장음표시 사용
511쪽
Quibus in ea tis ex identitato rationis sa actiones prern dicrates locum habent , ut inter statres is sorores , item cognatos is consanguineos, adde virum o uxorem mutar. libellus tu formari secundum circumstantias vari. potes.Rling. eodem.
Ωua est etertia principalis actionum diuisio pha. Qua a caulatinali diuiduntur in actiones rei persec tonas, poenae persecutorias, & mixtas. g. I 6.hic.Ωua sunt actiones rei persecutoriar m. Rei persecutoriae sunt, quibus persequimur rem quae nobis abest, & adest Reo, Ut sunt omnes actiones reales, quarum decem enumerantur a Glosia; Item actiones fere omneS personales, ex contractu originem trahentes; puta quibus simplum persequimur, id cst rem solam, *. I p. hic. Cur dica actiones quibus pia,id es rem solam perseequimure Quia tales actiones quibus, licet ex contractu ortis,exacccidenti agitur in duplum, mixtae sunt; puta actio deposi- 1iti quando ex causa tumultus, incendi j , ruinae , nauseagii, aduersus negantem in duplum rei deposite agitur,..9. I Ais.
xtita id duplum poena nomine venit. Qua sunt actiones poena persecutoria 'Poenae persecutoriae actiones sunt, quibus agitur non
ad id quod Actori abest, vel Reo adest; sed simpliciter ad
Iornam; Pere .hic. Puta in acidonibus ex maleficio orientius, principaliter comparatis puniendi delinquentis,eXemplique statuendi caussa. g. ib. hic.
M. Quibus partim rem; id est, quod nobis abest: partim
poenam persequimur. 6. I9. . Fereῆ eod.Ω a ponit Imperator exempla actionum rei persecutoriarum lue. Mutui, commodati, depositi, mandati, pro socio, ex Cmto, Vendito, locato, conducto; Moncns simul quod dixi9 quasenus ex deposito in duplum agitur mixtam elle actionem. 6. 17. hic.. Muοtuplex actio es ex mutuo 'R. Di-
512쪽
φ. Diximus de eo cum de mutuo ageremus, pag. 282. Hic, quibus, conrra quem, S ad quid detur, videndum specialius.
Dic ergo . quibus, aduersus quos datur actio ea mutuo 'M. I. Dacur ei qui rem in mutuum cadentem Ipse mutuit dederit. 9. mutui autem, supra hic. I quidem ei qui communem pecuniam credidit pro sua parte. I.nam et ur.*.vultus se eorpet.furioso utiliter, si accipiens eum a quo accepit commpotem mentis esse crediderit. l si a furioso- Τ. eod. 1. Absenti, cuiuS nomine rautuum contrahitur, siue scienti sita ignoranti, siue pecunia absentis sir, siue num orantis. I. carrieon dioito. f. si nummos. f. d.t. 3. Pluribus numerantibus datur 1ilagulis pro parte, nisi litor conuentum l cum te. C eod. Adtrersus I. mutuo accipientem suo nomine, siue in suam, siue in alterius utilitatem verterit./.-n qui muruum. C. eod 2. Ad nistratorem ciuitatiS , 3ta ut ciuitas teneatur, Muidem pecuuia in ciuitatis υtilitatem sint vers ; alioqui aduersus ipsum , ut ipse modo teneatur, civitas. sfeod. 3. Eum qui pecuniam credi ram accepturus spopondit creditori: OMend.ctibi. 4. Non l. aduersus filiumrim Α.*.is autemst .ad SC. Maeed.rIudicem &.eius ossicialem .in mo cum corrumpendi
gratia dari υideatur creditor dans eo sudex acc iens puniuutur.
.principalibus. A. I siquis Iudici. S.Iicert. pet. Et datur quidem heredibus, & in heredes Ad quid, quando is quamdiu datur 'RE. I. Vt Reus soluat tantundem, hoc est rem eiusdem genetis & qualitatis,ut supra dictum l. i.6.1. Debitote in rerpellato extra iudicium, solutionem differente; si interim valor rei mutuatae decrescat, etiam ut condemnetur ad id quod interest Actoris debito tempore non suime sollitum; iacta aestimatione quanti plurimi fuerit a tempore morae, quamuis nulla interpellatione facta sis sit verisimilo futurum ut pretium varietu&.quidem quanti plurimi fuerit toto iudicij tempore, l.AEiles. g. seiendum. ..a AEdit edict. Competit autem statim ex obligatione mutui pura:in mutui obligatione sub conditione S in diem facta,non ante diem & conditi nem peti potest. t. proinde sto cera. pet. Est perpetua. Oldend.
513쪽
Qua sunt requisita fiuius actionis pM. I. Rem, S mutuo quidem, reuera datam: siqua or nuatura omnium contra tuum qui σe fiunt, t. t. de oblig. g. re hic Pa. Et quidem ab eiusdem dornino squod alienam pecuniam
nomine suo mustio dans non ex nMmeratione , sed exconsumtio
ne modo crusucapione condictionem habeat. l. I9. in M. g. de reb.
cred. 3. Vt Actor ipse, vel cui actio cessa, vel qui agendi habet mandatum mutuum dederit. q. Vt gratis mutuo sit da
M. Actor dicit se Reo mutuo dedisse contu aureos Rhenenses: Eidemque istos ex eadem causa accipienti nurnea rasse: Reum tot re tales aureos se redditurum Actori promisisse, vel simpliciter, vel tali loco S tempore sciren=nsaniaria enim contractus proponendo Quibus ut eos solueret,se Reu interpellasse: Se vero quod non fuerint soluti, damnum viginti aureorum passum: Petere itaque Reum condemnari, ac legitime compelli, ut centum aureos, citisdem monetae:&valoris soluat, & nihilominus viginti aureos 9 nomine
damnorum. Oldend. eod. fractica . . Ex eoumactu commodari dixisti supra oriri auplicem adidi nem, directam. ἡπ eontrariam 3 das cui, aduersus quem, ad quid datuν directa y
3 Dari commodanti rem suam vel alienam, etiam suri seu pnaedoni, aduersus commodatalium, supra iam dixtimus. Si plures commodatum acceperunt, insolidiam ad uersus eos dabathrolim, hodie tantum si quidem se in s lidum nominatim obtigauerint.Nou e G.rris.99.QUOmΟ-do ad id detur ut res commodata cum accessorijs restituaturusta finiro ; deterioram ea praestetur id quod interest,&perempta a stimatio, similiter dictum. Addo, r. Si conuen-Hun ut certo loco& tempore detur dati ut in aestimando damno non redditi, R eius ratio habeatur. l. siva certo p F. eod. 2. Si commodata res Vt pignori detur, nec luitur cu pa commodatari , ad id ut luatur. Si a commodatario ab- si culpa repignorandi,puta quod pecuniam vel sbiuerti velioluere paratus sit, pignus reddere recusante credπOre,adia ut credatur pignoratula aduersus creditorem , sitia plu
514쪽
N. Similiter dictum dari commodatatio' aduersus commodantem, set si non agat9 & quibus casibus detur expres sum. Datur vero ad id itat soluatur quod interest commodatarii rem commodatam ante expletum usum non fuisse ablatam vel subtractam, aut n5 suisse vitiosam, puta eum
id commodator non ignorapet. l. in rebus. 9. item quiescenti. i. rem
miH. Is commod. i. Restituantur impenta maiores necessario in rem commodatam factae. d. i. in rebus. 6. possunt. Sire commodata perdita, aut ab ipso commodatario su repta commodatarius pretium pro ea dederit, & deinde eadem in potestatem commodantis venerit recte agitus ut aut rem, aut pretium restituat. i. in commodaro. . l. sine
eerto. L 1 eod. I. rem mihi commodasi pr. ff. eodem . Exercentur vero ha actiones .isI pos aiem in eontrasu expressum, vel post usum rei u .in commodato .9 sicut autemsfeodem. Lua sunt requisita aettonum ex commodato descendeatium fm Uirectae requisita tria 'sunt. I. Rem quae petitur. aut cuius nomine ad interesse agitur, commodatam esse ab Aetore, aut eo in cuius locum successit, & quidem ad definitum usum. l. Eum finitum osse, aut certe commodatarii, aliterquam comaenit re coitimodata usum esse. Rem nondum tedditam, aut redditam deteriorem idque culpa commodatari j.Contrariae duo, t Rem esse commodatam.1. Actori aliquid abesse vel rei commodatae occasione vel
ht. In utraque narrantur.r uisita iam in singillis exposta,idque secundum facti speciem vel abusus,vel non redinditae, vel deterioratae rei commodatie9 In directa quidear petitur vel eius restitutio latum, vel simul cum ea quod in-rerest,& damni reparatio,vel f reddi non possit, aestimatio.
ria,petiun secundum facti speciei damni petpessi repa
ratio, vel rei commodatae intempestive reuocatae ad usum restitutio : aliquando aestimatione rei commodatae forte amis-
515쪽
amissae soluta putas quidem deinde in potestatem com nendantis venerit) eiusdem preti j,Vel rei ipsius commodatae restiti tio. sec. ante dicia. Sehneid. his. Actiones ex deposito supra exposta die plenius quibus denture N. Diximus supra in des nitione laurus actionis dire actam dati deponenti, etiam furi S latroni; hic addimus, I. ei omnino etiam dati qui rem non quidem suam, sed alienam suo nomine custodiendam dedit , I. I. pr. 9.siter ga vero. F.depos. 2. suribus S praedonibus ita hanc actionem quidem dari s quod ad eorum restitutionem cum domino reuea rur,. I. I S. si pr/ήρ 3 9. . eod. sed ita ut se fur,-dominus in peliarione concurrant, hic praferatur A.3I. circa med. L eod. 2. dari domino ex depositione serui, siue proprij, siue bona fideseruientis,l.I. S. non solum,H. f. eod. heredibus, bonoarum possessoribus, d. l. I. g. hac actio,i9. Qui si plures sunt is diuidi depositum commode potes , cuilibet pro paris heredit seria, d. t. I. g. specunia 36. Ciantraria datur, ut dictum, depositario.
M Et hoc supra explicatum; nempe directam r. contra depositarium dati ; hic addimus, dari contra eum, vel ha heutem , vel dolo malo desinentem habere restituendi se Cultatem, d.ι. I.9.2I. 2. contra filium vel seruum in solidum; contra patrem Vel dominum peculio tenus, d. l. 1. 3. Atius. Quod filius mancipatus, & seruus manumissus rem depostam si possideant, ipsi soli, non, pater, nec dominus teneantur, eod.3. heredem depositari j ex dolo proprio in duplum , ex dolo defuncti in simplum teneri, si plures sunt, pro parte hereditaria, L . g. I .sfeod. Schneid. hie. Contraria quomodo detur contra deponente m,iam constar ex ante dictis Ad quid datur utraque t Et hoc supra explicatum , ita quidem ut quomodo non modo in simplum, sed certis casibus in duplum detur;
Ωua sunt requisita viri que actionis ex deposito descendentia' si Directa haec duo. i. Rem quae petitur esse depositam,
vel simpliciter, quando agitur in simplum,uel, si in duplum
516쪽
agatur, tumultus , ruinae, incendi j , ct naufragi j caussa, vel depositam negari,sis. ante dicta. 2. Rei depositae negari re stitutionem a Reo, vel a Reo factam esse deteriorem . Contraris totidem, I. Rem apud Actorem a Reo esse depositam, Z.Ob eam aliquid bona fide impensum Actori abes.
he. Actor dicit se, cum ob res & negotia sua soris expedienda aliquandiu se ab Qturum sciret, periculi euitadi gratia duo vascula plena suppellectilis ciuxta tenorem i nuentas super eo confecti9apud Titium amicum deposuisse: ipsum vero Reum iitrus vasculi curam Scustodiam libere& gratis suscepisse: Se vero Actorem reuersum pro restitutione de siti vasculi cum supellectile inclusa Reum interpellasse , am vero a Reo sine iusta caussa re cuiata Petere ita quo se Titium reum conuentum ad restitutionem depositi vasculi una cum luctusa supellectile condemnari & legitime tompelli: Aut,si eam praestare non possit, inaestimationem non modo detentionis, sed & totius rei, Ad quam etiam tu
ramentum osserri potest ab Actore. Bred. .ic, Quomodo proponitur contraria e
N. Actor dicit se, ante aliquot menses peregre pro se cturum , duos equos quibus in itinere opus non habebat Seium apud se deposuisse: Eorum se curam atq; custodiam pro Seio amice suscepisse&habitisse; Pro pabulo vero ad eorundem equorum curam S sustentationem utiliter Mnecessario bona sicle impendisse decem aureos : Istorum se Reo reuerso stustra peti jsse restitutionem , Eam contra amici ossicium temere hactenus negatam: Petere itaquose cum iniquum sit alicui ossicium esse damnosum, Seium ad pr dictorum impendiorum decem aureos restituendos condemnari & legitime compelli, OMend. Glas 'o 3. 4.
Utraque act. Bred. ex re ibid.
An non sunt quadam actionum depositi rognata actione' 'φP Omnino, de recepto, & actio 1equestraria, Vult. eo.. aeua es actio ex recepto f- Est actio depositi Ptietoria competens vectori vel peregrinati aduersus nautam, cauponem, vel stabularium,
517쪽
in cuius natum, cauponam, vel stabulum, cum diuel isset aliquid intulit, si si ibi deperditum, & non redd3tur,
uε requirentur ut hae actio detur 3 N. Sufficit res illatas quod cum nauta.caupo,vel bulariua id patitur, eo ipso existimetur profiteri, navim , cauponam, pabu- . Itim suum satis esse tutum in quod res eiusmoda inferantur. l.3.*
aeua est actio sequestraria fh . rictio depositi scuius Oeciem sequestrem diximus9dat est aduersus sequestrem, I.ctapu4 quem=sο4. in hoc Vt quatres apud ipsum est sequestrata ad voluntatem litigantium, vel ipsis inuitis ei qui luperior inter ipsos fuerix restituatur .
Ad quam qua requirantur. quρmo do itidem proponenda cum ex Vs qua de sequesratione ostra. tum ex ijs qua de aotione depositi modo ricita considerata sequestri natur a. facile est obseruare . '
Actionem ex mandato geminam, dιreciam unam, contrariam
Alteram similiter dari supra dixisti, dic pleniu4 cui vimque detur 'P. Diredia, datur I. Mandanti S ei cuius Interest negotium recte geri, squod, si nihil interes, actio mandati cesset .l si procuratorem 6. mandati actio. st mandati. r. suoltituenti Contra substitutorem suum, ..t si procuratorem. 3. Fideiussori qui conuentus creditore pro debitore ex ignorantia simplici, nec admonitus de solutione, luit, i. deiussor.F.hs. Contraria datur I. mandatario, divn remuneranda.*.contrarior h. t. a. 'Ociuatoribus adsumtus probabiles litis, etsi caussa sua culpa ceeiderint, i. . C.h t. 3. Fideiussoribus S mandatoribus ante iudicium ὶluentibus, Lidemque. 9.ιdem Labeo Lucius Ti-
Aduersus quem datuν utraque N. Di recta quidem I .aduersus negotia alterius ex mandato administrantem. 1. mandataritim excedentem, Vel non implentem mandatum , vel id intempestiue renunci . rem. 3. Non prorsus quidem deierentem, sed in Qxpediendo mandantem damno afficientem. q. Curatorem bono-
uiui ex bonis venditis no satis iacientem creditoribus venis ditionem
518쪽
ditionem mandantibus, Lsi maudauero , si curator. st eodem. Contraria datur aduersus mandantem , ut dietii in supra, eiusque heredena,addo, siue expresis mandauerit, silue t
cite, puta si praesens, non inuitus alliis eii negotia sua geri, ex. gr. pro se fideiubere alium, υel alias non donandi animo in
teruenire, si remunerandi.*.A passus, Vel cciam pro se praesente ab aliquo gestiam ea tum habeat, c. lihabitionem de reg.
ur.in 6 ct 3b nus. Quia ratthabitis retrotrahitur, is mandato ita ςomparatur , Ut ex eά nou miuus, quam si manώasset obieetur, ut ibidem. nus iuxta capitulum . Ad quid datur υtraque actio 'M. Directa datur. I. ad id quod interest mandantis mandatum non expletum. 2. Vel non eo modo quo mandatum erat, l. 8.6.m an dati acilio st .ad comparandc .C. h t. s. ad id quod occassione mandati ad mandatarium peruenit, ut
id ipse restituat, si possit, alioqui cedat actioni, quam habet
ad rem consequendam . aeuia non plus cogendus resistier: bona fide sit consecutus. d.l. 8.*.dolo autem. P. .lit.Oldend.eod num . . Vult .com.ad ius.hic. num. 87. q. si pecuniam mam
dantis sub visuras credidit,& ad has resti uendas. Odemrus S. i Τ.eod. OM.eodem 'Contraria datur mandatario. i.Vt pecuniam det mandans ad explendum mandatum,maxime si iam quedam ad executionem parauit, d.lsi vero non remuneranA. CI.vit. 9l.ser. F. hic. 2 .ut iumptus in exequendo mandato factos bona ta- de restituat, etiamsi negotium conficere sine culpa fud non potuerit. l.qui mruuam.*.vis.1. l. etiamsi contrarram G. hic. s item vi. ras consequendas sub quibus oportuit mutuari pecuniam ad exequendum mandatum necessariam, d. l. si non remunm,
randi. ,si mihi Denique ad omne id quod ex mandato abest, nisi abiit sors ulto, l. o.6 contrarioI. O. 9.item.ἰ.ab eo. l.26. S. u omni I. 66. n. .hie.Oldend., Uult.eod.ΩΡ sunt requisita actionum mandati tin Actione directa tria, i. vi mandatum sit datum ab Actore. 2, a Reo susceptum. 3 apse vero Reus id, vel omnino non, vel non ut oportet sit exestucis, vel occasione mandati ad Reum quid peruenerit, ad mandantem percinens . Iii contrariaIOudem. i. datum. a. ad exequendum t ' . susce-
519쪽
susceptum est e mandatum,3. eius occasione aliquid Actoria deinc, Vult. eod. Quomodo proponituν assio mandati directa fi Actor dicit se nuper Reo ut ei domum tali pecuniae merci , mandas e svariari debet narratio secundum Veciem mandati.) 2. Reum talem domum eiPisse. 3.eique talem do mum ex emtione traditam cputa si tradito fui6 4. ipsumque ex eadem domo emta mercedem decem aureorum per cepisse. F. Se actorem vero, vel ad emendam domum pecuniam Reo muDerasse, vel 36 fa ii 'ecie 2 pretium pro emta ex mandato domo soluendum Obtulisse. 6. Reum vero emtam mandato domum tradere, seu restituere nol-lc:Petere itaque se Reum condemnari ut domum emtam, simul cum mercede decem aurcorum, ei restituat , Suteuictionis cautioni quam a venditore accepit cedar, itemque caueat talem fundum facto suo non esse oppigneratum, vel quouiS modo deteriorem redditum,quam tempo
au. Actor dicit quod Reus nuper ei commisit adminia strationem fundi Tusculani;se vero eandem gratis stac epis- se; ad fundum vero ipsum bene excolendum qiunquaginta aureos bona fide necessario S utiliter impendisse ; sit rum vero quinquaginta aureorum Reum squamuis adna nitum J solutionem recusasse: Petere itaque se Reum condemnari & legitime ad eandem solutionem , Una cum usuris N eo quod interest, compelli. Oldend.eod.ct ex eo Ere-
Notandum vero es hic o in reliquis actionum generibus r te Mecundum requisita is circumstantivi facts speciem nam audam ct inde ex actionum natura semper petitionem formandam , Φnde etiam nos breuitati . ut consulamus, deinceps in genere id repetere contenti . quomodo petiti nes secundum actionum naturam ct jeciem facti forma
Actio pro socio qua dicitur , ct qua eiusdem natura fhe. Eam ex contractu societatis natam, viti moueesso
520쪽
directam, non, ut superiores, ex Vna parte directam, ex altera contrariam, sputa quod res omnium aquo ture est communis
fotiorum) supra iam diximus. Natura vero eius est quod sit generalis, t. V A, to. t. quia totius societatis, quamdiu ea consistit, rationes exigit i licet quandoque etiam detur irarem . siue certam aliquam speciem sputa vi aliquid societato
communicetur quod unus e socis3 repetit.)Cui datur, aduersus quem, o ad quid the . Datur socijs inuicem, quoties alterum alteri ex bono S aequo aliouid praestare oportet ; item quoties iussit alicuius cum filio eius, Vel extraneo societas coitur, & adue sus eum cuius persona in contrahenda societate spectata,
I.υD.Fpra Soe. Vult.eod. I. Ad societatem contractam cominplendam, ficu.ut fiat nominum cessis,'rerum in communi seeu dum societatu eonventionem collatio I.3.pruffro.r. 2Ad praestationes personales, puta ad impensas cistuctus is catera damna in societate eommunicanda. l.pro sotio arbiter. l. eum duob. 9. damnasfeod. 3. Ad pacta seruanda, t.penuit. C.eod. q. ad recogno scendas singulis annis rationes .ine. M.Rubr. C .eodem. 1 .advsuras, Sid quod interest post moram, veram,vel fictam, ἐ.socium prine. g. eodem. 6. ad dirimendam societatem, hahendamque rationem damni & lucri,eaque inter socios diauidenda, i .6osi cum ea a feo
Qua Iunt huius actionis requisita Im Cum sit ultro eitroque dirae , ct demum influatur finita societate, tria notamus. I. societatem suisse contractam. a. finitam esse. 3. quae ex societate sunt communia, Vel om- nino non, Vel non Vc oportet esse communicata & diuisita.Ωuia verὸ interdum ad implendam o perficiendam societatem proponitur, puta ut fiat cum nominum is eoliario rerum incommune, secundum conuentionem is prasationes personales, puta ad impensas, fiuctus, damna, o c. item pro societate dirimenda . . secundum istas circumlhantlas, requiritur desectus im- pletarum conditionum,personalium prestationum,earum
que quae ad dirimendum contractum 1ocietatis sufficiunt.
Quomodo proponitur, o qua peritio ti Narrantur requisita ad sormandam petitionem pisD d circum-