Opusculum, de simplicium medicamentorum facultatibus secundum locos, et genera. Accesserunt quoque praefationes quaedam huic opusculo admodum necessariae ... / [Pietro Andrea Mattioli]

81쪽

ne, quae illas minuit,& hebetat. Quamobrem aquis tant sim allis palma danda quae in balneo aut balnei vapore parantur,&praesertim, quae fiunt ex herbis facultate calidis. haec de modis distillandarum aquarum a planti. plantatum floribus in uniuersum dixisse sussiciat. Peculiaria enim in serius describe inrubi fornaciam,&instrumentorum

imagines appietas dabimus. Quod autem ad aquarum stillatitiarum vires speetat, sciendum est iisdem eas pollere viribus, quibus, herbet,& flores, a quibus elicitatur, praeditae sunt. verum non omnino adeo prcstatibus,quippe quod indistillando non modicum stubstanti deperdatur,4 in auram euolet, quo fit ut non desint medici, qui decoctis,&dilutis potius tantur; siquidem ex gustu,olfactoq; apertissime constat, longe plus virium in his contineri, quam in aquis stillatitiis. Verum quia decocta ac diluta aegris haud aeque placere solent,ut aquae ipsae stillatili rideo hae potius quam illa eligendae, ubi aer rotis gratiora pocula Drre volumus. Ad quam remetia Myropolarum diligemtia requiriturivi scilicet eas aquas piobe, ut diligenter conficiant. Sunt prae- ue terea

82쪽

terea stillatitiae aquae admodum utiles ac necesssariae,adeo, ut decoctis quibusdam in medicamentis non pardm an te serri debeant. Nam ubi in ardentibus febribus, maestatis seruoribus potus aliquis parandus fuerit, qui sitim valenter extinguerem gustum potantis oblectare queat, Delicius commodiusq; id proculdubio fiet cum aquis admistis stillatitiis, aut vino punicorum malorum , aut rosaceo, violaceo v iulapio, aut ex citrei,aut limoni mali succo, quam cum quouis decocto quantulacunque optime parato.Idem etiam euenit ubi aut ad oculorum morbos collyria aut in capitis dolore oxyrbo-dina, aut in iocinoris, e cordis affectibus epithemata paranda erunt. Praetere quantum conducant stillatitiae aquae ad odoramenta paranda cum ium edicum potissimum sum, tum ad diuersi corporis delitias, cuiusmodi sunt, quae parantur E floribus rosarum: pomorum aurantiorum, myrti, Latiarum

plantarum, quorum flores suauiter spirant silebo quoque quantum valeant ad mulierum ornatum, Lad conciliandum in eis faciei nitorem, quae fiunt cradicibus polygonati, bryoniae agrestis

cucum

83쪽

eucumeris, arividear his rebus magis intentus, quam

caeteris , de quibus scribere decreuimus. Sed de stillatitiis aquis hactenus. Reliquum est ut de stillatitiis etiam bidis Loleis, dicamus praeserismq debis, quae Lindi ν vulgari cinnamomo, Caryophyllis, is eae ara myristicis nucibus, maci, atque anisi malidis. sceniculi, cari, melanthi aliarsimque plantarum enunibus, quinetiam Siunipera baccis per alembi cum parantur, ac si medico plurimum conserunt. Scripsere quid de huiuscemodi oleis parandis quidam magni nominis medici, sed an vera , vel falsa ij postea dicent, qui periculum secerint. Atqui vera, securaq; parandi ratio haec est Sumitur ex epli causa Caryophyllorum electorum libra una Caryophylli contunduntur in tenuem puluerem, Meinde macerantur ex libris sex aquae sontan egelidae in vitreo vel stanneo vase diebus quindecim continuis, post modum per alembi cum quod vesicam vocant, quo cum aqua vitae parari solet, distillantur. Siquidem hoc pacto oleum

una cum aqua distillat, quod deinde ab ea facit separatur. Porro si diligenter laboratur Caryophyllorum libra, olei

unciam

84쪽

unctam reddere solet atqui plus , aut minus pro Caryophyllorum bonitate, ac praestantia. Eodem etiam modo pa

ratur e cinnamomo , quod tamen plus

aquire quirit, minus olei reddit, cum ex libra vix drachma colligatur. Nec aliter fit, quod ex praescriptis paratur seminibus . iuniperinis accis. Sic quoque optime conficitur ex myristicis nucibus hace. Sed haec macerare oportet prius contusa in vitreo vase caeco lembico, ut chymicis verbis viar occluso , mensis unius spatio , in balneo calidae quidem sed non seruentis aquae, ac deinde eadem ratione distillare tametsi e myristicis nucibus contusis passim ab unguentariis parari soleat, iis prius calefactis, deinde prelo expressis , perinde ac oleum , Quod ex amygdalis nucibus paratur. Caeterum possunt quoque distillari haec olea per,itreum alembi cum ubi in urinale chy

micum vitreumque luto in ciuitatum, quae iam macerata suerint aromata imis

ponantur .deinde superposito alem ineo distillentur in fornace ita parata, ut lippositus carbonum ignis, rinalislandium attingere possit sed curare opor te quod rinale praescriptum spi- hamar

85쪽

s M' ME DI c. 77sa amae mensuram non excedat scataque utraque parandi ratione e praescriptis oleum habebis preciosissimum, lyncerissimum, ac odoratissimum,absq; llo adustionis firmaque nidore, culus una aut altera tantum gutta longe plus valebit in medicam et is parandis, quam si integram cinnamomi, aut caryophyllorum unciam adderes. Haec accepta reserant velim, qui legunt Balthaisari Clauselio harum rerum peritissimo, Indagatorique acerrimo serenissimi Principis mei Ferdinandi Archi ducis Austriae , Pharmacopaeo, qui mihi haec sua secreta reuelauit, nonnullorum alioqui clarissimorum virorum fabulas patefecit, qui ab aliis sortasse de lusi, ac decepti, de hac materia scripserunt Quod ver ex resina terebinthina, larigna, abiegnaq; paratur in vitreis vasis luto circulitis in fornace sabulo, aut cinere circumquaque stipatis, elicitur, igne primum lento, deinde paulatina aucto, ac postremo vehementer

accenso. Prina

87쪽

TIste orna ad huiusce imaginis

L Itormam parata quam lmes potest capere rostratos alebicos e plumbo paratos, qui unico tantum igne calefieri possunt. Eius autem imaginem hic appingi curauimus; non quod in medicum sum recte venire possit eas ob causias de quibus diximus, sed ut omnes inspicere queant, quo pacto supernotas aetatis pharmacopae suas confecerint stillaritias quassatque ut sciant qui in hanc usque aetatem iis tuntur quantum quonis ac detrimenti huiusmodi aquae afferant aegris. Secunia

89쪽

Fornax escam aeneam ita Ger

manas Vocata aeneo pariter alem bico contectam, continet, cuius rostru

ligneum cadum aqua Digida plenum

perforat, ut transeuntes vapores silues iratus facilius in aquam vertantur. Hoc itaque alembico ut praedixi nauca qua 'it paratur, quin etiam aqua qua uis alia e quibuscunque planti Mac praeterea Olca omnia ex aromati

bus de quibus paulo superius abundit

diximus.