장음표시 사용
31쪽
ra Dissert. Prossem. XII. L b. I. p. IV.
MOCRITUS, PYRRHO, DIOGENES , EPICU
RUS , ARCHELAUS , &e. inter Romanos BRUTUS, HORATIUS, aliique EPICURI affectae r inter Christianos HOBBESIUS, SPINOSA , MACHIA-VELLUS; & Auctor ALOISIJE SIGER I cIn horum numero merito quoque referendi sunt illi, qui aiunt, iura inventa es le metu infusi x. Vel qui eum EUPHEMIo, aliisque contendunt . intra striυatos saltem ius obtinere scilicet civile ) ; inter Principes autem nihil injustum esse . . Alii non quidem absolute ius naturae dari negant, sed de existentia ejusmodi iuris dubitant , atque de ea in utramque partem disputant ἰ quo pertinent. TR
SIMACHUS GLAUCO, ADIMANT US, & CARNEADES ;
Sed & ratro ipsa existentiam eiusmodi iuris respuere videtur. Cum enim homo potentiis a natura instructus sit agendi quidquid lubet, ex hoe facto naturae sequi videtur, omnia licita esse, quae homo juxta facultates illas naturales agere potest ; quia contradictionem involvere videtur, naturae auctorem facultatem naturalem conoessisse, & tamen exercitium prohibuisse . Atque hac ratione nititur HoBBESII ius omnium in omnia, & quod inde inseri mutuum bellum . . Eoque collimat CARNEADES, qui ex eo , quod homines ,
immo omnia animantia, ad suas utilitates narnra ducente ferantur, concindit , aut nullam esse iustitiam jaut si aliqua sit, summam stultitiam esse, quoniam s-bi noeeat homo alienis commodis consulens t. g. XLI. Nos tum existentiam juris naturae, tum regulam generalem justitiae naturalis demonstraturi , necessario quaedam praemittenda esse eensemus. n. I. Primo enim in probanda quaestione, an sex ali-
32쪽
De Justitia naturali in genere. I 3 at qua humano generi publicata D ὶ non sufficit , eam
hominum uni, vel alteri esse publicatam . Cum enim de voluntate aeterna Dei, universo generi humano in perpetuum declarata, agatur, requiritur necessario publicatio quaedam univertatis, & perpetua, adeoque indicivm aliquod publicum, & generale , quod singulis innotescat, & neminem latere possit . . Tale autem indicium generale, & perpetuum, praeter rationem, nullum existit ; cum enim ratio eadem omnibus hominibus a natura data sit, certum est, communes quasdam conclusiones dari , rationi conveniem res , quas ignorare nemo potest , qui rationis parti- , Ceps est. Est enim ratiocinatis eximia illa intelligendi , iudicandique vis is, per quam intelligimus certas notiones, deinde consequentias rerum cum principiis conjungimus, & tandem rite examinatis praemissis , ac consequentiis , concludimus n. a. Secundo, maxime interest, ut instrumenta illa ratiocinationis, quorum ope diiudicare possumus, naturam , edasque auctorem , legem aliquam dedisse humavo generi, & unde probari possit , Deum hominibus imponere voluisse necessitatem aliquid agendi, vel non agendi, extra omne dubium ponantur. n. 3. Tertio, ex ante dictis P repetendum est , in
iure naturae duo supponi : I. Ius aliquod cuique id est tum Creatori ipsi, tum hominibus quaesitum esse : a. Ius hoc tribui ab aliis debere et , cui quaesi-rum est.
f. XLII. omnis igitur quaestio eo redit, unde con-ν stet, aucilorem vaturae voluise , jus aliquod bbi , vet, avis suum esse i & quinam snt modi demonstrandi , unde de tali voluntate certa ratione constare possit PResp. uti omnis voluntas disponentis , ita & voluntas
33쪽
14 DFert. Proclem. XII. L b. I. Cap. IV.
naturae, eiusque auctoris, probari debet ex mediis demonstrandi, quae logica naturalis , id est facultas ratiocinandi, suppeditat. Media autem voluntatem auctoris natorae probandi PARENS ad quinque capita re iniit. Sane, Deum V
luisse jus aliquod si hi, vel aliis suum esse , evidenter
probatur I. ex actione Creatoris , seu facio creationis ;quo 2. pertinent motus, inpinesus in hominibus a natura conditi: 3. ex actionum fine nece saris , vel ρυ- habili . 4. ex medii necessitate . 3. ex natura , σsentia ipsius Creatoris. Quibus addo 6. pra sumtionem naturalem , quae ex communi gentium consensu oritur . Quae singula nunc plenius examinabimuς. f. XLIII. Primo igitur voluntas Creatoris probatuae
ex ACTIONE CREATORIS, seu FACTO CREA
TIONIS. Actio enim, & factum ejus , qui cum ratione agit , necessario voluntatem agentis indigitat , quia omnis actio voluntaria ex animo volentis pro iseciscitur , qui proinde vult quod agit , & prout agit ;quae sunt verba PARENTIS ' . Atque haec voluntas, quae ex actione elicitur , certa , & indubitata est in actioisibus Dei, qui non nisi persectissimo modo agerct potest, adeoque quicquid agit, necessario vult. Exemplo res clarior fiet. Ex actione Creatoris constat, eum duplicem sexumereasse, ac utrique facultatem,concessisse , motumque indidisse , corpora iungendi : ex hoe facto creationis evidentissime apparet, eum voluisse ut homines corpora ivngant, adeoque matrimonia licita esse . At ex hac ipsa Creatoris actione quoque apparet , omnem aliam conjunctionem hominum , quae non sit inter marem , & sceminam, voluntati agentis repugna- Te : adeoque conjunctione in cum eodem sexu esse prohibitam. Atque ex hac prohibitione ius Deo quaesitum est, quod e reatura violare absque injuria nequit. f. XLIV. Secundo, ad factum creationis quoque m
34쪽
g. De Jti sit a naturat; in genere. Ised iis it 'tinet MOTUS , & INSTINCTUS IN HOMINEvimn A NATURA CONDITI. Certilsime igitur volantast
creatoris ex eo apparet , quae itidem sunt verba Paren- robaac tis ) quando consiluit aliquod sudium inter homines eum M ad aliquid agendum, vel non agendum, O c. Adeo igi- videntit tas Delis hos atlses feri voluit, Uel noluit , ut ne omitrionis i larent, ini facerent , vehementissimum morum indiderit , ψιοι qui non tactum in hominibus apparet, sed in fratis vel pyr, Ita enim ex eo, quod Deus duplicem sexum produ-
76 xit, eique inllinctum indidit corpora iungendi , sequitionea ur necessario, eum coniunctionem maris, & foeminae oritati approbare s adeoque hominem licite agere , et iis jus ita agendi ex voluntate Creatoris quaesitum esse . Gobatae eontrario Deus motus indidit generi humano , qui eos REA- alienos reddunt a concubitu cum brutri , cum eodemm rae sexu, cum parentibus, & liberis, ac aliis sanguine plo Di, xime iunctis : ex hoc naturae motu apparet, Deum no-
,ro, luisse hos actus peragi , atque liactenus ius Deo ex pro-git ; hibitione quaesitum esse, quod homines ei tribuere , ientas, est ab actibus ejusmodi abstinere debent.
2 ia n. I. Hic modus probandi voluntatem divinam m geri ximam in demonstrandis naturae praeceptis habet ni illem' tatem . Quoties enim homines universim aversantur actum antequam eum peragunt, vel quando illum ad- tu Ir misere abhorrent, certissimum id indicium est , actus, qui tales repugnare voluntati divinae; quia, si Deus actus otia illos fieri Uolui stet, talem repugnantiam toti generi nont indidisset . Unde necessario insertur , omnia crimina ,
seu talia iam , quibus ius alterius violatur , prohibita
Mi , natura esse . Sane, Apostolus , gentibus enormitatem . iis criminum, quae committere solebant , demonstraturuina provocat ad eorum conscientiam, i. e. ad motus illos ς' naturales , & horrorem, qui crimina comitari solet, acm ex cognitione voluntatis, & prohibitionis divinae ori-
Iur. Is enim, qui maleficii sibi conscius et , se ipsum' accusat , quia intelligit , ius Dei laedi, dum contra ejus
35쪽
15 D ert. Praxm. XII. Lib. I. Cap. IV.
prohibitionem agit, & Deum vindicaturum iniuriam sibi illatam. Insigne exemplum exstat in Caino , qui fratre occiso citra legem scriptam, sola conscientia convictus vindictam tum Dei , tum hominum metuebat. n. 2. Equidem opponi solet, multos dari homines, qui aversionem illam non sentiunt & experientiam testari, gentes quasdam pronas esse ad Sodomiam, quae tum cum brutis, tum cum eodem sexu committitur Addunt, apud
Persas conjugia inter parentes , oe liberos , Magis permissa; & apud Rgyptios nuptias inter fratres , s-νores, usitatas se i ste: immo inter Judaeos matrimonium cum fratris vidua celebrari potuisse . Resp. Non hie quaestio est de quorundam homin m motibus , sed de
motibus toti humano generi inditis . Omnes gentes Fodomiam pro crimine habent; si proinde quidam motus tales sentiunt , id ex corruptione humana , & vitio naturae est. Optime JCti Romani in quovis animalium genere distinxerunt inter actus , qui ex natura generis procedunt, & inter eos, qui contra naturam generis, id est conpra cansuetudinem omnium animalium ejusdem generis fiunt i hos enim a vitio esse , concludunt f. XLV. Tertio voluntas Creatoris praecipue probatur ex FINE ACTIONIS. Merito PARENS rexistimavit , hunc demonstrandi iuris naturalis modum optimum, & certissimum esse . Qui enim agit , &quidem ad certum finem, necessario vult illum finem, quem sibi propositum habuit . Finis enim juxta doctrinam Philosophorum est ipsa intentio , ac voluntas
Atque ex hoc fine universum ius naturae per ne- cetarias consequentias deduci potest. Exemplo rem illustrabimus . Ex facto creationis constat, Deum duplicem creasse iscum, & utrique secultatem concessisse
36쪽
De Iustitia nasurali in genere . I eorpora iungendi: huius iam finis unicus.est propagalio generis humani, ex hoc fine igitur necessario sequitur, homines propagando genus suu in licite agere , id erit Deo approbante , adeoque hactenus eis jus ita agendi quaesitum esse. At ex eodem fine merito infertur, Omnes alios coniunctionis modos, qui vel impediunt , vel tollunt illum finem, repuguare voluntati divinae, indeque Deum prohibuisse Sodomiam, crimen onaniticum , castrationem, &c. Ex hac igitur proibitione jus Deo quaesitum est, quod homines violare, id est actus illos absque iniuria admittere, non pollunt. f. XLVI. Quarto, voluntas Creatoris quoque proba
tur ex MEDII NECESSITATE. Quoties enim ex
fallo creationis, ex motibus natura toti humano gene
xi inditis , ex Ane creationis, &c. apparet, Creatorem ius alicui suum esse, voluisse , inde necessario sequitur, omnia illa licita esse, sine quibus finis ille obtineri , & potentia a Deo concessa in actum deduci non potest. Contradictio enim est μ , Deum aliquid egi Die, & quidem ad certum suem, & tamen nega sse meis dia, quae ad finem illum obtinendum sunt necessaria. Sane, sublatis mediis, tolleretur omne ius , quod exactione Creatoris, & ex agentis fine introductum apparet: adeoque frustra egillet Creator, quod cum eius
regula est 2 Qui vult finem, Vult etiam media ς eaque regulare in iure naturali, & Romano, insignem ulum. habet
Qui proinde mediis illis ad obtinendum finem necessariis utitur, iure agit, id est juxta voluntatem.Creatoris, adeoque ius ita habendi , vel agendi ei quaesi
Bene autem observavit PARENS, hoc tantum verum esse si medium illud sit natura necessarium, non Sam. de Cocceii Ins.ad Gror. B si
is Dissext. Procem. X. S. r. lit. o. iis d. s. p. tit. o. .
37쪽
18 Dissert. Proclem. XII. Lib. I. Cap. IV.s vitio agentis fit necessarium, vel si cum preiudiciου
tertii conjuncta est necessitas x. g. ALVII. Quinto, ius cuique suum esse , probatur
ex NATURA IPSIUS SANCTISSIMI CREATO
RIS. Quoties enim aliquid convenit cum persectione Dei, id necessario voluit s adeoque quoties facultates quasdam hominibus concedit, imprimis si concedit ad certum finem, permisisse ipsis videtur, ut agant: quia alias frustra illas facultates concessisset; quod cum pedi sectione ejus pugnat. E contrario, si ex facto creationis, eiusquesne ap paret , Deum facultates illas restrinxisse, adeoque actuaquosdam prohibuisse , ex eadem ratione inde insertur , ius & Deo, & aliis hominibus ex hae probibitione quaestum esse. Sane, frustia voluntatem hiam declarasset, si cuique hominum liberum esset contra facultates illas prohibitas agendi. Porro ex eadem natura perfectissimi Creatoris sequi tur, Deum velle ab hominibus eoii; cultus enim est perfectionis aestimatio. Cultus ergo est jus Deo qua stum. Quod insta plenius demonstrabimus. f. XLVI H. Sexto, ius aliquod cuique suum esse,
probatur ex COMMUNI OMNIUM GENΤIUM'
CONSENSU. Quoties enim omnes homines ubique,& omni tempore verbis, vel factis declarant, ius cn que quaestum esse, id pro vero habetur, etiam ratione naturali. Cum enim universali effectus supponat eausam universalem, talis communionis causa vix ulla alia videri potest', praeter sensum ipsum , communis qui dicitur 1 E contrario si apud omnes gentes actus quidam pro vitiosis habentur, inde concludendum est , actus illos Te pugnare rationi, adeoque esse prohibitos, & ex hac proibitione ius Deo, & hominibus quaestum esse. Ex hoc igitur consensu gentium constat, I. coniunctionem maris, & sceminae tantum licitam esse , quae
38쪽
. De rinitia natural. in genere.
tenus individuam vitae consuetudinem continet aque omnes alios conjunctrinis modos improbari r s. adsimquemque rem nullius. occupando ibi proprietatem acquirere, & nefas esse res occupatas illi auferre rῖ. omnia crimina quia ius alterius laedunt , prohibita ege . & violantes ilIa jura ad reparationem teneri. Hunc autem probandi modum saltem admittimus si Romissio , vel prohibitio naturae dubia , & obscurior est, & ob imbecillitatem humauam plene probari nequit; ut in lege do incestu: non vero si in contrarium certa sit naturae ratio; hoc enim casu ratio praefertur ustri communi gentium . Polytheisinus igitur gravissimum crimen est, etsi apud omnes sere gentes die editae sit rereptus o
Ubi ex flentia Leeis naturalis demonseratuν , m regula generalis, seu praeceptum universale Iusti
s XLIX. ΕἰX praemissis probandi iuris naturalis mo- a dis iacile demonstrari potest , existere
legem, iussum, & praeceptum naturae , eiusque a
ctoris. Quando enim ex actiove Creatoris, ex motibus a natura in hominibus conditis, ex fine creationis, eX medii necessitate, ex natura , m e sentia entis perfecti s- mi , ac denique ex consensu Mntiam apparet , Deum voluisse tum sibi, tum aliis ius aliquod suum , proprium, & quaestum esse ἔ inde neeetario sequitur , ereaturas ratieme praeditas hoc jus Deo, vel euique alii quaesitum violare, eique, cui Gneessum est , auferreton posse, sed eas ius illud tritinere debere et , cui deus id quaesitum esse volui t. Homo e ra nullam a se habet agendi facultatem
a solo Greaim, qai suum cuique d edit , & quia B a suum
39쪽
Dissert. Proclem. XII. LV. I. Cap. V.
rem cliique esse voluit, definivst , atque hos cuique ni iuris fines, ac terminos fixit.. Creatura igitur ultra fines a Creatore ipsi assigna. tos nihil agere potest, & extra jκs suum omnis age di facultas cessat, quia Creator id ius non ipsius, sed alterius esse voluit. Si proinde Creatura exeedit , 8c transit hos fines, si ultra ius suum agit , & ius aliis assignatum turbat, inde sequitur immota necestitas rem in pristinum statum restituendi , id est obligatio jussuum cuique tribuendi. Adeoque si aliquid habemus, quod alterius est r illud tenemur restituere ei, cujus est, quia illi soli concessa est facultas circa rem illam, non nobis . Eadem ratio quoque obtinet , si . ius aliquod , quod alterius est, turbamus, laedimus, Violamus ,' nam reparare illam injuriam, i. e. jus suum cuique tribuere , te
Summa enim est iniuria , extra ius suum agere ;eaque in Creatorem redundat. Sane , Creatura in te verteret facttim Creatoris ; turbatet motus naturales toti
generi inditos ; tolleret fnem a Creatore sibi propositum ;impediret media ad obtinendum finem necessario ς vim iri- ferret perfectioni divinae; nam contradictionem involve Tet, Creatorem jus suum cuique dedisse, & quid suum cuique esse voluit definivisse , Sc tamen aliis fas esse ius illud turbandi, & violandi frustra Deus certos fines juris cuique assignasset, si aliis mutare illos fines, id est ius cuique ex decreto divino assignatum , tollere liceret ;in Ueum autem nec eontradictio cadit, nee is aliquid frustra facit: praeterea species cultus est, non repugDare voluntati divinae ; non ergo colit Deum qui jura a Deo aliis concessa, δε assignata violat ; denique homo
contrarium aliquid statueret communi gemitum consensui, adeoque conclusis rationis . Omnes enim gente Ain eo conveniunt, ius alterius violare nefas esse.
Non potest igitur non hoc excessu offendi summris legislator, qui non magis permittere potest sibi non pareri, quam uolle coli: deficeret enim homo a soci
40쪽
Creatore, & auctori suo rebellis fieret. Atque ha itintiones prolixe exposuit PARENS in suis Positionibul: i ι Existit igitur Lex uatur.e ; i. e. iustus &. pDi ceptum auctoris naturae per rationem declaratum , quc diu mano generi necessitatem imponit , aliquid agendi , vel omittendi: quod probandum erat. g. L; Cum vero iura alia quaesita sint Deo in homines , alia hominibus inter se, in sequentibus speciatim demonstrabimus, I. quaenam sint iura , quae naturali ratione Deo tu homines competunt, adeoque a creatura ratione praedita ei tribuenda sunt ; & a. quaenam sint illa iura , quae cuique homintim ex volunrate didina competunt, adeoque ab aliis hominibus ei tribui necessario debent. f. LI. Ex praemissis non tantum constat , existere legem naturae, id est iussum , ' praeceptu in auctoris naturae; sed λ facile inde eruitur, quaenam sit regula generalis iuris uatur e , quam improprie admodum )i priucipium iuris naturae cognoscendi appellare solent. Regula juris naturae unica vera, & adaequata, adeo-y que praeceptum generale iuris naturae , JUS SUUM, CUIQUE TRIBUERE . Ad hanc enim regulam
omnia, & singula naturae iura ultimo referri , ae per necessariam consequentiam inde deduci possunt 3 3. LII. Primo enim iura naturae, quae inter Deum, i & homines obtinent, eo referri pollunt . . Diximus' enim, jura quaedam Deo naturali ratione sua esse, iai ex ipsa ejus natura, atque essentia sequi , ac in cultu 3 praecipue consistera. Haec igitur iura Creatori propria o homo ei rribuere, id est eum colere tenetur. Secundo ex eadem regulae omnia jura, quae inter ho-- mines obtinent, necessarior inferuntur =. Certum enim' est, Deum cuique hominum ius aliquod concessisse ἡ