Coelestini Guicciardini monachi Coelestini Mercurius Campanus praecipua Campaniae Felicis loca indicans, & perlustrans

21쪽

mine saxum. Quin montes ipsi , terrae ut plurimum pondera inutilia ne in regione feracissima

desii des viderentur , & in e n-di , innatam non semel immobilitatem excussere, atq; ignitis eruptionibus, quidquid terroris intulerant, auctiori inde segete rependerunt. Pro libito itaque erumpat Vesevus, nobilior semper, atq; inter cinereos, fumeosque 'stobos illustrior nostrare- uirescet Campania: illa inquam Campania, quae orbis dominis auocatis ab Vrbe, bellicos illorum labores demulcebat, & armorum strepitus otio placidissimo submouebat ; Romae si quibdem Martis erant omnia ; hic Cereris, Bacchi, Nuptuni, Venerisque iucundiora proferebantur certamina . HuiuS opportunitate,ipsa rerum domina,famu- lae insul tabat Africae , ®na sutriusq; solis calcabat. Haec Marios, haec Sullas, haec Carfaxes suis

22쪽

s . silis exarniauit delicijs, ac si victoriarum praemiu forent Campaniae felicis litora,& in hoc tractv xmus villulae adamatus recessiis. Haec furentem Annibalem suis attriuit illecebris , &sola Romani imperij remorata est casum . In ca cunctator Fabius , in ea impatiens Marcellus nunc mora, nunc irruptionibus Carthaginiensium calliditatem aut freggrunt, aut eluserunt.Ve-

tum ex Historiarsi flosculis prae clarissima in ea gesta excerpat hospes,utis in limine operis laudibus illius concinnandis deten

A nomine itaque exordiar , Quod a Campano agro, aut a campanis Capuam incolentibus , illi obuenisse Peregrinus contendit. Quemadmodum de 'ampaniae,sic & de Terrae laboris , RHOd nunc vulgariter obti-D C t nomine, 'ariae circumferun-

23쪽

' puce suburbanis, reor ego sic appellatam . Non illi semper eadem confinia , & limites: quandoq; etenim Picentinos, Samnites , & Hirpinos complexa est

Nunc Lyris, & Sarnus fluuij ab

oriente in occasum, & e contra illam coercent. Septentrionalem oram, continuata Tifatae,&Caudinorum montium iuga Obtendunt ; meridionalem vero plagam omni ex parte Tyrrhenum mare praeterluit. Longitudo ad septuaginta, latitudo ad viginti octo milliaria, qua latius

patet, extenditur. Angustam porro iudicabis , & vix tot , tantarumq; laudum,quibus conferistim Scriptores illam exornant , capacem; attamen fertilitas soli, clementia coeli, & incolarum frequentia, vastissimis prouin- cijs exaequandam proponunt.

Stet pro cunctis unius Lucij Flori , de tunc florente Campania,

24쪽

floridum aeque, ac Verax encΟ-mium . Omnium non modo Italia sed isto terrarκm Orbe pulcherrima

Campania plaga est . Nyhil mollius coelo; denique bis floribus vernate urihil uberiussolo, ideo Liberi, Cererijsque certamen dicitur, ctc. Eadem ex Plinio , Uirgilio, & alijs non uno in loco repetita leguntur. Encomus supremam manum imposuit Cicero , dum Vocat agrum Campanum . Orbis serra pulcherrimum, caput patrimo- aiij publici , pulcherrima Topuli Romani possesso, pacis ornamentum Is obsidium belli, fundamentum vectigalium, horreum legionum, folatium annona, ct qui solus Italico bello , amsis caeteris vectigalibtis, maximos fructibus exercittis aluerit. Et tamdem sicut omnium fere postremus, si1c ante dicta in unum perstringens, Italiae Paradisum Paulus Merula appellauit. - Maiori ex parte planitie gaudet , quam e meditullio actis in

25쪽

gyrum luminibus , in modum stlieatri a motibus obierari comperies . Recta , & ampla via a Turri, Ut vocant, Francolisij per sCapuam, dc Auersam Neapolimvsque intersecatur. Innumeris propemodum pagis est reserta. Multi in ea Episcopatus, pauca: tamen Vrbes, si a frequentia populi non ab insularum dignitate illas constitui velis quem tamen

defectum ipsa populo refertissi-Ina Neapolis pene ad miraculii supplet. Populeis undeqqail; est

consita arboribus, miro ordine hinc inde locatis , quibus luxuriantes vites innituntur. Vinum si excipias Vulturnum, Vix alia reperies fluuium ; Clanius etenim, sicuti Virgilij temporibus,

etiamnum stagnat, nec est AEquus Acerris. Sebethus itidem, poeticis potius decoratur fabulis, quam quod aquarum copia suorum vatum,& nimpharum 1edare valeat sitim. Adeo tamen vini,

26쪽

9ni, tritici, olei, caetexarumq;frugum ferax est , ut merito Amaltheae cornu pro emblemate gestet, & aliquando ad populum

Romanum perorauerit Cicero. Asia multos annos fructum Mitridatico bello non tulit. Hispaniarum Nectigal temporibus Sertorianis nullum fuit. Siciliae bello , fugitiuorum Mamcus Attilius etiam mutuum frumem

tum dedit ; at ex hoc vectigali Cetrifcilicet Campani nunquam malus nuntius auditus est. Catera Nectigalia belli facultatibus subsentantur, hoc neque bellis infestam neque fructibus

Narium , nec coelo , ac loco calamito

sum esse solet. Quod facile ex soli

natura contingit; Ut namque scribit Plinius: Terra eius pulverea fumma, inferior bibula, ct pumicis vice Dulans ; montium quop, clilpa cedit in bonum. Crebros enim imbres

percollat, atq; transmittit, nec dilui, aut madere Noluit propter facilitatem cultura . Eadem acceptum nullis fontibus reddit sed temperans, ct c

27쪽

IO coquens sertra se vice fucci continet.

Sed iam ad Lyris ripas hospiti

aduenienti Occurro, ubi, soluto antequam traiiciat naulo, illum peramanter excipio. Auor limis nostrorum memoria Lyris ripas

pertinaci plurium mensium ha-tione hinc inde castrametati Hispani, & Galli, nobilitarunt. Gallos tamen sua parientia, ac militari industria abire coegit Magnus ille Consaluus Corduba Hispani exercitus praestantii simus ductor. Rem, sicut & totius Neapolitani belli seriem a Fracisco Guicciardino expetat, qui velit.Interim,hic ubi fluuius lente incedit, & ob regurgitantes fi uctas pacifice admodum se

in mare exonerat, pr clarissimam victoriam veluti nationis omnium patie ntissimae fructum metrice perpendamuS.

Inde olim Gallus flantas sive fixit Iberus,

Ambiguus vi i an vincere uterq; diu.

28쪽

Vrgere se rapidas subctitit amnis aquas. Cur ergo Hupano, Galloq;morantibus aeque Hic lictus tandem, victor at ille redit' Incessu lento haic sumen festinat in aequor, E t tacitas presso murmure voluit aquas.

Dissimilis forsan 'uvio quia Gallus, in ipso

Uincitur, at similis victor Iberiss abit.

Transuecto itaqiamne, ampla in modum pyramidis ad decem P. M. procurrens sese offert planities , cui cuspidem Lyris, basim Massicus, latera Aruncorum montes,& litus maris efformant. Verum, quae de regni possessione inter Gallos , & Hispanos, eadem inter Scriptores d vero Appiae viae tramite ad Lyris ripas oritur dimicatio. Cum Peregrino reor ego per litus maris Sinuessiam usq; procurrisu se, & dein per campum Stellatem deductam, Casilinum; nunc Capuam, peruenisse. Eo in loco ubi Aruncorum montes Massico iunguntur, Suessa adest Pometia, quam consultius a longe obseruabis, ni ad tumulum Au-

29쪽

gustini Niphi philosophi cele

berrimi in uileiadum pietaS te 1 ollicitet. Mox inter fauces Massici montis aderis, ubi antiquae viae sicilibus constratete non Vno in loco fragmina occurret. Fuerit ne Appia, an alia, crede quod voles. In meditullio praedi ctar lifaucium, Sanctete Agathae, & Cascani stationariae tabernae adsute, num ad viatorum solamen, an verius ad eorum patientiam pertentandam , ipsemet iudicabis. Perpacabiles reddidit fauces Romanorum solertia, quod Optime noueris, si decussas hinc inde rupes obseritabis. Sic publicae inseruientes commoditati, naturam non Vno in loco articedere coegerunt Orbis domini. Cum primum e faucibus iam dictis emerseris, longe lateq; PrΟ- curros Campaniae planities tuos recreabit obtutus. Ad dexteram, mare Versus, excurrit Massicus ;

30쪽

Tifata: i tiga partem semicirculit Campaniam intercipietis efformant. Turris Francolisj humili, in colle locatur, ex quo Veluti ex specula subiectam Oram circuml ustrare poteris . Tractu S , qui ad radices Massici procurrit, ager, siue campus fuit Falernus, i copia , ik litauitate vini usque in hanc aetatem notissimus, &ab Appia via quondam a campo; Stellate discretus: itaut toturi is, quod a Sinuessa , nunc I ocea diν Mondragone per litus maris usque ad fauces V Hlturni excurrit spatium , vel ex toto fuit Stellates, vel cum Campano agro confusa planities. Pro exacta horum si camporum topographia adeatur Peregrinus, cum nec vacet,

nec deceat parum humaniter deserta per arua hospites, circu- ducere. Istorum, sicuti & alioru nostrae Campaniae agrorum felicitatem non semel Romani populi in ijs diuidendis comProba