Catechismi quæstiones concinnatæ, per Nicolaum Hemmingium

291쪽

Qtiaria: In missa papali nulla fit mysterii

expositi O,sed murmur incantationi magics, nes vadis gentium sacris potius quam do mini instituto conueniens. Iustinus martyr refert ritum similem seruatum sui si olim in sacris Soli. quem μυθραὶ sacerdotes ipsius Vocarunt In his sacris usus panis laquae fuit, sed nulla uoX aspectatoribus audieba

est,aut nostis, aut discere poteitis. Ab his sata crificulis Solis suam misiandi legem Sc non a Chris o accepis e Papisias luce clarius est. Qtiinta Habet missa illa infinitas cereiarnonias, partim ineptiarum histrionicarum, partim superstitionis Plena S, quibus mani se si foedari sacram coenam uel pueris pie educatis notum est. Sexta Diabolicum figmentum sacrificii extreme abominandum est. Quis enim qui uel micam ueritatis Euangelicae habet, non uidet istud figmentum manifestam in Chri stum blasphemiam in se continere. Septima Missa ista culinaria ad miseros homines carnali fiducia inebriados aptatur, tanquam Spiatio Deo opponitur, adeo ut homines ii occimul et putent se expellere Omnes noxas, idit sine fide dc poenitentia, quin etiam ter stulti homines auditu missae seu

292쪽

QVAEST IDNEs seu potius inspectione histrionicae saltationIs armari se putant aduersus Deum tanquam tuto prcessidio muniti multo licentiosius peccare audent, S obstinatiores redduntur. Octava In iis papistica idolum ado ratur loco Christi, prophanid Ethnica saniactorum inuocatio sit Verum, Ut rem totam Uno uerbo complectar. Missa ista papistica utut speciosa in hypocritatum Oculi appa ret, omni abominationiam genere scatet. Quam abominationem, etsi uident Ponti tacti, tamen eam gladio Sc igne tuentur. Nam ea abolita uident magnum periculum suis honoribus culinario Deo imminere. Quare pr potius sint cum Christo contemtibiles, quam gloria Sc limitiis abundent cum diabolo docuis Toparcha,quem Paulus filium perditionis, de Iohannes Antichristum appellat.

Si sic sentiendum est de missa a.

siilaea videtur qu)d multis cente. nis annis noufuerit rite celebi utac a dominica in mundo.

Hoc quidem obiiciunt papistae, sed falluntur,dum nusquam coenam inlacro usu fuisse, si apud se non suit, aserunt. Nimis enim an gustis limitibus claudunt Ecclesiae pomeria,

293쪽

CAr ECHISMI σο eum cassipalla sit per unitici sum orbem, teste Christo, cunis solius testimonium Oppono omnibus Sciapisti sic diabolis. Vettim si quaeros, ubi nam fuerit Ecclesia extra papae ditionem, Rehoondeo: filii fuerunt pa in externa societate papistarum, qui etsi coenae usu priuati ei ant tamen fundatrienta religioηriis 5 articulos fidei redie intelleXerunt. De inde in Turcia, in Arabia, in Persia, in Aegypto suerunt inde usi a temporibus Apostolorum, d sunt laodie Ecclesiae,et si prauem sustinent tyrannidem,non secus alci Populiis Dei in Aegypto olim.Verum ne Vana reseire uidear ascribam descriptionem coeno setimissae, qualis in Arabia dc Aegypto hodie, ubi Christiani sunt, celebratur.

Cisquis distincto de ritum'

qaeriti tu AEgyptoseruari dicis.

Ante triennium fuit hic uir senex S sera uis, mistus a Constantinopolitano Patriaracha, Demetrius nomine, natione Thessalo Dicensis, qui mihi multa de religione Christianorum degentium inter Turca narrauit: Et quia in nobilissima illa Aegypti ciuitate Cairo, quae de Misi im dicitur, ViXcrat de cennium,eius Ecclesieritum ex Arabia translatum in celebranda missa mihi expositit,

cuius

294쪽

otius narrationem hoc pacto divitinxi. 1. Habent in atro Christiani multa tem pia omnia insignita Luna Falcata,quae est Turci cum insigne sed sine campanis liti mana enim uoce uocantur ad sacra V sine idolis, nisi quod picturas Historica e Uete rid nouo testamento in parieti bus templo rum habeant depictas. a. Antiochenus pastor est illorum patruacha, qui, Ut agnoscatur Patriarcha esse, pileum latum in cuius medio es crux rubri sui muneris insigne in capite gestat. 3. Quatuor uicibus in anno, nempe die natiuitatis Domini, die resili rectionis, die pentecostes, d Is die Augusti communicant omne Christiani, qui illic simi sub utraq; specie non est discrimen laici sacer dotis, si deadem mysteria porrigutur utris . . Misis celebratio hoc modo fit Sacer do induit albam pallium nostro si re motare, nisi quod cruces rubra quatuor traheat

in ueste sacerdotali,in deXtro brachio unam, in sinistro alteram, in pectore tertiam, Uartam in dorsi, ut quocuncks uertat, insignia Christi sanam sacerdotis contemplanda eX-hibeat. Sacerdos ita in Sacrari ornatu pro

dic, d mox ad populum conuersus, et ba

lo lit

soli

295쪽

alta uoce,ut exaudiri posssit ab omnibus qui adsunt, pronunciat. Uλογη svκη ασιλο ac τω καὶαει, ἰiet oue Elaeva αι ovωμ. Noc est, benedictum regnum patris, ' filii spiritus sancti , semper, R in secula seca lorum di respondet torus Populus αδ sp, A

men.

6. Huicconsessioni mota precationem ad trinitatem subiungit, ad quam populus Otus Amen respondet. Finita precatione canitur a popuIO. Gγioque θεος, αγtago χηρ q, αγisi: Ἀθαναατω, ελεκσοὶ - λας, hoc est, Sanctus Deus, sanctus sortis, Sanctus immortalis, miserere nostri.

S. Huic cantioni subiungitur lectio κscriptis Apostolicis primum graece, Deinde Arabice quia plerici Christiani qui illic sunt cx Arabia sunt translati. 9 Canitur Hallelu Iah.

3O. Euangelium legitur graecc,Deinde Arabice. 11. Einito Euangeli canitura toto coetis carmen quod Cherubim Vocant.12. Carmine Ciaerubim finito fit concio a summo mini sitro, sere ad holam Nun quam enim ulla concio se ultra horam etateni M. Fani

296쪽

2 2 VAEST IONAE 3 1ῖ Finita concione recitantur coeno uerba in ipso suggesto, id tantum in quartior se αsiis, de quibus supra ad tertium numerum dixi.

1q. Reuersus a suggesto ad mensam quae in medio templi sita est, ad populum se conauertit Sacerdos haec Verba pronuncia nS, ITE EVτο ς πατρος paeτωρ νωθεῖ , αταῖαιvol . Omnis donatio hona,S Omne donum persectum descendit ccclitus a Patreniaminum.1s. Sacerdos distribuens sacramentum coenae, singulo communicantium hisce uerbis alloquitur λαC χή ip παῖ- nili ου,καὶ ἐλεκ/Locrbvilla παρα εὐσωτουρος Η .aes', id est, accipe gratiam a domino, Minisericordiam a Deo saluatore nostro.

a s. Ad haec respondet qui accipit sacrae coenae mysteria. τ δε πνου cr et g tau in he

ριε ξὶ τκῶασιλεία ς, hoc est, orna tuo mysticae fili Dei sac me hodie participem. Ne quaquam enim te negabo, nec osculum da ho sicut Iudas, sed ueluti latro te confitebor: memento mei Domine in regno tuo. 37. Nihil canitur inter communicamdum,

297쪽

QVAEST IONAE S. 2V3 sed omnes spectatores singulari deuotione meditantur haec sacra naysteria. 8. Communicatione finita, additur gratiarum ac tio cum precatione 5 uertens se ad populum Sacerdos in hunc modum he nedicit populo is εουλογια ς κουρι υM.Ar, henedictio domini super uos, d respondet totu coetus, Amen.Haec de ista retulit DeumetriUS, quae quatuor anni uicibus celebra rur, quemadmodum supra admonui . e rumin quotidianis conuentibus huncino rem habere Christianos retulit idem Demerirrius. Omnium primum orditur sacerdos ahenedictione ut in missa. z. Fiunt preces publicae, recitatur aliqua lectio eYsacriscliteris, di fit breui concaC. 3. Distribuitur precibus finitis,sine uino panis: hunc panem dicunt non esse corpus domini, sed tantum dari in signum mutuae fraternita iis, ut hoc symbolo admoniti ipsorum ni mi coalescant, qui de eodem Pane Partici

Pant.

q. Hoc percepto pane populus cum hachenedictione, sauλογια τῖ Ruri ἔ: si Ξέ,di

Dulcissime domine Iesu Christe fili Dei, T sine

298쪽

2 4 PRECAT IOIssas. sine tua gratia mens nostra densissimis os

flanditur tenebris Ai seditis omnes inflam mascupiditatum seruntur Voluntas en iis caligine inuoluta affectuum impetu ab ripitur: Deniq; omnes actiones nostrae interiore is exteriores a norma Oluntatis tuae longe aberrant Tenebras igitur menti no

stra allato uerbi tui lumine dulcissime Iesu Christe discute cupiditatum flammas gra

tis tuae sontibus clementer Atingue: O luntatem tua manu reformatam, tuo sancto

impelle spiritu,ut quae mens illuminata rectet nonstret quae astedius noui cordis pie sua dent: Eaec uoluntas alacriter imperet Rim nes uires animi Sc corporis uoluntatis imperxio obtemperantes studiose exequantur. Tu enim solus es noller propiciator, noster ReX, nostra sortitudo S uirtus, nostra unica spes, Unica salus, unica uia, S uita aeterna Te ina

ioco dulcissime Iesu Christe,ut nobis asti stas, ne uel seducti a salsis prophetis, uel pel lecti a propria carne uel persuasi a diabolo, Delabducti prauis hominum moribus Sc exaemplis,uel etiam ostensi scandalis relabamur in pristinas tenebras Sc aberremus a te uia Uitae uernae. Deduc obsecro nos fili Dei inlumine uultus tui, sustine nos, qui es dextera Dei Patris, ne concidamus dirige nos quo tandem

299쪽

pyao quor Rr AT ID VES. tandem te duce perueniamus redia ad gloriam immortalitatis, quam promissisti sperantibus in te,dulciscinae Iesu Christe:Tibi laus, consessio dcci loria in secula seculorum, A

Forma precandigenenalis.

Omnipotens aeterne uerissime Deus,pater domini Jc saluatoris nostri Iesu Christi, conditor coeli de terror, una cum filio tuo Iesu Christo, de Spiritu sancto, agimus tibi gratias toto pectore, quod immensa miserico dia te nobis patefecisti missis filio Iesu Christo, Z prolato arcano S admirando decre to de redemtione generis humani colligis tibi aeternam ecclesiam per mini simium Euaangeli j dc Spiritum sanctum, di praebeSJao spatia Ecclesiae,5 res uitae sustentationi neces sarias. Haec alia beneficia confitemur ve riissime tua dona es e, dc abs te nobis propter silium tribui S conservari. Confitemur etiam multis nos peccatis multipliciter polluto esse, is ueris atq; a dentibus doloribus cordis deploramiUS,

quod contra normam iusticiae tuae peccauearim US, ac precamur, Ut conuerta nos ad te,d condones nobis Omnia peccata nostra ronter dilectum filium tuum Iesum Chri-

300쪽

2 6 PRECATIONES. sitim, S Spiritu Gncto tuo accenda an no ni ueram iidem ueram obedientiam, Screga nos,ut sicut serio nobis propositum est,aUxilio tuo emendemus uitam dc tibi obe

Oramu etiam propter Iestim Christum filium tuum dilectum, ut inter nos S in his regionibus perpetuo tibi colligas ecclesiam,

ct in ea puritatem uere do, trinae consertaeS, ut te Gera inuocatione colamus, S tibi obe diamus, d in omni oeternitate te celebremus

de diligamus. Ad hanc rem largiaris Ecclesis fideles doctores 5 pastores, qui recta docendo, d exemplo piae uitae gloriam tuam ii Iulii en prosint Ecclcliae. Oramus etiam propter Iesum Christurri filium tuum dilectum, ut in his terris largia ris piam, salutarem, de tranqiullam guberna. tionem, Se Regiam Maiestatem,ac regni Consiliarios d Senatore tuearis, a Spiritus an cto tuo regas, Ut tota ipsorum gubernatio seiulat gloriae tuae,5 ipsis S subditis sit tran qtiillaci salutaris. Confirmes etiam omnes pios Reges, Principes Z Nobiles in propo. sito tuam gloriam, ueram doctrinam, Solio ne statem disciplinae conseruandi Etiam maris istratus huius urbis clementer ubernes ac tueati S. Precamur etiam,ut e terra nascen