장음표시 사용
31쪽
ad primum . Notum est, istum calorem temperamenti esse positum in mediocritate , & iatem perie. Contingere igitur aliquando est necessarium, ut ab aliquibus quibuscunque ualde alteretur,& Opprimatur. In omne, quod illi obi jcitur, agit uel ad usum pro nutrimeto, uel ad expulsionem, ratione nocumenti. Cum igitur illi obijcitur aliquid, quod non faciat ad usum nutrimeti, quin imo deturbet illum calorem natiuua sua mediocritate, tunc insurgit ad agendum contra illud pro illius expulsione. Dum aute non potest ipsum concoquere ta ut illi domine tur, & ipsum expellat, actio semper magis ill-ualescit,& dum recipitur calefactio in illam materiam i dentem sit uigorosior caliditas. Et si simus intermino caliditatis, qui requiritur ad se. bre, fit febris. Vnde et a Medicis recte dictu est, quod febris est conuerso natiuae caliditatis aligneam, quae quidem conuersio fit, & intelligi
lux modo praedicto, quatenus scilicet calor natiuus agit in obsistens, nec potest illud vincere,reflectit enim quod amodo suam actionem in seipsum, & sic remouetur a moderatione , quae sibi naturaliter est conueniens,& fiunt febres Ata videmus etiam multiplicari calorem factum a Sole eum Occurrit alicui reflectenti. Actio enim, qua deberet ulterius progredi, reuertitur versus suu prin-
32쪽
principium, & mustiplicatur, & inualescit. Ita docebat Aristoteles in primo Metheoru , & habere potestis in lectura scripta illius libri,ubi agitur de calore facto a sole. Pro Varietate postea materiae, in quam agit calor ad expellendu, fient acrimoniae,& Variae affectiones Caloris, qui dicitur Febrilis per totum corpus. Et si vos aduerti. stis, quod supra diximus de communicantia calorum temperamenti particularis cum communi calo re, qui e si in principio quod est cor, facile
cognoscetis, quomodo etiam, quando putrescit aliquis humor in aliqua parte de parata, ut in ventriculo, vel hepate, uel secundum aliquem m0rbum particularem, ut in aliquo Apostem a
te, communicetur tamen noxa cordi, ex cuius
affectione fit febris. Hoc sane pa incipio respondebitis, de omnibus contingentibus circa quoscumque morbos, in quibus est affectio caloris: Nunc sit satis dixisse, quia res, quam agimuS Vlterius non requirit. Alterum dictum sic dilucidatur . Natura fecit in partibus fibras ad attrahendum, retinendum pro cococtione, & ad expellendum. Quare cococtio, quae nihil aliud est
pro nunc, quam dominium caloris naturalis supra materiam, quae est concoquenda, quare in quam, ista concoctio,vel est ad retinendum, uel est ad expellendum, calor enim numquam ex-
33쪽
3 pellet aliquid morbosum, nisi illi domine tur;
unde est praeceptum, concocta medicari. Quado igitur accipiuntur Πλc dicamel ta , n*turali S ca.
lor dcbet agere ad spsa concoquenda, quia debet acquirere dominium supra illa, ut possi lilii; uti prout sunt idonea ad nutritionem, si possunt nutrire, ad expulsionem si non sunt natritiua. Agit igitur in ipsa,& eoncoquit alterando pro aquisi tione huius d omini j, quando illa iam alterauit, sic, ut aquisiverit illud dominium, forte illa resoluendo in vapores, aut quomodocumque aliter ea alterando ad aquisitionem praedicti dominij. Tunc postquam illa no sunt nutri titia, debent expelli, quod statim aggreditur calo Gunde rationabiliter sequitur, ut in hac expulsione medicamentorum ea simul expellantur, quae cum, illis habent proportionem. Natura enim valida undique excitatur, & simul cum expulsione medicamenti , quod iam factum est excrementum , expellit illos humores, qui habebant proportionem cum medicamento& sint praeparati ad expulsionem . Vnde recte dicitur, quod si purgentur qualia purgari oportet, confert, & facile ferunt; purgantur autem, quando calor dominatur, & potest naturaliter
operari ad custodiam sui ipsius, & expulsi0nem Mentium, quae quidem laedentia sint ita
34쪽
disposita , ut non amplius et uctentur. Si contingat i sint male disposita male prop inaueritu edicus med icamen i nm, & set euacuatio cum dolo re, & l ae s o n e. P rsisertim autem aduerte n duest,ut calor dominium aquisiverit; sic fit purgatio per medicamenta, & hoc est, quod dicitur de actuandis medicamentis, id est reddendis aptis
ad illud praestandum , propter quod fuere exhibita, quod fit a calore concoquente modo praedicto. ista omnia , ni fallor, significant huc calo rem debere esse per totum , es hunc calorem debere esse elementarem. Quibus dictis, potest adiungi, quod calor iste repatitur agendo, alteratur, diminuitur, extinguitur quantum ad illud, quod ha bet i n ossicio vitali; remanet enim etiam in cadaueribus quantum ad ossicium, quod habet in continen tiamisti Quae omnia, si vultis bene1nt Aligere recurrendum est: ad ante dicta: Vudebitis enim omnia consona, & nos strictim dicimus, quia non decet in talibns tractatibus occupari in multa, & inani scriptione Statibus autem dictis poterit aliquis dicere,si calidum in natum est: calidum temperamenti, &humidum illi proportionatum est humidum temperamenti, iam omnis complexio viventis erit calida , de humida, quod est: contra omnem rationem, &Videtur contra sensum . Responsio debet esse
35쪽
36 huiusmodii si vita consistit in calido,& humido
non est dubium, omne vivens esse complexioni;
calidae & humidae. Quod autem in hoc consistat praeter dicta Aristotelis, & omnium, est etiam sen sus; quia senectu, quae est diminutio vitae tendit ad frigidum,&siccum, & mors non est nisi fida, & sicca . Quod aute dicitur de multiplicitate complexionum est verissimum, sed illud in telligitur supposita vita,&comparative; nulla, complexio est frigida,& sicca, nisi comparative prout minus habet de calido,&humidos nihilo. minus si calidum,&humidum vitale absit, actu est de vita. Recurratis ad illud, quod in principio diximus, quomodo state dominio calidi in omni misto sin t tamen aliqua a praedominio frigida, sicca, humidas, hoc enim nihil repugnat, quia in mistis dominatur calidum, &humidum soluad continentiam, non quantum ad molem, 2 quantitatem , Ut etiam in animatis calidum, 'humidum habent dominium vitale in reliquis
ratione maioris, vel minoris participationis ali cuius elementorum frigidoru . Potest: esse com plexio cuiuslibet alterius conditionis.
36쪽
proponitur opinio eorum qui dicunt calorem natiuum
esseDiritum, o in spiritu reponi. Va inuis ea, quae dicta sunt, sensatis maxime sint consentanea, in quo dicebat Averro es , & Aristoteles consistit experimentum sermonum verorum; tamen sunt ad hoc propositum opiniones mirabiles, de quibus breuissime dicendum. Relinquemus autem modernis sua dicta, versabimur, ut diximus in Alberto,& in Galeno. Albertus libro et O. de Animalibus, cum considerasset usque ad quintum caput elementorum constitutionem in corporibus animalium, aggreditur in quinto Capite considerationem opinionis nonnullorum , qui voluerunt coeli substatiam etiam reperiri in corporibus animalium , quam quidem opinionem proponit in illo capite cum omnibus fundme iis loquentium in illa. Sexto capite illam reprobat, septimo respondet argumentis. Habebitis
igitur apud ipsum plenissimam doctrinam, qua
non est necessarium transcribere. Accipiam ego
omnia breuibus, &studebo, ut niihil remaneat dubium
37쪽
dubium . Fuit igitur una opini quae forte fuit
illorum, qui chymicae incumbunt, quia hoc, quod dicitur Coelum e sie in corporibus anima. lium, ampliauerunt etiam ad mista at ' a i v t per sublimationem abstraheret quintam essentianti ad decipiendos sciolos, & ignaros Pon ta ni igitur isti, quicumque fuerint, Coeli substantiam re periri in corporibus animalium. Habent hoc fundamentum. Corpora Animalium, habent in sequatuor elementorum qualitates sistae sunt inuicem contrariae contraria simul posita nece sario agunt, & patiuntur inuicem, quod debebunt facere calidum, & frigidum, humidum,& siccum in mistura. Quare necessarium est, misturam dissolui, nisi sit aliquid co ntinetis . Istud
continens non potest esse de natura elementoru, quia omnia inuicem sunt eiusdem conditionis. Ergo debet esse de natura superiori, quae est Coelum, cuius est continere , & gubernare totum mundum sublunarem . Argumentum itaque erit istud . Requiritur continens contraria in Vnione. Hoc non potest esse aliud, quam substantia coelestis, vel aliquid de substantia coelesti. Ergo oportet in corporibus animalium esse
aliquid de substantia cς isti ad praestandum hoc
ossicium. Simile argumentum habet Amstote les contra Empedoclem, qui dicebat animam ei-
38쪽
se ex elementis iuxta positis. Dixit Aristoteles. Plementa separabuntur, nisi sit aliquid, quod illa retineat congrcga ta; hoc autem erit supra illa,2 ideo erit anima , quae hac ratione debet esse aliquid supra elementa. Accepta sic coneluso ne sequun tu r postea ad inuentedum, quid sit hoc coeleste substatiale, quod est in corporibus animalium; & inquiunt, hoc esse lucem, quam probant esse supra substantiam elementorum, et e nim solum coelum lucet, nullum autem elementorum, neque etiam ignis in propriasphqra. Dicunt igitur, lucem esse illud coeleste, quod est in corporibus Animalium. Hic illi ipsi postea sun ediuersi. Quidam dicut,lucem esse corpus; quida solumodo esse quid corporeum. Loquemur cum istis postremis . Dicunt, lucem esse formam, & omnem formam recipi in aliquod subiectum. Quare in corporibus Animalium esse spiritum, in quem lux recipiatur ad illud formandum, ita ut constituat spiritum esse de natura lucis, quod postea multipliciter probant. Albertus prolixe proponit omnes vias, quae sunt usque ad decem. Nos accipiemus breuiter illa, in quibus consistit rei declaratio. Probant igitur spiritum esse de natura lucis, quia spiritus in corporibus animalium se dilatat ad omnem diametrum, ut etiam
ficit lux in uniuerso; pertingit enim spiritus per
39쪽
4O totum corpus secundum omnem corporis dimen fionem, hoc autem non potest esse elemen. tare, quia motus elementorum sunt determinati ad una tantum loci differentiam. Adiungunt,
quod mouetur spiritus in modum pyramidis,ut etiam facit lux, quae a Sole procedens, & habens in eo veluti conum pyramidis sese extendit per totum secundum basim; ita spiritus per diastole expanditur a corde ad omnia, per si stolem sese restringit ad cor, tamquam ad centrum, quod significat spiri rum habere a corde exitum pyramidatem . Quapropter etiam cor figuram pyramidalem fuit sortitum. Adiungunt, spiritum in corde subito moueri, quo d non est alicuius elementorum, sed luci conuenit, quae est de coele
sti substantia; hinc est dicunt quod dicimus
spiritus tu cid o s, tam qu am a luce naturam habe tes. Accedit, quod qualitates elementorum nollmouent nisi ad formas aut elementorum, aut mistorum ex elementis; spiritus autem lucidus mouet ad formam viventis, quae quidem Vita est, quid supra elementa, S missa, quare non p0resst esse de natura elementorum . AdiunguEt qualitates elementorum esse unius tantum effectus simplicis, spiritum vero esse ad plurimos esse is ad nutriendum, ad expellendum, ad sentiendunt, ad omnes alios effectus, in quibas
40쪽
c0psi istit esse vitale . Cum itaque hoc totum sit supra elementa, necessarium est etiam, spiritumese ratione suae formae aliquid supra elementa. Quod supra elementa, est C lum. Ergo oportet spiritum esse de substantia Wqesti, quod erit ratione lucis . Considerant etiam modum actionis,& inquiunt, actiones elementorum non prodire absque cotrarietate, quin imb non esse propter aliud, quam propter contrarietatem. Dicunt autem spiritum facere omnia, quae facit absque contrario;vivificat enim visivam in oculo, auditiuam in aure absque ulla contrarietate. Subiungunt, spiritum es se illum , qui membris inuehit virtutes, tunc dicunt. illud, quod inuehit alicui, debet esse aliquid diuersum ab 1llo secundum substantiam,&naturam. Spiritus inuehit virtutem membris. Ergo debet esse aliquid substantia distinctum , a substantia membrorum. Substantia membrorum est substantia elementoria, quia sunt ex elementis; quare debet esse aliquid supra elementa . Quod est supra elementa est substantia coelestis . Ergo spiritus est de substantia cςlesti: Qui quidem spiritus videtur omnino debere este talis ex ea coditione, qua habet in seipso, quae quidem conditio est propria lucis; sicut enim lux contrahitur ad lucidum ibi sex dien d ob it a etia in spiri tu s con t 1 a h i tur a d v n u m