장음표시 사용
11쪽
sta tamqnam ex materia sunt ex terra, dc aqua.
Quod quidem dictum,si velit admitti caute est
intelligendum. Etenim reuera omnia quatuor elementa sunt in misto, tamquam materia receptiua actus, qui est forma misti. Caute igitur ut dicebam9 recipiendum est illud dictum hoc modo, quod prςcipue mista c5stat ex terra, &aqua, quia ista sunt densiora elementa, quae videmur maxime esse ad soliditatem, &c5sistentiam misti. Sic dicebat A ristoteles secti do de Generatione rex tu 9. Terra enim inest omnibus, qui unum quodque est maxime, & multum in pro prio loco. Cum itaque omnia misita, vel saltem maxima pars sint circa terram, & aquam, maxi me, & multum de istis elementis debent partici. pare. Quod etiam aparet ex sensu, quia videmus in Omni mistorum constitutione, rem sic se ha bere. Et ratio suadet, quia si mista debent conser uari ex loco, in quo sunt, debent maxime conformia esse principijs ex eodem loco concurrentibus ad illorum productionem. Sic potest haberi aliqua rationabilitas illius dicti, alioquin
falsum est, no esse omnia elementa in mistis, quae uere sunt mista. Tertium adhuc est obseruandum, quod qualitates elementares, per quas elementa ueniunt admistionem, sunt instrumenta
12쪽
simpliciter loquendo Coelum, quatenUS postea particulariter sibi sub ordinat talem aliqua costitutionem iii partibus Mundi, ubi fiat generatio alicuius misti. Cum igitur calidum,&fri gidum, ex quibus componitur mistum agant ad illam compotisonem laquam instrumenta, non
est inconueniens eadem remanere, ut materiam, quia in naturalibus causa initrumen talis reducitur ad causam materialem. Ita ut propositio, qud
dicit effectivum n on remanere partem essecti, si tsemper intelligenda de proptio effectivo. Vno
exemplo rem declarabo. Fit aurum, & argentum in mineris , es fit per mistionem elemen torum inu tu ὀ ag en tiu m per has q uat i ta tes, v t d i ximus cal1dum, & frigidum. Ibi no sunt prima es foetiua loquedo de frigido, & calido, ex quibus coponuntur aurum, & argentum, sed est uir tus minere, q utitur istis prout est Coelo su b ordinata ad oia generada sui generis, & suae coditionis. Hoc esse uerum patet, quia ubi est manera auri, ibi no est praecise argenti, quia uires ad haec metalla gen era da su n t disti iactς. Qia i d si t ista v i r tus,&quo sub Coelo ordinata alicubi sit, dicedum partim in Tractatu de Coeli efficietia in Mundusublunare, partim in Tractatu Pprio habedo de Metallis. Recurrere solent ad influentias, de quibus su o tenipore dicetur. Altera dubitatio erat,
13쪽
quomodo possit esse, ut unumistum sit aut M. gidum, aut humidum, aut siccum a pr dominio; ex doctrina enim proposita videtur dicendum omne mistum esse a predominio calidum, postquam calidum est illud , quod continet mistio. nem. Non est dissicilis responsio, si dictas ut
bene intellecta. Dicitur calidum continere mu1tum, & alia Mullud faciendum concurrentiam ratione solum similaritatis, prout sint redacta, ad homogenei tatem, quia calidi est congregare homogenea, & haec est eius natura. Quomodocumque igitur sit facta haec homogeneitas,& cu qualicumque prae dominio, calidum proportionatum illam continebit. Modo in facienda. hac similaritate in istorum, quae debent generari, potest esse dominium molis cuiuscumque elementi, ita ut continentia, quae tribuitur cali-d o, nihil prohibeat, quin sint mista a praedomnio terrea,& siccas a pridominio aquea,& frigida, siue humida. Non enim sub ratione talis naturae dicuntur contineri in in isto a calido, sed solum sub ea ratione, qua deuenerui ad similaritatem. Tertium dictum de varietate misitorum, in animatis , quae necessario inducit varietatem temperamen ti, & Caloris , qui si t calor tempera menti, unde videbatur non posse esse unum calorem, & unum mistum animatum, non est dif
14쪽
scite resoluere, quia sicuti partes ille sic diuerset
simuI proportionata tur ad unum animatum coinstituendum sub una tanum forma , quae est anima, ita illi calores temperamentorum diuersorum sunt unus calor in proportione ad totum,& in proportione ad unam formam,siub qua tota illa constitutio essentialiter est ordinata . Patebit autem in hoc tractatu suis locis, cur ita fieti oportuerit. Hactenus habemus in omnib. co-
positis ex elementis esse Calorem temperamenti, cuius est continere temperamentum, quia in
sui esse habet similaritatem, & calidi est congregare homogenea. Accipite modo hanc conclusionem, quod iste calor praedictus est ille calor, qui dicitur innatus, & sit conclusionis probatio talis. Illud calidum, a quo prouenit omnibus
esse,&viuere,& quo alterato, alteratur in omnibus esse, & viuere est calor innatus, quia iste calor, qui haec praestat, debet a primordio generationis in esse quibuscunque usque ad illorum destructionem. Sit minor talis . sed illud calidum, a quo omnia talia proueniunt, nihil aliud est, quam calidum temperamenti. Ergo calidum temperamenti est calidum innatum, ut syllogis mus breuirer sit iste. Illud, in quo constat esse,& viuere rerum est calidum innatum . sed ita se habet, de calido temperamenti. Ergo est calidum
15쪽
lidum innatum. Maior propositio etiam a V, dicis concedetur. Minor vero demonstrabitur succedendo. Sed vos dicetis. Si res ita se habet, ut dietum fuit, in omnibus mistis etiam inanimatis debebit poni calidum innatum; receptum tamen est calidum innatum poni in animatis. Sigillatim haec omnia patebunt. Nunc istud accipite, quod calidum innatum est in omnibus missis, quamuis diuersimode se habeat ad actiones,& usus in bis,& in illis. Sic Aristoteles quando definiuit putredinem, quae est corruptio comunis omnium mistorum tam animatorum , quam in animatorum dixit, putredinem esse corruptionem proprij, & natiui caloris, unde calor natiuus agnoscitur tamquam quid commune
omnibus. Quaeret aliquis vltcrius Quid dici mus calorem innatum esse in humido, & dice. mus postea vi tam esse positam in callido, & hi mi do. Cur sic λ Loquendo generaliter de vita postea dicemus cur inquam sic λ Si calor contibnet similaritatem misti, in quo sunt Omnes qualitates , cur potius dicitur in humido, quam in sicco Θ Ratio generalis est baec, quam accipere potestis ab Aristotele secundo de Generatione
textu citato. Debet calor temperamenti coni,nere elementa in misto temperata , hoc praesta
re debet potissimum sibi coniungendo illa qua,
16쪽
Ι7litate, quq magis sicit ad hanc unionem elementorum s talis autem est humiditas , quia est veluti glutem, quo seruantur coniumsta illa,quq sunt congregata, & est ratio terminationis aliorum, quae de se sunt difficulter terminabilia. Ita dicebat Aristoteles, terra sine humido non posset constare, sed oportet illam humido contineri. Quandocumque enim humidum Omnino ex illa auferatur, decidet Cinquit A ristoteles Cum igitur e Y duabus qualitatibus passuis humiditas sit illa, quae facit ad determinationem, & cone tinetitiam misti, necessarium est calidum , quod debet continere illam sibi associare. Et haec est generalis ratio, cur calidum humido copulemus; specialis postea in viventibus, praesertim ob Medicos, qui ponunt calidum innatum,& humidum radicate,&pro pler
etiam dictum Phylosophi, quod vita
consi stit in calido, & humido, assignabitur suo
17쪽
nocetur diuersitas exissendi, quam habet calidum nastiuum temperamenti inmisis, ab ea quam babet
in animatis. similiter diserentia humidi eidem adsectati . Cur vita dicatur posita in calido, in humido. Z Abito sermone uniuersali, constitui continuare applicatione ad alata, ut disputatio sit breuior,&magis dilucida. Si enim interponerentur sentetiae, & dubitationes, redderetur totum dissicilius. Applicando igitur, quae dicta sunt ipsis animatis, hoc primo est considerandum, quam habeat calidum teperamenti diuersam rationem' e xi sted i i n animatis ab ea, qui existi t i n mistis. Via tu ersalia cou en tu n t omnibus particularibus, ita ut illud, quod dictum
est de calido cotinere mistionem, quod facit ratione suae naturae, quae est , ut congreget hom0- genea; sit etiam retinendum in calido tempera.
meti animatorum; quia, quod est essentialiter de uniuersidi, debet adesse omnibus sus uniuersali contentis. Sed praeter poc habet proprium ali quod, quod conuenit calido teperamenti in ahi. matis recepto . Calidum quidem in mistis cola.
18쪽
tinet misturam, sed non habet vim agendii nidissim; itav t possit intrinsece perari in suum su biectum. Pr terea non habet agere intrinsece pro conseruatione ipsius misti, sed solum qua ratione continet misturam debet oppugnare extrin- siccus occurron tib u s , ut mistumaeon seruetur . Et donec potest hoc facere tandium istum conseruatur, quamdiu ab exteriori alteratur , dic ut co- rumpatur amittendo illam virtutem tunc mistudestruitur,d 11 alteratio illa extrinsecasita calore ambientis excedente symetriam caloris te peramenti, ita ut esse calor temperamenti corrumpatur in suo humido , quod diximus illi associatum, tu iac fit putredo, quae est corruptio misti , ut habetur quarto Metheoron in principio . Calidum modo temperamenti in animatis non solum habet ista facere, sed habet usum pro animae operibus,&potest ageretia trinsece in suu su biectu p roco seruati one; & su i ipsius, & to tiu sanimati. Habet autem hoc facere prout est sub- ordinatum animae , quae ad varia opera est destinata . Primum quidem opus animae est nutritio, quia vita consi stit in nutritione. Iste calor te
peramenti prςcipue debet deseruire huic operi , quod facit corcoquendo nutrimen tu,& disponendo partes nutriendas ad receptionem, veluti illas rarefaciendo, & tandem omnia praestando, C et quae
19쪽
quae pro nutritione requiruntur. Quoniam ita que sunt variae partes nutriendς, quae requirunt uariu in calorem sibi proportionatum, ideo sunt
Varia temperamenta , dc varie conseruanda in animatis, quae quidem in Omnibus conseruan-
tu r m bd o p raed icto o cum adiu n in i o ite eius, q u odi paulo post dicetur. Nunc decet admirari ingenium Aristotelis , & obseruare soliditatem illius
doctorinae: Ista varia temperamenta resultarunt ex varia actione,& passione qualitatum elemen talium, que cum sat forma trices elementorum, necessario habet trans mutationem, q uae est substantialis quocumque modo. Quare sicuti in similaribus ista mutua actio desinit in unam fota
mam substantialem, quae est actus unius te peramenti similaris ,& per rotu eo de modo se habentis, ita b c actio earunde qualitatu in misto citatato, quod est diuersorum temperamentoru debet desinere in unu actum substantiale, qui sit aptus continere, & in unum colligere diuersa temperamenta, prout etiam diuersitas ipsarum partium est simul materialiter colligata. Iste a statis est certe diuersus ab actu in istorum, quae sunt pros, sus similaria, & hic est actus, qui dicitur anima. Et sic Aristoteles mirabiliter fecit definitionem; q ut a to ta cO n t em p la tio co n corda i se in satis. De rident ipsam,&dicunt. Dixit, quod est actus ii
20쪽
quid significat iste actus & alia talia digna δε-
tuitate dicentium. Si fuissent versati in natura,
hoc vidis ent, quod vidit Aristoteles, & est a nobis praedictum, & cognouissent, nihil esse quod po tu eri t ex p hca re essen tiam animae, q u i m d i ce
re, quod es actus corporis instrumeta rij. Per hoc enim constituuntur animata in proprio gradu pra in animata, & declaratur e gentia illius actus, qu O informantur. Quoniam postea uidit Aristoteles, quὁdetia operationes anima , Ut Uidere, & audire sunt actus, & sunt actus corporis instrumentarij ; videre enim est actus visivae &dide re es factus oculi, qui est corpus mstrumentarium,ideo rem omnem Optime intelligens adiunxit, quod anima esst actus primus, ides iactus essent ratis consti tuens esse organicum ad disserentiam uisionis, quae est: actus superueniens i p-s organo, quae Omnia Organa per calidum prae dictum vivificantur ad usum operationum, ad quas sunt facta , modo, & ratione inferius di icendis. Habemus hactenus diuersitatem, quam habet calidum temperamenti natiuum in mi sits similaribus , &in initium et arijs. Ne aliquid praetermittamus, quod possit facere ad doctrinam, & ad coplementum considerationi S, Oportet etiam videre de disserentia humidi, quod diximus sibi adsociare hoc calidum innatum &