장음표시 사용
41쪽
nomiam plantarum legibus similibus subit ei, concludere liceti Numerus earum tamen, cum longe maximus, Ut arbores, &c. gradum irritabilitatis exiguum possideant, stimulus unius diei statum collapsum foliis earum non inserre valebit; et igitur, pro regula quam . tradidimus generali, talem statum.a stimuli lucis privatione tantum acquirent. Magis irritabiles, contra, actione ejusdem stimuli in spatium, quam diei, brevius ad statum collapsus forsitan redigi possunt. Nonnullae ex his iterum pliis minusve irritabilitatis habebunt, et igitur flores diversis diei horis claudent. Cum gradus lucis varii quoque ad
fores earum expandendos snt necesiarii, hine cur haec mutatio in aliis aliis temporibus incidat, exponere positamus. Hanc explicationem vero in medium timidi, eique non ex toto' confidentes, proserimus, et experientiae ulteriori vel firmandam vel expellendam relinquimus. Quae exempla effectuum lucis tradidimus, ea hanc solam plantarum motus facere demonstrant. Ex experi-
mentis nuperis quoque potestatem, quam habent, almo Dphaeram purificandi luci tribuendam esse, constare videtur '. Actio ejus, ut auctori persuasum est, illis aerem phlogisto vitiatum absorbendi, et eundem statu puro et
t Ingen. Uousa's experiments on vegetabies.
42쪽
phlogisti experte perspirandi facultatem conciliat. HIgexemplis effectuum lucis consideratis, dubitari nequit, quin systema plantarum nervosum stimuler, et actionem illi et singularem impertiatur. Cum supra comprehensa lucem ad qualitates earum sensiles progenerandas omnino necessariam esse demonstrant, cumque, ut observatio testatur,atmosphaeram, sole lucente, tantum purificent, nonne hinc cogi potest, eandem esse actionem, quae ut phlogiston absorbeant, et ope ejus aquae aerique adjuncti, omnem illam succorum sapidorum et secretionum, quas in vegetabilibus offendimus, varietatem forment, facit Z Non amplius igitur, in morem GreW ' et aliorum, sales et olea plantarum, quae in statu separato reperiuntur, a solo deducemus, cui opinioni omnis i observatio accurata adversatur ; sed formationem eorum principiis, quae toties enumeraverimus, Varia proportione per potestates plantarum vegetivas coniunctis tribuemus. Quales igitur quantique aestimandas vegetabilium dotes actioni lucis potenti debeamus, clare videmus. Sive nos oblectet
t Rem ita se habere non dubitabimus, si duas plantas, quae succis ea toto differant, sibi invicem vicinas, in eodem etiam vase aqua r picto, crescere possc nobiscum reputemus.
43쪽
oblectet agri viriditas, vel, quos superficies ruris prae sese fert, varii colores, sive fragrantia rosae vel pulchritudo,
baec omnia ex aequo luci referamus oportet. vel si has dotes magis philosophice contemplemur, et illam odorum et colorum, quae vix in duabus plantis iidem sunt, immen- statem comparemus, eos ab eodem fonte proficisci com .perimus. Insuper omnes qualitates sapidae, quae appeti- tui gratificando tantum voluptatis mortalibus comparant,
sunt lucis progenies. Caeterum proprietates a radiis stlaribus deductae, non iis, quae Voluptatem Praebent, solis circumscribuntur. Si enim hoc principium salutare deesset, vegetabilia hominibus alimentum non suppeditare
Valerent, cuius causa ea tanti aestimamus. Absque vi lucis etenim partibus oleosis et facetiarinis destituerentur, in quibus qualitas eorum nutriens potissimum consistit. Proximum est ut essectus aeris, ut stimuli, consideremus; sed, quae super hac re novimus, ea inter dotes ejus nutrientes exponendas tradidimus. Unus stimulus etiamnum superest, cujus essectus in vegetatione multarum plantarum promovenda et acceleranda, ab electricitatem excolentibus fatis fuerunt demonstrati. Et non parum dubito, utrum stimulis necne ad vegetationem Omnino necessariis annumerare debuerim.
44쪽
Electricitarem significo. Effectus eius tamen per experimenta non adeo comperti sunt, ut me aliud quam ejus mentionem facere patiantur. Argumentum potestatis ejus stimulantis ab analogia animalium peti potest. Nonne nonnulli quoque effectuum ejus ab eo, quod
phlogiston vegetabilibus lassicit, possunt oriri ' ZHae sunt observatibnes pauculae, quas, angustiis temporis circumscriptus, de nutrῖmine et stimulis ad vegetationem plantarum necessariis, in praesentia possum proferre. 'tantum adjiciam principia, quae enumeraverim, et qua litates earum sensiles formare dixerim, pauca videri posse. Cum vero res omnes vegetabiles per analysin chemicam ad talia sola redigi queant, ad phaenomena exponenda sussciunt. Numerum igitur maiorem expectare, causa S superfluas naturae tribuere soret, et ab ejus simplicitate deflectere. Hanc dissertationem ad finem nunc perduxi. Forsitan
vero expectabitur, quod, inter vegetationem exequendam, non tantum proprietates in planti S inhaerentes, et externa ad incrementum earum necessaria, sed modum, quo paries
' E variis experimentis, potissimum quod calces metallorum restituit, constare vidctur fluidum electricum vel phlogisti modificationem esse, idve in compositione sua continere. Vide Pricae on air, uol. I.
45쪽
partes diversae explicentur, et potestates vegetationis, secretiones varias et succos intev sese adeo discrepantas, per
principia supra posita essiciant, singularem quoque exponere, conatus esse debuerim. Huic breviter respondeo, in vestigationem hujusmodi, summo ingenio etiam sublevatam, futuram fuisse Vanam et inutilem. . . Operati nesnaturae hujusmodi et in praesentia ex toto ignora Iri. et in posterum forsitan ex aequo ignorare Pergemus. h. J modum causarum mutationum similium , in humores ansemalium editarum, mortales semper latebunt tenebris spis si uis involutae i. . .