Pontificem eas fundationes ,
88쪽
praesertim in melius mutate, eum Ipse supremus si h notum Eeclesae Dispensator , dic adeli esse in comperisto, ut lanae doctrinae adversentur omninh, si qui aliter pronuntient. Neque antehae dubirasse moliam de istiusmodi potestate, aut superiores Caesares, & Prinei pes Germaniae, aut ipsum Caesarem Ferdinandum, quibus utique Apostoli ex Sedes annuit aliquoties petentibus, ut eius generis piae sun dationes in usus alios mari mὰ aptos rosiliotioni Eeelesiae transferantur.
In hane porro sententiam haud ita multo post scirest ad me Dux Fritiandiae, Magnus Praefectus exercitus Caesaret, rogavitque supplicarem summo poni issici, ut Cisari auctor esset, operarios navos, & indusillos in Vinea Domini ex eo tenda jam necessarios videri, qui nimi tum agrum Ecelesiae repurgate, Seminati a Cleri moderati, Se Gymnas a publica, tamquam arces veritatis, & mn. Di menta Fidei aperire possent. Quod ipsum Dueis Fliuelandieti iudicium Patri Gulielmo Lamerma in i mox pa. xiter exposui , vi Caesari suaderet, ita prorsus sentiendum, ae Aeternendum esse, s vellet bene parta , melius
Quod deinde Ecelesiarum Saeerdotia, & dignItates. atque ipsosmet Episcopatus distribueret , hoe ins nuavi
novum, inusitatuin atque alienum videri ab ea conseien.
tiae gloria. quam Caesar profitebatur. Despnari enim ad honores Ecclesae posse viros idoneos a lateis Prinei p, hus, non inficias ibam; sed affirmabam tamen solius Romani Pontificis esse instituere, dein ipsos, ac per Apin
soli eas litteras verum eis titulum conferre.
Sed & abusus quosdam alios non dissimulavit quia &Illud set ipsi, Magdehulgi, sterrae. Halher stadit. Lube eae, Recem burgi, & in aliis Epascopalibus Haeteti eos
quidem eradi, atque expungi ex atho Canonicorum . ae viros Catholicos eis subrogari, sed hoe tamen a Caesa. re sne delectu fieri. Nempe ad sacerdotia, seu Cano ni tus promoveri pueros, vel eos, quibus f honor aeta. tis non dees, necessitas erat saltem alibi residendi , ob alia quae obtinent saeerdotia , aliasve Eeelesia sicas di gnitates . Interesse aurem honi eommunis videbatur .
eos potius Canonicos pro his Ecclesiis invenire , qui adesse perpetui, frequentare Odaeum, motibusque hon sis, & pietate constanti, spectaculo Haeretieis, exemplodi solatio Catholieis esse possent. ipsas litteras meas Viennae tradidIt legendas Sacrae Caesareae Majestati is, qui est ei a factis Confestionihil, di negotii utriusque magnitudinem substituit meditationi eius. Utl veto Caesar optima consita, s ea suppetant ,
numquam aspernatur, annuit possulatis meis, & non aliisset futurum deinceps , atque ego suseram, adpromist.
Quae omnia ubi ex me cognovit Emin. Vestra, exhila lacte in primis ea summi Ponti fieis animum rescripst rplacuitque Emin. Vestrae hianiani nime affirmare, me huie
negotio magno vitam , atque animum Aedisse.
Interim, quia teipsa Osnaburgens Episcopo Imperator
Episcopatum Mindensem, Magno autem praemsito Trevirens Lithecensem Episcopatum iam distri huerat: eum hi ambo flagitarent, me interprete, a Sanctimnio D. N. Uthano Vili. Apostoli eam Confirmarionem ; spein omnem impetrandi eam ego ipsis ademi. Resetipsi enim, debete de integro eis honorem a Summo Pontifice conis
serit; cuius erat videlicet Episeopos, hoe est Principes Eeelesae ibi constituere. Uti Mindae postmodum factum est, & fiet porto etiam Lubecae, si hostibus suis ibidem aliquando Catholica Religio caluerit, dis adeamusque
oram Balti ei maris extenderit victriees manus , atque
aded Cruci triumphanti gloriosum: ibidem erexerit, &consecraverit trophaeum.
3 Sublato ὸ vivia Philippo Adolpho Herbipotensi An.
ilstite, ae Duce Orientalis Franetaei ego, tametsi essent dies eam lates , iter statim attipui, & per saltus A duennae, perque Eysiae regionem sterilem, ae vix Rhe- A m perviam quatriduo Confluentiam veni; ubi salutatus, atque exceptus ab Electore Trevirens , eognovi Fram ciscum ah Harriseide laeta, At communi staffragatione apis pellatum Herbipoli Antistitem, ae Prinei pem filisse. D erevi nihilominus progredi, ut electionis processum thicommodius formarem, ubi nimirum suppetere tesses idoneos haud ignorabam. Moguntiae invisi Alchiepiscopum Electorem, cum valeret improspere; ibidemque eum Comite Ioanne Lud
vico Natavio est, qui nupera Fidei Catholicae pioses
sone Harus ad me Adamaria eo exeurrerat, consultans causa de Collegio & Seminatio, quod utrumque in ditionibus propriis Societati IESU fundare meditabatur. In
quem finem summus Pontifex antiquas aliquot plas Hia. dationes, ab Haereticio receptas, non ita multo ante et dem Comitu concesserat. Dein Franeositio misi unum ex familia mea ellatis equis Herbipolim , ni de adventu meo ad novum Episcopum de principem reserret, traderetque ipsi a me litia teras gratulatorias, ob recentem eum de amplissimum honorem. Mox vero inde Aschassem burgum Rhedaequatuor missae sunt pro me, ae familia mea, cum uno ex
ptimis eius Consiliariis, qui & invitaret, & comitare. t ut Herbipolim. Quoeirea digressus Asthavmhurgo post sesquidiem , procul ab Herbipotens Urbe ad unam Ingentem leucam. novum Prinei pem obvium habui, cum pluribus Rhedis.& eum insigni ala Nobilium Equitum: ae post salutati Des gratulationesque, ad Arcem ejus, stam in loco excelso, de praealto veni. Supersuit veris adhue spatium eo die. ut potuerim in Sacello egusdem Arcis Vesperas, ex podio familiari, una eum Principe audire. Dum Interim Episcopus Suffraganeus, Magnus Decanus, &aliquot alii Canonici , qui pariter obvli fuerant . in Saeello ipso , quemadmodum & eaeteri es Aula, in ira , Odri subsellia
Structura aegium sumptuosa & magnifiea , conelavia item eongrua laxitatis , atque adeo ex eis amoenissimus despectus insuhjectam vallem, quam interfluit Irrigatque Moenus fluvius , quam universam explieant cultissimi agri, quam consti vineis e cilles et reumdant, & veluti eoronant, quam demum Civitas ipsa in primis nobilitat& frequentato me ab itinere longo satigatum non mediocriter recrearunt.
Ad haee Aulae honestas & splendor apparatus mensae
praedives ; supellectilis argenteae copia re varietas; miis metosum equite; armamentarium instructissimum, & priculi ulto in eo plurima aenea Tormenta eaeteram gloriam Episcoporum Herbipotensiuna affatim patefaciebant.
A sul hospes grati stimus vel ideo , quod Eleetias Episcopus adseriberet suae niagnae selieitati, ut posset initio Principatus testificari , quam amplis sudiis Apostoli eam
sedem, ejusque Adminis ros e Oleret ae veneraretur. Caeterum ipse dotes animi habuit dignas, propter quas prae aliis eligeretur; mores videlicet temperatos di su vis imos, eum prudentia ac dextcritate singulari, quam
tractando negotia publica, regionesque Europae diversas ae praecipuas peragrando aequisivit. Peritus est insuper linguae Italicae, Gallicae , atque etiam Anglieae, praeter Germanicam, & Latinam, quam utramque callet ferme
Triduo in commentarios retuli ejus electionem. &quia monita quaedain obtuJl. chirographo meo seripta ,
ne exciderent ex animo , grates propterea Prineeps h hult a navique demum instructi nanis , nee ad necessit tem tantum, sed ad honcrem etiam praeparata , seeundo Moeno me abire permist.
In oppido V vetthei in Comes a Rupe tit, quoniam
ibidem recuperaverat Ecelesam , quam stat res eius Hai. reti ei, & ante illos parentes eorumdem ritibus Lutheripi stituerant, avide opperiebatur reditum meum e ut nimirum Cives presentia Legati Apostoli ei magis in Religione Catholica confirmarentur. Id fiut eausae, eur potiridie publie 8 Aris pellitaverim , conet otiique inter tuerim. Porro dum ad Templum irem , praeter aseelas honorarios , armata peditum e hora tegebat latus melim rnam eum satellitio Comes semper in oppido illo eram quandoquidem ex odio assertae denuo religionis unus e se clariis in eum paulo antE selopum exoneraverat, aliique
vitae eius inses abantur. 33 Reverti Franeolat tum , quo tempore Comitia Ihi habebant Legati omnium Principum GermanIae, seu Catholici solent, seu Sectarii; Comii liique praeerat, loco S. C.
Majestatis, Ioannes Caspat Magnus Magistet ordinis
Teuthonici. Cum eo, dum liam Herbipolim , optaveram equi. Mdem loqui, ut eommendarem negotia Religionis. Sed ει enim, etsi iam Franeolatii erat ante adventum meum, Mme adire primus recusavit: voluissetque a me antea in aedibiis propriis salutati, eum diceret, se a Caesate
ad ea Comitia ex peculiari destinatione missiam esse;
89쪽
m me autem ad illa ita reculiaritet a summo Ponti 5eeri non destin .ri. se Respondi me, dum intra legationis meae fines eram , M ad promerendam retinendamque honoris praerogativam, ea peculiari destinatione haud quaquam indigerer declinavique ideo congressiim; Ar solum postquam redii, scripto ipsi eapita rerum eommunicavi, quae ceosui posse conducere, ut Catholi ea Religio nihil detrimenti ex eo Conventu imperii pateretur. Ea erant potissimum; ut nihil statueremr, in quo Cingar aut ab Edicto sto aequimino de recuperatione bono-xum Eceles asti e citatin recederet, aut Setiariis aliqua permitteret, quae pacem Religionis vulnerarent, de Passavii pacta eonvellerent . Atque in eandem sententiam privatis alloquiis adducere conatus sum plurimos ex Legatis Critholicis, qui Francolarii in eodem Conventu erant .
Namquam id mistra suit, quia paulo post commisso ad Lipsam ingenti proelio. superatoque& eastris exuto Ioanne Comite Tillio meteilus Caesarei Supremo Duce, Gina avus Rex Gothom iu di Vandalotum simul opes Catho. Iicomun afflixit, & vetam ubique in Inseriori Germania Religionem Dppressit. Caetetum Oceasione alia Leodii etiam gradum personae, quam gerebam, sustinui; nec passus sum . quidqilam detrahi de honore illo, ae de illa veneratione, quam in Asininistris suis Apostolica Sedes promeretur. Advenerant Vienna Ccines Is burgius Eques Velleris Aurei, &duo alit saerae Majestatis Caesareae Commissarit , quorum auter Baro erat, alter fuerat Eminentissimi Eleehoris Τt virens s Cancellatius, & tune Ipsitinet Caelati erat a comsillis. Annixuri vero erant, si quomodo populum Leindiensem e ne illare ae disponere ad labsequii revetentiam erga Serenissimum principem possent, controversiasque aliquas saltem praecipuas , pici partis ut thisque honore vel commodo sedate. Certior ego de ipsorum adventu , Antonium Abum
dantium, qui mihi est ab Epistolis, jussi ad eos salutandos confestim ad iter ει me ipsi perinde, per Nobilem virum
ex Asseclis suis, mox resalutarunt; atque adeo ex eis unus insinuavit, adiuturum se pariter & Collegas, ut in aedi-hus propriis me inviserent, consuetaque observantiae prω sessione sungerentur. Quia tamen in ea me offeta venturum ante ipsos auehit tabantur, id reeusavi equidem, gnarus eoi ditionis e rum: nee enim .Saera Maiestatis Caesareae oratores erant,
quales ad subjectas Civitates Imperii destinati a Caesare non solent ; sed erant dumtaxat eius Commissarii . Qia ditea cum esset anserior Legato aut oratore titulus vel dignitas eorum, ab osse ira abstinui, nee in mutuo suimus vel conspectu vel alloquio. Indixerant quidem Magnus Deeanus & Canonici , HI sptimariae s. Lamberti celebre Sacrum . in quo vota Cierivi populi nuneuparentur, octerrenturque superis ae Deo, pro Patriae salute ae tranquillitarer meque ae ipsos Caesaris Commissarios ad illud invitaverant: sed ii in Sacro eodem desderati fuerunt. Nempe inaudierant, mihi loeum primum In subselliis Udmi maioribus paratum esse, eum umbella, suspensisque
ex ea aulaeis: sibi veto ex ira eas Canoni eorum exedras ,
iuxta prinei pem aram tamen, sedes tres ad postas fuisse. absque inumbranti hus aulaeis: et si stragula ueste es pulvillis ante sedes ipsas instructa erant scamna , ex quihus pro honore de genu orare potuissent . Nihilominus quia pat eis decus minimE Meetnebatur, abesse a celebei eo
Magnus Decanus possea eonvenit eos , condit Ionemque muneris eorum exponens clarius , atque insimans haud maiore unquam in honore habitos, anteactis.temporibus, alios quosque Sacrae Maiestatis Caesareae Commissalios, induxit demum, ut novo in iisdem sedibus Saeto,
quod pto seliei serenissimi Prineipis, & Leodiensis populi
concordia celebrabatur denuo, intervenirent.' 33 Vetus controversa, quam aliquando Parochi seseli verant adversus eorum Religiosorum ordines. qui administrant Saeramenta in propriis Templis, rursus agἱtari coepta erat, Coloniae praesertim ae Leodii: nempe an laicis lieeret in Paschate alibi, quam in Parcecia, per ex omolo. ges m a noxis animum repurgarer se uti tum non licet fidiquentare alibi sacram Synaxim. Nec erant dumtaxat de ea re privati sermones . sed e Parochis aliqui pro eoncione ipsa, veluti definiendo pronunciaverant, id non licere.
Exorti proinde mami motus , eum offensione gravi , tum populi, qui aegre patiebatur suam sbi adimi liber
talem in his, quae spectant ad conse lenitae regimen aut medelam ; tum Religiosorum ordinum, qui merito querebantur , revocari ab eis in dubium certam alioqui, &eonfirmatam Apostolica sedis oraculo, eorum potest tem. Ideh ne motus major ex periculosa ea diste piatione consequeretur, ad Colonienses quidem Parochos litteras deest, ae proposui rursus Clementis VIII. fel. ree. ea de controversia sententiam. ae deliberationem et quaintegrum esse voluit eisdem Religiosis ordinibus . tum Omni tempore, tum in Paschate ipso, poenitentibus quNbusvis, ex privilegio Sanctae Sedis , aures dare : atque item monui, abstinerent a dissidiis atque sententiis, quae nihil aliud parere poterant, nisi detrimentum charitatis,
populorumque aut offensam, aut certe pravum documen.
Leodii deinde tum Parochos, tum ordinum Religio.
solum praesides accersivi ad AEdes meas ι eademque linsa graviter, ac setio iniungens , sum hortatus , mutuo essent animo, nee deiuvarent invicem in his, quae sp ctant ad procurationem animarum e sed patibus studiis eam imo deinceps promoverent, conferrent opem , piaque aemulatione se ab hac parte quodammodo alterutti
Rex ea mox in tranquillo suItr at non ita multo post in Epismpatu Padetbornens alia seri, ae vulgari coeperunte nempe haud posse deinceps eosdena Religiosos P 2- nitentium consessiones audire, vel in Palatiate, vel in mot-tis articulo. vel toto anni tempore: laleos insuper prae. cepto Ecelesae non satis obtemperate, si pessis & Do - minicis diebus Rei sacrae intervenirent in posterum in Templis eorumdem Religiosorum. Cecasionem porrΛea serendi arripuerunt ex Diplomate Summi Pontificis.
quo privileaia revocaverat, concessa ex vivae vocis ora-
eulo : quas; Ordines Religiosi potesatem aliam malo.
rem antehae exercendi ea munia non habuissent.
Dedere ideirch statim ad me iidem Religios supplἱ-ees epistolat, de Sanchae Sedis patrocinium rogarunt Quapropter set ipsi ad Episcopum suffraganeuin Padetho nensem , qui novae huius quaestionis auctor maxime hahebatur, ae ostendi mentem longe aliam sitisse Summi Ponii fieis, cum privilegia ex vivae vocis oraculis aceepta revocavit, nec Religios s Ordinibus ullatenus ademiaptam esse potesatem ea munia Obeundi, quae antea im moravi; atque Ita cessavit demum contentio, quae prublieae quieti alioqui plurimum officere potuisset. as Ex aecepta elade ad Lipsam stactae vires fuerant , &
tacti Catholicorum animi; & tune repentὰ imperitia , vel metus in propugnandis Arcibus, aditum Hosti victori magnum aperuerunt, ut viscera Imperil mox infestis armis Invaderet . Ex quo Fulda, Herbipolis , Bamberga , MO.suntia, uvormatia, Spira, aliaque Urbes , atque Oppida silerunt exiguo tempore, vel expugnata, vel dedita. Colonia superfuit, Principum exulum persurium ; &hi thesauros, qua Sae s. qua Lateos, in eam Civitatem importaverant, s quibus licuerat tamen illos avehere . antequam inglueret ea helli vehemens, & subita tempe-sas. Ibidem anxiae curae Principum, Ee dubia consita erant, an scut proposuerat Otator Gallus, expediret do inceps neutri parti, seu Caesaris, seu Gustavi Regis, tam arma Prinei pum eorumdem, quam arma ipsusniet Civitatis Col iensis savere.
id Coloniae findebat orator Christianissini Regis .
sed necessari uiri sore assirmabat, ut in eam Urbem, pari. ter atque in alias ditiones principum Ele horum, cohor. te, praesidiariorum, ex Regis sui legionibus, introduc rentur. Tunc enim reveritus Coloniam Gustavus Rex . alth arma convertisset, aut s venire hostis nihilominus deliberasset , provocasset merito Christianissimum Re. gem, ae scedere extincto inimicitiam, S: iram ejus ex. periti ecepisset. Gravis nimirum videbatut ea eonditio, admittendi eo hortes praes diarias Regis externi in Civitates, ae diistiones Imperii ; sed graviores multo erant conditiones aliae, quibus ut neutri parti faverent deinceps, propon hatur: quia in bello tam ancipiti Caesarem non juvare, sed quali deserere, videbatur maxime alienum a prosessio. ne per veteri Civitatum, ac Principum ipsusn et Imperii. Hoc superesse tamen consili, de eum portum securistatis unice adeundum esse, iudicabat pariter ApostolleusM Num
90쪽
Nilne Ins Par sensa, ad quem seripseraim de IngentI ela. de Religioni Catholi eae, Templisque & Aria illata , per Gustavum Regem . Quo Ipse Christianissimo Regissa.
tum aerumnosum exponeret nobilissimarum Eecles aium
Moeni de Rheni , quae hostium iniuriis, ad ejus utriusque amnis tractum , serme universae patuerant. Cred bat enim conducere omnino, ut s esse neutrales, quod ajunt , antedictae Civitates ditiones Imperil tecuωrent , ch conditiones utique minus e nsentaneas , quae proponebantur, saltem ad Regem Christianissmum adhae. tescerent , Regioque ejus patrocinio se, ae suos tutare,
Etenim futurum ajebat, ut Rex eo pias magnas Metis, ad limites Regni, propediem habiturus , R ihl mansi rus etiam, praesto esset iis, quibus erat pat ei naturus; di omnem injuriam ab eis propuliaret. Quocirea illud stadere, rem effe arbitrabatur tanti momenti , ut me dedi facturum operae pretium erederet, s Coloniam rei. grarem Leodio , inceremque , ut ea deliberatio inire.
i in imo Serent mmus Elector Coloniensis mihi eo. dem tempore per Vitum primarium satis indieaverat , Principum esse eemmune des derium, ut adessem, de e ram expromerem, quid secto opus. Ego tamen meeum reputans dissicultates, quas modis ins nuavi, ae stiens Ele. ciorem Τrevirensem destivisse a Principum aliorum eon. lania, vel Redere, iratui Coloniae des derari: quam inte venite consultationi, cujus neutra pars umquam satis obfensione , vel invidia caruisset. Etenim siladere, ut ab auxillis belli, Catareae Majessa. ii osse tendis, seppeditandisque, eae Civitates, ac ditiones
imposterum cessarent, parum videbatur congruere mem
hiis S. R. Imperii tam praecipuis; secus admittere pati ei nium Regis externi, fuisset contra leges Imperil, re ortasse Omeere Civitalibus i & ditionibus antedictis , tempore lao potuisset. a 7 Agitati pridem erepta erat lis admodum gravis, & pertinens, in Apostolico Tribunali meo, Interserenissimum Electorem Coloniensem, uti Leodiensem Antistitem &Principem, atque inter Abbatem S. Huberti, caula sylvarum quarumdam, quae intra Ipsos Arduenna saltus si- iniunt. iuria vetus castrum Bulloneum, & iuxta novum Sedant oppidum, ae Principatum . Nee poterat prudenter aliquid statui, nisi iugera ipsa earumdem sylvarum coram ad terminos proprios exigerentur, inspicerenturisque de ea re Sed mensis Curiae monumenta. Nimitum ea sylvatum jugera Leodiens s Princeps mutuo habuerat ab Antis ite sancti Huberti, tantumdein in aliis, aut sylvis , aut stugiferis sundis , aut certὰ pecunia repraesentaturus: quando cessit eas Plinei pa Sedanen si ut post dissicultates satis molestas , & diuturnaseoncordia eum eo demum intretur. Eo itaque proficiscens, primum contuli me ad San. Oh, Huberti, quod est celebre Coenobium, tum propter Religiosorum diseiplinam, & sanctitatem, iuxta primm vum institutum S. Benedicti Conditoris, & iuxta norinam Sodalitii Cassinensis; ium propter admirabilem c rationem a morsu eanis rabidi, quae fit inserto in emtum , qui laesi suerint, fronte licio tenui e Sacerdota li stola , quam sidereus Nuntius Divo Huberto de ece. lo attulit , dum Romae Leodiensis Amisses a Romano Pontifice inauguraretur: tum demum proptet eam imsam stolam , quae decisa quotannis , ut medeatur, non Ided deficit tamen, sed a multis saeuiis perennat, &osten.dit se suisse coeleste donum, dum ita ipsus e celi restit
Abba, ipse vit teligiosissimus, & cul uni aecepta deis hei resem ea, quam memoravi, laus disciplinae, ae sanactitatis, simulos Leodium miserat . qui ducerent, atque in via me honorificὰ tractarent, & ad limites propriae ditionis i nam pagos satis mulios , latifundia, di iugera sylvatum habet) subditorum armatas cohortes veniem tt adesse voluit. Ab his vero erebiae militates explos nes in via, & de genu quidem fiebant, dum in Rheda ego pertransirem et tanta erant observantia erga Sanctam
Sed Abbas ipse etiam adsuit Obvlus, &eum obsequio summo me in septa Coenobii introduxit. Prius tamen In Templo indutus veste compluviata, cum agmine Re-litiosorum me admiserat , uti Apostolicum Legatum . Tvindem re disposita eundum fuit Sedanum 3 cum ad-
essent nom; ne serenissimi Principis Modiensis duo lisit mi ejus Consiliarii. In ea porto Civitate, quae sita ad
Galliae limites , est altera Geneva , & in qua sent omisnes sordes Calvinianae pravitatis, exceptus iam eo ni hilominus honore, ut inviserint me stati in Praesides Ut bis: & Matrona, quae est ejusdem Urbis Domina, & So ror germana principis Atuasae , mihi uni eone esserit ,
quod impetrare ab ea non p tuerant . ut ipsam et nar
ravit , Cardinalis Joye e. & Archiepiscopus Rhemens s t et si in hujus Diodices est Sedanenss Principatus . Nempe unum ibi dumtaxat est Templum Carholi eorum,& unum ibi laetum a solo ejus Templi Parocho eel hiatur. Volui ego, ut pro me ibidem Aris perlitaret alter ex his, qui mihi erant a sacris, idque ab ea Primel pe demum obtinuir quae, ut dixi, professa est se mi-ia in re annuere, in qua recusaverat aliis, eis erant comditionia maximae, gratificari. 38 Vix Leodium Sedano remeaveram , eum adsult mihi Praeses Monasterii Siburgenss , nobilis Religiossis , &mitas ab Antistite suo item nobilia ut quia is Postularus fuerat Abbas , & Princeps Fuldensis, formarem procesi sum Postulationis , Romamque transmitterem e quo nimirum de Confirmatione Apostolica ibidem agi posset. Ea res implexa di plena dissicultatum erat; nam ex quo Joannes Betnardus Fuldensis Abbas, & princeps, de sucianshni Coeno hio ae Principatu optimὰ meritus , obierat trajectua glande, in exercitu Caesareo; dum praelium ser- in decretorium, totis castris ad Lumen eommitteretur, desideratis hinc Comite Pappenhemio inelyto Heroe, illine ipso Gustavo Rege Gothorum, qui duo belli lalmina suerant. Ex quo, inquam , Ioannes Bernardus obierat , etiam veteres Praepouti Monasterii Fus densis, quibus est jus eligendi, di qui ad comitia, quoniam in diversis restionibus erant, nullatenus poterant cCnvenire , in tres
Imperii Principes , &laliquos Antistites ordinis S. Beneia dicti tu, proprii suffragii transtulerant; ut saltem per compromissim, quod vocant, novus Fuldensis Abbas & Primceps ab eis eligeretur. Terni Principes illi eram Eminentissimus Archiepist pus atque Elector Moguntinus , Episcopus Hethipolemss , & Episcopus v vormati ensis r iidemque suffraxi suo Ioannem Adolphum Holieneth Pixpostum S. Petri , & Ptosessum Abbatiae Fulsensis , eiusdem Abh tiae Antistitem ac Principem dixerunt . Is vero fuerat aliquando Alumnus Romae In Collegio Pontificio nationis Germanorum , & prae allis Praepostis habitu semper suetat dignus qui Antistes supremus eligere.
Antea tamen alii Religiosi, qui transcripti fuerant in familiam Fuldensem, host restitutam a me in ea veteremisset plinam . & ex quibus aliqui Capitulares , quos v cant, nondum eranti, seu quia deerat eis Ordo Saeetd tit, seu quia deerat nobilitas. fine qua nulli ab annis tre. eentis ius QSagii Fuldae habuerant, Comitia nihilominus inierant: & cum ex antiquis praepostis neminem dignum honore supremo judicarent, postulaverant Antisti. iem Ptineipemque Abbatiae, ac ditionis Fuldensa , Be iramum a Bellinckhausen, qui Ahias erat, ut dixi, M nasterii siburgensis . Tum veto divita ni Pilneipum studia; nam erant Colonia, qui Electo, erant Viennae, qui Postulato saverent. Indicavi ego hae omnia Emin. Vestra; & ab ea post. modum intellexi , iubere Sanctissimum Dominum NO-stum, ut processum sormarem Electionis pariter, ac P stulationis . Quo dein Romae, utri Apostolica Confit. matio deberetur , aestimatis utriusque partis suffagiis , deliberari posset. Id eausae tat, eur impense rogatus a Praeside Sthur. gens, & a vitis aliquot primae Nobilitatis , quos Siburgensis Abbas ad me miserat, Coloniam luerim. Et s periculosum erat, eo tunc proficisci; cum Sueci frequenter transmisso Rheno, in ei teriore ejus ripa quoque praedas agerent, & caedes item viatoribus inferrent. Nec a Sue. eis reo ho erat meruendum, sed a Batavis pariter, &ab Hispanis militibus, qui populabundi ficto Sueeorum ninmine, passim vagabantur. Ibi rite omnia, quae ad Es ctionem pariter, di ad Postulationem spectant lauditis testibus perquam idoneis) in commentarios retuli: eaque dein Romam perlata, statim fuerunt arbitrici labinissa Praeselum illorum, quibus summus pontifex discussonem totiua controversiae demandavit.