장음표시 사용
21쪽
2 D ssertatis Promm. XII. Lib. I. Cap. I.
f. III. Novum autem id Systema vocamus, quianniversum ius , quatenus in Pandectis iuris Romani continetur, novo, & jullo ordine ad prima sua principia revocamus, ejusque aequitatem rationibus naturae,
ex ipsis legibus plerumque desumtis , demonstramus, ita ut nulla supersit iuris species , quae non ex hoc ope D lucem accipiat. Praef. 1 2. q. 1V. Primo autem necessitarem , utilitatem , di praestantiam juris naturalis demonstrabimus. Vid. Cap. I. f. U. Secundo praecognita iuris naturalis ex philosophia rationali per indicem fit tem indagabimus. Vid. p. l. . VI. Tertio examinabimus varias iuris naturae significationes , R quo sensu illud a nobis accipiatur, explicabimus. Vid. Cap. 3. g. VII. Quarto varias de existentia iuris naturalis opiniones recensebimus , & modos probandi naturales.
ex quibus 'xistentia iuris narn ratis , singulaque iuris naturalis praecepta demonii rari debent, suppeditabimus. U. Cap. q. . f. VIII. Quilito probabimus, existere aliquod jus naturae, quod omnes homines obliget; adeoque dari aliquid natura iustum, vel inius um: ubi simul regulam generalem, & praeceptum iuris universale proponemus. Vid. Cop. 3-ΙX. sexto exponemus definitionem, ebusam, subiaiectum , obiectus, & effectum iuris naturalis. V . Cap. 6.
CAPUT I. De neeessitare, utilitate , o praefantia Iuris
X. ATon immerito iuris naturalis doctores , desul, dant ire investigando actionum moralium Principiis, quia humani generis, reipublieae& singulta
22쪽
De Iussiti a naturali in genere. J
rum intere sit nosse , quid homines naturali ratione iseere, quid non facere possint, & debeant. g. XI. Aliui demonitrabimus, quaedam iura tu ir tDeo, tum cuique hominum propria, ac quaesita esse ex voluntate Creatoris; atque Creatorem hanc voluntatem hominibus per rationem satis declarasse , simulque legem dedisse, ne ius hoc naturali ratione aliis quaesitum turbent, vel auferant. Cum hac lege ergo nati sumus,& ad hun; finem Creator nos extitere voluit : turpe proinde esset ignorare conditionem, cum qua nati sumus, & ignorare jus, cujus causa nati sumus i.
f. XII. Sane , negligi absque impietate haec disciplina nequit ,' quia negato iure naturae omnis religio, fiderium omne reipublic fundamentum, everteretur.
Si enim Deus nihil ab hominibus exegit, id est si ius
humano generi non consti tui t, nihil natura erit prohibitum; adeoque omnis mali, & boni ratio cessabit , nulla Ioret timoressio legis , ut pnte quae non existeret, adeoque nulla agendi , vel omittendi necessitas , nulla praemiorum spes , nullusque poenarum metus. Un- . de cultus Dei, sacrificra, preces, eoque omnis religio , merum erit inventum hominum, vulgi continendi cauati, emctum: frustra vi ippe expiarent homines crimina,qdae naturali ratione non dantur.
f. XIII. Sed δι porro hoc solo iure tuti sunt homines inter se : negato enim jure maturae nulla superior poseam a se bditis , nullus civis a cive, nullus nomo ab homine tutus esset , quia sublata hac disciplina homo hominem absque iniuria e medio tollere posset, idque.abique esto vindictae metu , si alter alterum c lanide stino modo tollit . Non enim metuenda est uindicta iudicit , qui auctorem sceleris i norat ; neque vindicta divina, quia perpetrantes ea crimina ius Dei, seu naturae , nullum agnoscimi : adeoque dublato iure naturae, nulla est inimia , nulla meparandi medeisitas . A a nulla
23쪽
4 D lse νtatio Pro aeni. XII. Lib. I. Cap. I.
8 ulla fides inter homines; &c. qua sententia posita ho-
rao propriae securitatis munimenta rescinderet m. χΙU. Eo magis autem interest generis humani, iura naturae cognita habere , quia omnis felicitatis , tum praeessentis , tum furu a , ratio ab observantia hujus legis dependet. Prat tea enim quzd consensu omnium, etiam barbararum gentium , transgressores huius legis cruciatibus conscientiae perpetuis sint expositi ' , ratio nos docet, Deum ens persectissimum illis , qui legem naturae transgrediuntur, durissimas minari poenas, tum aeternas , tum temporarias s cum e contrario ampli lima praemia ratio promittat illis , qui legem naturae implent saf. XU. Seientia autem hujus juris in omni vitae genere necessaria est, & summae potestati aeque , ac subdito, sceminis aeque , ac Viris P, sago aeque, ac to gae, clericis aeque , ac laicis , commendanda . Omnes enim eiusdem Dei subsunt imperio , cujus legibus omnes sine exceptione parere tenentur s. g. XVI. Maxime autem eorum , qui nullo iuris ei- vilis vinculo tenentur , adeoque qui vindicem temporarium non metuunt , & summae in terris potestates Vocantur, interest , cognitam ha re Creatoris sui voluntatem , ut illis constet, I. quid Deo domino suo ,& Creatori de hstast; a. omnem potestatem , quam habent, a Deo esse; adeoque 3. graviter eos peccare pOrestate illa vicaria abutendo. q. Apparet ex hac disciplina, quid in subditos iis liceat, & quid in extraneos, inprimis tempore helli, statuere possint; 3. qua rati ne ex promissis suis obligentur, & ex suis delictis ; 6. an, & quatenus de adulterio, homicidio, aliisque criminibus dispensare possint: 7. quod jus ipsi non sit leges civiles praeceptis naturae contrarias statuere s 8. ex quibus causis bellum gerere contra extraneos liceat.
Denique & 9. id inprimis ex hae disciplina discunt sum
24쪽
De Ju sitia naturali in genero . 'potestates , vindicem hujus juris esse Deum, es
jus poenas sive temporarias , . sive aeternas evasurae non
sunt, licet a pgnis civilibus sint immunes. g. XUII. ingulorum civium quoque interest , cognita haec iura habere, ut ipsis innotescat, I. Principibus parendum esse ut vicariis Dei ; a. parendum autem non esse in his, quae praeceptis naturae, id est voluntati divinae , repugnant; 3. quid liceat subditis, ubi iudicia civilia ςelsant . quid ipsis in extraneos liceat, speciatim belli tempore . Praecipuum autem 5. tia eo consistit, ut sciant , crimina clande ilina et si vindicem
temporarium non habeant , non tamen impunita mansura, sed Deum poenas sive praesentes, sue aeternas ab iis sumturum . .
f. XVIII. His, qui militiam sequuntur , & quibus eum hostibus negotium est, maxime haec diiciplina cognita esse debet, ne quid i qiqui vel in hostes statuant, vel ab hostibus patiantur. Belli, & Pacis iura ex hac disciplina addiscuntur.& ex hoe jure in genere eiqconstare debet, quid m hostes , quid in subditos hostium, quid in socios eorum, & quid in medios liceat.
f. XIX. Theologis inprimis utilis, immo necessaria est cognitio huius iuris . Qua enim ratione inculcare populo possunt ossicia hominum erga Creatorem ens illud persectissimum, si iura, quae ex perfectione divina sequantur, ignorant ρ Quomodo exponere hominibun possunt, quid sibi invicem debeant , nisi ipsi. innotescat voluntas creatoris , quia inter homines praecise fieri voluit ὶ - . - g. XX. Omnium maxime autem eorum iura haec nosse interest qui iurisprudentiae operam dant , & cau sarum decisionibus , vel legibus explicandis, aut interpre tandis, adhibentur. Nam cum jus Romanam collectumst ex principiis juris naturalis, & gentium, Sacerdotegilli iustitia rationes legum , & jurium nonnisi ex jure naturae, tanquam ex suo sente, desumere possunt. At
n hinc PARENS selicissimo ausu plerasque , & di
imas juris civilis materias ex iure naturali illustr2
25쪽
s D errat o Pronom. XII. L b. I. Cap. I, Ut, atque leges Romanas saepillime ab iniquitatis la-be, quam adspergere eis nonnulli Voluere , purgavit. id. sup r. f. 3 g. XXI. Denique grata admodum est haec disciplina,
quia ejus conclutiones ex sola ratione demonstrantur ruon ex statutis, non ex doctoriim opinionibus, nec texo. arbitrio humano. Etiam de causis gentium, rerum publicarum , regum, ac principum hic agitur , quas e Xa di
inare, defendere, oppugnare, & de iis arbitrari , res iucundissima est ; iis autem , qui ad latus principumi unt, vel legatorum mynus obtinent , maxime nece Giaria .
g. XXII. DERFECTA iustitiae naturalis scientia su
1 ponit cognitionem Philosophiae rationa lis , utpote sne qua concipi jus naturae pulla ratione potest. f. XXIII. Ius natorae enim nihil aliud est , quam lex Dei entis persectissimi , &. Creatoris universi , hodiminiflus per rationem declarata, quae minatur pinnas itum temporarias, turia aeternas, rςfragantibus , praemia autem promittit obsequentibus.
f. XXIV. In hac ergo iustitiae naturalis disciplina supponitur I. Deum exisere a se, id est necessario ' ;quia frustra de ejus lege quineretur, si ipse non exi-
Eo ipso autem supponitnr, Deum esse unum, & ab omni materia separatum: utrumque enim ad necessitatem existentiae a se requiritur ε . . g. XXV. Supponitur a. Deum esse ens perfectissimum ν r Uid. infr. L. 1. c. h. g. 61. 3c Grol. Prol. 6. H. ibi que notata. ίs d. c. 2. S. 63. seq. dc Grol. l. i. c. IO. S. 4s
26쪽
De Jus tia naturali in genere. 7
mum , vel potius ipsam persectionum regulam ς cum
enim omnia jura naturae, praecipue autem ea, quae inter homi pes, & Deum interced9nt, ex cultus necessitate, adeoque ςx persectione di rissa sequantur, hoc 3 tributum divinum primario supponi debet ε.j. XXVI. Supponitur 3. Deum esse Creatorem unia versiis, & speciatim hominu η' ω i quia hoc negato omne ius, & imperium Dei in homines , eorumque vitam,ti bona, deficeret: neque enim ius praescribendi leges
Meatarae alienae ei cum petere posset. f. XXVII. Supponitur Deum curare non tantum ιοεrsa, sed & speciatim Miloues hominum , sinuique esse omniscientem μὴ quia si non curaret adtiones hominum , adeoque eas ignoraret, homo pro lubitu agere posset quidquid libet . Curare enim est observare actiones humanas; examinare, utrum bonae sint , an lae cessante hoc examine, adeoque cura , Deus nec poenaS, nec praemia tribuere posset; eoque sine effecta forent leges naturae, ieu Dei. f. XXVIII. Supponitur 3. Deum esse omni te
rem, adeoque omneS res creatas potentiae eius subesse, eique iacultatem coercendi creaturam competere ἰ quia alias, & deficiente hoc attributo, leges naturae non ta
tum effectu destituerentur , sed &. perfectioni Dei albpii deesset. Vid. infri g. 67. f. XXIX. Supponitur 6. Deum hominibus indidita
animam rationalem , ab omni materia alienam , eoqκ immortalem . Cum enim homines criminum suorum κ- nam non semper in hac vita patiantur, ex persectione divina inserendum est, aliam vitam exti ituram tu qua divinus rerum arbitet cuique pro merito vel poenas, vel praemia tribuet. Negata ergo animae iis Utalitate , eo ipso tolleretur omnis iuris naturalis effectus c*. XXX. Supponitur 7. Dari poenas , quae cum iam
ηοn finiuntur; eoque Paradisum, o infernum , id est
27쪽
8 Dissert. Procem. Lib. I. Cap. II. III.
rocχ, ubi Deus cuique pro merito tuo poenas, & prae mia tributurus est. Si enim homini in futura vita nihil metuendum esset, frustraneae forent leges naturae I, S. XXXI. Cum vero haec pracognita in t factatuidiomate germanico conscripto sub titulo : Elateittingettim naturlichen Recht, und etur vernultigen Religion, Iate a nobis explicata, & illustrata sint , eo lectorem
CAPUT III. De variis Iuris Naturae significationibus ; ρο quo sensu
ISCIPLINAM Juris naturalis , etsi simplieissimis, nobisque innatis consterprincipiis, adeo intricatam reddidere illi , qui de iure dicto scripsere , ut ipsa existentia eiusmodi juris pluribus suspecta visa fuerit. XXXIII. Oritur autem id inter alia ex eo , quod non omnes in significatione vocis Iuris naturalis conveniunt , sed quilibet, qui tractationem huius juris susci- Pit, novam, & suis principiis plerumque erroneis conformem significationem juri huic affingere selet. S. XXXIV. PRIMO enim , sensu admodum im-Proprio, ius, seu lex naturae a quibusdam sumitur pro
28쪽
r De Issit a naturali in genere. 9sECUNDO a JCtis Romanis jus naturae aliquando
sumitur pro facultate agendi juxta motus a natMra iud; tu, adeoque iuxta instinctum, quem naturat auctor per legem creationis materiae indidit . Indeque jus naturale describunt, quod natura omnia animalia docuit . Eiusmodi actiones enim, sepo fila ratione, ab omnibus animalitibus peraguntur juxta legem, ac ordinem materiar a Creatore praescriptum . Atque huc referunt conjunctionem maris , formi ae , procreationem sobolis , Iibe. rorumque educationem ; quae jura id eii facultates agendi ) itidem omnibus animantibuI sunt communia a. Cujus definitionis sensum alibi ε explicavi . f. XXXV. TERTIO Jus narurae a JCtis Romanis sumitur pro facultate agendi iuxta conclusiones rB- . tionis, atque hoc sensu a GROTIO definitur: Qualiatas moralis personae competens ad Aiquid juse habendum , vel agendum f. Huic enim iuri gentium , quod ratione naturali inter homines plereque servatur , tribuitur facultas occupandi res nullius s , facultas acquirendi per alluvionem k, per traditionem ejus , qui justradendi habet =, facultas propulsandi injuriam , etiam per bellum i , facultaς manumittendi captum m , in civitatem eoeundi, regem eligendi , agris suis terminoqponendi, se obligandi, &c. n . Omnia enim haec jure fieri dicuntur ', id est jure permittente.
f. XXXVI. QUARTO , iidem Juris Consultis Ius
naturae accipiunt pro lege , jussu , ac praecepto natura, quod humano generi necessitatem imponit aliquid ager di , vel non agendi. Ita enim prohibitionem incestus ex iure gentium deducunt ρ , & necessitatem colendi Deum, & parentibus parendi iuri gentium tribuunt .
29쪽
f. XXXVII. Duae posteriores ivlli naturae signifie tiones disciplinae , quam nobis examinandam proposui as, propriae supi : gi eas non diversus species , sed unius juris naturaliε partes esse essentiales, jam demon-ur bimus 3. XXXVIII. In omni enim iure , adeoque etiam in iure naturae, duo necessario continentur : I. facul- as agendi qui aquid libet iuxta conclusiones rationis; quicunque enim intra hos fides agit, 'ure agere,, & hactenus jus ita agendi, vel habendi, ei quae suum esse , dicitur: a. nece istas , seu praeceptum , intuitu aliorum hominum, ne hoc jus aliis quaesitum, hanc facultatem naturali ratione aliis competentem, turbent ex quo praecepto oritur obligatio jus suum cuique tribuendi . Polita ergo facultate morali agendi , υel habendi ponitur necessario, alios ius hoc turbare non potis, id est teneri adiu. suum cuique tribuendum : & e contrario posita OMIigatione ius suum cuique tribuendi , necessario quoque ponitur, ius aliis quaesitum esse natura . Si enim jus aliis quaesitum non est, per naturqm obligari nemo potest ad ius , quod non est aliis tribuendum. Minus igitur proprie jus naturae dividi solet in per-n usuum, & praeceptivum. Non enim sunt species iuris diveriti, uti modo diximus, sed unius, ejusdemque iuris partes μ
3. XXXIX. Ceterum, IUS NATUR E appellaris
let Jμε gentium , quia ratio naturalis id inter gentes constituit μ: Fas gentium v: Jus muKdi η : Ius com.
Αnn. L. I. Grol. L 2. cap. IS. b. 6. Commun4 1ρsitum: apud Chrysostomum Vid. Grol. not. ad L. 2. c. s. I. Fas Deum . Florus Σ- C. 2'. unde formu. , sesviolaνε , id est ius natura violare . Isidorus apu) Orol. L. 2.C. I9. S. I. n. I. Cont. GrOt. L 3. c. q. s. 2. n. 3- 4 I.
30쪽
De Justli a natu II in genere. H
mune hominum 1: Ius moribus introductum kr Pudoν ad Sempiterna lex inter homines uer I us commune animantium Lex tacita AE : Jus non scriptum. q.
Ubi Dor is de missanita Jaris naturalis opiniones recensentur, ρο modi naturales, ex quibus axi tentia illa probari potes, proponuntur.
f. XXXIX. DRIEIUDICIALIS quasio est, an im
L ra quaedam , seu secultates habendi,veI agendi, naturali ratione alicui quaesta sint , quae necesiario ab aliis ei tribui debeant ρ Adeoque utrum aliquid natura iustum sit, an insumam λ Sive an existat tale ius naturae, taleque praeceptum Dei , quod homi-iabus necessitatem imponit aliquid agendi , vel non φgendi f. XL. Inter Philosephos plures fuere, qui existentiam iuris naturalis negarunt: quo pertinent inter Grae
ib L s. pr. just. & jur. l. s. eod. Aristides apud Grol. L l. e. 2 o. S. r. iv l. Pacleus, apud C. 2o. eund. in not. ad. 43. Ouod cum ipso geoere humano proditum is . L I pr. E. A l . D. Ius commune generi humano, Sen iucclamat. I. cα stum non scriptum , Ied ab omnibus εx iustis νationis eouinclusionibus receptum est. L. 8 Ait. N. Diotiyltu, Chrysostomus vocat morem omnιum gentιum , aPud Grot L. L. ca P. 9... I. n. r. unde velut pactum commune esse Aristoteles ait apud Grol. L. r. c. o. s. a. n. I. Matrem. s. Sororem dues res morιbus dicitur prohibitum , i. g. st. R. N l. 39. eod. M idem juri genitum tribuitur leg i. in fin. pr. Eod. vid. Grol. l. 3- c. io. β. l. n. 2. Paulus . pudorem , di θ saatura pro iisdem habet in L. i . f. 2. E. Rit. nuPt. b Orus apud Grotium L. s. c. 6. v. h. n. l. Sempiterna pud 'nes gentes coepta, . permanens persuasio. Dion Prusaeenus, ad Grol. L. 2. e. 1 o. f. 46. nu. g. ce Sen. de Clementi