장음표시 사용
41쪽
xt D Rert. Proclem. XII. Lib. I. Cap. V.
Mel ex hominum satu, vel in res terra, vel ex obliga-xione personae s quod jus naturali ratione cuique qllarsitum , ei ab aliis hominibus tribui debet. Nullum autem praeceptum naturale inter homines superest, quod ad haec jura ferri non possit; ut ex ipso traflatu a parebit.
f. LIII. Hine iussas natura est, qui ius Deo, vel cuique hominum quaesitum tribuit; injusus , qui jusillud turbat, vel aufert. Homo licite , adeoque jure ,& justo titulo agere, vel habere dicitur, qui intra fines iuris sibi natura quaesiti agit : illicite autem , &injuria, si facultates alterius turbat , adeoque in ius alienum involat, id est jus suum cuique non tribuit
Hoc generale praeceptum non tantum ratione naturali , sed & eommuni gentium consensu probatur . Sane , ipse justitiae definitio ejuς veritatem indigitat. Ea enim definitur tonstans, atque perpetua voluntas jus Dum cuique tribuendi ς. Hinc etiam inter tria praecepta generalia quorum unum reliqua complectitur idem ULPIANUS p nit, suum cuique tribuere a. Sane , CICERO iuris principia investigaturus, a lege ejus exordium deducit,& postquam legem rationem esse naturae insitam dixit, addit, eandem rem graeco nomine a quibusdam a suum cuique tribuendo appellatam esse eenseri . . Et cum alibi societatem humani generis , eiusque utilitatem commendasset, ita pergit, quae animi assectio suum cuiquα tribuens , atque hanc , quam dico , societatem conjungli nis humanae munifice, aeque tuos, jusitia dicitur s. SENECA ait, hoe iustitiae convenire , Dum euisuctreddere g. MACROBIUS tradit , iustitiam servare
cuique quod suum est β. ARISTOTELES justitiam
42쪽
De Iussis. naturali in genere . 23 In eo ab aliis virtutibus, separat, quia illa sola in num bonum esse videatur, quia ad auerum oecctat , Et alibi ait, justitis es virtus , per quam qua sunt saa suguli habent , injustitia , per quam alienum ha- ut . IUSTINUS tradit , iustitiam esse abstinentiam alieni , eamque Scythas magis naturam, quam Graecos sapientiam doenisse ι . PORPHYRIUS m iustitiam in eo sitam esse, ait , ur abyliceatur alienis , neque noceatur Mn nocentibus . . IULIANUS eum primam legem constituisset de Deo colendo , alteram de iustitia subiunxit: Lex altera , o ipsastia uatura sancta , Wque diuina , ea di , qua femper, o ubique alienis abstinere iubet . . CICERO postquam asseruit, nulla privata natura esse , sed -- teri occupatione res in privatas possessiones transiis, si, ita pergit: ex quo , quia suum cujusque fit , eorum , quae natura fuere communia , quod euique obti
git , id quisque teneat; ex quo si quis sibi appetet, vio- tibis jus humanae societatis P. Alibi ait , juititiae pri
mum munus esse, aliis non nocere Hinc ICti Romani natura aequum esse, aiunt, neminem cum alterius injuria fieri debere locupletiorem r. Denique ipse Grotius fatetur, totam uultitiam in alieni abstinentia positam esse .f. LIV. Praeter hoc Ius naturae non datur aliud iuxnniversale, quod omnes homines obliget.' adeoque neci Ius gentium secudarium , nec Ius divinum politivum universati Pleraque enim praecepta, quae his jurim . e B
43쪽
14 Diisse, t. prooem. III. Lib. I. Cap. Vt
eciebus tribui solent, vel plane non sunt' praecepta vel ad ipsum ius naturae pertinent titi. Jura sorensa, & ceremonialia solis Iuda is data sunt , & partim adventu Messiae, partim sublata repubblica
Hebraeorum deserunt ; indeque nec Christianos, ne dum reliquum humanum genus Obligant. . g. LU. Merito hic quaeritur, an leges eiviles obligationem quandam jure naturali inferant ὶ vel quod idem est, an in conscientia obligent λ Recte id plerumque affirmari solet, quia iura civilia nituntur consentircivium, adeoque fide data. Illi enim , qui in civitatem coeunt, sese arbitrio civitatis submittunt , simulque promittunt, se decretis, statutis & legibus ciei ratis parituros. Ex hoe pacto igitur singuli tenentur,& hactenus obligatio est ex iure naturae . Atque ex hac ratione Ius Romauum quoque , qua tenus receptum est, in conscientia nos obligat; de cuius origine, & partibus, in Digestorum libris agitur
ctu Iuris naturalis. f. LVI. THEFINIMUS igitur ius naturae . In
funis, praceptum, ac legem natκω , eiusque auctoris, per rationem humano generi declaratam, ut jus suum cuique id est tum Deo , tum homini-hus, naturali ratione quaesitum ibuat , idque metis
3. LVII. CAUSA iuris naturalis , ejusque auctor se est Deus. Is enim solus imperium in genus humanum, utpote creaturam suam, habet ; adeoque selus
44쪽
De Just ita naturali ἱn genere
litatiirae suae rationali legem praescribere, eique neces statem agendi, vel non agendi imponere potest. Negato igitur Deo nullum potest concipi imperium,nditus superior, adeoque nulla lex, nullumque praece- tum. Unde constat, principia illa interna quae GRΟ- IUS in nobis existere , & hominibus necessitatem agendi, vel non agendi imponere , ait , etsi ν detuν, Deum non hJe - pro causa suris naturalis , habe inon posse; adeoque Ius sociau, & Jus naturae laxius peo tenso mera e fle figmenta . f. LVIII. Supponimus.autem ἰ.Densii aliquid iustisse, atque pracepisse; cum enim ius naturae necessitantem imponat agendi, vel non agendi , facile conflat , necessitatem illam concipi nou posse absque iussu Dei: deficiente enim praeeepto , res arbitrio hominum relicta esset, eoque omnis necessitas, adeoque omnis ratio legis , necessaret. f. LIX. Cum omne jus , omnisque lex : supponit publicationem, per quam innotescat eis , quos obligare debet, ius naturae quoque talem publicationem toti humano generi factam requirit . Diximust autem f. 43 Deum notitiam hujus iuris animis homi num insiti pisisse, rationem eis largiendo, cujus ope ho mo ratiocinari, id est ex initis rationi inclusiohib instam, & praeceptum Creatoris , seu legem naturae tognoscere possit . Neque enim alium publicandi m dum diri, probavimus iap. f. qt. γ. Hinc raxis naturalis lex quaedam tacita dicitur Unde apparet, I. ius naturae ex Fdea innata cogno
sci non poste, nisi quatenus idea illa ex iustis lationi
eonclusionibus nobis innotescit at tunc omnes verit tes morales cognoscuntur ex idea innata, quae ratiocinandi vim supponit ,r a. R elationem non esse modum sumetentem coganscendi iura naturae qnod PARENS late probavit . Indeque notaudus est SEL-
45쪽
2.6 Dufert. Proclem. XII. LV. I. Cap. VI.
DENUs , qui septem praecepta Noachica ad demonstrandum ius naturae adhibet, causatus, rationem cci ruptam esse, adeoqRe sine revelatione vix de ratione. prohibitionis inter homines constare posse . Vid. diffs.
I II. f. II. . g. LX. Ex eo autem, quod ratio sola est medium indagandae legis, necessario sequitur, ius naturae 'aeter nis rationibus constare ; tum quia iustae rationis con- . elusiones semper eaedem , adeoque aeternae sunt; tum quia Deus, qui per rationem nobis semel legem suam declaravit, immutabilis est. Hinc frustra quaeritur, an in statu innocentiae exisstitutum fuisset ius naturaei quia certum est, coῆclusi nes rationis semper easdem es e. Sane , etiam in si tu innocentiae iussus Dei exstiturus fuisset ς tum intuitu Dei, ut colatur tum intuitu hominum , ut irassuum cuique tribuatur.' at transgressio nulla legum fin- ura suisset, radeoque nec Fena , quia homines ultro
eges divinas observaturi fuissent. Ex his , apparet , impiam esse doctrinam eorum , qui ignorari posse iura nat να, existimant , eoque feliciorem esse conditionem eorum, statuunt, qui neseiurie haec Iraecepta , quamaeorum, quibus cognita est Cre tortet voluntas . Impi , inquam, hara est doctrina e cum anim ex ratione constet, quaedam iura Deo , & hominibus naturali ratione quaesita esse , eaque ab aliis turbati non debere , quomodo, quaeis, asseri potest, homini ratione praedito haec incognita esset Anne conclusiones rationis eaedem iunt inter omnes E Anne omnibus in testit, Deum esse, eumque colendum esse Anne ratio naturalis nos docet , jus suum cuique tri- ibuendum esse RSane, ipse Apostolus in demonstratione legis naturalis provocat ad conscientiam hominum , & omnem excusationis, & ignorantiae voluntatis divinae, viam gemtibus praecludit. Vid. di f. pro m. Io. f. 7. sit. e.
46쪽
De JUIt a naturat; in genere. 2. f. LXI. Denique ex praemissis eonstat , mutari iugnaturae non posse. Sane, in hominum arbitrio non est, a legibus naturae cedere, quia ex praecepto , & iussa Dei ortae sunt, quem iussum creatura violare nequit. Immo nec Deus mutare ius semel statutum potest et cum enim ex iustis rationis conclusionibus praecepta nat turae sequantur, constat, Deum nihil his conclusioni, bus, quas semel in hominibus existere voluit , contrali rium flatuere posses mutatio enim imperfectionem inii seri , quae in Deum cadere non potest . Atque hinc permittere Deus non potest hominibu S mutuas caedes, i serta, adulteria, &c. indeque nunquam iubere potest, , ut homo suo jure alium occidat., At cum ius hoc naturae saltem inter homines obtii, ne at, & illi inter se legibus Dei obligentur, facile conis stat, Deum ipsum legibus hominibus datis nan obliga- a. ri, adeoque Deum suo jure qua Creator, & domito nas hominibus quaedam , quae ne invicem agerent prO-hibuit, in jungore posse . Ita jure suo mandavit Abras, hamo, ut filium immolaret; Israelitis, ut vasa aufer- li rent aegyptiis, ut Cananaeos , qui eis nullam intuleas rant injuriam, delerent, &c. Homines enim tunc alios, laedunt, non suo iure, sed iure Dei; adeoque hic nul e la est mutatio iuris naturalis, sed Deus suo iure utidi tar, & creaturam , in cujus actiones, vitam , & bo-i va, absolutum ius, & imperium ipsi competit, per in-l strumenta , id est per homines destruit , & pro lubitu, de rebus terrae disponit. ν Quamquam experientia doceat , Deum non nisi ex; justiis causis ius illud absolutum in suam creaturam eXer sere, hominibusque bona, & vitam auferre: nimirum, vel ob peccata , quo pertinent bella commemorata I velis sui gloriam , quo pertinet exemplum Iobi s vel ob debitum , quo referenda est ablatio vasorum aegyptiis
47쪽
28 Differri Prosin. XII. Lib. I. cap. IV.
Hinc facili est decisio quaestionis , an Princeps dispensare de actibus jure natura prohibitis possit λ Quod merito negamus: quia I. nemo de legibus dispensare potest, nisi is, qui leges statuit ; Princeps autem leges naturales non statuit , Sane a. Principes ipsit subiectisant legibus naturae ; immo ideo tonstitu ti sunt, ut iura a Deo statuta inter homines exequantur : non λα- aem exequuntur, qui licentiam contra leges eundi pe mittunt . 3. Possia tali licentia Princeps permittere homicidia , adulteria, raptus , incestus , &c. posset: ec dem enim iure, quo de criminibus peractis dispensar, eodem iure peragenda quoque permittere posset , quia hare permissio eventualem dispensationem continet. Ce tum ergo est, A. Principem nec poenas talionis in crimina naturali jure salutas remittere , nec dispensare possea de actibus naturali ratione mohibitis o Hinc nec Papa homicidium , vel incesturn permittere, aut de
commisso dispensare potest, sed actus nullus & dam
Equidem acriter disceptata fuit haec quaestio in Anglia temporibus HENRICI UILI. qui Catharinam A ragoniam ,, quam dispensuale Papa duxerat, post mair monium octodecim annorum ideo dimisit, quod fratri vidua esset; causat est, Papam de gradibns Levit. XVIII. prohibitis dispensare non potuisse s quam rationem responsis Theologorum , Univessitatum Consiliis , & ro lius Cleri Anglieani suffragio confirmabat d. E contrario Catharinae defensores facultatem dispen sandi Papae omnino competere sustinebant ν partim moralitatem prohibitionis negantes partim provocantes adestitam Servatoris , qui facultatem remittendi peccata Petro, ejusque successoribus concessit. Quod ad priorem rationem attinet, infra moralitatem hujus prohibitionis satis demonstrabimus. riserior rati fibula illa nititur de vicariatu Papae, quae dudum ex pi
48쪽
, De Justis a naturaI; in genere. 2 stylosa est ' . . Sed & effatum illud non ad dispensati
nes eriminum ipsis fatentibus Romanae Ecclesiae asiseelis pertinet, verum , ad remissionem peccatorum praevia poenitentia ; quam facultatem Servator omnibus, quos misit, dedit. Mirum est, quot fraudibus, dolosis cavillationibus , falsisque doctrinis . oppugnare ausi sint Pseudo-Resormati . aliique impii Haeretici Romanam Ecclesiam . Romanumque pontificem Christi vicarium , ac legitimum Petri successorem; de quo cum non sit hit locus agendi , & veritatem contra omnes sallacias demonstrandi , lat erit tam tum admonere ab Haeretico aut hore dicta esse , quaecum
evngia de hac re dicta sunt. Caeterum , hic notandum est , Papam non ex hac ratione pro validitate matrimonii pronunciasse, quod dispensare sibi de incessu morali liceat ; sed quod matrimonium cum defuncto fratre nunquam fuerit consummatum , iuramento id confirmante Catharina . Ex qua ratione Petrus quoque Portugalliae rex Alphon sis atris uxorem eo adhuc vivente duxit. Quo casu disipensationi Omnino locus esse potest. LXII L. Hinc porro constat, Principem ius tertio qllat tum tauferre non posse ; quia aeterna lex , quae principes qcioque obligat, haec est, ut jus suum cui
Excipe sit illi, quibus ius quaesitum est , consentiant.
Consentire autem videntur qui in civitatem coeunt ,& rerum suarum arbitrium in unum conserunt . Hoc
igitur casu jus civium tolli potest, si reipublicae salus, vel utilitas id requirit. Hinc Civitas civem ut ut innocentem hosti id postulanti dedere potest, si aliter eivitas servari nequit. Ex hac ratione cives corpore , &honis suis civitatem defendere tenentur ; & ex eadem Conse Pax. in disp. de suad. in territ. jurisd. tit. 3.
49쪽
ratione certis quibusdam casibuς libertas emendi , ve dendi; nubendi &c. tolli potest. At hoc verum tantam est in illis iuribus , quae a consensu dependent ; secus igitur si Deo quoque ivsquaesitum est: nam de iure Deo quaesito nemo dispensare, nec consensu subditorum potest a. f. LXIV. SUBJECTUΜ juris naturae sunt omnesereaturae ratione utentes; adeoque & sum alae potest tes: cum enim Elae creaturae ratione praeditae intelligant praecepta sui Creatoris , etiam solae inde obibgantur.
Hinc praecepta iuris naturae non pertinent ad bruta Immo nec furiosi , aut infantes in leges naturae, adessectum poenae, peccare possunt. f. LXU. OBJECTUM iuris naturae est ius, quod vel Deo, vel cuique hominum, naturali ratione quaestum est ; cum enim lex naturae eonsillat in iure ooeuique tribuendo, necessario supponi debet , ius aliis natura quaesitum esse, quod eis tribui debeat. g. LXUL EFlPECTUS joris naturae est , I. quolei, cui jus aliquod naturali ratione quaesitum apparet , facultas competat de jure illo intra fine ς concellae a natura facultatis disponendi, illudque defendendi, si ve per iudicia, sive per bellum: a. quod nemo iacultates aliis .concessas ulla ratione turbare, sed cuique jura quaesitattribuere teneatur. Cum enim Creator praecise voluerit, ut suum cuique tribuatur, non potest non ratione hominum necessitas oriri ut tribuant ; quia contradictio est, Deum aliquid iubere, & rem tamen arbitrio hominum relictam esse. f. LXVII. Merito autem definitioni addimus , h mines jure naturali obligari sub comminationa parv.e: si enim homini jussum illum transgredienti nihil metue dum esset, revera omnis obligatio ejus arbitrio relici
50쪽
oὰris ita naturalis in genere.
aereius; nec esse m obligatio haberet, quia impura illi posset. Quod egregie demonstrarunt RICHAM
. Sane, omnes gentes a rerum initio sacrifieite piae ' h Deos solicitae fuerunt et certissimo indicio , gentis scian sibi ruisse transgressionis legum divinarum atque ideo vindictam laesi numinis metuisse . Apud Graecos, & Romanos, quorum testimonia indisciplina philosephiae moralis magnam auctoritatem ha-htat , supplicia apud Inseros partem relistionis constituebis .
HDIODUS iustitiam Iovis filiam fingi , quae apud
Ditem se laesam ab hominibus queritur; 8t tradit, I δ uem ideo varias ealamitates, variaque poenarum gene ja in humanum genus deerevisse . . CHRYSIPPUS testatur, Deum peccata hominum ulcisti ; & EPIaCTETUS ait, neminem fine damno, & poena mainm' esse. optime rem explicat CICERO Quod δε homi- tis ab ἐnjuria poena , Mn natura arcere deberes , quae, nam folieitudo vexarer impios sublato suppliciorum in
iust Quod se poena, si metus funiicii, non ipsa turp4, ndo deterreret ab iniurios , facinorosque. vita , nemo est injusus at incauti potius habendi fum improbi: vim quid faetet is homo is renEbris, qui nihil timet vi f tὸsiens, vel judicem f. Et mox, utiles essὸ has opia Money, ait, eum intelliflit, quam multos dromi sunt Des metus a scelere revoraverit to Supponimus autem poenas non tantum te rariast,
quae eum vita finem accipiunt, sed etiam tales I quaemn mortem infliguntur: idque ex natura , & essentia Mitis persectissimi supponimus. Cum enim experientia testetur , malis durante vita