Lucreti carmina e fragmentis Empedoclis adumbrata ...

11쪽

Lucreti critica castigatio quum praeclara Lachmanni recensione sere ad nem sit perducta, lam rerum desideratur Xplicatio, qua carmina huius poetae egent ut nulla fere magis. Quod tamen antequam prospere cedat, omnia quantum licet Graecorum philosophorum in Lucreti a mine vestigia sunt indaganda, id quod in singulis secerunt cum alii tum optime Ressacker ). Quae Ver comparationes ut plene essent cumulateque persectae, singulis nisi allor singulos auctores comparari oportet libellis, quia multae Lucreti piniones huic an illi sint tribuendae minus certe constat. Quapropter Empe lactem philosophum hac scribendi occasione oblata Lucretio comparare conatus sum, poetico quoque eorum sermone collato, evius in utroque amnitas a nemine quod elo illustrata est. Quae imitatio tantum abest ut his exteris terminis circumscribatur, id quod Nommsentus putare videtur, ut ipsa originem deducat ab universa illa Lucreti cum Empedocle necessitudine, quae multo nimirum magis, quam in Xteris, ipsis in rebus et opinionibus patebit. Qua de re quum haud pauci essent, qui dubitarent, recte

1 stuaestiones Lueretianae. Bonnae 1847.

12쪽

Heraenu allorumque sentenuas nonnisi per Stoicorum libros cognovisse videtur Lucretius, quippe quas narrans aliquoties in errorem inducatur, Empedoclis contra et Anaxagorae ipsa eum legisse apparet Verba Empedo-elem, euamst nonnullas eius opiniones plane relicti, talem nihilominus sibi prostietur auctorem, qualem Plato a menidem. Secundo igitur loco meum erit quam plurima afferre singula, quibus Empedocleam rationem imitatus sit Lucretius. Quorum qui nonnulla iam attulit documenta Relsacker, quaedam non certa, alla minus recta dedisse mihi videtur, parum iam sublata Stelnil accurata Empedoclis recensioue Ea quam mihi proposui inv mug uo, qua certum quemdam comparationis ordinem inire studeo, recte si insututa sit, non spero nulli ore se tuleum Empedocle tum Lucreuo.

Emped aelis Agrigentini Fragmenta disposuit Mensuit adnolam Ea leus stela. Bonnae 18M.

13쪽

Empedoclem doctorum hominum, qui eadem qua meretius vivebant aetate, fuisse in ore, cum ex allis tum inde colligere licet, quod Cicero de Cn. Sallusti culus..dam Empedocleis, de quibus alibi nil constat, haec scrDpserit ad Quintum fratrem II, 11 ,,Sed cum Veneris vl-rum te putabo, si Sallust Empedoclea legeris hominem non putabo. - De Lucreti et Empedoclis similitudine veteres scriptores ne obscure quidem signisscant, nisi in medes III, p. 48M ,,Didascalice est, qua comprehenditur philosophia Empedoclis et Lucreti. - Attamen talis

est haec similitudo , qualis, uno ocepto Epicuro, cuius se doctrinam in linguam Latinam transferre velle Lucr uus prostietur, cum nullo allo malor, quid quod ceteros quos ommemoraverat Graecos philosophos, ut Heraeirutum, Anaxagoram Democritum, Onomacritum alios Empedocle insertores dicit Lucretius multoque minores δὲ, quare summa eum asper laude in versibus illis vere o

uel I, 16 - 733, quorum si dicit extremis:

, carmina quin etiam divini pectoris eius vociferantur et exponunt praeclara reperta, ut vix humana videatur stirpe creatus, lam id spectat ad propriam Empedoclis ostentationem, qua

quae tamen non tali et vitio verterem, quali auctores centiores non minus quam veteres et Vertunt, sed ant-1DI, 34. 35. In numeris en uerello allatis em si re-eensioni anno 1852 editae, in Empedocleorum versuum distributione

Ateinlum sequar, ita tamen ut et araten numeros afferam uncia inclusos. 1.

14쪽

rnarum potius quam Meepit a Pythagoreis tribuerem Noauont, qua omnes homines deos esse putabatur, ob pereata in terram electos. Quin et ipsi Agrigentini propter prodigium Empedocli visum, ut eum quas 'umen

venerarentur, suaserunt. s. Hesych. των δὲ ἐκπλαγέντων, νομισθε δεω νειν tametsi καθαπερ γεω. De πι-

tur orat in Arte poetiea de Empedocle indicium lu-gatur . 464. 465. ,,deus immortalis haberidum cupit Empedocles, ardentem frigidus Aetnam insiluit .

Verumtamen non omnino ambitionem et vanitatem

ab Empedoele defendere volo, quae complures et crimini dant Veteres scriptores, quorum log. a. VIII, 66. pag. 220 A, P ad uv. 355. 356). - γέ τοι πιριπιος δεκ

que carent magniloquentla Luerellant versus, id quod ain paret eum aliis locis tum 1, 26 - 930. IV, 1 4: Avia Pieridum peragro loca nullius ante

trita solo iuvat integros accedere sontis atque haurire, iuvatque novos decerpere flores insignemque meo capiti petere inde coronam, unde prius nulli velarint tempora musae.--

cs. II, 1024. 1025:

nam tibi vementer nova res molitur ad auris accidere et nova se species ostendere rerum Lucretio Empedocles in eo porro est similis, quod philosophiae suae rationem disciplinamque instituens suum 1 Editi obet, Parisiis Dido 1850.

15쪽

non omnino sequatur ingenium, verum ad alios se eo

ponat. Sunt igitur ιαεπτικο quos iam leti Diogenes Lamius D. Huc reserendum est Aristotelis ludicium, qua ambiguitatem Empedoclis vituperat Rhet. ΙΙ, 5 pag. 407 A, 31 ): τρίτον, μὴ ἀμφιβολοις ταυτα δέ, αν

ἔχεοσι λέγειν, προσποιῶντα δέ τι λέγειW οἱ ναρ τοιουτοι ἐν ποι ritu λθουσι ταντα, οἰον Tριπεδοκλῆς νεναπίωνα το κυκλων πολε ον. Quae obscuritas etsi Lucretio

non eodem iure tribu potest, haud raro tamen aliorum potius quam suo utitur ludicio, immo et omplures una affert opiniones, quarum delectum adhibeant lectores, alias nonnis relicti, nullam de suo suadens ingento, quod ipse

alia sumit Lucr. VI, 703. 4:,,Sunt aliquot quoque res quarum unam eleere causam non satis est, Verum pluris, unde una tamen sit Quare etiamsi alterum quod Aristoteles Empedocli oblici eum nonnis imagines earum quas prostietur rerum uelitu mente concipere, optime Lucretius ultavit, tamen in universum iudicant Empedocles e gravior minusque allis subiectus videtur quam Lucretius, quo Graeca philosophia gravior quam Romana ille enim singulis quas allis debebat sententiis multas e ditissimo coniunxit ingenio, hic eas sermon tantum poetico mandabat proprio. Utrique deinde, ut ab universis carminum notioni-hus initium capiam, idem est argumenium, idem sermo. Disputant enim de rerum natura sive de physicis, quare recte Cicero Empedoclis νε σικά, ἡ περὶ φυσεωc latine Ver-

16쪽

-s ita dicit ,m arnio. - . 7: Agrigenuaum quidem coetum quendam virum arminibus Graecis vaticinatum serunt quae in erim natura, totoque mundo constarent, euaeque moverentur, ea contrahere amicitiam, dissipare neordiam M Horum nulla dant praecepta nisi oblata easione, ut Empedocles in Lustralibus, quum ob animorum post mortem ad animalia, plantasque transitionem neeare ea et immolare vetat ' vv. 428 435 416 417.4I0-4154. Ad mores tamen in universum carmina reserunt, intento studi et labore beatam hominum vitam meditantes, summum e vitae miseriis et molestia haurientes dolorem, vere humani. Quo exortae sunt crebrae illae de genere humano querelae, vehementiores uerellanis in libris nullam allam ob causam, quam quod nomanae reipublicae multo plures quam Graecarum eluitatum status offerebat oceasiones. Empedocles s clamat

idem Lucretius ΙΙ, 14. 15:,, miseras hominum mentes, O pectora eaeea lqualibus in tenebris vitae quantisque periclis degitur hoc aevi quodcumquesit --

et V, 1192 1194. 1195:

genus infelix humanum i quantos tum gemitus ipsi sibi, quantaque nobis Volnera, quas lacrimas peperere minoribu nostria l-ώcf. Emp. v. 436. 437 9. 104. 445. 446 420 42 I. Lucr. V, 222 - 227. 1428 - 1433.1 iis Lucr. IV, 1229. 1230.

17쪽

Ead mente volgi animos angustiarum reum Empedocles v. 147. 148 200 mlJ:ως διὰ πολλών - βροτέων si θέντα μωταιως ἐκκέχυται στομάτων, λίνον - παν- ιδόντων. Ita v. 45 347J: νήπιοι ' ον αρ σφιν δοιχμφρονές εισι μέρεμναι, et v. 6. 7 36. 37l:

quibus plane respondent haec ueret I 643. 444. , Veraque constituunt quae belle tangere possunt auris et lepido quae sunt tueata sonore. Unde si discrepat Ennil Iphigenia tragoedia luduelum: Qu6 est ante pedes, nemo spectat mel serutantur plagas. cum quodam tamen id non minore dicit lure illud enim statum hominum, hoc studium signisseat. - Sed vehementius etiam religionem hominum quas superstitionem vituperat Lucretius I, 62 65. II, 609. ael era in Lucretius Memmium, quem sibi sumit cul a men suum dedicet, aliquoties hortatur et ut animum quam maxime attendat excitat, imprimis ad novam ubi transit materiam, ita Pausaniam suum Empedocles v. 56. 57.

18쪽

-quod uia rem ora multis erit ille rems, nee sinet errantem dubitare et quaerere semper de summa rerum et nostris illiuere diuus-

,,quae ubi cognita res in mulus, O bone, rebus uulis invenietur et opportuna ciuebit

Eodem dealque poeum utuntur sermone, plo scill- t. Quae si Empedocli luo vertit erudiussimus Gram eorum exlsumator Aristoteles in o si. I, 1 p. 1447 B. 17 οὐδὸν ὁ κοινόν μιν μῆρι και ' πεδοκλε na, τὰ μέτρον διὰ τὰ μὰν ποιητὴν δίκωον καλεω, τὰν δὲ φυσι νον μαλλον ῆ ποιητήν, consenui cum eo, quae loeupletissimus nostrae elaus artis iudex effingius de

nescio an non graVlus quam verius sit iudicatum. De Lucretio plane alla censent veteres scriptores, quorum in numero est Cicero in epistola illa iam supra commemorata ad Qu. fratrem II, 11 ,,Lucreti poemata ut scribis ita sunt; non multis luminibus ingenii, multae tamen artis., Similiter vidius in Amor. I, 15, 23 summis 1 8eisina' 'mintllex Edrifren, erauεgegebeii vocat. 8aΦ

19쪽

Lucreuiu tollit laudibus versusque eius vera leti adimina: ,,Camina sublimis In sunt peritura uereti, exitio terra quum dabit una dies Quapropter et hic optimum videtur medium quoddam tenere et ad Lucretium referre, quae Empedoclem leviter reprehendens dicit Cicero, de orat. I, 10, 217 ,,Nam si quisque, ut in aliqua arte et facultate excellens, aliam quoque artem sibi assumserit, ita peractet, ut, quod praeterea sciet, id eius, in quo excellet, pars quaedam esse videatur: licet ista ratione dicamus, pila bene, et duodecim eripus ludere, proprium esse iuris civilis eademque ratione dicantur, et quos φυσικους Graeci nominant, iidem poetae, quoniam Empedocles physicus egregium poema secerit. . Iam Aristotelem Empedocleam Homeri imitationem commemorantem audivimus, de qua quae in Empedoclis et Lucreti carminibus investigavi nunc narrare Volo. Aequius hac de re Aristotelem iudieantem laudat log.La. VIII 57 pag. 217 , 52 ἐν δὲ τω περι--ντων φησιν Ἀριεστοτέλης οτι καὶ ' Mρρικος ὁ Ἐμπεδοκλῆς παιδεινὰς περ τὸν φράσιν γέγονε, μεεταφορικος τε ν καιτοῖς Ηοις τοῖς περ ποπτικὴν ἐπιτεχκημασι χρωμενος.

Idem Favorini constrmatur de Lustralibus Empedocleis narratione apud log M. VIII, 3 pag. 2l A, 18:αντο ' δὲ τουτον τοὐς καθαρμιορ ἐν ζωοριπι διαῆρα- ηνωδῆσαι ἐνται Κλεομειν ν τὸν αφφδόν, ς και --βωρμος ἐν πομνημνονενιιασι. Idque apparet deinde et in totis Homero desumptis versibus, qualis est 27s

20쪽

, quod uia eognosse in multis erit in rems, nee sinet errantem dubitare et quaerere semper de summa rerum et nostris Stadere vietis-

-quae ubi Ognita res in mulus, o hone, rebus utilis invenietur et opporuina eluehit fi

Eodem denique poetim utuntur sermone, epic selli- t. Quae si Empedocli viti vertit eruditissimus Gram eorum exlsumator Aristoteles in possi I, 1 p. 447 B. 17 -δὸν ἡ κοινουν μιν μῆρω και ' πεδιαλε πλὴν τὰ μέτροπι διὰ τὰ μὰν ποMν ὴν δίκαιον καλεω, τον διφυσιοώr- ρεαλλον ῆ ποιητήν, consentit cum eo, quae loeupletissimus nostrae aetatis artis iudex effingius de

nescio an non graVlus quam verius sit iudicatum. De Lucretio plane alla censent veteres scriptores, quorum in numero est Cicero in epistola illa iam supra commemorata ad Qu. fratrem II, 11: Lucreti posimata ut scribis ita sunt; non mulus luminibus ingenii, multae tamenarus.-- Similiter vidius in Amor. I, 15, 23 summis 1 8effing' 'mintllex Edrifren, herauεgegebeii vocat ead)