장음표시 사용
131쪽
te nos in eo argumento obseruitasse: sed scripta eius exstant, quid detraximus 3 Illud tamen non arbitror, ibi aut alibi insigniorem notam aut correctium culam mala fraude in nomen meum transscriptam. Tetigit aliquis hanc aut
illam materiam 3 quid tume ego fortasssis impleui. Et ut serio loquar , lecti nis aut collectionis tota ista res est: cur alteri imputemus 3 Tot iam annoS, imo lustra in ijsdem illis scriptoribus Versor,
Voluo reuoluo in easdem curas: male
mehercules de industria ingenioq; no-st ro sentit, quisquis aut non ieeta canobis censet, aut neglecta. Vt e fonte quod haurimus , nostrum est, quis que tamen suo vase: sic quod e comm
nibus illis scriptoribus, sed quisque pro iudicij sui modo . Denique legere aut colligere, parum est: seligere, disponere, eloqui, poscit laudem. Haec & ta- lia satiare nos scriptionis poterant: melior ratio reuocauit, & suasit publico prodesse qua possum. Opes atque arma nostra, stilus. Quem tamen in alium nunquam stringam aut proferam: absit: Christianum me comemini,id est, Sacer-N a dotem
132쪽
in me expetat. & quandocumque moriar, feram mecum hanc conscientiam,
nullius me famae inuidisse , quosdam meae. Quod si aruum hoc parum etiam gratum sit: quid noui 3 Suum cuique protium ρ eritas ripendet. Tu Lector vale,
& iuuantem, aut certe volentem, ama.
133쪽
An ALvMJ Exoticam vocem esse per me suspicabar, didici& Hebraeam origine a Mart. Antonio Deirio, doctissimo&amicissimo viro. nam illis Gis, excelsum: Gabal , te iminus , aut rectus sti pes in agris. Quid nisi tale crux, quae erecta, S in excelso P Reperio de in Persicarum vocum indice a Franc. Ra pheleiagio nostro habui: Gati notare excelsum. Iam nostras vox quantulum abit, qui Patibulum Galgam appellamus' Cruces Caucasorum. J Potes pro ipsis supplicijs accipere, xcruciaria morte. Ausonius de hac quoque Promethaea: Sie inter rupes Scythicas stetit alitibuου crux. Unde Promethaeo de corpore sanguineus ros. Iunius Bassus apud Senecam lib. i. Controu. iii. Nihil amplissputabam adjci istius audaciae posse , quam quod in ista crata V Eam nominauerat. Nusquam sane crux, sed virgo dethcicada de saxo erat, Vestam inuocauit, Se cecidit ill*sa.
Confixum esse Christo dicit.J Est illud Pauli ad Rom. cap. vi.
Ora ὁ πιιλαιὸς μ ν ΔΘ σηπος σαπιες-ρω . Cruciarius. J Quo modo& Verberonem, Flagrionem , Massi-giam dicimus, verbere, flagro, mastige dignum. Tertullianus aliter hac voce utitur. Febris per cruciarios se mortiferos exitus erogat hominem: id est, cruciantes. Qua mente de Vinum remetam in Lucilio Festus obseruat insuaue, acerbum. AD CAP. I I I I. Σ i, εἰς se Σκολοψ.J Nec tamen nego pluribus etiam verbis in hane rem uti. Ecce&Iκων appellant crucem. Scriptor an nymus apud Suidam: Iκ ca Iε δάιοι Φ σω - -Ligno recto Iudaei Seruatorem a xerunt. Sunt qui ita hoc yerbi explicent de vertant in Thucydidis vita, quam scripsit Marcellinus: Iκριον ἡ τάφου . - κενοςφίου δὲ His γνώρισμα ἀναιειον Φροὶ νομιμον ατ- ὰν τάν λαπι Γιαυτη δ τε raraυΛκοτων, κὰ
ames Assisως Γ ντων : Ait quosdam opinari Thucydidem per gre dc in exsilio mortuum. Lignum enim De Tabulam super sepulchrum e μου positum esse. Hoc autem inanis se honoraris tumuli
134쪽
patrium signum se ostenne Atticum haberi, in iis qui tali infortunia obripent , nec Athenis sepulti efent. Sunt, inquam, qui Crucem aut Furcam verrant, nec mihi probant. Magis est, ut Ixείον hic lignum nauale sit speregrinantis, aut absentiae indictu, quoniam ora risere ex Attica abitur) de quo Hesychium vide. Ille idem Grammaticus addit: Iκρίον, σανίδωμ , ηξυλον γ ω G δε- νιξεον Γι. Melius λονῶι. Id esset, signumsiue axis in quo maleficiliguntur. Atque ita Eustathius in iliad. X. Σανὶ , ν ητους κροκύργεκελλυ: Ager, in quo maleficos ligabant. Item Aristophanes : Bα- σανγων παντα PMσον, ω πίνακι δ ήσας. Omni modo torquens, in a sere ligans. Repcrio&in Eusebio Iκριον pro cruce, & supra adduxi, lib. I l. cap. X i I. Σαν in hac re dixit Herodotus in extrema Calliope: A- αγον ς δὲαωαν ἐς τ ι ἀκτίω, νίδα προπιπα αλ υσαν riς άνεκρέμ σαν. Quod vertunt: Adductum hune in
litus depactis humi asseribus Histenderunt. Vide an non intuta, legas potius, hoc nostro sensu: Abducentes eum ad litus, asseri af gentes si stenderunt. Ellet allixio in stipite simplex. Κρεμῶν. J Ita palam Plutarchus in Caesare, de piratis: mλλάκι ἡπsliam κρεμαν αγας : Sape minatus crucifigere eos , ut Latini omnes loquuntur & narrant. Est de Antiochi regis eductum, quo philosophos regno pellit, de poenam etiam assectantibus ponit illam : vi ν δε νεανισκυνο ιάν ἁλισκed cum Oc, τουτοις γινομενοι, λοπ πεφράσον υ , οἱ πατερες ἀυ δε ρν αιτίως ἔσονταia μεγ: iac: Iuuenum vero quicumque reperientur apud inos, j sobtendentur, Cr patres eorum haerebunt in maxima noxa. Ita Athenaeus recitae
lib. x i s. sed utrum de hac nostra in cruce suspei a Gile, an de alia in trabe accipimus ' In trabe, inquam, ad verberandum flagel-Iandumque. quem morem Graecis Latinisque fuisse, comoediae atque alia docent. Aliorum inanes logos. J Ita vere, inanes. Nam Alciati quale est ' Ait Histi eum tauilestum intellegi, quem Sardibus praepositum Artaphernes se Harpagus crucifixerunt , capite desecto se ad regem mi so. Ita Herodotus, inquit, libro sexto. Quod verum est: sed quia Histiaeo, cum Actiaeo ' Respondet, ideosic vocari an ra, quia Histiaevi Milesius fuit, Milesi, coloni Ionum, Iones Achaei Ergo a Patria , Achaeus. Quis color in hoc sermone P Sed nec amicum nostrum audio sine auctore scribentem: Ochaeum inieregi Lydia regem , qui ob avaritiam necatin in Pactoli aquis pependit.
135쪽
NOTAE AD LIE. I. Io I&ut sola seueretur . clam deposuerat apud Proserpinam. Sed haec mox in eadem flamma: ac repetenti Veneri negat dare. Liseil, itur ad lovem. Ille rem sic componit, ut Adonis, quod ad usum , in tres anni partes secaretur. Prima, ut Adonis Adonidis eget: secunda , Veneris : tcrtia Proserpinae. Acquieverunt. sed enim Adonis pronior in Venerem, suum quoque trientem illi tribuit. Haec Apollodorus lib. m. Bibliothecae. Ergo istud est, quod Proserpina nunc cruce vindicat. Theocritus de ipse huc aspexit. Eidyll. XI U I. eis γλ' a ἐνλιδι α εις Aχέρον
Migras, o bone Aisoni , Huc or ad infera regna, Semideum, ut Hcunt sol u. Nam vult non alteri concessum, ut modis ad inferos modo ad superos iret, oc alternis copiam sui faceret duabus deabus. Mores retaso leuiter. J Ad has, vel ad nudum alium stiputem,allusit Quinctius in epigrammate quo poetam Graeculum facete est ultus. Ille Philippum de Macedones insigni victoria fregerat, cuius laudem ad Aetolos transferre Alcaeus quispiam voluit Graeca leuitate. Scilicet quia in auxiliis Romanis flagrantabioli. Scripserat igitur: Ακλαυ-ι anzr , όδυπορε, Πύ
Thessaliae, caesi miPia te decies,
. toto domitiIub Marte, se Marte Latine, ravos Titus e lata duxerat Italia. En Etolos Romanis praepositos,& quas hi accessio illorum. Mo- mordit Titum , M ultus est, sicil verius versu Rescripsitalludens: Aχλοιος - α φυλλος, οδοίπορε , τώ PAB νωτρὸAλααλ -υψὶς πηγνυτaia ἡλκα Γς:Corticibuit , fronde carens, haec monte, viator,
Quibus versibus significat crucem defixam ibi state,quae hominem illum exspectet. Plutarchum in Quinctio lege : &simul nota, altam luc Crucem poni, quasi in scelere insigni, suo loco a nobis dictum. Isidem vero Cererem.J Ipse Tertullianus hoc assirmat, de Corona militis : Prima His repertau opico capite circumtulit. nam
136쪽
NOTAE AD LI s. I. AD CA P. v I.
Nescio an Maecenati descripta.J Ambigue prosero , quia etsi
Maecenatis verba nobis faciunt, vix tamen Senecae , qui vesut
interpretans subdit: Sufflgas licet, ct acutam sessuros ita leget dum , non sensuro crucem subda , est tanti vulnus suum preMerect palitati pen re distractum. Atqui pendere, patibulo quidem,
vix est ut conueniat in nostram Acutam. Nisi si tamen patibulum etiam de uno ligno, in quo homo quomodocumque expam sus: quod haud nimis velim sperni. Si di sphcci: alia interpret tio quaerenda sit crucis hic acutae. An ideo talis, quia cum dolore acri necat 3 ut morbi quidam acuti medicis Lentu probem: Mmauia i m opinari genus aliquod crucium triste, rarum,in quo stipes, cui homo acclinatur, stimulis clauisque acutis sit praefixus ut cum acquiescere vellet si uri vox in Seneca 3 pungeretur ac scinderetur in corpore averso. Nihil super hoc legi, falcor: commentum est merum, nisi siquid iuuat illa Reguli machina, quae sic armata ,& in eam ipse inclutus. Quae cisi nostra crux non fuitiaumarium potius quoddam &arca ) tamen & crucem Seneca appellauit epistola xCvi II. itemque libro de prouidentia cap. I ii. Certe quidem Acutae vocem in Maecenatisveisibus non sic leuiter de in ventum additam , ipse indicat Seneca, qui eam attollit ac repetit stu videt quasi in ca sententiae momcntum. Iam otim sic legimin. J Nempe in Curis secundis: idque e libris. tantum Z imo ante me Pincianus, vir fidei & iudicij bonus. M u- retus tamen aliter : sed qui bene examinat, stabit a nostra. cuius sentientia, Hanc vitam mihi sustine se proroga, etiam sedentim acuta cruce. AD CAP. V I I.
I verterunt δίδυιιον. J Quod ipsum pro cruce posuit
incertus scriptor apud Suidam: Dυρων δὲ ἰλλῶ ν φθορεα, ἐκρεμαανὶ διδυμ ου ξυλM: Inueniens Instum corruptorem suspendit in gemino ligno . id est erucer etsi Suidas interpretatur, τὴν παρὰ ρ 3 -οις φουρκαν. Vide ipsum in voce Διδυμον,&-ουπς.
137쪽
appositas videtur dicere: nisi tamen unam intellegit, se distinctam. Quod manu autem tulerint, hodieque in AEthiopibus siue Abyllinis ille mos, uti vulgus reliquum cruces e collo pendulas gestet, monachi hoc amplius etiam manu. Auctor Damianus I Goes in illorum rebus. Illud etiam mihi nouitium iEgi, miseros opprellasq: crucos praetulisse, haud aliter quam olim infulas & velamenta. Ligurinus lib. vrii. de Italis hoc notat, qui ius auxiliumque poscebant ab imp. Frederico:
------- ex omnibus undique molli
Vrbibus ae visa, aderant, queruloque ferebanti Innumerus clamore cruces. hoc quiZpe querelas
ore solent Verire suas. Cum anulo vel ansula.ὶ Ansulam Secanus facit, & interpretatur cita ingenium N scopus viri fuit rum ac, qua: i moneam ut apprehendere crucem, & eam tenere. Quid si oculum esse dicam 3 Iuuet aliquid Macrobius, qui inter notas AEgyptiacas refert , significare ait Solem. Lib. a. Saturn. cap. xxi. Osirim x Aegypta' vi Solem e se asserant, quoties Hierogl ubicis litteras suis exprimere volunt, insculpunt sceptrum, ins eo occiem oculi reprimunt, ct hoc signo Osirim moustrant: quia Solem, Iouis oculis , appe auit antiquitaΥ. Et sane quia signum hoc Tau Visam venturam designauit: ndiano apposita Sol asscriptus, qui auctor vitae
Vnicorno enim cornua. J Curiose &paene dixerim morose explicat Iustinus. simplicius multo Tertullianus. aduers. Iud.
cap. x. Tauri decor eius, cornua unicornis cornua eius, in eis natio
nes ventilabit pariter et que ad summum terra. 2 n utique Rhinoceros dentinabatur unicornis, nec Minotaurus bicornu: sed Chri- Irus in isio significabatur. cuius cornua essent crucis extima. Nam ct in antenna nauis, qua crucis pars eis, hac extremitates huius cornua vocantur. Vnicornis autem meae, stipitas palus.
- ων ρω νώ NHπ ά . J Mutilus locus. & aptant quidem haec ad trophaea vulgaria, siue monumenta victoriae: ego cum in verba intendo, ambigo: SI nescio quid de fascibus pollux subolet dictum. Per isios cita verterim δ'ωνὶ progresus in pub-llatim sunt: illi vere signa impery Cr potenatu. Atque cum inserta securi, crucem reserunt planissimc Noniac etiam Tropaea inquies. Quis nescit Z sed praetuit fortasse aliquid de Tropaeis ilialis: hic magis de fascibus f mihi quidem dixisse videtur. Nee moueor quod Te παιων voce utatur: nonne & supra Malum in O naui
138쪽
ios NOTAE AD LIB. I. nani sic vocavit & Eusebius etiam Labarum illum militarem . Postunt M verba alia excidisse. Nec pono tamen ista, sed propono. AυΓκ τοσναπιθνη ταιον πιν ταρ hκονας.ὶ Quae illae sunt Z quis me docet ' In Nummis, in statuis nihil tale video , nec usquam in cruce propositos Principes defunctos. Subdubitabam an ad aquilas respi- Ceret, quae volantium habitu , M in caelum tendentium pallis alis conspiciuntur m Nummis, & additum CONSECRAT io. Scilicet quali Iouis illa ales animam defuncti ferret in gremium Iouis. Cem te quidem eam sorma crucis este 3c Patres monent di res ipsa docet. Sed non placet. Hoc nunc magis, intellegere eum imagincs defunctorum Priri cipum . quae ordine innexae in militaribus signis. Nec enim vivorum. solum illic emgies , sed magis mortuorum. De isto ipso aevo Constantini Eusebius, Iibro II. De vita eius , cap. x v i. Describit Licinit milites in pugnam, more veterum, id est, gentilium exeuntes: οἱ g., inquit,
νοι: Hi quidem numerariorum freti cum multa manu militari ingruebant,mortuorum imagines in signis inanimatu praeferentis. Et scripsi de hoc more ad Taciti Annales. Ergo hoc Iulimus exprobrat , vos, inquit, cruces colitis, cum Imperatorum & quidem Diuorum imagines proponitis in hastis & vexillis, quid nisi in crucibus 8 Nam ea illis figura. Respexi etiam aliquando ad Tertullianum, in Apologetico: 'uod non simulacrum prius a
gura deformat, crucior stipiti superposita' Sed hoc distusunt
nimis est, nec tangit Imperatores tantum. AD C A P. X r.
Populariter se ad caussam Cicero dixeris. J Quod historica Gde, non opinor. Plinius non ei fautor lib. xxx v i. cap. XV. Nouum se inexcogitatum antea. posteas remedium inuenit illa rexiTarquinius Superbus j ut omnium ita defunctorum Heret crucibus corpora,vectanda ciuibus, sim ut o feris volucri si Leeranda. Nam liquet eum loqui de mortuis & iis qui se interficerent laborum taedio, quos ille crucifixit. A t non id in uiuis usui- pauit primus, ut ait vltimusque. LArboribus sustendunt. J Haud iniuria ambigo, ad utram p*xam mi eram, laquei, an Crucis. Nam ncc verba alterutrum
139쪽
NOTAE A d L i s. Ir. Ioreuincunt, nec alia exempla. Legorii Martyrologio, die x iiir. Mart ij. de duobus Monachis, quos Longobardi se pendio necaue ni in arbore. In ipsis Longobardorum legibus, Tit. c. x ii I . si seruus regis c orsi fecerit, ita decrevimus ut componatur ipsa persona sicut adpreetatus fuerit se struus ipse super fossam moraui appendatur, o in eum vindicta detur, or sit ea se ita. Plurium antiquorum quidem J nunc non memini: &haec ipsa incerta, nec diiudicauerint litem.
C A P. II. Apvτ Anxbito J Quod plerisque puniendis factum.
praesertim si gladio. Hegesippus lib. V. cap. XLVII. Dum percussor moratur, clausis iam fasciola oculis ,sese proripuit ad Romanos. In vita Cypriani r POEea vera B, C prianus manu sua oculos sibi texit. Sed& cum ducerentur ad carcerem, aut ad mortem, caput tegebatur. Tacitus IIII. Annal. Trahebatur damnatus, quantum obducta veste se ali ractis faucibus niti poterat, clamitans. Ammianus lib. x i iri. Carnifex rapinarum sequester, se obducIio capitum, bonorum ubique Antimatio. lino & torquendis hoc factum. In Curtio lib. vi. de Philota: Dum obligantur oculi, dum vessis exuitur, deos patrios. gentium iura inuocabat. Proprie autem de crucifigendis, vetus illud carmen quod iam explico: de in libro Esther, cum Aman ad crucem rapitur, Statim operuerunt faciem eius. AD C Α P. III. A αγαλωτὰς μιάσγας. J Addo, si nosse lubet, quasdam etiam dictas ς ραγγαλωτας, istis haud abii miles,contortas scilicet S nodosas. Suidas: ΠαγΠαλιωδες, δε τραιαμ εαπ' Κώτει γαλωτη μας ξ. Addit deinde verba incerti scriptoris: O όε ἐάελ υσεν ἀυτὸν μα τραγγαλωτη μαμοῦ
140쪽
Quid opus erat auxiliatore es subsequa, οi adleuas 13J Ita vul
gata quidem opinio est. dumtaxat adlevasse. At D. Hieronymus in Matthquin censet etiam tulisse, sed seorsim &post Chi istum. Nam cum Ioannes aperte scribat Christum tulisse,alij tres Euangelistae Simonem Cyrenaeum : ipse conciliat , de hoc intestigendum ent , inquit, quod egrediens de Praetorio Iesus ipse portaueriι Crucem si am : poItea obuium habuerint Simonem, cui portandam
crucem imposuerunt. A D c A P. VII.
S per lignum seipsum extendit. J Quid si de transuersario tantum ligno capias, in eo figi solitos, S deinde subduci atque appendiZ Pugna omnis cesset: dc breuiter fortasse rem dixi.
Cluuis aut funibus. J Nescio an Lucanus non utrosque memoret in his occultioris sententiae versibus,qui quoniam toti adcrucem, ponamus, & retegamus. Lib. vi. de maga Thessala. --Laqueum nodosique nocentes Oresuo rupit,pendentia corpora carpsit, Abrasius cruces , percu isque vis era nimbis Vulpi, se incori .as admiso Sole medustas: certum mavisius chalybem, nigrams per artus Missantu tabi saniem,uir I c ictum Sustulit, ct neruo morsus retinente pependit. Quod ait laqueum se nodos nocentes: alu nocenium C lunt: atque ita haud incommode ad vincula aptes , quibus noxia ad cruces astricti. Tamen in aliquot scriptis libris , recentes. Mid malim: credamque ad suspendiososdun taxat reserendum,&qurseipsos illaquearunt. Reliqua iam de Cruce: depercussa et sera nimbis, o incoctas sole meuulgus. sigilanter dixit de corporibus quae sutlib. 1 i cap. X v. scriptu in crucibus relicta, situ marcida & labiada fiebant, quatenus volucres non laniarent. Iam Incertum manibus chalybem , clauos intelligi liquebit , si emendes Inseri,m. Nam hos quoque appetitos ad Magicas artcs Apuleius ostendit, in describenda ferali illa ollicina, lib. is i. me nares se digiti, illic carnosi clauipendentium. Sed dc amplius de histanibus addo. Videri , quorundam iudicio, nece illarios fuisse in omni fixione. Nam volunt manus ligatas, ne se subducerent ad ictum aut com-niouerent. tum etiam ut firmius & cum adminiculo penderent.