Iusti Lipsi De cruce libri tres ad sacram profanámque historiam vtiles, vnà cum notis

111쪽

Epist.

LIBER TERTIVO. 79C A P. IX.

Σὸ Obliqua Assensione, de varicante, inter a borrabsione. RE p ε Ri o M obliquos super crucem crucesve positos: ut in Plutarchi Artaxerxe: Is '

obliquum iacensique tribuspipitibus silue crucitas infigi ,pestem seorsim in palo poni. Video dc inte imis . duos palos dispessis manibus pedibusque alligatos, ut in Martyrologio, de Anastasia: Manibis 'pedibus extensis beata est ad palos. Video dc inter arbores appensos,&,reductis ijs, scissos. De Corona Martyre: sem inter arbores scissa, Uictre autem decollatus est . Quod ipsum Schema ad

Cruces reserendum Propertio facile accredam,

qui sic appellat: rboreasque cruces Sinis, non host ita Graiis

Saxa curuatris in sua fata trabes. Senecam etiam huc traham, si fidem libris pristis habeo, qui inter genera Crucium recenseta, distram in diuersum actis cruribus membra. Ita libri inquam, quos ego vidi. Est tamen vulgo curribus, bono & suo sensu. ad Metium enim respiciat: etsi vetus destiam que id supplici qm, nec inter usitata fortasse ibi reserendum. '

CAP.

112쪽

SO . D E CRUCEC A P. X.

De Modo qui Fine disersus. primum de his vi in

Cruce ustulati.

TERT ius figendi modus Rarior, qui Fine

diuertit a vulgato. Quem intellego, cum cruces also spectant, hominem capiunt moriturum in ipsis, non per ipsas. In exemplis disces.Tale,cumram appensi flama aut fumo necati. Olim factum,' ex Cicerone distas: qui fratrem obiurgans, Aviduo opus fuit, inquit, eis modi litteris, quas ad ipsum V, misistit num crucem sibi constituere, ex qua tu eum ante defraxisses. te curaturum fumo ut comburatur , tota plaudente prouincia. Verba Quincti lcminae eo spectant, Vt homo in cruce fixus ustule tur fumo. Alexander etiam Imp. quempiam quissimum vendiderat,quasi compari poena affectu ' ''rus, adstipitem ligari praecepit,.sumo appositio quem ex stipulis humidis lignis feri iusseras, necauit, praecone dicente, Fumo punitur qui vendidit fumum. Atque in Martyribus nostris hoc genus crebrum. Acta vetera de Pionio: Confixus clauis aut in in cruce, aggestis lignis ,fama combussi est. Nec ι aliter Polycarpus mortuus, antistes Smymaeorum. Iesi in epistola: Mελλόντων θ -γν ηπι προ- λῶν, clare , Kφετε μ ε ύτως . ο γ Mους χλμιῶνα et πίρ, δωσει, sc χωρὰς ἡ Ῥατε ρος- άν ἔλων οἰσφαλδες eis LM a celim et υρα . Oi θ ου-TH. Cum pararent eum crucis prere, dixit,

113쪽

dixit, Telinquite me sic. qui enim dedit ex lectare ignem, dabiis sine veIIrά clauorum semirate, s

lutum manere in rogo. In atitem non confixerunt eum, sed harunc . Quin uno etiam tempor

plures, appensipedibus in sublimes nota hic EcSchema in uersum capite verso deorsum ,si foca ifumo, s lento igne consumpti sumta. Non ergo iniuria Tertullianus scripsit: taces nunc Sarmem mina. titios CV Semaxios appellitis, quod ad stipitem dimi-dj axis reuincti, sa

mentorum ambitu exurimur . significat enim adeo crebrum in maiores illos nostros & in religionta proceres supplicium hoc fuisse, ut in illudium conuitiumque Venerit;& Christianives Sem ij, a stipue cui astringebantur, & Sarmentitij, a sarmetis quibus urebantur, sint dicti. A

que hoc est quod λ

constrictum, id

114쪽

iecti in cruce. Nartialis oplicasini

De his qui Ajs in Cruce obiecti. CR v x de ista Fine alia, cum homines in ea fixos bestijs obhciebant. In publicis spectaculis id cepe factum. Epistola Lugdunensium,de

dira in ligno sustensa prostituta est esca s laniena

incurrentium ferarum. Quas quod in specie omcis videbatur, fς ob conti am orationem, multam alacritatem insjciebar cestantibus. Sed factum Scno Christianis. ut illi apud Martialem Laureolo: 2 ualiter in Scythica rellarius rupe Trometheus Lib. r. induam nimio pectore pauit avem, Otida Cataonio pic pectora praebuitvryo Non falsa pendens in cruce Laureolus. Nec satis Capiunt, Certe non reuelant, interpretes. Vult quempiam sustinuisse velut in fabula per sonam Laureoli : Sc cum is pro argumento crucifigendus esset, sed .in speciem dc moris caussa rem ex fabula Titus fecit, M. noxium quempiam ita fixit, o fixum bestij etiamobiecit. Dico ob

iecit . atque ita proprie: Miud est : dare ad bestias Vopiscus in Aurelians: Sane e gnestheus postea humectu adstipitem, bestiis obiectus est. Surrectus, valet rectiis ligatus. Hic est stipes, quem Ter-

115쪽

OBER TERTIUS.

lianus appellat Leoni concessumta. Ita lego, non Leone, libello De Pudicitia extremo. Atq- ad hunc ipsum morem infamis dc infanda illa turpitudo

Neronis: qua viros B Savo

femina' ad stipitem '

Me mortuorum in Cruces fensioneis, C postremo Crux Fine alia, cum non vivi sed mortui in ea appensi. Notabis. dc quod

nobis sollenne in rota exponere supplicio iam ast iiii sectos, ad notam sceleris & infamiam, id olim in Cruce, M Orientalibus praesertim. De Romanis

nondum legi. nisi quod Caesar piratas, a quibus captus es , cum in deditionem redegi et , quoniam submurumst cruci iuraueras , iugulari prius iussit, L a inque

116쪽

isque iras figi. Sed id oerclementian es ut subtraheret diuturnae poetae. Alij per saeuitiam M ad

P νηλ infamiam, ut dixi. Ita Carthaginenta in Han' lib. ii.

tium. none . qui captus virgisique caestus , ess iis oculis , es m , h, manibus cruribusque fractis, veluti a singulta mem' in Dis poena exigerentur, in con ectu populi occiditur: scorpus verberibus lacerum in cruce tur. Idem Pa satis in Eunucho, de quo ' supra .HItem Ptor .lomaeus AEgypti rex,in Cleomene. qui etsi manu hμ M a sua animose cecidisset, tamen meρο sbs γ κομάσαMG2ρσως ogon iussit corpuου crucifigi cutem priὴs d traxissenα. Vbi Obseruo Obiter, an tiquum hunc morem excoriandi in supplicijs, o . Dululare AEgyptijs Persisque fuisse, quem & hodie AEgy- a:.- o. piij tenent. nam grassitores scariosque ita pu riou- niunt, diu vivos, donec ad umbilicum carnisex perueniat: quod narrat hannes Leo . qui cum fide fatis Sc iudicio res Africae dc AEgypti scripsit.

I lec cadauer solum, sed imagines sublatae in crucem. exemplo in Celsio: cuius corpus a canibus confiumptum est, oe nouo ivituria generei imago in crucem sublata. Auctor Pollio in xxx. tyrannis.

E quo ligno Crux fuerit Z Item in Monte plerumque defixam, ipsam saepe altiusculam. PER Eci ius, de Forma & Modo: duo velut

117쪽

icis. l. ibidem.

LIBER TERT ivs. asCruxὶ ex obuio& prompto aliquo ligno. E qua nostri Seruatoris λ censemus e quercu. Primum se quia viri fide digni asserunt, frusta secratissimi huius ligni quae hodie exstant, specie hanc reserre. Tum, quia crebra & frequens in Iudaea olim Nnunc quoque illa arbor. Tertio, quia robustum lignum dc fixioni latumque aptum. Itaque Silius in eo etiam crucifigit.

stoem postquam diro sustensum robore vidit.

gri cape

- Erecto suffixum robore malis

Ostenmbat ouans populus. Nam quod superioris aliquot arui seriptores tria . aut 'quatuor genera ligni in Cruce dominica ν.-.- 'agnoseunt, curiose magis dictum arbitramu quam verc. At quis Locus cruci 3 Inccrius, dc uam pro arbitrio: tamen plerumque conspectus ali. quis,&. iuxta vias . Exempla enim exempla esse desinunt, nisi aliorum animum oculosque in severtant. Quinctilianus: Luoties noxios crucifigi- iamus, celiberrima eliguntur via, ubiplurimi intueri, plurimi commoueri hoc metti possint9. Ita Alexam der Imp. Eunuchum in crucem tolli iussit per eam viam, qua erit seruis suis ad suburbana 'mperatoria iter frequentissmum. Quinetiam opida,ce ta loca habuisse videntur, huic rei adtributa. Sic Mamertini, more atque in titulo,crucem fixeruarit, invia Pompeia. Sic Romae iuxta urbem Tacitus

agnoscit Locumseruit bus poenissensitum: quod

118쪽

In alto. sitie

de Cilice dc Crurifragio interpretamur. Hac ipsa de caussa posita ea pe in monte. Vt Seruatoris nostri, in Caluariae: ut Polycratis, in excelsissimo Lib. i. Uycalensis montis vertice. Quin ipsa saepe altae , ' 'praesertim in noxio aliquo insigni. Irrisio Galbae huc pertinuit. qui cuidam imploranti leges ci- sueson. Vem Rom.se testtificanti, quasi lario s honore ali '' quo poenam leuisurus, mutari, multoque praeter ceteras altiorem, s dealbaram, Mui crucem iusit. Altiorem, ut digniori: albatam, victui, qui in veste alba. Tale in Iustino,de Carthalone:quem pater, cum ommusso, in altissimam crucem, in con-

llectu urbis suffigi iussi. Et Poeni factitarunt ire, Regulo. Apud Silium:

vidi cum robore pendens

im iam cruce sublimis oectaret ab alta.

Iam illa Amanis praealta: qui Mardochaeo crum In Iahelecem quinquaginta cubitorum posuit, sed ipsi ascen- dendam. Sane pleraeque omnes altiusculae. atque ideo communiter Tertullianus: Timebit forsittan rogladiumgrauem, aut crucem excel am. Quam Ur ipsam rationem Lactantius in Dominica assia Li, iii

gnat. I am quoniam, inquit, is qui paribulo fus

penditur, σ conyimus in omnibuτ,υ ceteris ab tior: crux potius electa est, qua significara illam ramconssucuum rami sublimem futurum,ut ad eum c gnscendum pariter s colendam cuncta nawiones ex omni orbe concurrerent . O inopinatam, sed veram dicti emi cui fides maxime nostro aeuo facta:

119쪽

cta: cum,uirtute & gloria magna Hispanicae gentis, Nouus etiam orbis venit in Christianas leges.

C A P. X IIII.

Crux sublata, arque uiam Crurifragium fortasse. Inando id fasTum, quaesitum. NVNc pedem in ultimo velut spatio pono,

quod est Luatenus Crux usurpata . Postquam enim Vitam ipsam interfecit, non diu illi, vita: & sustulit ex humanis, aut certe Romanis rebus, Constantinus. Serio iam ille Christianus, ct m

noluit salutare signum subseruire ad perniciem,

dc colendum illud atque eximium poenis vilescessi dii iη tre damnatorum. Ergo sustulit. Victor: Ucrus -- terrimumque supplicium patibulorum, s cruribus sufingendis, primus remouit. Cassiodorus: Sup- iplicium Crucis, quod primitus clud Romanos erat a: in usu, lege prohibuit. Atque efficaciter etiam sus tulit: nec postea reperies reductam. Augustinus: Antea homines cruci Mebantur, quod posseaedicto ' 'prohibitum, manes. Scholiastes iuuenalis ad illud: . - - Tartemque cadaueris adfert, notat: uominum. nam antiqui crucibus figebantoon ergo eius quo. atq ex eo discas non nimis antiquum ipsum,ctsi antiqua doctum. Quando autom sustulit 3 λ sero, nec nisii sub limperii extrema. Colligo quia tar*' illo iam imperante mentio etiam Crucium : quid, quod apud ipsum Z Lex in cius nomine cxstat

Theodo' Codice: qua strui ac liberti, qui domi-

120쪽

nos aret patronos accusare aut deferre tentaverines, denegata audientia,patibulo adfiguntur. Iam Iulius Firmicus, qui eius regno scripsit, non semel Crucis meminit ut recepti supplicij atque Usitati. Sur L s. ii pra exempla reperies, atque adde istud de latroanibus: Hi, inquit, in crucem tollentur, autpublica animaduersione damnati crudelissima nece peribunt.

Atquin illa ipsa Firmicus scripsit, sub finem eius imperij, & liberis iam adultis. Disces ex fine libri primi. Ergo sero, ut dixi, dc sub vitae finem .

Indicat clare Sozomenus, qui inter omnes ab eo Lib. 1. leges hanc recenset postremam. Αμλι Γι αυτε ','

in, inqui νυομ M litaria fe- νομω ἀνειλε ὁ τύν Am eiso: Denique prius v tam Romanis crucis poenam, lege sustulit ex usu tribunalium ac iudiciorum. Ait, δικα μν: an hoc indicans, quod nondum, sublata ex usu '' ''-ptiuato 3 de quod dominis etiam in seruos vetus suum iust cogitandum sit. Sicut Zc illud, h satisne Victor ex vero de Crurifragio pariter sub- ποῦ lato scripserit, verbis quae tamante dedi. Ratio vix esse videtur. Quid enim Cruci aut Christo etiam cum Crurifragior nisi quia latrones fortas. se iuxta Christum.Ridiculum videatur. & si suit; illud magis sit,quod martyres multi eo taetro surplicio sint interfecti. Sed profecto sub Constantio eius filio unum id reperio. Apollinares ambo, ait Ammianus, pater σfilius,ut mandatum eR, --

factis cruribus occiduntur. Nam quod Firmicus Lib. .iii.