장음표시 사용
501쪽
Dd comm. Vt e X. gr. matrimonialis , s ad matrimonium disia uendum agatur.Unseod.num TION ciliarinalis sue ad poenam corporis sue pecuniariam agatur. l.vit. G. de probat. qua genera liter loquitur cui matrimonialis comparatur . gQ vol. 2. co .3. num. 27. Plures vide apud Bald. in I. 3.num.9.C. hic bis Iason.in Ll.admonendi. num. IOῖ. cum seqq. Vmmius eod.num.83. 86.43 .
Luando peti or deferri potes 'Constat. I. In prima S secunda instantia utrumque
recte fieri. Pet.Foller. ad Marant. pari.6. de iuramento. num .2G. 1. Vsque ad conclusionem in caussa eius haberi rationem. Gayl. I.o IO8. um. I. Dd.commvn. Post eam an peti & dcferri
positi, variant Dd. Et tum a litigantibus quidem non recte peti squod conclusum in causi. Ο iudicatum esse paria sint' communiter sentiunt,nec a Iudice quidem deserri poste, Tamιπιum id ex ossicio posse concindit. Gul. d. o num. . Luomodo petendum a praefandum' R. Sibi deserri litigantes petere debent. Vmm .eod. th. 18.num.93. Praestandum parte alzera ad hoc citata, Ias ad d.I. admonendi.num. 272. quod nec sine rognitione caussa deferri post.
Quis issectus delati is proiii huius iuramenti p. Delati quidem , quod necessario subeundum l. 3. ibi oportet m. 2. Alias tanquam consesius is qui iurare nolit comdemnandu S. argum. L .de iureiur. Ummius eod. Frasiti, quod Actore iurantqReus condemneturiiurante Reo is ipse absoluatur, & Actor condemnetur l. 74. Τ d. iudic. 2. Actio&cxceptio I ei iudicatae compctit. t. t. f. de re iud. Ode except.rei iud. Ob reperta tamen noua instrumenta swibus tanrum,non restituι quis tri velit9 dentio agere licet. a.l. admonendi Ad
quod an resilutio in integrum necessaria, secundum commAniorem sententiam. Ummius eod.num.99. 9. Suid es iuramentum in litem '
I it quo actor iurat quanti litem, id est rem de qua L
'tigatur, animet. t. t.= π Qde in At.tur. Quota lex es Duplex. i. ASectionis, quod in specie iitramentum iulIt zm Vocatur. Rosb. his.num. a. 9 quo permittitur Actori remam mare pro arti trio , 2. Veritatis, quo iuratur qua nu res
502쪽
reuera est seu quanti irater Treult. eod.thel. II. lit.b. A quo, cui ct contra quem, defertur iuramentum assectionis . N. AIudice ordinario, delegato. Vmmiavic th. 2. num. q.&solo quidem. t. q. *-ferre f. eod. non a parte. Et illi modo, qui litis 1it dominus, & eam suo nomine sit contestatus, i. vulgo,hic. Proinde non procuratori,quia litem suo nomine noracontestatur: non pupillo, Quia licet litνs sit dominus , contesari tamen lirem non potest . Omnino minori, Luia suo nomine conissentiente saltem curatore iudicium intendere is excipere potes . Τutoti curatori, .l. . ct f.deferre. Contra reum, sed Lai-τum , quod contra Clericum non prastari siue in fero Ecclesiustice, siue ciuili conueniatur, receptum. Ummius eodianum. II. qui Obdolum rem restituere vel exhibere non vult vel non pi test, i. 1.2.3. . .s c. l.68. F. de rei vend. Non contra eius heredem, nisi S i pie sit in dolo. I. 2.I. .Cyod.vel lis cum de sun cho contestata,vt opinatur Cuiae ar.Cdi. Culpa si modo sit; 'in litem non iuratur, sed iudex id quod interest aestunat .
M. In quibus ad rei restitutionem vel exhibitionem agiis tur. d.l. 1.Θ 9.2.lJ.6.1 IIad exhibuime in rem,a.l.1. sitie in personam, 6.31 .hic. sive bonae fidei, l. I f. 26.1fdepos .48.1f. locat. siue arbitria sit actio. i. i8. Me dolo, d.*.3I. Idque in rebus aestimationem non habentibus. I. ilico ibi Don.Tremi.hic. rhes i ri No11 itidem in actionibus stricti iuris . Lasis, exhib. t. . f.vD.cum l.seq.L9. .hic. . In quantum actor potes iurare 'I't. Non est certa quantitas in iure expresta ad quam V Dque in singulis cauisis iuret; unde quanti rem aestimet iurare potest. l. 28. princ. Τ.de dolo. I.68. Τ.de R. V. Vt tamen intra certam quatitatem uiret iudex statuere. d l. 18. F. de dolo. d.lo .F.ad exhib. I ino etiam praestito iuramento aestimationem iurantis emendare potest, & minoris reum condem
Luis ergo es essectus huius iuramenti 'Vt nisi ex iusta caussa recedat Iudex a iuramento, tanti Reum condemo et quanti Actor in litem iurauerit. d. . L68. de R.
503쪽
A quo ct in quibus actionibus defertur iurameu Ium ver ratis ex qua caussa, is ad quid ' , M. Dessirrur etiam a iudice. dIAg. deferrect ibi Bart. l. ru-ror .st .de in Di.tur.*.3 o erri tamen etiam a reo potes I.
lusor. f.hw. Umm.eodiho. In omnibus etiam stri sti iuris, in quibus non ex arbitrio Actoris in litem iuratur; Idque fiae dolo siue culpa res in iudicium deducta no extet, vel deteriorata sit. M6M f eod Luod in quantum deterior est,
the . Ad hoc virum iuratus aestimet quanti vere sit, siue amissa, siue deteriorata. Et quidem modo ipsa astimatio alium
Non tantum res principalis, verum S id quod inteterest, puta si actoris intersit res suo die non esse praestitas vel pignora eius distracta,&c. l.3. F.hisu 2.9.olt F.de eo quod
Quis assectus huius iurametiri ' condemnatio Rei iuxta Actoris iuramentum,ut non absoluere vel minoris Reum condemnare quam iuratum possit, nec si secus faceret, periurii Actor arpuatur. text. Au rh. post iu randum. C.de iudie. Nou.82.9.e. I o. Sed ne id incurrat & praecedere hoc iuramentum iudicis taxationem volunt. Rosiach.eod. MNI.
sua sunt actiones pratoriapoenales, hoe est qua poena,non eri rei persequenda causa competunt, ab Imperatore proposita fN. Tres. I . Albi corrupti,seu de albo corrupto, 2. Ex edicto de in ius vocando, Ex edicto ne quis eum qui in ius vocatus est vi exemerit, g. I 2.hic. gua est a tio albi corrupti 8 . 'Ι Est actio popularis,i ouae datur contra eum qui quid ex albo Pra totis quod iurisdictionis perpetuae causa priam postum ci zi, vel per se, vel per alium dolo malo corru-p1t vel sustulit, idque ad poenam o. aureorum; Textur bic.
504쪽
Euid Imperator hic υoeat album Pratoris fru. Album Praetoris erat murus, siue paties dealbatus in minenti loco , & quidem triplex. Vnum quo descripta erant nomina Decutionum de Magistratuum: Alterum in quo ponebantur edicta temporalia & specialia : Tertium in quo proponebatur edicta generalia, publicam S gener
lena aequitatem continencia, Schneid. eod. num. I . Quale aubum hic proprie intelligitur: extendi tamen utiliter ad alios casus potest. Schneid eod.suid si duo vel plures album corruperint rpe. Singuli in solidum tenentur;nec praestatio uniuς liberat alium , Perer. hie. Nisi tamen dolose alter per a eritiam album corrupit i quod mi dictum es hic in defiuitione9 dolus, nom-έmperitia aut rusticitas punitur. Is quis id F. de iurisdiction.
Lue sunt huius actionis requisita / i. Vt album perpetuae iii risdictionis causa propositum, id est in loco publico ut de plano legi possit, quidem ab eo qui habet iurisdictionem affixum, sit corruptum, a. idque ab eo qui conuenitur , Vel eius mandato, LI. 1de tu risdict. vi corruptio facta sit dolo malo, d. o. Cui, aduersus quem datur 'N. Cum popularis sit, datur cuilibet de populo Studiacio agere non prohibito, t 4e popul act. , quidem,r .aduersus dolo malo id quod edictionis perpetuae causa pro-lsositum in albo, corrumpentem. ec dicta. 2.vel tollentem,icet non corrumpat. d lsi quio id. J.seruos, 3. Item aduersus Helentes imagines eorum qui perpetuae infamiae causa in foro sunt depicti, dd.in d. siquis, .contra surripientes acta 4n scrini js publicis deposita, Iason hic num. I 2. F .contra Cor rumpentis mandatores, d l.si quis. ad poenam mox exprimendam Aduersus singulos in solsdurei, secu um dictis,l.8.ssde iurisdict. omn. iudie. non contra corrumpentis heredes: aeuod contra eos actiones populares non dentur, i Dade popuL ActionisAή quid is quamdiu datur 'M. Ad poenam JO. ut plerique Int Fretes legunt, seus
ut Graeci, JOO. aureorum . Vuefhi .in veta ex albo, Ur pacati
505쪽
plicati luna Achoii, ut communiter volunt, seu portus , exta itura actionis popularis, qua non priuatum sed publicum liuere ne quis persequitur) fisco, Uulr.eod.num. Io, estque an
t. Narratur corruptio albi, vel similis , ad quam haec actio ςxtenditur, facti species. 2.3c quidem ita, Vr dolus allegetur licet eum probare hic non sit necesse,) Uult.eo4. nu
a 3. Deinde petitur poena . - . Rua es secunda aclio pratoria poenalis tri Quae datur in So.aureos aduςrsus eum qui contra edictum praetoris venia non impetrata patrem vel patronum in uis vocavit, idque ob issam reuerentiam eiusmodi per . sanis dubitam. lψςnuis.14. f.is in rus uocaudo.2ua omnino persona prohibentur in ius voeari flvi ultae: quaedam ratione impedimenti, ut ma istratuso persona religios: Quaeriam ratione publicae laeticiae, aut 1i, rorisbutis uxorem duxit,aut in ludiuem Quaedam rationere iterentLE,de quibus hoc Edictum intelligendum, . 2. , it
Cui datur hac actio, aduersus quem. Θ μέ quid 'M. Datur patrono contra libertum, l. . ,. p rss. eodem. parentibus contra libςrOs, d. l. . , parentibu , dc quidem pa-icntibus utriusque sexus, siue naturalibus S legitimis si-iami, siue naturalibus, siue legitimis tantum, Iason. hic.num. quidem contra liberos utriusque sexus ipsos in ius voeantes, i, sed si bac, Io. f.liberos .eod. siue C mancipat OS, l. . C. eod. siue in patris potestate existentes: nisi pro castrensi pe-ςMlio, vel quasilis nussa g.de iud. a. Contra libertum, patronum, VCl patronam eorum eiusdemque liberos, vel paren- es m ius Voc sales, ..t. . Et quidem in insinhinnadque liue dolose, siue per ignorantiam, aut rusticitatem ipsos in iuguocauerint. Nuia huiusmodi personis debetur reuerentia natura Is ture,Cuius ignorantia neminem excusiat,I . de iur. 9 faci .ignor '
Se quidem ad poenam Edicto propositam i pathi, non fisco
506쪽
R. I. Vt persona, cui reuerentia debetur sit in ius ab eo uocata, 2. Es ab eo quidem qui reuerentiam debet, 3. Vel saliena ad citis in tantiam a iudice citatus. Schueid. hic. num si . idque vel non petisa, vel saltem non impetrata venia.
An has pinua nunquam cessat fR. Imo Vero. I. Quando parentes non citati sunt, sed volentes sine venia palsi sunt se conueniri , 2. Quando v cantes in ius anxe litis contestationem poenituit citationis, 3. Quando vocatus in ius non comparuix , Vel non inuitus
Quomodo proponitur 'N. Narrandum parentem, vel quemvis alium qui loco parentis lit , ad instantiam fili j sine venia impetrata in tua
Vocatum, poenaque distincte petenda.Lua est tertia poenalis actio Pratoria is quomodo definitur 'N. Ea quς datur aduersus eum qui citatum in ius vel pepse,vel per alium dolo malo exemerit. Vult.hi .per.la f.vit.neruis eum, vel impedierit quo minus vocatus ad iudicem
competentem iret. nequis eum. Peret . hic.
Cui competit sae actio , aduo ui quem, is ad quid fri. Datur citanti aliquem legitime ad iudicem l. de eius haeredibus. Feorum intersit. tri. g. sin. Jeod. I. Contra quemcunque in citatum eximentem, siue per se siue pecalium: ilcm siue verba liter siue realiter id feeetit, ι. .isi Iason. .eou. Si plures exemerunt, contra singulos datur in solidum. llenuit. 6.hoc iu.ict.sfeod. r. Contra dominum cuius seruus eo sciente vi aliquem exemerit in solidum; si igno rauerit dominus factum, noxaliter, t. I. f.I. f.eM. 3. UOnt eos qui debitores alicuius occultant ne capiantur, aut soti
Mant, Vuliter. Iason. hic. num. ios. Datur autem ad id quantires, ouae in controuersiam deducta est, valet, a flectione mlitem aestimanda, i si per alium g. in eumff. eod. nec certa poen a pratore hie definιta, Vult.ad I .eod. num.3 i. Qua sunt requisita huius actionis pN. I. ut praecedat citatio iudicis competentis ad sommcompetens, La. Τ eod. 2. vi citatus violenter sit exemtus,
507쪽
Sofficiosa detinentis impeditione. Iasion. hie. 3. ut citatus non comparuerit. t.pestuit. 6.docere jeod. . ve dies actionis praeterierit & res fluxu tempotis sit amissa, l.eximendi, f. eod. Schneid. hic.ΩVomodo proponitur M. λ. Narran ur requisita, qira omnino probanda9 2. addi tur narratio eius quod interest citantis citatum non comparuisse. 3. petitur totiu&interesse adiudicatio. Oldend. Hag.
Ωua dicuntur hie actiones praiudiciales, oe cur 'M. 1. Actiones praeiudiciales, cum alias diuersa ratione dicantur,puta Contingentiae, quando caussa itas inuicem contingunt, ut sententia lata in una faciat preiudicium. su pariat exceptrouem rei iudicata in alia. r. Praeeminentiae, siue Ordinis ,
quando in ea sis eriam se inuicem non eontingentibus graues controuersia censentur praeiudiciales respe Eu minorum , ut ijs supersedeat Iudex donec maiorem prius expediat. ut criminalibus ciuiatis, t. . C.de ord. iud. uniuersalibus particulares. leg. vlt. C. de
petit. hered. cedunt.) Hic pri iudiciales in specie dicuntur actiones, in quibus quaestio status vertitur. Schneid. hic. ibi.
Cur dr ha dicuntur praeiudiciales . . Cum praeiudicium dicatur quod ante iudicatum sequentibus sententi js, vel negotijs dijudicandis viam sternitdi limites praebet. Ciceroro Cluentici actiones hae praeiudicialas dicuntur, quia viam sternunt, ac formam praestribunt caeteris controuersi j S cum quibus concurruns, aut Concurrere possunt,& quibus propositis aliae interim silent. Oldend.class3. actA. Luo sensu etiam exceptiones m replicationes priaudi ciales dicuntur eiusdem flatu ratione , prout Dei principaliter Agen do, vel incidenter excipiendo, aut replicando quasιo flatus vertitur. oldend. eod. num. I.9 2. Qua recensentur ab Imperatore actiones preiudiciales secun
dum satum rTres, a Praetore puta introductae. I. Per quam quaeri-
508쪽
tur an ovis liber sit, an seruus squam fere legitimam caussam habere dieit rextus hic.) 2. Vtrum ingenuus sit, an libertus. 3. Vtrum filiiis sit,an non squam de partu agnoscenάo textus. uae duae posteriores ex iiiiisdictione Prietoris substantiam capiunt ; eum ad priorem quidem Prἀror mAlta adiecerit, reuera ta meu ox SC. sit, i cognitio. de liber.caussa. Oldeud. eod. . An nou sunt plures pht. Cum status hominis vel sit publicus, vel priuatus, Et ille vel Ecclesiasticus,ex Ecelesiastica; vel politicus,ex politica potestate deductus;&ptiuatum quidem ius Imperator hic explicare instituerit:omnino iudicamus nihil hic pratiudica una i js quaestionibus quibus de iure personarum , siue Ecclesiasticarum, siue Magistratuum,subditorum,diuitatis, peregrinitatis, gentis nobilitate & obscuritate quaeritur: Et ratione quidem status ex potestate priuata, tot esse posse actiones praeiudiciales, quot modis de statu alicuius conditioneve quaeri potest. Uult. Iuri*r. lib.2. capJ. per tot. Considerandae vero nobis hic modo sunt actiones ab Imperatore propo si tae.
Cum ha actiones quasionem satus, adeoque ius personarum eoneernant ex quo personales actiones sunt, cur vicit Imperator eas in rem u=e y .
M. I lon esse, sed videri eas esse in rem dicit, text. hic. In quo cum varie se torqueant DCctores,placet,videti in rem esse, quia satus petitur quassuus, is quidem aduersus quemcunque ratione possessionis contraria,ctsicut in actione reali petitur proin nuntiari rem vel ius suam esse , ita hie petitur pronuntiari flatumisium suum esse: Ut ita ratione terti= videantur esse in rem o Personales tamen non immerito censentur; quia iuri personarum adherent,ois inde. hoe es ex potesate descendunt. Vult.ad I .hieia
num. I 2. ubi de ea re latius . .
Prima prat dicialis avito hie recensita , ἰiberalis caussa dicta.
Quando dominus agit contra seruum,qui est in quasi possessione libertatis,& contendit seruum suum esse: Ex diuerso cum seruus, qui est in quasi possessione seruitutis, agit contra dominum, di contendit se libertum. esse tM. sit, Isis
509쪽
cui aduersus, quem competunt ha actiones
prima competit domino aduersus seruum pro libero homine se gerentem; de ex diuerso, .seruo aduersuq dominum praetendentem seruitutem, ide quibus duaιus deeiobtiystractae eit. ., C. de liberali caussis) Ru ovis viiliter seundum
ordinariam Germania consuetudinem dompetat. vid. old. eodemnum. J . Extendi tamen utilis interpretatis ad alia quomodo possse, Iarius disserendi, pro boe compendio , non est occasio. Seeunda copetit patronis qui libertatis beneficium seruo ex iusta seruitute contulerut aduersus libertos, post istud benesciu, obsequiorum ius patronis denegantes, & ex diuerso liberti ingenuos se profitetes aduersus patronos se tales falsa opinione afferentes. it.si libert/e ingen .esse aeis. Tertia parentibus aduersus liberos debitum honorem non exhibentes ,& s1-betis aduersus parentes partum matris, hoc est sanguinem suum, & quibus ex se procreatis pietatem debent agnost rc reculantes, i. pen. f. eod. Quae actio ad totam cognationis controuersiam porrigitur, vi s quis adseratuν 'ater, cognatus,
ιιι negetur, aduersus statrem vel cognatum. Oldend.eod. num. s. Exid his iuris eirca heredes pN. Prima & secunda actio datur heredibus donninorum
N patronorum, utpote ad quos ut proprietas seruorum, ita ius pa
tranaetis pransit. IIibertic.is liberi. o eoraisI si quis a liberis. sunt. de tiber.agnosc.non tertia heredibus parentum ; Quia patria potestas morte finitur.* qui, mod.pat.po .sIu. In heredes vero nulla aetio praesudicialis porrigitur. Orat. sua sidend. red. num. . nisi incidentor & per consequentiam , quatenus de statu defuncti controuertituri Contra heredes in ius Se bona ipsius succedentes, Ox.gr. qu tenus filis petuo
tuae in seruitutem,quia pater se uut fuerit, c.OMen.so quae vide. Luid persequimur his actionibusν
m. Ius subiectionis quod in alicuius persena habentiis, vel libertatem 1 subiectione, quae aduersus aliud e fetidit rem primέ quidem actione ita , ut dominus petat declarari seruum suum quem pnaerendit. Qui liberum te praetendi se talem declarari, &iusseruitutis in ipsum Reo non competere. Insecunda, Ut Actor patronus petat reum declarari suum libertum, sibique ius patronatus in eum competere,
510쪽
ibertus ae&r ex diuerso petat, se ingentium declarati ,&Reo ius patronatus in ipsim noti competere. Interata,vr iudex proruanti et actorem esse legitimum & verum paren
, tem R ei conuenti. Ωuomodo vero hoo genere actionum au- υIiliter persequamur, liquet ex an te dictis . aeuomodo ergo proponendae Aa actiones '
ae. In Prima ad asserendum seruitutis ius ponit Actor, se in bello tali Reum conuelatum cepisse, Ipsiim Vero voca tum ad certum tempus, & Iocum, non venisse, nec captiui- ratis iuri satisfecisse: Petere itaq; se Reum sentcntia, Actoris captiuum declarati, & ut ius captiuitatis obseruet , condemnati , Oldend. eodem. Ad as erendum ius libertatis pOnit Actor, se talibus parentibus legitime progenitum , aCtali rico domicilium semper habuisse, nec ulli scruttiaepta stitisse ; Reum vero contra ius suae libertatis seruilia exi gere : Petere itaque se, liberum sententia pronuntiati , CO-que nomine Reum condemnati ac legitime compelli, ne posthac ad praestandum obsequium Actorem cogat . In δε- eunda actione facilis est narrationis & petitionis vatiatos exemplo praecedentis formulae. Interi A si quidem Actor se filium Rei se patrem esse negantis, soluto quidem perdi-irOrtium mattimonio secitndum ius Romanum dicit; ponit matrem suam intra dies continuos triginta, post diuortiurn numerandos , ipsi matito, vel eius patri, in cuius potestate erat Reus, se ex eo praegnantem esse, denuntiasse, nec exaduerso a marito, vel ipsi mulieti, vel eius parenti ipsam ex eo non esse grauidam quicquam denuntiatum , nec custodes qui eam custodirenr missos e Petere itaque se, Reum iudiciali sententia compelli partum suum agnOscere ,&c. Κlingite. Alias ponit pater Actor, Reum con traxisse matrimonium cum matre sua, ipsumque una cum ea cohabitasse; constante matrimonio; vel eo soluto, se Actorem intra nouem vel decem menses ex ea natum, Item reputarum s nominatum & pro filio, aca Reo ipso ut filium tractatum . quippe ovibus probatis probetur filiatio in Schneid. Κ6v. ho Petere itaq; se sententia iudicis condem. rari ipsum pro filio Reum agnoscat, eumque tanquam talem tractet, Nitu vis.